^ilEOJ
Rnllandscli
koopman
mm 1895
DOOFP
DE STRIJD IN NOORD-CHINA
MAANDAG 23 AUGUSTUS 1937
EERSTE BUAD PAG. a
oudeZWOLSCHE
Hoofdkantoor. Den Hoac,
Actiw Verf egenwoordtyeri Gemwgd
Buitenland
DE LUCHTRACE ISTRES-
DAMASCUS-PARIJS
Italianen veroveren de prijzen
"T"OEN door verzet van Amerik. zijde
1 het Fransche plan, een traneatlan-
tische oceaan-race te houden, ter her
innering aan Lindberghs vermaarde
vlucht in 1927, geen doorgang kon vin
den, heeft men, gelijk men zich zal her
inneren, een wedstrijd uitgeschreven
over 't traject Istres (nabij Marseille)—
Damascus—Parijs.
Deze wedstrijd is thans gehouden en
geëindigd met een algeheele overwin
ning van de deelnemende Italianen.
Dezen bezetten de eerste drie plaatsen
en veroverden daarmede tevens de prij
zen. die door de Fransche regeering
waren uitgeloofd.
In totaal sleepten zij daardoor een
bedrag van drie millioen frank in do
wachtl
De snelste vlucht werd gemaakt door
'C u p i n i en P a r a d i s i. die den totalen
afstand van 6190 K.M. aflegden in 17 uur
32 minuten 45 seconden, d.w.z. met een ge
middelde van 352 K.M. 789 per uur. Op de
heenreis naar Damascus hadden zij met een
snelheid van 425 K.M. gevlogen, maar een
sterke tegenwind vertraagde de vlucht naar
Parijs en deed het gemiddelde flink wat-
dalen.
Slechts weinig minder snel waren de
equipes Fiori-Lucchini en Biseo-
F. runo Mussolini, wier gemiddelde
resp. ruim 344 en ruim 342 KM. Der uur
bedroeg.
Na de drie Italianen kwamen vrijwel
'tegelijk het Engelsche door Clouston en
het Fransche door C o d o s bestuurde toe
stel binnen, en een tijd daarna het Fran
sche militaire toestel van luit.-kolonei
Frangois
Als laatsten arriveerden de Italianen
Tondi en Moscatelli.
Het vliegtuig van den Italiaan Rovis
moest wegens benzinegebrek dalen nabij
Pola (Istrië) en kon wegens een hevigen
storm de reis niet vervolgen. De Italiaan-
sche overste R o 1 a n d i werd door dien
zelfden storm gedwongen, te landen op het
eiland Cherso in de Adriatische Zee. Ook
Gaeta en Questa hebben op Italiaansch
gebied een noodlanding gemaakt
De Franschman Guillaumet is we
gens een hevig onweer op 6 uur 15 bij Bel
grado neergestreken.
ONRUSTIG ZUID-SLAVIË!
Sinds de kwestie van het concordaat met
Rome en den doo£ van den metropoliet
.Warnawa blijft het woelig in Zuid-
Slavië. In de stad Kragoejevatsj trachtten
Zondag aanhangers van de regeering te
haren gunste een hetooging te houden. Dit
werd door de orthodoxen echter verhinderd
De minister van Boschwezen, Janko-
vitsj. werd gedwongen naar zijn hotel
terug te keeren en toen hij daar was aan
gekomen, moest hij de stad verlaten omdat
de betoogers er alle ruiten hadden inge
gooid cn daarbinnen een groote verwoes
ting hadden aangericht. Toen de aanhan
gers van de regeering daarop een tegen-
betooging hielden, kwam het tot een vecht
partij. waarbij verscheiden personen ver
wondingen opliepen.
NIEUW-ZEELAND EN ZIJN DEFENSIE
De minister van Defensie vna Nieuw-Zee-
3and, F. Jones, heeft bekend gemaakt, dat
er omvangrijke maatregelen genomen zul
len worden om het leger van Nieuw-Zeeland
te reorganseeren. Bij de opleiding der recru-
ten zal meer aandacht besteed worden aan
de techniek van de moderne wapenen; ver
der zullen er nieuwe troeipen^fdeelingen
gevormd worden, die uitsluitend tot taak
hebben, de kust te verdedigen. Ook zal er
een raad van Defensie in het leven wo'rden
geroepen, ten einde een nauwere samen
werking te verkrijgen tusschen luchtmacht,
.vloot en landleger.
