JUrutti? $eitedjf (ïouratit
De Jacht naar Olie en Goud
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Beperking der parlementaire
onschendbaarheid
te:„teIPB N A
Abonnementsprijs
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche I
zending450
Bij dagelijksche zending. 550
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7 '/a ct
iet afzonderlijk verkrijgbaaf
NO. 6011
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1937
Aöberttntieprijjen:
Van I tot 5 regels I.17Y»
Elke regel meer f 0.22'/»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 250
Elke regel meer Q-45
Voor het bevragen aan 't bureau
V wordt berekend 0.10
17e Jaargang
Onze Grondwet kent het instituut der
parlementaire onschendbaarheid, soms
met een vreemd woord aangeduid als
immuniteit. Deze onschendbaarheid
houdt in, dat de leden der Staten-Gene-
raal. evenals de Ministers, de commis
sarissen en ambtenaren, die hen in de
vergadering bijstaan, niet gerechtelijk
vervolgbaar zijn voor hetgeen zij in de
vergadering hebben gezegd of schrifte
lijk aan haar hebben overgelegd.
Wii willen thans niet handelen over
de vraag of nu de tijd niet daar is over
te gaan tot volledige opheffing der par
lementaire onschendbaarheid. Eenige
jaren geleden hebben wij in een serie
hoofdartikelen in den breede aandacht
geschonken aan dit vraagstuk, in ver
band waarmee wij voor deze kwestie
daarnaar kunnen verwijzen.
Bovendien: noch de Regeering noch
de Staatscommissie voor de Grondwets
herziening heeft het vraagstuk van de
afschaffing der immuniteit aan de orde
gesteld. De Staatscommissie vermeldt
daaromtrent alleen terloops, dat zij
voor opheffing geen volledigen grond
aanwezig acht; een terminologie, die de
Regeering in de Memorie van Toelich
ting op het wetsontwerp overneemt.
Als men dus in de pers spreekt over
„opheffing der parlementaire onschend
baarheid", is deze aanduiding niet juist.
En wanneer sommige Kamerleden tij
dens het debat van eenzelfde inzicht
blijk gaven, is deze voorstelling der
zaak het gevolg van een misverstand cf
van opzettelijke overdrijving.
Wat bedoelen Regeering en. Staats
commissie dan wèl?
Niets anders dan", gelijk in het op
schrift boven dit artikel reeds werd
•aangegeven, een inperking van de im
muniteit. De bedoeling'is, dat het insti
tuut der parlementaire onschendbaar
heid voor de volksvertegenwoordiging
en enkele andere functionarissen blijft
bestaan, maar dat zij alleen op enkele
punten vervalt. In geval van opruiing
of schending van geheimen zal de volks
vertegenwoordiger volgens het voorstel
der Regeering voortaan niet meer door
da onschendbaarheid worden gedekt.
Wat is hiervan nu het practische ge
volg? Dit, dat de volksvertegenwoordi
ger, die zich aan een dezer feiten in de
vergadering schuldig maakt, voortaan
zal vallen onder het gemeene recht. Hij
zal op gelijke voet met de andere bur
gers worden behandeld. En het zal geen
verschil meer uitmaken, of de opruien
de taal werd gebezigd dan wel het ge
heim werd openbaar gemaakt in of
buiten de vergadering der Staten-Gene-
raalin beide gevallen zal men met den
strafrechter in aanraking komen.
In de Kamer werd van communisti
sche zijde het verweer gevoerd, dat er
voor deze inperking der parlementaire
onschendbaarheid niet de minste aan
leiding bestaat omdat wat opruiing
betreft in de Tweede Kamer nog
nooit iemand zich aan dit feit heeft
schuldig gemaakt. Minister de Wilde is
echter niet in gebreke gebleven 't tegen
deel aan te toonen en heeft met een be
roep op het rapport der Staatscommis
sie-Kooien uitgewezen, dat van commu
nistische zijde, met name door de hee-
ren de Visser en Wijnkoop, meermalen
opruiende taal werd gebezigd. Wat b.v.
te denken van de volgende uitdrukkin
gen:
„Ik ontken dat recht van elke kolo
niale Regeering, zeer in het bijzonder
van de koloniale Regeering, die over
Indonesië heerscht. Ik geef dit recht
niet aan de Regeering om het volk daar
te vervolgen, integendeel, het recht is
aan de zijde van de Indonesiërs om deze
koloniale Regeering zoo spoedig als zij
daartoe de kans ziet weg te jagen".
