KERK EN ZENDING
MUH LAURA te EVGELSHOVEN
PONTIER &KARREMAN
G. a
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
-GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Ju trijp-Hommerts J. L. v.
'Apeldoorn, cand. en hulpprediker te Zeist en
J. S. Greidanus, cand. en hulppred. te Tzum.
Bedankt: Voor Stad a. h. Haringvliet;
IT. Hindriks te Dussen (N.Br.).
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Bruchem en Kerk-
IWljk, L. Brasser, cand. te Huizen (N.H.).
Bedankt: V oor Groot- Ammers,
Rijjisburger te Oud-Beijerland. Voor
Doornspijk, D. J. van de Graaf te Schoon
hoven. Voor Waverveen, L. Brasser, cand.
jte Huizen (N.H.).
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Sneek, J. C. Maris,
tand. te Zwolle.
Bedankt: Voor Papendrecht, Harllngen,
Nóordeloos, Boskoop, J. C. Maris, cand. te
Zwolle.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
NijmegenRotterdam
Ds H. J. Jaanus hoopt Zondag 10 Oc
tober a.s. afscheidde nemen van de Ev. Luth,
gemeente te Nijmegen en Zondag
October intrede te doen te Rotter da
Bevestiger is Ds C. C. G. Visser te Rot
terdam.
jLUTHERSCH WERELDCONVENT
Voorzitter van de bestuursvergadering an
üiet Luthersch Wereldconvent, dat van 24—28
Augustus a.s. te Amsterdam samenkomt, zal
zijn Dr. A. Mahrarens, landsbisschop van
Hannover, leider van de groote belijdenis
beweging in Duitschland.
De secretariaatsrapporten worden door
'den generaal-secretaris van het Convent Dr.
Jlanns Lilje van Berlijn ingediend.
Een voornaam punt van bespreking zal
zijn welke financieele hulp gebracht zal kun
nen worden aan de autonome Gossnersche
kerk in Britsch-Indië. Deze kerk die 140.000
Jeden telt, is een van de grootste Luthersche
xnissiekerken van de wereld, maar verkeert
tegenwoordig in groote moeilijkheden. Deze
zijn hoofdzakelijk ontstaan door de devie-
zenquaestie. Het Gossnersche zendingsge
nootschap te Berlijn heeft medegedeeld dat
•het niet in staat is voldoende financiën te
verschaffen. De Lutherschen in Amerika
hebben sinds den oorlog reeds een 300.000
dollar aan deze kerk geschonken. Het con
vent zal maatregelen overwegen hoe in elk
geval Luthersche hulp voor deze Luthersche
kerken gehandhaafd kan worden.
Voorts zal het convent overwegen om een
specifiek Lutliersoh Christelijk persbureau
voor de geheele wereld te stichten.
Jïf. H. P. STEGENGA
Zondag a.s. hoopt Ds. H. P. Stegenga, Ned.
Herv. pred. te Nederhorst den Borg,
te herdenken, dat hij voor 40 jaar zijn ambt
aanvaardde. Ds. Stegenga werd geboren in
1871. In 1897 werd hij candidaat in Zeeland
en od 15 Augustus van dat' jaar Predikant
te Haulerwijk. Daarna volgden in 1902 Mid
delburg. in 1906 Wolf aartsdijk en in 1919
Langweer. Op 10 October 1925 werd hij pre
dikant-evangelist te Assen. Predikant te
Nederhorst den Berg werd hij op 19 October
1930. Ds. Stegenga is quaestor van den ring
•Naarden van de classis Amsterdam en was
jij herhaling primus- of secundus-lid van
Jiet classicaal bestuur.
De jubilaris is voornemens om a.s. Zon
dagmiddag om half drie een gedachtenisrede
Vit te spreken.
ÖUD-BAPTISTE-UNIE
Tot secretaris van „The International Old
Baptist Union" (hoofdkwartier Enfield En
geland) is benoemd Ds. B. Faibrie, predi
kant der Oud-Baptiste Gemeente te Den
Haag.
DE CONFERENTIE TE OXFORD
Prof. Dr. Wobbermin protesteert
Prof. Dr. Wobbermin te Berlijn, lid
'der Theologische commissie van den Inter
nationalen Oecumenischen Raad, heeft tele
grafisch een protest ingediend bij de leiding
.van de Wereldkerkenconferentie te Oxford,
.waarin Prof. Wobbermin o.a. verklaart dat
de wereldkerkenconferentie op eenzijdige
«wijze inzake de gebeurtenissen in de Duit-
sche Evangelische kerk positie gekozen
heeft en de allereerste grondstelling van al
len deskundigen arbeid, dat nl. de concrete
{verhouding van een kerk tot haar staat
zaak is van deze kerk en van haar staat
geschonden heeft"*
Acht-en-veertigste Centrale
Diaconale Conferentie
g September a.s. Ie Zwolle
Op 8 September a.s. wordt in de Zuiderkerk
te Zwolle de 48ste Centrale Diaconale Confe
rentie gehouden. De vergadering vangt oir
uur voorm. aan. In behandeling komt
voorstel om den heer J. H. Donner te benoemen
tot lid van de Commissie van Advies. In deze
commissie hebben zitting Dr. J. Hoek, Mr. A.
