►IT
PLMMKT
WOENSDAG 31 MAART 1937 EERSTE BEAD PAG. a
Buitenland
DE SPAANSCHE
HEKSENKETEL
Het gaat de nationalistische regeering in
Spanje den laatsten tijd niet voor den wind.
Madrid, hetwelk door den rooden generaal
Miaja wordt verdedigd, met behulp van de
zeer sterke internationale roode brigade,
blijkt een kluif waarop men zich de tanden
breekt. De herhaalde offensieven, op deze
stad ondernomen, hebben geen noemens
waardig resultaat gehad; slechts is het
aantal ruïnes onophoudelijk vermeerderd,
en zijn tengevolge van het aanwenden der
meest moderne strijdmiddelen de rijen der
Spaansche combattanten zoozeer uitgedund
dat men ter weerszijden van de frontlinie
meer Italianen, Duitschers, Russen, en van
overal samengestroomde vreemde elementen
aantreft, dan de eigen landszonen. De po
gingen, om de hoofdstad geheel en al van
het achterland af te snijden, in casu van
haar verbindingen met Valencia, hebben
tot nog toe dan ook steeds schipbreuk ge
leden. De betreffende wegen zijn reeds
meermalen in handen van Franco's troepen
geweest, doch evenzoovele keeren gelukte
het de roode colonnes, hun tegenstanders
terug te dringen. Thans zou het verkeer
met Valencia zelfs weder geheel normaal
zijn, dank zij een maatregel, die reeds eer
der op andere deelen van het front door de
volksfront-troepen werd toegepast In het dal
van de Jarama hebben Miaja's mannen
namelijk de sluizen van een waterwerk we
ten open te zetten, waardoor een terrein
van omstreeks vijf kilometer lengte geheel
kwam blank te staan. Daardoor werden de
witten genoodzaakt, zich terug te trekken
tol de hoogten, welke dit dal omzoomen,
aan den kant tegenover de Arganda-brug.
Over deze brug loopt het verkeer met Va
lencia. Het weggedeelte van Arganda tot
Chinchon is thans weder te gebruiken, zoo
dat de verbindingen met het zuidoosten des
lands opnieuw genormaliseerd kunnen wor
den genoemd. Slechts heeft men, langs dit
traject rijdende, af en toe de kans op een
bom van de Franco-linies, maar aan deze
gevaren heeft men zich reeds zoo lang ge
wend, dat nien er nauwlijks meer aandacht
voor over heeft.
Mogen wij de geruchten gelooven, die uit
Gibraltar ons bereiken, dan heeft Franco
nog anderen tegenslag te boeken, dan van
zuiver militairen aard. Reeds af en toe
drongen er geruchten tot de buitenwereld
door, dat het in het deel van Spanje, dat
onder rechtsch regiem verkeert, wel rustig
mocht worden genoemd» dat handel en be
drijf er hun gewonen gang gingen, doch dat
er desniettemin iets zou broeden. Gevaren
zouden daar dreigen van de zijde van roode
elementen, die bij het uitbreken van den
Franco-opstand, toen geen tegenstand tegen
de troepen baatte, naar de bergen zouden
zijn uitgeweken. Thans wordt vernomen,
dat in enkele steden, met name in Alge-
ciras en in La Linea, oproerige bewegingen
onder de witte troepen zouden zijn ontdekt
waarbij ook een aanzienlijk aantal officie
ren zou betrokken zijn. Deze insurrectie zou
haar stimulans hebben gevonden in
Spaansch-Marokko, alwaar in Tetoean en
andere steden de ontevredenheid nog veel
aanzienlijker afmetingen zou hebben aan
genomen. Men verhaalt reeds van fusillades
van opstandige militairen op groote schaal,
en van een overhaast bezoek aan deze ge
westen, door niemand minder dan het hoofd
der huidige rechtsche regeering in persoon
gebracht.