(Hand. 1929/30).
„Het spreekt vanzelf dat dit ons
dwingt.... tot illegale actie." (Hand.
1929/30).
,Wij streven naar het onbetrouwbaar
maken van het leger voor de bour
geoisie." (Hand. 1930/31).
„Ik geloof, en ik hoop ook, dat by de
zeer gespannen situatie, die op het
oogenblik in het Oosten bestaat, dit
mee zal helpen om de Indische bevol
king in verdere opstand te brengen te
gen het Hollandsche bestuur." (Hand.
[1933/34).
Gelijk men ziet, bleek de heer de Vis
ser kort van memorie te zijn. Daarom
was het goed, dat het geheugen van den
Minister meer eerbied betoonde voor di
geesteskinderen van den communist.
Het klinkt al niet zonderling meer,
dat men van communistische zijde zich
ook tegen dit voorstel verzette ter wille
van het behoud der democratische vrij
heden. Heel wat meer aandacht trok de
houding van de Vrijheidsbond, die bij
monde van den heer Wendelaar uit
sprak, dat het hier gaat om een der
mtialia van het parlementaire
systeem en zich beriep op de historie.
Intusschendit beroep op de geschie
denis faalt. De parlementaire onschend
baarheid geboortig uit Engeland
werd indertijd in het leven geroepen
als een verweermiddel tegen verre
gaande machtsoverschrijding van den
vorst. Wel niemand zal thans nog zoo
danige bedreiging van de zijde van ons
Koningshuis vreezen. Maar wat wil
men dan? „Van den Vorst vrees ik
geen gevaar", aldus de leider der libe
rale fractie, „maar wel van andere fi
guren. die ook den monarch zullen ver
dringen en het ook met het Parlement
zullen willen probeeren. Het is daarom,
dat ik een krachtig woord wensch te
spreken voor de vrijheden van het Par
lement."
Heel deze redeneering is niet houd-
,ar. Dat men zijn positie bij een
Grondwetsherziening bepaalt met het
oog op gewijzigde omstandigheden, die
zich misschien wel eens in de toekomst
zouden kunnen voordoen, is stellig niet
sterk. Maar bovendien: zou men waar
lijk denken dat, wanneer in de toe
komst de nationaal-socialistische bewe
ging, waarop blijkbaar werd gedoeld,
de leiding kreeg, er nog iets van de
parlementaire vrijheden zou overblij
ven? Mèt het parlement zouden immers
de vrijheden volkomen teloor gaan!
De werkelijkheid eischt, dat men de
vraagstukken beziet bij het licht van
het heden. En dan ligt de zaak zoo, dat
een gewoon burger niet verstaat, dat
ieder ingezetene wegens opruiing en
schending van geheimen strafbaar is,
terwijl de volksvertegenwoordiger deze
feiten in het Parlement straffeloos kan
plegen.
Het reglement van orde kan tegen
dergelijk misbruik der vrijheid niet
genoegzaam waken. Het opruiende
woord, in een openbare vergadering ge
sproken, kan den Voorzitter ontglip
pen, terwijl het bovendien, eenmaal ge
uit, zijn funeste invloed geldend maakt.
In steê van de vrijheden van het par
lement aan te tasten strekt de voorge
stelde bepaling er toe om de gaafheid
onzer parlementaire instellingen te be
waren. Vrees, dat de rechterlijke macht
zich met de zaken der volksvertegen
woordiging inlaat, behoeft niet te be
staan voor den parlementariër, wien
het behoud onzer staatsinstellingen ter
harte gaat: hij waakt voor zichzelf en
voor het parlement.