J. L. van Beeck Calkoen, beiden te Den Haag
cn Mr. R. van Maare te Arnhem.
Mr. van Beeck Calkoen zal een woord
Bpreken ter nagedachtenis aan den secretaris,
Wijlen den heer M. C. Wijnbeek.
Vervolgens heeft verkiezing van comitéleden
plaats. Aan de beurt van aftreden zyn de
leden, gekozen voor de provincies Inesland
en Groningen. Zij zijn niet herkiesbaar.
Daarna komen enkele vragen in behande
ling. Zoo vraagt de diaconie van de Gerei.
Kerk te Amersfoort: „Is het mogelijk
wenscht dat een diaconie zich door een comité
van broeders uit de gemeente, dat in nauw
contact met de diaconie staat, laat voorlichten,
inzonderheid bij die werkzaamheden, die meer
in het bijzonder door de economische depressie
noodzakelijk zijn geworden?"
De diaconie der Geref. Kerk te Deventer
Vraagt, hoe in het algemeen een diaconie
moet handelen t.o.v. een gezin, dat door sta
king zün inkomsten derft.
De diaconie van 's-Gravenhage-Oost raap*-
„Is het gewenscht en zoo ja, welke middelen
meent de Conferentie te kunnen aanwenden,
teneinde ook de bestaande Kegeeringsmaat-
ïegelen inzake verstrekking van goedkoope
levensmiddelen ten goede te doen komen aan
onze ondersteunden?", terwijl de diaconie
van Dieren vraagt: „Mag, voor het verkrijgen
Van goedkoope levensmiddelen, de diaconie
aan het gemeentebestuur de namen opgeven
der arme broeders en zusters?"
In de middagvergadering spreekt Prof. Dr
G. M. den Hartogh van Kampen over „Chris
tus en de Sociale Nooden", waarna het slot
woord wordt gesproken door Ds. H. A.
Munnik van Zwolle.
DE ZENDINGSWEEK
De jaarlijksche w 1r van Gebed, Toewij
ding en Offer voor de Zending zal dit jaar
Van 7—14 November a.s. plaatsvinden.
ZENDINGSPERSONALIA
Zuster M. G 1 a s t r a is 6 Aug. jl. naar Ko-
rido od de Schouten-eilanden tot haar ar
beid teruggekeerd.
Dr. en mevr. C z a s k o van het zieken
huis te Taroena (Sangi) zijn met verlof in
hun vaderland te Hongarije aangekomen.
Dr. A. Nor tier keert deze maand
naar Ned.-Indië terug, waar hij een jaar de
leiding van het ziekenhuis te Waikaboebak
zal waarnemen, gedurende het verlof van
Dr. Berg. Daarna keert hij naar Oosï-Java
terug.
NED. ZENDINGSVEREENIGING
De najaarsvergadering
De Ned. Zendingsvereeniging zal Woens
dag 20 Oct. a.s. haar najaarsvergadering te
Rotterdam houden.
PASTOR JACK EN PRINSES LIEVEN
Pastor Jack en Prinees Lieven, beiden van
de Ruslandzending, zullen van 1130 Octo
ber a.s. in Nederland vertoeven tot het hou
den van voordrachten. De beroemde Russi
sche tenor C. Sadko, vroeger te Moskou, zal
op deze avonden met zyn zang dienen.
ONDERWIJS
CHRISTELIJKE INDUSTRIE- EN
HUISHOUDSCHOOL TE LEEUWARDEN
Bij Koninklijk besluit van 28 Juli is de op
richting en instandhouding van de Christe
lijke Industrie- en Huishoudschool, t<
Leeuwarden, voor zoover betreft het primaire
nijverheidsonderwijs voor meisjes, met in
gang van 1 September 1937 goedgekeurd,
zulks uit overweging, dat de behoefte aan
genoemd onderwijs voldoende gebleken is,
om de aan de subsidieering krachtens de
Nijverheidsonderwijsiwet verbonden verhoo
ging van de rijksuitgaven te rechtvaardigen.
De aanvraag voor deze school is al niet
nieuw meer. Onder het vorig kabinet werden
nog al financieele bezwaren naar voren ge
schoven. Het nieuwe kabinet heeft deze be
lemmering niet opgeworpen en de aanvraag
met bekwamen spoed goedgekeurd.
COMMISSIE EXAMEN HOEFSMID
Bij beschikking van den minister van oeco-
nomische zaken zijn, voor het tijdvak van 1
September 1937 tot 1 September 1938, in de
commissie, belast met het afnemen van het
ien ter verkrijging van een Rijksdiploma
als hoefsmid, benoemd:
tot lid en voorzitter: dr. G. M. v. d. Plank,
te Utrecht;
tot lid en plaatsvervangend voorzitter: dr.
J. H. Hartog, te Utrecht;
tot leden: N. Bolder, te Utrecht: dr. R. H.