Het vrijwilligerssyeteem blijft ia Nieuw-
Zeeland gehandhaafd.
DE DEELING VAN
PALESTINA
Ook de Jewisch Ageney
wordt het onderling eens
Nadat het Zionisten-Congres was uit
eengegaan heeft ook de Jewish Agency,
het lichaam, dat in het Palestina-man-
daat als de officieele vertegenwoordi
ging van het wereld-Jodendom wordt
erkend, beraadslaagd over de Palestina-
deeling. Na zeer opgewonden besprekin
gen, welke te Zürich werden gevoerd,
heeft men een motie aangenomen, waar
bij de executieve wordt gemachtigd, met
de Britsclie regeering te onderhandelen,
over de stichting van een Joodschen
staat Slechts dertien gedelegeerden ont
hielden zich, alle anderen stemden voor.
Op speciaal verzoek van de niet-Zionisti-
lische gedelegeerden, o.w. Felix Warburg,
werd. aldus meldt United Press, een aan
vullende motie aangenomen, volgens welke
de executieve de Britsclie regeering zal
vragen, een conferentie van Joden en Ara
bieren bijeen te roepen, ten einde na te
gaan, of het mogelijk is een accoord te be
reiken tusschen beide bevolkingsgroepen
op basis van een onverdeeld Palestina, vol
gens de Balfour-declaratie.
Wcizmann verklaarde, dat oprecht zal wor
den gestreefd naar een accoord met de Ara
bieren met handhaving van het mandaat.
Voorts werd vastgesteld, dat de tegen
woordige begrooting van 365.000 pond ster
ling niet voldoende is voor de dringende
behoeften en dat getracht zal worden een
minimum-inkomen van 600 000 Dond te be
reiken. Een commissie van Zionisten en
niet-Zionisten zal de werking der Jewish
Agency in de verschillende landen nagaan,
ter verbetering van de organisatie.
In verschillende resoluties werd gepro
testeerd tegen de bewering van de commis
sie van onderzoek, dat het mandaat niet
uitvoerbaar was; de executieve kreeg de
opdracht zich te verzetten tegen elke aan
tasting der rechten van het Joodsche volk,
welke door de Balfour-declaratie zijn ge
waarborgd. Ook de raad van de Jewish
Agency is van oordeel, dat de verdeeling,
zooals door de Britscho commissie voorge
steld, onaanvaardbaar is, doch hij zal, zoo
als gezegd, nadere onderhandelingen met
de Britsche regeering voeren,
Frankrijks economisch herstel
Minister Bonnet is optimistisch
Tijdens een diner te Dinard, aangeboden
naar aanleiding van de opening van een
vacantiehuis voor beursbedienden, heeft de
Fransche minister van Financiën Georges
Bonnet o.a. verklaard:
„Ik ben van plan, voortdurend in contact
te blijven met de openbare meening van het
land, op haar te steunen en haar oprecht te
vertellen hoe onze toestand is. Op het oogen-
blik zou niets gevaarlijker zijn dan een
kunstmatig optimisme, doch ik heb wel het
recht te wijzen op eenige gunstige factoren,
die wij vaststellen.
De portefeuille van Fransche Staatsfond
sen is in enkele weken met ruim 20 procent
gestegen, hetgeen een kapitaalstoeneming
van verscheiden tientallen milliarden betee-
kent. Ondanks de gebeurtenissen in het bui
tenland heeft de beurs te Parijs de vorige
week opmerkelijk weerstand geboden. De
consolidatie der schatkistbons van 1934 is
gisteren volkomen geslaagd; in enkele dagen
werd drie milliard francs aan bons gecon
solideerd. De schatkist is reeds ontlast van
een deel der bedragen, die tot het einde van
het jaar vervallen.
Ik kan thans zeggen, dat wij aan alle an
dere verplichtingen gemakkelijk zullen kun
nen voldoen. En thans, nu de rust terug
keert, nu er een toevloed van buitenlanders
de wereldtentoonstelling bezoekt, moet het
land begrijpen", aldus besloot Bonnet, „dat
alleen door ordelijk werk de veiligheid der
grenzen kan worden verzekerd en de bevoor
rechte materieele toestand kan worden ge-
gehandhaafd."
