NATIONALE
DELFTSCHE
SLAOLIE
ZATERDAG 15 MEI 1937
DERDE BLAD PAG. 9
HET WERKENDE LAND"
Onjuiste critiek recht gezet
Omvang der uitgevoerde
werken de laatste jaren
niet afgenomen
Van bevoegde zijde wordt ons naar aan
leiding van critiek op de cijfers van „Het
Werkende Land" .het volgende medege
deeld:
Tegenover de cijfers van .,Hct Werkende
Land" worden gesteld cijfers van aanbeste
dingen. Deze geven bij langena niet de be
dragen, die in totaal aan werken zijn uit
gegeven. Boven deze bedragen moeten nog
cijfers worden gesteld voor grondaankoop
(bij groote werken ongeveer 20 pCt. van het
totaal), materialen die ter beschikking van
de aannemers worden gesteld, diverse on-
lerhandsche opdrachten, waarvan de cij-
ers niet gepubliceerd worden en verder
toslen van voorbereiding en toezicht op :1e
ïitvoering. Maar zelfs als men* de cijfers
de aanbestedingen beschouwt, dan geven
de cijfers der critici geen juist beeld van de
ledragcn die als gevolg van rijks-opdrach-
cij zijn aanbesteed.
Opgemerkt zij voorts, dat een willekeuri
ge verdeeling is gemaakt in perioden van
jaar, waarbij dan de laatste periode (1902
ot en mot 1935) als de periode van het mi-
isterie-Colijn wordt genoemd. Met mi-
isterie-Colijn is echter eerst opgetreden in
lei 1933. Voor hetgeen in 1932 is geschied
n feitelijk grootendeels ook voor hetgeen
1933 is geschied, draagt het dus geen
'erantwoordelijkheid. Beter kan men een
roepeering nemen als volgt:
1920 tot en met 1924; 1925 tot en met 1929
opgaande conjunctuur); 1930 tot en met
(begin van de crisis); 1933 tot en met
(doorwerking van de crisis); deze laat-
té periode kan dan. hoewel strikt geno-
niet ten volle als de periode van het
linisterie-Colijn worden beschouwd.
Bij verwerking van de cijfers moet men
og het volgende in acht nemen. De wo-
ingbouw is na een periode van groote uit-
aven geleidelijk afgenomen, omdat zich
ingzamerhand een verzadigingstoestanri
oordeed en in de laatste jaren zelfs aan-
lerkelijke woningoverschotten optraden.
Wil men een juist overzicht krij
gen van de regeeringsactiviteit, dan
dienen dus de voor woningbouw aan
bestede bedragen buiten beschouwing
te blijven. Ook de Zuiderzeewerken
dienen buiten beschouwing gelaten,
omdat het hier een groot werk betreft
dat een zekere aanlooptijd noodig had
waarna gedurende eenige jaren groo
te bedragen konden worden uitgege-
n, terwijl na het gereedkomen van
den afsluitdijk plotseling de uitgaven
moesten terug loopen. Dit werk kan
trouwens als typisch voorbeeld die
nen, hoe lang het duurt, voor een der
gelijk groot werk volop op gang is.
Het volgend staatje geeft een overzicht
bedragen die gedurende een reeks
tn jaren aan de werken tot afsluiting van
Zuiderzee zijn uitgegeven.
e droogmaking van de Zuiderzee
Uitgaven aan werken ten behoeve van de
roogmaking van ile Zuiderzee, afgerond in
onderdduizendtallen guldens:
1920 2,4; 1921 3,7; 1922 2,1; 1923
5; 1924 2.6; 1925 2,9; 1926 2—; 1927
4.5; 1926 29,—; 1929 35,—; 1930 34,5;
131 35: 1932 27,—; 1933 8,2; 1934 4,4;
135 5,5.
Bij de werken voor den Noord-Oostpolder
U zich sen analoog verschijnsel voordoen.
De cijfers van uitgaven aan werken ten
hoeve van de overheid moeten dus gecor-
geerd worden door aftrek van de cijfers
de woningbouw en de Zuiderzeewer-
Men krijgt dan de volgende cijfers te
en. 't Totaal der overheidswerken bedroeg
19201924 f 618 mlllioen, van 1925—
129 f 404 millioen. van 1930-1932 f 252
iillioen. van 1933—1935 f 127 millioen.