J. Gallandat Huet, te 's-Gravenhage; H. Vos-
sers, te Utrecht:
tot plaatsvervangende leden: M. Rltsema, te
Appingedam; H. Venema, te Bedum; J. Adri-
aanse, te Goes: dr. J. Staal, te Assen, H. Sul,
te Breda; A. Kuipers, te Amersfoort: P. Ho-
man, te Bedum; Jac. Vermeer, te Haaren
(N.-B.).
ONDERWIJS SAL ARIS SEN
Audiëntie bij minister
De heerer Bon van het Ned. Onderw. Ge
nootschap, Fieggen van de Unie van Chr. on
derwijzers en Van Unnik van de Ver. v. hoof
den van scholen, zijn door den minister
Binnenlandsche Zaken ontvangen ter toelich
ting van het salaris-adi-es van de Onderwijs-
centrale, dat vraagt de salarisherziening in de
centrale commissie van overleg aan de orde
te willen stellen en de laatste salariskorting
van 5 pet. met 1 Juli terug te nemen. De
conferentie is bijgewoond door ir. Damme,
directeur-generaal der P.T.T., voorzitter van
de centrale commissie van georganiseerd
overleg.
„De Hoofdakte"
Gaarne vestigen wij bij het begin van
zijn 7en jaargang op dit maandschrift voor
hoofdaktestudie nog eens rle aandacht van
onze studeerende onderwijzers.
Daar zijn vooral twee speciale redenen
voor, dit n u te doen. Allereerst blijkt D c
Hoofdakte zich langzamerhand te ont
wikkelen tot een blad, dat voor examen
succes onmisbaar is. Aanvankelijk
leefde bij velen de meening, dat het mis
schien wel nuttig was. de artikelen uit De
Hoofdakte eens te lezen en dat men aan
die lectuur op het examen wel wat had,
maar dat men zonder het blad er even
gauw kwam. Maar thans wordt reeds alge
meen ingezien, dat de lezers van
Hoofdakte op 't «Kamen een geweldügon
voorsprong hebben boven niet-lezers.
Zoo was het bijv. zéér frappant, dat de
examenopgaven voor het schriftelijk dit jaar
zóó waren, dat zij, die De Hoofdakte
den laatsten tijd trouw hadden bijgehouden,
op hun slofjes een 8 of 9 voor hun o
konden halen. Het eenige opstelschema-
opvoedkunde dat het zoo uitstekend ge
slaagde Examennummer 1937 bevat
te, prijkte als nr. 1 op cle lijst der opgegeven
onderwerpen! De concentratiegedachte was
door S. Visser behandeld in nr. 2, het stil
lezen door A. Zuiderveld in nr. 8 van
laatsten jaargang. Dus drie van de vier
onderwerpen -1937 waren door De Hoofd
akte behandeld. Terwijl ook voor letter
kunde een titel was opgenomen, welke
uit De Hoofdakte scheen overgenomen
1e zijn: HetBijbelsch drama'
"ondel.
Dat het maandblad ook een machtigen
steun biedt op het mondeling examen be
wijzen de uitspraken van geslaagde lezers
welke men in het le nr. van den 7en jaar
gang aantreft Schering en inslag is deze
loftoon: „Ik heb mijn succes voor een groot
Ver. voor Chr. Geref. Schoolonderwijs
Openingsrede van
Ds S. van der Molen
Hef uwe handen op voor
de ziel uwer kinder kens
In de Chr. Geref. Kerk te Zwolle
hield gisteren de Vereeniging voor
Chr. Geref. Schoolonderwijs haar jaar
vergadering onder leiding van Ds. S.
«yan der Molen van Rotterdam.
Na allen een hartelijk welkom te hebben
toegeroepen verbond de voorzitter zijn in
leidend woord aan de Klaagliederen 2 19,
middelste gedeelte: „Hef uwe handen o.p
voor de ziel uwer kinderkens".
Dit woord
waard met meta
len stem te wor
den uitgebazuind
en als een zv
klopper neer
vallen op de ge-
wetens van
veie vaders
moeders.
Stellig vindt
het in sommige
opzichten zeker
bij velen weer
klank, want ge
lijk het bij Jere-
mia uit deernis
geboren werd,
zoo leeft er in
derdaad ook nu
ten opzichte van dreigende gevaren, geva
ren van een nieuwe oorlog, van wereldre
volutie, van godsdienstvervolging en dies
meer, deernis met de kinderen in veler
hart en de noodzakelijkheid des gebeds
wordt zeer zeker erkend.
Gelukkig zijn er nog vele ouders, die In
betrekking tot het tijdelijk en eeuwig wel
zijn hunner kinderen hartelijke werkzaam
heden hebben aan Gods genadetroon, wier
hoogste begeeren is, dat hun kroost genade
ondervinden en in de wegen des Heeren
wandelen mag. Toch verontrustend in deze
is de lauwheid, die er allerwege waarge
nomen wordt omtrent het Schoolonderwijs.
Bij het gebed behoort het werken, de op
voeding in de vreeze des Heeren. En dra
gen wij van die taak niet een zeer groot
deel over aan de School, en dient daarom
die School onze hoogste interesse niet te
hebben?
