IBIS SHAG
Bloedige gevechtsactie
bij de Jarama
Sihi-POMPEN
Dobbelmamt
lekker... man?
KNOOP 193
De Duitsche Evangelische Kerk
moet kleur bekennen
VRIJDAG ig FEBRUARI 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
GARANTIE.STANDGROEN j
GARANTIE.STANDBRU IN
GARANTIE-STANDhOODl
GARANTIE.STANDZWART"
GARANTIE.STANDBLAUW
Speciaal product voor Buitenwerk. HOUDT
HET IJZER ROESTVRIJ en BESCHERMT HET
HOUT. - Wordt 5 JAAR GEGARANDEERD
Buitenland
ÜE BRITSCHE BEWAPENINGS
STORMLOOP
ïnskip spreekt in het Lagerhuis
Eigen veiligheid
Engelands eerste doel
De monsterleening aanvaard
Bij de hervatting dor Lagerhuis-debatten
over de millioenenleening voor de Britsche
bewapening heeft de labour-afgevaardigde
Alexanoer verklaard, dat zijn partij
bereid is, iedere credietverleening, welke
ïioodig is voor de collectieve veiligheid bin
nen het kader van den Volkenbond, te steu
nen, maar dat zij zich steeds zal verzetten
tegen iedere poging, het land te storten in
een herbewapening op groove schaal met
nationaal-politieke bedoelingen.
De conservatief. Arnold Wilson, ver
klaarde, dat het noodzakelijk was, om ten
minste gedeeltelijk aan de Duitsche kolo
niale eischen te voldoen door middel van
een internationale regeling. Het argument,
dat de Duitsohers niet in staat zijn, koloniën
te besturen, achtte spreker niet gerecht-
.vaardigd.
Minister Inskip legt verklaringen af
Vervolgens verkreeg sir Thomas
Inskip, minister van coördinatie der
defensie, het woord, die namens de re
geering o.a. verklaarde: „Men kan, zoo
vaak men wil, praten over collectieve
veiligheid en over het doen samengaan
der strijdkrachten, maar tenslotte zal
de taak van iedere regeening, welke
dezen naam waardig is, moeten zijn,
zich er tegen te verzekeren, dat geen
enkele buitenlandsche vijand het van
het door haar bestuurde land zal
winnen.
Ten aanzien van de defensie-uit
gaven vragen wij Groot-Brittannië te
laten betalen voor zijn koloniën en
onderhoorigheden, waarvoor wij ver
antwoordelijk zijn en waarvan wij voor
onze grondstoffen afhankelijk zijn.
De Dominions zullen hun eigen
schikkingen op hun eigen kosten en
voor hun eigen verdediging treffen.
De regeering is er van overtuigd, dat de
heruitrusting der drie strijdende wapens het
ontontbeerlijk middel is, om ons doel te ver
wezenlijken Maar de herbewapening is niet
Biet doel. waarnaar wij stre\en. het doel
blijft het voeren van onderhandelingen
over een Europeesche regeling en de ver
sterking van het gezag van den Volkenbond.
.Wij zijn bereid, deel te nemen aan dit ge
meenschappelijke werk van de politieke be-
(vrediging en economische samenwerking".
Deze aanhaling van de woorden van
minister Eoen werd door de ministers met
applaus begroet.
Inskip voegde hieraan nog toe, dat het
Sdeaal van de collectieve veiligheid zeker
den plicht der nationale veiligheid niet mag
(overschaduwen.
I „Of collectieve veiligheid,
aldus sir Thomas, bestaat,
of niet bestaat, ons land
kan zijn taak, om zich te
.verdedigen, nietpr ij sgeve n".
Sir Thomas Inskip behandelde vervolgens
'de tijdens de debatten uitgeoefende critiek
op het gebrek aan werkelijke samenwerking
tusschen drie diensten der defensie. Hij
gaf een viertal voorbeelden, van welover
wogen maatregelen, waaraan alle drie de
diensten hadden medegewerkt, welke voor
beelden, naar hij hoopte, een einde 7-ouden
maken aan de bezorgdheid in dit opzicht.
