Het „Zonnekamp" te Willemstad
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
DUITSCHLAND SNAKT
NAAR VRIJHEID
Een Hohenzollern over het
huidige regiem
„Lawaai en opzien is nog
geen eer en aanzien
(Van onzen Duitschen correspondent)
„Een dwaalleer omtrent den Staat, welke
'do geboden eener gezonde moraliteit wil
uitschakelen, werkt met alleen verwarrend
op de gedachtenwereld, maar vergrijpt zich
aan het leven zelf".
Deze waarschuwende woorden lazen wij
in ©en hoofdartikel op de voorpagina dei
Zwitsersche „National-Zeitung eu toen wij
geïnteresseerd wilden vaststellen, wie on
der den veelzeggenden titel „Diktatoren
spiegel" deze wijsgeerige beschouwing over
een der brandiencLste vraagstukken van on
zen tijd aan zijn scherpe pen ontleende,
kwamen wij tot de opzienbarende ontdek
king, dat we via Razcl in aanraking zijn
gekomen met van Hohenzollern,
Prins van Pruisen", hoogstwaarschijnlijk
dus met een der zoons van den voormali-
gen keizer Wilhelm II. Daar de voornaam
ooor middel van drie sterretjes zorgvuldig
wordt verzwegen, valt het moeilijk vast te
stellen, met welken Prins van Pruisen
we zoo ongezocht en onverwacht te doen
hebben, maar het zou ons niet verbazen,
wanneer zich achter dezen dekmantel de
door en door democratisch denkende voor
malige Kroonprins verbolgen houdt
„Ontketende natuurmachten, overstroo
ming, brand en pestilentie zijn niet zoo
noodlottig voor een land als de zedelijke
ontketening zijner machthebbers. Wee het
volk, welks vrijheid aan willekeur, welke
veiligheid aan onberekenbaarheid en welks
leven aan onbarmhartigheid is overgele
verd
Ware staatkunde ziet er anders uit; zij
4can slecht6 op rechtvaardigheid en goed
heid gebaseerd zijn.
Geen'drift is zoo verderfelijk en onmen-
schelijk als matelooze eerzucht en niets is
zoo noodlottig voor de rust der wereld. Wie
daardoor getroffen wordt, die is er erger
aan toe dan een waanzinnige".
Van meer dan actueele beteekenis ie deze
xvijsgeerige beschouwing van een Hohen
zollern-Prins voor het tegenwoordige
Duitschland, welks historie met dit vorsten
huis nu eenmaal 6edert meerdere eeuwen
mauw verknocht is. In het Derde Rijk w il
men dienaangaande tegenwoordig niets
meer hooren en toen men in het begin van
Hitiers regiem tot de ontdekking kwam, dat
vooral in vroegere officierskringien 's Kei
zers geboortedag nog altijd officieel her
dacht werd, was Hermann Göring er als
de kippen bij, om zulke „volmaakt over
bodige en onzinnige" samenkomsten na
drukkelijk te verbieden.
Niettemin zijn er ia alle deelen van
Duitschland nog altijd velen, die met een
gevoel van weemoed terugdenken aan de
gulden dagen van het keizerlijk en konink
lijk bewind. Het nationaal volk6bewaistzijn
ging toen mog gepaard met een persoon
lijke vrijheid, welke men tegenwoordig niet
meer kent, want Vadertje Staat beheerscht
ook en vooral de gedachtenwereld van 67
inillioen menschen, die blindelings en zon-'
'der mopperen datgene goed te keuren en
te aanvaarden hebben, wat huia van hoo
per hand wordt toegewezen!
Kort geleden waren wij te Hannover aan
wezig bij de overdracht van de historisch be
faamde „Hemenhauser Garten" eeuwen
achtereen het particulier bezit van de Her
togen van BrunswijkLunebung aan de
stad en de spontane ovatie, welke Hertog
Ernst August en zijn gemalin Vi
toria Louise, de eenige dochter van
ex-keizer Wilhelm, bij deze gelegenheid
Idoor dë bevolking werd gebracht, was voor
ons een bewijs, dat het verleden mog altijd
as blijven voortleven in de gedachtenwereld
van het volk. Ook in andere deelen van
Duitschland en wij denken hierbij niet
slechts aa/n Beieren, waar het Huis Wittels-
bach in de gedaante van Prins Ruprecht
onder het volk is blijven voortbestaan
kan men soortgelijke gewaarwordingen op
doen, maar het ligt voor de hamd, dat men
voorzichtig geworden is in de uiting van
Zulke gevoelens.
„Lawaai en opzien wekken is -nog iet6
landers dan eer en aanzien op de wereld te
bezitten", zoo vervolgt de Prins van Prui
sen in de „National-Zeitung" zijn leerzame
(beschouwing over het wezen der dictatuur.
Nu, aan lawaai en opzienbarende gebeur
tenissen ontbreekt het zelfs ia eten zooge
naamde n komkommertijd niet. De actie
tegen de katholieke en de protestawtsche
Kerk duurt onverzwakt voort en het proces-
(Niemöller zal de wereld weer eens laten
fcien, tot welke juridische excessen
komt, wanneer een Staat zich de weelde
van een „Weltanschauung" veroorlooft,
welke in flagranten strijd is met de leer der
Christelijke Kerken.
Niet minder sensationeel werkt de arres
tatie van mevrouw dr. Lüders, een
aanstaande vrouw uit Duitsch-mationalen
(krirur. die in den vroegeren Rijksdag met
voorbeeldigen ijver de belangen der vrouw
behartigde. Rederten voor deze arrestatie,
;wor<ien natuurlijk niet aangegeven.