Het is het doel van onze Vereen, niet, dat
er allerwege Chr. Geref. Scholen gesticht
zouden worden (wat niet uitvoerbaar we
zen zou) maar om de ouders hun roeping
te doen verstaan, om zooveel mogelijk in
vloed uit te oefenen dat het Schoolonder
wijs zij naar den eisch van Gods Woord en
onze Belijdenis. Dat men wake tegen lee
ringen en praktijken, die afvoeren van (le
zuiverheid der waarheid. Geestelijke geva
ren, vele en groote, bedreigen onze kinde
ren. Wanneer waarlijk de handen opge
heven worden voor de ziel der kinderkens,
en ons kerkelijk en leerstellig beginsel ons
ernst is, zal ook meer en meer de roeping
verstaan worden om te zorgen voor Chr.
Geref. Schoolonderwijs.
Spr. hoopte, dat de Heere de arbeid der
Vereen, daartoe gebruiken wil.
uit.
Het financieel verslag van den heer J.
Stollc te Utrecht vermeldt aan uitgaven
f 389,27, ontvangsten f 287,65, zoodat het
saldo terugliep van f 441,31' op f 339,69, metfe
door het nadeelig saldo van de uitgifte der
eerste nummers van het Schoolblad, dat
weliswaar met groote waardeering is be
groet. maar nog veel te weinig abonné's telt.
De rekening werd door Ds. Kleisen en dep
heer Poppe accoorö bevonden.
De het vorig jaar gehouden beschouwin
gen van Ds. Hovius over de artikelen 4, 8 en
12 der Statuten hebben er toe geleid, dat Ds.
L. H. van der Meiden, Den Haag, Ds. L. Klei
den, Vlissingen cn Ds. van der Molen zich
beschikbaar stelden voor het vervullen van
spreekbeurten over Chr. Ger. Onderwijs.
Het moderamen van het hoofdbestuur zal
optreden als commissie van adlvies en arbi
trage, ook bij geschillen tusschen schoolbï
sturen en onderwijzers. De heeren Stolk,
Schotel en T. Visser, Bunschoten, zullen als
Inspecteurs jaarlijks de verschillened scho
len bezoeken.
De heer N. Visser te Rotterdam werd ver
volgens in het bestuur herkozen.
Tijdens de middagvergadering sprak Ds.
W. Kremer. van Leeuwarden, over-.
„Kerkelijk leven en onderwijs"
Uitvoerig werd daarbij behandeld het on
derscheid tusschen Geref. en Chr. Geref. on
derwijs.
Men legt tegenwoordig liever verband
tusschen school en Koninkrijk Gods,
maar dit is niet naar Schrift en Con
fessie. die kennen geen Koninkrijk Gods
zonder de Kerk. De Chr. school wil zij
geen Ghristianisecrende school worden,
waarvoor het gevaar weer dreigt moet
op de Kerk gericht zijn en de Kerk moet
een open oog hebben voor haar groote
beteekenis voor haar leven.
In den fbreede schetste spr. hoe lelkens
weer door de oude Gereformeerden beteeke
nis van het verband met het onderwijs voor
de Kerk is vastgelegd. Maar niet alleen de
historie roept tot een ernstiger verstaan vau
de innige band tusschen kerkelijk leven en
onderwijs: de situatie van het hed'en dringt
ir met bijzondere klem op aan
In de paedagogische beginselen, die liet
Christelijk onderwijs beheerscben, is een
lijn te onderkennen, welke sterk afbuigt van
de dogmatische schemata, waarin wij de
waarheid Gods gekristalliseerd zien. Tegen
de huidige strooming in de Geref. paedago-
giek hebben wij bezwaren, juist van ons
kerkelijk confessioneel standpunt uit. Met
nonie is het de interpretatie van het dogma
het verbond der genade, dat ons be
zwaar heeft. Deze tooh gaat in het kort hier
van uit, alat, waar het teeken des verbonds,
de doop, bediend is, daar geloofd moet wor
den hetzij ondersteld of vastgesteld de
aanwezigheid van de gesubjeetiveerde ver-
bondsgenade. Dit. „geloof" wordt dan funda
ment der opvoedkunde, die het kind in dit
licht beziet
Spr ontleedt artikelen van T. van der
Kooi in „Geref. Schoolverband" en van Dr.
E. D. Kraan, om te vervolgen: Op grond van
Schrift, Confessie en Lithurgische formulie
ren zien wij het verbond als een verbond dor
belofte, waarbij schenking en deelachtig
worden niet identiek te achten zijn. De
.sfeer" die wij noodig hebben is dan ook een
geheel andere.
Tenslotte kwam Dr. Kremer tot de stellin
gen, die we gisteren reeds publiceerden.
Op dit referaat volgde een uitgebreide ge-
dachtenwisseling, die voornamelijk de prac-
tijk raakte en waaraan deelnamen de hee
ren C. B o u w te Enschedé, Bontkes te
Zwolle, S. Mort sing te Sneek, Ds. L.