Het valt dus wel te betreuren, dat
het wetsontwerp, waarin het desbetref
fende voorstel is opgenomen, slechts
met gewone meerderheid werd goed
gekeurd.
Spreek van U al en kom vooruit Volg
onze snelle en goedkope schriftelijke curtyjs
Spreker in het openbaar
Zeer geschikt voor hen, die in het openbaar
moeten spreken, zoals leiders van verenigingen,
propagandisten, gemeenteraadsleden, enz,
Vraag zonder verplichting Inlichtingen bij A.S.S.O.
Nieuweplein 31, Arnhem, Telefoon 24597
DE A.S. VERKIEZINGEN
De nummering der lijsten
Bij de wet van 23 Mei 1935 is o.a. een
wijziging in de Kieswet aangebracht,
welke van beteekenis kan zijn voor de
nummering der lijsten.
Voorheen werd voor de lijstnummers ge
loot.
Thans kunnen een of meer der zitting
hebbende leden van het lichaam, voor het
welk de verkiezing geldt bij het centraal
stembureau een schriftelijke door hen
onderteekende verklaring inleveren, waar
bij zij een groep van lijsten, een stel
gelijkluidende lijsten, of een op zichzelf
staande lijst voor een voorkeurnummer aan
bevelen- Ieder lid mag slechts één zoo'n
verklaring onderteekenen.
Ingeval van ontbinding van de Tweede
Kamer welk geval zich binnen enkele
maanden zal voordoen kan de bedoelde
verklaring worden ingeleverd door de leden
die tengevolge van die ontbinding zijn af
getreden.
Allereerst worden genummerd de lijs
ten, welke voor een voorkeurstem zijn
aanbevolen. Aan deze lijsten worden
onderscheidenlijk de nummers 1 en vol
gende toegekend in de volgorde van het
aantal leden, hetwelk een lijst heeft aan
bevolen, met dien verstande, dat aan de
lijst, door het grootst aantal leden aan
bevolen, het nummer 1 wordt toegekend.
Bij gelijkheid van het aantal aanbevelen
de leden beslist het lot.
Practisch zal dit beteekenen, dat de R.K.
beslag zullen kunnen leggen op no 1 als
lijstnummer de soc.-dem. op no 2, de anti-
rev. op nummer 3, de chr.-hist, op 4, de libe
ralen op 5, de vrijz-dem. op 6, de commu
nisten op 7, de s.g.p. op 8.
De overige partijen, die in de Kamer door
één lid vertegenwoordigd zijn, zullen
voor zoover ze aan de verkiezingen deel
nemen dan moeten loten voor de verdere
volgorde
DE OVERVAL
OP DE POSTAUTO
Een voortvluchtige
medearbeider
Er is eenig licht in den overval op de
postauto in de J. P. Coenstraat te 's-G r a-
venhage gekomen. De politie is over
tuigd dat zij met de arrestatie van E.
één der daders achter slot en grendel
heeft gezet, al blijft E. hardnekkig ont
kennen. Het tegen E. vei gaarde bewijs
materiaal is echter sterk. Ook heeft de
politie eenige getuigen van den overval
met den arrestant geconfronteerd. In
aanmerking genomen het uur van den
overval, het was tegen 6 uur in den
avond kan aan dergelijke confronta
ties natuurlijk weinig waarde worden
gehecht.
Vast staat, dat nog twee mannen bij den
overval betrokken waren. Over één van hei'
heeft de politie, blijkens een verzoek tot
opsporing, aanhouding en voorgeleiding in
een buitengewoon politieblad van gisteren,
nauwkeurige gegevens.
Wij laten hier den inhoud van dit politie
blad volgen:
„De commissaris van politie van den
Justitieelen Dienst B. te 's-Gravenhage ver
zoekt opsporing, aanhouding en voorgelsi-
ding van Richart Harth. geboden te Verviers
9 Juli 1909, laatst wonende Cornelis Speel-
manstraat 17 te 's-Gravenhage, thans zonder
bekende vaste woon- of verblijfplaats.