>taal f 1431 mi'lioon zooals ook door de
itici is vermeld. In de genoemde vier
(rioden werd voor woningbouw resp. be-
eed f 262, f 56 f 31 en f 19 millioen. Voor
uiderzee werken resp. f lj}, f 83 f 96 en f 13
ulliocn. Het totaal zonder woningbouw en
Zuiderzeewerken bedroeg van 1920—1924
f 343 millioen (of gom. per jaar f 69 mill.),
van 1925—1929 f 265 millioen (of pem. f 53
millioen per jaar) van 1930—1932 f 125
millioen (of gem. f 42 millioen per jaar), en
van 1933—1935 f 126 millioen (of f 40 mil
lioen gem. per jaar).
Bij vergelijking van de gemiddelde jaar
cijfers in de perioden moet men in aanmer
king nemen dat de periode 1920—192-4 zeer
duur was. In de periode 19251929 waren
de kosten van werken relatief iets lager. In
1930 is een groote prijsdaling ingetreden,
die zich in de periode 1933—1935 nog heeft
voortgezet.
Neemt men uitgaande van de periode
1920192-1 als conjunctuurcijfer voor de kos
ten van werken aan 19201924 100 ipCt.;
1025—1929 95 nCt.; 1930-1932 85 pCt.; 1933—
1935 75 ipCt. dan krijgt met als vergelij-
kingscijfe(- voor den omvang der gemiddeld
jaarlijks uitgevoerde werken.
19201924: 69; 1925—1929: 100/95 x 53 is
56; 1930-1932: 100/85 x 42 is 49; 1933—1935:
100,75 x 40 is 53.
De omvang der van overheidswege uitge
voerde werken is dus in de laatste jaren
zeker niet afge>nomcn.
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koopt tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten
3INNENLAND
VERSLAG TELEVISIE
COMMISSIE
Voorbereidende experimenteele
uitzendingen aanbevolen
Regelmatige dienst nog niet aan de orde
Op 18 April 1936 heeft de Minister van
Binnenlanosche Zaken een televisie-com
missie ingesteld, welke opdracht kreeg van
advies te dienen met betrekking tot:
a. de verschillende systemen van televi
sie, waarbij in beschouwing zijn te nemen
de zich daarbij voordoende vraagstukken
van technischen, juridischen en economi-
schen aard;
b. de vraag of televisie reeds thans in Ne
derland moet worden ingevoerd, en zoo ja,
hoe de organisatie daarvan zou dienen te
zijn, met inachtneming van de op het ge
bied van den radio omroep hier te lande
bestaande verhoudingen.
Deze commissie heeft thans aan den Min.
't eerste gedeelte van haar verslag aange
boden en is daarbij van oordeel dat met be
trekking tot de uitkomsten van de televi
sietechniek in Nederland Duitschland en
Engeland in het algemeen geen groote
overeenkomst te constateeren is. De com
missie merkt op, dat men zoowel hier te
lande als in het buitenland tot het inzicht
gekomen is dat televisie alleen voldoende
levensvatbaarheid zal bezitten, indien men
technisch een zoodanig stadium heeft be
reikt, dat men in staat is het publiek tele
visie-beelden te vertoonen welke een zoo
danige bevredigende scherpte en helder
heid bezitten, dat zij de vergelijking met
een moderne kamerbioscoop kunnen door
staan. Op het oogenblik is over het alge
meen een zekere stabilisatie verkregen ten
opzichte van de televisie-techniek. Er is een
bepaald niveau bereikt en één naar het
oordeel der commissie in technisch oip-
zicht bevredigend niveau.
De commissi® is eenstemmig van oordeel
op grond van de ervaringen, die zij in bin
nen- en buitenland heeft opgedaan dat de
televisie-techniek reeds thans te verant
woorden zou zijin.
Daarnaast meent zij evenwel, dat
het kostenvraagstuk en het probleem
van de programma-verzorging nog
van dien aard zijn, dat instelling van
een regelmatigen televisiedienst in
Nederland in elk geval nog geruimen
tijd zal moeten uitblijven.
