JUrutti? $eitedjf (ïouratit De Jacht naar Olie en Goud Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Beperking der parlementaire onschendbaarheid te:„teIPB N A Abonnementsprijs Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche I zending450 Bij dagelijksche zending. 550 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7 '/a ct iet afzonderlijk verkrijgbaaf NO. 6011 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 ZATERDAG 13 FEBRUARI 1937 Aöberttntieprijjen: Van I tot 5 regels I.17Y» Elke regel meer f 0.22'/» Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels 250 Elke regel meer Q-45 Voor het bevragen aan 't bureau V wordt berekend 0.10 17e Jaargang Onze Grondwet kent het instituut der parlementaire onschendbaarheid, soms met een vreemd woord aangeduid als immuniteit. Deze onschendbaarheid houdt in, dat de leden der Staten-Gene- raal. evenals de Ministers, de commis sarissen en ambtenaren, die hen in de vergadering bijstaan, niet gerechtelijk vervolgbaar zijn voor hetgeen zij in de vergadering hebben gezegd of schrifte lijk aan haar hebben overgelegd. Wii willen thans niet handelen over de vraag of nu de tijd niet daar is over te gaan tot volledige opheffing der par lementaire onschendbaarheid. Eenige jaren geleden hebben wij in een serie hoofdartikelen in den breede aandacht geschonken aan dit vraagstuk, in ver band waarmee wij voor deze kwestie daarnaar kunnen verwijzen. Bovendien: noch de Regeering noch de Staatscommissie voor de Grondwets herziening heeft het vraagstuk van de afschaffing der immuniteit aan de orde gesteld. De Staatscommissie vermeldt daaromtrent alleen terloops, dat zij voor opheffing geen volledigen grond aanwezig acht; een terminologie, die de Regeering in de Memorie van Toelich ting op het wetsontwerp overneemt. Als men dus in de pers spreekt over „opheffing der parlementaire onschend baarheid", is deze aanduiding niet juist. En wanneer sommige Kamerleden tij dens het debat van eenzelfde inzicht blijk gaven, is deze voorstelling der zaak het gevolg van een misverstand cf van opzettelijke overdrijving. Wat bedoelen Regeering en. Staats commissie dan wèl? Niets anders dan", gelijk in het op schrift boven dit artikel reeds werd •aangegeven, een inperking van de im muniteit. De bedoeling'is, dat het insti tuut der parlementaire onschendbaar heid voor de volksvertegenwoordiging en enkele andere functionarissen blijft bestaan, maar dat zij alleen op enkele punten vervalt. In geval van opruiing of schending van geheimen zal de volks vertegenwoordiger volgens het voorstel der Regeering voortaan niet meer door da onschendbaarheid worden gedekt. Wat is hiervan nu het practische ge volg? Dit, dat de volksvertegenwoordi ger, die zich aan een dezer feiten in de vergadering schuldig maakt, voortaan zal vallen onder het gemeene recht. Hij zal op gelijke voet met de andere bur gers worden behandeld. En het zal geen verschil meer uitmaken, of de opruien de taal werd gebezigd dan wel het ge heim werd openbaar gemaakt in of buiten de vergadering der Staten-Gene- raalin beide gevallen zal men met den strafrechter in aanraking komen. In de Kamer werd van communisti sche zijde het verweer gevoerd, dat er voor deze inperking der parlementaire onschendbaarheid niet de minste aan leiding bestaat omdat wat opruiing betreft in de Tweede Kamer nog nooit iemand zich aan dit feit heeft schuldig gemaakt. Minister de Wilde is echter niet in gebreke gebleven 't tegen deel aan te toonen en heeft met een be roep op het rapport der Staatscommis sie-Kooien uitgewezen, dat van commu nistische zijde, met name door de hee- ren de Visser en Wijnkoop, meermalen opruiende taal werd gebezigd. Wat b.v. te denken van de volgende uitdrukkin gen: „Ik ontken dat recht van elke kolo niale Regeering, zeer in het bijzonder van de koloniale Regeering, die over Indonesië heerscht. Ik geef dit recht niet aan de Regeering om het volk daar te vervolgen, integendeel, het recht is aan de zijde van de Indonesiërs om deze koloniale Regeering zoo spoedig als zij daartoe de kans ziet weg te jagen". (Hand. 