KERK EN ZENDING
Schoolraad voor de
Scholen met den Bijbel
JVOENSDAG 31 MAART 1937
DERDE BLAD PAG. 10
PREDIKANTEN
GEREF. KERKEN
De algemeene vergadering
kvan de Vereeniging
Onder presidium van Prof. Dr. F. W.
Grosh eide, van Amsterdam, is heden
in het Jaarbeursgebouw te Utrecht aan'
.vangen de jaarlijksclie algemeene vergade
ring van de Vereeniging van Predikanten
,\an de Gereformeerde Kerken in Neder
land, die als steeds druk bezocht was.
De voorzitter opende hedenmiddag om
I uur de vergadering mei het doen zingen
,van Ps. 25 2, het lezen van Ps. 19 en
gebed. Hierna sprak hij een kort openings
woord, waarin hij allen een welkom toeriep
en wees op de onderwerpen die thans
ide orde komen.
Secretaris en penningmeester, de heeren
Ds. H. S. B o u m a, van Amsterdam-Zuid e
JJs. F. Kramer, em. predikant te Bever
wijk, brachten hierna hun verslagen uit
die werden goedgekeurd. terwijl de penning
meester van zijn beheer werd gedéchar-
De aftredende bestuursleden de heeren
Bouma en Kramer werden herkozen
Ook werden de aftredende redacteuren va-
het Geref. Theol. Tijdschrift herkozen.
Hierna trad als referent op Dr. G. C.
Berkouwe r. Geref. predikant te Wa
tergraafsmeer, met het onderwerp: „Het
isolement der Gereformeerde Schriftbe
schouwing.
De Gereformeerde Schriftbeschouwing met
haar handhaving van de onfeilbaarheid der
Schrift en haar afwijzing van de Schrift
kritiek bevindt zich, aldus begon spreker,
steeds meer in isolement. Schier over d
heele linie treffen we tegenwoordig aller'
concessies aan ten opzichte van de Schrift
kritiek.
De motieven, waaruit deze aanvaarding
opkomt, is eenerzijds de suggestieve invloed
van de resultaten der Schriftkritiek, maar
Lieruit is toch niet het geheele verschijnsel
te verklaren. Naast dit eerste motief is er
een tweede, dat de onfeilbaarheid dar
Schrift meent te moeten uitsluiten op grond
van de eigenaardige relatie die er gelegen
is in het Christelijk geloof. Deze relatie kan
eenerzijds worden gezien als een vertrou
wensrelatie, waardoor de onfeilbaarheid der
Schrift noodwendig zou worden uitgesloten.
Vooral in het licht van dit tweede motief
wordt het isolement der Gereformeerde
Schriftvisie steeds meer onafwendbaar.
De poging is gedaan deze visie te verkla
ren uit een psychologischen drang naar
vastheid en onwankelbaarheid, die een
parallel zou hebben in de Roomsche leer
der pauselijke onfeilbaarheid. De overeen
komst zou niet alleen liggen in het aan
vaarden van een onfeilbare instantie, mair
eveneens in de wijze, waarop men apolo
getisch deze instantie onttrok aan alle
wetenschappelijke discussie. Deze verklaring
:s echter met de feiten in strijd, omdat in
rle Gereformeerde Schriftbeschouwing alUs
is ingesteld op de theohomie, wat juist in
de leer der pauselijke onfeilbaarheid' niet
liet geval is.
Juist omdat alleen In de Gereformeerde
belijdenis de theonomie volkomen wordt ge
handhaafd, heeft de Gereformeerde kerk in
de laatste vijftien jaren elke opheffing van
dit isolement afgewezen.
De waarde van dit noodzakelijk isolement
Wijkt ook indirect uit de crisis, waarin het
dogma geraakte, vooral onder den imloed
r!er Schriftcritiek.
In de Gereformeerde kerken is momenteel
niet van een strijd over d'e Schrift sprake.
Wanneer toch allerlei verschillen openbaar
v. orden, schijnt de vraag gewettigd, of nog
wel van de kracht van dit isolement kan
worden gesproken. Op deze vraag moet
worden geantwoord, dat wel bet gevaar be
staat, dat de kracht vatn deze bindende
eenheid wegvloeit onder den invloed van
een niet genoegzaam luisteren naar het
Woord Gods, maar aan de andere zijde ligt
in het feit, dat er van een conflict ovei de
Schrift niet kan worden gesproken, perspec-
lef voor het vinden van de eenheid.
Immers, aldus besloot spreker zijn rede, dan
staan zij, die thans over allerlei punten
van meening verschillen, samen in den
smaad der gansche hediendaagsche theo
logie over hun zoo sterk volgehouden
isolement, maar dan is er ook uitzicht op
r!oor het geloof aanvaarde kracht van het
Woord Gods en kan opnieuw in de ge
schiedenis onzer kerken openbaar worden,
dat inderdaad in dit isolement nog altijd
onze kracht gelegen is.
