KERK EN ZENDING
HET EEUWFEEST DER
BELGISCHE ZENDINGSKERK
DINSDAG as JUNI 1937
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Amsterdam (vac. J. P.
Rascam Abbing): H. C. Touw te Eerbeek;
idem (vac. K. J. Bahr), J. H. R. Fischer,
cand. en hulpprecL aldaar.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Huizum
Zondag nam. Ds. C. J. Laarman, Herv.
pred. bij de EvangelisatievereenigLng „Pniël"
te Huizum, afscheid van deze vereeniging,
sprekende naar aanleiding van Filip. 1 27.
Thema: Wandelt waardiglijk het Evangelie
(Van Christus.
iRJjnsburg
Zandagavond j.l. heeft Ds. M. Baan af
scheid genomen van de Chr. Geref. Kerk te
Rijnsburg. In aansluiting met zijn intreetekst
1 Cor. 2 2 was als afseheidsteksit gekozen:
HandeL 8 5b: „En predikte hun Christus".
Stilgestaan werd bij: „De Christusprediking
in het midden der gemeente". Ie. Een rijke
prediking, 2e. een ontdekkende prediking, 3e.
een verantwoordelijke prediking. Toespraken
werden gehouden tot den kerkeraad, B.
W., catechisanten, jongelings- en jongedoch-
tersver., alsmede tot de geheele gemeente.
De scheidende leeraar werd nog toegespro
ken door ouderling v. d. L e e, die er op wees
dat de prediking van den scheidenden leeraar
altoos een Christusprediking in den vollen
zin des woords is geweest. Toegezongen werd
Ps. 121 4.
Strjjen
Zondagmiddag heeft Ds. J. A. van E x e 1
in een stampvol kerkgebouw afscheid van
Öe Geref. Kerk van Strijen genomen. Als
tekst had de scheidende leeraar gekozen
Hebr. 13 8. Na de prediking richtte hij nog
(waaxdeerende woorden tot verschillende
personen. Hierna werd nog het woord
gevoerd door ouderling J. C. Diepen
horst namens kerkeraad en gemeente,
.waarna toegezongen werd Ps. 134 3. Na
mens de classis sprak Ds H. J. K a m p h
beek van Heerjansdam. Verschillende col
lega's en kerkeraadsleden uit de genabuurde
kerken waren aanwezig, o.a. Ds. Schie-
b a a n te Heinenoord, Ds. F o s s e n te West
maas, Ds. den Boer te Zuid-Beijerland,
Ds. M o b a c h te Numamsdorp, cand.
Boom, hulppred. te Piershil. Van de gele
genheid om Ds. v. Exel en gezin persoonlijk
nog te groeten in de pastorie werd zoowel
na den dienst als 's avonds een druk gebruik
gemaakt.
I
J Men schrijft ons:
J. Ds. J. F. Wachter, Ned. Herv. pred. bft
(Vianen sinds eenige maanden met ziek to-
[verlof, herdenkt morgen den dag dat hij in
5de vacature wijlen ds. Van Hemert, door nu
Wijlen ds. J. Steenheek bevestigd werd te
[Vianen.
De jubilaris is vele jaren scriba geweest
[van het classicaal bestuur van Gouda en
JKerkvisitator geweest. Ook is hij de oprich
ter van de Herv. Geref. Staatspartij afd.
[Vianen. Hij is leider van de Ned. Herv. jon-
gelingsvereeniging en voorzitter van de
[vereeniging „Weldadigheid". Het is de
[wensch zijner vrienden dat hij spoedig In
fetaat moge gesteld worden de schoonheid
en de heerlijkheid van het aloude Evange
lie weer te mogen uitdragen
JUBILEUM Ds. C. J. HAKMAN
Zondagavond 20 dezer heeft Ds. Hakman,
Geref. predikant te Almkerk, in verband
met zijn 25-jarig ambtsjubileum, een her
denkingsrede gehouden. Zijn Eerw. had voor
deze ure als tekstwoord gekozen 2 Corinthe
.4 vers 7.
pr. E. STEINWAND
Ds. E. Steinwand te Dorpat, de bekende
leider van den Baltischen Rusland-arbeid,
opvolger van dr. Oskar Schabert, hier in
Nederland vertegenwoordigd door het „Lan-
delijk comité Oskar Schabert", is bij gelegen
heid van het 50-jarig jubileum van den
Evangekschen Bond door de Breslauer Evan-
gelisch-Theologische faculteit tot eere-dootor
benoemd.
Dr. Steinwand, die in 1890 te Odessa ge
boren werd, werkte aanvankelijk in deKrim
en in Zuid-Oekraïne; in 1925 werd hij ge
dwongen Rusland te verlaten en vestigde hij
Eioh te Dorpat, waar hij docent in de practi-
Bche theologie aan de Lutheracademie is.
Ps H. THOMAS
Naar wij vernemen, werd de toestand van
Ds H. Thomas, predikant der Geref. Kerk te
Leiden, gisteravond in hooge mate zorg
wekkend geacht.
DE NED. HERV. KERK TE FERWERD
Koninklijke belangstelling
j M!en schrijft ons uit Ferwerd.
Mocht eenigen tijd geleden de Koningin
3e kerkvoogdij der Ned. Herv. Kerk te Fer-
[werd verblijden met een gift ten behoeve
[van de orgelrestauratie, thans heeft het
Prinses Juliana behaagd een bijdrage te
Zendien.
