'lir utur £rihsdjr (ümtrmtt Duitsche luchtschip „Hindenburg" vergaan Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken PALTHE PEREZ abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevesligd is f 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week Voor hel Buitenland bij wekelijkscbe zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cL met Zondagsblad 7'/» Ct Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgt»» NO. 6079 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 VRIJDAG 7 MEI 1937 18e Jaargang 9ïrtjertentieprij?en: Van I tol 5 regelsLI 77» Elke regel meer 0.22'6 Ingezonden Mededeelingeo van 1—5 regels 2JJ0 Elke regel meer 0L45 Voor het bevragen aao 'I burea wordt beekend /O.IO EEN LEGER DES VREDES Ook op deze plaats willen we aandacht schenken aan het halve-eeuws-jubileum .van het Leger des Heils. Wij spreken hier nu niet over het Leger als bekeermgsinstituut en helper maatschappelijke wrakken, die ten doode wankelen; dat is en blijft het hoofddoel, maar daarover is genoeg gezegd. Wij wil len hier slechts wijzen op het echt Neder- landsche karakter van het Leger; zijn ac- clamatiseering, zouden we haast zeggen, aan het Nederlandsche volksleven. Een ka raktertrek, waarin het Leger zich gunstig onderscheidt van het nationaal-socialisme en dat zijn groei verklaart. Het Leger des Heils is voor ons land een import-artikel en dat bracht vooral in den beginne heel wat moeilijkheden met zich mee. Toen het, nu vijftig jaar geleden, zijn colportage met „De Blijde Boodschap", de uitwendige vorm van evangeliseerende beid begon, wilde de massa van ons volk daarvan niet weten. Het ongeloovige volks deel niet uit grimmige afkeerigheid van een boodschap des heils, in welks middel punt een gekruisigde Heiland stond. En de geloovigen stonden niet sympathiek tegen over het Leger, omdat dit naar hun overtuiging het Woord niet predikte op de juiste wijze, maar „onder een deksel" daarbij vaak vergetend, dat God ook met een kromme stok niet zelden rechte slagen doet. Hoe het zij, wij geven geen beoordeeling, maar meenen met historische juistheid te mogen en te moeten constateeren, dat het Leger hier geen „weltoebereide aarde", maar heel veel weerstand vond. En deze openbaarde zich in onvriendelijke bejege ning, verstoring van samenkomsten, hinder lijk volgen, smaad en laster. •Wat heeft het Leger daartegen gedaan? Heeft het met de N.S.B. gezegd: „zoodra wij de kans krijgen, zullen we onze weder- partijders over de kling jagen; wij zullen niets vergeven en niets vergeten, maar later wraak nemen;" hebben zijn offi cieren de volgelingen aangespoord om bij eenkomsten van anderen in de war te stu ren. wegen en huizen te besmeuren en d< prediking der vergevende liefde veranderd in een prediking van haat, tweedracht wraak? Geen sprake van. Men heeft vervolging geleden en smaadheid gedragen en het werk van vermanend getuigen en reddende liefde voortgezet. En op deze wijze heeft het Leger zich een plaats veroverd in on; land, welke geen enkele beweging bemach- tigen kan, die de leer huldigt: oog om oog en tand om tand. Er is nog iets anders, waarop we moe ten wijzen. Het Leger des Heils is een import-arti kel, maar het openbaarde zich niet als een onnederlandsch instituut. Aanvankelijk kwamen de commando's uit Londen; toen echter hier een stevige fundeering aanwe zig bleek, werd een Nederlandsche commandant benoemd. Dit bracht van lieverlede ook eenige wij ziging in de taktiek. Hoewel „getuigen