Alléén
daarom
VAN
HOUTENS
CACAO
Millioenenwerk wordt aanbesteed
!7 DINSDAG 23 FEBRUARI 1937
TWEEDE BEAD PAG. 5
Werk voor duizenden arbeiders
in zicht
Drooglegging van de
tweede Zuiderzeepolder
Nederland krijgt er een
provincie bij
Een reuzen-aanbesteding zal morgen
ochtend om elf uur te 's-Gravenhage In
de Statenzaal plaats vinden, n.L de in
dijking en de drooglegging van de
Noord-Oostelijke Zuiderzeepolder. Hier
mede zijn millioenen gemoeid. Werk
voor duizenden arbeiders is in zicht.
Een volk dat leeft, bouwt aan zijn toe
komst! Dit geldt met recht van het Ne-
derlandsche volk. De oogen der geheele
wereld zullen in de komende jaren in
verband met dit reuzenwerk op Neder
land gericht zijn.
Na de Wieringermeer is de Noord-Oost
polder de tweede polder, die zal worden
drooggelegd. Hij is 47.600 H.A. groot, of twee
maal zoo groot als de Wieringermeer. De
voorbereidende werkzaamheden, het graven
van een werkhaven bij Urk, het inrichten
van opslagterreinen en het maken van een
fundeeringsput zijn vorig jaar aanbesteed
en nagenoeg voltooid.
De morgen te houden aanbesteding heeft
betrekking op de dijkvakken tusschen Lem
mer en Urk en tusschen Urk en den voor-
uitspringendop hoek van het Kampereiland
.vlak ten Noorden van den IJsselmond.
Deze beide dijkvakken zijn samen ruim
40 K.M. lang en daarvan wordt nu het ma
ken van 31 y2 K.M. aanbesteed.
De in het bestek vermelde hoeveelheden
zijn voor zand ruim 5 millioen kub. Meter
en voor kleileem iy2 millioen kub. Meter,
terwijl 47 H.A. kraagstukken en 51 H.A
verschillende soorten steen- en betonglooi-
ing zullen moeten worden gemaakt.
Er worden aanbiedingen gevraagd voor
verschillende grootere- en kleinere percee-
len, welke ook weer gecombineerd zullen
kunnen worden.
Het Rijk draagt zelf zorg voor de levering
van de meeste bouwmaterialen, waarvan de
steen voor kraagstukken en glooiingen wel
het voornaamste is.
Met den aanleg van den omringdijk zul
len vermoedelijk 4 jaar gemoeid zijn, waar
na de Zuid-Oostpolder ter grootte van 95000
H.A. en de Zuid-Westpolder met een opper
vlakte van 56000 H.A. aan de beurt komen.
Een millioenenwerk
Hoewel de Staat bij de te houden aanbe
stedingen geen ramingen publiceert, blijkt
uit de Memorie vah Antwoord van 11 De
cember 1935, dat voor den omringdijk van
oen Noord-Oostpolder, met havens de ver
lenging van het Zwartewater, den aanleg
,Van het kanaal Kadoelen-Blakzijl en ver
dere werken ter voorziening in de belangen
van afwatering en verkeer, op een uitgifte
.van ruim 57 millioen wordt gerekend. De
totale uitgaven van den polder worde
hierbij op rond 97 millioen geraamd.
Het aantal direct en indirect aan den
Noord-Oostpolder werkende arbeiders
wordt geschat op 6500 gedurende het
eerste jaar, 8500 gedurende het tweede
jaar, 10.000 gedurende het derde jaar en
8000 gedurende het vierde jaar.
Na geleidelijke vermindering klimt
dit aantal in het zevende en achtste
jaar wederom op tot 9000 arbeiders, om
in het vijftiende jaar ten slotte met
15.000 arbeiders te besluiten.
