VELP&,
Woningbureau VISSER Go.
ZATERDAG 24 JULI 1937
EERSTE BLAD PAG. a
KONING LEOPOLD EN HET WERELDHERSTEL
'Ilij wil een internationaal
ptudie-instituut
Een open schrijven aan
Van Zeeland
Koning Leopold van België heeft
aan minister-president Faiul vam Zee
land, die naar men weet door de re-
geeringen van Engeland en Frankrijk
belast is met het instellen van een
onderzoek naar de mogelijkheden van
een economisch herstel, een open brief
gezonden, waarvan de volledige tekst
als volgt luidt:
Brussel. 21 Juli 1937.
Waarde eerste minister,
Indien men de ontreddering aanschouwt,
waarin het mensohdom is gedompeld, kan
men niet dgn met een angstig gevoel de toe
komst tegemoetzien. Men moet dan ook met
kracht en overtuiging elke poging, die de
geesten naar een ideaal van menschelij'ke
solidariteit verheft, steunen. Deze overtuiging
bevestigt het gewicht van de zending, die
door Groot-Brittannië en Frankrijk in
persoon aan België werd toevertrouwd en die
een veel ruimere strekking heeft dan men
haar gemeenlijk toekent, vermits zij inder
daad tot het vinden der elementen van
rationeele inrichting der gansche wereld
economie kan leiden.
Uit de ontvangst, die u aan den overkant
Van den Atlantischen Oceaan is ten deel ge
vallen, blijkt de ingenomenheid der Vereendg-
de Staten van Amerika met het streven, dat
aan het initiatief van Groot-Brittannië
Frankrijk te danken is. Aldus betuigen
deze drie groote natiën haar edelmoedig ver
langen, mede te werken aan de vestiging van
een betere levensorde, waarnaar de gansche
wereld snakt.
Voor de groote moeite, die ge u bij de ver
vulling van deze zware taak hebt getroost,
zullen allen, die er het ware doel en de om
vangrijkheid van inzien, u zeer dankbaar zijn.
Laat mij op het oo^euhlik, dat gij de
eerste resultaten van uw onderzoek
gaat vastleggen, uw aandacht op een
eigen overweging vestigen. Het ware,
meen ik, van overwegend belang, een
organisme voor economische studiën te
stichten, welks waarde bepaald zou
worden door zijn drievoudig karakter
van uiriversaiitedt, bestendigheid en
zelfstandigheid. Opsporing der elemen
ten eener organisatie van de wereld
economie en duurzame aanpassing van
deze organisatie aan de steeds veran
derlijke economische factoren vormen
het dubbele doel, dat aan een derge
lijke instelling zou worden toegedacht.
De economische wetenschap, die voorna-
tnelijk op het leven zelf is gericht, is dan ook
aan alle levensrhythmen onderworpen en de
vraagstukken, die haar worden voorgelegd,
ONS FEUILLETON
Korte inhoud van het voorgaande I
Men schreef September 156S.
Het qezin van Jan de Grave 'de molenaar
van Lamswaarde (Zeeuwsch-Vlaanderen)
zal weldra vermeerderd worden en heel
graag zouden hij en rijn vrouw hun kind
door een voorganger der .,nije leere" laten
doopen. Een vriend raadt hen aan nog vóór
de geboorte van het kind naar Antwerpen te
gaan. Daar is een Christelijke gemeentedie
onder bepaalde voorwaarden haar bijeen
komsten maa houden.
Omstreeks dezelfde tijd keert Willem Tab-
baart. een vroegere knecht van de Grave,
weer terug naar de woning van zijn moeder.
Hij vindt haar arm en hongerig en besluit
te trachten voor haar een schaap machtig
te worden. Maar nog vóór hij zijn plan kan
uitvoeren wordt hij gegrepen, in de gevan
genis geworpen en daar aan de vreeselijke
marteling van het z.g.n. „scherp examen
onderworpen. Niet lang daarna sterft hij.