Men zal goed doen, rekening te houden
met het fei-t, dat de meeste dezer geruchten
de wereldpers bereiken via Tanger en Gi
braltar, beide internationale milieu's, die
wemelen van de leegloopers en van avon
tuurlijke elementen, welke aan het rechts-
gezinde Spanje allerminst een goed hart
toedragen. Doch verkeerd zou het ongetwij
feld wezen, ze op dezen grond alle geloof
te ontzeggen. Dat het ook in het rechtsche
Spanje lang niet alles boter tot den boöm is,
mag veilig worden aangenomen. Daartoe
heeft te veel bloed gevloeid, niet alleen
tijdens de eigenlijke krijgsverrichtingen,
doch evenzeer nadat de troepen van het
volksfront een heenkomen hadden moeten
zoeken. De „zuivering" van marxistische
elementen, welke neerkwam op een zonder
erbarmen uitoefenen van het standrecht
van de zijde der nieuwe autoriteiten, moet
hen die aan het bloedbad ontsnapten
een felle haat in het leven hebben geroe
pen. Dan is ook maar één vonk voldoende,
om den pas uitgetrapten brand opnieuw te
doen ontvlammen. Overigens zal men zich
weten te herinneren, dat onlangs door de
Burgos-regeering te Parijs werd geprotes
tegen het stoken en onrust zaaien in
hetgeen van Fransche
zijde in de hand zou zijn gewerkt. Parijs
N.v v.h. J. GILTAY ZN
BOEKBINDERIJ
(Adv.)
De Spaansche burgeroorlog
MIAJA ZET BEDREIGD
TERREIN ONDER WATER
Roode opmarsch naar Burgos
Door 't openen van de sluizen van het
irrigatiesysteem in het Jaramadal heb
ben de volksfronittroepen aan de bedrei
ging mn de verbindingswegen van Ma
drid met de Levantkust ook ten Zuiden
van de hoofdstad een einde gemaakt.
Thans moeten niet alleen de Arragon-
St raat weg, maar ook de groote weg, die
van Madrid over Arganda naar Valencia
leidt, weer volkomen veilig zijn voor de
troepentransporten der rooden.
Tengevolge van de door het open zet
ten der sluizen veroorzaakte overstroo- -
mingen werden de troepen naar Aranda
gedwongen zich terug te trekken en nog
slechts nu en dan komt op den landweg
tusschen Arganda en Chinchon een gra
naat uit nationalistisclte batterijen neer.
Deze batterijen zullen echrer spoedig
moeten worden teruggetrokken.
Terwijl op het Madrileensche front en ook
in den Guardalajarasector rust heerscht zijn
de roode troepen uit den Billbao-sector plotse
ling tot een offensief tegen Burgos overge-
„De republikeinsche troepen". -oo heet het
in een communiqué van den rooden bevel
hebber, die deze actie leidt, „zijn tot een
groot offensief overgegaan en staan thans
95 K.M. tqn Noorden van Burgos. Zij rukken
langs den grooten straatweg naar 't hoofd
kwartier van Mola op, terwijl andere colon
nes over zijwegen van het Noorden uit naar
Burgos onderweg zijn".
In de Gnadalajara-sector
drongen duizenden carlisten door tot de loop
graven van de Asturische mijnwerkers en
beletten deze. Een tegenaanval van de Astu-
riërs nabij het dorp Losilo werd door de zes
de divisie van Aranda afgeslagen. De vijand
liet 30 dooden op het slagveld.
Bij Pardo Forst, het voormalige konink'ij
ke jachtgebied, moest de internationale bri
gade in wanorde 'het veld ruimen, jia een
vergeefschen bajonet-aaniv&l op de rechtscne
stellingen. Zij verloren 40 man.
Het weer wordt allengs beter, zoodat eer
lang militaire operaties van grooten omvang
weer mogelijk nullen zijn.
Van betrouwbare zijde verluidt, dat de
ravitailleeringsbasis voor Miaja's troe
pen thans niet meer Madrid dooh Valen
cia is, hetgeen zou wijzen op het plan van
Miaja, om, indien de druk der nationalis
ten op Madrid hem te machtig wordt,
zijn troepen op Valencia terug te trek
ken.
Hitier en Ludendorff verzoend
Ten einde moeilijkheden en misverstan
den uit den weg te ruimen hebben rijks
kanselier Hitier en Ludendorff een uitge
breid onderhoud gehad, dat ook tot het ge-
wenschte resultaat heeft geleid.
Ludendorff beeft daarbij naar voren ge
bracht, hoeveel waardeering hij heeft voor
de reddende daad van Hitler, die het ver
drag van Versailles ongedaan heeft ge
maakt Hij juichte het vooral toé, dat volk
en staat weder weerbaar en meester aan
den Rijn zijn. Hij sprak verder over zijn
arbeid, welke ten doel heeft het volk in
geestelijk opzicht één te maken, zoodat het
tegen ernstige taken is opgewassen.
