Purol bij Doorzitten-Zonnebrand - Stukloopen
HAMMOND
ORGELS
WOENSDAG si JULI 1937
EERSTE BLAD PAG. a
Buitenland
LGEEN VENDETTA"
Tijdens een Lagerhuis-debat over den
buiterüandschen politieken toestand heeft
«minister Eden de gelegenheid te baat geno
men, om nog eens opnieuw, en ditmaal wel
licht duidelijker dan ooit tevoren, Enge
lands wil tot vrede cn verdraagzaamheid te
verkondigen. Zijn rede blonk ditmaal uit
'door den rustigen, overtuigenden toon,
waarop Eden de huidige wereldsituatie
overzag en naar waarde schatte, ook waar
Vieze schatting voor Engelands gevoel van
'eigenwaarde niet bepaald plezierig kon zijn
YYant ontegenzeggelijk hebben zoowel de
Britsche diplomatie als de Britsche defen
sie in een nabij verleden gevoelige échecs
geleden, al was dat der strijdkrachten geen
erger, dan dat zij door hun tegenwoordig
heid alleen niet in staat waren, het oppo
neerende nieuwe Italië tot in zijn schulp
kruipen te bewegen. Het wordt tegenwoor
dig sportief genoemd, zoo men zijn neder
laag erkent. Hij die zich van zijn kracht
bewust is, kan zulks te gemakkelijker doen
daar niemand zijn houding verkeerd zal
uitleggen. Zoo gaat het Groot-Brittannin
Hhans ook. Eerst eenige dagen geleden heeft
Chamberlain er nog op gewezen, dat Enge
land met den dag sterker wordt, en dat
geen tegenstander is, waar ter wereld ook,
die zijn krachten zou onderschatten. Eden
heeft, doch met zelfbeperking, op hetzelfde
thema doorgeborduurd, toen hij enkele ma
len het feit onderstreepte, dat zijn land
vreedzaam gezind was, maar geenszins van
Voornemen is, zich uit zijn positie te laten
'dringen. Eden onderstreepte tevens, dat het
een Britsch belang was, dat zich geen
groote mogendheid zou vestigicn op de oost
kust der Roode Zee. Over de westkust repte
hij niet, waar gelijk men weet Italië zich
door de verovering van Abessinië ongemeen
heeft versterkt Doch hier mag zeker gel
den, dat een goed verstaander ook aan een
half woord genoeg heeft. Eden heeft op
fijne manier het voordeel erkend, dat de
politiek van den duce over Londen behaald
heeft, en daaraan toegevoegd, dat men geen
wraakgevoelens koestert. Het woord „Ven-
"detta", zoo zeide hij o.a., heeft geen enkel
Engelsch equivalent, waarmede hij wilde
betoogen, dat de bloedwraak het huidige
Britsche gouvernement vreemd is. Het er
kent in de practijk de nieuwe status quo,
gelijk ook in het Middellandsche Zee-
accoord met Italië tot uiting kwam, een
gentlemen's agreement, dat men aan de
Theems ook nü nog wil nakomen. Doch bij
dit alles komt een zeer duidelijk „mits'.
Mits namelijk ook anderen een gelijke hou
ding betrachten, evenmin als Engeland
agressief zijn, of gevoelens van wraak blij
,ven koesteren. Voor wie met begrip deze
.woorden leest, doemt een geheele achter
grond van anti-Britsche machinaties op.
Wij willen er enkele aanduiden, zooals de
Italiaansch-Arabische radio-uitzendingen
van het station Bari; het Italiaansch-Duit-
sche stemmingmaken tegen de Britsche
deelingspolitiek in Palestina, die Engeland
een veilig pied-è-terre aan de oostkust der
Middellandsche Zee waarborgen moet; het
coquetteeren met de befaamde as Berlijn-
Rome, dat louter geschiedt om tegen de
Britsche positie de macht van centraal-
Europa dreigend te laten opwegen. In dit
verband is ook duidelijk de lofrede op de
zoo hechte Britsch-Fransche vriendschap,
„die gelukkig nergens verkeerd wordt uit
gelegd". Alsof Berlijn niet sinds jaar en dag
erop uit ware, geheel in de lijn van „Mein
Kampf', om op allerlei manier aan deze
verhouding te morrelen!