Bedoelde man, die sinds 10 Febr. 1937
voortvluchtig is (vermoedelijk naar België),
wordt verdacht van poging tot diefstal,
voorafgegaan door geweldpleging, op een
postauto, in de Jan Pieterszoon Coenstraat
te 's-Gravenhage, gepleegd in den avond .van
9 Februari 1937.
Harth is 1.67 M. lang en zou gekleed zijn
met donkergrijze regenjas en grijzen gleuf-
hoed".
Bereffende den derden dader beschikt de
politie nog slechts over enkele vage gegevens
Expeditie op Nieuw Guinea
De tocht van Dr. A. H. Colijn
Karteeringsylieger Vonk vertelt
Nederland is bezig om zijn rijke gebied over zee dienstbaar te maken
aan het welzijn van land en volkmeer nog dan in het verleden. Er
gebeuren op dit oogenblik belangrijke onderzoekingen op Nieuw-Guinea.
De expeditie welke ongeveer anderhalf jaar geleden vertrok naar Nieuw-
Guinea om daar onderzoekingen te doen naar olievelden, is thans vrijwel
met haar arbeid gereed. Nog een drie- viertal maanden zullen noodig
zijn om de werkzaamheden ter plaatse te beëindigen. En op dit oogenblik
is een nieuwe expeditie onderweg naar de Digoel om daar te onderzoeken
of zich ook goud in den bodem bevindt. Het is de jacht naar olie en goud,
welke de menschheid op dit oogenblik bezighoudt
Luitenant Joh. Vonk, een der vliegers,
die heeft deelgenomen aan de expeditie
naar Nieuw-Guinea, om daar het gebied in
kaart te brengen, met behulp van foto's van
uit het vliegtuig genomen, is in de ouder
lijke woning te Zeist teruggekeerd. Hij is
feestelijk ontvangen met een eerepooit en
versierde kamens en vond een onthaal, dat
.hem deed zien, hoezeer zijn faimilie zijn
weerkeer na anderhalf jaar op prijs stelde.
Nauwelijks bekomen van de zeereis heeft
hij ons in de gelegenheid willen stellen om
een onderhoud met hem te hebben.
Onze lezers weten dat hij zelf reeds een
zevental artikelen in ons blad heeft ge
schreven over de karteeringswerkzaam-
heden. Daarover zijn zij dus ingelicht.
Wij stelden aan den vlieger allereerst de
vraag, of hij een indruk had van kolonisa
tie-mogelijkheden. Hij zeide ons, dat het
terrein, dat het laatst in kaart gebracht
werd, zeer moerassig is en voorts bergland
schap, dat vrijwel ontoegankelijk is. Hier
zal kolonisatie wel niet mogelijk blijken. In
Indië is de kleine landbouw trouwens niet
geschikt- Noodig zal zijn, bij eventueele
kolonisatiemogelijkheden, dat deze dan op
groote schaal, gefinancierd door een grootc
onderneming, en met behulp van de StaaL.
worden ondernomen.
Het doel der expeditie
De Regeering heeft voorloopige concessie
voor oliewinning toegestaan aan de Ned.
Nieuw-Guinea Petroleum Maatschappij, die
Een der inlandersdie zichzelf had opge-
worpen als Djaga, bewaker van het kamp.
is gevormd door gTOote buitenlandsche
petroleummaatschappijen.
Deze nieuwe maatschappij gaf aan de
K.N.I.L.M. opdracht om luchtfoto's te maken,
opdat de geologen aan de hand van deze
foto's hun onderzoekingen zullen kunnen
verrichten. De Nederlandsc.be Regeering
maakte van deze gelegenheid gebruik om
dit gebied van Nederla/nd in kaart te bren
gen. Zoo had dus de expeditie een tweeledig
doel.
Eerst werd de zgn. Vogelkop gekarteerd,
daarna de Baropenkust en tenslotte de
Zuidkust.