Kleisen te Nieuwe Pekela, A. B. Scho
tel, Ds. J. Hovius, Poppe te Vlissingen
en de voorzitter.
Na een korte rondvraag sloot de voorzitter
de vergadering en ging Ds. Kremer voor in
gebed.
VRAAGBAAK
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
nd; Th. W. S. Ge
kamp. IJsselmonde: M. v. Gent. Rotterd;
Holtmark v. Dijkerhof en E. W. L^WÜppei
Dordrecht: D. A. ^~9êÊ
Waterli
J. L. Blok. Her-
t; W. v. Wijn-
Electr. wand-
en tafelklokken
minimaal stroomverbruik
steeds de juiste tijd
Vraagt Prospectus bij de
StFMBNSMederlSDL?He.n.!,MiiMV
VOOR UW
MONUMENTALE GEBOUWEN
fnbriceeren wij: pa.sende. franle en Roede
w gevelsteen
HANDVORM
WAALVORM
VECHTFORMAAT
en veel andere kleuren
x oude natuurklei. Gul niot gemergeld
N.V. Waalsteenfabr. v/h v. BINS8ERGEN v. d. POL
Adres E. J. ARIËNS -Care® D|8m"
'CJ WAQENINGEN
Grijs
Rood
Geel
Zwart
Genuanceerd
Alle steen
U vraagt fijne Vleeschwaren
Wij maken zeil en bieden U a
Snijworst, extra droog
dunne en dikke darm 90 ct per kg
Blikschouders, bruto voor netto 88 ct. per kg
Boterhamworst in blik (inh 18 ons)
per doos v 12 blik f 12 per doo:
Leverpastei, zeer fijn,
per doos van 32 blik f3.— per doos
Cervelaatworst *»0 ct per kg
Fa. Gebr. OENGERINK Vleeschconse venfabriek
MEPPEL - TELEF0JN 2121
De moderne CENTRALE VERWARMING
wordt niet met cokes doch met
KLEINE NOOTJESKOLEN
gestookt De KOLEN van de
zijn daarvoor buitengewoon geschikt
MAKELAARS
IN ASSURANTIËN
GELDERSCHE KADE 21
ROTTERDAM
TELEFOON 11187/0
VRAAGT PREMIES/CONDITIES
deel aan „De Hoofdakte" te danken.'
Alles bij elkaar genomen genoeg om te
doen zien, hoe noodzakelijk het voor onz<
studeerenden is, zich op dit tijdschrift
abonneeren. Het abonnementsgeld (f
per kwartaal) moge hoog schijnen, gezièn
wat men er voor ontvangt, is het een
bagatel.
Ook de zevende jaargang belooft weer
prachtig te worden. Reeds werden artikelen
aangekondigd van Prof. Dr. J, Waterink
over: „Het werk van het psychotechnisch
laboratorium", Dr. A. van Deurscn over-
,De bevolking van Ned. Oost-Indië". Dr Jos
Giclen over „De novelle in onze litetn
tuur". „De Leeuwerik" en „Christusverzen'
van Dr. K. Huizenga over „De kaart".
De tweede reden, om voor De II o o fd
akte thans de belangstelling te vragen is
gelegen in het feit, dat men in het eerste
an dezen nieuwe jaargang duidelijk
vindt gedemonstreerd, hoe de beteekeni.'
van De Hoofdakte als gids voor der
candidaat, ook in officieele kringen, wordt
erkend.
Allereerst opent het nr. met een fijn.
practisch stuk van J. B. Visser, Inspecteur
L O. Dordrecht Bedriegt onze herinnering
ons niet, dan is het de eerste maal, dat een
Rijksinspecteur op deze wijze zijn sympathie
voor „het streven van redactie en uitgever
om de onderwijzers te helpen hij de studie
voor de akte van hoofdonderwijzer" in het
blad zelf uitsprpekt
En voorts deelt de redactie mede. dat er
zich voor het blad gevormd heeft een
Comité van aanbeveling en ad
vies, bestaande uit de heeren K. Brants,
oud-hoofdinspecteur L.O., Prof. dr. H. Brug
mans en de Oud-Ministers Mr. J. Terpstra
en Mr. M. A. M. Waszink. De redacteur
stelt vast, dat de spontane bereidwilligheid
dozer mannen van gezag en naam in onder
wijskringen, tot dit comité toe te treden, in
geen geringe mate de positie van het tijd
schrift versterkt.
Onze conclusie uit bovenstaande mede
deelingen kan niet anders luiden dan de
welgemeende raad aan allen, die nog zwoe-j
gen om de voor ieder onderwijzer onont
beerlijke akte te verwerven: abonneert U
op De Hoofdakte bij de uitgeefster J.
Muusses, Purmerend.
Examens
F. W. J. Kriellaars, I. Cohei
A. N. J. Schors, J. H. DoornU-
Schoot. J. Brouwer on J. KrJitei
:d. Gesl. voor dlpl. B: de df
.T. C. Nilgrh. G. E. Popping:
R. H. Smit, E. J. H. Redelmeier,
Fran ek er. A. A. Pa
P. H. C. de Japrer.
Lr n hem. Gesl.- de dame.'
ig, Aneldoorn: A. J. Room
J. E. Sol. Ape1do<
Hammelburg,
>s, J. D. v. d.