1 Het meest kenmerkende van Edens rede
was ten slotte het beroep op Engelands
kracht en zijn vastberadenheid, zich niet
verder de kaas van het brood te laten eten.
Men versta deze betuigingen geheel in den
geest, waarin zij bedoeld zijn. Rammelen
met den sabel, of een zware vuistslag op
tafel zijn den Britschen gentleman, die
Eden is, vreemd. Deze middelen versmaadt
hij. Doch wel wenscht hij, dat overal ter
wereld duidelijk zal worden, dat het Fo
reign Office thans voorgoed over zijn aar
zelingen heen is. De periode Baldwin is
D E*V*E*0
Buikgordels, soepef en gemakkelijk
Goed waschbaar
Afleen-verkoop» As
Wester-Apotheek BBï.ïnï73»!!
Oeveo-OepSt w,lm" oTS: T.,. «7055
Fa. C. Roosen Zn. Leiden,alfoiw*375
c.ders wende men zich tot de tabrikante
Fa. D. VAN OORT te B.arn.
onherroepelijk voorbij. Het is uitstekend,
dat men aan de overzijde van het Kanaal
thans een sterke ruggegraat toont te bezit
ten. Terecht is gezegd, dat zulks, mensche-
lijkerwijs gesproken, de wereldramp in 1914
zou kunnen verhinderd hebben, zoo men
destijds onomwonden had uitgesproken,
waar Engeland stond. Ditmaal weet men.
waaraan men toe is. Voor de rust in ons
werelddeel kan zulks niet anders dan heil
zame gevolgen hebben.
DE NON-INTERVENTIE
OPNIEUW VASTGELOOPEN
Procedure-kwestie
gaf nieuwe strubbeling
Het sub-comité van de non-interventie
commissie heeft gister te Londen opnieuw
tweemalen vergaderd, ter bespreking van
het Britsche compromis-voorstel.
Nader wordt over de zitting der niet-ln-
mengingscommissie gemeld:
In de ochtendbijeenkomst had lord P1
mout h voorgesteld, dat men onmiddellijk
zou overgaan tot de 'behandeling dier pun
ten van paragraaf negen van het witboek
volgens welke de Britsche regeering ge
machtigd zou worden, onverwijld bespre
kingen met de partijen in Spanje aan te
knoopen over de volgende onderwerpen:
1. het plaatsen van waarnemers in de
Spaansche havens.
2. het terugtrekken der vrijwilligers
3. de toekenning van de rechten van
oorlogvoerenden.
In het witboek echter worden de voor
stellen in een andere volgorde vermeld en
wel in de volgende:
1. het plaatsen der waarnemers en de
afschaffing van de patrouilleering ter zee.
2. de grenscontrole te land.
3. toekenning der oorlogsrechten.
De terugtrekking der vrijwilligers komt
eerst in de zevende plaats.
Grandi stelde als volgorde voor:
1. de subcommissie is het er over eens
en neemt er acte van. dat de patrouillec-
ring geëindigd is.
2. de controle te land wordt onverwijld
hersteld.
3. den beid/vn partijen in Spanje wordt
verzocht waarnemers in de havens toe te
laten.
Lord Plymouth verklaarde daarop, dat
hij zijn regeering moest raadplegen, alvorens
hij de voorstellen van Grandi kon aan
vaarde®.
In de mid dagbij eonkomst verzocht hij de
commissie over te gaan tot dfl behandeling
van het vrijwilligersvraagstuk. Grandi ver
klaarde een bespreking in deze volgorde
niet te kunnen aanvaarden. Hij gaf de voor
keur aan een behandeling in de volgorde van
liet witboek, zoodat men des morgens wn
men het eens geworden over de plaatsing
der waarnemers zich zou moeten wijden
aan het vraagstuk der controle op de lands
grenzen.
Ptymouth zeide daarop, dat in de ochtend
bijeenkomst iedereen had begrepen, dat de
punten, die de toestemming der strijdende
partijen niet behoeven, later zouden moeten
worden besproken en dat voor het oogen
blik alleen de punten van paragraaf negen
aan de orde waren.
Grandi verklaarde, dat er een misverstand
bestond en dait men het naar zijn meening
over alle voorstellen eens moet zijn vóór het
plan aan de strijdende partijen zal worden
voorgelegd.
Plymouth stelde toen voor de controle op
de landsgrenzen te behandelen op voorwaar
de dat men het er over eens zou zijn daarna
tot het vrijwilligersvraagstuk over te gaan.