Ook Jan de Grave komt in de gevangenis
terecht. Als hij vit Antwerpen, waar zijn
kind gedoopt is. in Lamswaarde terugkeert,
xunrdt hij door den Schout gearresteerd.
Maandenlang wacht hij in een vunzige
kerker op zijn doodvonnis.
In de herberg „De Zwaan" wacht pastoor
'Cuelen op den baljuw, met wien hij over
'Jan de Grave zal spreken. Pastoor Cuelen
staat in Hulst bekend als en man des vredes.
'Hij wil de liefde beoefenen, juist tegenover
het afgedwaalde. Niet de brandstapel, maar
de liefde moet ontvonken en brandende blij
ven in de wereld, opdat haar gloed ver-
warme en haar licht schijne!
(Zie vervolg hieronder).
EEN VAN DE ZEER WEINIGE
geschenken, geheel geschikt
voor oude menscbeot
DE MORGENSTOND NADERT
Een troostboek voor Christenen in den avond des levens
door DrJ.H. GUNNING J.Hz.
Ing. t 2.90 Kloek formaat Keurige altToertng
Geb. f 3.90 woof, duidelijk» Utlm gedrukt
In doD boekhandel en bU de uitgeven:
N.V. H. J. SPRUYT'S UITGEVERS-MIJ - AMSTERDAM
Postrekening 18657 Heerengracht 112 Telefoon 45041
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Gisteren is het centrum van Madrid hevig
gebombardeerd, vooral de omgeving van de
Gran Via en de Plaza Mayor, waar meer dan
zeshonderd granaten van verschillend kali
ber in sloegen.
Het aantal dooden en gewonden bedraagt
meer dan 150.
Ook op Barcelona zijn bommen geworpen,
tengevolge waarvan vijf menschen om het
leven zijn gekomen, terwijl vijftien personen
meest ernstige verwondingen opliepen.
Franco heeft een bezoek aan het Madri-
leensche front gebracht.
kunnen niet op onveranderlijke wijze opge-
st worden.
Maar om zich volkamen van haar taak te
kunnen kwijten, moet een dergelijke instel
ling zoo onafhankelijk mogelijk van alle na
tionale invloeden zijn.
Het is ongetwijfeld moeilijk, het econo
misch gebied van poLitieken invloed vrij te
houden, maar deze moeilijkheid juist ligt aan
de basis van het probleem, dat men u ter
bestudeering heeft opgedragen en waarop
vereenigde krachtsinspanning gecon
centreerd moet worden.
Het is onder deze omstandigheden van het
grootste belang, dat op de medewerking van
alle groote deskundigen ter wereld moge
worden gerekend, die zich het meest hebben
gewijd aan de studie van allle waagstukken
betreffende de nijverheid, den handel, den
landbouw, het geldwezen en den arbeid. Deze
deskundigen zouden hun toetreding niet door
mandaat, maar door hun ind'ividueele be
voegdheid gewettigd zien.
Noch het sloopen van de tolmuren, noch
eenige andere gedeeltelijke maatregel kan
een einde maken aan de wanorde, die
vrede bedreigt. Indien wij werkelijk
oorlog willen weren en de menschen tot
diger gevoelens willen stemmen, moeten wi
den moed hebben, het economische vraag
stuk in zijn algemeenheid te beschouwen en
oplossing te vinden voor d<_ groote pro
blemen, die dreigend voor de gansche mensch-
heid oprijzen: de verdeeling van de grond
stoffen, de verdeeling van de geldmiddelen,
de internationale verdeeling van den arbeid,
het evenwicht tusschen de landfbouwstaten en
de industrielanden, enz.
Ik besef ten volle de moeilijkheden,
die aan de ten uitvoerlegging van een
zoo uitgebreid programma zijn verbon
den. Nochtans ben ik ervan overtuigd,
dat het oogenblik gunstig is, om den
stap te wagen en dat wij bij de vervul
ling van een dergelijke taak zouden
kunnen rekenen, niet slechts op den
steun van alle regeeringen, maar ook op
de goedkeuring en de medewerking van
de groote maatschappijen, de godsdien
stige en philantropische gemeenschap
pen, in één woord van alle menschen,
die in hun hart het verlangen naar we-
derzijdsch begrijpen en solidariteit gen
voelen.