Rijkskanselier Hitler gaf een uiteenzet
ting van zijn ervaringen en zeide, zich er
over te verbeugen, dat bet Derde Rijk en
zijn weermacht thans weer in vertrouwe
lijke verbinding met den veldheer uit den
wereldoorlog staan, zooajs dat eens het fte-
val geweest is met het oude leger en de
strijders van 9 Nov. 1923.
heeft daarop weinig geantwoord; misschien
achtte men Franco's houding inopportuun.
Geheel onmogelijk is het derhalve niet, dat
er in koloniaal Spanje vuur aan het smeu
len is, dat losse vonken naar den Europee-
schen wal laat overwaaien.
Overigens compliceert zulks opnieuw de
kwalen, waaraan het Iberisch schiereiland
lijdt.
COMPLOTTEN TEGEN DE
FRANCO-REGEERING
In Marokko zou het sein
gegeven zijn
Muiterij in La Linea
en Algeciras
Talrijke personen van Britsche en
andere nationaliteit, die uit Tanger in
Gibraltar zijn aangekomen, verhalen,
dat op het militaire vliegveld van
Tetoean een tegen het Franco-regiem
gericht complot is ontdekt.
Een honderdtal officieren zou gefusil
leerd zijn. De meesten hunner maakten
deel uit van het luchtleger.
De samenzweerders zouden verraden
zijn door een Arabischen kok.
Volgens berichten uit betrouwbare bron
zou generaal Franco zich thans in Tetoean
ophouden. Zijn bezoek zou in verband staan
met de gemelde oproerige actie aldaar.
De opstand tegen Franco zou tegelijker
tijd zijn uitgebroken te Tetoean Larache,
Ceuta en verscheiden andere steden. De
openlijke rebellie was vastgesteld op 3
April a.s., aldus meldt nader een Spaansch
persagentschap.
Volgens mededeelingen van de inlanders
hebben executies plaats gehad in het onge
veer 12 km van Tetoean gelegen Bousfiha.
Verder wordt nog gemeld, dat tien man
schappen van Franco's luchtmacht in drie
vliegtuigen uit Spaansch Marokko zijn ge
deserteerd ,om zich bij de roode regeerings-
strijdkraehten in Spanje aan te sluiten.
Te Gibraltar wordt verder verteld, dat
deze beweging ook reeds op het vasteland
is overgeslagen en dat in verband met dit
complot, op Goeden VrijMag in Algeciras
24 personen en in Malaga 250 gevangenen
zijn geëxecuteerd.
Uit diezelfde bron komt het bericht, dat
troepen in de kazernes van Algeciras aan
het muiten zijn geslagen. Zij zouden zich
voor de regeering van Valencia hebben ver
klaard en de republikeinsche vlag geheschen
hebben. De muiterij zou onmiddellijk met
geweld zijn onderdrukt. Een aantal rad
draaiers zou gearresteerd en onmiddellijk
gefusilleerd zijn.
Ook in La Linea moet groote opwinding
heerschen. De militaire commandant zou
thans door een vertrouwensman van gene
raal De Llano vervangen zijn.
Alle berichten uit Algeciras en La Linea
zijn aan een strenge censuur onderworpen,
zoodat het uiterst moeilijk is, zich een juist
beeld- te vormen van de gebeurtenissen en
de oproerige beweging in deze steden.
De gebeurtenissen
te Addis Abeba
Het Italiaansche persagentschap Stefani
noemt het in de „Times" gepubliceerde ar
tikel over de gebeurtenissen te Addis Abeba
naar aanleiding van den aanslag op
Graziani, een aaneenschakeling van verzin-
Het Italiaansche nieuwsbureau verklaart,
dat het bericht, volgens hetwelk tweehon
derd Italiaansche soldaten en miliciens in
verband met wraakmaatregelen, welke op
19 Febr. zijn genomen, uit Abessynië zijn
gezet, onwaar is.
Evenmin is het waar, dat maarschalk
Graziani zich nog steeds in het ziekenhuis
bevindt. Integendeel, aldus Stefani, hij heeft
reeds lang weder, volkomen genezen, zijn
intrek in zijn paleis genomen. Zijn tientallen
wonden, veroorzaakt door granaatscherven,
zijn geheel genezen.