C o r b i n merkte op, dat men, indien het
vraagstuk der controle te land zou worden
aangesneden, een zeker aantal punten van
secundaire beteekenis zou moeten bespreken,
die vertraging zouden veroorzaken, niette
min aanvaardde hij het laatste voorstel van
Plymouth.
Grandi zeide toen echter weer, dat hij en
zijn regeering geen andere volgorde dan die
van het witboek kunnen aanvaarden. Daar
men niet tot overeenstemming kwam, werd
toen tot verdaging besloten, zonder dat een
datum voor een nieuwe vergadering is vast
gesteld.
Plymouth zal, naar men verklaart, in
de hoofdcommissie een uiteenzetting van
fien toestand geven, doch het schijnt op het
oogen-blik, dat de meeningsverschillen over
de procedure de besprekingen voor de zoo-
veelste maal op het doode punt hebben ge-
Britsche vlootmanoeuvres
voor de Egyptische kust
De Engelsche Middellandsche' Zee-vloot
heeft een bezoek aan Alexandrië aangekon
digd. Twintig vloot-eenheden, waaronder
drie vliegkampschepen met meer dan twee
honderd toestellen, zullen tusschen 28 Aug.
en 21 October ter hoogte van Alexandrië
positie nemen en tusschen deze haven en
Port Said zullen alsdan, met medewerking
van de luchtmacht, groote manoeuvres wor
den gehouden.
De Britsche ambassadeur heeft, in ver
band met deze manoeuvres, aan de Egyp
tische regeering vergunning verzocht voor
het aanbrengen van een tijdelijke radio
inrichting.
JAPANNERS BOMBARDEEREN
OPNIEUW WANG PING
Provinciale regeeringen
trouw aan Nanking
Generaal Feng wordt
opperbevelhebber
Gisteravond om kwart voor acht heb
ben de Japanners opnieuw Wang Ping
gebombardeerd, nadat een beschieting
in den loop van den middag geen resul
taat had opgeleverd. Voor dit nieuwe
bombardement hadden zij zwaarder ge
schut uit Fengtai laten aanrukken.
Na een uur werd het bombardement,
waarbij de Japan nero gebruik maakten
van brandbommen, weder gestaakt.
Ook op verschillende punten nabij
Peiping is het tot nieuwe botsingen
gekomen. De strijd dreigt thans alge-;
meen te worden.
Domei meldt uit Tokio, dat volgens den
woordvoerder van het ministerie van oorlog
de Japansche troepen in Noord-China* al hei
mogelijke hebben gedaan om met de Chi-
neezen t<jt een vriendschappelijke regeling
te komen en' het conflict te localiseeren. De
autoriteiten van 't Chineesche 29ste leger
hebben op 13 Juli j.l. reeds hun veront
schuldigingen aangeboden voor 't incident
van Loekoetsjau, doch de soldaten van het
2£tete leger vuurden doelbewust op de Ja
pansche troepen voor Loekoetsjau en de
Chineesche strijdkrachten te Papau Sjan
openden een hevig bombardement op de
Japanners waardoor deze gedwongen wer
den, het vuur te beantwoorden.
De Japansche infanterie, welke te Fengtai
ligt, is nog niet in actie gekomen.
Tot nog toe is één Japansche soldaat ge
dood en een tweede gewond door de Chi
neesche bombardementen.
Ondanks het artillerie-duel tusschen de
Chineezen en Japanners te Loekoetsjau zijn
de Japansch-Chineesche onderhandelingen
te Peiping en Tientsin voortgezet.
Een uit Peiping te Tokio ontvangen be
richt meldt, dat kolonel Imai, de te Peiping
resideerende Japansche officier, de mede-
deeling heeft ontvangen, dat de politieke
raad van Hopei en Tsjahar de onmiddellij
ke opheffing van den staat van beleg te
Peking heeft gelast, henevens de terugtrek
king van de 37ste divisie van Peiping en
het treffen van discipinaire maatregeen
tegen den commandant van de Chineesche
afdeeling, welke verantwoordelijk is voor
het incident van Loekoetsjau op 7 Juli j.l.
Een Havas-telegram uit Shanghai meldt
intusschen dat generaal F e n g-S j i-H a n,
de commandant der 37ste divisie van het
Chineesche 29ste leger, naar Nanking heeft
geseind, dat de Japansche beweringen om
trent het tot stand komen van een plaatse
lijke oveeenkomst niet juist zou zijn.