Op de eerste plaats is het geheele vraag
stuk der kustverdediging gemeenschappelijk
bestuceerd, waarbij rekening werd gehou
den met de kracht van een vloot- of lucht
aanval, waaraan de verschillende havens
zouden kunnen blootstaan. Een defensieplan
,voor elke haven afzonderlijk was tot in de
tails uitgewerkt, waarbij.de autoriteiten de
kwestie ter plaatse hadden bestudeerd.
Wat de bescherming van het lana tegen
luchtaanvallen betreft, deze kwestie was on
derzocht, niet slechts door deskundigen
van de drie defensiediensten, doch van alle
betrokken departementen.
Tenslotte wees de minister nog od het
aanleggen van munitie-voorraden en op de
organisatie van ae industrieën als voor
beelden van samenwerking tusschen de drie
'defensie-diensten.
Wat de hoogere strategie der defensie
faangaat. bracht de minister hulde aan de
ondervinding, het initiatief en het vernuft
.van de leger-, vloot- en luchtvaartdeskun
digen, die in of onder de commissie tot ver
dediging van het imperium werken en wees
bij er terloops op. dat er aandacht wordt
gewijd aan de lessen van het afgeloonen
jaar. namelijk de gebeurtenissen in het Oos
ten en Westen der Middellandsche Zee.
Iiet offer aanvaard!
Het Lagerhnis heeft gisteravond een
resolutie, waarbij de Britsche regee
ring wordt gemachtigd een leening van
<00 millioen pond sterling uit te schrij
ven ten behoeve van de defensie, met
329 tegen 145 stemmen aangenomen.
FELLE BRAND IN LONDEN
Gistermorgen is In Londen, in een tabak*,
fabriek In de city, een felle brand uitgebro
ken. Ruim 300 brandweerlieden bestreden
het vuur. Ook een aangrenzende fabriek
werd een prooi der vlammen, terwijl een
iiental kantoorgebouwen schade bekwanieu.
De Spaansche burgeroorlog
Franco krijgt 20.000 man
versterking
In de Jarama-sector hebben de roode
troepen een aanval op de nationalisti
sche strijdkrachten gedaan, waarbij zij
optrokken onder dekking van zes sterke
tankafdeelingen. De roode internationale
brigade leverde de stormcolonnes, welke
zich met een geweldig élan op den
vijand stortten. Zij werden echter nog
voor de loopgraven der nationalisten
door het zware spervuur der rechtsche
batterijen tot staan gebracht.
Plotseling staakten de nationalisten 't
vuur, sprongen uit de loopgraven en
met bajonetten en handgranaten gingen
zij den vijand te lijf.
Volkomen verrast en reeds door het
spervuur gedecimeerd, vluchtten de
rooden in verwarring naar alle kanten,
zoodat de troepen van Franco in plaats
van in een bloedige worsteling voor het
behoud hunner stelling te moeten vech
ten, over een met ontelbare lijken be
zaaid 6lagveld een achtervolging van
een in paniek wegstormenden vijand
konden beginnen.
Hoe groot de verwarring in het kamp der
rooden was, bewijst wel het feit, dat plotse
ling twee groote vrarhtwairpnc met vr---lor
kingen en munitie uit Madrid zich midden
onder de troepen van Franco bevonden, die.
reeds de door den vijand verlaten stellingen
bezet hadden.
Onder de inzittenden van deze vracht
wagens bevonden zich ook 30 Amerikanen,
die twee weken geleden in Cherbourg waren
aangekomen om zich bij de roode strijd
krachten te laten inlijven. Gemeld wordt,
dat 17 dezer Amerikaansche vrijwilligers
werden gedood, toen zij bij hun arrestatie
weerstand boden.
De verliezen aan menschenlevens bij de
gevechten der laatste dagen in de Jarama-
sector zijn ontzettend geweest.