FRANKRIJK ARRESTEERT SPIONNEN!
De Fransche politie stelt in Noord-Afrika
een uitgebreid onderzoek in naar de orga
nisaties, die daar ten gunste van generaal
Franco spionnagediensten verrichten en
vrijwilligers voor hem aanwerven. Bij de
huiszoekingen, die zij te Oran en te Sidi
bel Abbes gehouden heeft, zijn zeven per
sonen gearresteerd, die er een systeem voor
het aanwerven van rocrutpn op na hielden,
waarbij duizenden Fransche onderdanen
betrokken zouden zijn.
Gister zijn bij het IJzerkruis, in de omge
ving van Dixmuiden, opnieuw, gelijk dit elk
jaar Augustus pleegt te geschieden, om
streeks 150.000 pelgrims samengestroomd
om de Vlaamsche dooden uit den wereld
oorlog te herdenken.
Er werd betoogd voor een volledige am
nestie, door het aanbrengen van een plaat,
vervaardigd uit oorlogsinedailles.
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De val van Torrelavega
aanstaande
Op het Noordelijk front in Spanje duurt
de opmarsch der reclitschen nog steeds
voort. D a v i 1 a's troepen bevinden zich
thans op ongeveer 4 km afstand van het
stadje Los Corrnles en op een afstand van
15 km van de stad Torrelavega, waarvan
men vermoedt, dat de val aanstaande is.
In een officieel communiqué van het na
tionalistische hoofdkwartier te Salamanca,
wordt gemeld, dat de Basken thans hevige
tegenstand bieden. Tot tweemaal toe zijn zij
tot een tegenoffensief overgegaan, doch zij
werden met zware verliezen teruggeslagen.
Vooral in de sector van Villacarriedo- was
de strijd fel. Volgens een oorlogscommu
niqué van Valencia hebben de Basken den
troepen van Davila ernstige verliezen toe
gebracht bij den strijd om Ontaneda dat
inmiddels x^eerte door de rechterflank van
het nationalistische leger bezet is. Van link-
sche zijde wijst men er op, dat hier vier
Italiaansche divisies en groote afdeelingen
Mooren aan de strijd deelnemen. Deze
medcdeeling berust op de verklaring van een
Italiaanschen sergeant, die aan dit front
gevangengenomen werd.
Het succes schijnt, in weerwil van het
roode tegenoffensief, aan de zijde van Da-
vila's troepen gebleven te zijn. Radio-Salar
manca deelt althans mede, dat de opmarsch
ook die van de rechtervleugel, ongestoord
verder gaat en met een handige manoeuvre
19 dorpen in deze sector door de witten be
zet konden worden. Ook thans is weer een
groot aantal Basken gevangengenomen en
hebben de nationalisten zeer veel krijgs-
materieel buitgemaakt.
De autoriteiten van Santander hebben,
naar United Press uit Madrid verneemt.de
bevolking opgeroepen, alle krachten in to
spannen om de nationalisten uit Santander
te houden. De laatste strijdbare mannen,
zelfs jongens van 16 jaar en grijsaards, die
de 60 jaar reeds bereikt hebben, zijn in
nieuwe vrijwilligersbataljons ingedeeld.
Het Dardanellen-vraagstuk
Naar Havas uit Istanboel verneemt, heeft'
een onderzoek naar de omstandigheden,
waarin het Spaansche vrachtschip „Ar
mura" getorpedeerd werd, uitgewezen, dat
het feit. in de Turksche territoriale wate
ren gepleegd is
De Turksche regeering overweegt strenge
maatregelen en zal de bewaking van haai
territoriale wateren verscherpen,
Bescherming van Fransche schepen
Het Fransche ministerie van marine deelt
mede. dat reeds op 22 April j.l. het ministe
rie aan de Fransche oorlogsschepen en
marine-vliegtuigen opdracht heeft gegeven,
de Fransche koopvaardijschepen, die moch
ten worden aangevallen, zoowel in volle
zee als in de Fransche territoriale wateren,
te beschermen.
Elk Fransch oorlogsschip, dat kennis
krijgt van een incident in zijn omgeving
moet hulp verleenen aan het aangehouden
af aangevallen koopvaardijschip en den
aanvaller mededeelen. dat het koopvaardij
schip onder zijn bescherming staat. Duurt
de aanval voort en wordt op 't koopvaardij
schip geschoten, dan moet het Fransche
oorlogsschip onmiddellijk met al zijn wa
pens antwoorden.