Wij kunnen het onszelf niet ontveinzen:
aanzienlijke groepen der menschelijke sa
menleving zijn het niet meer met elkander
eens. Indien een eerste stap kon worden
gedaan, om een betere verstandhouding te
bereiken, zouden wij het mensohdom en
vooral het Oosten het bewijs hebben ge
leverd, dat het Westen, boven het stoffelijke,
de geestelijke kracht verkiest, die uitgaat van
een waarachtige broederlijke liefde".
(w.g.) LEOPOLD.
GEEN FRANSCHE
LEGIONNAIRS NAAR SPANJE
Parijs is geweldig
verontwaardigd
Ambassadeur protesteert
te Berlijn
Dc Fransche ambassadeur heeft zich
gistermiddag naar het ministerie van
buitenlandsche zaken te Berlijn begeven,
waar hij uit naam van zijn regeering een
krachtig protest deed hooren tegen de
door de nationaal-socialistifiche pers ge
publiceerde leugenachtige beweringen
over het zenden van een afdeeling van
het Fransche vreemdelingenlegioen naar
Spanje.
De ambassadeur zeide verder, el:h er
over te verwonderen, dat men met de
publicatie van dergelijke leugens ln
Duitschland kon blijven voortgaan, na
dat de Fransche regeering een officieele
en stellige tegenspraak had gepubliceerd.
Een vacantie op de heide?
Dan Purol meenemen! Dit verzacht en ge
neest zonnebrand en voorkomt vervellen.
Doos 30 cent.
De Spaansche
controle-besprekingen
Nog geen oplossing in zicht
Na drie dagen particuliere discussies naar
aanleiding van het conflict over de proce
dure in de sub-commissie voor non-inter
ventie in Spanje, is er nog geen enkel tee-
ken van ontspanning in de ernstige situatie.
De nieuwe voorstellen, welke de Britsche
regeering nog voornemens was te doen,
schijnen geen kans te hebben, een oplossing
naderbij te brengen, zoodat men nog volko
men vastzit in de impasse, waarin de con
ferentie eenige dagen geleden is geraakt
In Britsche kringen kan men zich moeilijk
voorstellen, dat Italië door middel van deze
procedure-kwpstie een non-intcrventie-ac-
coord zoekt te vertragen an gaarne zou men
van Rome een of andere meer 6ubstantieele
rec.en vernemen voor de houding, welke dit
land aanneemt óf een Italiaansch voorstel,
waarop een compromis zou kunnen worden
gebaseerd. Andere zou men te Londen tot de
conclusie moeten komen, dat Italië Enge-
lanas verlangen, om de non-interventie ten
spoedigste meer effectief te maken, niet deelt
Het is mogelijk, dat de Britsche regeering
zich genoodzaakt zal achten, haar voorstel
en in te trekken en een andere houding in
ac niet-inmenging aan te nemen.
De Fransche ambassadeur te Londen, die
de aangelegenheid opnieuw met Eden be
sprak in het Foreign Office, zal zich voor
een kort bezoek naar Parijs begeven.
Er is nog 6teeds geen datum vastgesteld
voor de volgende zitting van het subcomité
der niet-ininengingscommissie.
De Duitsche weermachtbelasting
Dr. RINTELEN GEEN AMNESTIE
Te Weenen wordt van officieele zijde het
bericht tegengesproken, dat dr. Rin telen
binnenkort in verband met de amnesvie
van verleden jaar op vrije voeten zou worden
gesteld. Hieaan wordt toegevoegd, dat geen
enkele justitieele maatregel ten gunste van
dr. Rintelen is genomen, lerwiil evenmin
afzonderlijk voor hem een dergelijke actie
ontworpen zou zijn.