Tsjang Kai Sjek naar Nanking
Maarschalk Tsjang Kai Sjek Ls met het
oog op de toenemende spanning in Noord-
China in gezelschap van zijn echtgenoote
van Koeling naar Nanking teruggekeerd, en
heeft onmiddellijk na zijn aankomst een
kabinetszitting gehouden.
De Chineesche provinciale regeerinen
hebben in aan Tsjang Kai Sjek en de
Nanking-regeering gerichte telegram
men haar vollen steun in den strijd
tegen Japan toegezegd.
van Sjantoeng heeft de
Nanking regeering ervan in kennis gesteld,
dat hij met den voorzitter van den politie
ken raad van Hopei en Tsjahar, generaal
Soeng Tsje Yoean een telefonisch onder
houd heeft gehad, waarin hij generaal
Soeng aangespoord heeft, „tot het bittere
einde" tegen Japan te strijden. De gouver
neur had Soeng de verzekering gegeven, dat
hij op den volledigen steun van de provin
ciale regeering van Sjantoeng kon rekenen.
Do „Christen-generaal"
Men. verneemt, dat generaal Feng-Joe-
Sjang, de „christen-generaal", tot opperbe
velhebber der Chineesche strijdkrachten in
Noord-China is benoemd.
Maarschalk Tsjang-Hsoe Liang heeft
Tsjank Kai Sjek onlangs gevaagd ten strijde
te mogen trekken, om zijn optreden van
verleden jaar, toen hij Tsjang Kai Sjek ge
vangen nam, goed te maken. Men zegt. dat
hij te Fengpoe in het Noorden van Anhwei
is aangekomen ,om het bevel over een deel
v$n zijn vroegere troepen weer op zich te
nemen.
STAKINGSONRUST IN TUNIS
De arbeiders van de Tunezische mijn Dje-
rissa zijn reeds enkele dagen in staking over
een loongeschil. Naar Fransch voorbeeld
houden zij het bedrijf bezet. Gisteren
heeft de politie gepoogd, hen van de terrei
nen te verwijderen, maar de ordewaarders
werden met steenen bekogeld. Er ontstond
daarop een gevecht tusschen politie en sta
kers, waarbij een Marokkaansch arbeider
werd gedood en een ander ernstig gewond.
Drie personen liepen lichtere kwetsuren op.
NVv.h. J. GILTAY ZN
BOEKBINDERIJ
DORDRECHT TELEF. 4991
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Noa steeds zware gevechten bij Madrid
De slag ten Westen van Madrid, een der
geweldigste episoden van dezen bloedigen
burgerkrijg, duurt na 48 uur nog onvermin
derd fel voort, zonder dat een der partijen
eenig voordeel van beslissende beteekenis
heeft behaald.
Toch dringen de nationalistische strijd
krachten langzaam vooruit en zetten zij. in
den Brunete-sector, hun Maandag J.l. be
gonnen omsingelingsmanoeuvre voort.
Doel der rechtschen is, de Madrileensche
militie te dwingen, de terreinwinst prijs te
gieven welke deze verleden week wist te
behalen.
Het hevigst woedt de strijd in den drie
hoek tusschen Villa Nueva del Pardillo,
Quijorno en Brunete. De stellingen van het
Valencia-leger staan daar, vooral in de om
geving van Quijorna, aan flankaanvallen
bloot en de nationalisten trachten deze tac
tische voordeelen zooveel mogelijk te be
nutten, om den vijand te omsingelen.
Volgens de berichten uit Madrid hebben
de rechtschen zeer zware verliezen geleden;
anderzijds schijnt het overwicht der natio
nalistische artillerie voor de rooden toch
wel zeer voelbaar te zijn.
Een groote beslissende overwinning ver
wachten intusschen de nationalisten van
dit offensief niet. Daarvoor heeft de vijand
hier tè veel strijdkrachten geconcentreerd,
torwij] ook de terreinmoeilijkheden een
snellen opmarsch verhinderen.
Het doel van den rechtschen tegenaanval
is dan ook veel meer de Madrileensche mi
litie in een grooten veldslag te verwikkelen,
die, naar de rechtschen hopen, het moreel
der rooden zal breken.