Reeds duizenden slechthoorenden Vinden
baat bij een Siemens „Phonophoor". Ook
voor U hebben wij wellicht een passend
hoortoestel met oor- of beengeleiding.
Vraagt gratis brochure P 54 of demonstratie.
19 verschillende toestellen. Billijke prijzen.
N.V. „ALMARA" Afdeeling „PHONO"*
Rokin 86 AMSTERDAM (C.)
Oostelijk-Shanghai geteisterd
door zware branden
Nog weinig teekening
in de worsteling
p\E Chineesche wijk Tsjapei en de
Japansche wijk Hongkioe vormden
het middelpunt ven de gevechten, welke
Zaterdag tusschen de Chineezcn en de
Japanners werden geleverd. Deze ge
vechten waren nog aanzienlijk heviger
dan die der voorgaande dagen. Aan
beide zijden waren de verliezen dan ook
zeer groot.
De Japansche militaire autoriteiten
geven zelf toe, dat zdj Zaterdag minstens
honderd dooden en honderd twintig ge
wonden hebben verloren, terwijl aan
Chineesche zijde verscheidene honder
den dooden en gewonden zouden zijn
gevallen.
In Shanghai en de voorsneden woeden nog
steeds groote branden, die door de hevige
bombardementen zijn veroorzaakt
Het eene gebouw na het andere wor.iv
een prooi der vlammen. Dit is de grootste
brand waardoor Shanghai ooit geheisterd
werd.
Naar vernomen wordt, stond o.a. gister
avond laart het depót der Asiatic Petroleum
Company Jang-Tse-Poe in vlammen. Talrij
ke bekende bars en dansgelegenheden, waar
van de namen bij duizenden toeristen her
inneringen oproepen, zijn door het vuur
verwoest Het vuur woedt over een lang
werpige oppervlakte van twee vierkante
mijlen en daarboven verheft zich een rook
kolom van anderhalve mijl hoogte.
Aan den oever van de Wangpoe richt de
Chineesche artillerie haar vuur vooral op
de omgeving van het Japansche consulaat
en de landingsplaatsen. Een granaat is te
rechtgekomen op de dokken van de Britsche
Kamer van Koophandel en ook elders in de
internationale concessie is een granaat ont
ploft, waarvan men echter de herkomst niet
weet. Toch zijn de Japanners er in geslaagd
bij Woesoeng, aan de monding van de
Wangpoe, een divisie aan land te zetten, ter
wijl twee divisies eich nog aan boord van
transportschepen bevinden, die onder be
scherming van oorlogsschepen naar een ge
schikte landingsplaats zoeken. Volgens be
richten van Chineesche zijde zouden infan
terie en artillerie er in geslaagd zijn alle
landingen te beletten en zou admiraal Hase
gawa opdracht hebben gekregen het front in
té korten en versterkingen af te wachten.
De Reuter-correspondentte Sjanghai meldt
dat de commandanten der Britsche, Fran
sche en Amerikaansche oorlogsschepen hij de
Japansche marine-autoriteiten energiek er
tegen hebben geprotesteerd, dat de Japan
sche oorlogsschepen, die in de nabijheid der
buitenlandsche oorlogsschepen liggen, aan
houdend schieten,
Japans positie moeilijk?
Omtrent de opvatting, die volgens Havas
in deskundige kringen omtrernt den strijd
te Sjanghai bestaat, wordt gemeld, dat de
vijandelijkheden Japan in een zeer moei
lijke positie plaatsen, ondanks het overwicht
van marine en luchtmacht. Het schijnt, dat
de Japanners de weerstandskracht der ChJ-
neezen hebben onderschat, die door hun ge
weldig numeriek overwicht hebben kunnen
beletten, dat er versterkingen aankomen.
Japan, aldus meent men, schijnt nog te aar
zelen alvorens beslissend te handelen. Een
groot opgezette actie tegen Sjanhai zou het
Japansche economische leven zwaar treffen
en beslissende operaties in Noord-China voor
onbepaalden tijd vertragen.