Maar dat verhoogt slechts de verbazing
en verontwaardiging over dit nieuwste
staaltje van dictatoriaal bewind, want men
herinnert zich te Berlijn deze vrouw mog
maar al te goed als een voorbeeld van pa
triotisme. Pas anderhalf jaar geleden ver
scheen te Berlijn een boek van haar, „Das
unbekanmte Heer, Frauen kampfen für
Deutschland 1914/1918" en niemand minder
"dan de tegenwoordig door Hitier zoo ge
waardeerde Rijksminister van Oorlog,
G-eneraal-veldimaarschalk vom Blom
berg heeft diit werk met een waardeeren-
!de inleiding voorzien
Terzelfder tijd hoort men fluisterend ver
tellen, dat Himmler's Geheime Staats
"politie weer eens een actie begonnen is
tegen de vroegere „Sozialistische Gewerk-
Schaften", die van reorganisatieplannen be
schuldigd worden. Onder de gearresteerden
bevinden zich drie vroe.cere partijleiders,
Heinrich Schlimme. Scharfschwert en
fThielmann. In het geheel moeten er vijftig
Verdachten gearresteerd zijn.
En zoo zouden er nog heel wat gevallen
genoemd kunnen worden, waaruit blijkt,
Idat de persoomilijke vrijheid er tijdens het
mationaal-socialistisch bewind niet bepaald
Op vooruit is
tijd Engeland het Italiaansche gezag in Oost-
Afrika zal hebben erkend.
Inzake het westelijk pact verluidt, dat de
mecning van Mussolini, dat eerst de Spaan-
sche burgeroorlog tot een oplossing r.ioet
worden gebraht, kloor de Britsche regeering
wordt gedeeld.
Verdere kwesties, die nog te berde ge
bracht moeten worden, zijn de toelating van
Engelsche zendelingen in Abessinië en de
practische uitvoering der bepalingen van
het Engelsch-Italiaansch handelsverdrag.
EEN BOSCH VERPLAATST ZICH
In een Tiroolsch dal wordt thans het zeld
zame verschijnsel waargenomen, dat een
bosch zich verplaatst. Het evenement is te
wijten aan een aardverschuiving, de be
langrijkste, die sedert eenige tientallen ja
ren is geconstateerd.
Een kerk te Kaltenbrunn, een bekende
T'roolsche bedevaartplaats, wordt in het
bijzonder hierdoor bedreigd. De grond is
reeds anderhalven meter verzakt.
In den berg wordt ondergrondsch gerom
mel gehoord.
?n vreest, dat de rivier haar bedding
zal verlaten en het dorpje Brutz zal over-
stroomen.
BINNENLAND
Kapitein Koppen in ons land
Werkzaamheden in Nieuw-Guinea
beëindigd
Kapitein-vliegenier G. A. Koppen, chef
van den vliegdienst der K.N.I.L.M. bij de
karteeringswerken
f1 in NecL-Indië is
in ons land te
ruggekeerd. Zoo
als men weet is
kapitein Koppen
werkzaam ge
weest bij de kar
teering van N.-
Guinea, welke
thans zoo goed als
gereed is. Kap.
Koppen heeft zijn
opdracht vervuld
en is thans door
de K.N.I.L.M. teruggeroepen om haar bij de
uitvoering van andere groote plannen bij te
Merkwaardig arbeidsconflict
in Doesburg
Wordt „Oud-Doesburg" afgebroken?
(Van. onzen Gelderschen redacteur)
Een zeer zeldzaam arbeidsconflict doet zich
voor bij de feestelijkheden ter gelegenheid
van het 700-jarig bestaan van Doesburg als
stad. Het comité, dat de feestelijkheden or
ganiseert, vraagt namelijk voor het bezoeken
van z.g. „Oud-Doesburg" een entree van 30
cent, hetgeen bij ae exploitanten van de
daar aanwezige vermakelijkheden groote
schade veroorzaakt De exploitanten hebben
daarom gratis toegang geëischt en toen het
comité aan deze eiscih niet wenschte te vol
doen zijn zij in 6taking gegaan en zijn de
vermakelijkheden stil gelegd.
Terwijl gisteren vele duizenden
in het stadje waren, was het niet mogelijk
Oud-Doesburg te bezoeken, hetgeen begrij
pelijkerwijs groote ontstemming veroor
zaakte.
De exploitanten hebben gedreigd, dat in
dien de toegang niet gratis wordt, zij Oud-
Doesburg zullen afbreken. Waar men heden
in verband met een te houden allegorische
optocht en morgen met het hippisch feest
nog vele bezoekers verwacht, brengt het
conflict in het oude stadje groote beroering
teweeg.
In het Staatsblad is opgenomen een K. B.
van 28 Juli 1937, waarbij bepaald wordt, aat
't organisatiebesluit rijksveldwacht (Staats
blad 1936 no. 241 met ingang van 1 Septem
ber 1937 in werking zal treden.
UTRECHTS GEMEENTE-
BEGROOTING VERSCHENEN
Sluitend zonder belasting-
verhooging of salarisvermindering
(Van onzen Utrechtschen redacteur)
De a.s. Engelsch-Italiaansche
betrekkingen
Volgens de „Daily Telegraph" zal de Brit
sche ambassadeur in Rome, Sir Eric Drum
mond, waarschiinliik eind September de
voorgenomen Eneelsch-Italiaansche bespre
kingen openen. Men hoopt, dat tegen dieet.