Zooals bekend, is de fraaie kerk in 1927
geheel gerestaureerd o-nder leiding van
rijksmonumentenzorg. De herstelling van
(den ouden massieven toren is in 1935 gereed
gekomen. Thans is het orgel aan de beurt.
Dit orgel heeft door talrijke onoordeelkun
dige herstellingen voel geleden. Van het in
1710 gebouwde orgel is weinig overgeble
ven. De kerkvoogdij heeft echter weer de
beschikking over het orgelfront gekregen.
ZENDING ONDER DE JODEN
Intern, conferentie te Weenen
Naar wij vernemen, zal de Intern. Confe
rentie voor de Zending onder de Joden
Intern. Committee on the Christian Ap
proach to the Jews), waarheen Dr. J. Hoek,
predikant der Geref. Kerk te Den Haag-West,
is afgevaardigd vanwege de Zending der
Geref. Kerken onder de Joden, gehouden
worden van 28 Juni2 Juli te Weenen.
De Ned. Vereen, voor Israël vaardigt af Dr.
|W. ten Boom van Hilversum, voor „Elim"
gaat Ds J. Rottenberg. Ds J. van
Nes van Den Haag woont de conferentie bij
als lid van bovengenoemd Comité.
GIFTEN EN LEGATEN
De Geref. Kerk van Rinsumageest
ontving een gift van een onbekenden gever
Kerk en Staat in Duitsehland
Goebbels over de Kerk
Rijksminister Goebbels heeft in het
Olympisch stadion te Berlijn ter gelegenheid
van een zonnewendefeesteLijkheid een rede
voering uitgesproken, waarin hij o.m. zeide,
dat in deze plechtigheid een oud gebruik
weer opleeft. Het is geen heidensch gebruik,
want het nationaal-socialisme heeft niet de
eerzucht door soortgelijke plechtigheden een
nieuwe Godsdienst te stichten. Kerken zijn
er in Duitsehland al genoeg, misschien wel te
veel. Wel wil men het volk leeren eerbied te
hebben voor zijn verleden.
Wat het standpunt van het nationaal-
socialisme tegenover de Kerken betreft, ver
klaarde Goebbels o.m.: „Wij willen geen
twist met de kerken. Wij willen ze slechts
beperken tot haar eigen gebied. Niemand be
let de predikanten Gods Woord te prediken,
maar het nationaal-socialistische rijk zal niet
toelaten, dat de politieke geestelijkheid in
Duitsehland het buitenland als handlanger
oproept om tweespalt in ons volk te brengen.
De Itfst der vervolgde predikanten
De Belijdeniskerk heeft een lijst gepubli
ceerd met de namen van haar predikanten
en functionarissen, die gearresteerd of uit
hun parochies verbannen zijn, of tegen wie
een spreekverbod is uitgevaardigd. Deze lijst
is naar alle parochies verzonden.
Op 19 en 20 dezer zijn 28 predikan
ten of leden -ian de kerk gearresteerd,
de laatste 10 dagen 13. 4 bevinden zich
in preventieve hechtenis of in concen
tratiekampen, sommigen reeds sedert
1936.
Hoewel ten aanzien van de kerkelijke v<
kiezingen niets definitiefs bekend is, gelooft
men in kerkelijke kringen, dat zij 2 7 d e z
zullen worden gehouden. Men verklaart, dat
den kiezers waarschijnlijk alleen vragen zul
len worden gesteld ais: „wenscht gij de unifi
catie van de Duitsche Evangelische kerk on
der de regeering en de beëindiging van den
kerkstrijd?" e.d.
Hitler en de Heilige Stoel
Naar aanleiding van een bericht, volgens
hetwelk de Paus voornemens zou zijn Hitier
te excommundceeren, verklaart men zoo
verneemt Havas uit Vaticaanstad in wel
ingelichte religieuze kringen, dat dit bericht
waarschijnlijk door onbevoegden verspreid is.
De betrekkingen tusschen Duitsehland en den
Heiligen Stoel blijven geheel binnen het di
plomatieke kader.
Verder bevestigt men, dat het Vaticaan
geen initatief wil nemen, dat zou kunnen
worden gebruikt als een voorwendsel voor
opzegging van het concordaat of verbreking
der diplomatieke betrekkingen.
CHR. NATIONAAL ZENDINGSFEEST
Op den Dinsdagavond, die aan het Chr.
Nationaal Zendingsfeest te Middachten bij de
Steeg op Woensdag 7 Juli voorafgaat, wordt
een bizondere samenkomst op spreekplaats I
gehouden. Als sprekers treden daar op Ds.
J. G. L. Brouwer, Herv. pred. te Ooster
beek en Dr. G. Keizer, Geref. pred. te
Rheden. De gezamenlijke kerkkoren Velp en
Dieren zullen onder leiding van den heer H.
A. de Graaff enkele liederen ten gehoore
brengen. De toegang tot deze samenkomst
is vrij.
ZWEEDSE SPRAAKKUNST
met klankleer door J. H. VAN ROOY
235 bladzijden
2.90 gebonden 3.25
Ook bij de boekhandel verkrijgbaar.