Groote oogsten verwacht
Om eenigen indruk te krijgen van de be-
feekenis, meer in het bijzonder van den
Noord-Oostelijken polder, welke bij de aan
staande aanbesteding betrokken is,,, is het
belangwekkend het oordeel te vernemen
van den directeur van het Bodemkundig
Instituut fa Groningen, dr. D. J. H i s s i n k,
omtrent, de gronden, welke hier verworven
Worden.
De gronden van den toekomstigen Noord-
Oostelijken polder maken een zeer gelijk-
matigen indruk, als dr. D. J. Hissink. Het
is lang niet onmogelijk, dat zij tot de homo-
geenste gronden van Nederland zullen be-
hooren: deze gelijkmatigheid is een groot
yoordeel voor de cultuur.
De groote middenmoot van dezen polder,
bijna 60 wordt gevormd door een vrij
gelijkmatig gebied van rond 28000 H.A. van
niet al te zware kleigronden, rijk aan kool
zure kalk en met voldoende humus, phos-
phorzuur en kalie, om een langen tijd
groote oogsten op te leveren. De
rest van de polder bestaat uit rond 10.000
H.A. lichte zavelgronden en rond 8000 H.A.
goede zandige gronden, alle eveneens rijk
aan koolzure kalk.
1-Iet bijgaande vergelijkingskaartje geeft
een duidelijk beeld van de oppervlakte
grond, welke gemoeid is met de droog
making van dezen Noord-Oostelijken polder,
waarvan de eigenlijke werkzaamheden na
de aanbesteding zullen kunnen aanvangen.
Het blijkt alweer, dat Nederland de
strijd tegen het water niet opgeeft. Door
noesten arbeid is ons land bezig er een
provincie bij te veroveren, daarmede
leefmogelijkheid scheppend voor dui
zenden en duizenden.
Het Werkfonds
Nieuw crediet van 33.7
millioen aangevraagd
In totaal komt 100 millioen
beschikbaar
Bij de tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot verhooging van het crediet
voor werkverruiming.
Bij de we van 2 Juli 1934 werd voor werk-
'erruiming een crediet toegestaan van f60
i llioen, welk bedrag bij de wet van 1 Aug.
ij werd verhoogd met f 6.300.000 en alzuo
d gebracht op f 66.300.000.
up 1 Januari 1937 was dit creddiet ten
volle geblokkeerd.
Wijl nog verschillende plannen in on
derzoek zijnu die wellicht voor financie
ring ten laste van het Werkfonds in
aanmerking zullen komen en de regee
ring voortzetting van de werkzaaamheid
van het Werkfonds wenschelijk acht,
wordt voorgesteld het toegestaan crediet
andermaal te verhoogen en wel met een
som van f 33.700.000, als gevolg waarvan
voor het Werkfonds derhalve in totaal
een som van 100 millioen gulden be
schikbaar komt,
Aan het aangevraagde bedrag ligt niet ecn
bepaald plan van besteding ten grondslag.
Het is derhalve niet mogelijk reeds bij voor
baat aan te geven voor hoe langen tijd dat
nieuwe crediet zal kunnen strekken. Van
belang is intusschen, dat op het Werkfonds
nog slechts bij uitzondering beroep zal be
hoeven te worden gedaan voor de finan
ciering van den wegenbouw, nu voor dit
doel ten loste van den kapitaaldienst van
de begrooting van het Verkeerfonds voor
1937 een extra post van f 10 millioen is uit
getrokken. Het thans aangevraagde crediet
zal dus in hoofdzaak kunnen worden be
stemd tot bestrijding van de kosten van
andere rijkswerken en van werken van
andere publiekrechtelijke lichamen.
DE ELECTRIFICATIE
DER SPOORWEGEN
Belangrijke orders der Nederl.
Spoorwegen in uitvoering
De eerste wagentreinen
einde Juni
Dank zij de groote uitbreiding, welke
door de Nederlandsche Spoorwegen
aan de geëlectrificeerde lijnen wordt
gegeven, is er thans in enkele Neder
landsche fabrieken volop werkgele
genheid.