Zooals men weet, is dr. Rintelen indertijd
veroordeeld in verband mev de gebeurtenis
sen van 1934, waarbij Dollfuss vermoord
werd.
Geen soldaat, toch bloedenl
Van 1 September a.s. af zullen alle Duitr
schrs, die niet voor de vervulling van den
actieven dienstplicht van twee jaar worden
opgeroepen, een bijzondere belasting, weer
machisbelasting geheeten, moeten betalen.
Deze belasting bedraagt gedurende de
eerste twee jaar. nadat iemand tot betaling
van weermachtbelasting verplicht wordt,
50 pCt. van de inkomstenbelasting en in
de daaropvolgede jaren, totdat de verplich
ting tol' betaling der weermacbtbelasting
eindigt, per jaar 6 pCt. van de inkomsten
belasting.
Mannen, die voor 1 Januari 1914 geboren
zijn. vallen niet onder de nieuwe wet.
Vrijgesteld van de belasting zijn siechVs
zij. die bij de vervulling van hun arbeids-
dienstplichi of van den tweejarigen actie
ven dienstplicht ongeschikt voor den dienst
geworden zijn. oVorts zij. wier inkomen
minder bedraagt dan 224 mark per iaar.
of die een loon trekken, dar lager is dan 5..
mark per maand.
Voor degenen, die geen of slechts zeer
weinig inkomstenbelasting betalen. Is een
.-bijdrage vastgesteld.
De Parijsche „Journal des Débats" wijdt op
de voorpagina een artikel aan deze „vreem
de Duitsche manoeuvre".
Een klein Duitsch nieuwsagentschap, aldus
genoemd blad. specialiteit in het lanceeren
van gewoonlijk valsche berichten ov
Spanje, bracht dezer dagen het nieuws, dat
30 officieren en 800 soldaten van het Fran
sche vreemdlingenlegioen van Marokko naar
MarseilUe waren overgebracht. Vandaar zou
den ze naar Spanje zijn gedirigeerd....
Deze geschiedenis, waarvan de fabricage
de verbeeldingskracht van den maker ty
peert, werd onmiddellijk door D.N.B. we
reldkundig gemaakt en de „Voelki6che Beo-
bachter". het officiële nazi-orgaan, pronkte
ermee op zijn voorpagina.
De Fransche regeering achterhaalde het
buitengewone bedenksel onmiddellijk met
een dementi.
In plaats van met deze uitdrukkelijke
Fransche tegenspraak rekening te houden
handhaafden D.N.B. en het naziblad hun in
lichting. welke zij verklaarden geput te heb
ben uit een bron. die „voor honderd procent
betrouwbaar is".
Rome haastte zich van het valsche gerucht
uit Duitschen koker profijt te trekken. Vir-
ginio Gayda was er onmiddellijk bij, oi
Fransche regeering ervan te beschuldigen,
geregelde troepen naar Spanje te zenden!
Werkelijk potsierlijk is deze verontwaar
diging van de officieuze pennevoerders van
regeeringen, die naar Spanje duizenden man
schappen zonden.
Niet lang geleden heeft Mussolini zelf zich
op zijn reditstreeksch ingrijpen in Spanje
beroemd. Het getuigt van een zeldzamen
durf, als men thans, nog wel op grond van
een valsch gerucht. Frankrijk felle verwijten
maakt van iets, waar men zelf groot op gaaL
Erger nog is. dat degenen, die met den
balk in de eigen oogen de wereld thans at
tent willen maken op den splinter in het
oog van den buurman,, best weten, dat er
geen grein waarheid is in de geschiedenis
welke ze rondseinen. Zij bedriegen wetens en
willens hun lezers.
De Fransche regeering heeft ongelijk
had, wij hebben het steeds betoogd, schrijft
het blad, met niet van meet af aan streng
stipt alle recruteertng en transport van
'vrijwilligers te verbieden, maar nooit heeft
Frankrijk naar Spanje soldaten gezonden,
zooals in Duitschland en Italië degenen, die
thans een verzinsel te baat nemen, om
Frankrijk te beschuldigen van dingen, die
zij deden.