ïburg. Afgew.
mes J. C. Th.
en de heeren
F. M. Berlc-
J. P.
annel. candidate*
M. Hoogenboom
P. H.
idaal. Voort9
J. C. Arnouts. Etten; C.
rgen op Zoom: J. A. A.
Ja en H. A. Timans, Glnneken.
Gesl.: de dames H. M. Janda.
E. Kierdorff. belden den Hang: en de
P. de Bruin, Noorlwljlc aan Zee: A. de
Den Hf
md. Gesl.: de heei
i. van den Beemt.
an Poppel.
Gesl.: di
Dalerend: G. TJai
Noordhoff, A. G. Blai
i M. F. E.
C. J.
Oudeblltzlll.
Groningen en ac neer
Hoogeveen; J. P. Dtllcster-
R. Kramer. Sappemeev.
i. Gesl.: mej. ,T. J. M. dé Jong
iren B. F. Hijlkeima. Leeuwar-
Scharnegoutum; G. Jensma,
n d. Gcöx. 8 vrouwel. cand. Gesl.:
kerkje: J. A. de Wit,
kingen: A. de Baat. SHedi
gaarden. Gleisaendram.
Utrecht Geöx. 8 cand.. afgew. 4. Gesl.
de heeren G. Maaswinkel, Utrecht: J. Lenoii
Bussum: C. Fijnvandraat, Hilversum; C. F
Begemann te Utrecht.
Zwolle. Geëx. één vrouwel. y vier manne
Zwartsluis. Af-
DiiltKch Hf.O. A. Den H
hulsakte 5 cand. Gesl.: rr
Amsterdam: mej. t. Maarss
de heer M. a. a. j. Revla 1
de hulsakte drie cand..
yk, Dordrecht: G. Roggen. Lelden; J. J.
NIeuw-Dordreoht: M.
sendaal: G. Kammin*
Schaampers, 's Hertoj
Goedvolk. Rotterdam;
't Hof. So ei
fBet.)-; M. A.
C. van Hof. Dordrecht;
J. Hommes. Bennekom;
Hulsebosch. Zwolle: H. H. Engels, Slochte-
ren; W. C. L. Geurts, SIttard.
Dnftsoh T,.0. Den Haag. Gesl.: de heeren
B.Daniels, Enumatll: H. Huisman. Kropswolde
G. v. d. Vliet. Rotterdam: L. de Boom, RHawijk;
C. Sol. Overschlo: G. Stellenga, Hulzum (Fr.)
Thlei
ïrlem
J. Ehlei
Dordrecht;
Kerkrade:
Sittaird:
Roo-sendaal: J. Schr
Vaals; L. Merlson. Arnhem
burg. en de dames J. Alofs-
Dassen. Borculo: M. Merte
Baake. SteenwIJkerwold; M. Houv
Th. Larlk.
M. Stappers, Seve
F.
Engelse* T,.0. Ut
Bun nik: e'. M. M. Leffi
laar. Hilversum: J
Vongt, Rotterdam
.T F M. Schurlnt
c. a.
de hei
cht. Gesl de dam'
Den Haag; G.
M. Plantin-ri
Venlo: A. M.
ag: P
Haarler
de Trov
H. J. a. v. d. Berg. J. L Janse
rdaan: L. Lems. Rotterdam:
Schyf, Haarlem; f. M. Ptrous. Apeldoorn: i
W. H. J. Zylstra. Rotterdam: C. P. Wlertsem
Noordbroek: J. de Haan. DedemsvaartJ 1
Henen. Maastricht: j. P W. H^ndrlkx. Hoen.
broek; P. G. Nlemeyer, NIeuw-Bulnen.
landbouwkunde Jj.O. Wagenlngen. Ges
de heeren H. van Essen, Utrecht: Th. A. 1
Frissen. Arcen (L.): J. A. VernooiJ. Bodegravi
J. Vosjan, Dalms-holte. Afgew. 5 cand.
Nijverheidsonderwijs. Den Haag. Akte N
(natuurkunde en mechanica): A. van der Veen.
Veenklooster, P. de Vries, Meppel; R. Wlch<
Groningen.
Akte Ne (schilderen): J. H. J. Franck, Schaes-
berg.
Akte N IX a (li and teekenen en decoratief-
n): T. I. J. M.
Schiedam; C. J.
heidsonderwijswrt. behoo
Pluimers, Markelo; W.
Helder. P. Vos. Leeuwaï
Akte N TV. Gesl.: H. J.
T- C. C. T. Naut
XT: W. C. Tack.
inis I,.0. De
■end bij de akte
W. Schoonhoven, I
Jen.
V. Pehleman. Heer
Haag. Gesl.
A. J. Maring.
i geëindigd.
BINNENLAND
Friesch avontuur
Moeilijkheden in de S.D.A.P.