Indien echter de Minister van Binnen-
landsche Zaken met de Commissie van ge
voelen zou zijn, dat voor haar verderen ar
beid het opdoen van practische ervaring ge-
wenscht is, dan zou het in de lijn liggen,,
dat thans zij het ook in bescheiden om-
*rang het doen van experimenteele tele
visie-uitzendingen wordt voorbereid.
CALVÉ-KWALITEIT
LEVENSVERZEKERING-BANK Rotterdam
Voor ƒ163,— 's-Jaars
verzekert 30-jarige-
ƒ10.000,-
uitkering bij overtijde»
NIETIGVERKLARING
GOUDCLAUSULES
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake het wetsontwerp hou
dende maatregelen tot nietigverklaring van
goudclausules in bepaalde overeenkomsten
wordt opgemerkt dat alles aankomt op de
vraag: zijn er redenen van algemeen belang
die een ingrijpen van overheidswege in
dezen rechtvaard'gen?
De regeering beantwoordt deze vraag be
vestigend, althans voor zoover het ingrijpen
in bepaalde binncnlandsche overeenkom
sten betreft, omdat door een daad van de
overheid van 20 September 1936 de munt
in waarde is gedaald en dientengevolge de
met goudclausule aangegane verplichtingen
onder de huidge omstandigheden met 20 a
25 pCt. zouden worden vermeerderd, terwijl
de crediteuren met een zelfde bedrag zou
den worden verrijkt ten nadeele van de
schuldenaren en dit terwijl, mede dank zij
getroffen regeeringsmaatregelen, het bin-
nenlandsch prijsniveau niet noemenswaard
is gestegen. Waar nu de regeering ingrijpen
zich tot plicht reker.de.. moest voor haar de
bedoeling, waarmede in tal van contracten
goudclausules zijn opgenomen., buiten be
schouwing blijven.
De regeering wen.sc.ht uitdrukkelijk te
verklaren dat zij het onderhavige wetsont
werp beschouwd wil zien als een door de
bijzondere omstandigheden geboden maat
regel en niet als een symptoom voor een
orienteering of een wenden van den steven
in een bepaalde richting
De regeering meent, dat inderdaad hypo
thecaire debiteuren, die bedreigd worden
met opzegging van de geldleening, tenzij
zij alsnog bewilligen in de opneming van
de goudclausule, een beroep kunnen doen
op de crisis-hyp itheekaflossingswet.
WETENSCHAP
Dr. med. J. Voorhoeve f
Gistermorgen is in den ouderdom van 72
jaar te Dillenburg overleden de bekende
medicus Dr Jacob Voorhoeve, schrijver
van het befaamde handboek „Homoeopa-
thie in de Praktijk", van het eveneens
bekende boek „Duizend Raadgevingen" en
redacteur van het maandblad „De Dokter
in Huis", dat hij inzonderheid door zijn
„medische brievenbus" voor velen tot een
vraagbaak maakte.
Het wegvallen van dezen medacus, die
door de pers wel een buitengewoon uitge
breide practijk had, zal in ruimen kring als
een groot verlies worden gpvoeld.
ONS FEUILLETON
Korte inhoud voor nieuwe lezers
Ikanoff was onder de Eskimo's een man
van gewicht. En allen achtten hem. hoog.
Hij had maar één vijand- Naa-ank. Deze
had Ikanoff qevraaqd hem zijn vrouw voor
veel huiden te verkoopen (gelijk onder de
Eskimo's wel meer qescliiedt), maar Ikanoff
had beslist geweigerd. Hij hield veel te veel
van Jessie die een trouw echtqenoote en een
qoede moeder voor zijn kinderen was.
Toch begreep Ikanoff wel. dat de laag-
harliqe Naa-ank zeker zou trachten zich op
hem te wreken. En daarom besloot hij met
vrouw en kinderen naar een andere plaats
te trekken.
In een verlaten rotskloof werd door Ika
noff en de zijnen overnacht. Zij besloten
daar een paar dagen te blijven en vrouw
en kinderen achterlatende ging Ikanoff al
leen op de jacht. Toen hij lang weg bleef
ging Soak op onderzoek uit. En weldra vond
hij zijn vader, doodelijk qeu'ond. Met moeite
werd Ikanoff naar de rotskloof gebracht en
stierf daar spoedig, na meegedeeld te heb
ben. dat Naa-ank hem had neergeschoten.