P. N00RDH0FF N.V. GRONINGEN
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Ir. W. T. CLOUS t
Te Amsterdam is, 56 jaar oud, overleden
ir. W. T. Clous, buitengewoon hoogleeraar
aan de Kon. Militaire Academie te Bred
In verband met zijn gezondheidstoestand w
aan ir. Clous juist met ingang van 15 Juni
j.l. eervol ontslag uit zijn betrekking ver
leend.
Hij was officier in de orde van Oranje
Nassau.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Barendrecht. Groen van Prinsterer-
school. Tot hoofd: de heer C. J. Pelle,
hoofd der Graaf Willem Lodewijkschool te
Amsterdam-Noord-.
Hillegom. Chr. School. Tot hoofd: de
heer G. Troost, onderwijzer aan dezelfde
school.
Notter (Ov.)). Chr. School. Tot onder
wijzer, Joh. Dekker te Nij verdal.
SCHOOLJUBILEUM TE ARNHEM
De vereeniging tot oprichting en instand
houding van scholen met den Bijbel voor
L.O. en U.L.O. te Arnhem hield gister
avond een drukbezochte algemeene verg
ring, waarin het 40-jarig bestaan der
School ver eeni ging werd herdacht.
De voorzitter, de heer D. Lijberse her
innerde in zijn openingswoord aan dit jubi
leum en richtte zich tot den heer W. U i t-
tenbogaard, hoofd der Ulo-school die
de vereeniging 40 jaar onafgebroken heeft
gediend. Spr. wenschte hem met dit jubileum
van harte geluk en bracht hem dank voor de
uitstekende verhouding welke er tusschen
den heer Uittenbogaard met zijn staf en het
schoolbestuur bestaat. Dat hij eerlang zijn
ambt zal neerleggen stemt tot weemoed maar
vermindert niet de dankbaarheid voor wat
God de Vereeniging in hem heeft willen
geven.
Voorts bood spr. zijn gelukwenschen aan
Freule Van Limburg Stirum die nu
reeds 40 jaar het bestuurslidmaatschap be
kleedt.
Zij heeft zich op onnavolgbare wijze aan
de vereeniging gegeven, met materieele op
offering, met opoffering ook van veel kracht
en tijd. Uw beeld, aldus spr., staat in de ge
schiedenis onzer school als een eere-symbool
gegrift en wij zullen er, in Godes kracht, lust
en moed uit putten, om verder te gaan.
Na afhandeling der huishoudelijke zaken
gaf het hoofd der school, de heer W. Uit
tenbogaard, een overzicht van de voorbije 40
jaren.
Examens
Utrecht. Bevorderd tot doctor ln de Wls-
i Natuurkunde: op proefschrift „Het karakter
Ln de wateratofboof?", de heer W. R. V i j v e r-
e r g;. gcb. te Hilversum; op proefschrift
>hysis-cheml.<ich onderzoek van enkele lm-
uniteltsreactles". de heer E. H. Boaa.
ïb. te Amsterdam.
Groningen. Bevorderd tot doctor ln de
i Wijsbegeerte op proefschrift „Het
Academische Examen*
Amsterdam. VrUe Universiteit. Gesi.:
Theologie: cand.ex.. de heeren R. W. Popm
A Verschoor, Rotterdam; J. de Langi
Rechten: cand.ex., K. S. Bleger.
Sociale Geografie: cand.ex., J. F. Batenburg.
Geschiedenis: doet. ex., mej. C. A Huidekoper.
Gem. Univ. Gesl.: Klass. Let-
de: doet. ex., me). A. K. Visser en
de heeren D. J. Hartman, D. J. H. Bour, J. H.
Reisel en H. G. Vordonk.
Rotterdam. Gesl.: Handelswetenschap
ind.ex.. mej. V. Gansemans en de heeren 3
'isse, Coemala Adjalb Noor en P. Hofman.
Delft. Gesl.: civiel lng.: prop, ex., J. W. Boe
len, Garoet; H M Bos, Leeuwarden: P H Bosboom
Amstordam; M Bijl, Rotterdam: P H J Claassen
Madioen; J G Gooden, MeUel; C C M baron van
Hövell van Wezeveld en Westerfller, Culemborg
W P van der Laan. Bandoeng; W J Prior, Stad
lmelo: W C M Rombouts, Rotte_dam; G San-
ng. Den Haag: J. C. Schlösser, Kerkrade; H
chotman. Ede: J Slinkers, Batavia; J Snijder,
otterdam: H H Vos, Utrecht; L van Wagten-
donk, Schiedam: J Wlllemsen, Den Haag; C
A Zanen, Schoonhoven; IC C Zjjlstra, Leeuwar-
Protestanten-Zondag te Brussel
Plechtige herdenkingsdienst
Zooals we gisteren reeds kort gemeld
hebben, heeft de herdenking van het 100-
jarig bestaan der Belgische Zendingskerk
Zondag j.l. onder overvloedige belangstel
ling, ook van buiten België, te Brussel
plaats gehad. De Synode vergadert in deze
dagen ook te Brussel en als hoogtepunt van
haar samenzijn vond de viering van het
eeuwfeest dan ook alle leidende figuren
bijeen.
Daar de Belgische Zendingskerk te Brus
sel niet beschikt over een kerkgebouw
waar eenige duizenden bijeen kunnen ko
men, vond zoowel de plechtige dank-gods-
dienstoefening als de oliicieele herdenkings
samenkomst plaats in het groote feestpaleis
aan den Heyzel, waar ongeveer 5000 men-
schen een plaats vinden.
