Nederlandsch Bijbelgenootschap
VIRULY - GOUDA
swsijiiaiasM
De Maastunnel wordt aangepakt
WOENSDAG 16 JUNI 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
Algemeene vergadering
te Amsterdam
Herdenking Statenvertaling
Het Nederlandsch Bijbelgenootschap
heeft vandaag te Amsterdam zijn
•J^smeene vergadering gehouden, naar
oude traditie in de Doopsgezinde Kerk
aan het Singel.
Vanavond wordt ter gelegenheid van
het derde eeuwfeest der Statenverta
ling een herdenkingssamenkomst in
de Nieuwe Kerk gehouden, die door de
N.C.R.V. per radio wordt uitgezonden.
Begroetingsavond
In het Bijbelhuis, de zetel van den arbeid
van het genootschap, aan de Heerengracht,
kwam een groot deel der afgevaardigden met
tal van genoodigden gisteravond bijeen.
Deze samenkomst werd te dezer plaatse
gehouden om de bezoekers van de algemeene
vergadering te kunnen ontvangen in het
grootendeels gerestaureerde Bijbelhuis.
De entree in dit vermaarde koopmanshuis
uit de gouden eeuw maakt een meer royalen
indruk.
Zoowel in de gang als in de winkel is het
interieur aantrekkelijker geworden. In de
l ng zijn donkere deuren gesloopt en is een
vrij doorzicht verkregen. In den winkel is de
gewone houten vloer vervangen door een
ingelegde dito met rubber matten. Licht be
hangsel en lichte verf geven dit werkvertrek
een vriendelijker karakter.
Door het rijk gebeeldhouwde trappenhuis
gaande, hebben wij een blik kunnen werpen
in de magazijnen, geschraagd door zware
eikenhouten balken.
De fraaie groote vergaderzaal met het
kostbare geschilderde plafond is nagenoeg
onveranderd gebleven.
In deze zaal verzamelden zich gisteravond
de bezoekers der algemeene vergadering van
vandaag, waarbij zich ditmaal ook eenige
buitenlandsche gasten voegden. Een dames
comité serveerde thee en inmiddels hebben
de aanwezigen de veranderingen in het Bij
belhuis bezichtigd.
W elkomstwoorden
Te ruim half negen vereenigden de aan
wezigen zich weder in de groote vergader
zaal, waar de voorzitter van het Bijbelge
nootschap, Prof. Mr. P. Scholten, allen
een hartelijk welkom toeriep in dit on-offi-
cieele, speciaal voor gezellig onderling
keer bedoelde samenzijn.
Speciaal heette hij welkom de afgevaar
digden der buitenlandsche Bijbelgenootschap
pen, waarop door deze afgevaardigden, de
heeren Pastor Jehle (Wurtembergsch Bij
belgenootschap), Mr. Haig (Britsch en
Buitenl. Bijbelgen.), L. Koren (Noorsch
Bijbelgen.), Haase (Deensch Bijbelgen.),
Pastor Fohrmann en Pastor Jung (Ber-
gische Bijbelgen.) korte toespraken werden
gehouden.
Prof. Scholten dankte elk der sprekers en
men bleef nog geruimen tijd gezellig bijeen.
DE ALGEMEENE VERGADERING
Om 10 uur vanmorgen opende de voorzit
ter, Prof. Mr. P. Scholten., de algemeene
vergadering met een woord van welkom.
Openingsrede voorzitter
Terugblikkend op het jaar sinds de vorige
algemeene vergadering verloopen, herdenkt
spr. allereerst mevrouw A. E. D. Swellen-
g r b e 1N o r e 1, de echtgenoote van den
taalgeleerde, Dr. J. L. Swellengrebel,
in Juli van het vorig jaar naar Indië ver
trokken, waar zij met haar man diens moei
lijke taak als onze taalgeleerde op Bali met
zulk een toewijding op zich had genomen,
thans reeds van hem door den dood geschei
den. Hij herinnert daarna aan de benoeming
yan Dr. Kraemer tot hoogleeraar te Leiden.
