llimtur £ciïtódjr (üouraut Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Onuitroeibaar misverstand Dr Colijn in Kennemerland EBERTO-schoenen MMtLHt NNINL/; - EEN PRACHTBOEK VOOR DE BOEKENWEEK ERVEN J, BIJLEVELD - UITGEVERS - UTRECHT RIPOLIN abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waai een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche i zending430 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7 et Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar No. 6075 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 ZATERDAG 1 MEI 1937 Hrtiertentiepripen: Van I tot 5 regelsf U7V» Elke regel meer 032'/: ngezonden Mededeelingen van 1—5 regels230 Elke regel meer 0-45 i/oor bet bevragen aas 'l bureau wordt berekend 0.10 18e Jaargang Dat telkens weer dienst moet doen Christenen, die. op hun daden letten en hun woorden wegen, wachten zich voor ij dele taal, wetend, dat woorden niet vervliegen, maar blijven; en dat wij eenmaal van elk ondoordacht ge sproken woord rekenschap moeten af leggen. Helaas is het noodig zelfs tegen het kwaad van bastaardvloeken ook in onze kring te waarschuwen. Maar wij moeten er direct aan toevoegen, dat er zeer sterke drang bij ons aanwezig was om boven dit artikel te schrijven; het eeuwige misverstand. Wij weten het wel, dat er van een „eeuwig" misverstand in de Bijbelsche zin van het woord geen sprake kan zijn. Dat laat de eeuwige Waarheid niet toe. Maar bij wijze van spreken zijn wij geneigd de sterke uitdrukking te bezi gen, omdat daarin niet alleen ligt de gedachte aan een „onuitroeibaar" mis verstand, maar ook dat dit van de val in het Paradijs af bestaan heeft en be staan zal tot de jongste dag toe. Onze taal is te arm om ten volle uit te beel den het eindelooze, het blijvend karak ter van de misvatting, welke ook thans met graagte gehanteerd wordt in de verkiezingsstrijd, met name zooals deze gericht is tegen de (oude) rechterzijde. Het is waar, ook in dat opzicht is kentering te bespeuren. De vrijzinnige groepen zijn bezig zich te heroriëntee- ren en komen daardoor in de praktijk iets anders te staan tegenover de anti these dan vroeger. Wij gelooven, dat wij de situatie welke bezig is zich te ontwikkelen, in groote trekken als volgt kunnen om schrijven. Liberalen en vrijzinnig-democraten zijn langs de weg der ondervinding ge komen tot de erkenning, dat in de door de Christelijke partijen beleden geloofs overtuiging een geestelijke kracht schuilt, welke ook voor het staatkundig leven van groote beteekenis is. Zelfs is men geneigd de waarde van het Chris tendom voor eigen politieke actie te accepteeren, al zal men niet toegeven, dat het staatkundig streven recht streeks onder de tucht van Gods Wet gesteld moet worden. Liever zal men spreken van individueele invloed, van schoone tradities, welke zegen met zich brengen. Aanstonds rijst de vraag hoe onze houding tegenover dit gewijzigd optre den moet zijn? Daarop antwoorden wij thans slechts dit. Hier is een oorzaak van verheuging en van waakzaamheid. In het verleden was het zoo, dat de vrijzinnige groepen van ons eischten de aanvaarding van hun opvatting over een Christendom boven geloofsverdeeld heid en met uitschakeling van Gods Wet uit de politieke actie; en onze kracht school toen niet in het smalen op het vrijzinnig geloof, maar in het afwijzen van hun pogen om de vrijzin nige gedachte te doen heerschen in het staatkundig leven en de anti-revolutio nairen (in ruime zin genomen) te an- nexeeren voor hun politiek streven. Thans is het onze plicht om ver heugd te zijn over de