Zoo zijn bij Werkspoor N.V. te Amsterdam
53 twee wagentreinen besteld, terwijl de
Koninklijke Fabriek van Rijtuigen en spoor
wagens J. J. Beijnes N.V. te Haarlem en de
firma Allan te Rotterdam 37 drie-wagen
treinen bouwen, waarvan aan eerstgenoem
de N.V. de constructie van de twee-eind-
rijtuigen dezer drie-wagentreinen en aan
de laatste iirma die van .het middenrijtuig
is opgedragen.
Op uitnoodiging van de directie der
Nederlandsche Spoorwegen hebben wij een
bezoek gebracht aan de fabriek der firma
Beijnes, waar wij ons een denkbeeld heb
ben kunnen vormen van de groote betee-
kenis dezer uiterst welkome „spoorwieg-
orders".
Wij constateerden op onze rondwandelnig
door het bedrijf allereerst dat van de in
aanbouw zijnde drie-wagentreinen het
eerste rijtuig nagenoeg gereed is. De bouw
der overige rijtuigen is nog. op enkele rij
tuigen na. in ecn veel minder gevorderd
stadium
Het gereedgekomen rijtuig is wat alge-,
meene inrichting betreft nagenoeg gelijk
aan die van het laatste stroomlijnmaterieel,
zooals dit ook rijdt op de lijn Rotterdam
Hoek van Holland. Er zijn echter kleine
verschillen ,die elk voor zich een gunstigen
factor vormen in het kader der geriefelijk
heid. De balcons zijn ruimer, de bovenge
deelten van de ramen kan men door middel
van een klink naar boven bewegen zoodat
ecn grooter raamopening kan worden ver
kregen. De enderramen zijn dubbel, ten
einde beslaan te voorkomen en een betere
isolatie te verkrijgen.
Iets nieuws is de inrichting van een
keukentje, dat in een der wagons van elk
treinstel wordt aangebracht, waardoor het
mogelijk is aan passagiers, die zulks wen-
schen, koffie of thee te serveeren.
Heemaf te Hengelo verzorgt de electrl-
sclie installatie; deze industrie levert ook
de motoren, welke bij Beijnes en werkspoor
worden ingebouwd.
Verwacht wordt, dat de eerste com
plete twee-wagentreinen einde Mei en
de eerste complete drie-wagentreinen
eind Juni gereed zullen komen. Tegen
dien tijd is ook de electrificatie van de
baanvakken Maarn-Arnhem en Gouda-
Den Haag gereed, zoodat dan met de
proefritten op nieuw geëlectrificeerde
baanvakken kan worden begonnen
Men rekent er op, dat in Mei 1938 zoo
wel alle bestelde twee- als drie-wagen
treinen in dienst gesteld zullen worden.
De kJeur van deze treinen wordt
evenals die op de lijn Rotterdam—Hoek
van Holland donkergroen, met aan on
der- en bovenkant in rood uitgevoerde
randen.
Naar wij in dit verband vernamen ligt
het in het voornemen ook alle Dieseltreincn
te zijner tijd in deze kleuren te schilderen
Hoe belangrijk deze bestellingen van de
Ned. Spoorwegen zijn, uit een oogpunt van
werkverruiming, moge blijken uit het feit,
dat, allene reeds de fabriek van Beijnes,
welke in slappe tijden een kern van hon
derd arbeiders had thans vijfhonderd man
personeel in dienst hieeft.
De Drentsche Provinciale
Griffie
Voor uitbreiding en huisvesting
f 58.000 aangevraagd.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot wijziging en verhooging \an het
vijfde hoofdstuk der rijksbegrooting voor het
dienstjaar 1936.
Hierbij wordt een bedrag van f58.000
aangevraagd (waarvan f 50.000 voor aankoop
van het raadhuis) voor uitbreiding van de
huisvesting van de Provinciale griffie van
Drenthe.
Voorts is een bedrag uitgetrokken voor
aankoop en inrichting van een ambtswoning
voor den Commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Holland aan de Paviljoens
laan no. 3 te Haarlem.