Ze zetten nu de reis voort, in mismoedige
stemming.
Eindelijk kwamen zij in de kustplaats
aan. die elk jaar door de „Laura" werd be
zocht. Zooals steeds werd ook nu weer een
drukke handel geopend tusschen de beman
ning van deze boot en de Eskimo's.
Soak ivas in 't bezit gekomen vaneen
kookstel en probeerde nu op de „Laura" aan
olie te komenwant hij begreep, dat men
zonder olie niets aan het toestel had.
(Zie vervolg hieronder.)
Weienschap
NIEUWE EN GROOTER
MUGGENPLAAG OP KOMST?
Amsterdam krijgt
waarschijnlijk ook zijn deel
Bestrijding zal veel geld kosten
Op een vraag van een verslaggever van
het A.N.P. aan den Amsterdamschen zoö
loog, Prof. Dr. N. II. Swellenigrebel. lid van
de door de regeering ingestelde commissie
ter bestudeering van de muggenplaag, of
inderdaad een verergering van de muggen
plaag langs de kusten van het IJsselmeer
te verwachten is, meende Prof. Swellengre-
bel op grond van de hem ten dienste staan
de gegevens, deze vraag bevestigend te moe
ten beantwoorden, al was het niet, dat hij
volle zekerheid gaf.
De indruk der deskundigen is, dat
dit jaar een herhaling op grootere
schaal te zien zal geven. Wij zullen
dus weer de zwermen van millioenen
groene insecten op de kusten van het
IJsselmeer zien neerstrijken. De plaag
sohijnt zich ook tot de onmiddellijke
omgeving van Amsterdam te zullen
uitbreiden. Er zijn ten minste in de
driehoek Amsterdam Monnikendam
en Muiderberg duizenden larven aan
getroffen.
„Meent U, dat de groote stad aantrek
kingskracht op de muggen zal uitoefenen?"
werd den hoogleeraar gevraagd.
„Als het muggen waren, zou dat zeker
het geval zijn", antwoordde Prof. Swellen-
grebel, maar het zijn eigenlijk geen mug
gen. Zcoals hekend is steken de diertjes
niet. Ze eten niet eens. Zij leven slechts
zeer kor'stondig om te paren en eieren te
leggen. Aantrekkingskracht zal de stand op
de diertjes niet uitoefenen. Zij gedragen
zich ipassief. Of Amsterdam last van hen zal
hebben, zal vap de windrichting en van 't
weer afhangen, Noord-Oostenwind op een
warmen dag kan inderdaad onaangename
verrassingen brengen".
Een bestrijdingsmiddel is niet gevonden.
De commissie door de regeering ingesteld,
is nog slechts aan het begin van haar on
derzoek. Een moeilijkheid is. dat, al weten
wij nog niet hoe de bestrijding zal moeten
worden aangepakt in ieder geval zeker is,
dat zij veel geld zal moeten kosten, wii
men de millioenen .muggen" afdoende ver
delgen. Nu zal het Rijk niet spoedig groote
sommen ten koste leggen aan de bestrij
ding van een plaag, die wel zeer hinderlijk
is, doch die vermoedelijk geen enkel gevaar
voor de volkegezondheid oplevert. Een bezoek
van een zwerm is natuurlijk alles behalve
aangenaam, want al eten de diertjes niet.
ze hebben wel stofwisseling en laten een
witachtig laagje vuil achter op de heldere
Hollandsche woningen waar ze zijn neerge
streken
Doch de gezondheid bedrei
gen zij niet, al zijn er ook ge-
e daar niet geheel
e k e r
zijn.
De eigenlijke oorzaak van de plaag maakl
nog voorwerp uit vanhet onderzoek der
regeeringscommissie. Het evenwicht in de
natuur is verstoord vermoedelijk ten gevol
ge van de plotselinge verandering in den
vischstand in het IJsselmeer, maar hoe die
per de biologen deze zaak bestudeeren, hoe
duisterder de finesses worden Men meent,
dat het bestrijdingsmiddel op den duur ge
vonden zal moeten worden door een ver
meerdering van op den bodem levende vis-
schen die zich met de larven voeden. De
larven van het betrokken groene insect le
ven n.I. in de modder van den bodem, in
tegenstelling tot de larven van de eigen
lijke muggen, die aan de oppervlakte le
ven. Dat is ook de reden waarom chemi
sche bestrijdingsmiddelen welke tegen mug-
genlarven zouden kunnen worden aan ze-
wend, moeten falen tegen het groene in
sect.