waardeering van onze beginselen en geboden hulp niet bij voorbaat op grond van overigens sterke argumenten af te wijzen; ander zijds echter mogen wij niet verhelen, dat zulks een gevaarlijke situatie scheppen kan waarin verflauwing der grenzen niet denkbeeldig zou zijn. Wie verstand van verwarringsticlv tende inlegkunde heeft kan uit het bo venstaande conclusies trekken, welke wij niet voor onze rekening nemen, maar tot misverstand behoeft deze uit spraak niet te leiden. roode pers een politiek hoofdartikel vindt over het vierde gebod („niet ijdellijk gebruiken") al bedoelt men dan ook het derde gebod, tenzij men om toenadering te toonen een Room- sche catechismus heeft gebruikt en dus van het tweede gebod had moeten spreken. Maar goed, ter versterking van eigen, aan alle godsdienst gespeende politieke actie, roepen thans de sociaal-democra ten Karl Barth te hulp om tegelijker tijd op de Oxfordbeweging en de Chris telijke politieke partijen toe te passen het oordeel van dezen theoloog„Hij eert God niet, die met Gods zaak als met zijn eigen zaak meent te kunnen omgaan". Zij gebruiken ijdellijk de naam des Heeren. Zoo aangepakt kan men er toe komen om te wijzen op het „droevig verschijn sel van deze verkiezingsstrijd, dat zoo talloozen weer doende zijn om den Allerhoogste en Zijn naam in dienst te stellen van hun aardsch-tijdelijk doel wit". Tegenover dezen staan gelukkig de anderen, „die zonder dat zij daar in zelfverzekerde en ijdele uiterlijkheid op de hoeken der straten van getuigen, hun socialistisch handelen in harmonie weten met een Opdracht, die boven partijprogram en sociaal-politiek doel wit uitgaat". Dat laatste is keurig en zelfs dier baar gezegd. Men is alleen geneigd te vragen hoe men aan bedoelde „Op dracht" met een hoofdletter komt. Wij doen de sociaal-democraten geen onrecht aan, wanneer we zeggen, zij naar eigen menschel ijk inzicht, Opdracht hebben afgeleid uit ideeën van menschelijke wijsbegeerte en dus de Openbaring, maar ook de Naam Gods niet ijdellijk gebruiken, maar hoogmoedig negeeren. Terwijl daartegenover staat, dat de positief Christelijke partijen geenszins beweren zooals een voorman der S.D.A.P. nog pas smalend schreef „God te moeten redden"; evenmin dat zij zich immer gedragen naar wat de Schrift van hen, ook op staatkundig terrein eischt; maar slechts aan ieder een voorhouden, dat Gods gebod ge hoorzaamheid vraagt op elk terrein van het leven. Want, al wat gij doet, doet het ter eere van uw God. Ook, als gij straks naar de stembus gaat. Met de sociaal-democraten staat het anders. Zij houden niet op de oude antithese tudschen ons en hen steeds weer naar voren te schuiven en daarbij het eeuwige misverstand zooveel moge lijk te bevorderen. De oorzaak daarvan ligt o. i. voor de hand. Zij gaan uit van de veronderstel ling, dat de roomsch-katholieken wat de ordeningsgedachte en de sociale verlangens betreft, veel dichter bij hen staan dan met name bij de anti-revo lutionairen. Zelfs schreef een enkel roomsch-kath. blad, dat de sociaal- economische eischen van onze dagen wel eens konden prédomineeren over de principieele verschillen. Welnu, wanneer de sociaal-democra ten nu aannemelijk kunnen maken, dat „antithese" valsch is, dan ligt de weg voor een nieuwe coalitie open. Is het dus wonder, dat men zelfs in de BETER ADVIES De Evangelische Maatschappij heeft aan alle predikanten een zendbrief gericht, waar in deze aangespoord worden bij de komende verkiezingen hun stem alleen uit te bren gen op candidaten, die het Protestantsch karakter onzer natie willen handhaven. Wij houden ons, aldus staat in de toelich ting, buiten de praktische politiek en gij moet zelf maar uitmaken öp welke partij gij uw stem zult uitbrengen; maar laat uw stem en uw steun bepaald worden door de overweging: „Nederland mag nooit Roomseh worden!