"rodJOJ
Engeland wil geen agressie
of wraak
AKKERTJES
DINSDAG 20 JULI 1937
EERSTE BLAD PAG. a
De Spaansche burgeroorlog
tQE STRIJD ROND BRUNETE
{NOG ONBESLIST
Ipngelsche kanonnen te Bilbao?
TIavas meldt van het Madrileensche front
iï; '-dat Franco's troepen zijn overgegaan tot een
•.aanval op de dorpen Villa Viciosa, Sevilla
Nueva en Villa Nüeva de Perales. In 't begin
honden de troepen snel voorwaarts rukken,
aangezien zij weinig weerstand ondervon
den, doch later boden de regeeringstroepen
V ikrachtiger tegenstand.
Aan beide zijden concentreerde de artil
lerie zich op het aanvalsfront, dat4een lengte
had van zestien kilometer.
Omstreeks elf uur in den ochtend rukten
'de rechtsche troepen langs Brunete in noor
delijke richting, zonder genoemde dorpen te
bezetten.
Brunete stojid grootendeels in vlammen.
In de eerste uren van den namiddag tracht
ten de rooden, die zich inmiddels hersteld
hadden, hun oorspronkelijk aanvalsplan te
horvatten. Van Valde Morillo uit rukten hun
tanks op, gevolgd door sterke afdeelingen
miliciens. Er ontwikkelde zich een uitermate
hevige strijd. Tot zes uur 's namiddags
duurde het gevecht. Toen begonnen- de roo
den onder den druk der nationalisten te
wijken. Men zag hun verdedigingslinies wan
kelen en tenslotte bezwijken. De nationalis
ten hadden een omsingelende beweging uit
gevoerd.
De verliezen beiderzijds zijn groot, zonder
'dat een der partijen totdusvcr eenige ter
reinwinst van beteekenis heeft behaald.
Franco roept nieuwe lichtingen op
Het staatsblad der nationalisten bevat een
«decreet waarbij de jaarklasse 1939 onder de
wapenen wordt
Engelsche kanonnen hnitgemaakt?
In verband met beweringen, volgens welke
de rechtsche troepen in Bilbao na den val
der stad 13 kanonnen van Engelsche makelij
zouden hebben gevonden, heeft de Britsche
ambassaoeur te Hendaye den rechtschen
autoriteiten medegedeeld, dat sinds het be
gin Van den burgeroorlog direct noch indi
rect Britsch oorlogstuig naar Spanje is ver
boerd. Geen enkele uitvoerlicentie is ver
strekt en het is uiterst moeilijk, gezien de
echerpe controle, voor de Engelsche firma's
zonder dergelijke licenties toch uit te voeren.
De ambassadeur verzocht derhalve opgave
,van alle kenmerken van de bewuste kanon
nen, opaat een onderzoek zal kunnen worden
ingesteld naar de omstandigheden, waar
onder die „Britsche kanonnen" Engeland
zouden hebben kunnen verlaten.
De Roode Kruis-arbeid 1 1
Het Internationale Roode Kruis heeft van
1de Duitsche regeering een gift van achtdui
zend Zwitsersdhe goudfranken ontvangen, te
verdeel en over vier maanaen en van de
Fransche regeering een gift van dertig dui
zend Fransche francs, als bijdrage voor het
.werk in Spanje.
Het comité van het Roode Kruis is erin
geslaagd de in vrijheidstelling te verkrijgen
van zeven buitenlandsche vliegeniers, die te
[Valencia gevangen werden gehouden en van
zeven vliegeniers, van verschillende natio
naliteit, die te Burgos gevangen zaten.
Handelsverdrag met Daitschland
Uit betrouwbare bron verneemt Havas, dat
een nieuw tusschen Franco en Duitsch-
land gesloten handelsverdrag voorzien zou
in de levering van ijzererts door Bilbao aan
Duitschland.
In Duitsche kringen staat men op het
standpunt, dat de republikeinsche regeering
de nakoming der overeenkomsten tusschen
de Duitsche nijverheid en de mijneigenaren
heeft verhinderd, zoodat de nieuwe verdra
gen in een aanvullenden uitvoer van erts
moeten voorzien.
Het lot van de „Molton"
In het lagerhuis heeft Eden medegedeeld,
<dat den Britschen ambassadeur te Hendaye
instructie is gegeven, de invrijheidstelling te
eischen van het in beslag genomen Britsche
s.s. „Molton" en van de opvarenden en te
berklaren, dat de Britsche regeering de auto
riteiten van de regeering van Franco ver
antwoordelijk stelt voor schade, die het schip
jkan hebben opgeloojjen.