De gemeentebegrooting voor 1938 is prompt
op tijd verschenen, zelfs nog vroeger dan
verleden jaar. En de mededoelingen welke
B. en W. in de nota van aanbieding doen
zijn vrij optimistisch. Zoo hebben zij kans
gezien de begroot ing sluitend te maen zon
der belastingverhooging en zonder salaris
verlaging, zij het, dan ook, dat eenige maat
regelen genomen moesten worden, welke
slechts in de „uiterste noodlzaak" toelaat
baar zijn. Zoo wordt de algemeene reserve,
die nog een anderhalve ton groot was, nu
geheel opgebruikt, en wordt een deel vam de
lasten van het komende dienstjaar ver&clio-
maar 1939.
deze maatregelen worden evenwei voor
een niet gering deel veroorzaakt door tegen
vallers, waaraan het gemeentebestuur niets
kan doen. Daaronder zijn de vermindering
van de uitkeering uit het Gemeentefonds, de
vermindering van de opbrengst der tollen
op den weg JutphaasVreeswijk met f 35.000
doordat volgend jaar de nieoiwo rijksweg
UtrechtVreeswijk wordt opengesteld, de
wijziging in de berekening en uitkeering
van de vergoeding aan besturen der b.j-
zondere scholen enz. Dit alles tezamen legt
op de begrooting van 1938 een extra* last van
ruim f 330.000 well; bedrag moest worden
gedekt.
Daarbij kwam een nadeeiig slot van het
dienstjaar 1936, dat drie en halve ton groot
is. Het was onmogelijk om dit nadeeiig
saldo weg te werken in 1938, terwijl de extra
lasten nog de begrooting gingen drukken.
Vandaar dat B. en W. kwamen tot de bier-
voren geaioemue maarregelen: opsoupeering
van de algemeene reserve en aanwending
van het verwachte batig saldo van het loo-
pende dienstjaar van f 200.ÜO0.
Wanneer we de nota van aanbieding be
schouwen, dan moet erkend'dat het College
van B. en W. zeer serieus te werk gegaan is,
en dat de voorgestelde maatregelen, hoewel
niet alle toe te juichen, in den bijzonderen
nood van dezen tijd verantwoord' zijn, en dat
de vooruitzichten voor Utrechts financieelen
toestand niet ongunstig zijn.
DE GROOTE KERK
TE WAALWIJK
Ontmanteling en Restauratie
(Van onzen correspondent)
Door de Kerkvoogdij van de Ned.
Herv. Gemeente te W a a 1 w ij k is de
slooping van een cweetal huizen welke
tegen het koor van dit monumentale
kerkgebouw waren aangebouwd op
gedragen aan den slooper de Wit uit
Drunen. Als deze ontmanteling zijn
beslag heeft gekregen zal mev de res
tauratie een begin gemaakt kunnen
worden.
De eerste stappen om de Groote Kerk van
Waalwijk in eere te herstellen werden ver
leden jaar door de Kerkvoogdij gedaan. De
panden, die tegen de kerk waren aange
bouwd werden aangekocht, om, wanneer de
gelegenheid zich voordeed, ze af te breken.
Dit oogenblik schijnt thans gekomen te zijn.
wanv de slooper, die de huizen van een
halve eeuw oud met den grond gelijk zal
maken, is reeds aangewezen. Het fraaiste
deel der kerk werd door deze panden aan
het oog onttrokken, zoodat het verheugend
genoemd mag worden dat dit kerkgebouw
"binnenkort weer in al zijn luister zal pralen.
Na de slooping kan de verdere restauratie
ter hand genomen worden.
In 1930 is het voor de restauatie benoodig-
bedrag van f 120 000 bijeengebracht'. Het to
rentje en het dak werden toen vernieuwd
en het gebouw werd voor verder verval be
schermd.
Een groot deel van het bedrag zal verder
noodig zijn voor de restauratie van het
Hoogkoor, dar tot voor enkele maanden
dienst deed als pakhuis. Men wil dit in
zijn oorspronkelijken luister herstellen.
Zoo mogelijk zal het mooie metselwerk wor
den blootgelegd en de dichtgemetselde ven
svers zullen worden uitgebroken en voorzien
worden van glas-in-lood-ramen. Verschillen
de schotten, die het schip ontsieren, zullen
worden weggebroken. De bedoeling is het
koor in gebruik te nemen voor kerkdien
sten. Het zich in den Noordelijken öeuk be
vindende Kerkzaaltje zal worden afgebro
ken en hei' orgel zoo mogelijk worden ach
teruit geplaatst.
De historie der Kerk
Uit een publicatie van den gemeente
archivaris van Waalwijk blijkt, dav het ar
chief van Loon op Zand stukken bevat,
waarin voorkomt, dat het begevingsrecht
der kerken van YVaalwijk, Loon op Zand en
Unen (Drunen) in 1233 door den Hertog van
Brabant aan de Wivheeren van de Abdij van
Tongerloo werd geschonken. De stichting
van de oorspronkelijke kerk schat men vóór
1200 te zijn geschied. Vroeger was deze kerk
in de vroeg-Gothischen stijl opgetrokken en
stond ze veel verder Noordwaarts dan de
tegenwoordige kerk.