Van Japansche zijde wordt er daarentegen
op gewezen, dat China enorme verliezen
lijdt. De douane ontvangt niets meer, daar
sedert het begin van het incident geen za
ken meer zijn gedaan. Vóór het incident
werd per halfjaar 250 millioen joean ontvan
ge, hetgeen de helft is van het nationale
inkomen van China.
De strijd bij Nankan
Omtrent de gevechten bij Nankau wordt
van Chineesche zijde aan Havas medege
deeld, dat na een krachtigen tegenaanval de
Chineesche troepen de heuvels ten Westen
van genoemde stad hebben heroverd, die zij
den vorigen dag, na een hevige artillerie
beschieting door de Japanners hadden ont
ruimd. De Japanners zouden daarop in Zui
delijke richting zijn afgetrokken.
Een ander Havas-bericht maakt daaren
tegen melding van een geleidelijken op
marsch der Japanners in dat gebied, on
danks de moeilijke terreingesteldheid en hit
Chineesche verzet.
In geheel Noord-China zouden de Japan
ners thans reeds over 100.000 man beschik
ken.
Steun van Rusland
Volgens te Tokio, circuleerende geruchten
zou de Sovjet-Unie overwegen, aan China
militairen steun te verleenen door het leve
ren van munitie en piloten. Generaal B 1 h
cher zou een geheim bezoek hebben ge
bracht aan Oelanbator, de hoofdstad van
Buiten-Mongolië. waar hij een besorekin»
heeft gehad met generaal M a u T a.u
n g, wien hij door bemiddeling der Chi
neesche communisten militaire hulp be
loofde.
De Nanking-regeering zou verder den lei
der der communistische partij in Kiangso*
'en T e-s j o e n hebben vrijgelaten dn»
op 30 Juni 1933 tot acht jaar gevangenisstraf
erd veroordeeld.
Domei ziet in deze vrijlating een overtu'-
eend bewijs, dat de Nanking-regeering, on
der het voorwendsel het anti-Japansche
volksfront te vesterken. zich oriënteert naar
aanvaarding van het communisme au
gelijktijdig van samenwerking met de
sovjets.
Aanzienlijke Japansche versterkingen
Hedenochtend zijn te Woesoeng, volgens
eeiv mededeeling van Japansche zijde 50.000
man Japansche troepen aangekomen. De
ontscheping werd ten uitvoer gelegd terwijl
de Chineesche batterijen probeerden haar te
verhinderen.
Er bevinden zioh in het geheel 50.000 man
Chineesche troepen te Sjanghai, terwijl het
aantal Japansche troepen tot nu toe 10.000
man bedroeg,
De transatlantische proefvluchten
Overtocht in llj^ uur volbracht
De vliegboot „Caledonia" heeft een
nieuw record gevestigd, door in 11 uur
33 minuten van Newfoundland naar
Ierland te vliegen.
Leeft Lewanefski nog?
Men hoort weer seinen
De hoop, dat men den Russischen poolvlie-
ger Lewanefski en de zijnen nog in le
ven zal aantreffen, is weer toegenomen. Luis
teraars in Rusland hebben opnieuw zwakke
radioseinen opgevangen. Het staat vast, dat er
letters zijn geseind, al kon men de woorden
niet ontcijferen. In verband met dit feit wor
den geregeld oproepen aan Lewanefski
uitgezonden, in de hoop, dat hij deze zal kun
nen ontvangen.
Het vliegtuig van Grazianski is te
Kaap Kozhevnikof bij Nordvik aangekomen,
dat van Golovi n te Karimkari aan de Ob.
Laatstgenoemde is op weg naar Dickson.
De „Krassin" heeft zich uit het ijs weten te
bevrijden en vaart thans den ijsbreker „Mi-
koian" tegemoet, die Zondag met een lading
kolen de Bering-straat gepasseerd is.
Drie vliegtuigen zullen naar de Pool ver
trekken, via Archangel en Rudolf-eiland.
Groote brand te Boulogne-sur-mer
Casino in de asch gelegd
Zondagnacht om tien minuten voor twaalf
is brand uitgebroken in het casino van
Boulogne-sur-mer.
Het vuur vond zijn oorsprong in de dans
zaal en greep snel om zich heen, zoodat in
korten tijd de hall en het hoofdgebouw in
vlammen stond.
