KERACO
NATIONALE INDUSTRIE
E.M.I. - UTRECHT
(EMI) Fabriek vanVeniilaloren
VRIJDAG 23 APRIE 1937
TWEEDE BI.AD PAG. s
Links: Een visschersboot uit Harlingen keerde huiswaarts
met een vangst van ongeveer 50 last haring, hetgeen een
vangst boven verwachting was. Met man en macht wordt
gewerkt aan het lossen der lading, om zoo spoedig moge
lijk wederom zijn geluk te kunnen beproeven.
DE LICHTE SIGAAR^
De Rotterdamsche brandweer in volle actie
tijdens de blussching van den feilen brand
welke gistermiddag ontstaan was in het
zolderpakhuis van een beddenmagazijn
aan de Goudsche Wagenstraat.
met
Onze Sigarenindustrie
Nog steeds Hollands
beste 10 cents sigaar
Onze Schoenindustrie
y WAALWIJK
GROOTSTE KEUS
NIEUWSTE
CREATIES
BINNENLAND
JACOB BEEN OVERLEDEN
Op 91-jarige leeftijd is te Den Helder
overleden Jacob Been een van de dapper
ste redders van de Nederlandsche kust.
Het stoffelijk overschot zal Zaterdag om
elf uur op de algemeene begraafplaats te
Huisduinen ter aarde worden besteld.
Officieele Berichten
Dnderscheidingew
Toegrekend is de aan do Orde van Oranje-
Kassau verbonden eere-medaille in brons, aan
L. Vroom te Haarlem.
leger en vloot
Bevorderd ztjn tot lult-kol. der mariniers de
kapitein F. Lugt; tot kapitein der mariniers
de'le-luit. W. J. v RhiJn; tot hoofdofficier van
den marlnestoomv.dienst der le kl. de hoofd
officier 2e kl. D. W. Kwak; idem de hoofd
officier 2e kl. titulair W. Dollekamp en de
officier van den marlnestv.dienst le kl. J. ten
Benoemd en aangesteld zUn bU het wapen
der infanterie tot res.-kap. de res.-le-luit. F.
B Warendorf; tot res.-le-luit de res.-2e-iult
L. P. M Roozen.
centraal bureau
voor de statistiek
Benoemd is tot adjunct-aocousstant tn vasten
lienst bö het centr. bursaal XPM dft Statistiek
de heer J, X. Westra,
KUNST EN WETENSCHAP
PHILIPS VAN KLEEF
Maximiliaan van Oostenrijk
en Vlaanderen
Proefschrift van dr. A. de Fouw
Hedenmiddag promoveerde aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, de heer A. d e
Fouw, directeur der Geref. Kweekschool
aldaar tot doctor in de letteren en wijs-
begeere op een proefschrift over: Philips
van Kleef, een bijdrage tot de
kennis van zijn leven en karak-
Maximiliaan van Oostenrijk kent elk van
af de lagere-schoolbanken. Maar Philips
van Kleef?
Het behoeft niet te verwonderen. Want
ook de historische wetenschap heeft nim
mer een serieuze poging gedaan, om het
leven en de beteekenis van deze figuur uit
het Vlaanderen der laatste helft 15e eeuw-
uit het duister te halen en zijn karakter te
verklaren. De dissertatie van Dr. de Fouw
voorziet in deze leemte en waagt een eerste
en o. i. zéér geslaagde poging om Philips
van Kleef als vijand van Maximiliaan van
Oostenrijk, als leider van de Vlaamsche op
stand tegen dezen recht te doen.
Het proefschrift behelst uiteraard uitge
breide biografische bijzonderheden over
Philips van Kleef; de kern van Dr. de
Fouws onderzoek echter is het conflict tus-
schen Maximiliaan en Philips van Kleef.
De Vlaamsche steden, bang geworden
voor de bedreigingen van buitenaf, be
richtten hun lioogen gevangene bereid te
zijn, hem los te laten mits hij een tractaat
teekende, dat hun vrijheden tegen zijn aan
matiging voortaan zou beveiligen en gij
zelaars wilde stellen. Maximiliaan weet
met de grootste moeite Philips van Kleef
over te halen, zich voor de laatste functie
beschikbaar te stellen. Vóór Maximiliaan
Brugge verliet „vroeg Philips hem nog
eens, als het ware tot schamens toe, of hij
zijn eed gestand zou doen of niet". En hoe
luidde 't antwoord?
„Maximiliaan heeft Philips op diens zake
lijke vraag in tegenwoordigheid van eenige
weinige getrouwen, uitdrukkelijk verzekerd
dat hij het beloofde zou uitvoeren."