De Fransche begrooting
in evenwicht
Bonnet over zijn financlecle plannen
De Fransche minister van financiën Bon
net heeft verklaard, dat Frankrijks begroo
ting thans in evenwicht is, doch hiermede
is nog niet alles geregeld. Sedert jaren zijn
buiten de begrooting cm uitgaven gedaan,
welke op ce schatkist drukken. Schijnbaar
drukten deze uitgaven niet op den belasting
betaler, omdat zij gedekt werden door lee
ningen. doch deze zijn thans gestegen tot
een zeer groote hoogte. Dit kan niet langer
voortduren en de regeering heeft een pro
gramma opgesteld voor de uitgaven van de
schatkist tot einde 1938, waardoor deze aan
zienlijk worden verminderd.
De uitgaven voor de buitengewone begroo
ting van 193S zullen vijftien en een half mil
liard franc bedragen. Dit bewijst de groote
inspanning van Frankrijk voor zijn militaire
uitrusting. De maatregelen, welke genomen
werden tot gezondmaking van de financiëu,
kunnen niet anders dan op snelle wijze lei
den tot een verbetering van het staatscrediet
Om óe koers verbetering van de staatsfond
sen te verhaasten, aldus Bonnet, hebben wij
besloten een fonds in te stellen tot steun
van deze waarden. Het aanwenden van dit
fonds zal in nauwe samenwerking geschie
den met het stabilisatiefonds en zal de spe
culaties tot staan brengen. Het zal tevens de
politiek van goedkoop geld, die een eerste
vereischte is voor het economisch herstel,
bevorderen. In geen enkel opzicht worden
de normale uitgaven van den staat besnoeid.
Aangezien de gewone begrooting geheel in
evenwicht is, heeft de regeering de buiten
gewone begrooting onder handen genomen.
De lasten van de schatkist zullen de laatste
maanden van dit jaar met zes milliard franc
worden verminderd en het volgend jaar met
25 milliard.
Het conflict in het
hotelbedrijf bijgelegd
PARIJS. 21 Juli (Havas). Vannacht om
één uur is een overeenkomst getéekemd,
welke een einde maakt aan het conflict in
het hotelbedrijf. Volgens deze overeenkomst
zullen de werkuren tot 1 November worden
verdeeld over zes dagen. Het personeel, dat
in staking is geweest, zal weer door de pa
troons in dienst wordien genomen, zekere bij
zondere gevallen, waarbij zich incidenten
hadden voorgedaan, voorbehouden.
Het aantal niet meer in dienst te nemen
bediencten mag evenwel niet meer dan 10
procent zijn. Zij, die niet bij de oude pa
troons zullen worden teruggenomen, zullen
bij voorrang door tusschenkomst van plaat
singbureaux in andere zaken worden te
werk gesteld.
Frankrijks bewapening
in de lucht
De Fransche minister van luchtvaart,
Pierre Cot, heeft bij de inwijding van
een vliegtuigenfabriek te Nantes een rede
voering uitgesproken over de nationalisatie
van de luchtvaartindustrie, „dank zij welke
de outillage vernieuwd en de methodes ver
jongd zijn".
„In één jaar", aldus de minister, „is het
aantal moderne vliegtuigen bij de luchteen-
heden van het leger met 80 procent gestegen.
De Fransche bombardementsmogelijkheden
zijn met 500 pet. toegenomen. Het industri-
eele potentieel is verdubbeld.
In 1937 zal onze productie van militaire
vliegtuigen meer cian 30 pet. grooter dan in
1935/1936 zijn. Het volgende jaar zal de
stijging 70 pet. zijn.Wij zullen dan een in
strument in handen hebben, dat in overeen
stemming is met onze behoeften".
Het plan voor het luchtleger, het zg. „plan
der 1500 vliegtuigen", zal in drie jaar ten
uitvoer worden gelegd. Het rendement van
de genationaliseerde industrie is veel groo
ter dan het van de particuliere was".
KRANTEN VAN STROO
Teneinde den invoer van buitenlandsche
grondstoffen zooveel mogelijk te beperken
worden thans in Duitschland proeven ge
nomen met het drukken van dagbladen op
uit stroo vervaardigd uapkr. Voorts heeft
men een methode uitgewerkt om een witten
vezel te vervaardigen van stroo. Deze vezel
zou tot textielproducten kunnen worden ver
werkt. Reeds is men zoo ver gevorderd, dat
een gemengde vezel, bestaande uit 50 pet.