De kapelmeester spoorde de aanwezigen
m, snel en kalm het gebouw te verlaten,
waaraan gehoor werd gegeven, zoodat er
geen persoonlijke ongelukken voorvielen
tengevolge van paniek.
Niettegenstaande het krachtig optreden
van de brandweer laaide het vuur voort;
eerst 's morgens om tien uur werd men het
meester.
De schouwburgzaal, het restaurant, de
vestiaire en de groote tentoonstellingszaal
waarin bijna vierhonderd doeken en beeld
houwwerken waren opgesteld, zijn vernield.
De schade wordt geraamd op millioenen
francs. Volgens een ingesteld onderzoek zou
de oorzaak in kortsluiting gezocht moeten
worden.
Acht personen, die door de rechtbank van
Moskou van sabotage en contra-revolution-
naire activiteit beschuldigd werden, zijn
door een vuurpeloton terechtgesteld. De na
men van deze veroordeelden, die o.a. sabo
tage in munitiefabrieken gepleegd hebben,
zijn onbekend gebleven.
DINSDAG 24 AUGUSTUS
HILVERSUM I 1875 M. AVRO - Uitzending.
8.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwij-
ding. 10.30 Viool en piano. 11.15 Octopho-
nikers. 2.00 Declamatie. 3.00 Lyra-Trio,
zang en orgel. 5.00 Kinderhalfuur. 7.30
„Dieren zien en leeren kennen", causerie.
8.00 Berichten ANP. 8.15 Omroeporkest en
solist. 9.45 Concert. 10.30 Actualiteitsflit-
sen. 11.00 Berichten ANP.
HILVERSUM H 301 M. KRO-Uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur. 1.15 KRO-
Melodisten. 2.00 Voor de vrouw. 4.00 KRO-
Orkest. 6.15 KRO-Melodisten. 7.15 Cause
rie namens It Roomsk Frysk Boun. 8.00 I
Berichten ANP. 8.15 KRO-Orkest. 9.10 I
KRO-Melodisten. 10.30 Berichten A.NP.
11.3012.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH 1500 M. 11.35 Orgelspel. 1.50
Sextet. 2.20 Orkest. 2.50 Muzikale cause
rie. 3.20 Kwintet. 4.35 Zigeunerorkest. 5.00
„Politics in America", causerie. 5.40 Vo- I
caal en Instrumentaal Ensemble". 6.45
Populair concert. 7.35 Orkest. 8.15 „Eccen- j
tries", causerie. 8.35 BBC-Symphonie-
orkest. 10.20 „I saw the start (The Labour
Party)", causerie. 10.40 Kwintet.
RADIO PARIS 1648 M. 12.20 Orkestconcert.
3.05 Pianovoordracht. 4.05 Zang. 4.20
Fluit, zang en piano. 7.20 en 7.50 Zang.
10.05 Zang. 10.20 Cellovoordracht.
•KEULEN 456 M. 12.20 Verzoekconcert. 1.35
Omroep-Amusementsorkest en saxofoon-
kwintet. 4.20 Omroeporkest. 8.30 Gevari
eerd concert. 9.20 Orkest. 11.1012.20
Omroeporkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.r 12.50 Klein-
orkest. 1.30 Salonorkest. 5.20 Omroep
orkest en solisten. 6.50 Salonorkest. 8.20
Concert. 9.20 Omroeporkest.
484 M.: 12.50 Salonorkest. 5.20 Cellovoor
dracht. 6.50 Reportage. 8.20 Kleinorkest en
solisten.
Een boerenstaking in Polen
Reeds twintig dooden
De Poosche boeren, die lid zijn van de
volkspartij, zijn ongeveer een week geleden
een politieke staking begonnen. Deze bewe- j
ging, die een vrij algemeen karakter heeft
aangenomen, en vermoedelijk nog tot Woens
dag zal aanhouden, heeft thans reeds aan
naar schatting twintig personen het leven
gekost Vooral in de streek van Malapolska
is de opwinding groot. Het dorp Charta in
het district Brzozow is door de politie geheel
ontruimd. Te Glazowa bij Rzeszow waren
l'O.OOO boeren samengestroomd. De autoritei
ten, die ongeregeldheden vreesden, hebben
den voorzitter der afdeeling Krak au van de
volkspartij, den afgevaardigde Gruszka,
die gearresteerd was, weer vrijgelaten, met
het verzoek, bij zijn aanhangers op handha
ving der orde aan te dringen.