Op Vrijdag 27 Mei heeft de Geref. Ver
eeniging voor geestelijke Volksgezondheid
het voornemen in Utrecht op haar jaar
vergadering het onderwerp „Geloofs- en
gebédlsgenezing" te behandelen. Van theolo
gische zijde zal dit geschieden door dr. G.
Brillenburg Wurth te Katendrecht;
van geneeskundige zijde door Dr. G. A.
Lindeboom, internist te Amsterdam.
INDISCHE PROTESTANTSCHE KERK
Met verlof hopen naar Europa te vertrek
ken de heer A. B elks ma, zendeling-
leeraar te Sangalla op Celebes, de heer J. A.
M. van Bonzei, zendeling-leeraar te
Djailolo en de zendeling-arts dr. G. Csesz-
ko te Taroena.
MORGENLAND - ZENDING
Voor het werk onder de Armeniërs (Ne-
derlandsche afdeeling der Action Ohrétienne
en Orient) is in 1936 een bedrag ontvangen
yan 34.286.— tegen 33.713,97 in 1935.
In dit bedrag is tevens opgenomen de ont
vangsten van de „Melkcent" en het zal me
nigeen irateresseeren te vernemen, dat men
uit 724 busjes over 1936 in totaal 1266.
ontving, welk bedrag bijna geheel voor
melk, kinnne en medicijn wend1 uitgegeven.
Daar de aanvragen uit Aleppo in verband
met de groote noodtoestanden vooral voor
melk steeds grooter en dringender wonden,
werden deze busjes zeer bijzonder aanbe-
Aan Arm eens ch band- en weefwerk werd
'in 1936 in totaal verkocht voor 3.097.94.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Steenwijk, B. Hol-
werda te Kantens. Te Uithuizermeeden,
W. Scheele te Hoogersmilde.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Ossendrecht, J. P.
Scholte te Wehe en Zuurdijk.
Aangenomen: Naar Veldhoven: W. A.
Vrijlandt, cand. te Biervliet.
Bedankt: Voor Kamerik, D. Th. Heek
te Staphorst.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Amersfoort, J. L. de
Vries te Deventer.
GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Leiden, H. Ligtenberg
te Lisse. Voor Boskoop, W. C. Lamain te
Rotterdam-Zuid.
GEREF. GEMEENTEN ONDER HET KRUIS
Aangenomen: Naar Enkhuizen, C.
Kramp te Borne.
Ds. R. HEIDEMA
Gister heeft Ds. R. Heidema, em. predikant
der Geref. Kerk van Zuidbroek en thans
wonende te Soestdijk, den 85-jarigen
leeftijd bereikt. Ds. Heidema, sedert 1930
emeritus, diende de gemeenten van Nieuw-
veen, Heinenoord en Zuidbroek. Heinenoord
heeft hij 27 jaar gediend, waarvan 26 jaar in
het voorzitterschap der Chr. school. Velen
hebben in dagen van ziekte in de pastorie
van Heinenoord een liefderijke verpleging
gevonden en Ds. Heidema mocht zich altijd
verheugen in de liefde van zijn gemeente-
Kerk en Staat in Duitschland
Circulaire van de Belijdeniskerken
In beslag genomen
De politie heeft een circulaire van de be-
lijdeniskerk in beslag genomen, welke ter
gelegenheid van het Paaschfeest moest wor
den gepubliceerd.
In deze boodschap werd o.a. volgens den
bijzonderen correspondent van de Daily Te
legraph gezegd: „De geloovigen moeten
weten, dat niet valt te twijfelen aan de over
winning van de kerk. We gedenken onze
vervolgde en gevangen genomen leden in
gebed, dankbaar dat God ons de overwin
ning heeft gegeven. Wij bevelen onze broe
ders en zusters in concentratiekampen en
gevangenissen aan God, die de overwinnaar
is, aan. We bidden God, dat Hij door hen
Zijn naam zal verheerlijken. We herinneren
aan de predikanten en geloovigen, die uit
hun parochie zijn verdreven en de gemeen
ten waar tengevolge van deze het woord van
God niet langer kan worden gepredikt. We
weten niet, wie de volgende zal zijn, die
wordt geroepen om zijn eer, vrijheid en
aardsch bestaan op te offeren voor den naam
van Christus. Gehoorzaamheid aan Gods
woord gebiedt ons de aandacht van de ge
loovigen erop te vestigen, dat allen, die in
Christus gelooven, in deze wereld moeten
lijden. Wij zullen niet in staat zijn hen te
redden, noch kunnen wij onszelf bescher
men, doch wij gelooven, dat alle vervolging
voor de zaak van Christus een bewijs is voor
zijn overwinning."
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Haarlem. Juliana van Stolbergschool.
Tot onderwijzer: de heer P. J. Rijps tra,
onderw. Herv. school te Oosterend.