Op de vraag: Wanneer denkt U, dat de
plaag zich weer zal voordoen?" antwoord
de Prof. Swellengrebel:
„De eerste s mptomen zijn er al. Waar
schijnlijk komen de groote zwermen tegen
het einde van deze maand".
Voorts vertelde de professor nog van de
organisatie welke de regeeringscommissie
heeft opgezet ten einde betrouwbare en
wetenschappelijke inlichtingen omtrent de
muggenplaag te verkrijgen. Langs de kus
ten van het IJsselmeer zijn overal geschik
te personen aangewezen tot het verzamelen
van gegevens. Het centrale punt waar deze
gegevens samenkomen, ligt te Bakkum in
Noord-Holland, waar de jonge biologe, dr.
Van der Torren, in opdracht van de Rijks
commissie ze wetenschappelijk rangschikl
en bestudeert.
Op deze wijze hoopt men tot een ecnigs-
zins volledige beschrijving van het optre
den van de, plaag te komon, opdat daaruil
wellicht conclusies zullen kunnen worden
getrokken omtrent de moenliikc bestrijding.
Dit jaar is van een bestrijding in elk ge
val geen sprake. Wij hebben gelaten af te
wachten.
Oudheidkundige vondsten
Tn de Ned. Herv. Kerk te Zevenbergen
(Van onzen correspondent)
In den kelder onder den toren by de Ned.
Herv. Kerk te Zevenbergen werd een
tweetal oudheden gevonden. De twee waar
devolle voorwerpen zijn: een oud schilderij
op hout. voorstellende een wapen waar
schijnlijk een familiewapen hetwelk da
teert uit 1649 en een oude gedeeltelijke
plattegrond van het kerkgebouw dateeren-
de uit ongeveer 1700, waaron voorkomen
alle toenmalige gevulde grafkelders en door
families aangekochte grafkelders en gra
ven. Verschillende van deze kelders en
graven zijn nog goed terug te vinden, ter
wijl ook verschillende grafstecnen op an
dere plaatsen liggen, waaruit blijkt dat
deze steenen om de een of andere reden
verlegd zijn. Op deze plattegrond komt ook
het wapen van Zevenbergen voor.
Van het familiewapen heeft men de af
komst nog niet kunnen vaststellen, maar
hierin hoopt men binmenkort te slagen.
De regentenzaal van het Bartholomeusgasthuis te Utrecht is geheel gerestaureerd.
De zaal is in 1642 gebouwd. Zij bevat zeer zeldzame en buitengewoon fraaie gobe
lins uit 1642 en 1644. die in Parijs geheel hersteld zijn. Onze foto geeft het interieur
van de prachtige zaal welke gratis bezich tigd kan worden.
RUBPIEK^
ZONDAG 16 MEI
BLOEMENDAAL 245,9 M. Uitzending van
Kerkdiensten uit de Geref. Kerk. Voor
ganger Ds. Joh. C. Brussaard.
10.09 v m. Tekst Handelingen 2 12b:
Wat wil toch dit zijn?
5.00 n.m. Tekst: Efeze 1 13 en 14: De
verzegeling des Gees te s.
De overige programma's voor Zondag vindt
men in ons blad van Vrijdag.
MAANDAG 17 MEI
HILVERSUM I 1875 M. 8.30 NCRV. 9.30
KRO. 12.15—12.00 NCRV. 8.30 Morgen
wijding. 11.00 Pontificale H. Mis. 12.15
Amsterdamsch Salonorkest. 2.00 Tenor en
piano. 3.00 Stafmuziek 6de Regiment In
fanterie. 5.00 Koorstudiegroep van de Ne-
derlandsche Vereeniging voor de Volks
zang. 6.15 Sopraan, cello en orgel. 7.35
Internationale uitzending van de natio
nale campagne der Oxford-Groep in
Utrecht. 8.00 Berichten ANP. Herh. SOS-
Berichten. 8.15 NCRV-Orkest. 9.00 „Da
eerste Christen-gemeente", causerie. 9.30
Vervolg concert. 10.30—12.00 Gramofoon-
muziek, hierna schriftlezing.