Indertijd redigeerde de heer Paul Kiës,
gewezen officier, het weekblad „Oorlog of
Vrede". Een enkele maal poogden wij met
hem te polemiseeren. Het ging niet. Paul
Kiës oorlogde altijd: eerst toen hij voor
eenzijdige ontwapening was, later toen hij er
anders over ging denken. Maar zijn tegen
standers schold 'hij immer voor stumperds en
meer van dit fraais.
Paul Kiës wilde graag naar de Tweede
Kamer. Maar het partijbestuur hij was
natuurlijk sociaal-democraat voelde er
niet veel voor en gaf hem geen kansbiedende
plaats. Toen ging hij voor voorkeurstemmen
werken in Friesland, waar hij nog al mede
standers vindt. Het bedrijf leverde niet ge
noeg op.
Hoewel Paul Kiës dus niet in de Kamer
kwam, veroordeelde het partijbestuur zijn
en zijner vrienden optreden. Toen sloeg
hij aan het oorlogen tegen het partijbestuur.
Een en andermaal werd over het geschil
Friesland vergaderd. Het laatst op Zondag
7 Augustus.
Voor het partijbestuur waren aanwezig de
partij voorzitterdie dus geen vrije Zondag
had: de fractieleider Ir. ALbarda, die dus niet
kon spelevaren op de baren der Friesche
meren en Dr. W. Banning, die dus niet uit
preeken kon gaan.
't Viel voor het partijbestuur niet mee. Een
voorstel van den voorzitter over de orde
werd aangenomen met 176 tegen 82 stemmen
22 blanco. Daarop liepen eenige Friesche
jgevaardigden weg.
Een motie van het partijbestuur, waarin
verklaard werd, dat er „grond bestaat voor
gerechte twijfel aan de zuiverheid van het
karakter van P. Kiës" en dat hij deswegt
onwaardig is Kamerlid te worden, were
daarna aangenomen met 126 tegen 87 stëm-
len en 27 blanco.
Een royale overwinning voor het partij
bestuur is dat niet, want uit de cijfers blijkt,
dat slechts 126 van de 280 eerst aanwezige
Friesche afgevaardigden het met de veroor
deeling van hun candidaat eens zijn.
Verdere actie
Dat de 33 weggeloopen Friesche afgevaar
digden niet van zins zijn het er bij te laten
zitten blijkt uit een oproep in het s.d. Volks
blad voor Friesland, waarin zy bun houding
j.l. Zondag motiveeren en zonder uitzon
dering verklaren, dat zij de houding
partijbestuur en gewestelijk bestuur in deze
kwestie verwerpelijk en afkeurenswaardig
achten.
In deze oproep verzoeken zij aan alle par-
tijgenooten in Friesland in een binnen veer
tien dagen te houden huishoudelijke afdee-
lingsvergadering te besluiten tot het beleggen
nieuwe gewestelijke vergadering,
met het doel een zakelijk debat over het
geschil te voeren en daardoor tevens een
blijvend contact te verzekeren met den heer
Paul Kiès teneinde de eenheid in de sociaal
democratische beweging in Friesland duur
zaam te herstellen.
In een uitvoerig onderschrift verklaren een
delegatie van het partijbestuur, bestaande uit
de heeren ir. J. W. ALbarda, dr. W. Banning
Vorrink, en een van het gewestelijk
bestuur, bestaande uit de heeren J. A. Geerts,
te Sint Anna Parochie, voorzitter, en K.
Toornstra, directeur van de Arbeiderspers,
rayon Friesland, o.a. dat de verantwoorde
lijke instanties in de party zich in de komen
de dagen zullen beraden over de maatregelen
die noodig zullen zijn ten aanzien van de
verdere actie, die door de weggeloopen afge
vaardigden werd beraamd en in bovenstaan-
•erklarl^ig wordt aangekondigd. Reeds
thans wordt medegedeeld, dat voor het tot
stand brengen van een blijvend contact met
Paul Kiès iedere medewerking van de zijde
-an het Partijbestuur is uitgesloten.
Hoosste stand te Haparanda 764.L
Laagste stand te Vestmanör 745.2.
Stand vanmorgen halftwaalf 760.7.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Meest zwakke wind uit O. richtingen, half
tot zwaar bewolkt, of betrokken, toenemen
de kan6 op onweer, warm weer.
WEER VERWACHTING
De Noordelijke kern van het gebied van
hooge luchtdruk over Scandinavië en cen-
traal-Eurona nam in beteekenis toe en ligt
thans over Lapland en de Bothnische Golf.
De Zuidelijke kern trok naar het O. De de
pressie bij IJsland werd weer dieper en geeft
6torm aan de Zuidkust van dit eiland. Do
secundaire in het Z.W. werd van meer be
teekenis en beheerscht 't weer in Z.-Europa.
In N.-Frankrijk hield het windstille weer
aan, evenzoo in Zwitserland en Oostenrijk.
In Z.-W. Frankrijk betrok de lucht en wordt
regen gemeld. In Scandinavië en in centraal-
Europa heerscht. mooi zomerweer. In het W.
doet de IJsland-depressie haar invloed ge
voelen en is het weer zwaar bewolkt tot
betrokken met op enkele plaatsen motregen
en mist In het Oostzeegebied ligt nog een
restant van een depressie, die aldaar in het
afgeloopen etmaal nog regen bracht. In
Beieren vielen nog onweersregens, te Mün-
chen 5 mm.