Do morgengodsdienstoefening werd per
radio uitgezonden zoodat Protestanten in
België die op dezen dag niet in Brussel
konden zijn, de dienst toch konden volgen.
De plechtige dienst nam des morgens om
half elf een aanvang. De groote, schitterend
verlichte zaal maakte een imposante indruk
Het reusachtige podium was versierd met
bloemen en planten. In de zaal prijkten
teksten en spreuken uit den Bijbel. Op het
podium had een groot zangkoor plaats be
nomen.
De dankdienst
De plechtige dienst werd te half elf ge
opend door Ds. M. S. B r o g n i e z, voorzit
ter van de Synode der Belg, Zendingskerk.
In zijn inleidend woord herinnerde spr. aan
de vele moeilijkheden welke de Chr. Zen
dingskerk heeft moeten doormaken. Met
groot enthousiasme heeft België in de zes
tiende eeuw de verkondiging van het Evan
gelie ontvangen en de eerste martelaren
van de Hervorming liéten het leven in Bel
gië! Maar België is weer teruggevallen in
de afgeloopen eeuwen In 1834 werd er te
Brussel een Bijbelgenootschap gesticht; een
jaar later kwam Ds. T i d d y namens het
het „Comité do la Societé evangélique
beige", een organisatie zonder geld^ zonder
veel steun, maar opgebouwd door mannen
des geloofs waarvan spr speciaal noemt de
predikanten Vierne, Girod en Maton.
Ondanks alle tegenwerking, alle moeite
en alle verdriet, is de Belgische Zendings
kerk in stand gehouden door den Heer der
Kerk, Jezus Christusl
Staande zongen de duizenden aanwezigen
na dit korte inleidend woord twee verzen
van Ps. 11S „Laat ieder 's Heeren goedheid
loven".
Een koor van eenige honderden dames en
van mijnwerkers uit de Borinage, onder
steunde de gemeentezang.
Geloofsverklaring
Vervolgens deed Ds. A. Gantier (Genè-
ve) voorlezing van de geloofsverklaring der
Belgische Chr. Zendnigskerk, welke aan
vangt met de stelling: „De Belg. Zendings
kerk erkent geen anderen Meester dan de
Koning en het Hoofd der Kerk, onzen Heer
en Zaligmaker Jezus Christus".
Het Nationale Gemengde Koor zong hier
na het schoone lied .Hymne de Lonange".
Hierna werden nog eenige gedeelten uit
den Bijbel gelezen en het gebed uitgespro
ken.
Predikatie Ds. Gantier
De gedachtenispredikatie werd uitge
sproken door Ds. A. Gantier uit Genève.
Spr. had tot tekst gekozen Efeze 2 vers 20.
Hij herdacht de predikanten Girod, Ma-
ton, Poinsot, Dupont, Panchaud, Léonard
en van Schelven e-a., zonen van het Réveil.
Zij hebben in de 19e feuw met kracht ver
kondigd en verklaard het Schriftwoord:
„Indien Iemand in Christus is, hij is een
nieuw schepsel". Voorts herinnerde spr. in
zijn prediking aan het woord van Vinet:
„Christianisme est Christ".
De Zendingskerk heeft moeilijke tijden
doorgemaakt. Van de maatschappelijke
moeilijkheden herinnerde spr. aan de cho-
lera-periode van 1866 en de oorlogsjaren
1914——191S. Maar niettegenstaande dat alles,
heeft Christus Zijn Kerk in stand gehou
den. Wij propageeren geen ideeën, maar
den levenden Christus prediken wij!
Het koor uit de Borinage zong na de- -
predikatie het lied „Soie fidéle jusqu' i
mort" (Weest getrouw tot den dood).
delft Rotterdam; J W R Eaerts. Haarlem; J C
Bakker. Rotterdam; J H Beckmann. Gennep; A
H Bodaan. Paadng Boelan; W van Diest. Den
Helder, F W Haeseker, Soerabaya; S Hanskamp
Dieren: A M Hazen. Bergen op Zoom; D J van
Houweling. Peursum; J P Ilmer. Amsterdam; A
W Lindenburg-, Delft; J J Neurdenburg. Goedo;
W F C van Niemvenhuizen. Meester Cornells;
J G Slotboom, InterswjjkA A Spitz, Amsterdam
P H G J Spuljbroek, Hoek van Holland: A Ta
coma. Madioen; L G van Vreden, Utrecht; J J
Weeda. Mlnjak Itam; H F Wesenhagen. Nleu-
wer-Amatel; C H F Wessellnk, Soekaboemi.
Eindexamen. Gymna.la, Lycea en H.B.S.
Arnhem. Chr. Lyceum. Gesl. voor A: H. G.
Anlh£mEde; F' L,eUjSink' VelP: c- Riemslag.
Gem. Gymnasium. Gesl. na verl. ex. voor B:
J. Braam en J. de Jong.
R e 5 Haag. Gem. Lyceum Stokroosplein.
Afd. Gymasium. Na verl. ex. gesl. voor B: G.
J. Balkensteln. L J. Bastlaans, L. Leeuwen
burg. V. L. Makatita en M. Quast.
Hilversum. Chr. Lyceum. Gesl. voor A de
heeren R. J. Bootz, C. A. v. d. Gapellen, J.
Dekker G. Heringa en J Janse, Hilversum; H.