De „Journal des Débats" besluit: Wij heb
ben al eens meer dergelijke manieren bij
onze buren aan de kaak moeten stellen; in
1914 bijv., „toen de Fransche vliegtuigen
Neurenberg bombardeerden!"
VRAAGT UW WINKELIER
V.Z. PAP IN BLIK
BETER DAN IN FLESSCHEN
GEEN STATIEGELD
NEEMT PROEF MET EEN BLIK
V.Z. GORTEPAP of V.Z. BLOEMPAP
Blijft geruimen tijd goed
N.V. Vereenigde Zuivelbereiders
Persoonsdam 18, ROTTERDAM, TcL 25030
De garnizoenswisseling
te Peiping
De Japansche troepen blijven nog
De garnizoenswisseling te Peiping tus
schen de 37ste en 132ste divisie van hei'
29ste Chineesche leger verloopt geheel vol
gens program en zonder groote moeilijk
heden onder toezicht van een Japanscli-
Chineesche militaire commissie.
Terwijl de Japanners zich voldaan toonen
•er dc houding van de Chineesche mili-
liren, is men in Chineesche kringen te
leurgesteld, dat het terugtrekken van de
Japansche troepen uit het strijdgebied nog
niet merkbaar is.
Door den Japanschen militairen attaché,
majoor Takeo Imai, is intusschen naar de
„United Press" meldv, tegenover vertegen
woordigers van de buitenlandsche pers ver
klaard. dat de vertegenwoordigers van het
e leger der Japanners verzekerd hebben,
dat de geheele 37ste divisie in de richting
Panting worde teruggetrokken. De at
taché voegde hieraan nog terloops toe. dat
de Japanners geen bepaalden datum had
den genoemd voor het terugtrekken der Ja
pansche troepen op Fengiai.
De woordvoerder raamde, dat een week
minstens noodig zal ziin voor het aigeheele
terugtrekken van de 37ste divisie uit de
conflictszone
Do Japansdhe verliezen sedert hel' uitbre
ken van het conflict bedragen 25 dooden
en 55 gewonden, van wie 23 zware verwon
dingen hebben bekomen.
Een Amerikaansche
bandietenjacht
Uit Boswell in den staat Oklahoma wor
den nadere bijzonderheaen gemeld over het
onschadelijk maken van twee allergevaar
lijkste desperado's die in dien staat en ln
Texas rondzwierven en tal van wandaden
op hun geweten hadden. Beide mannen wa
ren enkele weken tevoren ontsnapt uit een
gevangenishoeve in Texas. 150 man politie
zaten achter de twee vluchtelingen aan en
de bevolking steunde de politie in de klop
jacht. De politie kwam den mannen op het
spoor en slaagde erin de vrouw van een der
beide ontsnapten in handen te krijgen.
Het waren Pete Traxler en Fred Tindol.
De vrouw was gehuwd met Traxler. Op 25
K M. ten westen van Durant in Oklahoma
werden de mannen door de achtervolgers in
gehaald on er ontstond een schietpartij. Zij
slaagden erin de vlucht te nemen en twee
boeren aan te houden. Fred Trinner en J. E.
Denton, die op een achterweg in een rammel
kast van een automobiel voorbijkwamen.
De twee boeven, die gewapend waren, dwon
gen de mannen op het achterbankje te gaan
zitten en reden weg. Er sprong echter een
band en de desperado's klommen uit den
wagen om de band te reparceren. Zij lieten
hun geweren in de wagen liggen en de boe
ren maakten onmiddellijk van de gelegen
heid gebruik om de wapens te grijpen en de
bandieten neer te schieten. Traxler werd
•waar gewond en Tindol op de plek doodge
schoten.