Op geen school
mag ontbreken
Het Boek der Psalmen
De Psalmen van Israël op de oorspron
kelijke melodieën uit de zestiende eeuw
opnieuw naar het Hebreeuwsch bewerkt.
Vraagt inlichtingen en prijs van do
speciale schooluitgave
bij uw boekhandelaar of bij de
Administratie Geestelijke Liederen uit
den Schat van de Kerk der Eeuwen
Postbus 333 Postrekening 20.090
Den Haag
De Unie „Een School
met den Bijbel"
De 59e jaarvergadering
In de gister te Utrecht gehouden 59e jaar
vergadering van de Unie „Een School met
den Bijbel" heeft de vice-voorzitter Ds. J.
Barbas, Ned. Herv. predikant te Hengelo
(O.), woorden van gelukwensch gesproken
tot den voorzitter, Dr. K. D ij k,in verband
met diens benoeming tot hoogleeraar. Op zijn
voorstel herkoos de vergadering Prof. Dijk
bij acclamatie als voorzitter. Tot bestuurslid
werd gekozen in de vac. van den heer J.
Krol Jzn. de heer H. M. Martens te Sneek,
burgemeester van Wijmbritseradeel.
Drs. D. Langend ijk van Den Haag
bracht het rapport over de Unie-propaganda
actie uit. Aan de discussie over dit rapport
namen deel de heeren v. Vulpen, van Zwolle,
Potter van Hoorn, Bos van den Helder,
v. d. W a a 1 s van Nijkerk, Ds. F. G. P e te r-
s e n van de Punt, burgemeester vain der
Schans van Andel en Broekema ven
Hoogeveen, waarna het rapport werd vast
gesteld.
Aan de rondvraag namen deel de heeren
Bos, van Scheveningen, Lub, van Schie
dam en Bos, van den Helder, waarna de
morgenvergadering werd gesloten.
In de middagvergadering trad als referent
op Prof. Dr. J. Waterink, hoogleer aar
aan de Vrije Universiteit, met het onderwerp
„Hoe kan de school in dienst staan van de
karaktervorming van het kind?" waarvan
we reeds gister verslag gaven. Aan de dis
cussie over dit referaat namen deel de hee
ren Meyer van Leiden, v. Klinken van
Leeuwarden, Kenemans van Holten,
Vermeer, van Noordeloos, v. A a 11 e n van
Arnhem, v. W ij 1 e n van Rotterdam, Kolk
man van Gelselaar en Strikwerda van
Zeist.
Prof. W a t e r i n k beantwoordde de ge
maakte opmerkingen.
De voorzitter dankte den spreker voor
zijn betoog en deed zingen Ps. 68 6, waarna
Prof. Waterink de drukbezochte vergade
ring met dankzegging sloot.
VEREENIGING VAN LEERAREN
EN ONDERWIJZERS IN DE
LICHAMELIJKE OPVOEDING
Het 75-jarig bestaan
Ter gelegenheid van het 75-jarig be
staan van de Vereeniging van Leeraren
en Onderwijzers in de Lichamelijke
Opvoeding in Nederland heeft het
gemeentebestuur de jubileerende ver
eeniging gister in het gebouw Java-
straat 26 te 's-Gravenhage officieel
ontvangen.
De burgemeester heette de jubileerende
vereeniging namens het gemeentebestuur in
's-Gravenhage hartelijk welkom en sprak
zijn voldoening uit over de belangrijke ont
wikkeling van het gymnastiekonderwijs in
de laatste jaren.
De voorzitter van de vereeniging, de heer
J. M. J. Korpershoek, de rede van den
burgemeester beantwoordende, betoogde, dat
lichaamsoefening beschouwd moet worden
als een deel van de cultureele vorming
den mensch.
Na de rede van den heer Korpershoek
werden ververschingen aangeboden.
BIJZONDERE LEERSTOELEN
Gisteren zijn uitgegeven de staatsbladen,
behelzende de aanwijzing overeenkomstig
artikel 170 der Hooger-Onderwijswet va
stichting voor Oud-Semietische, Hellenisti
sche en Joodsche Rechtsgeschiedenis, geves
tigd te Leiden, als bevoegd om bij de Facul
teit der Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuni
versiteit te Leiden een bijzonderen leerstoel
te vestigen in de B a b y 1 on is c h-Ass
ëlietische en Heil
stis
c h ts ge
Voorts het Delftsch Hoogeschoolfonds te
Delft als bevoegd om bij de afdeeling der
scheikundige technologie aan de Technische
Hoogeschool een bijzonderen leerstoel te v
tigen in de papierfabricage.