Wij verheugen ons over deze be
noeming, omdat wij meenen, dat Dr.
Kraemer thans van deze post het werk
het best zal kunnen dienen, waaraan
hij zijn leven gegeven heeft, dat der
verkondiging van Gods Woord aan de
wereld. De banden met het Bijbelge
nootschap zullen niet worden verbro
ken, het N.G.B. verwacht nog veel van
zijn arbeid en zijn medeleven. In de
eerste tijden zal deze met name aan de
Maleische vertaling van den bijbel ten
goede komen.
In het aan personen gewijde deel van zijn
toespraak herinnert hij ten slotte aan het
afscheid van Dr. N. A. C. Slotemaker
de Bruine als zendingscónsul, wenscht
dezen kracht in zijn nieuwen belangrijken
werkkring.
In zijn rede vroeg Prof. Scholten voor
twee dingen de aandacht. In het binnenland
de uitbreiding van het genootschap, in het
buitenland de samenwerking met het Britsch
en Buitenlandsch Bijbelgenootschap op Java,
waarvan wij destijds mededeelingen hebben
Referaat Dr. H. Kraemer
In de middagvergadering heeft Dr. H.
Kraemer gesproken over het onderwerp:
„Wat zit er achter het werk van een afge
vaardigde van het Nederl. Bijbelgenoot
schap?"
Het ambt van afgevaardigde of zendeling-
taalgeleerde van het Ned. Bijbelgenootschap
is, aldus spr., eenig in zijn soort, zoowel om
de functie zelf als om het feit, dat deze
functie wordt verricht namens een Bijbel
genootschap. Niet alleen en niet zoozeer, om
dat het het oudste voorbeeld is van het ge
bruik van experts in de zending, maar om
dat het werk van den afgevaardigde, echt
Protestantsch, geconcentreerd is om den
Biibel.
Men kan in de geschiedenis van het afge
vaardigdeschap eenige perioden onderschei
den. De eerste periode is die, waarin de blik
geheel gericht is op taalstudie en Bijbelver
taling.
In de tweede periode vonden taalstudie,
Bijbelvertaling en zending elkaar als een
ondeelbare eenheid.
In dit verband wijst spr op Dr. A d r i a n i.
Rij werd de apostel van de noodzaak van
gedegen taalkennis voor verrichten van diep
gaand zendingswerk. Hij was het ook, die in
de Ned. zendingswereld de stelling, dat Bij
belvertaling een vrucht en niet een voorsta
dium der zendingswerkzaamheid moet zijn,
tot een axioma verhief.
Thans zijn wij in een derde periode getre
den, al bevinden wij ons terecht gedeeltelijk
ook nog in de tweede periode van eenheid
van taalstudie, Bijbelvertaling en zendings
werkzaamheid. Zending en wetenschap heb
ben thans met een geheel andere wereld te
maken dan 40 jaar geleden.
Het alles beheerschende feit van
thans is, dat de invloed van Europa
langzamerhand zoo heeft doorgewerkt,
dat alle volken van het Oosten, zon
der eenige uitzondering, als gevolg van
dien invloed in groote gisting en over
gang verkeeren.
Als een bewijs hoezeer de wetenschap der
volkenkunde deze gistende wereld niet alleen
als een lastige spelbreekster van haar studiën
beschouwt, mag gelden, dat er een invloed
rijke school is, die als een van haar voorwer
pen van onderzoek het veranderingsproces
zelf beschouwt.
De taak van den „taalman"
Al deze factoren nu brengen belangrijke
wijziging in de opvatting van de taak van
den afgevaardigde van het Bijbelgenootschap.
Taalstudie en Bijbelvertaling blijven na
tuurlijk een zeer belangrijk element in zijn
werk. De uitsluitende nadruk, die vroeger
viel op het feit, dat hij „taalman" was,
wordt echter belangrijk gewijzigd.
De zending ziet thans veel scherper dan
vroeger, dat het niet haar taak is om ge-
isoleerde gemeenten uit een volk te vormen,
maar om gemeenten en een kerk te doen
groeien in levend contact en wisselwerking
met een veranderende wereld.