M. Derksen. K. C. v. d. Molen en L Luyk, F
sum; J. P. Dudok van Heel, Naarden; J. Sch;
Eemnes; W. v. d. Ven. Nederhorst den B<
de dames L. R. de Groot, S. M. Janse, M. C. de
Rijke en I. Tansma, Hilversum.
Gymnasium. Gesl. voor A we heeren R.
Beks. L S. Blom en A. J. Flint, Hilversum;
Kempenaar en G. v. Wilgenburg. Laren; ir
J. P. de Geus, Hilversum; voor B de heer J.
Stadig, Amersfoort.
de Leon, A L de Wolf, R. Ynzonldei
dames C. Moltzer en M. M. v. Nieuwen hulzen;
voor B de heer D. E. v. d. Poel.
Utrecht. Chr. Gymnasium. Gesl. voor A:
J. M. Bloemkolk, W. de BruUn, J. E. Bijkerk,
W. J. de Hoest, J. Ph. G. Kaajan, J. G. Milltus.
J. Nebbellng, P. H. v. Vliet. T. A Vonk Noor-
degraaf. G. Vor der Halte; alsnog gesl. voor B:
Blömer. II. Brinkhorst, mej. A. Dal. mej. J. -
d. Feen. mej. B. Harlngsma, H. Mulder. I
Luxwolda. A. Ruymschoot en A Voorneman.
Gem. H.B.S. m. 5-J. c. Gesl. voor B: V.
d. Bergh,_ J. Chr. H. v. d. Bergh. C.
Koudijs, W. J. v. Lingen. W. T. Menalda, J. F.
Merkestein. H. Ollvlerse, D. V. Stolp. mej. G.
Thiel. F. J. Vies, J. G. Chr. v. Vloten en N.
Wittenberg.
Eindexamen. Kweekscholen
Apeldoorn. Rijkskweekschool voor on-
derw.essen. Gesl. C. M. Visser. Boskoop; R. v.
Dordrecht. Gem. Kweekschool. Gesl. de
dames N. Cense. P. v. Doomum en J. Planting.
Den Haag. Staatsex. Gesl. de dames P. M.
C. Scheerder. Alphen a. d. RUn; B. v. Houwe-
llngen, RUswIjkF M. Eelkema, Rotterdam:
de heeren N. J. W. Witkamp, Rotterdam; D. M,
~r. Rozendajil en W. E. v. d. Lans, Den Haag; M.
r. Llenden.
Oostbu'g. Rijkskweekschool. Gesl. de
ïeeren C. J. Goedhals. Schoondijke; A J.
W. F.
H. Jonkers. Velp: J. Jonkers. Drlmmelen; J. C.
Koelman, Amsterdam, J. G. Pluyter.
Engelsche taal. Amsterdam. Geslaagd
voor het examen ln de methodiek en didactiek
van het Engelsch: de heer J. J. Hooybergh.
Dil, E. Duker, A Perk. A Peys, H. v. Raalte.
H. Ruys, J. Snijder, M. van Toledo. S. Town-
id, B. Vos en P. v. d. Woude.
RU sen burg.
Geslaagd voor deel II de heer P. D. Sandèrs
en Haag.
Haag. Voor de
sljn geslaagd: C.
nlngen, M. Bras te Rumpen, A
Roi-Bendaal, A C. Lohmann te Breda,
M. J. Huizing. W. Nljland on F. E. Wisman.
Groningen, M. A J. Llefken;
„ZOEKT HET VERLORENE!"
Jaarvergadering te Rotterdam
Nog veel psychopathische
kinderen bevolken de
lagere school
Tot dankbaarheid stemmende
resultaten over 1936
De Vereeniging „Zoekt het Verlorene!"
heeft dezer dagen te Rotterdam haar
26ste jaarvergadering gehouden.
Na opening der vergadering uoor den
waarnemend voorzitter, den heer H. J. van
W ij 1 e n en het lezen der notulen van de
vorige jaarvergadering door den secretaris,
den heer G. J. van der Ros. werd door
laatstgenoemde het jaarverslag uitgebracht
In dil verslag wordt allereerst herinnerd
aan de herdenking van het 25-jarig bestaan
der Vereeniging.
De arbeid der Vereeniging heeft ook in het
afgeloopen jaar een aanzienlijke uitbreiding
ondergaan. De toeneming van het aantal be
handelde gevallen door het Consultatie
bureau is belangwekkend. De schoolbevol
king bleef stabiel, omdat reeds jaren larie
alle plaatsen bezet zi.in. Dank wordt gebracht
aan Dr. A. van Voorthuyson, den kort gela
den afgetreden Inspecteur voor het Buiten
gewoon Onderwijs, voor diens warme belang
stelling en hartelijk medeleven. Het aantal
verplecgdagen voor de Internaten bedroeg
39.744 iegen 31.642 in 1935. zoodat de ver
meerdering 25 pet. bedraagt. Reeds in het
verslagjaar werd door het bestuur in prin
cipe besloten tot uitbreiding van het meis
jesinternaat „Vredestein", welke uitbreiding
waarschijnlijk nog in den loop van dit jaar
tot stand zal komen. Den heeren H. J. van
Wijlen en M. C. Siezen. die als bestuurslid
bedankten, wordt in het verslag dank gs-
bracht voor hun arbeid.