HILVERSUM n 301 M. 8.00 AVRO. 10.00
VPRO. 12.00—12.00 AVRO. 9.00 Morgen
wijding. 10.00 Nederd. Herv. Kerkdienst.
12.00 Solistenconcert. 12.45 Gramofoon-
muziek. 1.15 Kovacs Lajos' orkest. 2.00
Declamatie. 4.00 Voor zieken en thuiszit
tenden. 4.45 Voor de kinderen. 7.00 Voor
de kinderen. 7.05 Viool en piano. 7.30 Ne-
derlandsche Medewerkers aan den Vol
kenbond (Interviews). 8.00 Berichten
ANP. 8.15 Gramofoonmuziek. 9.00 Solis
tenconcert. 10.20 Omroeporkest. 11.00 Be
richten ANP.
DROITWICH 1500 M. 11.20 BBC-Welsch-
orkest en solist. 12.20 Orgelconcert. 1.50
Declamatie. 2.10 Kwintet. 3.35 Viool en
piano. 4.20 „Running a pageant", causerie.
6.20 Gevarieerd programma. 7.20 „Where
Britain stands", causerie. 7.40 Viool en
piano. 8.40 Buitenlandsch overzicht. 10.40
Nachtegalenzang.
BRUSSEL 322 en 484 M 322 M.: 11.20
Orkest. 12.3D Kleinorkest. 4.20 Salonorkest.
7.20 Omroepsymphonieorkest.
484 M.: 11.50 Kleinorkest. 12.30 Orkest.
7.20 Bonte Avond. 9.30 Harpconcert.
KEULEN 456 M. 10.40 Kwartet. 11.20 Ne-
dersaksisch Symphonieorkest. 2.35 Zang
en piano. 3.35 Militair concart. 7.20 Zi-
geunermuziek. 9.5011.20 Westduitsch
Kamerorkest.
DINSDAG 18 MEI
HILVERSUM I 1875 M. KRO-Uitzending.
4.00—5.10 HIRO. 8.00—9.15 en 10.00 Gra
mofoonmuziek. 10.30 7de Nederlandsche
Katholiekendag (Sluitingsvergadering).
12.15 KRO-orkest. 1.30 Vrouwenuur. 2.30
Plechtigheid ter gelegenheid van de 7de
Nederl. KaKtholiekendag te Utrecht. 4.10
Veertig jaar anti-vivisectiestrijd, causerie.
4.35 HIRO-Post. 4.45 Mediumschap en de
zegen, die het brengen kan, causerie. 5.10
De KRO-Melodisten en solist. 6.55 Good
will Day-programma. 7.15 Causerie over
Schiphol. 8.00 Berichten ANP. 8.15 KRO-
orkest. 9.00 18 Mei Volkenbondsdag,
causerie. 9.15 KRO-Melodisten en solis
ten. 10.30 Berichten ANP.
HILVERSUM n 301 M. AVRO-Programma.
6.256.55 RVU. 10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 Pianovoor
dracht. 11.00 Huishoudelijke wenken.
11.30 Trio. 1.00 Omroeporkest. 2.20 Om
roeporkest. 3.00 Knipcursus. 4.30 Radio-
kinderkoorzang. 5.00 Kinderhalfuur. 5.30
Het Omroeporkest. 5.25 Lezing: De span
ning in het verre Oosten. 7.00 Voor de
kinderen. 7.05 Pianovoordracht. 7.30 En-
gelsche les. 8.00 Berichten ANP. 8.30
Bonte Dinsdagavondtrein. 10.15 Actuali-
teitsflitsen. 11.00 Berichten ANP.
DROITWICH 1500 M. 11.20 Kerkdienst. 12.00
BBC-Northern orkest. 12.50 Orkest. 1.35
Strijkkwartet. 2.05 Orkest. 3.20 Actueele
causerie. 3.40 Zigeuner-orkest. 4.35
Weensch octet. 6.50 The Cuckoo, causerie.
7.10 Orgelspel. 7.30 Reportage Jeugdbij-
eenkomst. 8.40 Causerie over Amerika.
10.10 Declamatie.
KEULEN 456 M. 11.20 Harmonie-orkest.