** Het zal wel een kostelijk advies zijn, dat de Evangelische Maatschappij hier aan de predikanten geeft; maar wij vreezen, de opvolging nog al moeilijk zal zijn. Want hoe kan iemand die niet aan praktische politiek doet een ander adviseeren hoe hij praktisch politiek moet drijven? Aan zoo'n negatieve raadgeving heeft men niet veel; het komt juist op de praktijk aan. Het zij ons daarom vergund in alle Be scheidenheid de predikanten een ander, positief advies te geven: predik morgen en voortaan niets dan het zuivere Evangelie van Jezus Christus, dan behoeft gij u over de politieke richting niet ongerust te ma ken. En ook niet over de verroomsching van Nederland. Een Evangelische Kerk is heter dan een „Evangelische Maatschappij". De K.N.I.L.M. hoopt binnen twee a drie maanden de nieuwe luchtlijn naar Austra lië te kunnen openen. Het ligt in de bedoeling, voorloopig één maal per week naar en van Australië te vliegen, zooveel mogelijk in aansluiting op aankomst en vertrek van de Indië-vliegtui- gen der K.L.M. De heer Wijnkoop heeft de Ministers van Buitenlandsche Zaken, Defensie a.i. en van Handel een aantal vragen gesteld naar aanleiding van het weigeren van convooi aan het s.s. „Sarkani" door de „Java" in de Spaansche wateren. De heer Drees heeft vragen ges?teld aan den Minister van Sociale Zaken naar aan leiding van een circulaire welke aan een aantal gemeentebesturen zou zijn verzon den, waarin deze in overweging wordt ge geven om de werkverschaffing en steun verlening van 5 Juli tot 25 September ge heel stop te zetten. Gevraagd wordt hoe de circulaire luidt en aan welke gemeenteu zij .verzonden is. Te IJmuiden in een tent aan den duinrand Te Haarlem in de veilingzaal van het Krelagehuis Weder een auditorium van ruim 6000 hoorders Gisteravond heeft Dr. H. Colijn in het hartje van Kennemerland gesproken, het eerst te IJmuiden, daarna te Haarlem. Het optreden van onzen lijstaanvoerder was ook hier een gebeurtenis, die mede de an dersdenkenden beroerde, getuige de belang stelling van de bevolking van IJmuiden voor de komst van den minister-president. De kiesvereeniging aldaar had aanvanke lijk gecacht het wel te kunnen klaren met de groote Wilhelminakerk, doch evenals in andere plaatsen moest hier worden omge- naar een nog grootere vergadergelegen heid en men had die gevonden in een tent aan de duinrand van enorme afmeting, waar c'e leider van de partij het woord richten kon tot een auditorium van ruim 3000 personen. De lange, goed verlichte tent was aangekleed met oranjedoek en verkiezingsplaten, ter wijl het spreekgestoelte gesierd was met de nationale kleuren, planten en bloemen. Het sprak wel vanzelf, dat het portret van de jarige Kroonprinses daar een eereplaats ontving en de aanwezigen zich met oranje hacden getooid. Gezeten op plankendeelen, die waren uit gelegd op haringtonnen in het zand, kort ten de talrijke bezoekers zich vóór de koonst van den spreker den tijd met het zingen van nationale liederen, begeleid door het Chr. fanfarecorps Juliana, onder leiding van d&> heer D. KI u t Van de momenten vóór de aanvang der vergadering maakte de voorzitter, 'de heer H. Hom burg, gebruik om den burgemeester van Velsen, Mr. M. M Kwint, te verwelkomen en woorden van dank te spreken tot hen, die in een luttel aantal dagen de organi satie van deze