Deze situatie stelt den afgevaardigde, op
grond van zijn opleiding in de kennis van
talen, godsdiensten en ethnologie en van zijn
innige verbondenheid met de zending voor
den eisch om de fundamenteele en ingewik
kelde problemen der zending door zijn kennis
en voorlichting tot klaarheid te brengen, om
zoo aldus besloot spr. het volksleven
en het groeiende Christendom op construc
tieve wijze te versterken.
Herdenking der Statenvertaling
in de Nieuwe Kerk
Door de Ned. Herv. Gemeente
te Amsterdam
In de Nieuwe Kerk te Amsterdam is
gisteravond een samenkomst vanwege de
Ned. Herv. Gemeente aldaar gehouden ter
herdenking van het derde eeuwfeest der
Statenvertaling.
De eerste spreker, Dr G. Oorthuys,
legde ten grondslag zijner rede Handelingen
2:11, „Wij hooren ze in onze eigen taal de
groote werken Gods spreken."
Weinig denken we er over na, aldus spr.,
welk een voorrecht het is de Bijbel in onze
eigen taal, in onze moedertaal, te mogen lezen
en te hooren ver-kondigen. God heeft zijn
belofte van den Pinksterdag waar gemaakt:
in 700 talen wordt de Bijbel aan de mensch-
heid gebracht.
Na een historisch overzicht van de v
geschiedenis der Statenvertaling, deed spr.
de opwekking uitgaan Gods Woord thuis niet
ongelezen te laten, en hij vermaande tot bid
dend en aandachtig Schriftonderzoek.
Toespraak Dr. W. A. Hoek
Dr W. A. Hoek, de tweede spreker, las
eenige verzen uit 2 Corinthe 5 van vers 17
af en zeide zich diep beschaamd te voelen
tegenover den geweldigen rijkdom van den
Bijbel, want deze bevat alles wat de men-
schen noodig hebben voor hun zaligheid. Spr.
lichtte dit met eenige voorbeelden uit den
Bijbel toe, en zeide tot de overtuiging te zijn
gekomen, dat deze te groot voor de men-
schen is.
Spr. vToeg zich af of de menschen niet in
den Bijbel kunnen verdwalen, want naast het
Bijbelgebruik staat het misbruik. De Room-
sche kerk heeft dit gevaar ook gezien en
onthoudt het volk den Bijbel, maar de Her
vormers hebben den Bijbel tot volksboek
maakt en spr. noemde dit een geweldige
daad.
De Bijbelvertaling is een daad tegenover
Rome geweest. De bedoeling van den terug
gegeven Bijbel was datt Christus huisvriend
zou worden.
Spr. betreurde, dat de Bijbel zoo
zeer gevaar loopt uit breede kringen
van ons volk te verdwijnen. Het eigen
lijke van den Bijbel is voor een groot
deel van ons volk verborgen, en daar
om zei spr. schuld te gevoelen tegen
over den Bijbel.
Het is vanavond ook de avond van onze
schuld en onize boete. Toch zeggen wij,
besloot spr., met Luther: „Gods Woord houdt
stand in eeuwigheid".
Als sprekers traden voorts op Prof.
A n e m a en Prof. A a 1 d e r s van Groningen.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Eek en Wiel, cand. J.
Hoogenkamp, hulppred. te Utrecht. Te
Wijngaarden, cand. L. Brasser te Huizen.
Bedankt: Voor Assen (Evang.), Dr E.
Emmen te Breda.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Groningen, H. W. H. van
Andel te Rotterdam en F. Guillaume te
Klundert.
GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Grand Rapids (N.Am.),
H. Ligtenberg te Lisse.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. F. P ij 1 m a n Jr. is door de Classis
Amsterdam der Geref. Kerken na praepara-
toir examen toegelaten om te staan naar het
ambt van dienaar des Woords. Hij zal gaarne
des Zondags de Kerken dienen en een even
tueel beroep terstond in overweging nemen.