De St Elisabethsvloed van 1421 verwoestte
deze eerste kerk en het duurde een halve
eeuw voor ze opnieuw werd opgebouwd. Dit
nieuwe kerkgebouw had in den tachvig-
jarigen oorlog veel te lijden. De prachtige
gothische toren werd in puin geschoten
evenals het hoogkoor. Na dertig jaar werd
de kerk door de ijverige bemoeienissen van
Jan van Leefdael, Heer van Waalwijk, her
steld. De voren werd niet meer opgetrokken
en de Westbeuk dichtgemetseld. In 1648
werd de kerk door de Gereformeerden in
gebruik genomen.
In het Hoogkoor bevindt zidh nog een
goed bewaarde grafzerk van het graf van
Jonkheer Dierick van Muyssenlbuch, Heer
van Syndewijn. Ook ligt er nog een graf
steen van een der pasvoors van Waalwijk,
welke dateert uit 1544.
RECHTERLIJKE MACHT
Bij Kon. Besluit van 4 Aug. Is benoem d
tot griffier bij het kantongerecht te Zeven
bergen, Mr A. Vreeken, advocaat en
procureur te Dordrecht.
Ga niet op reis!
cóndei soo'n handig metalen takdoosie
met 3 „AKKERTJES" Daarmee verdrijft
Ge direct hoofdpijn, onwelziin, kou etc.
Practisch, onschadelijk en goedkoop (20ct.J
KUNST
ROEL HAZENBERG OVERLEDEN
Op den nog jeugdigen leeftijd van 31 jaar
is hedennacht in het R.K. Ziekenhuis te
Groningen, na een langdurige ongesteld
heid overleden de heer Roel Hazenberg, be
kend pianist en dirigent in binnen- en bui
tenland. Hij dirigeerde o.m. meermalen de
Festspiele in Salzburg en Warschau en was
directeur van de muziekschool te Assen.
Vooral ook als componist heeft hij vaak van
zich doen hooren en daardoor een grooten
naam verworven.
GEMENGD NIEUWS
Nog twee jongens verdronken
Men meldt ons uit Vlaardingen:
Gistermiddag moest de 9-jarige Arie Lec-
is, wonende Nieuwelaan 9, thee brengen
bij z'n vader, die werkzaam was aan de Kon.
Wilhelminahaven. Nabij de pakhuizen vau
de Visscherïj Mij. „Mercurius" heeft hij naar
het visschen staan kijken. Blijkbaar stond
hij te dicht aan de kant, want plotseling
viel hij in het water en verdween in de diep
te. Direct werden pogingen in het werk ge
steld om het ventje te redden. Een kwartier
later wérd hij met een dreg opgehaald. Dr
Jaco"bsen en leden van de E.H.B.O. hebbi
langdurige pogingen aangewend om de 1.
vensgeesten op te wekken, doch tevergeefs.
Het lijkje is naar de ouderlijke woning over
gebracht.
Gisteravond is d'e 15-j"arige F. Nagel, uit
de Van Galenstraat te Z w o 11 e, bij het
baden in de Vecht verdronken. De jongen
had zich te water begeven tusschen de oude
en de nieuwe Berkumerbrug, waar de rivier
zeer diep is. Hij was de kunst van het zwem
men onvoldoende machtig.
Toen een boerarbeider, die in de nabijheid
zijn werkzaamheden verrichtte, den jongen
miste, heeft hij de politie en den badmeester
van een naburige zweminrichting gewaar
schuwd. Deze laatste heeft den jongen, na
eenige malen gedoken te hebben, boven ge
bracht. De levensgeesten waren toen reeds
geweken.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
Korte verklaring der Heilige Schrift
met nieuwe vertaling. De brieven
van Paalus aan Timotheüs, Titus en
Filemon, door Dr. C. Bouma. J. 11.
Kok te Kampen.
Bij deze uitgave grijpen we gaarne de ge
legenheid aan, om bij vernieuwing de aan
dacht te vestigen op het belangrijke werk,
dat mede door de goede zorgen v
den uitgever, geregeld voortgang heeft.
Naar wij vertrouwen, wordt in once Chr
gezinnen dagelijks uit den Bijbel gelezen
Onize vaderen hebben daarbij niet nagelaten
de kantteekeningen geregeld op te slaan,
om alzoo den juisten zin der Schrift beter
te leeren kennen.
Evenwel, wij zijn in onze dagen nog rijker
geworden, nu bekwame theologen door nieu
we vertaling en eenvoudige verklaring de
Schrift ons naderbij begeeren te brengen
Mogen velen van dien rijkdom een dankbaar
gebruik maken.
In de rij der verschenen deeltjes v
(Van een specialen verslaggever)
De Vereeniging voor Nat. Volkeopvof
ding te Amsterdam, verricht een mooi
werk door de exploitatie van twee werk
kampen voor jeugdige werkloozen (17
t/m 25). Eien te Willemstad voor
jongens van Chr. huize, een te O o 11-
gensplaat voor R.K. jongens.
Van een bezoek in het kamr» te Wil
lemstad geeft mien in het volgende en
kele indrukken weer, met de bedoeling,
dit werk meerdere bekendheid te geven.
Mochten er werklooze lezers van ons
blad zijn, die opgenomen wenschen t-
worden, dan wenden zij zich schriftelijk
tot het secretariaat van de Vereeniging.
Singel 548 te Amsterdam.
Reveille.
Het is 6 uur in den morgen.
Het leven ontwaakt ontwaakt ook in
•het kamp van jeugdige werkloozen te Wil
lemstad, waar men met de natuur gelijken
tred houdt
In het waschlokaal 6taan de rijen jon
gens te ploeteren in het frissche stroomen 5
water.
Do bedden worden voor het ontbijt „mo
del" opgemaakt.