massa-samenkomst voor el kander hadden gebracht. Een afzonderlijk 'oord richtte de voorzitter tot de werkloozen die voor het inrichten der vergadergelegen heid het hunne hadden bijgedragen, (ap plaus) Ternauwernood was de heer Homburg te gen acht uur met zijn vóór-speech gereed of gejuich buiten kondigde de komst van Dr. Colijn aan. Begeleid door den voorzitter der regelingscommissie, den heer D. Visser, hoofd van de Marnixschool, en door den heer F. P. Vermeulen, lid van de Prov. Staten, schreed Z.Exc. de lange tent door, aan alle zijden begroet door juichende, ent housiaste menschen. De muziek zette, zoo dra Dr. Colijn op het podium verscheen, de melodie in van Gezang 96, welk lied eenigszins gewijzigd den redenaar staande werd toegezongen. De actie in Kennemerland Nadat de voorzitter, de heer H. Hom- urg, eenige verzen uit Psalm 66 had ge lezen en in gebed was voorgegaan, verwel komde hij inzonderheid Dr. Colijn, hem ver zekerende. dat in Kennemerland een zeer opgewekte verkiezingsactie wordt gevoerd Men blaakt hier van strijdlust. Zelfs heeft de propagandaclub een „Colijn-winkel" ge opend en men heeft zich hiermede gehaast uit vrees voor de werking van de vestigings wet (hilariteit). Spreker bad den grijzen leider de kracht Gods toe voor het volbrengen zijner bijna bovenmenschelijke taak. Wij volgen U, be sloot spr., in den strijd voor kerk, gezin en school, niet met gebalde vuist of met ge- strekten arm, maar biddend en werkend. Dr Colijn aa: het woord Het woord was nu aan Dr. C o 1 ij n, bij zijn optreden met stormachtige ovaties be groet Al dra had de spreker het volle ge hoor van dit volk der geestgronden en van de zee, toen Z.Exc., herinnerende aan zijn spreken van vier jaar geleden, zeide het ge voel te hebben na een lange reis weer aan den huiselijken haard te zijn teruggekeerd. Was de stemming in den aanvang der rede ietwat willig voor applaus, binnen een kwartier dacht niemand er meer aan en zag men de duizenden hoorders met gespan nen aandacht luisteren naar het betoog van den vermaarden spreker. Intusschen bleek de schare vatbaar voor den humor, waarmede de spreker zijn betoog kruidde. Zoo bijv. toen Dr. Colijn sprak over de een voudige uitdrukking, in sommige kringen tot een scheldwoord geworden („aanpas sen"). Hier in deze havenplaats roerde Dr. Colijn de Regeeringsbemoeiing met de visscherij Spr. erkende, dat het kabinet in den aan vang te dezen opzichte een fout had ge maakt Zoodra de Regeering evenwel over tuigd werd, dat zij met de visscherij een niet al te gelukkige hand had, heeft zij haar eerst ingenomen standpunt losgelaten en is zij een beteren weg ingeslagen. Bijzondere instemming der vergadering had de betuiging van Dr. Colijn, dat z.i. in de toekomst de Regeering ook aandacht heeft te schenken aan die 65-jarigen, die niet onder de bepalingen van de Ouder domswet vallen. Terwijl de uitspraak, dat ons volk veilig zich gevoelt onder het schild van Oranje en wij willen handhaven onze oude volksvrij heden geen Staten-Generaal, die men als „mannenkoor" kan aanduiden, zei spr. geestigop den nationalen feestdag van gisteren met algemeen handgeklap werd on derstreept Dr. Colijn besloot zijn rede met een alge- meenen oproep tot het Nederlandsche volk, waarna de vergadering het Lutherlied zong. Telegram Prinses Juliana In een kort slotwoord stelde de voorzitter onder groot applaus voor op dezen Prinses- sedag het volgend telegram te verzenden: H.K.H. Prinses Juliana Soestdijk. De Antirevolutionairen uit Kennemer land, in grooten getale gekomen om te luisteren naar