Uit de fabrieken van Noël Pemberton Bil-*
ling te Norbiton in Surrey (Eng.) zijn on-
cierdeelen van een geheel nieuw soort mo
tor gestolen.
Men schijnt hier niet te doen te hebben
met een gewonen diefstal, want alleen ge
heel nieuwe deelen, waarmede proeven
werden genomen, werden ontvreemd.
De motor, waarvan hier sprake is, bezit
een vermogen van 4S0 P.K en had geen
bougies of kleppen.
De politie heeft, een onderzoek ingesteld,
dat groote moeilijkheden met zich mea
blijkt te brengen.
DE BRITSCHE VLOOTBOUW-CREDIETEN
Naar de „People" meldt zal de Britsche
regeering bij het begin van de nieuwe zit-
ring van het parlement een crediet van
vijftig millioen pond aanvragen, bestemd
voor versterking van de vloot.
Het bouwprogramma zou als volgt ver-
deeld zijn:
Vier slagschepen, elk kostende zeven en
-.:n half millioen pond; zes onderzeeërs, elk
kostende 300.000 pond; achttien torpedo
jagers van 300.000 pond.
Verder zouden 200 nieuwe vliegtuigen
-nor de marineluchtvaart worden aangp-
schaft. pn zou een groot aantal motor-tor-
pedobooten in dienst worden gesteld.
*3 /h:\-
'Door K. NOR EL
(7
„Onrust kèn een goed teeken zijn" meent de priester. „Ik
probeer op de gewetens te werken. God geve dat haar on
rustig hart rust vindt in hem, zooals dat bij den Kerkvader
Augustinus is gegaan",
Kooltuyn staat op.
„Gods zegen, vrouwe Buiskes. Bid voor de uwen... bid ook
voor mij. Het valt niet altijd gemakkelijk van Christus te ge
tuigen..."
„De Heer zegene u, eerwaarde"*
W HOOFDSTUK IV.
In zijn sobere werkkamer zit Cornelis Kooltuyn met een
brief in de hand. De roode zegels liggen verbroken op de
tafel. Het perkament beeft tusschen zijn vingers. Hij moet
voor Ruwaerdt Tapper verschijnen. Heer Ruwaerdt is de
kettermeester, de opper-inquisiteur. En zijn meer priesters voor
zijn rechtbank verschenen, en de afloop der processen is altijd
geweest afzetting, verbanning, gevangenschap, marteling, de
.dood. Heer Ruwaerdt blaast dreiging en moord tegen de be-:
lijdenis van de nieuwe leer. Hij wil de ketterij uitroeien met
wortel en tak. Dat eischt God en het welzijn der Kerk,
meent hij.
Dit wordt het eind van mijn werk In de parochie weet
Kooltuyn. Het eind van mijn priesterschap, het eind van mijn
vrijheid, van mijn leven misschien. Waarom gedoogt God deze
dingen?
Ternauwernood is zijn arbeid hier aangevangen. Het zaad
begint pas te kiemen; hier en daar is een eerste kleine vrucht.
Maar verreweg het meeste ligt nog in de aarde. Hij heeft wel
volle kerken; hij heeft over belangstelling en genegenheid niet
te klagen. Het geloof is echter bij zoo weinigen geworteld en
gegrond. Vrouwe Buiskes is een oprecht geloovige, die zal
niet wankelen, en er zijn nog enkele zoo. Maar het meeste
zaad heeft nog hard den tuinman noodig, om het nat te maken,
en te leiden, dagelijks. En nu moet de tuinman weg
Er komt gerucht uit de benedenverdieping van het holle
huis. Glasgerinkel, gezang en gebral...
Arnoldus en Mamertus spreken de wijnkan aan, weet
Kooltuyn. Zij brassen, zij rollen straks dronken in hun bed.
Maar aan hen wordt niets in de weg gelegd. Heer Jan berispt
hen; zij lachen den grijzen pastoor uit. en zij drinken door.
Hij echter, moet voor den rechter verschijnen... omdat hij
Jezus predikt!
Heere Heere bidt Kooltuyn. Hoe ver is Het met Uw kerk
gekomen.
De klerk neemt zijn hoornen bril van de oogen, droogt zijn
ganzeveer aan de binnenkant van zijn wanbuis, en legt de pen
dan voorzichtig op de schuine kant van de lessenaar.