Het financieel verslag van den penning
meester, den heer H. van Bock el, wijst
op een resultaat, dat tot groote dankbaar
beid stemt, daar het, de tijdsomstandigheden
in aanmerking nemende, zeer gunstig mag
genoemd worden. Aan giften, inclusief ite
van het Jubileum-Comité, werd ontvangen
f 936050; bovendien van het Ondersteunings
fonds „Helpt Elkander", evenals in 1935, een
bedrag van f 5800. De ex p l oi te1 i erek er,i g
sluit met een batig saldo, hetgeen mede U
danken is aan bezuinigingen. De verpleeg
prijs zal echter thans wel zijn laagste punt
bereikt hebben, aangezien de levensstan
daard langzaam maar zeker omhoog gaat.
In het verslag van den directeur, den heer
K de Bloois. den practischen arbeid be
treffende. wordt allereerst gewezen op hrt
feit, dat het onderwijs aan psychopathi§fehe
kinderen in het afgeloopen iaar in het mid
delpunt der belangstelling stond. Op het
Christelijk Nationaal Srhoolcongres werd Jit
onderwerp ingeleid door den psychiater dsi
Vereeniging, Dr. Joh. van der Spek. Amster
dam zal binnenkort een openbare school
voor psychopathen openen. Door de Vereeni
ging voor Chr. Buitengewoon Onderwijs
werd een enquête ingesteld naar het aan'a!
psychopathische kinderen, dat de bijzondere
scholen voor Lager Onderwijs bezoekt. Hoe
wel deze enquête geen duidelijk beeld geeft
van den feitelijken toestand, blijkt er niet
temin uit, dat een zeer groot aantal psycho
pathische leerlingen de lagere school bevolkt,
tot schade van henzelf en hun medeleerlin
gen.
Het verslag behandelt achtereenvolgens
het Consultatiebureau, de A. H. Francke
School en de drie Internaten. Niet minder
dan 214 gevallen behandelde het Consulta
tiebureau. Op de A. H. Francke-School wer
den 43 jongens en 12 meisjes geplaatst, der
halve slechts één vierde deel van genoemd
aantal. In de Internaten werden op 31 Dec
107 kinderen verpleegd. Bovendien waren IS
kinderen, die aan de zorg van „Zoekt net
Verlorene!" zijn toevertrouwd, in andere in
richtingen, in gezinsverpleging of op proef
bij de ouders thuis.
De aftredende bestuursleden mevr. Dr. M*
H. Albronda-van der Nagel en Dr. J. C Lo-
gemann werden herkozen.
Op de gebruikelijke wijze werd de vergade
ring gesloten.
Scheyenltipen. H. Ouwehand te Rljswflk (Z.-H
H Sijtsma, C. C. Bergama, J. M. Schumacher, M.
Semeyn, W. Bonarlua, G. A D. H. Kloezeman, G.
Ploeger, H Geurlnk, C. van Velzen, J. M. Ka
naar, allen te Den Haag: H. M. M. van Vlerzi
te Delft. K. Wirtz te Lelden, E. Wijsmuller
Utrecht, J. H. v d Marei te Utrecht, M. M. Lui-
tlngh te Haarlem. G. P. A M. Lamers te -
da, A J. Beljaars te Teterlfigen. M. Seele
Heerlen. G. J. H. Elfrink te Zwolle. A B. P. A
Teeuwen te Spt-kholzerheide, J. M. G. Remme-
Steende_ren en A H. Dlrker te Gronln-
1 J. 1
Rotterdam.
sselschade. Den Haag. Gesl.: a A Kockx
H. A van Vlersen, M. Kaastra. A Koek. F M
il. J de Wit en G. H. de Jong allen te
Ken Vlaamsche stem
Werd de dienst geheel in de Fransche
taal gehouden, de Vlaamsche leden der
kerk hadden den wensch te kennen gegeven
dat er ook een enkel woord in de Vlaam
sche taal zou worden gesproken. Dit ge
schiedde dan door Ds. J H 0 ra a n uit Ant
werpen, die zich de tolk wist van de leden
der Zendingskerk wanneer hij op dezen
morgen als uitgangspunt van zijn predika
tie tot tekst koos Psa'm 115 vers 12: „De
Heere is onzer gedachtig geweest, Hij zal
zegenen". In ons land, aldus sprM werd de
Kruisbanier geplant. Hier warden in de af
geloopen eeuw talloos velen overgezet van
de duisternis in Gods wonderbaar licht.
Des Heeren Geest getuigde met onzen geest.
Daarom is ons hart met lof vervuld. Wij
prijzen Zijnen Naam omdat Hij over onze
Kerk heeft gewaakt. En wij bidden God
dat Hij ook in de toekomst zegenen zall
Nadat Ds. Gantier den zegen had uitge
sproken werd de Indrukwekkende dienst
besloten met het gemeenschappelijk gezang
van het lied „Glorie zij den Heiligen Geest"
De Jubilenmplechtlgheld
Des middags om half drie nam 'de jubi-
leumplechtighcid een aanvang. Deze mid
dagbijeenkomst stond onder leiding van
Ds. J. P e r r e g a u x en werd geopend met
het zingen van „Eon vaste burg is onze
God", de cantique der Reformatie.
De groote zaal welke bijna 5000 menschen
bevatten kan, was vrijwel geheel gevuld
toen de voorzitter een kort welkomstwoord
sprak, inzonderheid tot de afgevaardigden
van de verschillende Protestantsche kerken
buiten België. Na een bezielend betoog en
gebed, verzocht de voorzitter de aanwezigen
staande te zingen „Rijst op, rijst op voor
Jezus".