„stroowol" industrieel vex*werkt kan wor
den. Het gevonden proces, aldus wordt ver
klaard, werkt zoo economisch, dat niets ver
loren gaat. Zelfs het afval is nog bruikbaar,
daar het een goede meststof vormt.
GEMENGD NIEUWS
Stelling brak door midden
Twee werklieden gewond
Te Laren (N.H.) is gistermiddag op het
terrein van het sanatorium Hoog-Laren een
houten stelling van ongeveer tien meter
hoogte, waarop twee stokers werkzaamhe
den verrichten, door midden gebroken.
Een hunner, de 42-jarige L., uit Laren,
vii'! op -en ijzeren plaat en brak een been,
dat tevens verbrijzeld werd. Bovendien
kneusde hij een schouder. De andere werk
man, zekere K., uit Huizen, kwam op een
emmer terecht en kreeg inwendige kneu
zingen Hij klaagde over hevige pijnen ir
den rug. De eerste hulp werd op het sanato
rium verleend. Daarna zijn de slachtoffers
per ziekenauto naar het Diaconessenhuis te
Hilversum vervoerd.
Boerderijbrand door
blikseminslag
Brandweer kon niets uitrichten
Gistermiddag ontlastte zich boven het
stadje B o r k u 1 o een hevig onweer, dat ge
paard ging met hevige regenbuien en eeni-
gen hagel. Tijdens dit noodweer sloeg de
bliksem in de boerderij van den landbouwer
HILVERSUM 1 1875 M. AVRO-Uitzending
8.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwij.1
ding. 10.30 Gramofoonmuziek en declama-
tie. 1.00 Kovacs Lajos. 2.00 Declamatie
2.30 De Octophonikers, orgelspel en gra
mofoonmuziek. 4.00 Vo-.- zieken en thuis-
zittenden. 4.50 Voor de kinderen. 7.00 Or
gelconcert en zang. 7.45 Voor rijwieltoeJ
risten. 8.00 Berichten ANP. 8.10 OmroepJ
orkes'. en solisten. 9.30 Caurilüonconcertj
11.09 Berichten ANP.
HILVERSUM n 301 M. 8.00—9.15 KRO
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—12.00 NCRV,
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek,
10.15 Morgendienst. 10.45 Gramofoonmu
ziek, 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.15
KRO-orkest. 2.00 Hamdwerkcursus. 3.00
Orgelconcert. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Vooi
de jeugd. 5.15 Zamg en piano. 6.45 CNV-
kwartiertje. 7.00 Berichten. 7.15Lucht-
vaartcauserie. 7.35 Causerie over voetrei
zen. 7.45 Reportage. 8.00 Berichten ANP,
8.15 Christ. Mandoline-Gezelschap „Ex-I
celsior'. 9.00 Bijbelsche causerie. 9.55 Be.
richten ANP. 10.00 Kamerorkest „Ars
nova et Antiq.ua". 11.3012.00 Gramofoon-
muziek. Hierna: Schriftlezing.
DROTWICH 1500 M. 12.05 BBC-Wels-orkesi
en soliste. 1.05 BBC-Zangers. 2.05 Sextet
2.3'5 Declamatie. 3.35 Orkest. 6_.40 Boekbe
spreking. 7.35 Strijkkwartet. 8.20 Gevari
eerd programma. 9.40 BBC-orkest. 10.20
Kerkdienst.
RADIO PARIS 1648 M. 12.50 Onkestconcert
4.05 Zang. 7.23 Vioolvoordracht. 7.50 Piano
voordracht. 8.05 Zang. 8.50 Concert.
KEULEN 456 M. 8.50 Orkest. 10.20 Volkslie
deren. 12.20 Orkest. 2.35 Omroepkwintet
4.20 Orkest. 6.20 Gouw-orkest. 10.50 Li-
terair-muzikaal programma.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Oikest
5.20 Salonorkest. 8.20 Omroeporkest.
484 M.: 12.50 Salonorkest. 1.30 Orkest'
8.20 Omroepsymphonieorkest.
N.V.
Keizersgracht 684 AMSTERDAM-0.
VRAAGT TOEZENDING VAN PROSPECTI
J. Z. T. Ge»-irlings, gelegen ün den zg. Dijk"-
hoek.