Het incident te Krakau
Het conflict met den aartsbisschop van
Krakau, mgr. Sa pi eh a, dat door de Pool-
*sche regeering als geregeld wordt beschouwd
dreigt gevolgen te hebben, welke de regee
ring zeer ongelegen komen.
De leden van een der meest invloedrijke
Organisaties van het land, de Pilsoedski-
legionnairen. hebben een manifest gepubli
ceerd. waarin verklaard wordt, dat de aan
gelegenheid nog niet geregeld is, wijl de
aartsbisschop sleohts tegenover den presi
dent zijn verontschuldigingen heeft aange
boden. doch niets heeft gedaan, om de be-
leediging, Pilsoedski's nagedachtenis aange
daan, weder goed te maken.
„Wij verlangen vrede en
vriedschap", aldus Eden
,Maarwe zullen onze
plaats handhaven'
Tijdens het lagerhuisdebat over de
buitenlandsche politiek heeft minister
Eden een overzicht gegeven van den
internationalen toestand.
„Geen enkel land," zeide hij, „wil, dat
de Spaansche oorlog zich tot een Euro-
peeschen oorlog ontwikkelt. Maar, in
dien de volken thans niet oprecht sa
menwerken op den door allen aanvaar
den grondslag, zullen we toch op ge
vaarlijke wijze in die richting worden
gestuwd.
Engeland is absoluut voornemens zijn
nationale belangen te verdedigen, in de
Middellandsche Zee zoowel als elders.
Het is zaak. dat men zich te dien
aanzien geen illusies maakt; het is
echter óók van belang, dat men deze
onze voornemens niet verkeerd opvat
Al zijn wij vastbesloten, onze eigen rech
ten te verdedigen, wij zijn niet van plan
anderen uit te dagen en hun rechten te
miskennen.
Wij blijven vasthouden aan het Middel
landsche Zee-accoord met Italië.
Is voor ons de Middellandsche Zee ®en
hoofdverkeersweg en dat is ze inderdaad
er is nochtans plaats genoeg voor allen.
Al zullen we in de Middellandsche Zee
onze plaats handhaven en inderdaad dat
zullen we dan ligt het toch niet in onze
bedoeling anderen, wie dan ook, eruit te
verdrijven. Landen, die geografisch aan de
zen verkeersweg liggen, ervan af te sluiten,
hebben we allerminst in den zin.
Vrijheid van doorgang en uitweg in de
Middellandsche Zee is een gemeenschappe
lijk belang van Engeland en van alle Mid
dellandsche Zee-mogendheden.
Engeland heeft niet de bedoeling, tegen
eenig land een politiek van agressie of van
wraak te voeren. De gedachte aan e«en der
gelijke mogelijkheid is zelfs nooit in den
geest van het Engelsche volk opgekomen.
Het woord vendetta heeft geen Engelsch
equivalent en nooit zal Engelands buiten
landsche politiek in vendetta-motieven haar
grondslag vinden. Wij verlangen in vrede
en vriendschap te leven met onze buren in
de Middellandsche Zee en elders".
„Wat ik heb gezegd van de Middelland
sche Zee", aldus vervolgde Eden, „geldt óók
van de Roode Zee".
Het is altijd een groot Engelsch belang
geweest en het is het ook thans dat zich
geen groote mogendheid vestigt aan de Oos
telijke kust van de Roode Zee en ik behoef
nauwelijks te zeggen dat dit ntet minder
betrekking heeft op ons dan op nader
Wat doet ge liever
DUUR WONEN In een hnnrhnis en
Uw leven lang huur betalen?
of GOEDKOOP WONEN IN EEN
EIGEN HUIS en toch In 20 Jaar het
huis geheel afbetalen?
HOOGE HYPOTHEEKRENTE BETA-
LEN of het RENTEBEDRAG GEBRUI
KEN om uw schnld af te lossen?
Vraagt een prospectus aan bij de
N.V. BOUWKAS „ROHYP"
SPUISTRAAT 219/221 AMSTERDAM (C.).
De deeling van Palestina
Huiszoeking bij het Arabisch comité
De Britsche politie heeft te Jeruzalem een
inivial gedaan in de bureaux van het Araui-
sche Comité. Zestig agenten, onder bevel
van twee ambtenaren der recherche, bezet
ten de lokaliteiten, sneden de telefoondraden
door en namen een hoeveelheid documenten
in beslag, ondanks het verze*. van de aan
wezigen. Bij het onderzoek werd een der lijf
wachten van den Moefti gewond.
Dit optreden van de politie zou verband
houden met een terroristische Arabische
actie in Noord-Palestina.
Ook de Christen-Arabieren tegen het plan
De vergadering van Christen-Arabieren in
het Noorden heeft den hoogen commissaris
en het Volkenbondssecretariaat pro testte lo-
grammen gestuurd meit het oog op het Brit
sche plan Palestina te verdeelen.