„Dat is toch ook een geval, meneer"*
,,Wat bedoel je, Jan Derksz?"
„Heeft meneer het dan nog niet gehoord?"
„Wat gehoord?" vraagt de koopman wat ongeduldig.
„Och. meneer, de heele stad is er vol van. Heer Kooltuyn
moet voor den kettermeester verschijnen vanwege zijn ketterij''.
Luitgen Buiskes lijkt even geschrokken. Dan buigt hij zich
weer over zijn werk. „Praatjes natuurlijk!"
,,'t Is heusch waar, meneer. Ik heb het van peet Vokeltje,
en heer Kooltuyn heeft het zelf aan haar man verteldIk
noem het een schande gaat 't klerkje verontwaardigd voort
een groote schande, dat zoon'n man als heer Kooltuyn voor
de kettermeester gedaagd wordt.
De koopman trommelt met zijn vingers op de lessenaar,
loopt naar het raam, zacht tusschen zijn tanden fluitend.
De klerk strooit zand over een volgeschreven blad, vangt
het zorgvuldig weer op in het tinnen kokertje, en kijkt naar
de rug van zijn patroon. „Heer Buiskes neemt het zwaar op",
mompelt hij. „Hij wou er nooit recht voor uit komen. Maar nu
merk je wel, dat de sermoenen van Kooltuyn ook vat op hem
gekregen hebben.
Buiskes wendt zich driftig van het raam. „Die kettermees-.
ter. Jan Derksz, is dat Ruwaerdt Tapper niet?"
„Jazeker, heer, die vroeger hier woonde",
.Moet Kooltuyn voor hèm verschijnen!"
Derksz knikt.
„Hm!" De koopman wendt zich weer naar het raam, en
blijft lang naar buiten staren.
Er glijdt een haast onmerkbare blijheid over het gerimpeld
gezicht van den klerk. Hij kent zijn baas. Daar groeit een
plan in diens hoofd. En als één wat voor Kooltuyn uitrichten
kan bij Ruwaerdt Tapper, dan is het Buiskes. De kettermees
ter is een jeugdvriend van hem. „Ik geloof dat de zaak in
goede handen is"t vertelt hij zichzelf. „Och, ik wist het wel,
Het lijkt wel eens of heer Buiskes alleen maar denkt aart
haring, aan schepen en aan guldens. Maar hij heeft een best
hart".
„Ik moet een poos weg. Jan Derksz. Als er een dringende
boodschap is. stuur dan naar het stadhuis".
„Goed, meneer, goed!" knikt de klerk. De blijheid op zijn
gezicht is nu beter merkbaar. Hij glimlacht onderwijl hij zijn
patroon de deur uit ziet gaan. „Naar het stadhuis, goed zoo!
Hij wil de burgemeester spreken over de dagvaarding van heer
Kooltuyn. Ik zei het wel. dit zaakje komt in orde''.
Dan krast de pen weer over het papier. Geduldig en secuur
doet Jan Derksz zijn werk en uiterlijk is hij altijd dezelfde.
Maar daarom gaat er in zoo'n perkamenten mannetje nog wel
wat om! Deze morgen is hij met een zeer bezwaard gemoed
op zijn kruk geklommen, doch als hij met de noen weer het
zandkokertje over een volbeschreven blad heeft uitgestrooid,
glijdt hij met een verruimd hart van zijn kruk.
Bij zijn thuiskomst 's middags vindt Buiskes zijn vrouw
over stuur, „Nu sleepen ze heer Kooltuyn naar de brandstapel
snikt ze.
„Tut. tut."' sust haar man. „Zoover is het nog niet!"
„Je weet wel hoe boos de kettermeesters zijn".
„Ik noem het een schandaal, een groot schandaal, wat de
papen willen uithalen", valt Pieter in.
„Je moet niet zoo hard roepen, jongen", wijst Luitgen Buis
kes zijn zoon terecht. „Je moet handelen. Cornelis Kooltuyn
kan op een schip van mij naar Den Haag gaan, als hij dat wil.
Ik ga dan mee. Hier heb ik brieven van aanbeveling van de
burgemeester".
„Man!" Vrouwe Buiskes slaat haar handen van blijde ver4
rassing ineen, |(W_ord| vervolgd), j