Zijn adres is: le Helmersstraat 94, Amster-
dam-W., Telef. 84540.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Polsbroek-Genemuiden
Zondag 27 Juni hoopt Ds. T. v. d. H e e
afscheid te nemen van de Ned. Herv. Ge
meente van Polsbroek en Vlist, terwijl hij
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
Vertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
VERWA^MINGS-
MY.
SCHIEDAM
KERKVERWARMING
Electrische
keukeninstallaties
voor ziekenhuizen, sanatoria,
gestichten, enz.
Economisch Hygiënisch
SIEMENS Nederl. Siemens Mij. N V
Den Haag
Alle soorten zeep
Reinigingsmiddelen
N.V. MACHINEFABRIEK
J.&H.W.VANDER PLOEG
APELDOORN
PASTEURISEER. EN KOOKKETELS
IN ROESTVRIJ STAAL. OOK VOOR
GROOTKEUKENBEDRIJF ETC. ETC.
De Lange Jonker
Vriezenveen
Lingeriefabriek
Damast-linnen en katoenen goederen
Levering direct aan particulieren
Voor instellingen speciale prijzen
Offertes op aanvraag
TECHNISCH INSTALLATIE-BUREAU
MEEGDENBURG
ROTTERDAM. Oostzeedijk 156, Tel. 52338
CENTRALE VERWARMING
0LIEST00K-INRICHTINGEN
BROCHURE GRATIS OP AANVRAAG
Zondag 4 Juli zich aan de Ned. Herv. Ge
meente van Genemuiden hoopt te verbinden.
Het afscheid te Polsbroek is bepaald op
's avonds 7 uur 30, de intree in Genemuiden
op 7 uur.
Prof. dr. F. W. GROSHEIDE
Het zal dit jaar 25 jaar geleden zijn dat
prof. dr. F. W. Grosheide, hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit, optrad als voorzitter van
de Geref. Zondagsschoolvereeniging „Jachin".
Allen die den hoogleeraar van nabij in dit
werk hebben mogen gadeslaan weten hoezeer
de belangen van de Zondagsschool hem na
aan het hart liggen. Op de e.v. jaarvergade
ring van „Jachin", die 4 Aug. as. te Zaan
dam zal worden gehouden, zal Prof. Gros
heide worden gehuldigd.
Dr J. TEN KATE
Dr J. ten Kate, die was benoemd tot Miss.
Arts voor den medischen dienst te Solo
en na volbrachte speciale studie voor Chirurg
reeds het komende najaar naar Indië hoopte
te vertrekken, heeft zich genoodzaakt gezien
van zijn benoeming ontheffing te vragen in
verband met den gezondheidstoestand van
zijn echtgenoote.
Ds J. W. F. WARNERS f
In den ouderdom van slechts 32 jaar is na
een langdurig lijden nog onverwachts over
leden ds J. W. F. Warners, predikant bij de
Ned. Herv. Gem. van Schiermonnik
oog.
GIFTEN EN LEGATEN
De Ned. Protestantenbond ont
ving voor zijn crisiswerk (uitzending van
vrouwen en kinderen naar vacantieverblij-
ven) een gift van duizend gulden.
Kerk en Staat in Duitschland
Na een betrekkelijk langen tijd van stil
stand, is thans weer beweging gekomen in de
gespannen verhouding tusschen Kerk en
Staat. Volgens een Times-bericht uit Berlijn
is Dr J a k o b y. de Evangelische predikant
van de groote Kaiser Wilhelm Gedachtnis-
Kirche in West-Berlijn, een leidende figuur
in de confessioneele beweging en voorzitter
van de regionale synode, gearresteerd onder
beschuldiging van aanspor ng tot ongehoor
zaamheid aan de wet. De arrestatie schijnt
niet door de geheime, maar door de gewone
politie te zijn geschied, met een behoorlijk
bevel tot inhechtenisneming.
Dr Jakoby is dikwijls in de nationaal-
socialistische pers aangevallen, niet alleen
wegens zijn aandeel bij den tegenstand van
de confessioneele beweging, maar ook omdat
hij een joodschen grootvader heeft gehad. In
1935 kreeg hij huis-arrest om hem te beletten
met Kerstmis en Nieuwjaar te prediken.