GRAFSTEEN WIJLEN Dr. G. H. COOPS
Naar wij vernemen, za 1 op Zaterdag 3
April e.k. des namiddags half drie op de
begraafplaats Nieuw Eyk en Duynen te
's-G ravenhage door het Comité-Graf
monument wijlen dr. G. H. C o o p s, in leven
oud-inspecteur van het gymnasiaal en
Middelbaar onderwijs, de overdracht van een
grafsteen aan de familie plaats hebben.
Examens
Nijverheidsonderwijs. 's_G ravenhi
Paedagogisch getuigschrift behoorende bij de
akte N.P. (schoenmaken). Geëxamineerd 1
candidaat. Geslaagd R. Koerts te Voorburg.
Paedagogisch getuigschrift behoorende bij
de akte N.O. (kleermaken). Geëxamineerd
twee candidaten. Geslaagd P. J. F. Verhage
te 's-Gravenhage.
Paedagogisch getuigschrift behoorende bij
de akte N.B. (timmeren). Geëxamineerd 1
candidaat). Geslaagd P. J. A. v. d. Berg te
Sambeek.
Paedagogisch getuigschrift behoorende bij
de akte N.I. (natuurkunde en mechanica).
Geëxamineerd 8 candidaten. Geslaagd J. J.
de Jong te Tilburg, L. J. H. Soholte te Ede,
A. W. J. Sluyter te Amsterdam.
KUNST EN WETENSCHAP
Dr. R. A. Kollewijn tachtig jaar
Dr. R. A. K o 11 e w ij n, de vader van de
vereenvoudigde spelling, is gister tachtig
jaar geworden. In 1891 verzette hij zich op
grond van moderne taalwaarneming tegen
het op historische taalgegevens berustende
spellingsysteem van De Vries en Te Winkel.
Zijn inzichten wonnen reeds spoedig bij
vele Neerlandici ingang, en zijn spelling
werd lang voor Minister Marchant de be
langrijkste punten ervan bij het onderwijs
invoerde, in vele tijdschriften en wetenschap
pelijke publicaties gevolgd.
Dr. Kollewijn werd geboren te Amersfoort
en studeerde te Groningen in de Neder-
landsche taal- en letterkunde, waarna hij
zijn studies voortzette te Leipzig, alwaar hij
doctoreerde in de letteren. Vervolgens werd
Dr. Kollewijn in 1883 benoemd tot leeraar
e Nederlandsche taal aan een H.B.S. te
Deventer en daarna te Amsterdam, alwaar
ïiïj in 1S92 werd benoemd tot directeur eener
gemeentelijke H.B.S. met 3-jarigen cursus,
welke functie Dr. Kollewijn bekleedde
tot 1916.
Onder het pseudoniem C. P. Brant van
Doorne schreef Dr. Kollewijn enkele novel
len. De grammatika van Dr. K. Holtvast
(Dr. R. A. Kollewijn) beleefde verleden jaar
:n negentiende druk.
In de woning van zijn zoon, Dr. Tr. Kolle
wijn te Helmond, was de jubilaris in de fa-
Tiekring vereenigd en mocht hij hartelijke
gelukweirschen in ontvangst nemen. Uit alle
deelen des lands kwamen schriftelijke feli
citaties binnen, waaronder ook van hoogge
plaatste autoriteiten.
Kon. Bond van Chr. Zang- en
Oratorium-Vereenigingen
De Bondsdagen te Zutphen
Niet in 5e omlijsting van sneeuwjacht en
hagelbuien, maar onder de stralen van de
lentezon zij het dan in een nog kille tem
peratuur zijn de Bondsdagen te Zutphen
gepasseerd. De autotocht door den aan na
tuursc.hoon zoo rijken Achterhoek; de ge
meenschap.' elijke maaltijd te Ruurloo; de
Buitensocieteit; zij hebben alle bijgedragen
Buitensociteit; zij hebben alle bijgedragen
tot de voldoening over dezen eersten
Bondsdag in de tweede halve eeuw van hel
Bondsleven.
In aansluiting op het gisteren gegeven
verslag kunnen wij nog meedeelen, dat doo-
de algemeene vergadering der C.Ó.V.-groep
is aangenomen het voorstel de Jong tor
instelling van een bemidde
lingsbureau ter informatie voor de
aangesloten vereonigingen bij het engagee
ren van solisten. Het bestuur der C.O.V.-
groep bestaat thans uit de heeren W. Uit-
tenbo gaard Arnhem) voorzitter; W.
Lam ris (Hilversum) secretaris; W. d e
Jong W z. (Amsterdam) penningmeester.
De groep omvatte eind 1935 21 koren met
2200 leden eind 1936 25 koren met 2125
leden. Toegetreden zijn de C.O.V. te Assen,
Den Haag, Harlingen en Hengelo.
In het referaat van don heer J. Wag e-
naar (Utrecht) werd aangedrongen op
meerdere uitvoering van Bach's Cantaten;
van de 300 welke hij schreef, zijn er 200
bewaard gebleven. Ook de Radio-Vereen'-
gingen kunnen ten deze veel doen, temeer
waar de uitzendingen uit Leipzig minder
goed overkomen.