en redden" doel bleef en het Leger des Heils nooit een politieke organisatie wil worden; besefde men toch steeds duidelijker, dat een Christen óók een roeping heeft in het staatkundig leven. En met dankbaarheid mogen wdj constateeren. dat de Christelijke politiek op allerlei wijze door het Leger gesteund wordt. Wij zeggen dat niet uit partijbelang, maar zien er een bewijs in van de stelling, dat het Leger zich aangepast heeft aan ons volksleven en daarom een breede plaats verwierf en toekomst heeft op Nederland sche bodem. Dat blijkt trouwens niet alleen bij dit jubileum. DE BEMANNING VAN DE „ANDRA" Regeering verzoekt vrijlating Nog steeds bleef de onzekerheid over het lot van de bemanning der „Andra", die door een Spaanse he nationalistisohe kruiser to* zinken werd gebracht, voortduren. Na heel veel moeite heeft men bij heit Departement van Bui*enlanÖsohe Zaken, naar de „Tel." meldt, een telegram ontmangen van den Ne- derlandschen consul te San Sebastian. Hierin wordt gemeld, dat alle Nederland sche opvarenden van het s.s. Andra" zich te San Sebastian in1 verzekerde bewaring bevinden en dat allen het goed maken (let terlijk werd geseind: tous bien portants). Na ontvangst van dit telegram, van welks inhoud mededeeüng is gedaan aan de fami lie van de leden van de bemanning, heeft het departement van Buitenlandsche Zaken den Nederlandschen consul te San Sebastian terstond telegrafisch opgedragen om onver wijld nieuwe stappen bij de autoriteiten van de regeering yan generaal Franco te Sala manca te doen om de vrijlating van deze z3ventien Nederlanders te verkrijgen. Explosie en vlammenzee vernietigde een technisch wonder Wrak sloeg nabij de landingsmast van Lakehurst te pletter In enkele minuten kwamen vele personen om het leven Het bekende groote Duitsche luchtschip „Hindenburg", dat reeds twintig reizen naar de Vereenigde Staten maakte, is gisteravond om kwart over zeven (Amer. tijd), toen het te Lakehurst, nabij New-York wilde dalen, in brand geraakt en ontploft. Aan boord van de „Hindenburg" bevonden zich volgens de opgaven 39 passagiers en 61 leden der bemanning. De ramp deed zich voor op het oogenblik, dat het lucht schip aan de landingsmast zou worden gemeerd. Men hoorde het geluid van een ontzaglijke ontploffing en in een oogwenk ging het luchtschip schuil achter de vlam men. Enkele seconden later viel het gevaarte en sloeg met een daverend geweld op den grond te pletter. De „Hindenburg" was met twaalf uur vertraging aange komen, daar hij met zeer slecht weder had te kampen gehad, 's Middags had hij boven New-York gecirkeld, al vorens zich naar Lakehurst te begeven. Het luchtschip had omstreeks middernacht weder naar Europa moeten ver trekken, met passagiers voor de kroningsfeesten te Londen. Men weet nog niet hoeveel dooden er te betreuren zijn, en evenmin hoeveel personen er zijn gewond. Langen tijd was het onmogelijk, de laaiende vuurzee te benaderen Zoo spoedig de tijding van de ramp haar werd gemeld zond de politie van New-Yersey per radio alarmseinen uit waarop uit den geheelen staat dokters en verpleegsters zich per auto naar de plaats van de ramp spoedden. De American Airlines" zonden uit Newark een vliegtuig met artsen en verbandstoffen. Een compagnie militairen uit Philadelphia, welke bij de landing assistentie had moeten verleenen, was behulpzaam bij de bergingswerkzaamheden. De ramp heeft te Lakehurst groote deernis verwekt. De Amerikaansche minister van handel R o p e r, die te