Voorts wordt ontkend, dat de door brand
veroorzaakte schade aanzienlijk is. Slechts
de toek-oels, waarin wapens en munitievoor-
raden werden aangetroffen, werden in
brand gestoken.
Het is, vervolgt Stefani, eveneens onwaar,
dat de Italianen in het wilde weg geschoten
hebben, en dat bij vergissing verscheiden
Italianen zijn gedood.
Evenmin is het juist, te zeggen dat de Ita
liaansche politiek bestaat in het sluiten van
alle niet-Italiaansche handelshuizen, want
men sluit, en terecht, buitenlandsche zaken,
die, onder het voorwendsel handel te drijven,
in werkelijkheid spionnage beoefenen, tegen
Italië.
Het agentschap ziet in deze „Times"-be-
richten, die naar het veronderstelt te Dzji-
boeti of Londen verzonnen zijn, een „nieuwe
uiting van de leugencampagne, die tegen
Italië wordt gevoerd".
De Volkenbond en Abessinië
Zal In Mei opnieuw een Ethiopische
delegatie verschijnen?
De diplomatieke medewerker van den
„Daily Telegraph" wijdt een artikel aan
de kwestie van den status van Abessy
nië, naar aanleiding van de komende
volkenbondsvergadering.
Op 26 Mei zal de volkenbond, zooals
men weet, in speciale vergadering bijeen
komen, hoofdzakelijk om te beslissen
over het verzoek om toelating van Egyp
te. Het is op het oogenblik niet bekend,
of keizer Halle Selassie voornemens is,
een delegatie naar Genève te zenden.
Mocht hij zulks doen, dan zal de com
missie voor de geloofsbrieven wederom
moeten beslissen, of Haile Selassie inder
daad vertegenwoordigers kan accreditee-
ren van een regeering, die in feite niet
bestaat of gezag heeft.
De in het najaar van 1936 gehouden jaar
vergadering van den volkenbond mocht door
de Abessijnsche gedelegeerden worden bij
gewoond. Sindsdien is echter de Abessijn
sche regeering te Gore, in West-Abessinië.
van het tooneel verdwenen. Bovendien heeft
een aantal landen het Italiaansche gezag in
Abessynië „de facto" erkend.
In de voornaamste hoofdsteden is men de
meening toegedaan, dat de toestand alléén
kan worden opgehelderd, indien de volken-
bondsvergadering de feiten goed onder de
oogen ziet en een beslissing neemt, waar
mede zich alle staten zich kunnen vereeni
gen. Italië zal aan het volkenbondswerk
niet deelnemen, voordat de assemblée dit
vraagstuk heeft opgelost-Men verwacht niet,
dat Italië een vertegenwoordigen zal zenden
naar de in de Mei te houden zittingen van
volkenbondsraad en assemblee. Graaf Ciano,
de Italiaansche minister van buitenland
sche zaken, zal daarentegen de gewone
jaarvergadering in September waarschijnlijk
wèl bijwonen, indien tenminste voor dien
tijd de Abessijnsche kwestie geregeld is.
Een besluit van de commissie voor de ge
loofsbrieven óm de Abessijnen in Mei uit te
sluiten, zou echter de kern van het vraag
stuk niet nader tot een oplossing brengen.
Een dergelijk besluit zou slechts betrekking
hebben op de bijeerlkomsten van deze spe
ciale zitting en de geheele kwestie zou, in
dien geen definitieve beslissing genomen
wordt, in den herfst opnieuw ter sprake
komen.
DE ONTKERSTENING VAN
RUSLAND WIL NIET VLOTTEN
De roode leiders worden
verontrust
De Kerk past zich aan
bij tijdsomstandigheden
De aanzienlijke vermindering van het
aantal georganiseerde atheïsten en de
afneming van de anti-godsdienstige acti
viteit in de sovjet-unie veroorzaken on
der de bolsjewistische leiders ernstige
ongerustheid.
Uit vrees, dat de kerk iets zal her
winnen van het terrein, dat zij gedu
rende de afgeloopen twintig jaren van
kerkvervolging verloren heeft, zijn de
atheïstische leiders en de pers een
nieuwe campagne begonnen, ten einde
de anti-godsdienstige actie te doen her'
leven.