Alleen aan volksfrontzijde zouden,
naar het avondcommuniqué der natio
nalisten meldt, naar schatting vijf dui
zend man het leven hebben gelaten.
Franco krijgt versterkingen
Intusschen heeft Franco's leger, dat de
Spaansche hoofdstad allengs geheel heeft
ingesloten, weer 20.000 man versterkingen
van het Zuid-front gekregen. Het zijn afdee
lineen Marokkanen, regimenten van het
vreemdelingenlegioen en eenige vrijwilli-
gers-colonnes van carlisten en falangistcn,
die na de verovering van Malaga zijn vrij
gekomen en thans hun plaats komen in
nemen in de ijzeren ring rond Madrid.
In het Zuiden wordt intusschen de zuive
ringsactie. naar generaal Quipo de Llano
bericht, stelselmatig voortgezet en geven
iedere dag groepen roode manschappen,
meerendeels van de civiele garde, zich aan
de nationalisten over.
Rond het Escoriaal
Ook in de sector van het Escoriaal, voor
Robledo de Chavala, worden de krijgsver
richtingen voortgezet. Bij het aanbreken van
de dag vielen de troepen van Franco, ge
steund door geschut, heftig aan: Zij bezetten
op drie punten nieuwe stellingen. Een daar
van beheerscht het Escoriaal. Na deze vor
deringen hebben de rechtsche troepen nog
eenige kilometers door een dicht eiken
bosch op te rukken om posities te bereiken,
vanwaar zij gemakkelijk" het Escoriaal kun
nen aanvallen.
De kinderen naar Rusland!
De berichten volgens welke óók kinderen
van voorname rechtsche families uit
Madrid en Valencia naar Rusland worden
gezonden, om. daar op communistische wijze
te worden opgevoed, schijnen een zekere be-
vstiging te vinden in een brief, welke de
Peruaansche consul te Biarritz onlangs ont
vangen heeft.
In bedoeld schrijven, dat afkomstig is
van een vrVnd in de consulaire dienst te
Valencia wordt medegedeeld, dat deze
vriend bij de inscheping van 1100 kinderen
op een Russisch schip de vier kinderen had
herkend van den graaf van Santa Cristinn.
pen groot vriend van hem. Het waren vier
jongens. 13, 11, 9 en 6 jaar oud.
De consulaire ambtenaar protesteerde
heftig bij de regeering en kreeg tenslotte
gedaan, dat hij de jongens onder zijn hoede
mocht nemen.
Hij schat het aantal kinderen, dat reeds
naar Rusland gezonden is. op meer dan
tweeduizend.
Het bovenstaande kaartje ran Spanje qeelt er een dvldelijk beeld van, welk deel van
het land noq in het bezit der volksfrunl-reqeerina is (het donker gearceerde) en welk
deel de Franco-regeering heeft weien ie veroveren.
N V ALG INTERN. TRUSTEE- EN
ACCOUNTANTSKANTOOR
„H E IJ KOOP"
Accountancy, Trustee- en Belastingzaken
Directie: H. N. J. KUIJER,
DEN HAAG: WINSCHOTEN:
Irrlsstr. 20b. tel. 338239 Blphamsteratr. 13b,
ALKMAAR: ALMELO:
Oude Gracht 198: Grooteatraat 34a,
tel. 2296 tel. 2967
ZWOLLE UTRECHT
T. Nahuyspleln 18;
tel. 4269
teL 18506
Een aanvullende Britsche
begrooting
De Engelsche regeerimg hee't een aanvul
lende begroot.ing ingediend ten Ledrage ta'i
omstreeks drie millioen pond sterling. Van
dit bedrag is voor de kroningsplechtig-
ht-den 152.000 pond besrtemd; \oor den dienst
in de koloniën en he1, naburige Oosten
106.000 pond; voor het ministerie van land
bouw 25.000 pond: voor het veefonds lOO.ü'Jf
pond.