Behalve de aankoopsom van fOO.rtOO zal
nog een bedrag noodig zijn, naar schatting
van f23.000 voor vernouwing van het pand
tot ambtswoning.
die te Roermond op bevrachting wach-
van den vasten wal afgeslotenzeer ten
te Roermond, geeft een belld van de situatie.
het allerbeste
isgoedgenoeg
voor U
gebruiken wij
alléén de
allerbeste
grondstoffen
voor de be
reiding van
CONTINGENTEERINGEN
NA DE DEPRECIATIE
Definitieve uitspraak in vele
gevallen nog niet mogelijk
Minister ziet de gang van zaken
nog eenigen tijd aan
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer inzake eenige contingen-
teeringsontwerpen wordt medegedeeld,
dat in het algemeen omtrent het effect
van de depreciatie van het Nederland
sche ruilmiddel kan worden gezegd, dat
het t.a.v. de meeste contingenteeringen
niet mogelijk is, reeds thans daarom
trent een definitieve uitspraak te doen,
aangezien de nieuwe verhoudingen zich
eerst geleidelijk kunnen consolideeren.
O.m. geldt dit voor de contingenteerin
gen van toiletzeep, triplex en multiplex.
Terstond na de depreciatie van den gulden
heeft de Minister, mede in verband met het
feit, dat de variabele heffing voor een twee
tal producten, tw. soyakoek en grondnoot-
koek tot het laagste punt was gedaald, ern
stig onder de oogen gezien of tot opheffing
de onderhavige contingenteering kon
worden besloten. Dat hiertoe niet is over
gegaan, is het bevolg van de omstandigheid,
dat de invloed van de depreciatie voor de
olie-industrie niet van overwegend belang
is. Immers de depreciatie heeft slechts in
vloed op de bewerkingskosten in Nederland
in vergelijking met die in het buitenland.
En deze zijn in verhouding tot de waarde
van de in de olie-industrie te verwerken
grondstof, en de daaruit te verkrijgen eind
producten betrekkelijk gering.
Dat het prijsverschil, zooals uit de varia
bele heffing blijkt, na de depreciatie voor
grondnootkoek en soyakoek tot het laag
ste punt is gedaald, moet in hoofdzaak wor
den toegeschreven aan de groote vraag naar
eetbare olieën, waardoor de olieprijs dermate
is gestegen, dat het olieslagersbedrijf bij
den huidigen wereldprijs voor koeken toch
een sluitende rekening kan krijgen.
Voor lijnkoeken is het prijsverschil even-
:ns in belangrijke mate, zij het in langza
mer tempq, gedaald en kon in de laatste
weken op nihil worden gesteld.
Deze daling moet, behalve aan den invioed
van de muntdepreciatie, eveneens worden
toegeschreven aan de verbetering van den
lijnolieprijs door de grootere vraag op de
wereldmarkt
Aangezien de verbetering in den gang van
zaken nog van te korten duur is en de ge
varen, gelegen in de beschermende maatre
gelen van andere landen, voor de olie-in
dustrie nog steeds zij het voor het oogen-
blilc latent aanwezig zijn, acht de Minis
ter het gewenscht, het verloop van den gang
van zaken nog eenigen tijd te kunnen vol
gen, alvorens tot definitieve besluiten over
te gaan. In ieder geval zou opheffing on
middellijk na de depreciatie er toe geleid
hebben, dat een belangrijk gedeelte van
de industrie tot stilstand zou zijn gedwon
gen, hetgeen tot ontslag van een groot aan-
tai arbeiders aanleiding zou hebben gegeven.