De Christen-Arabieren merken o.m. op, dat
er geen enkele reden is voor afscheiding van
heilige plaatsen, welke reeds door de Chris
ten-Arabieren in Palestina worden be
schermd,
Zinspelend op Genève zeide Eden: „In
weerwil van de gebeurtenissen van het afge-
loopen jaar is de volkenbond noch dood
noch stervende. De levenskracht van het
Geneefsche instituut zou echter aanmerke
lijk moeten toenemen. Dit zou kunnen ge
schieden, door de verplichtingen,, die het
covenant oplegt, meer contractueel te ma
ken en door uitbreiding van het aantal
volkenbondsleden.
Engeland heeft slechts één buitenlandsche
politiek: de politiek van goeden wil om
samen te werken met alle landen, welke
ook hun regeeringsvonn is, die bereid zijn,
vredeswerk te verrichten. Wat voor ons
van belang is, is niet de wijze waarop een
of andere regeering in eigen land de zaken
bereddert, maar de manier, waarop het zich
in het buitenland gedraagt."
Wat de Fransch-Britsche betrekkingen
betreft, zeide Eden: „Niets zou in staat zijn
de uitmuntende relaties tusschen beide
landen te verstoren. Een der factoren, die
de laatste twaalf maanden ieder ernstig
conflict van deze betrekkingen verre hiel
den, is het groeiende vertrouwen en de
vriendschap tusschen de beide landen. Ge
lukkig wordt deze Fransch-Engelsche
vriendschap thans nergens verkeerd uit
gelegd. Niemand mag hopen en niemand
zou mogen wenschen deze vriendschap te
verzwakken of te verwoesten.
Wij zijn ervan overtuigd, dat de tegen
woordige Fransche regeering oprecht ver
langt, evenals wij, naar een werkelijke
verbetering van haar betrekkingen met,
Duitschland en naar een westelijk accoord,
als inleiding tot een overeenstemming op
breederen grondslag".
„Alles samengenomen", aldus Eden, „is
de atmosfeer minder geladen dan verleden
jaar. Ofschoon de last der internationale
zorgen zwaar blijft drukken en men geen
duurzaam vertrouwen zal kunnen hebben,
vóór een internationaal orgaan met instem
ming van de geheele wereld zal worden
belast met de arbitrage van onze geschillen
en de regeling onzer twistpunten, heb ik
toch meer hoop dan verleden jaar, dat de
volken van Europa tot overleg zullen ko
men en de vrede bewaard zal blijven".
Sprekende over de crisis in de
Japansch-Chineesche betrekkingen
zeide Eden:
„Het is mogelijk, 'dat een vreedzame re
geling eerder tot stand komt, wanneer dev-
den geen pogingen tot interventie in het
werk stellen. Niettemin hebben wij Tokio
en Nanking duidelijk gemaakt, dat, indien
een of andere regeering op een of. andere
wijze tot een oplossing kan bijdragen, wij
gaarne alle mogelijke hulp zullen verleeneu
Als de Britsche regeering een voorstel
zou mogen doen, zou zij een verandering
van methode aanbevelen.
Zoolang men de onzekerheid in Noord-
China laat voortduren en zoolang inciden
ten zoo goed en zoo kwaad als het gaat
worden geregeld door plaatselijke accoorden
van vrij twijfelachtige strekking en waarde,
blijft de toestand in China gevaarlijk.
Is het te optimistisch zoo besloot Eden
als wij hopen, dat beide regeeringen nog
een eerlijke poging doen, om tot een vol
ledige regeling hunner geschillen te ko
men?"
Rusland blijft arresteeren
Ook Kaminski achter de tralies
Uit verschillende bronnen wordt vernomen
dat Kaminski, volkscommissaris van
openbare gezondheid, in hechtenis zou zijn
genomen. Officieel is dat niet bevestigd.
Ook E 1 i a v a, plaatsvervangend volks
commissaris voor de lichte industrie,
Anti of, voorzitter van de controlecommis
sie bij den raad van volkscommissarissen en
lid van den raad van arbeid en defensie, en
S p e 1 i m o f, voorzitter van den raad van
volkscommissarissen der federatieve repu
bliek, zouden gearresteerd zijn.
Bij de aankomst van den Turkschen mi
nister van binnenlandsche zaken aan het
grensstation Negoreloje heeft men opge
merkt dat hij verwelkomd werd door O e m-
b 1 y a, gedelegeerde van het commissariaat
van buitenlandsche zaken bij de regeering
^an wit-Rusland, een functie, die tot dus
verre bekleed was door Kalina.
Belgisch staatsbezoek
aan Engeland
Koning Leopold van België heeft de
uitnoodiging aangenomen, om aan koning
George VI en koningin Elisabeth in
November a.s. een staatsbezoek te brengen.