Het pand is geheel uitgebrand. Het groot-,
ste gedeelte van dien inventaris en den hooi-
oqgst gingen verloren. Een bijgebouw koi
echter behouden blijven. Eenige kippen wei-
den door het hemelvuur doodgeslagen.
De brandweer was spoedig ter plaatse,
maar kon door gebrek aam water weinig
uitrichten. Toen men eenmaal eenige beek
jes in de buurt gevonden had, bleek de
brandslang te kort te zijn, zoodat van hlu*
sching in het geheel ndjotts komen kon.
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADEF
door G. TH. ROTMAN
(Nadruk verboden
Als het trekken hem verveelt,
Gaat Papa aan 't draaien;
Laat de boer in volle vaart
In de rondte zwaaien
Tot de stakker suizebolt.
Alles in hem draait en tolt,
Ja, hij raakt ten leste
Gansch'lijk buiten westen!
90. Maar ook Pa raakt uitgeput!
Met verbleekte lippen.
Staart hij duiz'lig voor zich heen,
Laat den bezem glippen!
Er. dit feit, zoo onverwacht.
Doet den armen boer met kracht
In de scherpe tanden
Van een hark belanden...
(Wordt vervolgd).
k (26
j Pastoor Marten drukt hem onwillig de hand en mompelt
Zacht voor zich heen:
„We praten er nog wel eens over, maar je ziet het heele-
'maal verkeerd in. 't Is te hopen, dat het je niet telaat be
rouwt".
Na deze woorden gaat ieder zijn weg. Pastoor Marten
keert zich om en loopt langs de zijkant van de kerk naar de
Broodmarkt, die hij schuin oversteekt Zijn weg leidt verder
langs de Lieve, tot hij rechts de Zandstraat inslaat, de stille
buitenweg naar Lamswaarde. 't Is een heele wandeling in
het koude winterweer, maar de eerwaarde heer stapt stevig
fioor, als iemand die op een vast doel afgaat.
Als hij de viersprong voorbij gekomen is, waar de molen
van Jan de Grave verrijst, draalt hij even. Hij kijkt opmerk
zaam rond. Alles ziet er verlaten en verwaarloosd uit en nie
mand vertoont zich op het erf of bij het huis. De pastoor
loopt weer door, het hoofd iets gebogen en met een ernstige
plooi in zijn voorhoofd, alsof hij in nadenken is verzonken.
(Zoo Is het ook. Hij bekommert zich om de toekomst van de
kerk, die zoo fel wordt aangevallen,
Een eind verder voert een eenzame zijweg links hem naar
het huisje van vrouw Tabbaart. Zonder omhaal licht hij de
klink van de deur en treedt binnen; In het armzalige, koude
vertrek zit, ineengedoken op een laag bankje, een verschrom
pelde, magere vrouw, de beenige vuisten onder de kin. Als
haar turende oogen den bezoeker herkennen, verandert haar
houding niet. Er is iets vijandigs in deze ontvangst.
Pastoor Marten neemt een stoel, die bij de tafel staat, met
beide handen bij de leuning vast. In die houding staat hij
eenige oogenblikken zwijgend. Een groet is er niet gewisseld.
De pastoor begint het gesprek op schampere toon:
„Als je kou hebt en honger, dan gaat dat niet over als je
er bij blijft zitten, vrouw Tabbaart. Ze komen het niet bij
je thuis brengen".
De oude vrouw lacht een stille, tergende lach. Haar schou
ders schokken zenuwachtig.
„Is uw eerwaarde heelemaal hierheen gekomen om me dat
te zeggen? 't Is verbazend, welk een zorg u voor uw schapen
hebt".
De pastoor bijt zich op de lip. Met dit vrouwmensch moet
hij voorzichtig zijn. Ze heeft op haar oude dag haar onder
danigheid verloren. En dat is niet zoomaar te herstellen.
Hij negeert haar opmerking en is, om haar tegemoet te
komen, toeschietelijker in de toon van zijn stem:
„Ik zou wat voor je kunnen doen, vrouw. Als 't er op aan
komt, is de kerk voor haar armen niet ongevoelig en hard.
Om te beginnen zullen we je door de winter heenhelpen".
„Zeg dan maar dadelijk wat ik ervoor moet doen, want
daar zal het wel op neer komen. De kerk verstaat de kunst
van zaken doen, nietwaar?"