Vervolgens hield Ds E. H o g 0 i s van Ant
werpen een rede over „De geschiedenis van
de eerste eeuw der Belgische Christelijke
Zendingskerk".
Ds P. Cornet van Gent gaf hierna een
soortgelijk historisch overzicht in de Vlaam
sche taal. Beide sprekers lieten uitkomen
dat de Zendingskerk van den aanvang af
altijd haar roeping verstaan heeft, om n.l.
zending te drijven in België.
Men denke niet dat de Zendingskerk da
delijk beschikte over goede gebouwen. Hier
en daar moest men tevreden zijn met een
tot „kerk" verbouwde danszaal.
De straatprediklng was duizenden tof ze
gen. Deze vond meer plaats in Wallonië
dan in Vlaanderen
Uit het buitenland Heeft de Zendingskerk
altijd veel hulp ontvangen. Spr. bracht dank,
aan allen, ook in Nederland, die de Zen
dingskerk od een of andere wijze gesteund
hebben.
Meer dan eens scheen dfl Zendingskerk
„verloren".maar nu staat zij daar toch als
een levend getuigenis. Nog staat ze daar.
met haar 8000 leden, groot en klein. Nog
heeft ze haar kerken en zalen, nog haar
Evangelisatieposten en Zondagsscholen. Nog
heeft ze haar bijUel en haar God
Ik kan niet eindigen, aldus snr..
zonder in diepe ontroering, eerbiedig
te groeten, allen, die in den loop van
de yervlogen eeuw. in onze kerk heb
ben geleefd, gestreden, gebeden, hun
geloof hebben geoefend. Die lange rij
van dappere zielen, predikanten,
evangelisten, colporteurs, bestuurders,
maar ook eenvoudige mijnwerkers,
ambachtslieden, hulsmoeders en fon-
geren. Zii vormen rondom ons een
wolk van onsterfelijke getuigen.
Op dezen dag treden zij, voor mijn gevoel,
uit hun lichtende wolk. om met hun blin
kende oogen ons aan te zien en ons toe te
roepen: Weest getrouw tot den dood. Ja.
spreekt de koning der kerk, Jezus Christus,
weest getrouw en ik zal u geven de kroon
des levens.
Getuigenissen
Nadat het koor van mijnwerkers nog
eenige verzen van Psalm 68 had gezongen,
legden leden der Kerk een getuigenis af. De
heer F. Bonton deed zulks namens de
ouderen: de heer E. Don dal namens vol
wassenen; de heer G. van Bergen na
mens de Vlaamsche gemeenten en de heer
P. Vanescote namens de Jeugd.
Zondagsschonlkinderen voerden de Can
tate „Nous Maintiendrons" uit, waarna
achtereenvolgens nog het woord voerden Ds
A. R e v van LuÜL en Ds R. Ostermann
van Genève.
Ds Rey sprak als voorzitter van de Fe
deratie der Protestantsche Kerken van
Relgië; Ds Ostermann namens de predikan
ten in Zwitserland en elders, die in België
vroeger gearbeid hebben
Bijzondere indruk wekte 'daarna de toe-
mraak van Ds P. Fa vie, welke speciaal
gericht was tot de jonge menschen die dezi
te'ioenkomst hiiwnonden en waarin de jeugd
gewezen werd op het gevaar van dezen tijd
en op den zegen welke rust op ben die zich
«tellen onder Gods wil en Zijn Woord.
Met het gemeen«rhanpelijk zingen van het
vers: O God van liefd' en kracht, wij prijzen
Uwe macht", werd deze plechtige bijeen
komst besloten. Een dag van gedenken en
danken was voorbij De Svnode en enkele
buitenlandsche predikanten blijven nog in
vergadering bijeen tot 24 Juni.
WETENSCHAP
Gentsche Bijdragen tot de knnst-
gescbicdenis. De Sikkel, Ant
werpen. Pr. 90 Fr.
Het derde deel der Gentsche Bijdragpn.'
opgedragen aan den bekenden hoogleeraar
en bouwmeester Henrv Van de Velde, heeft
naar de wojze van uitvoering hetz.elfde hooae
peil behouden van de beide voorafgaande
afleveringen. Ook treffen we er weer ee.r»
verrassend mooie collectie illustraties aan,
waardoor deze serie opzichzelf al een gaarno
gewenscht bezit wordt, vooral voor degenen,
die zich voor beeldhouwkunst interesseeren^
Want het is wél waar, dat deze Bijdragen
zich voor wat den inbind betreft «feeds meer
op de plastiek richten, wat ons voor een
.jaarboek, dat ons stelselmatig o\er de ge
schiedenis der kunsten berichten wil. een
'minder gewenschte eenzijdigheid lijkt Za
gen we in de eerste twee afleveringen de
sier- en nijverheidskunsten, de Musicologie.
Egyptische Oudheidkunde en Kunst der Pri
mitieve Volken vertegenwoordigd naast do
beeldhouwkunst, thans neemt deze laatste
bijna alle plaats ln. Gelukkig dat hierbij als
zeer te waardeeren tegenhangers toch weer
bijdragen als van Prof. Van de Velde over
stijlproblemen in de architectuur en van.