Het leven was voor de leden der expeditie
vrij eentonig, omdat zij geen gelegenheid
vonden om zich te onderhouden met de in-
landsche bevolking, teneinde van hen zeden
en gewoonten te leeren kennen. Vooral het
laatste gedeelte van het werk, toen men als
basis had een kleine strook strand, was vrij
monotoon.
De prestatie van Dr. Colijn
De zoon van onzen Minister-President,
Dr. A. H. Col ij n, vertegenwoor
digde bij de expeditie de belangen der
Ned. Nieuw Guinea Petroleum-maat-
schappij. Met dr Dozy, den geoloog en
ir Wissel, een der vliegers, heeft
dr Colijn de Carstenstoppen beklommen,
welke nooit te voren tot op het hoogste
punt door een blanke waren betreden.
Deze tocht heeft zeven weken geduurd.
Van te voren was alles geregeld. Per vlieg
tuig werd op vooraf aangegeven plaatsen
voedsel uitgeworpen. Hierdoor behoefde men
geen koelies daarvoor mee te nemen. Ook
waren teekens afgesproken, waaruit de
achterblijvende expeditieleden konden zien
of hun trekkende tochtgenooten in gevaar
verkeerden, of hulp noodie hadden, of wan
neer zij boven aangekomen waren.
Door middel van groote witte doeken in
een bepaalde volgorde op de grond uitge
spreid, zouden de bergbeklimmers aangeven
als ze de hoogste top hadden bereikt
Dit is een zeer sportieev prestatie ge
weest, zoo zeide ons de heer Vonk, want te
voren was het hoogste punt van de Cars
tenstoppen nimmer bereikt. Dit punt is
5040 m hoog. Uit dit getal kunt U de presta
ties wel afmeten.
Bij de terugkeer yan "dr Colijn en zijn
tochtgenooten, had dr Dozy planten meege
bracht, welke men verzameld had en die
hun bestemming kregen in 's Lands Plan
tentuin te Buitenzorg. Ook waren circa
tien inlanders meegekomen, die de wensch
te kennen hadden gegeven mee te gaan.
Deze menschen waren nooit- tevoren in
aanraking geweest met blanken. Zij hadden
ook nooit eerder het gebied van het voorge
bergte, waar zij woonden, verlaten.
De bewoners
Omtrent de bewoners van dit gedeelte
van Nieuw-Guinea deelde de heer Vonk
ons nog interessante bijzonderheden mee.
Het gebied wordt bewoond door Papoea's.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
en het ZONDAGSBLAD
De Eerste Kamer heeft de behandeling
van de Indische Begrooting voortgezet.
Minister Colijn heeft het woord gevoerd.
Ingediend is een wetsontwerp tot uiti
breiding van de werkingssfeer der Crisis
pachtwet.
De wijze van de nummering der lijsten;
voor de aanstaande verkiezingen.
De Duitsche regeering heeft meege-:
deeld dat het boek waarin de Nederlanders
„grensduitschers" worden genoemd, niet
meer mag worden verkocht.
Een interview met de pas uit Nieuw-
Guinea .teruggekeerde vlieger Joh. Vonk.
De heer Fockema Andreae neemt ont-i
slag als commissaris der Koningin, ifl
Groningen.
Te Utrecht ïs een vergadering gehou-,
den van het Algemeen Bestuur van het
Chr. Nat. Vakverbond.
Financieel Weekoverzicht.
Het Italiaansche kroonprinselijk paar
heeft een zoon gekregen, die naar zijn;
grootvader Vittorio Emanuele zal heeten,
In Maart a.s. hoopt Mussolini de Ita-<
liaansche kolonie Libye te bezoeken.
Valencia ïs vanuit zee door de nationa
listen gebombardeerd.
Een „huis" in Kokanau.
Kokenau is de meest Oostelijke be&tuurs-
punt. Verder Oostelijk vindt men geen
nederzetting van blanken meer. noch van
bestuurszijde, noch van de zijde der missie.