Frederik III stond reeds in Vlaanderen
met een Duitsch leger, om de rebellen
voorbeeldig te straffen voor het vergrijp
aan zijn vorstenhuis, Maximiliaan sloot
zich bij zijn vader aan en hierriep 24 Mei
zijn eed. De Duitschers onder leiding van
Keizer Frederik en Maximiliaan slaan het
beleg voor Gent en Philips van Kleef
stelt zich nu aan t hoofd der
stad en bericht zijn vroegeren
heer, „dat h ij de wapenen op
neemt, omdat hij zich gebonden
weet door zijn eed".
Maximiliaan tracht zijn voormaligen stad.
houder over te halen tot hernieuwing van
trouw, maar deze beschouwt den landsheer
niet meer als heer, doch als tyran, dien
men „met eeren tegenstaan mag", om een
Valeriuswoord te gebruiken.
„Als Frederik en Maximiliaan zouden op
houden het Vlaamsche land en het Vlaam
sche volk te beoorlogen, dan zou hij ophou
den ze te verdedigen".
Kan reeds thans Maximiliaans houding
geen bewondering afdwingen, stuitend
wordt de wijze, waarop hij karakter en rid
dereer van Philips van Kleef trachtte te be
vlekken door „vage en boosaardige sug-
Men behoeft niet in 't onzekere te zijn,
aan wiens kant de auteur dezer monografie
staat. Zijn boek wordt, hoe verder het komt;
steeds meer een pleidooi voor de zuivere en
eerlijke bedoelingen van den „opstandeling"
tegenover de zeer zwakke en onbetrouwbare
kanten van Maximiliaans wezen.
De schrijver heeft zich in sterke mate
psychologisch ingesteld, maar hij verliest
zich niet in gissingen of onbeheerschte con
clusies. Het materiaal, dat ter documenta
tie wordt bijgebracht voor het karakter
beeld van de twee groote rivalen Maximi
liaan en Philips van Kleef, is eerbiedwek
kend Hier is een wetenschappelijke arbeid
verzet, welke ieder, die er aandachtig ken
nis van neemt, bewondering moet afdwin
gen. Stuk voor stuk stapelt schrijver de
bewijzen voor de trouweloosheid van den
vorst cv Natuurlijk kan hij niet elke be
denking tegen Philips ontzenuwen. Het is
een zeer fijne en treffende opmerking, die
dr. de Fouw hier plaatst: „een lasterlijke
aantijging is nooit door een logisch verweer
te weerleggen. Er blijft steeds een rest wan
trouwen, die sterker is dan de logica".
Naar het ons voorkomt is het dr. de Fouw
volkomen gelukt aan te toonen, dat Phi
lips van Kleef geen „verrader" is geweest,
noch minder een bepaalde daad van zijn
souverein heeft aangegrepen om te
rebelleeren, maar door Maximiliaan zelf
tot de oorlog is gedreven. „In dezen oorlog
verdedigde hij Vlaanderen en Brabant te
gen Maximiliaan,, die juist hierdoor voor
Philips steeds meer de vreemdeling werd."
In wezen hebben wij hier dus een
spel van een veel dieper ingrijpend en meer
omvattend conflict tusschen een lateren
vorst en zijn stadhouder: Koning Philips II
en Prins Willem van Oranje.
Is ook dit geen treffende overeenkomst,
dat Maximiliaan aan Philips vaü Kleef
aanbood vergiffenis, opheffing van de ver
beurdverklaring zijner goederen, een jaar
geld en hooge posten, indien hij zijn zijde
weer wilde kiezen, welk aanbod door Phi
lips van Kleef werd van de hand gewezen
en ook de Spaansche Koning later den
Prins van Oranje aanbood teruggave van
al zijn goederen, vergoeding van alle on
kosten in de oorlog gemaakt, een millioen
gulden en wat hij verder wenschte, indien
hij de Nederlandsche zaak in de steek wil
de laten, welk voorstel eveneens met een
weigering werd beantwoord?
Het pleit zeker niet tegen den Vlaam-
schen veldheer en volksleider, dat de ge
dachten aan overeenkomst met den Prins
van Oranje zich bij herhaling opdringen:
„Ook Willem van Oranje heeft, toen de
Spanjaard zijn waren aard getoond en zijn
ware bedoelingen had onthuld, elk verzoe
ningsvoorstel afgeslagen. Zij beiden hebben
zich tegen den overweldiger, voor wien geen
laster te laag was, tot het uiterste verzet.