Een 6ignaal klinikt. Ze mardheeren af
de jongens, om in de keuken hun porti
brood te halen. Dan begeven zij zioh naar
de eetzaal waar het wachten is op den
commandant. In de holle gang klinken do
met spijkers beslagen schoenen.
Zonder opsmuk wordt de nieuwe dag
aangevangen met Schriftlezing door den
cormmandant.
Een nieuwe dag.
De zon klimt hooger.
Het is half acht in de morgen.
De vlag wordt geheschen.
Boven op een der wallen, recht tegen
over het front van het fort, gaat statig
Neerland6 vrijheid6vlag in top.
Stram staan ze de jongens, salueerend
tegen het symbool van nationale saamhoo-
righeid.
Breed 6laan de banien van rood-wit-blauw
uit, afstekend tegen een azuur-blauwe he
mei, die 't geheel overkoepelt, vroolijk be
licht door de klimmende morgenzon, die
een volle zomerdag belooft
Een nieuwe dag is in het kamp begonnen
De commandant, Res.-Luitenant der In
fanterie, C. J. H. van Rossum Du Chattel,
bespreekt met zijn mede-kampofficier, lui
tenant der Burgerwacht te Haarlem, J.
Witkamp, de werkverdeeling, terwijl onder
tusschen de jongens aan gymnastiek doen.
Een groep wordt na de gymnastiek-oefe
•ndngen aan het „anrdappelenijassen" gezet,
anderen vinden werk in de moestuin en in
le werkplaatsen. De timmerlui en metse-
'aars vinden werk in het opknappen van
het fort, schoepmakere kunnen schoenen
gaan beslaan met zware spijkers, wat nog
steeds voordeeliger is dan leer, en zoo vindt
ieder werk. zooveel mogelijk in het vak
waarin men thuis hoort.
Een opgewekte stemming geeft de kamp-
geest weer.
De luidspreker in het raam van de keu
ken doet de ludht trillen van. opgewekte
morgenmuziek, die hier in de oude ver-
In de tuin van het fort staan, als hel
pijpen-labyrimth van een 2wijgend orgel,
de rijzige dennen.
Als om half een de hoornblazer zijn 6ig
nalen laat hooren, dan is men aan de twee
de verzorging toe van den inwendigen
mensch.
Ongelooflijke grootheden worden hier
door gezonde jongensmagen verwerkt. Hel
eten smaakt goed de kok heeft eer van
zijn werk.
Tot half twee is na het midd-agmaal rust.
Een rust die steeds precies op tijd weer
verbroken wordt door de roepende signalen
van den hoornblazer.
Het werk roept!
Allen weten wat ze doen moeten.
Het loopt gesmeerd.
Op het kantoor van het kamp zitten on
eer leiding van den Kapitein der admini
stratie, J. Valkenier, enikele werklooze jon
gens. Met getik van de schrijfmachine, hel
gekras van de pennen vermag de stilte, die
heer heerscht, niet geheel te verbreken.
Er is werk wittig werk, dat gedaan
wordt. Werk in het belang van dttn werk
loozen kameraad.
Het saamhoorigheidsgevoel leeft op.
Om vijf uur vinden de handen rust
Klokke zeven wordt de vlag met eer
betoon gestreken. Dan kunnen de jongens
zich bezig houden met cursussen, lezen,
schrijven tot het klokje van gehoorzaam
heid slaat.
De dag is oud geworden en voor men zich
ter ru6te legt leest de commandant uit het
eeuwen-oude Boek. dat tot stichting en reel-
ding der menschen is gegeven.
Het „Omze Vader" vormt de bede voor
den nacht.
Om tien uur wandelt de commandant
met zijn waarnemer door het kamp voor
de 'avondcontrole.
AUc6 is in ordedan- gaan de lich
ten uit en de nacht, neemt het bezit over
van bet licht tot de nieuwe morgen weer
gloort.
Hoogste stand te Ingö 769.4.
Laagste stand te Isafjord 751.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 764.9.
WEER VERWACHTING
Zwakke Oostelijke tot Zuidelijke wind,
nevelig tot licht bewclkt, droog warm weer
behoudens geringe kans op onweer.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Het hooge drukgebied over Scandinavië
breidde zich aanzenlijk naar het L. uit. Een
nieuwe secundaire van de oceaandepressie
deed de barometer op het W. van de Brit
sche eilanden belangrijk dalen zoodat hier
matige Z. winden waaien met zwaar be
wolkte tot betrokken lucht en regen.
Ook in Oost-Europa is de lucht nos zwaar
bewolkt. Overigens heerscht in vrijwel het
geheele waarnefningsgebied mooi zomer
seer met zwakken wind en nevelig of licht
ewolkte lucht
De temperatuur daalde plaatselijk op IJs
land en de Britsche eilanden, zij steeg in
vrijwel het geheele overige waarnemings
gebied en is thans overal boven normaal
met uitzondering van enkele plaatsen in
Zuidwest-Duitschland.
Alleen op IJsland en op het westen van
de Britsche eilanden viel regen van be
teekenis.
Voor onze omgeving wordt 'droog,
warm weer met zwakken Zuid-Oosten
wind verwacht.
De kansen op onweer zijn nog vrij
gering.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 24.8 C.