12.35 Omroeporkest. 4.50 Omroepklein-
orkest en solisten. 8.20 Vroolijk concert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 11.40 Zang.
11.50 Salonorkest. 4.20 Kleinorkest. 7.20
Bonte Avond.
484 M.: 11.50 Kleinorkest. 12.30 Salon-
orkest. 4.20 Vioolvoordracht. 5.35 Uitzen
ding uit het „Home des Artistes". 6.35
Gramofoonmuziek. 8.35 Omroeporkest.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Orkest. 3.50
Porée-orkest. 5.50 Pianovoordracht. 7.50
Nationaal Orkest.
de Poolcirkel -
Wkr-haal uit het
g) ILEVEN OE« ESKIMO'S
\j'A#*-
"^oor uè&irvA v.d.Hauw- vcltman
(27
Het gemis van het vleesch deerde hem niet. Als hij even
tluk had op de zeehonden- of walrussenjacht was alles
eer in orde. Hij begreep uit de houding der mannen, dat
l'n wensch niet zoo gemakkelijk te vervullen was, maar
in blikken zeiden hem, dat zijn zijn eisch nog zoo dom
et vonden.
ij lachten en praatten onder elkaar en maakten Jessie hun
impliment, dat zij een zoo verstandig en vooruitstrevend
on bezat.
Zij bekeken het mes, dat hij van Watkins gekregen had,
opten hem op de schouder en voorspelden, dat er zeker een
Dornaam jager in hem stak.
Ook betuigden zij hun spijt, dat Ikanoff hen niet tot gids
on dienen op de reis.
De woorden der witte mannen deden Soak goed en gaven
Dm meer zelfvertrouwen. Hun lof was echt gemeend, be-
ïcht hij stil, want zij hadden geen reden om jaloersch op
Dm te zijn, zooals zijn medemenschen.
Nog diezelfde dag begonnen de mannen met groote zorg
i sleden te bepakken. Daar de zomer zoo kort duurde,
aren zij van plan, zoo spoedig mogelijk op reis te gaan.
En Soak kreeg z'n kooktoestel en de olie, waarmee hij en
ook Jessie en Nini erg in hun schik waren.
Nog diezelfde middag bracht Soak een prachtige rendier
bout naar het schip. De vorige zomer was hij dikwijls met
zijn vader meegeweest en bij die gelegenheid had hij zijn
oogen en ooren goed de kost gegeven, zoodat hij eenigszins
met de inrichting en de regels, die er golden, bekend was.
Hij wist, dat er gewone mannen waren, die hbt mindere
werk verrichten en dat weer andere witte mannen boven hen
stonden, die bevelen uitdeelden. Doch ook zij, die bevelen
gaven, hadden weer andere mannen boven zich. Hoe vaak
zich dit herhaalde, wist Soak niet.
Het feit alleen had hem elke keer, dat het hem opviel, zeer
verwonderd en hij was er nooit geheel achter gekomen, hoe
de opeenvolging eigenlijk liep en hoe 't kwam, dat de een
meer te zeggen had dan de ander. Hij had z'n vader hier ook
dikwijls over hooren spreken. Wel wist hij, dat de kapitein
boven allen stond en dat bij hem de bevelen eindigden.
Toen Soak bij zijn bezoek dan ook veel vreemde gezichten
ontmoette, was hij blij. de forsche gestalte van den kapitein
op het voorschip te zien en hij naderde hem schuchter, terwijl
het ontzag, dat hij voor den man koesterde, zich op zijn
gezicht afteekende.
„Men had wat rendiervleesch te veel", zei hij nederig
terwijl hij de bout van zijn rug op een kist liet zakken.
De kapitein lachte luid, bedankte hem en riep een man
het vleesch bij den kok te brengen. Door zijn jarenlange
ervaring kon de kapitein de Eskimo's verstaan en zich ver
staanbaar maken. Dit had hem de laatste jaren veel verdriet
bespaard, daar hij vroeger, toen hij noodgedwongen zich bij
de ruilhandel van een tolk bedienen moest, dikwijls was
bedrogen.
Met weinig woorden prees hij Soak nu, dat hij grooter en
forscher geworden was en dat hij van de mannen der expe
ditie gehoord had, dat Soak nuttige dingen van de blanke
mannen wilde leeren.