De beide vluchtelingen hadden op hun
vlucht in het grensgebied van Texas
Oklahoma tal van gevechten geleverd met
de politie en verscheidene diefstallen en in
braken gepleegd. Onderweg haalden zij
Traxlers vrouw af, die de Odyssee meemaak
te. Tegelijk met Traxler en Tindol waren
zes anderen uit de gevangenishoeve ont
snapt, Goch zij waren de eenige twee, die
nog niet gepakt waren. Van de zes anderen
was er een doodgeschoten. Traxler en
dol waren de mannen, die indertijd Baird
Markham, een student van de Yale-univer-
siteit, hadden ontvoerd.
ZONDAG 25 JULI
BLOEMENDAAL 245,9 M Uitzending van
Kerkdiensten uit d<e Geref. Kerk. Voorg.j
Ds Brussaard.
10 u. v,m. Tekst: Lucas 13 vs. 23 en 24.
5 u. n.m. Zondag 21.
De overige programma's voor Zondag vine)
men in ons blad van Vrijdag
MAANDAG 26 JUNI
HILVERSUM I 1875 M. Algem. Programma,
verzorgd door de AVRO. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Gewijde muziek (gr.pl.). 10.30
Ensemble J. Kroon. 12.30 Orgelspel, zang
en vioolsoli. In de pauze: Jamibareeberidh-
ten. 2.15 Omroeporkest. 4.30 „Meester
werken van de Fransche toonkunst", cau
serie. 7.30 Reportage. 8.00 Berichten ANP,
8.15 Residentie-orkest en solist. 9.15 Cau
serie over de Vierdeoigsdhe. 9.30 Concert
door Padvinderskoor.
HILVERSUM n 301 RL NCRV-Uitzendlng,
8.00 Sdhriftüezimg, meditatie, gewijde mu
ziek (gr.pl.). 9.30 Geluikwensdhen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Ghr. lectuur. 12.30
AmsterdiamsCh Salonorkest. 2.30 Sopraan
en piano. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Neder
landsen Strijkkwintet. 6.30 Vragenuur.
7.00 Berichten. 7.15 Vragenuur. 7.45 „Onze
Christelijke taak ten opzichte van de We
reldjamboree", dliaflioog. 8.00 Berichten
ANP. 8.15 NCRV-orkest. 9.00 Causerie
over Reclame. 9.30 Concert (Om 10.00 Be
richten ANP). 10.30—12.00 Gramofoou-
muziek. Hierna: Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M. 11.05 Orgelspel. 12.20
Militair orkest. 1.50 Orgelconcert. 2.50
Pianovoordracht. 3.20 Termtereportage.
4.50 Orkest. 5.35 Orkest. 6.40 „Tricks of
the Trade", causerie. 8.05 Eric Siday en
zijn „Whispering Violins". 8.25 Tweede
acte van de opera „Falstatff". 9.10 Piano-
voordracht. 11.00 Declamatie.
RADIO PARIS 1648 M. 12.20 Porée-orkest.
4.05 Pianovoordracht. 5.20 Concert. 7.23
Zang. 8.05 Zang. 9.05 Symphanieconcert
KEULEN 456 M. 12.20 Verzoekconcert 1.33
Orkest. 2.35 Gevarieerd concert. 4.20 Or
kestconcert. 6.20 Volksliederemconcert. 7.05
Orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 1.30 Salon-
orkest. 5.20 Sailonorkest. 8.20 Omroep
orkest. 9.20 Symphoniecancert.
484 M.: 12.50 Orgelconcert. 12.50 Salon-
orkest. 5.20 Zangvoordredht. 6.35 Omroep
orkest. 8.20 Omroepsymphonie-orkecrt,
-koor en solisten.
IN AMSTERDAM
Dan naar het kantoor van I» BOOMSHA,
Makelaar Bouwkundige Expert
NASSAUKADE 118/119, TeL 82521—85421
Wij fcoopen en verkoopen, horen
en verhoren, administreer en en
verzorgen alle onderhoudswerk
zaamheden.
Worünglijst en inlichtingen GRATIS.