Behalve dr Jakoby zijn ook dr Niesel en
dr von Levetzof in arrest genomen.
De bekende Dr Niemöller van Dahlem, is
vier uur lang door de politie aan een verhoor
enderworpen. Er is reden om te gelooven, dat
ar Moeller ook uit Dahlem, eveneens in
arrest is genomen. De gearresteerde predi
kanten zijn ondervraagd over hun houding
tegenover de autoriteiten van den staat.
Blijkens een Reuter-bericht is Dr Niemöller
door de Gestapo bij zijn verhoor ondervraagd
over een resolutie, die onderteekend zou zijn
door de oppositie van den broederraad der
kerk met het doel, openlijk de namen bekend
te maken van allen, die formeel uit de kerk
zijn getreden.
PSALMBERIJMING EN KERKVERBAND
In het korte verslag der vergadering van
den kerkeraad der Geref. Kerk te Palem-
bang op Sumatra gehouden, op 6 April j.l.,
komt de volgende mededeeling voor: „De in
gebruikneming van den psalmbundel van Ds.
Hasper met ingang van 4 April j.l. wordt
kort besproken". In de Heraut stelt Ds,
C. Lindeboom van Amsterdam naar aanlei
ding van dit bericht de vraag: „Gaat dat zoo
maar? Is de invoering van een nieuwe psalm
berijming een zaak alleen van ven plaatse
lijke kerk of van het kerkverband?"
KERKELIJKE PERS
Het „Kerkblad 'oor de Gereformeerde
kerken van Haarlem en omstreken", zal 26
Juni as. 25 jaar bestaan.
CHR. VERZORGING VAN ZENUWLIJDERS
De algemeene vergadering
De algemeene vergadering van de Ver-
eeniging tot Christelijke Verzorging van Ze
nuwlijders in Nederland, waarvan het Chr.
Sanatorium te Zeist uitgaat, zal Vrijdag 18
Juni as. 1114 uur worden gehouden in hotel
Hermitage te Zeist onder presidium van Mr
G. A. Diepenhorst.
In de namiddag-vergadering, die om 214
uur aanvangt, zal Prof. Dr. W. J. Aalder:
te Groningen refereeren over: „De geeste
lijke oefeningen van Ignatius".
KUNST EN LETTEREN
Mij. der Nederl. Letterkunde
Vandaag is te Leiden de algemeene ver
gadering gehouden van de Maatschappij der
Nederlandsche Letterkunde. Prof. Dr. G. G.
Kloeke hield de openingsrede, waarin hij
sprak over de toenemende behoefte aan oen
beschaafde en zuivere uitspraak, vooral ten
gevolge van de ontwikkeling van de radio.
Velen bepleiten zelfs een norm voor de uit
spraak. Hier gelden geen „democratische"
overwegingen, want een kleine minderheid
wil haar uitspraak als de „juiste" opdringen.
Spr. eindigde aldus: „door een andere aan
dacht-concentratie in ons taahvetenschappe
lijk denken kan het gevaar van een fetisch-
Het minste tandbederf,
indien U poetst met wat goeds, dus met
Tube 60 en 40 et. Doos Ï0 et IVOROL
dienst van het ,.a-b" (d.w.z. dat de norm in
de letters zou zijn tc zoeken. Red.) nog
bijtijds gekeerd worden".
De commissie van voordracht inzake de
Dr. Wijnaendts Franckenprijs-1937 had op de
nominatie geplaatst een boek van Dr. Maris
van der Ze ij de „Hadewijch" en van
Mevr. R o m e i n-V erschoor „Vrouwen
spiegel". Dit laatste werd ter bekroning voor
gedragen.
tot gewone leden: W. Bay, Dr. J. van
Belonje, Dr. S. F. H. J. Berkelbach van der
Sprenkel, D. A. M. Binnendijk, F. A. Borde-
wijk, Dr. W. C. Braat, Dr. H. Brugmans, Dr.