Bij de ontvangst van Hoofdbestuur
afgevaardigden door den Ring Gelder-
land's Achterhoek, heeft de Ringvoorzitter,
de heer Plomp van Laren, een pakkend
en historisch leerzaam welkomstwoord ge
sproken en heeft de Bondsvoorzitter voor
de hartelijke ontvangst dank gebracht. Uit
beider woord bleek, dat de Ring Gelder-
land's Achterhoek juist geen Achterhoe!:
is iets wat des avonds op krachtige wijze
onderstreept werd door den prachtig ge
slaagden
Zangavond
waar tal van aangesloten Bondsvereenigin-
gen zijn opgetreden met op een enkele uit
zondering na louter Bondsmuziek.
De groote zaal der Buitensocieteit was
geheel gevuld; het concert werd geopend
dor den Ring- en gesloten door den Bonds
voorzitter. De laatste heeft niet groote vol
doening gewezen op de hoogte van het
zangpeil, waartoe de Ring Gelderlands
Achterhoek gekomen is dank zij de krach
tige leiding en de groote liefde voor her
Bondsideaal.
De jaarvergadering
Na de reeds vermelde openingsrede van
den Bondsvoorzitter, den heer J. Pietèr-
on Moens, werd als naar gewoonte
?legram van hulde aan de Koningin ver
zonden waarop de vergadering er waren
=fc 150 afgevaardigden aanwezig staande
vee coupletten van het Wilhelmus zong.
Voorts werd een telegram verzonden aan
den heer W. J. J al ink, den 2den voorz.
an den Bond, die ongesteld is.
Vervolgens deed de voorzitter van den
Ring Gelderland's Achterhoek, de heer
Plomp, de verrassende mededeeling, dat
de Ring een gift van f 100 heeft ge
schonken voor het Fonds Eigen Gebouw:
voorts dat de bloempjes verkoop op den
,We leven in een tijd die alles
scheidt en uiteenrukt"
Het tuchtrecht
van de onderwijzer
De 48ste algemeene vergadering van den
Schoolraad voor de Scholen met den Bijbel
werd heden in K. en W. te Utrecht onder
presidium van Ds J. Barbas Ned. Herv.
predikant te Hengelo (Geld.) gehouden.
De Voorzitter opende hedenmorgen om
half elf de vergadering, die druk bezocht
was, op gebruikelijke wijze en hield ver-
Openingsrede
waarin hij allereerst met een enkel woord
herdacht het verscheiden van de heeren
J. Lens te Den Haag, J. de Graaff te Rot
terdam en C. v. Dijl te Amsterdam die in
den kring van den Schoolraad en van het
Chr. onderwijs een hreede plaats innamen.
Spr. wees er op, dat de stijgende lijn van
de statistiek vaij de Scholen met den Bijbel
een dalende is geworden door concentratie,
het Stopwetje en het leerlingental door ver
hooging van den toelatingsleeftijd. Nu vijl
er in Januari j.l. een stijging met ruim
2000 leerlingen te constateeren.
Wij leven, aldus spr., in een tijd. welke op
allerlei gebied scheidt en uiteen rukt. Al
sluiten wij het oog niet voor nuanceeringen,
is toch een diepere eenheid, getuige het
voorbeeld van Lohman en Kuyper, die
krachtig hebben samengewerkt voor de
ichool met den Bijbel. Deze eenheid vindt
in Unie en Schoolraad haar belichaming.
Voor vijf maanden mocht zij ook gezien
worden in het Vierde Nat. Chr. Schoolcon-
gres met zijn internationale sectie, terwijl
zij zich ook manifesteerde bij de door de
Regeering voorgestelde wettelijke concen
tratie-bepalingen inzake het bijzonder on
derwijs. Nu de Tweede Kamer het wets
ontwerp heeft aangenomen, waarbij voor
standers van openbaar en bijzonder onder
wijs gelijk recht wedervaart, kunnen en
moeten, aldus spr., wij ons hierbij neer
leggen.
Spr. wees er op, c?a? 'de bovengenoemde
eenheid ook tot openharing is gekomen in
den arbeid van de vereeniging voor Chr.
Buitengewoon Onderwijs. Spr. wekte zijn
gehoor op de hier bestaande achterstand
in te halen. De eenheid moet ook blijken in
het gehoor geven aan het ernstig verzoek
der organisaties ten aanzien der 400 wacht
geldei's, die zich nog niet in vasten dienst
bevinden. Spr. deed een dringend beroep
op de besturen om bij hun benoeming, in
dien eenigszins mogelijk, deze leerkrachten
weder een vaste plaats in de school te her
geven, door uitsluitend tot hen hun keus
te bepalen. Ook als op 1 Juli de besturen
weder geheel vrij zullen zijn in het aan
stellen van personeel.