7 AUGUSTUS
Zonsogang 5.31 uur, zonsondergang 8.40 ut
Maan op vm. 6.50 uur, onder nam. 8.34 uc
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
7 AUGUSTUS
Van 's avonds 9.10 uur tot 's morgens 5.02 uur
rla i
rch;
nbulai
iten; Clemei
doron. Krauth; Express 4. Eiffler;
Oerwil, Raukema; Nooit volmaakt,
Smmarg, Menne; St Chrlstophore.
lania 29. Hopstaken; Neptun 22. H
ia. Schot; Cis Rhenan. v d Bussch
rers; WIlJo, Avontuur; Ideaal, Mar
LOBITH, 5 Augustus 1937.
Gepasseerd voor s' middags 12 uur en bestem
ROTTERDAM
zabeth, Tolima Janna, Excelsi*
Willem, Llzern, Beta, Argo, Meurthc
Teuna 3, Jega, Seam I, Frits, Chriemhildi
monie 3, Pasto, Irmlngard, Place: G
de stoomschepen: Clara Eli-|
--- e-—7-7i\jidries
Nachis.)
Vigila, Vissers: Henda. Jotaa.,
Stroom; Helena, Larooy; Rheinfahrt 141, Rits-I
heimer; Rheinfahrt 101, Specht; Rien Sans Dieu,,
1; Edelweiss 18, de Vree; hraneois,
Rehoboth, Duinkerken; Dankbaarheid,I
Dongen: Overschie, Kaat; M Stinnes Ü5, Klrifj
.ntin 6. Dete;
Karcher 9, Scha<
Anna Maria I, Ji
Binnenvaart 9, v. Werkh.
Raab]
,f; Raab Karen tr 25, Sohm
Express 13, Zimmerman a
Ideaal, Oudak-J
Elisabeth, Joosten;|
bom;
Kawi, Dooyers; Ranti, Klaasei
ler; Hamund, Dievers; Algerie, LLebi
ZijlmansGelderland V,
117, Oil t'hlager; AMSTERDAM: Wijkdienst"ïi!I
v. d. Knche; Petrus, Visser; DORDRECHT: sj
Alpha; Corall, Wedly; Alpino 4. Kan-,
|i|g-Tisin; VREES-
K. Vaart]
Door Ver
t: s. Meeuw; s. K. Vaf.
"eus Regnot, Snoodljk; DEVENTER-
wlndus; Hannover 31, Kalbits; GRONIN-!
OthhulsZWOLLERKERi
Asperen; ZOETER WOU-1
DEN HAAG: Hendrika."
v. Rijk; TIEL: De Hoop, Maasbach; MEPPEi.-
Westland, Tettero; DREUMEL/: Johanna, V---!
maas; ZWAMMERDAM: De tyd leert alles Pcls-i
STRIJENSAS: Adriana. Ursinus; BRESKENS
Hoogedoorn; UTRECHT- Adriana Ma-
ZWOLLE: Ingoï
Haze
GEN.- Harn!
SPELj^ Lastdi
Kieboom
Marlt
ria. Verschi
MEGEN:
REEDE; Antilope, West»
-1- Visser; VLIEREEDÉ: Geschwb
ZWOLLE: St. Jo-»
DEN HELDER: Zuid-Holland dtn'
BreejenLOBITH: Maria, v. Steen- VLISST"\_-
GEN_Jura. Zwier*LOCHUMi Johannï I^ 1
Gerwi; ENSCHEDE: Mar'
zwolle: flBIHiHIBIHBSi
Wilha., Leemans; LEEUW ARDEN *Sdc
Drosten; VREESWIJK; Christiaan "jans-i-"
Vriendschap. Bons; BREDAa
Wilhelmlna, Reumerüj BRIELLE: Geziena Her-
H" ^%iv0liPT-!^KERK: Nooit Volmaakt,
Groot; BREDaJ
..Korte Verklaring" neemt het thans het
licht ziende van Dr. Bouma een eervolle
plaats in.
Deze exegetische studie is vooral hierom
van groot belang, omdat ze erop gericht is,
niet alleen Paulus' onderwijzing en verma
ning voor het persoonlijk le-vèn. maar ook
die voor het kerkelijk leven in helder licht
te plaatsen. Door goede vertaling en juiste
exegese der pastorale brieven van Paulus
leert men den weg kennen, die leidt tot in
richting van het kerkelijk leven naar den
eisch der Schrift
Gaarne bevelen we dit deeltje der „Korte
Verklaring" warm aan. Het munt uit door
voortref fel ijken inhoud en schoonen eenvou-
digen stijd. waardoor het geschikt is voor
een uitgebreiden lezerskring.
De Luchtreizen van Jantje Puk
door J. M. SellegerElouL Servir?,
Den Haag.
Voor de wonderen des hemels neemt de
belangstelling sterk toe. De machtige he
melkoepel met zijn verscheidenheid van
lichamen, met zijn onpeilbare diepten en
tallooze onoplosbare geheimen, boeit den
mensoh, den dichterlijken, den zoekenden,
den verlangenden mensch.
Dr. Groot noemde indertijd als bewijzen
voor deze toenemende belangstelling in de
sterrenkunde: de stichting van het Zeiss
planetarium, de bloei van de Ned. Vereeni
ging voor Weer- en Sterrenkunde, de vraag
naar astronomische voorlichting aan de
Volksuniversiteit, de vele werken over as
tronomie.
Mevrouw Selleger—Elout heeft nu haar
aandeel willen leveren aan het wekken en
bevredigen van deze belangstelling, speciaal
bij de jeugd. Zij heeft daarvoor een vorm
gekozen, welke voor het kind bij uitstek
geschikt is, die van het sprookje.
Jantje Puk droomt, dat hij op stralen van
oe maan, van Mars, van Venus enz., reizen
maakt door het heelal en op die tochten
leert hij dan, hoe het op de hemelliohtcn
I ïsteld is.