H. E. Buiskool, J. R. T. Campert, Mr. J. H.
Donner, Henriëtte van Eyck, B. van Eyssel-
steyn. Dr. H. T. Fokker, Dr. P. H. G. van
Gilse, Chr. de Graaff, S. H. Hamburger,
(Herman de Man), A. M. M. J. Hammacher,
Dr. K. H. Heeroma, Mr. R. Houwink, Dr. J.
H. Kernkamp, W. E. Keuning (Willem de
Mérode), Jef Last, Dr. O. Noordenbos .L. Po
lak, Dr. H. J. Pos, Prof. K. R. Post, Dr. W.
van Ravenstevn, 0. van Regteren Altena,
Prof. B. J. O. Schriecke, B. van den Sigten-
horst Meijer, Kir. H. F. Wijnman;
tot buitengewone leden: Dr. A. A
Hackel te Berlijn en Dr. Karl Jaberg te Bern.
De eed in het Friesch
In het maandblad Yn tis eigen Tae! deelt
dr. G. A. Wumkes, de bekende Friescne
schrijver en taalstrijder, mee, dat hij on
langs voor den rechter werd gedaagd om
te getuigen in de zaak van een ingezetene
van Huizum, die in een stemming van
brooddronkenheid bij hem (dr. W.) eon
venster had ingeworpen. Dit bracht d*n
heer Wumkes tot ernstig nadenken over
zijn houding voor de rechtbank.
Voor hem lag het zwaartepunt in den
eed. De eed is namelijk naar christelijke
overtuiging een sacrale daad. Gods heilige
naam wordt aangeroepen. „Ik had be
zwaar aldus schrijft dr. W. de eeJs
formule in het Nederlandsch over te ne
men. Want ligt niet de geheele inzet van
onzen Frieschen strijd verankerd in het
beginsel, de volkstaal de wijding te geven
van het allerhoogste? Gebed, woordverkon
diging, sacrament, ©eredienst, is dat alles
wiet uit. God? Is de volkstaal niet Zijn
gave? Eischen eerbied voor God. voor den
eed en voor eigen taal niet den Frieschen
vorm? Dat 6tond onverwrikbaar voor mij
vast Mijn hart zei daar ja op. En in die
overtuiging ging ik naar de rechtzaal."
Dr. Wumkes vertelt dan verder, dat de
president hem vorzocht, bij de eedzwering
de HoTlandsche woorden na te zeggen. De
heer Wumkes sprak de formule uit in het
Friesch: „Sa wierliken helpe mij God AI-
machtich". De griffier mr. K. Dorama zag
zeer verwonderd op, maar overigens ge-
beurd-» er niets. De eed in Frieschen vorm
die weliswaar vrij veel op den Nedur-
landschen vorm lijkt, maar in klankop
zicht nog al afwijkt was aanvaard. De
heer Wumkes heeft toon het geval zelf in
het Nederlandsch verteld.
Hij teekenf daarbij nog het volgende aan.
„Als de eed in Friesche woorden wie'
was aanvaard, dan had ik don eed op
nieuw moeten afleggen en bij weigering
om de formule in het Nederlandsch uit te
Hoogste stand te Valentia 772.5.
Laagste tand te Stensele 757.9.
Stand vanmorgen halftwaalf 76S.2.
WEER VERWACHTING
Meest matige tot zwakke Westelijke tot
Noordwestelijke wind, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen regen, weinig verandering
in temperatuur.
ALGEMEEN WE ER OVERZICHT
Het warme gebied van hooge luchtdruk'
in het O. trekt zich geleidelijk naar Finland
en Rusland terug; dat op de oceaan breidde
zich verder naar het N. uit en bedekt thans
ook IJsland. Tusschen beide gebieden van
hooge luchtdruk ligt het langgerekte strook
vormige depressiegebied met minima in
Zweden en in centraal-Europa. De inval van
polaire luchtmassa's uit het N.W., die gister
morgen tot onze kusten was genaderd, drong
verder naar het Z. door en is thans genaderd
tot de Alpen en de Riviera. De hooge Alpen
toppen melden temperaturen onder het
vriespunt en zware sneeuwval (Santis minus
2 graden met in de acht 42 mm. neerslag;
Jungfraujoch met minus 8 graden, neerslag-
hoeveelheid niet opgegeven). In Finland en
de Baltische staten is het nog zeer warm en
binnen de poolcirkel komen ochtendtempe-
raturen van twintig graden C. voor. De
voortschrijdende koude-inval ging hier en
daar gepaard met zware regens, Weenen
meldt 21 mm.