In 1933 telde de bond van militante
godloozen 5.000.000 leden. Sindsdien
evenwel heeft de organisatie steeds
meer terrein verloren. Haar ledental is
thans zelfs gedaald tot beneden de
2.000.000 en onlangs nog werd gerappoi>
teerd, dat de organisatie in vele lande
lijke districten, waar een voortdurende
propaganda juist van het grootste be
lang is, in het geheel geen actie meer
ontwikkelde.
De kerk heeft blijkbaar niet getalmd, zich
aan te passen aan de zich wijzigende om
standigheden onder het bolsjewistisch re
goem en in verschillende gevallen zelfs de
methodes van organisatie en propaganda
der sovjets ten voorbeeld genomen. Niet
slechts hebben de priesters de nieuwe
grondwet gekozen tot onderwerp van hun
predikaties, doch de leiders der kerk heb
ben „kerk-clubs" en athletiekvereenigingen
opgericht, welke er op berekend zijn, de
jonge menschen aan te trekken, op wie
juist de atheïstische campagne hoofdzake
lijk was gericht
In artikelen, welke in de dagbladen ver
schijnen, wordt verklaard, dat de voor
naamste oorzaak van de vermindering van
het aantal godloozen is het ontbreken van
een aan den tijd aangepast programma,
dat de massa vermag te bevredigen. De
atheïsten worden ervan beschuldigd, niet. in
staat te zijn een redelijk antwoord te geven
op vragen, die noodzakelijkerwijze opkomen
bij een groot aantal personen, die zich van
den godsdienst hebben afgekeerd en een
logische verklaring zoeken van vele zaken,
die zij vroeger met den godsdienst in ver
band hebben gebracht.
„De massa's nemen niet langer genoegen
met de oude methodes van anti-godsdien
stige propaganda, waarbij volstaan kon
-worden met het leveren van felle critiek op
den godsdienst", aldus heeft een vooraan
staand atheïst verklaard. „De massa's wen-
schen thans bevattelijke antwoorden en
verklaringen. En wij hebben nagelaten,
menschen op te leiden, om dit werk te doen.
De kerk heeft deze gelegenheid aangegre
pen, om de gunst van de Russische volks
massa's te henvinnen".
Atheïstenleiders moeten toegeven, dat
minstens de helft van de volwassen bevol
king van Rusland nog godsdienstig is en
dat er ook onder de jeugd nog sterke gods
dienstige stroomingen schijnen te bestaan.
Ten slotte verklaren zij, dat in de sovjet
unie nog ongeveer 30.000 kerken open zijn
De priesters houden zich intusschen, on
danks alle vervolgingen, met sociaal werk
bezig, ten einde aldus de jeugd terug te
winnen.
SNELTREIN ONTSPOORT
IN FRANKRIJK
Drie dooden, zestig gewonden
De sneltrein Parijs—Hendaye is in de
nabijheid van Dax, op den spoorweg
overgang bij Cabannes, ontspoord.
De vier laatste wagons van den trein
liepen uit de rails en sloegen om.
Naar men tot nog toe heeft kunnen
vaststellen, zijn drie personen gedood
en een zestigtal gewond.
Zoodra het ongeluk bekend werd, werden
te Dax ambulances en particuliere auto's
gerequireerd en naar de plaats des onheils
gezonden.
De spoorwegovergang, waar het ongeluk
heeft plaats gehad, ligt op een afstand van
vijf kilometer van Dax op den weg naar
Mont Demarsan.
Nader wordt gemeld, dat de ontspoorde
trein om 8.45 uur uit Parijs vertrekt, in
Bordeaux stopt en vandaar om 16.15 uur
•weer vertrekt naar Hendaye.
Op het moment van de ontsporing reed
de trein met een snelheid van 120 kilo
meter per uur.
Twee der ontspoorde wagons stortten in
een langs de spoorlijn stroomende beek.
Bevestigd wordt, dat het aantal gewon
den ongeveer zestig bedraagt van wie er
twee of drie er zeer ernstig aan toe zijn,
Spanning in het
Japansche kabinet
Regeering weet door te zetten
Aan den vooravond van de verdaging
van de parlementszitting op 31 Maart is het
tusschen de Japansche regeering en het par
lement tot een ernstig conflict gekomen.