De post voor den kolonialen dienst heeft
in het bijzonder betrekking op het onder
houd der troepen in Pales'ina. Dit onder
houd heeft in het geheel 1.105.000 pond ster
ling gekost: men hoopt venwel, dat Palesti
na het grootste deel daarvan zal terugbe
talen.
Helden wasgoed
en niet duur
ZOWEL PER R.G. ALS PER STUB
Bovendien zeer voordelige abonnements
prijzen. Beleefd aanbevelend:
JAN SNEL
ST00MWASSERIJ „NEDE3H0RST"
NEDERHORST DEN BERG
(Adv.)
Gezondheid thans geheel hersteld
„Ik had rheumatische pijnen in elk ge
wricht. Dit duurde zoo 13 weken. Toen raad
de men mij om Kruschen Salts eens te pro-
beeren en voordat ik mijn tweede flacon op
had, was ik reeds in staat om mijn dagelijk-
sche gewone plichten te vervullen. Kruschen
Salts heeft mij absoluut van de pijn afge
holpen". Mevr. I. D.
Rheumatische toestanden zijn meestal een
gevolg van een ophooping van urinezuur in
het lichaam. Kruschen Salts heeft de kracht
om het gevaarlijke urinezuur, dat zich vastzet
en ondragelijke pijnen veroorzaakt, op te los
sen en langs de natuurlijke kanalen uit het
lichaam te verwijderen. De „dagelijksche do
sis" Kruschen zal uw lichaam voor goed vrij
houden van alle kwaadaardige afvalstoffen.
Kruschen Salts is verkrijgbaar bij alle apo
thekers en erkende drogisten 0.40, 0.75
en 1.60 per flacon. Let op, dat op het etiket
op de flesch, zoowel als op de buitenverpak
king de naam Rowntree Handels Mij., Am
sterdam, voorkomt. (Adv.)
Een interpellatie-Flandin
Over de politiek der Fransche regeering
F 1 a n d i n heeft in de Fransche Kamer
een interpellatie ingediend over do plsprnee-
ne politiek van de regeering en in het bijzon
der over de verklaringen welke Blum on
langs heeft afgelegd over de noodzakelijk
heid van een pauze in de ontwikkeling van
de economische en sociale politiek.
Flandin verklaarde, dat hij deze vraac
stelde, om hierdoor een inde te mnk°n aan
de geruchten, welke kort geleden de ronde
deden, dat hij zijn medewerking zou hebben
toegezegd aan de regcermgspoliteik en bo
venal om Blum de ge'egenheid te geven In
de kamer zijn bedoelingen inzake de econo
mische en sociale politiek nader uiteen te
zetten.
In een verklaring aan de „Temps" ze'ule
Flandin verder, dat een wijziging van per
sonen geen nut zou hebben, alleen een wij
ziging van programma is noodig.
Noch Blum, noch de aanhangers van het
volksfront zullen kunnen toes'aan, dat de
toepassing van hun plan wordt opgegeven
of voor langen tijd wordt uitgesteld.
Indien zij evenwel door blijven gaan met
de toepassing, dan loopen zij gevaar binnen
kort af te glijden in een politiek, welke hen
zal dwingen een va'uta-controle toe te pas
sen. alsmede een controle op de prijzen van
in pn uitvoer. Dit zal leiden tot autarkie,
hetgeen een bijna onoverbrugbare kloof zou
vormen tusschen Frankrijk en Engeland.
Blum moet dus kiezen tusschen zijn trouw
aan het socialisme en de realiteit van de ver
dediging van den vrede. Om doeltreffend 't
zijn moet het opgeven van de plannen alge
heel zijn en de „pauze" moet duren tot de
economische en financieele toestand is h°i-
sield. In ieder geval, wanneer Blum traclu
het vertrouwen te herstellen, moet men hïm
helpen, want de welvaart hangt er van af.