Het is te verwachten dat de depressie iri
het Z.W. het weer in Z.-Europa tijdelijk on-
weersachtig zal doen worden en de kans
dat ook ons land onder haar invloed zal ko
men neemt toe.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 21.0 C.
AARDAPPELZIEKTE
In 't etmaal van 's avonds 10 tot 's avonds
11 Augustus is in het midden van het land
de weersgesteldheid critiek geweest voor het
optreden van aardappelziekte, op de Zuid-
Hol landsche eilanden critiek, behoudens te
geringe bewolking en tusschen Hoorn en
Enkhuizen, behoudens te weinig regen.
43 AUGUSTUS
Zonsopgang 5.40 uur, zonsondergang 8.28 uur
Maan op nam. 2.02 uur, onder nam. 10.42 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN'
OP HEBBEN
13 AUGUSTUS
Van 's avonds 8.58 uur tot 's morgens 5.12 uur
3 pet. Leening Den Haag
Conversie der Staatsschuld
komt steeds naderbij
De Rotterdamsche Bankvereeniging en de
Amsterdamsche Bank N.V. berichten dat zij
op Vrijdag 20 Augustus a.s. de inschrijving
openstellen op f 13.612.000 nom. 3 pet. obli
gation ten laste der gemeente 's Gravenhago
in stukken van f 1000 en f 500 tegen den
koers van 9914 pet. Aan houders van de niet
uitgelote per 22 Sept. 1937 aflosbaar gestelde
obligatiën van de 4 pet. leening 1910, pro
resto groot f 3.632.000; 4 pet. leening 1916 pro
resto groot f 2.020.000; 4 pet leening 1931
pro resto groot f 8.027.000 en de 4 pet. lee-
nxng 1935 pro resto groot f 15.996.000 wordt
bij de inschrijving een recht van voorkeur
erleend.
De storting op de toegewezen obligation
moet geschieden op Woensdag 22 Sept. 1937.
De leening is aflosbaar in uiterlijk 23 jaar
?rJLeerste aflossinS heeft plaats op 1 Sept.
1938, de laatste op 1 Sept. 1960. Vervroegde
geheele of gedeeltelijke aflossing te allen
tijde is voorbehouden.
Naar conversie der Staatsschuld
Reeds vorige week hebben we er de aandacht
op gevestigd dat dc emissiemarkt definitief
op weg is naar het 3 pet. rentetype. De 3V2
pet. Nederland noteert reeds ver boven pari
en de vorig jaar uitgegeven 3 pet. staatslee-
ning noteert thans ter beurze ca. 102. Do
markt wordt momenteel niet met emissies
overloopen, zoodat een uitgifte als thans die
van 's Gravenhage wat meer opvalt. Merk
waardig is dat Den Haag het waagt met
een leening van het 3 pet. rentetype en een
koers van 99^4 pet. welke koers overeenkomt
met die van de onlangs uitgegeven 3i/2 pet.
leeningen van Rotterdam en Amsterdam.
De voorwaarden, waaronder geëmitteerd
kan worden zijn dus voor de gemeenten weer
iets gunstiger geworden. Alles wijst er dan
ook up dat de markt meer en meer het sta-
c.ium bereikt, waarin kan worden overge
gaan tot uitgifte van een groote 3 pet. staats-
leening. Er zal thans moeten worden afge
wacht, in hoeverre de Haagsche emissie een.
suces wordt. Zal dit laatste inaerdaad liet
geval zijn, dan mag men veilig aannemen
dat de groote conversie der staatsschuld niot
ver meer af is.
BASTAARDSATIJNVLINDER
EN DENNENBLADWESP
De Nedcrlandschc Heide Maalschappij
maakt eigenaren 011 beheerders van bos-
schen, lanen en boomgaarden opmerkzaam
op het ontreden van een tweede generatie
van bastaardsatijnvlinder en van dennen-
bladwesp.
De eerste is in hoofdzaak vijand van
eiken- en ooftboomen. De eitjes, die zich als
bruine behaarde hoopjes aan dc onderzijde
der bladeren bevinden, zijn dezer dagen uit
gekomen De jonge rupsen beginnen reeds
met het be vreten der bladeren en zullen in
bet najaar overgaan tot het spinnen hun
ner overwinteringsneston, om voorjaar 193S
cle vreterij Aoort te zetten. Thans zijn zo
zeer gevoelig voor bestuiving met insectcn-
aoodende middelen cn kunnen dus tijdig
verdelgd worden. b
De dennenblad wesp heeft haar eitjes aan
de naalden der dennen afgelegd. De jonge
beiaard rupsen kunnen binnen korten tijd
worden verwacht Zij zijn dan teer. zitten
dient byeen en kunnen dan eveneens door
bestuiving nog gemakkelijk worden gedood
Verdere inlichtingen geeft gaarne de
directie der Nederl. Heide Maatschappij to