Over het geheel is de sfeer van sprookje
uitstekend getroffen. Het boek is spannend
en kinderlijk en daarom is de uitwerking
van dit gegeven in deze vorm volkomen
rechtvaardigd.
GRONINGEN; Jajl<
Anna, DoodewaardMEPPEL- Rival
ALKMAAR: Maria. BroekmeuUn;
(tha; s. I
ANGEREN :i
Elk.
BELGIë: s. St. John;
Koop op Zegen; i.
Loplk; Stella Maris. Tempelaèivjj
Adolphine. ReljniersMar-.
4 Gebroeders.,
Tromp, de Soutc.
conie, Schaaf Je; Charles, Ma<
do Souter; Ougree 4, Lisc HPV.
Schoots; Alphonslne, Daelmans; Maria, Busch-
gena; Jean, v. Mleghem; Camee, Marquenie^
Nora, Kaiser; 2 Gebroeders, v. Leumen; Antoni-i
A v. Giesen; Emanuel, v. Doneen- Veroni'r'.
Boezer; Odilea, Vermeulen: Frieda, Pasveer ;1
Charles, de Roeck; Maria 3, Rademaker; Hei
man, Schulte; Fraternite. Camerman; Erft, Ver-
tSt<e~eD' Amelberga, Ost; Louisa, Jansend
Adnenne, v. Cauteren;
DUITSCHLAND: 3 Gezusters, Bakker- Pie-
fj 'fm' [Willem IJl; Emma' Her-
I Bertaa, de-
Gepasseerd
Flottant, Willemse;
i middags 12 1
bestemd
ROTTERDAM: de stoomschepen: Marianne
heUDa* °*Sa» Sebaja, Fiat Voluntas 2. Je-'!
Franciska, Streuber;.
2SSÏÏ?'»S,t,OCk: Elb« R,I; Ader
Mullere; Nelly, v. Oosten; Oeolus. Griess- Mo-
donne, Arends; Occendent, Meijer; Waikure
Rost; Marksburg, Scholten; Elisabeth, Brouwer;!
Johanna. Kooren; Willem, v. Doodewaard; Em
ma v. Hoboken, de Graaf; Loreley, Napp; Neo-
Swi S?°Ie: Walhalla, Melsen; AMSTERDAM:
yedwyk; Elisabeth, Bos; DORDRECHT-
:arpe.:J?..9j:ethas- Lavoisier; Cornelia jln/-
LohengrinPANHEEL s..
SÊt 2, Fa jri
Rheli
VLIEREEDE: Mevertrouwen -
AIE5??S°H -Me» Vota, Voole; PKiil
- Lucia, NleboerOUDERKERK a/d IJSELy
Geertruida,
LOOSDUINEN
DUURSTEDE:
Ben; TILBURG:
Margaretha, Damstra;
Gerritje, Nout;|
eejen; LEIDER-
Speksnijder; VEGHEL:
WIJK BIJBBÜ
SPIJK; 2 Gebroedei
DORP: Bona Spes.
Adrianus, van Zetten;' PERNÏS: Wt
Si Hobb«m«, Lodd-,
BELGIe: Ahead, v. Oost; Sani 9 v Kov
"ulata. Feil; Fllia Rhenl, Durink;
Boods; St. Anna 2, de TOr; Nautilus 9.,
Eugee
jtanje; Georges, Clausen J
?i!f.^rI!,iaL?i'5diei3erHeinr- Willi, Bannier;'5a-!
KÜ Rosmalen; Louisa, BcJ-
SchUndel; Marengó, CaUeboud;
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT. 3 AUGUSTUS
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: st. Telegraaf 4 en 11; Cor
de Jong; Eendracht. Faasse; Telegraaf 17, Bout
Era. Verbeeclc; Andre, van Strijdonck; Elisa( de
Munter; Jama Flu t; Grldi, van Hof; Gerdl
Slisabeth. Lucas
AMSTERDAM: st Amstel 5; st Stad Am
Johan, Mager
LEEUWARDEN: JentJe. Klos
NEDKRWKBHTHoop en Vertrouwen, VerheU
BOLNES: Flandrla, Willems
SEN: Presto, de Vuilst
IURG: Rival: Schuttevaer
ONDERDEN DAM: Avontuur, Wiersma
"VEURTEllsa. Luiken
NI EU WE DIEP
DOSBURO: Eben Haezer. S
DUITSCHLAND: Delft. Rinl
d Leuven. Durinck;
Con^tantia. van Sehjjndel: s.s.
15: Maria, de Haack: Pier
Emans; Damco 4, Spaan
rsten: Graya 2. van Wins*
ks: Nautilus 13, Schot: inf.
tla. Passmann: Bresoo.
Sehon: Naohta 7. Goob; Ibis. T
Colette, ('ooirans: X
RoBenbrand: Dixl vai
.eek: Cle-mence
Jom
9 Segei
Ters
Gust
af Moe
i de Putter; Flo
BELGIE: st. Stad Amsterdam 1: st- Telegraaf
5: st Eugenie; st. Amstel 16: Martlgnv.