De Balkan-conferentie ten einde
Aotonescu naar Belgrado
Na afloop van de beraadslagingen van
den raad der Balkan-entente is een officieel
communiqué gepubliceerd, waarin wordt
bekend gemaakt, dat de bespiekingen ineen
sfeer van hartelijke vriendschap zijn gevoerd
en dat volkomen overeenstemming werd
De kwestie der niet-inmenging
Thans nemen de regeeringen maatregelen
Naar men te Londen bericht, zijn
goede vorderingen gemaakt tijdens de
zitting van de subcommissie ^voor de
niet-inmenging ten aanzien van de be
zwaren van Portugal tegen het ontwerp
tot uitoefening van controle op de vrij
willigers.
Uit Berlijn wordt vernomen, dat de wet
die het dienstnemen in en het vertrek naar
Spanje van Duitsche burgers zal verbieden,
ook voor vreemdelingen zal gelden. Het zal
hun verboden zijn, door Duitschland te rei
zen of uit Duitschland te vertrekken, om
deel te nemen aan den strijd in Spanje.
OveYtreding der wetten zal zwaar gestraft
worden.
De door den Franschen ministerraad
goedgekeurde maatregelen ten aanzien van
de niet-inmenging in Spanje houden in,
dat geen Franschman dienst mag nemen
bij de gewapende macht in Spanje of de
Spaansche bezittingen, daaronder begrepen
de invloedszóne in Marokko.
Op Fransch gebied is iedere werving of
iedere daad, strekkende tot werving voor
genoemde gewapende macht verboden.
Behalve personen van Spaansche natio
naliteit mag niemand, die zich op Fransch
gebied bevindt, het land verlaten met Be
stemming naar Spanje.
Ook het reizen naar Spanje door Fransch
gebied is verboden. Directe plaatsbewijzen
voor reizen naar Spanje mogen niet door
de spoorwegen, scheepvaart- en luchtvaart
maatschappijen worden afgegeven, tenzij
de pas voorzien is van een speciale vergun
ning.
Over een strook van tien kilometer breed
te aan de grens in de Pyreneeën mag niet
gevlogen worden.
Naar uit Rome wordt gemeld, heeft Italië
eveneens reeds een verbod uitgevaardigd
ten aanzien van het vertrek van Italianen
naar Spanje.
Te Moskou is op 60-jarigen leeftijd over
leden de volkscommissaris voor de zware
industrie en lid van den raad van arbpi-l
en defensie. O r d j o n i k i d s e, de rechter
hand van Stalin Naar wordt beweprd zon
een hartverlamming een einde aan zijn le
ven hebben gemaakt.
cons'ateerd, wat betreft de buitenlandsche
politiek en de solidariteit der BaLkan-geal
lieerden.
Na een nauwkeurige bestudeering van de
Europeesche situatie cn van de kwesties,
welke speciaal de staten der Balkau-enteme
betroffen, is de raad overeengekomen mot alle
beschikbare middelen aan de handhaving
van den vrede en de omwikkeling van den
Volkenbond mede te werken.
Met voldoening begroet de Balkanbond de
ïlangs tusschen Engeland en Italië bereik
te overeenstemming, waarin een belangriikc
factor voor den vrede en de stabiliteit in di
Middellandsche Zee wordt gezien.
Met ingenomenheid heeft de raad der En
tente verder kennis genomen van het slui sn
an het Bu'gaarsch-Joego-Slavisch vriend
schapspact, dat geheel beantwoordt aan d^
doeleinden der Ballcan-entente, handhaving
en eonsolideeiïng van den vrede op den
Balkan
In het communiqué wordt voorts gezegd,
dni de raad de noodigc maatregelen goed
keurde, om uitvoering te geven aan de be
sluiten, door den economischen raad te Bied
'n Juli 1936 genomen.
De volgende zitting van den permanenten
raad der Balkan-entente zal in September
a.s te Genève worden gehouden tijdens de
gewone -zitting van de Valkenboiuis-asseni-
blee.