Dr. Colijn, feliciteeren Uwe Koninklijke Hoogheid met de her denking Uwer geboortedag. Zij bidden voor U en Uwen Prinselijken Gemaal Gods onmisbaren zegen voor de toekomst. H. HOMBURG, voorz. Onder het zingen van de beide bekende coupletten van het Wilhelmus verliet Z.Exc. de tent. Het publiek had nog juist gelegen heid Dr. Colijn met een daverend applaus gejuich uitgeleide te doen, hetwelk over genomen werd door de wachtende honderden buiten. In snelle vaart met de Velser motor-politie voorop ging het nu per auto «o» «pooirubbi VarvoorJifld »olg»n» gehot nl*vw« Woo» «lel rcrkrllgboor, axfld* (kb M di flrmo WED. J. P. van BOMMEL - mnoft geoctrooieerde «rtrwfjie (Octrooi ea 20075> MOERGESTEL U kunt deze 2 man worden! Hoe staat het echter met Uw theoretische ontwikkeling P B N A, het Nederlandsche Technicum, Arnhem, geelt reeds bijna 25 jaae met groot succes schriftelijke cursussen op he* gebied van BOUWKUNDE. WATERBOUW.' KUNDE, WERKTUIGBOUWKUNDE. ELECj TROTECHNIEK en CHEMIE. Zend deze annonce in open couvert met Uw naam als afzender aan PBNA-ARNHEM 84.' PBNA naar het Krelagehuis te Haarlem, waar eveneens een compacte massa van ruim 3000 personen Dr. Colijn afwachtte. Te IJmuiden werd inmiddels de vergade ring beëindigd met een slotwoord van Dr. C. V e e n h f, Geref. predikant te Haarlem. In de samenkomst in de Spaarnestad was als eerste spreker opgetreden Prof. Dr. J. W a t e r i n k, hoogleeraar aan de V. U. te Amsterdam. Enthousiaste ontvangst De ontvangst in het Krelagehuis te kwart vóór tien was zeer enthousiast Krachtig dreunde *t applaus op, toen Dr. Colijn, begeleid door den voorzitter der Haar I -cru (ÏJkJCI DL "A/A//A/A j <JLnJ fijn, die ken ik (Adv.) verschijnt 1 mei lESLIE D. WEATHERHEAD, 't GEBEURDE IN PALESTINA Met 32 illustraties in koperdiepdruk. - Vertaald door J. HEDLEY—ROGGE VEEN. Omvang 228 bladzijden PRIJS GEBONDEN 3.90. IN ENGELAND DIRECT BIJ VERSCHIJNING GEKOZEN TOT „HET RELIGIEUZE BOEK VAN DE MAAND" VRAAGT BIJ UW BOEKHANDELAAR DIT NIEUWE BOEK VAN DEN BEKENDEN PREDIKANT EN PSYCHOLOOG lemsche kiesvereeniging, Mr. A. B r u c h", de groote, met belangstellenden opgepakte vei lingzaal doorliep om het podium te bereiken. Ook hier was de zaal met vlaggen, planten enz. verlevendigd. Treffend was het oogenblik toen de Haar- lemsche vergadering Z.Exc. de zegenbede uit Psalm 134 toezong. Een geestdriftig welkomstwoord Dat hier het enthousiasme hooger Op laaide dan te IJmuiden reeds het geval was, bleek het best toen Mr. A. B r u c h, de voor zitter der vergadering, Dr. Colijn verwel komde. Zijn klinkend protest tegen een „valschelijk genaamde nationale beweging" vond krachtig weerklank bij de duizenden aanwezigen. Welkom, ging spr. voort, roepen U toe d'e de mannen en de vrouwen, de jongens en de meisjes, de armen en de rijken. Haarlem waardeert het, dat U ook hier hebt willen komen, terwijl spr. reeds op een berekening van 51 spreekbeurten is gekomen. Niet alleen namens de A.R., maar ook uit naam van de hier aanwezige niet-A, R. roe pen wij u het welkom toe. Gij zijt, vervolgde spr. niet alleen het gouden kleinood der A. R. partij; gij zijt een gave aan ons vader land (applaus). Wij A.R. staan onder en achter U, en, zei spr. met stemverheffing, als men het wagen mocht U te besmeuren, staan wij als een onwrikbare muur vóór U (donderende toejuichingen, aanzwellende tot een machtige ovatie). Spreker besloot zijn geestdriftig woord met den uitroep: Wie? No. 1 van lijst 3! Dr. Col ij n, die nu het spreekgestoelte betrad, hield daarna ongeveer dezelfde rede als te IJmuiden, welke hij besloot