Aika, waar de expeditie het laatst verblijf
hield, is geen kampong meer. Koppensnel
lers zijn ongeveer twee jaar geleden gekomen
en doorgedrongen tot aan Kokenau toe. De
deputatie van de K.N.I.L.M., die de astro
nomische plaatsbepaling voor haar rekening
had, was nog tweehonderd kilometer ten
Oosten van Kokenau gedetacheerd.
De bevolking is over het algemeen zeer
welwillend, dpch ook zeer lui. Zoo was er
een man in Kokenau, die zichzelf had op
geworpen tot „Djaga" dit wil zeggen als
bewaker van het kamp. Hij werd door zijn
stamgenoot-en gek verklaard, omdat hij
werkte.
Aika was vroeger wel een kampong geT
weest, maar de bevolking is een echt noma
denvolk en zoo zijn op een goeden dag de
bewoners van deze kampong weggetrokken,
wie zal zeggen waarheen
Uit het bovenstaande kan men zien, dat
daar op Nieuw-Guinea belangrijke arbeid
wordt voorbereid, waarbij de wetenschap
hand in hand met de techniek plannen tot
uitvoering doet komen, welke voor de ont
wikkeling van dit gebiedsdeel zeer belang
rijk kunnen zijn.
Dat onze medewerker, luitenant Vonk,
hieraan heeft mogen bijdragen door zijn
arbeid, zal hem zeker tot voldoening
strekken.
Hierboven de geheele expeditie. Op de voorste rij de derde van links de zoon van onzen
Minister-presidentDr A. H. Colijn, de tweede rechts van hem kapitein de Ruyter van
Steveninck, de leider der expeditie voor de K.N.I.L.M
U kant deze
2 man worden !i
Hoe 'staat het "echter? met Uw"theoretische
ontwikkeling PBNA.' hetNederlandsche
Technicum, Arnhem, geeft reeds bijna 25 jaaq
met groot succes schriftelijke cursussen op het
gebied van BOUWKUNDE, WATERBOUWJ
KUNDE, WERKTUIGBOUWKUNDE, ELECj
TROTECHNIEK f en CHEMIE.! Zend Sdeze'
annonce in open couvert» met *Uw 'naam
als afzender aan.P B N A - A R N H E M 84j
BETONHOUT KISTENHOUT
Houthandel „ALBLAS" N.V.
WADDINXVEEN
Opslaglaatsen te:
Rotterdam: Zwaanshals 119121
's-Gravenhage: Fahrenheitstr. 343
TRITLEX Vraagt prijs LIJSTWERK
(Adv.)
Chr. Nationale Aactie
Men deelt ons mede:
De C.N.A. zal bij de a s. Kamerverkiezing
met een eigen lijst uitkomen. De Commis
sie der C.N.A. heeft Prof. Dr. H. Visscher
als lijstaanvoerder bereid gevonden. Ver*
schillende personen zijn reeds voor de gros
lijst genoemd. Deze week kwamen onder
scheidene Herv. (Geref-) predikanten te
Utrecht in een vergadering bijeen en be
sloten eenparig de candidatuur van Prof.
Dr. H. Visscher te steunen en zich voor
spreekbeurten beschikbaar te ©tellen.
De vloot der K.P.M.
Tot 1941 zes nieuwe schepen per jaax
De directie der K.P.M. is bezig met da
uitwerking van een belangrijk uitbreidings
plan, dat, wat de lijnen betreft, voorloopig
alleen Nieuw-Zeeland omvat, doch van
grooter beteekenis is wat den bouw van
nieuw materiaal betreft.
In 1932 moest men, door de malaise, sterk
inkrimpen; men voer tot dat jaar met 146
schepen en viel terug op 121 schepen.
Zoowel door de uit! reiding, we.ke de
vaart thans weer kriipl als tor vervanging
van verkochte schepen is thans bouw op
flinke schaal noortip
De „Java-Bode" meldt, dat tot 1941
jaarlijks met den bouw van een zes
tal nieuwe schepen zal moeten wor
den begonnen.