Een nabespreking
De Roemeensche minister vin buitenland
sche zaken Antonescu zal te Belgralo
met den Zuid-Slavischen premier S t o v a-
d i n o w i t s j nob een nabespreking hebben.
HENNEN en EENDEN
v(if dagen op mUn kosten terug
geen
W. Legh. 7 mnd. £1.10 p. stuk. 8 mnd. f 1.25
p. stuk; Rh. lal. Reds 8 mnd 1.30 per st..
9 mnd 1.40 per st.; Khakle camb. eenden
dus reekleurig, 8 mnd 0.80 per st., 9 mnd
0.90 per st. Honderden dankbetuigingen
tei inzage. Zending rembours, verpakking
vrü. Vanaf 12 stuks franco station.
II OENDER PAUK VELDZICHTDE VOOR
UITGANG, Vecncndaal.
Japans politieke crisis
In Japan is de verhouding tusschen het
leger en het parlement .nog steeds dermate
gespannen, dat men vreest dat uiterst recht,
sche elementen zich wellicht tot uitspattin
gen tegen de parlementsleden zouden kun
nen laten verleiden.
Men heeft dan ook uit voorzorg bewa
kingsposten geplaatst bij de woningen der
parlementsleden, terwijl de woning van den
oudsten staatsman, prins S a j o n j i, en die
van Joekio Ozaki, welke laatste in het
lagerhuis gisteren krachtige critiek op de
extremistische militairen heeft uitgeoefend,
letterlijk omsingeld zijn door gendarmes.
In sommige politieke kringen geeft men
dan ook openlijk toe, dat de nieuwe regee
ring nog steeds voor een ernstigen toestand
staat, waaruit mogelijk een nieuwe regee-
ringscrisis zal kunnen ontstaan.
Zelfs hoort men over de mogelijkheid
spreken, dat H a y a s j i het onslag van het
geheele kabinet zal indienen, wanneer het
parlement voortgaat met zijn critiek.
Ook in de openbare meening is de span
ning groot, waartoe niet weinig heeft bij
gedragen de poging van een aantal jonge
mannen, om voor regeeringsgebouwen ha
rakiri te plegen.
T.indbergh naar Karatsji
De vlieger Lindbergh en zijn ech'ge-
noote zijn gistermiddag op het vliegveld van
Boesjir, de belangrijke havenstad aan de
Perzische Golf, aangekomen.
Ondanks de noodlanding, welke hij in de
case Rutbah-Wells had moeten maken, ver
klaarde kolonel Lindbergh, dat hem do
vlucht over de woestijn veel genoegen had
gedaan.
Lindbergh zou den nacht te Boesjir door
brengen en vervolgens starten naar Karatsji.
VOOR DE PUP
Rookt IBIS bi) voorkour uit een IBIS-pljp.
Bil Uw winkelier verkrijgbaar.
(AdpJ
Nieuwe staking
bij General Motors
De arbeiders van de carosseriefabriekei
der General Motors te St Louis zijn eei
Staking begonnen, uit sympathie met eei
70-tal stakers in een onderdeelenfabriek de
General Motors.
In St. Louis staken 1500 man, die de fa-
briek bezet houden.
Ongeluk op een Amerikaansch
oorlogsschip
De commandant van de /merikaansclie
Zuidzeevloot, admiraal Hepburn, heeft
geseind, dat tengevolge van het explodee-
ren van een kanon van vijf duim aan boord
van het Amerikaansche oorlogsschip „Wyo
ming" zes man gedood en tien gewond zijn
M HtlPtH W* tlKAAfl
BAARLOSCHE IJ Z E R-
EN METAALGIETERIJ
TEL. 5 - BAARLO (L.) - TEL. 6
De bij uitstek geoutilleerde gieterij,
.voor massa-gietwerk ln IJzer en
Aluminium en Gletstukken tot een
stuk gewicht van 2000 Ko.