Het lagerhuis weigerde namelijk de door
de regeering verlangde „spoedbehandeling"
van het wetsontwerp inzake de hervorming
van het kiesrecht
De minister van marine, vice-admiraal
Yonai, heeft daarop voorgesteld, het parle»
ment onverwijld te ontbinden, ingeval het
de eindstemming over het kieswet-ontwerp
zou vertragen.
Tenslotte is het lagerhuis echter voor de
ernstige waarschuwingen der regeering ge
zwicht en heeft de discussie over de regee-
ringsontwerpen hervat
Het parlement ontbonden
Nader vernemen wij, dat de keizer op
voorstel van den minister-president
H a y a s h i het parlement heeft ont
bonden.
Hayashi verklaarde, dat de politieke
partijen het aannemen van uiterst be
langrijke wetten tegenhielden.
De verkiezingen voor de nieuwe volks
vertegenwoordiging zullen 30 April a.s.
worden gehouden.
Hongersnood woedt in Setsjoean
Uit berichten, welke uit de door honger
snood geteisterde districten in de provincia
Setsjoean te Peking binnenkomen, blijkt dat
de tot nog toe genomen hulpmaatregelen
niet veel resultaat, gehad hebben.
Dagelijks sterven honderden personen van
honger.
Het hevigst wordt het Tsing Hau-district
geteisterd.
Vedwaal uit
'tHollandsqhe
BoEOCNLCVeN
(47
Klein en nietig stond de woning in het razend geweld der
batuur. Eveneens klein en nietig lag de vrouw in het ledi
wit, smal, en met dunne, vermoeide handen.
Zware nachten en dagen had zij doorgemaakt, waarin zij
gezworen had bij de grenzen van leven en dood. Afgetobd,
afgemarteld van zorg en pijn had zij de kracht voor alle
weerstand gemist en liet zij zich willoos drijven op de wijde
zee der weerloosheid, meegezogen door snelle, wisselende
Pttoomen, die haar ver, tot aan de randen van het leven
Voerden.
En toen zij langzaam uit deze willoosheid ontwaakte, toen
grauwe egaalheid verbroken werd en zij tot het leven
terugdreef, rees tegelijk weer de schuwheid voor dat leven,
vage angst voor de zorgen waaronder zij bezweken was.
Haar moeder was op bezoek gekomen. Nu de oude man
was en haar zoon thans ook in naam de boerderij
had overgenomen, was de moeder dadelijk naar haar dochter
gekomen om tijdens haar ziekte het huishouden waar te
kernen. Het rimpelige oudje dribbelde nu door het huis en
beredderde alles. Zij verzorgde de zieke, hielp de kinderen,
zorgde voor eten en kleeren voor de mannen, waschte en
verschoonde het kleintje, en deed dit alles met dezelfde vin
nige moederlijke toewijding, 's Middags zat zij aan tafel op
Neeltje's plaats, schepte het eten op de borden, dwong de
jongsten, die kieskauwden, tot door-eten, en heerschte over
haar gebied met rappe hand en kwieke, slagvaardige woorden.
Neeltje, in haar ledikant, hoorde hoe zij het huishouden
regeerde; zij dacht er aan hoe zij zelf vroeger als kind onder
de regeering van haar moeder aan tafel gezeten had; nu was
het haar een geruststelling haar huis in haar gewende, zor
gende handen .te weten. En voorzichtig, met een teere, in
tuïtief zekere tactiek werd zij door de oudere vrouw lang
zamerhand in de dingen van het huishouden teruggevoerd.
Dit gebeurde vooral 's middags, als de moeder bij het
ledikant van haar dochter zat. Aan het rauwe, zware bóeren-
buitenwerk kon zij niet meer meedoen. Terwijl buiten Aaltje
cn Gijs in het melkhuis met water plasten en de melkbussen
lieten rinkelen, zat zij aan het bed. Zij breide, want zij kon
niet met leege handen in de schoot zitten. Het waren ver
trouwelijke uren. Uren waarnaar Neeltje jarenlang verlangd
had, en nu zij er waren lag zij stil te luisteren naar het rus
tige vertellen en genoot het als een zoete, genezende ver-
t'oosting.
Het was veel over haar man, Neeltje's vader, dat de moeder
vertelde Haar eigen gedachten dwaalden immers in stille
o.igenblikken altijd naar hem terug. Hij was met al de zorg
die hij vroeg het middelpunt van haar leven geweest, en hij
zou het ook na zijn dood blijven.