Prof. Van der Mueren over de wetenschap
pelijke waarde van Oude Muziek, behouden
hieven, temeer waar deze laatsten meer na
drukkelijk problemen van aesthetischen aa» l
eenerzijds en van kunstfilosofisch en kunst-
psychologisch belang anderzijds raken, in-
plaats bij berichten van beschriivenden of
zuiver documentair-historischen aard tc
blijven.
ln de bijdrage „Uit de Laatste Les" onder
zoekt H. van de Velde in de geschiedenis
der kolom de altijd keerende strijd tusschen
rede en fantasie, van de Egyptische Oudheid
af tot in de Rococo-periode van het Westen.-
Vanuit het standüunt der „rationeele con-
ceDtie" krijgen we hier een ahsoluut ap=the-
tischen kijk over elkaar opvolgende "«rm-
gevingen, welke „geschiedkundig" vanzelf
sprekend een tijdspsychologische verklaring
zouden bekomen.
Het probleem dat Fl. van der Mueren be
handelt in „Heeft de uitvoering van oude
muziek wetenschappelijke waarde?" sluit
aan bij zijn reeds vroeger hier en elders
verschenen studies over Parallel Vergelij
king als oriëntatie van den geest bij de
historische interpretatie van elke kunst in
het bijzonder, 't Parallelisme aanvaardt het
stylistisch één zijn van alle kunst en w'I
dat ook bewijzen in de feiten. Het is ern
psychologisch standpunt a priori, dat do
demz opwekt om de kunsten onderling te
willen zien als een wederzijdsrhe belichting
van den éénen tijdgeest Een standpunt
reeds door meerderen ingenomen, doch ner
gens zóó overtuigend en zóó grondig uiteen
gezet als door Prof. van der Mueren ln do
reeds verschenen afleveringen dor Gentsche
Bijdragen en elders. Ook in G. B. TTT, conclu
deert hij tot „Parallelvergelijking" als de
veiligste weg naar de hoogst mogelijke ze
kerheid bij de uitvoering van oude muziek,
op een wijze die van een diep inzicht ge
tuigt. Waar de wijze van zien verschilt van
kuituur tot kultur en dit zien immers reeds
interpretatie is. vragen we ons onwillekeu
rig af of de verklarende waarde van ónze
zienswijze ten opzichte der oorspronkelijke
bedoeling naar kunstvorm en inhoud niof
negatief is? Doch de schrijver doet ons in
zien hop de interpretatie werkelijker wordt
naarmate wij de geheele tijdsfeer vermogen
in te leven en onze verbeelding vereenzelvi
gen met de verbeelding uit den tijd waarin
het kunstwerk ontstond. Dergelijke overtui
gende zienswijzen zijn van aard het kunsthis
torisch en musicologisch onderzoek nieuwe
richting fp geven, die aan de verdieping de
zer wetenschappen en aan het kultuurhisto-
risch verhand moeten ten goede komen.
ln een omvangrijk en mooi geïllustreerd
artikel bespreekt Prof. D. Roggen: „De Knl-
varieberg van OhamnmnlNaast een be
schrijving en stijlcritische opmerkingen vin
den we hier verschillende studies saamge-
vat, waaraan de schrijver, mede in verband
met den beeldhouwer Klaas Sinter een eigen
zienswijze toevoegt, zoodat ons hier van do
Sluterstudie een welkom geheel geboden
wordt Ook de studie over „Het Beeldhouw
werk van het Mechelsche Schepenhuis" is
van de hand van Prof. Roggen. Waar schrij
ver naar het affirmatieve neigt omtrent de
vraag of de consoles van Keldermans aldaar
van Sluteriaansrhen stijl zijn. stolt hij 't pro
bleem: heeft Keldermans den stijl van
Sluter overgenomen of had het omgekperdo
plaats? Dergelijke stellingen hehonren ech
ter tot die ijle hypothesen welke zonder zui
vere archivalische bewijzen moeilijk een op
lossing kunnen krijgen en er wellicht oolc
geene noodig hebben. De feiten kunnen mis
schien bewijzen, dat er ppn dwingpnde tiid-
stijl is waarheen elk scheppen in een be
paalde periode neigt. Voorts vinden we. na
nog een kleine bijdrage tot de veertiende-
eeuwsche Vlaamsche sculptuur nl. ..Stand
beelden van het St. Romhnntskoor te Mpche-
len". eveneens van Prof Roggen, een nauw
keurige studie van Dr. R. Mntthijs betref
fende „Een reeks portretten van Bisschop
Triest naar Van Dyck", terwijl Dr. Rr. Li-
bertus met het tweede deel van de studie
over „Lucas Faydherbe". de monographic
over dezen Vlaamschen beeldhouwer uit Ru
bens' tijd vervolledigt: een nuttig werk, daar;
de schilderkunst van dien tijd reeds veel
zijdig belicht werd, doch de plastiek veel
minder.
Willen echter deze rijk uitgevoerde Genf-
sche Bijdragen, welke reeds in verschillend
opzicht prachtig materiaal voor kunsfhe-
langstellenden leveren, de aandacht blijven
boeien, dan mocht het de voorkeur geven
iet te zeer in detailstudies van een enkela
unsteonrt te vervallen, doch méérdere arti
kels in te lasschen. die culfiiiirphiln«ophiscK
inzicht geven en welke door hun svntheti-
seerende strekking tevens een ruimer kring
van belangstellenden zullen vinden.