Speciaal adres voor GIETWERK
VOOR BAGGERMOLENS
Wlelrüdersr
vor<£l*<zWEEFZADELr'l
K/U U niet duMk. Vraagt Uw rijwielhandelaar
„De Staat verleent zijn
laatste hulpdienst"
(Van onzen Duitschen correspondent).
De opheffing der Rijkscommissie, welke
tot taak had, het conflict tusschen den
nationaal-socialistischen Staat en de Evan
gelische Kerk uit den weg te ruimen, had
tot logisch gevolg, dat de toestand op 't
oogenblik, nadat er zooveel is gebeurd, ge
compliceerder is dan in 1933, toen het con
flict ontstond. Het besluit van Adolf Hitler,
om de Duitsche Protestanten een Algemeene
Synode te .laten kiezen ware dan ook ruim
drie jaar geleden eerder te begroeten ge
weest als een goede en hopelijk afdoenden
maatregel dan thans, nu er al zoovele op
timistische verwachtingen in rook zijn
vervlogen.
Men versta ons goed: wij zijn geenszin*
van plan, om bij voorbaat datgene verdacht
te maken, wat de nationaal-socialistische
pers, die langen tijd het kerkelijk vraagstuk
in Duitschland volslagen negeerde, plotse
ling met groote koppen en breedvoerige
beschouwingen op de voorpagina aankon
digt als een „grootmoedig vredesvoorstel"
en zelfs als een „bekroning van het levens
werk voor den vrede" van den Führer.
Er is echter in den toon der Duitsch?
b'aden iets, dat de inderdaad verzoenende
en vredelievende strekking van Hitiers
verordening zooals niet te niet doet. dan
toch het voorbehoud maakt van vele en
zeer belangrijke condities.
Hitier zegt duidelijk: Goed, de Staats
inmenging is mislukt, tracht nu zelf
een oplossing t- vindenl De pers daar
entegen vermaant: Ziedaar nu uw
laatste kans, zorgt, dat ge die goed ge
bruikt, maar probeert vooral geen din
gen te doen, waarvan ge weet. dat wij
ze nooit zullen dulden!
Het commentaar
Tot op dit moment bestaat er betreffende
de nieuwe fase van het conflict tusschen
het Derde Rijk en de Evangelische Kerk
nog geen enkele officieele uitlating. Echter
ontbreek 't niet aan zekere officieuse ver
schijnselen, welke de grootste aandacht
verdienen. De Duitsche kranten bevatten
a.1e aan den kop der eerste pagina de yet-.
gedrukte verordening van Hitier en daar-
onder een commentaar. Aangezien dit com
mentaar in alle bladen in precies dezelfde
volgorde precies dezelfde punten behandelt,
ligt het voor de hand, dat het „von aller-
höchster Stelle" afkomstig is, met andere
woorden in het Propagandaministerie werd
gedecreteerd.
De in genoemd commentaar geponeerde
stellingen zijn deze:
1. Tn DuitschJand heeft een enorme gees
telijke omwenteling plaats gehad, waarbij
de Kerk niet mee kon komen en dus ach
terop is gebleven.
2. Het zoogenaajndë „kerkconflict"
was een ding van weinig beteekenis,
waar het Mk niet-begrijpend tegen
over stond en dat een handje vol
zeloten deels uit domheid en deels tot
eigen meerdere eer en glorie opblies.
3. De wrijving op kerkelijk terrein was
alleen maar een confJict in den verdraaiden
gedachtengang van buitenlandsche 'hitsers
tegen het Derde Rijk.
De Duitsche Staat is zoo sterk, en het
Duitsche volk is een zoodanige eenheid ge
worden, dat men niets riskeert door 't
organiseeren van een volksstemming. (Men
zegt in dit verband niet letterlijk, maar
suggereert nadrukkelijk dat de te kiezen
algemeene synode er ondanks alles toch
zal uitzien zooals de regeering het gaarne
heeft).