Washington het ontzettende nieuws vernam, zeide: „Ik ben door dit vreeselijke ongeluk diep getroffen". De „Hindenburg" stond op zijn laatste, een-en-twintigste Amerika-reis onder bevel van kapitein Max Pruss, doch de bekende kapitein Ernst Lehmann die verleden jaar bevel voerde over hetluchtschip der grooten van de Duitsche civiele en militaire luchtvaart was, bevond zich even eens aan boord. De Hindenburg" was bij het passeeren van New-York gedwongen zeer laag te vlie gen. Bij 't voorbij gaan van het State-buil- ding hingen er zeer vele menschen uit de vensters van deze wolkenkrabber, die de passagiers van het luchtschip toewuifden. Men kon zelfs elkanders gezichten onder scheiden. Men zal niet hebben vermoed, welk een catastrofe in aantocht was! De geheele reis was bijzonder moeilijk ge weest wegens de ongunstige atmosferische gesteldheid. In he<t gezicht van Lakehurst werd de „Hindenburg" overvallen door een hevig onweer, hetwelk met ontzettende regens gepaard ging. Het luchtschip moest nog een uur in de lucht blijven, aleer tot de landings-manoeuvres kon worden over gegaan. Toen de luchtreus eindelijk lang zaam tegen den landingsmast daalde, deed zich een ontploffing voor. Een geweldige vlam schoot uit het gevaarte dat na enkele minuten van een trotsch luchtschip in een HOTEL POLEN KOFFIRHNK AMSTERDAM Nieuwe Doelenstraat HOTEL DES PAYS-BAS Alle moderne comfort Echt Holl. huiselijkheid Kamers ind. ontbijt f 4.— en f 4-50 met badkamer vanaf f 5-— RESTAUR ATeJcf> 46400 I IÉM Jhll'" 'j vernield, geblakerd en verbogen geraamte veranderd \vj>< Niet alle opvarenden omgekomen Onder de opvarenden van de „Hinden burg" bevond zdch o.a. een aantal Ameri kaansche studenten, die van een reis naar Europa terugkeerden. Er bestaat nog groote onzekerheid om trent het getal dergenen, die de ramp zou den overleefd hebben. Volgens de eerste berichten zouden slechts de heeren Clifford Osbur, Joseph Spahs en Philip Mongon gered zijn. Een later bericht van het D.N.B. meldt, dat in het geheel een twaalftal personen door de red dingsmanschappen naar een der ziekenhui zen zijn overgebracht. De Amerikaansche landingsbrigade was 43 man sterk. Van hen is, als door een wonder, niemand bij het neerstorten van t luchtschip Wat een ooggetuige verhaalde „Ik stond op ongeveer 75 meter van den landingsmast zoo luidde het eerste ver haal van een ooggetuige, Robert Novins ge naamd en het luchtschip had juist nog twee lijnen uitgeworpen, dde door het lan- dingspersoneel naar den mast werden ge sleept, toen er plotseling een enorme vlam omhoog schoot uit het middengedeelte van de „Hindenburg" iets naar den achter steven toe. Een seconde daarna hoorde ik een verschrikkelijke ontploffing en vlak daarop leek het geheele luchtschip in vlam men gehuld te zijn. Het was op dat moment nog slechts een goede twintig meter van den mast verwijderd". „Het vlammend gevaarte stortte neer met zulk een snelheid, dat ik den indruk kreeg, dat eenige leden van het landingspersonee', geen kans meer hadden gehad zich uit voeten te maken en onder het brandende wrak terechtkwamen". „Er waren een paar honderd menschen naar Lakehurst gekomen om de opvaren den van de .Hindenburg" te begroeten. Van die kleine menigte maakte zich, toen zij de ramp zoo vlak voor haar oogen zag gebeu ren. een paniek meester. De menschen lie pen huilend en schreeuwend heen en weer". Zware slag voor de Duitsche luchtvaart Het vergaan t.iu de „Hindenburg" is u zware slag voor de Duitsche