met het Psalmvers „De Heer is mij tot hulp en sterkte". Dit lied des geloofs legde de grijze Staats man terwijl hij verzocht van applaus af te zien de talrijke vergadering op de lippen. Dr. Colijn sloot deze welgeslaagde samenkomst met dankzegging. Onder de aanwezigen merkten wij op Minister Slingenberg Dr. H. Colijn spreekt nog 3 Mei 4 Mei 5 Mei 7 Mei 8 Mei 10 Mei 11 Mei 12 Mei 13 Mei 14 Mei 15 Mei 18 Mei 22 Mei Zetten ('s middagsV Oldebroek ('s avonds) Zwolle Middelburg ('s middags) Oostburg ('s avonds) Arnhem Alkmaar Amsterdam Assen Hoogeveen ('s middags) Hengelo ('s avonds) Sittard Eindhoven Nieuwendijk (N.B.) 's middags) Breda ('s avonds) 's-Gravenhage Hilversum (3.30 n.m.) F. J. Grootendorst t Een bekend en algemeen geacht ingeze tene van Boskoop, de heer F. J. Groo tendorst, is Donderdagnacht in den ouderdom van 85 jaar overleden. De heer Grootendorst heeft 20 jaren zitting gehad in den Boskoopschen gemeente raad voor de A.R. partij, voor welker begin selen hij pal stond. Voorts maakte hij 40 jaren deel uit van het bestuur van de afd. Boskoop der vereen, voor Chr. Nat. School onderwijs, waarvan 25 jaren als voorzitter De Geref. Kerk heeft hij jaren gediend als diaken en ouderling. H. M. de Koningin er kende zijn verdiensten dcor zijn benoeming tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De begrafenis zal a.s. Maandag plaats heb ben. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit VIER bladert en het Zondagsblad Dr. Colijn heeft gister te IJmuideH en Haarlem gesproken. Te Zoetermeer heeft een fabrieks* brand gewoed. Verschenen is het jaarverslag van dd N.V. Amsterdamsche Bank Financieel Weekoverzicht Bizonderheden over het vergaan vaij den Spaanschen kruiser „Espana" Onder bescherming der Britsche ma* rine zal Bilbao door grijsaards, vrouweit en kinderen worden ontruimd. In Japan hebben rijks da gverkiezingerj verkiezingen plaats gehad, waaraan slechts weinig stemgerechtigden deel hebben ge* nomen. Iu Londen staken 25.000 bus-chauffeurs, het verkeer is gestremd. BETONHOUT KISTENHOUT Houthandel „ALBLAS" N.V« WADDINXVEEN I Opslaglaatsen te: 1 Rotterdam: Zwaanshals 119—121 's-Gravenhage: Fahrenheitstr. 343 TRIPLEX .Vraagt prijs LIJSTWERK (Adv.I Ga met den schoon maak dadelijk aan den gang met de beste lakverf: U en Uw huis ziet er 1 (AivJ BOEKHOUDINGEN BELASTINGZAKEN J. M. van Osnabruggë KR00SWIJK - Telef. O.-B'land 108 ASSURANTIES EFFECTEN (Adv.3 Het Prinselijk Paar naar Den Haag In afwijking van wat gisteren stond vermeld vernomen we thans, dat het steeds in de bedoeling heeft .gelegen van de Prinses en den Prins om a^. Maandag in Den Haag aan te komen. H.H. KK, H.H, zullen hun intrek nemen in het Huis ten Bosch VALKENBURG (L.) Hotel „FRANSSEN" Het bekende Hotel ter plaatse Bondshotel A.N.W.B.—KN.A.C. Telefoon 33 LIFT 80 Kamers met k, en w. str. water, Prachttuin Pensionprijs 3y2 gld. VRAAGT PROSPECTUS (Adv. 7 HOTEL PRINSES JULIANA VALKENBURG (L.) Tel. 8 Modernste Hotel ter plaatse {Adv.) valkenburg (l.) Uw aangewezen hotel hier ter plaatae Is: hotel „de k r o o N" Protestantsch Familie Pension, schuin t.o, uitgang station. TELEFOON 27 Modern comfort. Door geheel Nederland bekend voor prima keuken. Garage vrij. Referenties op verlangen; vraagt prospectus! Matige prijzen. Eig.: F. JANSEN. (Adv.) Studeer voor een vak mei toekomst Volg een goedkope, icKrihelijke opleiding tot RADIO-MONTEUR RADIO-TECHNIEK Grab's plaatsingsbureau Vraag zonder verplichting inlichtte bij A.S.&0. Nieuweplein 31, Arnhem, Telefoon 24597

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1