Bij den huidigen strijd der geesten dringt
zich de eisch tot éénheid al sterker op. Het
alternatief: Fascisme of Communisme, aan
vaardt spr. niet, want dan zou er geen
derde meer overblijven voor het Chr be
lijden, het Chr. geloof en het Chr. leven.
Als de door spr. genoemde tegenstelling
een onontkoombare was. dan was de School
met den Bijbel ten doode opgeschreven. De
bede van Christus: „Opdat zij alleen één
zijn", moge ook gelden in vurige en niet
te dooven geestdrift voor de ^chool met den
Bijbel een kostbaar pand, dat ons waar
borgt het behoud en de toekomst van ons
dierbaar land en volk. (Applaus).
Verslagen en rapporten
Hierna werd het 46ste jaarverslag, dat
bereids in druk verscheen, \astgesteld.
Hierna brachten de verschillende com
missies bedoeld in de artikelen 1012 der
Statuten (gewone geschillen, kerkelijke ge
schillen enz.) haar rapporten uit, die alle
onder dankzegging werden goedgekeurd.
De heer C. F. Verschoor, van Sche
veningen, bracht verslag uit over de in
1936 afgenomen examens ter verkrijging
van het diploma van den Schoolraad. Aan
dit rapport ontleenen wij:
Ook in 1936 werd zoowel in voor- als
najaar gelegenheid gegeven het Schoolraad
examen af te leggen en wel op 8, 12, 13 14
en 15 Mei en 8. 13, 14 15 en 16 October.
Het aantal candidaten liep ook dit jaar
terug: het daalde van 201 ten vorigen jare
op 174.
Tn het voorjaar meldden zich aan 83 can
didaten, waarvan 17 vrouwelijke. Hiervan
verschenen op de hun aangewezen dag 79.
n.l. 63 mann. en 16 vr. candidaten. Van de
eersten slaagden 47 d.i. 74 pet, van de laat-
sten 11 d.i. 70 pet. In het geheel slaagden
er 58 d.i. 73V2 Pet.
Voor het najaar waren deze getallen:
Opgeroepen 91 en opgekomen 84 candida
ten, 62 mann. en 22 vr., waarvan resp. slaag
den 43 of 70 pet en 18 of 82 pet.
In het geheel werden in 1936 uitgereikt
119 diploma's.
Aan één candidaat werd in overleg met
de examinatoren, die hem hadden onder
vraagd in de Bijb. Geschiedenis, herexamen
voor dat vak toegestaan wat tot gevolg
had, dat het diploma hem kon worden ge
geven.
Op alle dagen fungeerde de heer H. J
van Wijlen als voorzitter.
De rapporten door do subcommissiën
over de afgenomen examens uitgebracht,
verschenen in de „Mededeelingen" (van
October—November 1936).
Onder de examinatoren voor Chr. Opvoed
kunde misten we bij de najaarsexamens
onzen trouwen en gewaardeerden mede
arbeider, den heer J. Lens, die door den
dood ons werd ontnomen. Zijn nagedachte
nis zal bij ons in zegening blijven.
De examencommissie ziot met dankbaar
heid terug op haar in 1936 volbrachten
arbeid, dien ze aanbeveelt in den zegen
dos Heeren.
De secretaris mr J. J. Hangelbroek
rapporteerde omtrent het Hulpfonds voot
Geweigerde Rijks- en Gemeentelijke bij
dragen. Bij dit fonds zijn thans aangesloten
299 scholen. Sinds de vorige jaarvergade
ring is geen vergoeding uit het Hulpfonds
gedaan. Eén aanvrage om vergoeding is
nog in behandeling.
Na vaststelling van dit rapport en rond
vraag werd de morgen vergadering ge
sloten.
Middagvergadering
In de middagvergadering trad als refe
rent op mr H. de Bie, vice-president van
de Arr. Rechtbank te Rotterdam en oud-
kinderrechter aldaar met het onderwerp:
„Het tuchtrecht van den onderwijzer"
Spr. herinnerde er aan. dat het tucht
recht, waaraan hij vóór ruim dertig jaar
zijn Academisch proefschrift wijden mocht,
toen een slechts weinigen interesseererid
rechtsgebied was, maar thans in het mid
den der belangstelling staat.
In het kort releveerde spr. hoe het tucht
recht door den onderwijzer op den leerling
toe te passen, onderwerp van schriftelijke
en mondelinge gedachtenwisseling is ge
weest. Spr. wil nagaan, welke houding de
schoolbesturen ten opzichte van het al of
niet bestaande tuchtrecht, al of niet inbe
grepen het lichamelijke tuchtigingsrecht
hebben aan te nemen. Daartoe ging spr.
eerst na wat verstaan moet worden onder
een feitelijk tucht oefenen op school.