luchtvaart, die daardoor plotseling in diepe rouw wordt ge- Hef luchtschip .Jiindenburg". toen het bij een tocht over ons land Rotterdam- sche Raadhuis passeerde. domipeld. Plotseling is een einde gemaakt aan een succesvolle reeks van lange af standvluchten, alle ondernomen door lucht schepen van de bekende Zeppelin-werf te Fried richshafen. Terwijl men allerwegen nog experimen teert met vliegbooten en vliegtuigen, om een transatlantische luchtlijn voor passa giers te stichten, leek het of Duïtschland reeds zijn eigen oplossing had gevonden in het levenswerk van dr Eckener den b- faamden constructeur, naar wiens ontwer pen een „Graf Zeppelin" en een „Hinden burg" gebouwd werden, die stormen en noodweer doorstonden. Voor dr Eckener is deze ramp dan ook een bijzonder zware slag, al kan men, zoo lang de oorzaak van 't ongeluk niet nauw keurig is vastgesteld, nog geen enkele con fusie ten aanzien van zijn constructie trpkken. De mogelijkheid is zelfs zeer groot dat de ontploffing is ontstaan door een on gelukkige samenloop van omstandigheden welke niets afdoet aan de groote beteekenis van zijn pionierswerk op het gebied den luchtschepenbouw. Vroegere luchtrampen De prestaties van de „Graf Zeppelin" het eerste Duitsche luchtschip dat aanvanke lijk onder commando van dr Eckener zelf regelmatig een transatlantischen dienst onderhield vielen te meer op, doordat bijna alle groote luchtschepen, die buiten Duitsch- land waren gebouwd, na korteren of lange- ren tijd vergingen, waarbij vele opvarenden om het leven kwamen. In 1912 ontplofte in Atlantic City 't Ame rikaansche luchtschip Akron", waarbij vijf personen gedood werden. In 1913 stortte 't Duitsche luchtschip „L.L." bij Helgoland neer, waarbij vijftien menschen het levari lieten, terwijl in hetzelfde jaar bij de ont ploffing van de „L-2" boven Berlijn, 28 per sonen werden gedood. In Juni 1914 verongelukte een Oosten- rijksch luchtschip, waarhij negen dooden vielen. Laat men de 57 Duitsche Zeppelins, die tijdens den wereldoorlog werden ver nield buiten beschouwing, dan wordt de reeks voortgezet in Juli 1919 toen het Brit- sche luchtschip N. S.-ll" in de Noordzee verging, waarbij zeven menschen werden gedood. In Aug. 1921 stortte boven Huil de Brit- sche ,Z. R. 2" neer, waarbij 4-> opvarenden gedood werden; in Febr. 1922 vloog bij Hampton de „Roma" in brand met 34 doo den en in October van hetzelfde jaar ont plofte bij San Antonio de ,C. 2" waarbij slechts twee opvarenden werden gewond Twee opvarenden slechts werden gewond, toen in Juni 1923 't Amerikaansche marine luchtschip „F.C." in brand raakte, doch in Dec. 1923 werd de wereld opgeschrikt duor de ramp met het Fransche luchtschip „Dix- mude" boven de Middellandsche Zee, waar bij 54 slachtoffers werden geteld. In September 1925 werden veertien per sonen gedood, toen het Amerikaans ;hc luchtschip Shenandoah" in een storm bij Cambridge in den staat Ohio verging. Veel pennen zijn in beweging gebracht in verband met den ondergang van het Ita- liaansche luchtschip „Italia", dat onder leiding van generaal N o b i 1 e een expedi tie naar de Noordpool had ondernomen. Een deel der opvarenden, waaronder N o- b i 1 e zelf, werd teruggevonden en gered, dc oh de groote pool-onderzocker A m u n 1 sen verloor bij de reddingspogingen het leven. In October 1930 werd de wereld opgeschrikt door de ramp van het Engelsche luchtschip „R. 101", dat in den nacht van Zaterdag op Zondag, op zijn eerste officieele vlucht, bij Bcauvais