De lezer houde ons ten goed®, dat wij er
mee volstaah, de vier hierboven genoemde
punten mede te deeJen en ze niet. zooals
onze Duitsche collega's, ijverig van wijd-
loopsche beschouwingen te voorzien.
„Opnieuw toont de Staat op een wijze,
welke onmogelijk valt weg te redeneeren,
dat zijn rijk van déze wereld is en dat hij
zich door niets van zijn standpunt laat
afbrengen, om de gewetensvrijheid van wie
dan ook onaangetast te laten."
Aldus het hoofdorgaan der nationaal-
socialistische beweging, de „Völkische
Beobachter", die het aan een medewerker
overliet, deze aangelegenheid te behande-
Jen ondanks dat deze kwestie misschien
toch ook wel belangrijk genoeg ware g»
weest voor een artikel van den hoofdredac
teur, Alfred Rosenberg Het citaat men
zal het 'toegeven ziet er niet ontmoedl
gend uit. Onmiddellijk daarop echter zet de
schrijver zijn meening op deze, beduidend
minder vredelievende wijze nader uiteen:
„Het uur der Evangelische Kerk heeft
geslagen. Het is haar zaak, of zij van
deze groote gelegenheid gebruik weet te
maken. De Staat verleent zijn laatsten
hulpdienst door het uitschrijven van
kerkelijke verkiezingen en door voorloo- 1
pig de verschillende kerkelijke leidin-
gen te erkennen",
„Inlijven bij het front aller Duitschersn
Niet nieuw, maar in dit verband wel zéér
opmerkelijk is het, dat ook thans weer
getracht wordt, den Duitschen Protestanten
de zaak zoo voor te stelJen, als ware de op
stand tegen Rome van Maarten Luthe!
alleen maar een daad van Duitsch patriotis
mc geweest, waaruit dan natuurlijk voord
vioeit, dat degenen, die vast houden aan
een starre dogmatiek en zich daardooi
buiten de volksgemeenschap van het nieuw!
Duitschland sluiten, niet alleen slecht!
Duitschers, maar Bovendien nog afgedwaal'
de gefoovigen zijn! De reeds aangehaalde
medewerker van den „Völk. Beobachter'
bewijst met de volgende woorden, dat ook
hij de leerstellingen aanhangt van de velt
stroomingen, die zich in het Derde Rijk on
het oogenblik buiten elk christelijk verband
toch christelijk willen noemen.
„De Evangelische Kerk moet in dit hoog9|
belangrijke uur dit is de groote alge:
meene verwachting de machtige geschiej
dpnis harer wording door en door beseffen]
In Duitschland is er een ieder van doop
drongen, dat haar ontstaan vier honderd
jaar geleden 'n keerpunt was van ds
Duitsche geschiedenis. De evangelische leei
was het ontwaken van het „Deutschtum"
tegen een toenemende vervreemding van
het geestelijke en politieke leven. Dc
heroïsche daad van den jongen Luther
vond in heel het volk, hetwelk zich hij zijn
roep voor 't eerst als zoodanig voelde, den
weerklank zonder welken een historisch
oogenb.ik spoorloos moe* verdwijnen.
H^den ten dage is het niet de taak
der Evangelische Kerk. een vuur te ont
steken. want dit brandt reeds. Het is
echter haar niet te onderschatten plicht
zich in te lijven, zonder voorwaarde en
zonder voorbehoud bij het „weltanschau-
liche" front aller Duitschers",
De berichtgeving over Hitiers verordening
welke hier en daar gepaard gaat met 'n
kort historisch overzicht van hef conflict,]
brengt het nieuws, dat Rijksbisschop Mil 14
Ier zijn functie reeds lang heeft verlore
ook al is daarover nooit iets bekend g
maakt, intusschen vernemen wij dat t..„
binnenkort nog als Rijksbisschop zal op
treden en wel in 't ovenvegend Luthersche;
stadje Gütersloh in Westfalen, waar een
geestverwant schoolhoofd een .lokaal voor
hem Beschikbaar stelt.,,...