„Hoe dikwijls heeft hij over je gesproken", vertelde zij
dan. „Neeltje zit zwaar, zuchtte hij dikwijls, en hij wilde,
dat hij je had kunnen helpen. Uit je brieven, al schreef je er
geen woord over, merkte hij het ook. 't Leek wel of hij het
tusschen de regels kon lezen".
De oude vrouw keek voor zich, over het bed en over de
zieke heen. Zij hield even op met haar werk. „Je vadertje
heeft voor je gebeden, kind, geloof dat maar, al heeft hij er
nooit over gesproken". Haar oogen staarden in een wijde
verte.
Neeltje zuchtte, geloofde het dankbaar. „Vader hield zoo
veel van ons'', murmelde zij. „Er kan nooit iemand zijn die
zooveel van ons houden zal".
De moeder antwoordde niet. Ze had het breiwerk uit haar
schoot opgeraapt; nu tikten de naalden met korte, felle tikjes.
Neeltje keek haar aan, en zag hoe uit haar oogen de glans
van teer herinneren verdwenen was. Zij bemerkte haar ver
gissing.
„Behalve u natuurlijk", glimlachte zij vermoeid, „u houdt
natuurlijk ook veel van ons".
Maar de moeder bleef zwijgen, breide. Neeltje voelde zich
onzeker; doelloos streek haar bleeke hand over het laken. Er
lag iets dreigends in het zwijgen.
Eindelijk liet de vrouw het werk weer rusten. „En je man
dan?", vroeg zij, haar dochter in de onrustige oogen kijkend.
„Houdt Piet dan niet van je?"
Onbarmhartig zweeg zij: in de stilte van de kamer verklonk
haar vraag. Buiten ruischten de boomen.
Neeltje had de oogen. die vol tranen geweld waren, afge
wend naar het raam. dat door regen gestriemd werd. De
vraag had een oude pijn aangeraakt. De tijd van tobben, het
gejaagde, trieste leven rees weer voor haar op.
„Houdt Piet dan niet van je?", vroeg de moeder nog eens.
Het was een verwijt. „Heb je hem niet bij je vader ten achter
gesteld?" Zij had medelijden met de vrouw die in het bed
Jag en haar niet aan kon kijken; zij zag hoe haar lichaam
door een snik geschokt werd. O, zelf stelde ze haar man ver
boven een driftkop als Piet was, maar haar dochter mocht dit
niet, zij mocht die twee niet naast elkander plaatsen en. mis
schien onbewust, vergelijken. De liefde van een kind tot zijn
ouders is zoo geheel anders dan die tusschen man en vrouw.
„Je vader was er wel eens bang voor", vertelde zij. Er lag
ie,Is tecders in haai stem. dat Neeltje de oogen deed opslaan
en haar aanzien. „Je öebt je man eigenlijk alleen gelaten
„Maar hij hield mij zelf overal buiten' klaagde de dochter.
,Hij wilde alles alleen doen. Ik had mijn werk en hij had zijn
wark, dat wilde hij zelf zoo".
De moeder schudde het hoofd. „Maar dat was fout kind,
dat was verkeerd. Dat had je niet toe moeten laten''.
„Och moeder", klaagde de ander bitter, „wat weet u daar
eigenlijk van. Vader was zoo heel anders dan Piet".
De oude vrouw zuchtte. „Nu vergelijk je alweer", zei ze
diccvig.
„Maar dat is toch zoo, moeder", hield Neeltje halsstarrig
vol. „Dat moet u toch zelf ook toegeven. En waarom zou ik
dat niet eerlijk mogen zeggen?"
„Je veroordeelt daarmee je man. Je vergelijkt zijn liefde
tret die van iemand anders, met iets waarmee je niet verge-
'ijken mag. je mag zijn liefde alleen beoordeelen naar die van
jou tot hem. En zeg nu eens eerliik tot iezelf. heb jij meer
van hem gehouden dan hij van jou hfald? Je zegt: hij wilde
ai es al'een doen hij liet jou er buiten. Kan dat niet omdat hij
voelde, dat jij alles wat hij deed vergeleek met wat een ander
gedaan zou hebben? Plaatste jij je vader niet tusschen jullie
beiden' Moet hij niet gevoeld hebben, dat jij alles wat hij
deed, zijn liefde en zijn karakter, vergeleek met je vader?1'
(Wordt vervolgd), j