Het is te verwachten, dat in ons land
het weer aanvankelijk nog koel zal blij
ven, echter met afnemende kans op
regenbuien.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind hedenmorgen 850 uur aan alle
posten: „Attentiesein neer."
17 JUNI
Zonsopgang 4.39 uur, zonsondergang 9.22 uur
Maan op nam. 2.10 uur, onder vm. 1.01 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
17 JUNI
Van 'savonds 9.52 uur tot 's morgens 4.09 uur
spreken, had ik kans geloopen gestraft te
worden met een gevangenisstraf van ten
hoogste zes maanden. Wij mogen den rech
ter dan ook hulde brengen voor zijn breede
wetsinterpretatie, die rekenschap hoüut
met de persoonlijke, godsdienstige gezind
heid. Voor den Frieschen strijd is dit (- <t
niet zonder belanig. In de toekomst zal ci©
sacrale handeling van den eed in het
Friesch mogen geschieden".
Het officieele begin
van de werkzaamheden
Een vlaggende stad
en juichende sirenes
Gister was het de dag waarnaar Rot
terdam al zoo lang met spannend ver
beiden heeft uitgezien.
De vlaggende stad en het geloei der
sirene verkondigde het tot ver in het
rond: met den bouw van den tunnel
onder de Nieuwe Maas is een aan
vang gemaaktl
Reeds vroeg was er in de stad te zien, dat
er wat bijzonders aan de hand was: de
vlaggen stonden op de tram, de vlaggen gin
gen uit op het Stadhuis en 'op alle gemeen
tegebouwen. handelshuizen en particuliere
ondernemingen van anderen aard volgden
en vooral naar de rivierzijde van de stad,
waar immers de plechtigheid van de eerste
ontgraving zou plaats vinden, nam het feest
betoon toe.
Ferd. Timmermans tinkelde op den Stad
huistoren ,,'k Heb u lief, Rotterdam" en zelfs
de zon brak in het middaguur door om de
feestvreugde te verhoogen.
Bij het Park
Bij het Park staan alle dingen voor de
plechtigheid der „eerste ontgraving ten be
hoeve van de Maastunnel" gereed.
Er is een tamelijk groote tribune getim
merd, waarop zich de genoodigden vereeni
gen, vóór de tribune staat een bevlagd
spreekgestoelte. Tegen den achtergrond van
het mooie Park, in het midden, waar eens
het Ventilatiegebouw zal verrijzen, waait
een groote vlag.
Hier staat ook de rupskraan, waarmede
straks de slcepemmer in werking zal wor
den gebracht, die de eerste happen uit den
Rechter Maasoever zal wegvreten en op de
gereedstaande vrachtauto's zal storten.
Honderden verdringen zich rondom het
afgezette terrein, wanneer tegen drie uur de
plechtigheid een aanvang neemt. Men ziet
den Minister jhr. ir. O. C. A. van Lidth de
Jeude en den Commissaris der Koningin
jhr. mr. dr. H. A. van Karncbeek.
De Burgemeester spreekt
De Burgemeester zeide in zijn rede, dat
hoewel men den oag niet moet prijzen vóór
den avond, deze dag niet onopgemerkt mag
voorbijgaan; het groote werk staat nu te
worden aangevangen en dit mag tot blijd
schap stemmen. Is men verheugd, dat Z.Exc.
jhr. Van Lidth de Jeude aanwezig is. 't doet
leed, dat Minister dr. Colijn, die als Minis
ter van Waterstaat in Maart 1935 den grond
slag voor do medewerking van het Rijk
heeft gelegd, op het laatste oogenblik ver
hinderd was. Ook de naam van Minister
Oud zal aan dit voor Rotterdam zoo hoogst
belangrijke werk te allen tijde verbonden
blijven.