„Dat heb je niet van jezelf, vrouw Tabbaart. 't Zou me
niets verwonderen, als je zulke uitdrukkingen van
Anthoon Geerolf hebt overgenomen. Je werkte toch bij hem
de laatste tijd? Hij moet oppassen met zijn scherpe tong, of
het vergaat hem vandaag of morgen slecht".
Vrouw Tabbaart kijkt den pastoor onverschillig in het ge
zicht, maar gaat op zijn laatste woorden niet in. Ze zegt:
„Ik ben nieuwsgierig wat u van een oude, afgeleefde tobber
als ik, verwacht".
Pastoor Marten schraapt zijn keel.
„Kijk eens, vrouw, je moet het niet verkeerd opvatten. We
helpen je uit barmhartigheid. Maar dan is het toch ook heel
billijk, dat je je dankbaarheid toont, als je daartoe in staat
bent. Dat heeft met zaken niets te maken".
„Maak geen omhaal, heer pastoor, hoe eerder u de zaak
regelt, hoe eerder kunt u uw behagelijk verwarmde vertrek
opzoeken".
De onhandelbaarheid van dit mensch hindert den gees
telijke. Ongeduldig ontvallen hem enkele scherpe woorden:
„Je gedraagt je vreemd, vrouw Tabbaart. Je hebt de eer
bied voor hen, die. de kerk vertegenwoordigen, geheel uit
het oog verloren. Zoo was je vroeger niet".
„Vroeger, toen m'n oogen nog goed waren, was ik blind;
Nu ze slechter worden, begin ik te zien",
„Wat bedoel je?"
„Wat ik bedoel? Kijk, eerwaarde, ik maak geen omwegen.
Ik bedoel, dat jullie m'n zoon hebben laten sterven, zonder
geestelijke bijstand. De eerwaarde heeren hebben zich niets
van den zieken schooier aangetrokken. Jullie bekommeren je
niet om de ziel van een zwerver, waar niets van te halen
valt. Nu is hij gestorven, als een gevloekte, als een heiden
door jullie schuld, door jullie schuld.
Vrouw Tabbaart houdt haar magere hand uitgestrekt naar
den pastoor, en haar stem klinkt scheller bij elk woord. Haar
oogen schieten vonken als van een furie. De pastoor moet dit
onmiddellijk bezweren. Zijn zwaar stemgeluid overstemt haar
zenuwachtig krijschen. Hij maakt een gebiedend gebaar.
„Zwijg, vrouw. Je gaat te ver. Je weet bovendien niet waf
je zegt. Ik kom hier voor andere, en voor de kerk belangrijker'
dingen, 'k Zal nu ook geen omhaal maken. Wil je omkomen
van ellende deze winter je kunt je zin krijgen. Wil je'
naar rede luisteren, dan zijn we niet karig in het beloonen".
Vrouw Tabbaart is tot zichzelf gekomen. Ze herneemt
haar vorige houding, de kin gesteund in haar handen, de
ellebogen op de puntige knieën. Ze zegt niets, maar haat
zwijgend wachten is geen toenadering.
De pastoor gaat voort, recht op zijn doel af:
„Vrouw Tabbaart. je noemde jezelf een afgeleefde tobber
of zooiets. Maar ik ken je. Je bent slim en vindingrijk. Je
bent vasthoudend en fanatiek. We kunnen je gebruiken.
Luister goed- Zoo je weet zit Jan de Grave in de gevangeJ
nis om zijn kettersche gevoelens. Hij is een vijand van onze
heilige kerk. en een koppige vijand ook. Welnu, kort en
lyachtig, en duidelijk ook, hoop ik: Jij moet een middel be-j
denken om hem tot afval te brengen en hem in de schoot der
kerk terug te voeren. Dat is alles."
„Ik?"
„Ja, en behalve dat je een werk doet dat je zaligheid ten
goede komt, zullen we je bovendien goed beloonen. Deze
winter zal je althans geen zorgen hebben."
Vrouw Tabbaart kijkt met groote verbaasde oogen. Dadj
vertrekt haar ingevallen mond tot een lach.
„Daar komt niets van, eerwaarde. Ik ben te dom. ziet u,
Ik ben zoo dom, dat ik liever kou en honger lijd, doodgaj
desnoods, dan dat ik dit zaakje opknap." J
XWordt vervolgd), J