„Maar waarom is je vader nog niet op Nermilak? Ik had
op Ikanoff gerekend voor de walvischvangst", vroeg de
kapitein op het alleronverwachtst.
Er schoot een prop in Soaks keel, toen hij hoorde, dat deze
voorname man, nog in het verre Zuiden aan zijn vader dacht.
„Mijn vader slaapt voor altijd!" antwoordde hij zacht,
terwijl hij zijn oogen naar beneden sloeg.
„Dat is toch niet waar! Ikanoff docdl''
De kapitein scheen het niet te kunnen gelooven. En een
oogenblik dacht Soak er aan, dat het toch wel een rustig
gevoel zou geven, alles aan dezen man te vertellen, die altijd
goed en eerlijk voor zijn vader geweest was. Maar 't volgende
oogenblik bedacht hij, dat ook Naa-ank gewoonlijk zijn
pelzen aan dezen kapitein verkocht en hij kende het lage
karakter van dien mordenaar, dat hij alles ontkennen zou.
Getuigen waren er niet. Ieder zou zich met het geval gaan
bemoeien. En de gelegenheid om wraak te nemen zou hem
zoo goed als ontnomen zijn. Hij had zich immers deze nacht
nog voorgenomen, dat ingeval hij Naa-ank op Nermilak ont
moeten zou, hij zijn haat voor hem verbergen zou.
„Maar ik begrijp het niet," hoorde hij weer den kapitein.
„Jaren achtereen heb ik Ikanoff gekend. Een jonge, ge
zonde, sterke man. Vertel me eens Soak, hoe dit toch geko
men is."
„Mijn vader slaapt voor altijd, zooals ik u gezegd heb.
Wij spreken niet over hem, opdat zijn geest niet onrustig
worden zal en over de sneeuwvelden gaat dwalen."
Doch iets in de blik van den jongen en de starre geslo
tenheid van heel zijn wezen, waarschuwde den kapitein, dat
er iets niet in orde was met deze zaak.
„Is je moeder op Ikoeta gebleven?" vyoeg hij dan.
„Mijn moeder en zuster zijn in de sneeuw-igloe ginds,"
antwoordde Soak, terwijl hij met z'n hand naar de neder
zetting wees.
„Ik zal voor hen op de jacht gaan, zoodat er vleesch voor
de lange winter is en walvischspek voor de lampen".
Onbevreesd sloeg Soak nu zijn oogen op. De kapitein be
greep, dat hij hier stond tegenover de zwijgende geslotenheid
van menschen, die in een andere wereld leefden, met heeJ
andere begrippen, en anders opgevoed dan hijzelf.
„Zorg jij dan dat je een man als je vader wordt m'n jongen.
Hij was een groot en eerlijk man. Doe als hij.
Hij was één der eersten, die een buks bij mij ruilde. Hij was
een vooruitstrevend man. Leer jij van de witte mannen de
dingen die goed en nuttig zijn in je leven en laat hun slechte
gewoonten voor wat ze zijn. Daar ligt een stapeltje hout, dat
kun je meenemen. Wellicht kun je het gebruiken om een
goede zomerhut voor je moeder te bouwen."
Met groote stappen verwijderde zich de kapitein, zonder
Soak de gelegenheid te geven hem te bedanken.
Overgelukkig kwam de jonge jager thuis. Hout toch is een
kostbaar iets in het hooge Noorden, om de eenvoudige reden,
dat het er niet is. Boomen kent men er niet. Alleen in de
korte zomer van Juni tot September spruit er wat gras uit de
ontdooide grond en bloeien er hier en daar veldbloemen. De
struiken, die hier en daar verspreid staan dragen hun sappige
bessen in die korte tijd, en de nachten zijn even 'licht als de
lange zomerdagen. Op de warmste dagen zakken de sneeuw-
hutten in elkaar. Vooral in die tijd spoelt er dikwijls hout
aan, dat de Eskimo's gretig verzamelen.
Het is een blijde tijd voor de Eskimo's. Ze zingen, en spelen
en slapen in de open lucht en maken zich van aaneengenaaide
huiden zomertenten. Ze eten zich zat aan de versch gevangen
buit en de geruilde levensmiddelen der blanken en zijn al het
leed en de honger van de donkere poolwinter vergeten.
[(Wordt vervolgd)