Koning Leopold zal den 16den Novem
ber in Engeland aankomen en tot den 19den
als gast van het Engelsche koningspaar in
Engeland vertoeven.
Een Goede Huidverzorging
Witte Purol wrijft onzichtbaar weg in de
huid en is daai-om zoo geschikt voor ge
bruik overdag. Dit houdt de huid zacht en
mooi en voorkomt en geneest zonnebrand
vervellen. Doos 30 oent.
JAPAN ZENDT EEN LAATSTE
WAARSCHUWING
Chineesche troepen
openen het vuur
In tegenstelling met de geruchten, dait
generaal S o e n g, voorzitter van den
politieker! raad van Hofei en Tsjahar,
zich mondeling met de Japanners zou
hebben verzoend, wordt uit Sjanghai be
richt, dat de Chineeroen aan Japan een
antwoord-nota hebben gebonden, welke
door Tokio verworpen is.
In Tokio wordt verklaard, dat de ver
dere ontwikkeling van het conflict aan
iedere controle zou kunnen ontsnappen,
indien China zijn houding niet zou wij
zigen.
De Japansche militaire alttaché heeft
daarop den Chineeschen minister van
oorlog te Nanking een laatste waarschu
wing overhandigd, met den eisch, dat de
centrale regeering haar troepen zou te
rugtrekken naar hun eerste srtellingen
en dat de naar Hopei gezonden vlieg
tuigen worden teruggeroepen.
Een verklaring van Tsjang Kal Sjok
Maarschalk Tsjang KaiSjek heeft
verklaard, dat China verlangt alle proble
men. langs diplomatieken weg op te lossen,
zoolang zulks nog eenigsains mogelijk is. In
dien evenwel de grens van het mogelijke
wordt overschreden, zal de geheele nationale
energie van China in den strijd worden ge
worpen.
In dit. verband verklaarde de maarschalk,
dat de houding van Cliina door vier punten
bepaald wordt.
Op de eerste plaats mag door geen enkele
overeenkomst inbreuk worden gemaakt op
de onschendbaarheid van het gebied en de
souvereine rechten van China.
Verder kan een onwettige wijziging van
den politieleen raad van Hopei en Tsjahar
niet worden toegestaan, omdat het statuut
van dezen raad door de centrale regeering
is vastgesteld.
Op de derde plaats kan niet worden toe
gelaten, dat plaatselijke officieren, door de
centrale regeering benoemd, onder druk van
buiten overgeplaatst worden.
Tenslotte zal de regeering niet dulden, dat
beperkingen worden gemaakt ten aanzien
van de door hot 29e leger bezette stellingen,
Opnieuw een treffen
Volgens een telegram uit Tientsin hebben
de Chineesche troepen, die zich verschanst
hebben in Loekautsjau, gistermiddag om 5
uur het vuur geopend op de Japansche voor
hoede. Hiermede zijn de onderhandelingen
om tot een accoord te komen, verbroken.
Hetzelfde telegram voegt hieraan toe, dat
de toestand zeer ernstig is en dat slechts
een wonder een hevig conflict kan vermijden
.Nader wordt bericht, dat hij het gevecht,
dat te Loekautsjau geleverd werd, een Ja-
pansch officier, kapitein Jamakaei, ernstig
is gewond.
Blijkens een persbericht uit Hankau zijn
reeds ongeveer 60.000 man troepen der cen
trale Nanking-regeering de provincie Hon ei
binnengerukt. Deze troepen dragen deselfde
uniform als de soldaten van het 29ste leger
De aanslag op kolonel Koe
Het schijnt vast te staan, dat de aanslag
op den Poolschen kolonel Koe, leider der
Poolsche Nationale Unie. gepleegd is door
den werkloozen bouwvakarbeider Biega-
n e k.
B i e g a n e k was lid van de nationaal-
democratische partij der rechtsche oppositie.
Hij stamde uit een groot welgesteld boeren
gezin.
De beweegredenen tot zijn daad zijn nog
steeds niet hekend, doch men neemt alge
meen aan, dat de betrekkingen van zekere
leden der nationaal-democratische partij
met de Nationale Unie van kolonel Koe niet
vreemd zijn aan deze misdaad.
Kort Nieuws
In de haven van Hamburg zijn een sleep
boot en het Engelsche m.s. „Cyclope" met
elkander in botsing gekomen. Van de acht
opvarenden van een der vaartuigen zijn er
zeven verdronken. De oorzaak van de bot
sing is nog niet bekend.
Het Belgische blad Soir bericht, dat
dertien kinderen van twee en drie jaar, die
eenigen tijd hebben doorgebracht in een
sanatorium te Mechelen ziek zijn geworden.