De vraag of de contingenteeringen van die
soorten veekoeken, waarvoor de variabele
befhng geaurende eeniyin tijd op nihil is
gesteld moeten worden opgeheven met hand
having van die contingenteeringen, waar
voor de variabele heffing een zeker bedrag
aanwijst, beantwoordt de Mnister ontken
nend, o.m. omdat, wanneer de niet gecontin-
genteerde soorten veekoeken in ongelimi
teerde hoeveelheden steeds tot wereldmarkt
prijs zouden zijn te verkrijgen en de wel
gecontingenteerde slechts in beperkte mate
en bovendien tegen verhoogden prijs (ver
hoogd met het bedrag van de alsdan gel
dende variabele heffing), zoodanige ver
schuivingen in het verbruik zouden kunnen
ontstaan, dat het bedrijf, dat men beoogt te
beschermen, juist een blijvend en onherstel
baar nadeel daarvan zou kunnen onder
vinden.
De Minister acht het niet mogelijk om met
de variabele heffing alleen en zonder con
tingenteering een juiste bescherming aan de
oliè-industrie te geven.
Opleving In de mandenindustrie
Naar wij vernemen is aan het per
soneel, werkzaam Ln de mandenfabrie-
ken te V1 i] m e n, medegedeeld, dat
met terugwerkende kracht tot 1 Febr.
J.L de loonen met 5 pet. zullen worden
verhoogd. Ook zullen van nu af meer
mandenmakers in de onderscheidene
fabrieken aan hef werk worden gesteld.
DE 24 UURS-RIT VAN DE
BURGERWACHT AMSTERDAM
In verband met den op 19 en 20 Maart
a.s. te rijden oefenrit van de Vrijwillige
Burgenvacht Amsterdam heeft de Minister
van Deiensie machtiging verleend aan den
Chef van den Generaleh Sta.f, den Inspec
teur der Cavalerie, tevens Commandant der
Lichte Brigade alsmede aan de Inspecteurs
der Artillerie, Genie, Militaire Luchtvaart
en der Koninklijke Marechaussee, benevens
den commandant v. h. Korps Politietroepen
en de Commandanten der le en 4e Divisie
om ten aanzien van deelname aan den rit
door onder hun bevelen 6taande militai
ren te beslissen.
De eerste inschrijvingen kwamen daarna
van het Regiment Motor Artillerie te Naar-
den, anderen volgden weldra. Het totaal
aantal inschrijvingen, dat nu reeds onge
veer 150 bedraagt, zal voor den sluitings
datum 9 Maart ongetwijfeld nog
enorm worden opgevoerd.
De Wolfsangel
In zijn Kroniek in de roode pers schreef
Dr. H. Polak iets over de herkomst van de
„Wolfsangel" het symbool der N.S.B. Nu
berichtte een lezer hem het volgende:
„Ik las deze week uw antwoord op een
vraag over de herkomst van de z.g. wolfs
angel. Ik ben in October eenige weken in
Duitschland geweest en het tref mij toen,
dat dit nieuwe teeken van die N.S.B. voor
kwam op de uniform van de z.g. Pimpfe-
dat zijn de kinderen van zes jaar af, in
zwarte uniformpjes, die nog niet bij de in
het bruin-geel gestoken Hitler-jeugd zijn
ondergebracht, omdat zij nog te jong zijn.
Zij dragen dit toeken op de mouw. De N.S.B
heeft het dus wel degelijk uit Duitschland
overgenomen".
ROFFELRIJMEN
ONBESCHAAMD
In een plaatsje, dat ik X. noem,
Was een meisjeskransje, dat
Voor de armen en de zending
Heel wat afgeleverd had.
Eén ding vonden ze maar jammer:
Dat de krans niet méér kon doen.
Dat er altijd geld te kort was
Voor meer keper en katoen.
Toen besloot de krans met jij sten
De gemeente in te gaan.
Mien en Ali pakten samen
Eerst de meer-gegoeden aan.
Vol begrijpelijk vertrouwen
Belden ze bij meester Boud
Bij den jongen onderwijzer,
Kinderloos, èn „goed getrouwd
Zwijgend wachten de vriendinnen
ln de fraai verluchte hal.
't Duurt héél lang, maar ze bedenken
Dat de oogst hen loonen zal.