Heeft de school niet bet vertrouwen van
de ouders dan is er veel bedorven en heeft
zij tot taak te zorgen dat zij inderdaad de
gemachtigde der ouders is. Spr. zette uiteen
hoe de verhoudingen inderdaad behoorente
zijn en is van oordeel, dat de toevertrou
wing van kinderen aan school ter leerinp
en opvoeding, inhoudt een overdracht van
bevoegdheid aan die school, die in beginsel
aan de ouders toekomt. De slotsom, dat do.
school vrijstaat wat de ouders jegens zijn
kind vrijstaat, gaat naar spr. uiteen zette,
in tweeërlei opzicht te ver.
De school moeten tuchtmiddelen ten
dienste staan, van allerlei aard en van
zeer verschillend gewicht. Tal van kinderen
zijn er, bij wie op school veel recht moet
gezet dat in de eerste jaren recht hal
kunnen groeien als de ouders daarvoor maar
genoeg oog hadden gehad.
Spr. stond nader stil bij de tuchtmidde
len, die dan gebruikt worden, over het
recht waarvan spr. handelt. Spr. is van
oordeel, dat hij die tuchtmiddelen het min
ste noodig heeft en toch een goed resultaat
bereikt de beste paedagoog is. Spr. zou de
lichamelijke tuchtiging w:llen beperkt zien
tot het in noodzakelijke gevallen geven van
een onmiddellijke korte repressie op een
gepleegde daad of verzuim of van het in
ernstige gevallen terstond doen gevoelen
van de lichamelijke meerderheid aan een
veerbarstigen knaap. Bij meisjes ziet spr.
meer bezwaren. Spr. ging nu na hoever dit
•echt voor de school gaat en waar het te
vinden is.
Spr. zette hierna uiteen op welke gron
den hij de vraag of ons onderwijs noodig
heeft wettelijke regeling van het school-
tuchtrecht, ontkennend beantwoordt, waar
bij hij nader stilstond bij de praktijk in
Engeland, Duitschland, België en Zwitser
land mede t.a.v. de houding van de rech
terlijke macht dienaangaande.
De vraag of de rechtspraak in ons vader
land aanleiding heeft gegeven den aan
drang tot wettelijke regeling van het tucht
recht van den onderwijzer te verklaren,be
antwoordt spr. ontkennend. Ook zou spr.
de controle niet aan het Schooltoezicht wil
len geven, wijl altijd de rechter het laatste
woord moet hebben over het al of niet
strafbare van zekere handeling. Spr's ad
vies is aan de besturen: niet het opleggen
van het verbod van lichamelijke kastijding
en e.v. ingrijpende straffen. Maar hij wil
het bij dit negatieve niet laten en voegt er
daarom het positieve aan toe: Doet al uw
best, een hoofd en personeel te krijgen,
dat aan de zware eischen, die het werk i
van onderwijs en opvoeding stelt, kan vol-
Geen roep ga van ons uit, aldus spr., om
wettelijke regeling van dit belangrijk ele
ment van opvoeding. De Chr. scholen
mogen hier staan in de vrijheid die altijd
beteekent gebondenheid aan God en aar
ons geweten, waardoor wij gevoelen onze
diepe verantwoordelijkheid als we geroepen
vordon mee te arbeiden aan de opvoeding
an het komende geslacht. (Applaus).
Nadat met mr de Bie over ziin onderwerp
van gedachten gewisseld was, werd de ver
gadering op gebruikelijk© wijze gesloten.
Zangavond f 27.30 heeft opgebracht.
De jaarverslagen van Bonds-secrctaris cn
-penningmeester worden goedgekeurd.
De voorzitter deelt mede dat Ds. TI.
H a s p e r, de referent van den middag,
150 ex. van zijn „Bijlage van het boek der
Psalmen" (voor de Protestanten) ten
geschenke heeft aangeboden voor alle
leden der vergadering (applaus).
Als plaat* van de 52e jaarvergadering id
1938 wordt aangewezen Rotterdam.
Bij de
bestuursverkiezing
werden herkozen de periodiek aftredende
leden, de heeren W. J J a 1 i n k, A. K a 1-
verda L. J. Mens en T. D. C. M
neke cn gekozen de heer S. P. Blom. te
's-Gravenhage, bestuurslid van den Ring
Rotterdam.
Tot lid van het Hoofdbestuur namens ds
C O V.-grooii de heeren W. v. d. B i 1 (Den
Haag) en W. Uittenbogaard
(Arnhem).
Na uitvoerige discussie over het voorstel*
Strijen beoogonde het houden var
een Chr. Nationaal Concours
voor de hoogste afdeelingen uit de Bonds-
ringen ,werd besloten, de Rïngbcsturen om
advies te vragen over het dat wanneer «ft
hoe van zulk een concours.
Uitgebracht werden de jaarverslagen van
den Bonds-Bibliothecaris, den heer L. J.