BEKOORLIJKE
De eerste, per vliegtuig ontvangen, foto van de ontzettende treinramp, welke on
langs op 15 mijlen van Patna plaats vond, toen de PuyabCalcutta expresse
ontspoordde. Ruim 100 personen vonden den dood, terwijl er 200 gewond werden
Arnh. straat 3 - VELP Telef. 3653
WONINGEN IN ELKEN PRIJS
Betrouwbare Adviezen Grootste aervtoe
De pastoor heft het hoofd op. terwijl een zachte glimlach
z'n gezicht verheldert. Hij weet dat hij niet maar zichzelf
gerustgesteld heeft in dit oogenblik. maar dat de waarheid
zich aan hem geopenbaard heeft: Die het zwaard nemen,
zullen door het zwaard vergaan. Maar het geestelijk zwaard
overwint in de kracht Gods. Gesterkt voelt hij zich en be
reid tot zijn taak, al moet hij er bij ondergaan.
Op.dit oogenblik dringt een geluid van voetstappen op de
krakende trap tot hem door. Spoedig daarop een kort, drif
tig kloppen op de kamerdeur, en Gyselbrecht Rabat, de bal-
ijuw van Hulsterambacht, treedt binnen.
De baljuw is wat ruw en driftig in zijn bewegingen, maar
zijn groet is eerbiedig en onderdanig. Hij werpt hoed en
mantel op een rustbank, benevens zijn degen, die hij handig,
met één beweging, heeft losgemaakt. Dan grijpt hij een stoel
cn zet zich neer. Even heerscht er een zwijgen. De baljuw
wacht af wat de pastoor te zeggen heeft en deze schijnt
zich te bedenken, hoe hij het gesprek zal beginnen. Dan,
wetend, dat de baljuw niet van omwegen houdt, en zelf
'liefst ook recht 0£ zijn doel afgaande£ richt hij zijn blik yast
op den bezoeker en vraagt:
„Wat dunkt u, heer baljuw, zou er niets te doen zijn aan
dat geval van De Grave? Ik heb kennis genomen van d»
omstandigheden waaronder deze man gevangen zit, en ik be
ken u ronduit, dat de onmenschelijke behandeling die hij te
verduren heeft, nu al maanden, mij zeer ter harte gaat. Al
ben ik een getrouw zoon der kerk, zoo betreur ik het toch.
dat een man, die wij beiden als rustig burger kennen, als
een misdadiger wordt behandeld. We zijn niet bij machte
hem in vrijheid te stellen, en ik wil thans niet spreken over
het al of niet wenschelijke daarvan, daar dit geen zin heeft.
Maar waartoe die lange, folterende gevangenschap, die on
dragelijke ontbering in dit koude jaargetijde? Kunnen we
daar niets aan doen, heer baljuw?"
Bij het eerste woord reeds heeft de baljuw het hoofd op-
merkzaam opgeheven en hij luistert met aandacht. Op zijn
streng gelaat is afkeuring noch bijval te lezen, evenmin ver
wondering. Als de pastoor uitgesproken is, strijkt hij be
dachtzaam over zijn zware knevelbaard en antwoordt lang-
„U hebt daar zeer openhartig gesproken, heer pastoor, en
mij uw bedoeling heel duidelijk gemaakt. Daar ben ik u er
kentelijk voor en zal dat bewijzen door even openhartig met
u te spreken. Zie, wat ik nu ga zeggen, heb ik nauwelijks
mijzelven durven bekennen, maar ik moet er thans uiting aan
geven. Het bezwaart mij, dat ik Jan de Grave heb gevangen
genomen".
„Maar hebt ge danzonder hooger last
De baljuw buigt beschaamd het hoofd.
„Ja. eerwaarde, ik heb hem uit eigen beweging ïn arrest
gesteld. Ik had niet verwacht, dat dit er uit voortkomen zou.
ik heb dien man niet voor zoo onbuigzaam gehouden en ik
wist niet, dat de geestelijken van Heynsdijk zoozeer hun
wraak op hem zouden koelen. Nu kan ik de zaak niet meer
tegenhouden en het berouwt me dat ik er mee begonnen ben.