De aard van de ziekte heeft men nog niet
vast kunnen stellen. Vijf kinderen zijn reeds
overleden. De geneeskundige autoriteiten
stellen een onderzoek in. De bevolking is
zeer verontrust.
In tegenwoordigheid van den leider is
gisteren te München het Huis der Duitsche
Kunst geopend. Het is opgericht op de
olaats, waar het, in den nacht van 6 Juni
1931 afgebrande, glazen paleis van Mün
chen stond. Tegelijkertijd heeft Hitier de
groote Duitsche kunsttentoonstelling ge
opend.
GENERALSUPERINTENDENT
D. ZOELLNER OVERLEDEN
(Van onzen Duitschen correspondent).
Voor ons ligt een schrijven van den
„Reichskirchenausschuss", geuateerd 23
April 1936, waaraan wij het volgende ont-
leenen:
„Generalsuperintendent D. Zoellner is
bereid, u te woord te staan. Hij stelt zich
hiertoe Dinsdag in Dresden ter beschikking.
Plaats en tijd zullen u nog worden mede
gedeeld. Het onderhoud is met de volgende
voorwaarden verbonden:
1. Wij verzoeken u, ommegaand uwe
vragen aan de Kerkelijke Kanselarij door
te geven, daar deze op zijn laatst Vrijdag
avond of Zaterdag vroeg hier moeten zijn.
2. U verplicht zich, het manuscript voor
afzending aan uw krant aan Generalsuper
intendent D. Zoellner ter definitieve goed
keuring voor te leggen."
Het ligt voor de hand, dat er onder deze
omstandigheden van een rencontre met den
bejaarden voorzitter der officieele commis
sie voor kerkelijke aangelegenheden geen
sprake kon zijn, want een onderhoud, dat
aan de hand van een vragenlijst moet plaats
vinden onder de strenge conditie, dat het
resultaat dan nogmaals ter definitieve
goedkeuring moet worden voorgelegd, heelt
voor ons weinig ol geen waarde,
Wij citeeren dit schrijven, omdat het
typeerend is voor de wijze, waarop men in
het Derde Rijk ook on k e r k e 1 ij k gebied
zich gebonden voelt aan allerlei maatrege
Ien en voorschriften, welke een vrij mee-
ningsuiting zooal niet onmogelijk, dan toch
uiterst gevaarlijk maken. Onder deze om
standigheden is ook een ervaren theoloog
als D. Zoellner er niet in geslaagd, het
uiterst moeilijke vraagstuk „Kerk en Staat"
tot, een oplossing te brengen, welke voor
beide instanties aannemelijk was.
Toen hij in October 1935 door Rijksminis
ter Kerrl ontboden werd, om den weg tot
een verzoening tusschen den nationaal-
socialistischen Staat en de Evangelische
Kerk te banen, publiceerde hij als voorzit
ter van den „Reichskirchenausschuss und
Landeskirchenausschuss" een „Oproep aan
het Evangelische kerkelijke volk", waarbij
het einde van den strijd tusschen Kerk en
Staat werd aangekondigd. Met dikke letters
werd verzekerd, dat „het evangelie van
Jezus Christus, zooals het in de Heilige
Schrift verkondigd wordt, de onaantastbare
basis zou blijven", maar onmiddellijk daar
op kreeg men dan te lezen:
„Wij erkennen de nationaal-soclalistischo
wedergeboorte van ons volk op de basis
van ras. bloed en bodem." Maar juist in
dezen laatsten zin lag de oorzaak van het
tragisch feit, dat ook een bejaarde theoloog,
die noch tot den groep der „confessioneelen"
noch tot die der „Duitsche Christenen" ge
teld kon worden, de taak niet kon vervullen
welke hij op aandringen van Rijksminister
Kerrl voor zijn rekening genomen had. De
nationaal-socialistische „Weltanschauung
vormt in menig opzicht een scherpe tegen
stelling tot het Christelijk geloof en speciaal
het op den voorgrond schuiven van „ras,
bloed en bodem" verhindert vooralsnog
iedere toenadering, laat staan verzoening.
Deze harde waarheid heeft ook General
superintendent aan den lijve ondervonden
sedert hij als bejaard man van 75 jaar uit
zijn welverdiende rust van Dusseldorp naar
Berlijn kwam, om het kerkelijk vraagstuk
..definitief" te regelen. Toen de „Reichs
kirchenausschuss" in het begin van dit jaar
werd ontbonden, liet hij de Kerk zonder
eenigen aardschen leider, zónder eenige
gefundeerde wettelijke regeling aan haar
lot over. Het klinkt weliswaar hard, maar
het moet gezegd worden: tijdens zijn „be
wind" is de verhouding tusschen Kerk en
Staat eerder slechter dan beter ?ei\orden.