Mens. van den voorzitter der Muzick-
Commissie den heer W. J. J a 1 i n k. F.r
blijkt uit, dat in 1936 de Bibliotheek is uit
gebreid met 223 muziekwerken. Uitgeleend
werden 283 werken, zichtzendingen 105.
Blijkens het door den heer H. L. Goiter-
man uitgebrachte verslag der muziek*
commissie zijn in 1936 ingekomen 52 com-
positeis, waarvan 19 zijn aangenomen. Uil-
gegeven werden 10 nieuwe composities, ook
speciale in verband met het Prinselijk
huwelijk en het gouden jubileum van den
Bond.
Aangenomen werd een bestuursvoorstel,
om voor Evangolisatiekoren dj'
contributie te stellen op f 10 per jaar.
MIDDAGVERGADERING
In de middagvergadering was het woord
aan Ds. H. Hasper van 's-Gravenhage,
voor het houden eener causerie over
de nieuwe bewerking van de Psalmen op
de oorspronkelijke melodieën der
Reformatie
Spr. schatte den oecumcnischen achter
grond van heel het werk der Geestelijks
Liederen uit den Schat van de Kerk
Eeuwen en de beteekenis van de Psalmen;
voor het persoonlijke religieuze leven en
voor de samenbinding van alle geloovigen.
Vergezeld van twee medewerkers, Mej. K.
de Graaf en den heer Loory, liet hij
enkele melodieën hooren en beantwoorde!
in 't kort daarbij eenige vragen, die hem
tijdens het koffieuur gedaan waren. Hij
wees er op, dat de oude melodieën niet i.
dacht zijn in het tegenwoordige maatsy-
stëem en daarom Ook niet daarin gevangen
kunnen worden, zonder haar karakter te
schaden. Van belang was dit bij de no
teering van de rusten, die in de Psalm
melodieën slechts gedeeltelijk waarde heli-
ben voor de compositie. Hij lichtte dat toe
met Psalm 1 en Psalm 3 als voorbeeld.
Hetgeen hij zeide over de „triolen"
was interessant en hij gaf den raad
over die dingen niet te discussieeren.
maar ze te zingen. Want de Psalm
melodieën zijn niet geschreven om een
onderwerp van discussie en twist te
worden, maar om vroom en eerbiedig
gezongen te worden.
Dit gaf den spreker aanleiding iets te
zeggen over het tempo. Zelf zong hij
met den heer Loory vier psalmen geheel
uit en vroeg aan de heeren B e i n t e m a uit
Leeuwarden en Leo Mens uit Leiden,
om den tijd op te nemen
Demonstratie door de vergadering zelve
Toen naar het oordeel van de gansche
vergadering juist dit tempo krachtig en
schoon gevonden werd. bleek, dat Psalm 99
twee en een halve minuut. Psalm 138 vier,
Psalm 20 drie en Psalm 75 nog een drie eiï
een halve minuut geduurd had.
De vergadering werd uitgenoodigd
mede te zingen. Tweehonderd zangers
zongen toen de Psalmen 138, 6 3, 42, 79,
47, 65, 33 (zonder begeleiding) cn ten
besluite 150. Het was voor de meesten
totaal een openbaring, dat dit de oude.
melodieën waren.
Er was een hijzonder enthousiasme en na
afloop verklaarden velen, die er altijd aan
getwijfeld hadden, of ons volk dit zou wil
len leeren, dat zij tot geheel andere in
zichten gekomen waren. Men besefte alge
meen het groote gewicht van een nieuv/
Psalmgezang voor alle Christenen in dezen
tijd. Het was voor ieder duidelijk, dat het
terugkeeren tot de oude melodiën in haar
rhytmische beweging alleen mogelijk is nij
nieuwe berijming van het Psalmboek.
Alle pogingen om het te doen met de be
rijming van 1773 hebben schipbreuk gele
den.
De spreker oogstte den dank van de
geheele vergadering, hetgeen beteekent...
dat er weer op een paar honderd plaat
sen van ons Vaderland vele menschcn
niet alleen bekend zijn geworden met
dit groote Nederlandsche werk, maar
ook enthousiaste voorstanders er van
zijn géwordén.
Het zingen door die groote menigte klonk
i een woord prachtig. Ieder begreep, dat
de proefneming in een van de Rotterdam-
sohe Hervormde Kerken op 21 Maart wel
geslaagd moest zijn. Dê gemeente was on
voorbereid en zong onder leiding van de
predikanten (na den kerkdienst) met
groote vreugde enkele psalmen in het
juiste tempo, in het goede rhythme cn in
de toonsoort.
Na afdoening van nog enkele huishoude
lijke zaken sprak de Bondsvoorzitter een
slotwoord en bracht bijzon deren dank aan
den Ring Geld. Achterhoek en aan den
Ringvoorzitter den hecr Plomp, door wel
ken arbeid deze Bondsdagen zoo uitno-
mend geslaagd zijn.