Ik voel mij onrustig, schuldig zoo ge wilt, en er valt niets
meer te herstellen".
De baljuw zwijgt met een diep voorhoofdfronsen. Het is
hem aan te zien, dat het heel wat voor hem is, deze beken
tenis.
Pastoor Cuelen ziet hier niet den trotschen baljuw voor
zich, maar een mensch in verlegenheid en martelende
schaamte. Vertrouwelijk legt hij de hand op de forsche arm
van den ander en zegt .troostend:
„Wij allen dwalen vaak en telkens weer vergissen we ons.
maar het is genade van God als we het zien mogen. Ik ben
blij, dat ge tot het inzicht gekomen zijt, dat het nooit een
Gode welgevallig werk kan zijn als we ongeloovigen of dwa-
lenden te vuur en te zwaard willen uitroeien. Ik meen uit
uw woorden .te mogen opmaken, dat het uw bedoeling was.
De Grave door een straffe maatregel tot inkeer te brengen en
hem zoo voor de kerk te behouden. Nu anderen het werk van
u overnamen, ziet ge pas in, welke ontzettende gevolgen er
uit voortgekomen zijn. Want die hem nu onder handen heb
ben, zijn niet van die hooge, edele bedoelingen vervuld.
Hun handelwijze is niets dan een wraak. Indien ge u thans
bezwaard gevoelt, omdat de zaak zulk een loop genomen
heeft, zoo geef ik u volkomen absolutie in de Naam des
Heeren. Maar, heer baljuw, wil de vrede weer in uw hart
komen, zoo moet ge herstellen, wat nog te herstellen is.
Misschien kunnen we samen iets bedenken, waardoor het
lot van den gevangene verlicht wordt".
Ofschoon de woorden van den pastoor hem goed gedaan
hebben, blijft toch het strenge gelaat van den baljuw som
ber, als hij zegt:
„Ik dank u zeer voor uw goede woorden, maar ik moet
bekennen, dat ik onmachtig ben iets ten gunste van den ge
vangene te doen. Straf mij, eerwaarde, leg mij een zware
boete op, laat mij penitentie doen voor mijn laakbare voor
barigheid, maar eisch niet van mij, wat niet in mijn ver*
mogen is".
„Maar uw invloed is toch van veel beteekenis. heer bal
juw. Indien ge eens ernstig spreekt met den gevangenbe-
w aarder, eerst overredend, dan zoo noodig met gezag en ge
strengheidDe baljuw van Hulsterambacht heeft toch'
nog wel iets te zeggen in de zaak van iemand, die onder zijn
gebied ressorteert. U zoudt het toch kunnen probeeren".
„Neen, mijnheer de pastoor. Koen van Naarden heeft
kerkelijke lastgevers, die ver boven mij staan, en die hij te
recht vreest ongehoorzaam te zijn. Hij is door hun bescher
ming ten allen tijde gedekt. En u zelf weet zeer wel. dat in
zaken als deze, de geestelijke rechters meer invloed en be
slister slem hebben dan de de wereldlijke. De eenige man, die
hier iets zou kunnen bereiken (niet wat het vonnis van den
gevangene betreft, maar wat het verzachten van zijn lot
aangaat) is Hubrecht Dhulle, de burgemeester van Hulster-
ambarht- Maar dat van hem niets is te verwachten, behoef ik
u niet te zeggen".
„Maar ik had gedacht", geeft de pastoor met aandrang in
overweging, „misschien kunnen enkele goedgezinde schepe
nen dien burgemeester bewerken. En daar gij, als baljuw,
die heeren van nabij kent, zoudt ge deze weg wellicht mefi
goed gevolg kunnen inslaan".
Gyselbrecht Rabat schudt het hoofd.
(Wordt vervolgdj,