Spr. ging in korte trekken de oeverver
bindingsvraagstukken van Rotterdam na,
stond stil bij de bruggen, de y eerdie neten en
het wagenveer en ten slotte bij de moeilijk
heden bij de voorbereiding van de tunnel-
verbinding ondervonden.
Thans kan de ontgraving voor het werk
beginnen en wordt dus de eigenlijke bouw-
arbeid ingeluid. Binnenkort zal ook op den
linker Maasoever worden begonnen, terwijl
ook in het bouwdok aan de Heyschehaven
en in de verschillende fabrieken de uitvoe
ring van onderdeelen ter hand wordt geno
men.
Thans zal dan dit werk, dat zoowel wat
betreft de bestemming als uit een oogpunt
van ingenieurskunst zoo hoogst belangrijk
is, aanvangen.
Spr. eindigt met de hoop uit te
spreken, dat op dit werk zegen moge
rusten, dat het tot eer moge strekken
van de ontwerpers en de uitvoerders
en dat het krachtig moge medewer
ken tot vermeerdering van den bloei
van Rotterdam, Nederlands nationale
haven.
Rede Ir. J. H. Telders
Vervolgens beklom de president-commis
saris van den N.V. Maastunnel-bouw ir. J.
H. Telders het spreekgestoelte.
Spr. zeide niet te vermoeden dat men van
hem hier op dit oogenblik een groote rede
zou verwachten. Toch wil hij namens de
N.V. Maastunnelbouw op dit belangrijke
oogenblik gaarne iets zeggen. De laatste
maal, dat de burgemeester en spr. elkaar
hebben ontmoet is geweest bij de ondertee-
kening van het contract. Spr. had toen vol
doende optimisme, om onder dat contrart
zijn naam te zetten. Vier maanden zijn sinds
dien verstreken en in dien tijd is zeer be
langrijk werk gedaan. Sprekers aandeel in
de vele technische kanten van het vraag
stuk is heel gering. Daarom mag hij hier
wel verklaren, dat hij het vaste vertrouwen
heeft een vertrouwen, dat hij mede put
uit wat hij in die vier maanden reeds beeft,
mogen eonstateeren dat het mogelijk zal
zijn, dit werk tot een zeer behoorlijk einde
te brengen.
Het contract laat de eer van het ontwerp
gracieus aan de aanneemster, maar spr.
weet, dat slechts hechte samenwerking tus
schen aanneemster en den gemeentelijken
Technischen dienst dit ontwerp hebben
kunnen doen ontstaan. En diezelfde goede
samenwerking zal noodig zijn. om het werk
tot een goed einde te brengen. Wat hij in
deze vier maanden van die samenwerking
heeft kunnen zien. doet hem het volste ver
trouwen hier in hebben. Sp. eindigde m"t de
hoop uit te spreken, dat alle medewerkers
later op de jaren waarin zij aan het tot
stand komen van de tunnel onder de Maas
hebben gearbeid zullen mogen terugzien,
als op een tijd van hard werken, niaar rok,
één waarin een mooie taak werd vei vuld.
Het work begint
Dan is het groote oogenblik aangebroken.
De Burgemeester drukt op den knop. waar
op de sirene, die in de huurt op een loods
is opgesteld, begint te loeien, en terwijl dit
signaal door alle booten in den omtrek
wordt overgenomen, worden de motoren aan
geslagen en begint de rupskraan de narde
te ontgraven.
De eerste werkzaamheden aan den Maas
tunnelbouw zijn verricht. Over drie jaar
zal, wanneer er geen tegenslag komt. de
tunnel zoover zijn, dat we er door kunnen
loopen en in 1941 volgt de glorieuse opening.
sitSSSjKtl'
Het groote moment: burgemeester Droogleever Fortugn drukt op een knop. waar-
door een sirene het aanvangsein geeft. Links: Ir. J. H. Telders, president-com-
missacis N.V» Maastunnelbouw*