Eindelijk verschijnt mevrouwtje
Met de toegevouwen lijst,
En. terwijl ze leuk de meisjes
Om hun groote ijver prijst,
Vraagt ze: later eens te komen
Om het geld; zóó'n groote som
Heeft meneer niet ter beschikkingas
Graag, zegt Mien, kom ik weerom!
Buiten, onder de lantaren,
Om het hoekje van de straat,
Móéten ze es éven kijken
Wat hun wel te wachten staat.
Wacht, zegt Mien, ik zal es raden!
'k Wed een rrriks! Zoo'n rijke vent
Mis! zegt Ali, en benepen
Leest ze op: N. N.,... één cent,um
(Nadruk verboden)
LEO LENS
KON. NED. LANDBOUW COMITÉ
Maandelijksche vergadering
te Utrecht
Onder voorzitterschap van den heer
J. L. Nysingh te De Wijk, werd de
maandelijksche vergadering te Utrecht
gehouden.
Medegedeeld werd, dat de vergadering
van dag. besturen der drie centrale land-
bouw organisaties, den heer R. F. de Boer
te Naarden, die moest aftreden per 1 Janu
ari 1937 heeft herbenoemd tot bestuurslid
van het contrólestation voor melkproduo
ten te 's-Gravenhage.
Boventallige kalverschetsen
Uitvoerig werd van gedachten gewisseld
over een voorstel stappen te doen tot ver
laging van den prijs der boventallige kal
verschetsen van f 30 tot f 20 voor het eerste
kalf en tot f 25 voor de volgende.
Een feit is het. dat onder de tegenwoor
dige omstandigheden de prijs der boven
tallige schetsen te hoog is en dat eenige
verlaging gewenscht moest worden geacht.
Echter is het uiterst moeilijk den juisten
prijs van een schets, n.L het gemiddelde
prijsverschi. tusschen een geschetst en een
ongeschetst kalf, welke nogal varieert te
bepalen. Meermalen is tevergeefs bij het
college van regeeringscommissarissen aan
gedrongen op verlaging van de prijs der
boventallige schetsen, zoodat van een her
nieuwde poging niets mag worden ver
wacht.
Crisismaatregelen voor den Tuinbouw
Naar aanleiding van de door een der
aangesloten organisaties ingediende nota
omtrent de bezwaren tegen de overdracht
van tuinbouwteeltvergunninge^ wferd be
sloten deze aangelegenheid, welke zeer in
gewikkeld is, aan het oordeel der Tuin-
bouwcommissie te onderwerpen.
Tevens werd besloten den regeerings-
commissaris voor de groenten- en fruitteelt
er op te wijzen, dat de intrekking van teelt-
vergunningen van telers die voornemens
zijn met de teelt van vroege aardappelen
te beginnen en daarvoor reeds kostbare
voorbereidingen hebben getroffen, niet is
te verdedigen.
Dienst der kleine boeren
Medegedeeld werd, dat de Minister vc-tt
Landbouw de Landelijke Commissie van
Advies voor den dienst der kleine boeren
met een vertegenwoordiger der drie land-
ai bei iersbondci heeft uitgebreid. De vraag
is gerezen of het overweging zou verdienen
de gewestelijke commissies met een ver
tegenwoordiger der georganiseerde land
arbeiders uit te breiden. De vergadering
sprak als haar oordeel uit, dat de nood
zakelijkheid van een vertegenwoordiging
der georganiseerde landarbeiders niet is
gebleken en adviseerde in dit opzicht niet
Terwijl de eigenlijke werkzaamheden aan de tunnel onder de Maas te Rotter
dam nog moeten aanvangen, worden re eds verschillende werken uitgevoerd
verband houdend met den tunnel-aanleg. Zoo is men o.m in het Park bezin
met het maken van de fundeering voor de bekende Hghal. welke verplaatst
wordt om ruimte te maken voor den toegangsweg tot de tunnel. Het aardige
Noorsche kerkje zal eveneens moeten verhuizen en komt ongeveer ter plaatse
sr oTZzlz^zibi3 park-in°«n° f'to