Sensationeele processen worden niet slechts
in alle doelen van het Derde Rijk gevoerd,
maar de kranten staan er maanden achter
een vol van. Arrestaties van vooraanstaan
de predikanten zijn aan de orde van den
dag en wat het ergste is: over kerkelijke
verkiezingen hoort men geen woord meer.
Bovendien bestaat er niet de minste
garantie, dat ze gehouden worden op een
wijze, welke de Kerk tot haar recht helpen
kan
Omtrent de persoonlijkheid van den over
leden Generalsuperintendent moet nog ge
zegd worden, dat hij 'ip het gebi'ó der
Inwendige Zending veel goeds tot stand
heeft gebracht. Zijn charitaMef werk gold
in het nijzonder de Evangelische gemeente
te Ivaiserswerth. Het diakonessenhuis al
daar heeft aan hem de fraaie diaconessen
kerk op den Fronberg te danken. Van
hieruit zal D. Zoellner Maandag ten grave
worden.
POLDERS EN WATERSCHAPPEN
Bjj Koninklijk Besluit zijn benoemd:
le. In de provincie Zuid-Holland: a. tot dijk
graaf van den polder de Generale Dtjkagle van
Stellendam, P. Voogd P.Czn., te Goedereede:
Kleinjan. te IJsselm
2e. in de provincie Noord-Brabant
:hap de poldei
rschap het Hoop
J. "W.
Hjksch bestuur van het wat(
Gemaal, P. H. Metis te Lith;
van het waterschap de Polders van Nleuw-Voa-
meer, A. J. van Nleuwenhuyzen te Steenbergen;
WOENSDAG 21 JULI
HILVERSUM I 1875 M, VARA-Uitzending.
10.00—10.20 vm. en 7.30—8.00 VPRO. 6.30
—7.00 RVU. 8.00 Gramofoanamizieik. 9.30
Causerie Onze beuken. 10.00 Morgenwij
ding. 10.20 Declamatie, Radiiotooneel en
Gnarnof oonmuziek12.00 Orgelspel, 2.00
De Flierefluiters. 3.30 Voor de kinderen,
6.30 Causerie „Vacantie vieren'". 7.04 Vo
caal concert. 7.30 Causerie „Vrijzinnige
Protestanten in Overijssel". 8.07 Berichten
ANP. 8.1ö Fantasia. 10.00 Berichten ANP,
10.20 VARA-orkest.
HILVERSUM H 301 M. NCRV-Uitzending.
6.307.00 Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart. 8.00 Schriftlezing, medlitatie, ge
wijde muziek (gr.pl.). 9.30 Gelukwenschen,
T0.3'0 Morgendienst. 11.00 Ensemble Van
der Horst. 12.00 Berichten. 12.30 Vervolg
concert. 2.00 Kinderkoorcoinoent. 3.CM) Ohr.
Lectuur. 3.45 Ohr. Liedenenuurtje. 4.45
Felicitaties. 5.00 Kindieruur. 6.30 Causerie
over het Binnenaanvaringsreglement en
stoommachines. 7.00 Berichten. 7.15 Land-
bouwfoalÊuur. 7.45 Reportage. 8.00 Berich
ten ANP. 8.15 Klein Dameskoor, strijk
orkest en orgel. 9.00 Causerie „De jeugd
moet critischer worden". 9.30 Vervolg con
cert (Om 10.00 Berichten ANP). 10.30—
12.00 Gramofoonmuziek. Hierna Schrift*
lezing.
DROTWICH 1500 M. 11.06 Orgelspel. 12.20
Orgelspél. 12.20 Orkest. 1.20 Orkest. 2.35
Kwintet. 3.50 Pianovoordraoht. 4.20 Vesper,
5.20 Voor de Vrouw. 6.40 Orgelspel. 7.20
BBC-orkest en soliste. 8.00 Causerie „Trai
ning the racehorses". 9.05 Theater-orkest.
9.40 Causerie „I Protest'. 9.45 Orgelcon
cert. 10.20 Septet. 10.50 Reportage.
RADIO PARIS 1648 M. 12.20 Orkest. 3.50
Zang. 4.05 Violavoordracht. 5.20 Pascal-
orkest. 7.50 Zang en guitaar. 8.05 Piano-
voordradht.
KEULEN 456 M. 850 Het Bergisdhe Landes-
orkest. 12.20 Verzoekeoncert. 1.35 Omroep-
klefnorkest. 2.35 Gevarieerd concert. 4.50
Omroep - Amusements-orkest. 7.20 Man- 1
nerukoor. 8.30 Vocaal en instrumentaal
concert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 10.20
Orkest. 11.35 Orgelspel en zang. 12.50 Sa
lonorkest. 1.30 Omroeporkest. 2.35 Kleim-
orkest. 8.20 Omroeporkest. 9.20 Symptio-
nieconcert.