Blom; Nooit volmaakt. Korporaal; Himalaya, de
Blleck; 3 Fréres. Tersteege: Adma. Baardemans;
dtje Ghttssels; Animo Teekmans: Albatros 4
npelenrs. Rlvql Blessens; Alhatros 3 T.Tseldllk
Ideaal. Mulder: Combinatie, van Ree; Spes Mn-
tladang, ICeüzer: Holbein, v d Von
Koppelahr; Klaluitjé, Snijders:
ihelde 1, Koopmans; Margaretha, Appallus; At
Apallus; Op hoop van zegen, de Jong; On
derneming, de Waal; Res Nova, Hoogendoorn-
Transporteur, v d Vliet; Talisman, de Jong- On-
■nemlng, Korporaal: 7 Gebroeders, de Graaf-
Bastlna Adriana Visser.
denia 54. I
ar; Java,
lannheim, Beckhaas";
DUITSCHLAND- Cornelia, Seinen.
EMMERIK, 5 Augustus 1937.
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: Möme, Wessels; st. Koop
vaart I; Nelly, v. Wijnen; Vigila, Castor; Theo
dora, Jansen; St. Antonio, Bieneman; Adrianus,
Kriesels; Jan, Goedgezelschap; Maria, Geluk; st.
Limburgla; Col. Lenglez, Verberght; Excelsior,
v. Hoek; Neptun, Funke; st. Walsum I; Trini-
tas 3, Kumpfst. Netta; Lemo, Steenhuis: Brun-
hilde, v. Beveren; st. Maipo; Joan, Vermeeren
Wawani, Meier; st. Charles; Urania 2, Erlen-
bach; st. Embla; Aligern, Kikkert; Simon do
vlieger, Stoevelaar; st. Marne; Nemesis. Zijl
man; Eridan, Verlinden; Parsifal Breuer; st.
Turgot; Malanie, Smolders; Brisant, de Haas;
Windthorst, Hiller; Jacoba. Vogel; Hennv,
Eyslnga; Pres Andre Lebon, Haq; Stad Osten-
de, v. d. Vonder; st. Joh. Wagner 3; Hema, v.
Megen; Salvé Regtna, de Jong; st. Eendracht;
Arnoldus, Gerrits; D. A. P. G. 2, Grosz; Wilhel-
mina, Reijmers; st. Jacobus; Martha, Soetewey;
ilr 3, de Volder; Hensia, Bros; Golgotha, En-
Ymir; Metst
:alt; Gar
Heuvel;
Donse
Wilson
Kai
St.
Kruidhof; Tristan,
chel, v. Meteren; St. Therese, Ët
trouwen, Nout; Johanna, Trouwboi
Dlngeldein; Rhenus 25, Boersema
Ullthis, v. Balen; Shakespeare. S
neming, Bakker; Lippe, Seibert; et.
both, de Roo; Rival, Oudakker;
stedt; st. Jupiter; Tilburg, Kempkei
•enberger; Simplon, Demayer
Marie.
Bosch; Maria. Bertens;BBWp i
Flandria, Everaert; Manon. Verplauche; Chlral.'
Pouwels; st. Eduard; Neeltje. Brouwer; Walsum
32, Roth; Myrjam, Hoornik; st. Fiat Vol. 7: Ba-
bethe, Fendel; Seam 5, Keller; st. Wesseline
Huan. de Both; Joh. Heinrich, DubbelraannOsó
5, Peters; st. Korea; Vios. v. Loon; Wilhelmina,
Kramer; Ellsa, de Priester.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: st. Fiat Vol.
leus; Gretha. Storb; Adesto. Ruys
Hoop, v. Geul; Lamberta,
Snijders; IJsel
Hoop, Pi»
Vos
Hertha,
rac. Wil-
Mutatio,
ts; Gre-
Alk,
•igsPadu'
tha, Walhoul. d
2; Pcma, Vogel; Rehoboth, Vcrdöi
st. Gelria; st. Harmonie; Ida,
te, HellingsKlazlna. Waklcer Petrus Jean-
e. Haerlingen; Jadi, Castor; Gutenfels
Fuchs; Mars, Pernot; Excelsior, Nout; st. Zee-
nv; Georges, Huyck; Octavo, Verbeek; Has-
ouw, de Wachter; Express 5, Wilbert; In
Confido, Brouwer; st. Fiat Vol. 9; Jacobus,
bel; S. E. A. M. 14, Wilhelm: Veloottas
st; 1 Gebroeders, Kalle; st. Böcklln; Gerard!
mers; Verandering, v. d. Ben; st. Kater-
Rij" Zeevaart, de Jonge; Binnenvaart 16,
Dolde; Johanne Adriana. Vermeulen; st. Kooo-
3 en 17Louise, v. LithWianco Wanders
d leert alles. Furman; Jo Maria, den Bes-
it. Sainte Odile; Leo. Cop; Theresia. v. d.
Comptoir 14. de Dolder; Comptoir 13.
st. Constance; Leonie. v. d. Broek: God
I" j|jg--kfagr Verduin; Zwerver.
Pa^oi
Thtjsj
Naphta
t. Kar
Walter
tha. DodewaardBuiten
Ad. Kriesels; Frols Fr e res, Dumer-
I m« ons I. Witimanst. joh^n.
Hendrika, Kregting; St. Antoniu
k: Ever Reddy. Ymker; Mississippi, Roc
Margariteo. Bootsman; ut. Silani- Yvonn
Adolf, Nauwelaers; Pharallda. de Meyer; Justint
ta. de Vries: Entreprise. va
st. Lily; Therese. Bussenis
Unam Time,
Zevc
Argus
»tNagade, Pfor
land, v. d. Meer; Digo, v. Oord- st Bn
Maranatha, Carmiggelt; Simplon, ilach si
horst; Haub Barr, Ludwlg; Christina V
St. Antoine, Dirkse; Carolina, Bal; st. Ga