Beiden hebben gebruik gemaakt van Fran-
sche hulp."
Nadat de Vlamingen het hoofd in de
schoot hadden gelegd, heeft Philips nog
drie jaren, zijn veste Sluis verdedigd. Toen
ging hij uit, als een vrij man en leefde
aan het hof.
„Maximiliaan heeft zich op de inname
van Sluis evenmin kunnen verheffen als
Philips op de vermoording van Willem van
Oranje."
Het eenmaal wijd en zijd verbreide wan
trouwen alsmede de ongenade des keizers
hebben Philips ook bezorgd de mogelijk
grievendste teleurstelling van zijn leven:
de weigéring van Karei V op
aanstoken van Maximiliaan
Philips van Kleef op te nemen
in de Orde van het Gulden Vlies.
Het pielt voor het karakter van Philips
dat hij ondanks deze weigering steeds op
post gestaan heeft voor Kareis belangen en
zich voor hem een vaderlijk vriend heeft
getoond. Ook hier weer heeft hij het per
soonlijke weten ondergeschikt t© maken
aan het algemeene: Karei V toonde zich
immers in tegenstelling met zijn vader voor
de Nederlanden een nationaal vorst, die
zijn volk trachtte te begrijpen en te dienen.
Dr. de Fouw heeft de dankbare en rid
derlijke. doch zware taak. een man, die be
hoorde „tot de geestelijke élite", „een man
van hooge geestelijke cultuur", maar in
veel opzichten aangevreten door nijd en
laster en door tijdgenoot en historieschrij
ver tot nu toe verkeerd beoordeeld, te tee
kenen zooals hij werkelijk was en handelde,
op buitengewoon verdienstelijke, ja bewon
derenswaardige wijze volbracht!
H. F. Bos f
In den ouderdom van 68 jaar is gister te
Utrecht overleden de heer H. F. B o s, orga
nist van de Domkerk. De heer Bos was
leerling van den Utrechtschen musicus Wil
lem Petri en heeft achtereenvolgens in
schillende kerken van de Ned. Herv. Ge
meente in Utrecht het ambt van organist
uitgeoefend. Hij heeft zelf ook veel organis
ten opgeleid.
De teraardebestelling zal Maandagmiddag
te Zeist geschieden.
VOOR NEDERLAND EN N ED ER L AN DSCH-1 N DI E
Nederlandsche vliegtuigen
zijn beter dan
Buitenlandsche vliegtuigen
KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT
N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN
WAALHAVEN ROÏÏERDAM
Kleine Elecfromoloren
Willem Smit&Co'sTransformatorenfabriek N.V. Nijmegen
D1NAM0DRAAD
TRANSFORMATOREN
«oor elk vermogen en elke spanning.
LASCHTRANSFORMATOREN
LASCHAUTOMATEN LASCHELECTRODEN
ELECTRISCHE OVENS
«oor wermte-behandetlng en smelten.
GEMENGD NIEUWS
Bescherming tegen luchtaanvallen
Eerste berechting van overtreding
Dezer dagen heeft voor het eerst de wet
betreffende bescherming tegen luchtaanval
len toepassing gevonden. Voor den politie
rechter te Zutfen, mr. A. H. v. d. Giessen
hadden zich n.l. enkele personen uit
Laren (G.) en uit Winterswijk te
verantwoorden die op den avond van 11
Maart, toen in de provincie Gelderland een
yerdoovingr.proef werd genomen, zich met
verlichte rijwielen op den openbaren weg
hadden bevonden.
De officier van justitie, mr. W. j. H. Stam
wees in zijn uitvoerig requisitoir op liet
groote belang van de bevolking bij' het
nauwkeurig opvolgen der luchtbesch^r-
mingsvoorsrhriften, op overtreding waar
van een maximumstraf van 2 jaar en f 1.000
boete staat
Omdat de verdachten behoorden tot de
eerste groep van overtreders der nieuwe
wettelijke bepalingen volstond hij met het
eischen van een geldboete van f 25 subs.
25 dagen hechtenis voor ieder.
Gistereti is in Haarlem het practische gedeelte van het jaarüjksche verkeersexamen voor de schooljeugd begonnen
Een der candidaten bewijst, wat hij van de verkeersregels afweet.
Een reusachtig watervliegtuig werd door de Douglas fabrieken te San Pedro vervaardigd voor Sovjet-
Rusland. Het toestel, dat een duidelijke vischvorm toontzal in staat zijn 82 man te vervoeren.