in Frankrijk in brand vloog en neerstortte. Alle 48 opvarenden kwamen om het leven; onder hen bevond zich o.a. de toenmalige Britsche minister van lucht vaart. Nadat in Februari 1932 reeds het Good Year luchschip „Columbia" bij New-York was verongelukt, werd in April 1933 Ameri ka door een groote ramp getroffen, toen hei grootste bestuurbare luchtschip, de ..Akron bij de kust van New-Jersev in een storm raakte, door den bliksem werd getroffen, in brand v'oog en omlaag stortte Van de 77 opvarenden werden slechts 4 gered. In Februari 1935 s'orte het tweede groote Amerikaansche luchtschip, de „N'acon", ver moedelijk tengevolge var een constructie fout ten zuiden van Montery in zee. In d't geval konden 81 van de 83 opvarenden g-?- red worden, o.a. de commandantkapitein Wiley, die de rampen van de „Shenandoah' De Duitsche Zeppelin-successen Inmiddels had de Duitsche luchtsdhip- bouw verder gearbeid. De „Graf Zeppelin", onder leiding van Dr. Hugo Eckener ge bouwd en in 1930 gereed gekomen, maakte ware zege-tochten rond de wereld. In Maart 1932 werd begonnen met een aanvankelijk veertiendaagsche luchtdiens* op Zuid-Ame- rika en in de zomermaanden naar de Ver. Staten. Het luchtschip Jiindenburg In Maart van het vorige jaar werd ue „Hindenburg" voltooid. Het seheeps'tehaaoi had een lengte van 248 meter en de grootste middel,ijn bedroeg 41.2 meter, waardoor het gevaarte een minder slanke indruk maakte dan de „Graf Zeppelin". De gasinhoud be droeg 190.000 kubieke meter en het gas was verdeeld over zestien cellen. Aanvankelijk lag het in de bedoeling helium als draaggas te gebruiken en waterstof als manoeuvreer- gas, doch de levering van heiiumgas. dat slechts in Amerika gewonnen kan worden, stuitte op zoodanige moeilijkheden en Je er varingen, die Dr. Eckener met waterstof had opgedaan, waren zoo gunstig, dat men tenslotte besloot uitsluitend waterstofgas te gebruiken. Het luchschip werd voortbewogen door m vier buiten den romp opgehangen gondels gemonteerde dieselmotoren van de Daimler Buiz Motoren fabriek te Stuttgart, die een gezamenlijke topprestatie hadden van 4200 P K. en aan het schip een gemiddelde snel heid van 125 K.M. per uur konden geven. Bij gunstigen wind kon deze aanzienlijk hooger zijn, doch bij straffen tegenwind tot onder de honderd kilometer per uur dalen. De „Hindenburg'' kon 60.000 K.G. stookolie meevoeren en had dan een actieradius van 11.000 K.M., waarbij dan nog ruimte was voor het meenemen van 19.000 K.G. nuttige lading aan vracht en passagiers. Aan het comfort der passagiers was zeer veel zorg besteed. Het luchtschip had twee dekken. Het bovenste werd hoofdzakelijk in beslag genomen door 25 twee-ipersoons slaaphutten, voorzien van warm en koud stroomend water, electrische verlichting, kunstmatige ventilatie eenz.; een smaakvol ingerichte eetzaal voor vijftig passagiers; een lees- en schrijfzaal; een conversatie kamer en twee wandelgangen, voorzien van schuine ramen, waaruit men een prachtig uitzicht genoot, terwijl het beneriendek een gasclichte rooksalon bevatte, waar de pas sagiers zonder eenig brandgevaar te ver oorzaken, mochten rooken. In het midden van het luchtschip bevond zich een vrachtruimte van zoodanige af meting, dat er zelfs auto's in geborgen konden worden. In den boeg van het schip was de commando-gondel met navigatie- ruimte gebouwd. Qp 31 Maait 1936 vertrok de .Hinden burg" des morgens te half zes uit Frie drichshafen voor zijn eerste reis naar Zuid- Amerika, alwaar het op 4 April vroeg in den ochtend te Rio de Janeiro ankerde. Reeds in Mei voer de „Hindenburg" naar Nóord-Amerika en bijna een jaar geleden op 9 Mei 1936, vestigde het luchtschip em record door de reis naar Lakehurst ovei den Oceaan in 62 uur te volbrengen. Het commando werd toen nog gevoerd door Ernst L e h niann, den trouwen mede werker van dr Eckener, die zooveel tot het succes der Duitsche luchtschepen heeft hij gedragen en vrijwel zeker bij deze ramp om het leven is gekomen. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit VIER bladen Het Duitsche luchtschip „Hinden burg" is te Lakehurst (Ver. Staten) enkele oogenblikken voordat het zou landen geëxplodeerd, en bran dend neergestort. Er bevonden zich omstreeks honderd personen aan boord; ruim dertig opvarenden hebben bij deze ramp het leven ge laten. Dr. Colijn heeft Woensdag in Middels burg en in Oostburg gesproken. Ter gelegenheid van het 50-jarig be staan van het Leger des Heils in Neder land zijn te Amsterdam feestelijke bijeen* komsten gehouden. Bondsdag van de Geref. Jongelingen te: Middelburg. De Bond van Ned. Herv. Jongelings* vereenigingen op Geref. grondslag kwam te Amersfoort in Bondsdag bijeen. De Bondsdag van het Nederl. Jonge lingsverbond is te Zwolle gehouden. Vergaderingen van de afd. Z^HoIland en de Oostelijke afdeeling van de Bond van Chr. Geref. J.V. Te Rotterdam is de jaarlijksche Zendïngs- dag gehouden van de Nederl. Zendings- vereeniging. De algemeene vergadering van de Prot, Chr. Bond van Spoor- en Tramwegperso neel. De jaarvergadering van de Calvinisti sche Juristen-Vereeniging is te Amersfoort gehouden. De „Kievit" heeft nabij Athene eert noodlanding gemaakt. Bij een twist te Glanerbrug is een per soon gedood. Bij een autobotsing in Den Haag zijn twee personen zwaar gewond. In Barcelona hebben straatgevechten zeer talrijke slachtoffers gemaakt; de stad staat thans onder een militair regiem. Neutrale schepen zijn thans bezig, de vrouwen en kinderen uit Bilbao in veiligheid te brengen. Eden heeft in het lagerhuis een uiteen zetting gegeven over den toestand in Spanje. LAKVERF VAK WAGEMAKEP5 Bpeda (Zie vervolq elders in dit blad) Wij verrekeren U een prettige en interessante, schriftelijke opleiding tot RECLAME-TEKENAAR en ONTWERPER Dit vak biedt een goede toekomst Inlichtingen ïonder verplichting bij A.S.S.O. Nieuweplein 31, Arnhem, Telefoon 24597 STAP UIT UW OUDE COSTUUM MET PINKSTEREN I Palthe reinigt Palthe perst Palthe stoomt Palthe verft NEDERLANDERS koopen thans meer FISK-Banden dan ooit tevoren. 's-GRAVENHAGE, NOORDEINDE 140C Een „echt" Perzisch Tapijt is niet duurder dan een goed machinaal kleed. Zichtzendingen met eigen wagens door het geheele land. HOTEL „NAEFF" V E L P (Geld.) BEKEND RESTAURANT Modern ingericht \ut^Garage TENNISBAAN - Prachtige Tuin Matige Prijzen Telefoon 3152 en 3153 B. BEIJER. Doodelijk ongeval Door de tram gegrepen Men meldt ons uit Rotterdam: Woensdagavond is op de Rotterdamsche dyk nabij het Witte dorp een ongeveer 40- jarige man onder een motorwagen van lyn 4 geraakt. De tram, welke op dat oogenblik een groote vaart had, kon door den bestuurder niet tjidig tot stilstand worden gebracht. Het slachtoffer, dat zwaar verminkt was, moet op slag zyn overleden. Daar op hem geen papieren of andere voorwerpen werden gevonden waaruit zyn identiteit zou kunnen bly'ken, wordt hieromtrent door de politie nog een nade£ onderzode ingesteld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1