484 M.: 10.20 Pianovoordracht. 11.05 Viool-
voordradht. 11.35 Orkest. 12.50 Omroep
orkest. 1.30 Salonorkest. 2.50 Oelloeoli. 3.50
Zang. 5.25 Orikest. 8.20 Kleinorkest. 9.20
Symphondeoanoert uit Ostende.
Weer onprettig?
Vele vrouwen zijn op gezette tijden het
slachtoffer van pijnen. Denk niet, dat te
gen dit lijden weinig te doen is, want
de vele vrouwen die geleerd hebben,
"AKKERTJES" te gebruiken, weten beter,
"AKKERTJES" bestrijden vrouwenpijnen
en zijn een uitkomst in de donkere dagen
der vrouw. In plaats van neerslachtig
zult Ge U opgewekt en rustig voelen.
"AKKERTJES" zijn een nieuwe zeer werk
zame vinding van Apotheker Dumont. Za
hebben geen enkele nadeelige werking.!
De cachet-vorm is de meest ideale manieri
van innemen. "AKKERTJES" hebben in
korten tijd bewezen een geneesmiddel bij)
uitnemendheid le zijn. Haal nog heden)
een doosje. Ook U zult tevreden zijnl)
Overal verkrijgbaar. Per 12 stuks 52 cent.'
Volgens recept van Apotheker Dumont
RECHTERLIJKE MACHT
Bjj K.B. is op z(jn verzoek eervol ontslag
verleend aan H. H. Mniom» "ia
plaatsvervanger In h
jerauid.
(DOOR JAN VANIÈAT^NBUR
k (25
f Heftig spreekt hij, druk gebarend, en toch beheerscht en
'iVolkomen zichzelf:
„Het ergert me, dat er zoovelen zijn. die De Grave ver
dedigen. Als het ketters zijn die dat doen, is het nog te
begrijpen, of als het domme volk, door verkeerd medelijden
aangegrepen, daartoe komt, ik kan het me indenken. Maar
wat te zeggen als mannen als Mr. Eggink van Steeland en
Jgij, g ij, broeder Cuelen, het voor hem opnemen? Wat te
zeggen als een man, die voor het welzijn van de kerk heeft te
waken, zich niet alleen laksch betoont in het bestrijden van
haar vijanden, maar zelfs dezulken verdedigt? Dat doet Mr.
Cuelen, pastoor in Hulst, die ik, als ik hem niet beter kende,
bijna zelf voor een ketter zou gaan houden".
1 De laatste woorden klinken ietwat bitter, maar pastoor
Cuelen lacht goedmoedig.
1 „Ik verdedig de ketterij niet", zegt hij met een prettige,
diepe stem, „en het heil der kerk is mij lief, wees daar gerust
op. Misschien kan deze ronde bekentenis je gemoedsrust
herstellen, die een weinig geschokt schijnt. Maar", vervolgt
«hij ernstiger, „ik verdedig evenmin het stelsel, dat men t,en
opzichte van De Grave volgt. Als hij tot mijn parochie be
hoorde, zou hij rechtvaardiger behandeld worden",
„Je zou hem ongemoeid laten?"
Pastoor Cuelen aarzelt even voor hij antwoord geeft.
„Misschien zou hij evenzeer in de kerker zuchten", zegt
hij voorzichtig en gaat dan op beslister toon voort: „maar ik
zou in geen geval toestaan dat men hem op zulk een wreede
wijze kwelde. Ik geloof niet dat het de goede zaak dient en
ik geloof niet, dat we het mogen doen".
Pastoor Marten haalt de schouders op.
„Laat die De Grave dan zijn gang maar gaan, laten al die
ketters maar hun gang gaan, en in enkele jaren zal het met
de kerk gedaan zijn. Zie", vervolgt hij, terwijl hij zijn neer
slachtige toon laat varen en vuriger gaat spreken, „zie,
broeder Cuelen, het gaat hier niet om De Grave, het gaat
niet om dezen of genen ketter, maar het gaat om een bewe
ging, een wassende ontevredenheid, een groeiende macht.
Het gaat er op of er onder met de kerk. Dat je dat niet be
grijpt. En dat je niet begrijpt dat het dus je plicht is, om de
strijd daartegen aan te binden in de parochie, die aan je toe
vertrouwd is. Met zulke mannen als jij, in wie de zachtmoe
digheid het van de ijver wint, moeten we wel terrein verlie
zen. Ik ben blij, dat je in het geval van De Grave niets kunt
doen, omdat het tijd wordt, vooral in deze streken eens een
duidelijk voorbeeld te stellen. Een voorbeeld, dat de weer-
spannigen afschrikt én de macht van de kerk toont."
Pastoor Cuelen schudt het hoofd, maar voor hij iets kan
zeggen, heeft de ander zijn betoog hervat:
„Ik wou dat je 't inzag. Je laat veel te veel oogluikend toe
en als je zoo voortgaat, zal de tijd spoedig komen, dat de
predikanten dier secten hier, evenals elders, openlijk met hun
volgelingen vergaderen en voor hen gaan preeken. Dat moest
niet mogelijk zijn in deze streken, eerwaarde heer. Dan ging
het hier vroeger anders toe. Mijn vader heeft me dikwijls
verteld, hoe hier voorheen tegen ketters is opgetreden. Hij
heeft er bij gestaan, toen in '32 Nele Faes levend begraven
werd en een jaar later zag hij het hoofd van Jan Dinghensse
op het schavot vallen. Dat waren andere tijden, waarin de
dienaars der kerk nog hun plicht kenden en waakten voor
het heil van ons aller Moeder. Dat moogt ge wel eens be
denken, heer Cuelen."
Ze loopen beiden de Steenstraat door en vlak voor het
groote, sombere gevangenisgebouw blijft Mr. Cuelen staan.
Hij wijst naar de dikke muren en ijzeren tralies en zegt
rustig:
„Hier, achter deze muren hebben ze gezucht en verkwijn
den ze in kommer en ellende, naar je eigen woorden zijn ze
ter dood gebracht, en nu vraag ik je: wat heeft de kerk erbij
gewonnen? Is de kerk aan het winnen of aan het verliezen?
Als zij aan het winnen is, zoo maak je je noodeloos bezorgd,
en als ze aan het verliezen is, wat heeft die strenge vervol
ging dan uitgewerkt? Je meent het goed, broeder, maar je
bent niet helderziende genoeg, dat is de zaak.''
„En jij bent niet vurig, niet ijverig genoeg," antwoordt
de ander, terwijl hij den pastoor bij de arm voorttrekt, „weet
je, wat ik zou willen? Dat twee deelen van den geest, die
op den voortreffelijken, hoogeerwaarden Cornelius Jansenius
rust, op jou neerdaalden, d^n zou je in brand staan, man,
geloof je dat zelf niet?"
Pastoor Cuelen kijkt zeer ernstig plots, bij deze woorden.
En geroerd zegt hij:
„Dat zou inderdaad groot zijn, als die wensch vervuld
werd, wijl de door jou genoemde Leuvensche Hoogleeraar,
die tevens een trouwe zoon van onze goede stad is, door
God zeer begenadigd werd, zoowel wat zijn kennis, als waf
zijn liefde voor onze heilige kerk betreft. Ik weet echter ook
dat hij een barmhartig man is, en daarom is het voor mij lang
niet zeker, dat hij te vuur en te zwaard de dwalenden zou
willen uitroeien. Ik geloof eerder dat zijn groote kennis en,'
de liefde van zijn hart hem een betere weg zullen doen inslaan.
Hij zal de vijanden van de kerk met geschrift en woord weeri
leggen en overtuigen van dwaling. Daarvan zou ik je de I
bewijzen kunnen toonen, maar je weet zelf, welke uitnemende
geschriften van hem verschenen zijn."
„Maar ik weet ook, dat mijn neef, toen hij twee jaar ge
leden namens onze stad naar hem afgevaardigd werd om hem
met zijn hoogleeraarsbenoeming geluk te wenschen. van hem
de verzekering mocht hooren, dat hij het als zijn roeping
beschouwde de kerk te verdedigen tot het uiterste. Zie, dat
wilde ik van jou ook, dat je de kerk verdedigde tot het uiter*
ste, en niet half en weifelend."
Ze zijn op de Markt gekomen en houden stil voor de kerk,
het indrukwekkende, massale gebouw, dat met zijn machtige,
achtkantige toren zich als een geweldig bouwwerk verheft en
waarvan het blinkende kruis glanst in de koude, strak-blauwe
lucht. Vlak voor de ingang staan ze. Pastoor Cuelen steekt
zijn metgezel de hand toe ten afscheid en de woorden die hij)
daarbij spreekt, zegt hij op zijn gewone, goedmoedige toon:
„Ik hoop getrouw te zijn in mijn ambt en te waken over de
zielen, die onder mijn hoede zijn. Ik hoop ook de kerk te
dienen met al de gaven die mij ten dienste staan, maar haar
verdedigen moet toch tenslotte de Heer der kerk, die gezegd
heeft, dat de hel haar niet zal overweldigen. Ik denk dikwijls
aan het woord uit de Heilige Schrift: „Niet door kracht, noch!
door geweld, maar door Mijnen Geest zal het geschieden",1*,
L(W ordt vervolgd^ J