1929/30). „Het spreekt vanzelf dat dit ons dwingt.... tot illegale actie." (Hand. 1929/30). ,Wij streven naar het onbetrouwbaar maken van het leger voor de bour geoisie." (Hand. 1930/31). „Ik geloof, en ik hoop ook, dat by de zeer gespannen situatie, die op het oogenblik in het Oosten bestaat, dit mee zal helpen om de Indische bevol king in verdere opstand te brengen te gen het Hollandsche bestuur." (Hand. [1933/34). Gelijk men ziet, bleek de heer de Vis ser kort van memorie te zijn. Daarom was het goed, dat het geheugen van den Minister meer eerbied betoonde voor di geesteskinderen van den communist. Het klinkt al niet zonderling meer, dat men van communistische zijde zich ook tegen dit voorstel verzette ter wille van het behoud der democratische vrij heden. Heel wat meer aandacht trok de houding van de Vrijheidsbond, die bij monde van den heer Wendelaar uit sprak, dat het hier gaat om een der mtialia van het parlementaire systeem en zich beriep op de historie. Intusschendit beroep op de geschie denis faalt. De parlementaire onschend baarheid geboortig uit Engeland werd indertijd in het leven geroepen als een verweermiddel tegen verre gaande machtsoverschrijding van den vorst. Wel niemand zal thans nog zoo danige bedreiging van de zijde van ons Koningshuis vreezen. Maar wat wil men dan? „Van den Vorst vrees ik geen gevaar", aldus de leider der libe rale fractie, „maar wel van andere fi guren. die ook den monarch zullen ver dringen en het ook met het Parlement zullen willen probeeren. Het is daarom, dat ik een krachtig woord wensch te spreken voor de vrijheden van het Par lement." Heel deze redeneering is niet houd- ,ar. Dat men zijn positie bij een Grondwetsherziening bepaalt met het oog op gewijzigde omstandigheden, die zich misschien wel eens in de toekomst zouden kunnen voordoen, is stellig niet sterk. Maar bovendien: zou men waar lijk denken dat, wanneer in de toe komst de nationaal-socialistische bewe ging, waarop blijkbaar werd gedoeld, de leiding kreeg, er nog iets van de parlementaire vrijheden zou overblij ven? Mèt het parlement zouden immers de vrijheden volkomen teloor gaan! De werkelijkheid eischt, dat men de vraagstukken beziet bij het licht van het heden. En dan ligt de zaak zoo, dat een gewoon burger niet verstaat, dat ieder ingezetene wegens opruiing en schending van geheimen strafbaar is, terwijl de volksvertegenwoordiger deze feiten in het Parlement straffeloos kan plegen. Het reglement van orde kan tegen dergelijk misbruik der vrijheid niet genoegzaam waken. Het opruiende woord, in een openbare vergadering ge sproken, kan den Voorzitter ontglip pen, terwijl het bovendien, eenmaal ge uit, zijn funeste invloed geldend maakt. In steê van de vrijheden van het par lement aan te tasten strekt de voorge stelde bepaling er toe om de gaafheid onzer parlementaire instellingen te be waren. Vrees, dat de rechterlijke macht zich met de zaken der volksvertegen woordiging inlaat, behoeft niet te be staan voor den parlementariër, wien het behoud onzer staatsinstellingen ter harte gaat: hij waakt voor zichzelf en voor het parlement. Het valt dus wel te betreuren, dat het wetsontwerp, waarin het desbetref fende voorstel is opgenomen, slechts met gewone meerderheid werd goed gekeurd. Spreek van U al en kom vooruit Volg onze snelle en goedkope schriftelijke curtyjs Spreker in het openbaar Zeer geschikt voor hen, die in het openbaar moeten spreken, zoals leiders van verenigingen, propagandisten, gemeenteraadsleden, enz, Vraag zonder verplichting Inlichtingen bij A.S.S.O. Nieuweplein 31, Arnhem, Telefoon 24597 DE A.S. VERKIEZINGEN De nummering der lijsten Bij de wet van 23 Mei 1935 is o.a. een wijziging in de Kieswet aangebracht, welke van beteekenis kan zijn voor de nummering der lijsten. Voorheen werd voor de lijstnummers ge loot. Thans kunnen een of meer der zitting hebbende leden van het lichaam, voor het welk de verkiezing geldt bij het centraal stembureau een schriftelijke door hen onderteekende verklaring inleveren, waar bij zij een groep van lijsten, een stel gelijkluidende lijsten, of een op zichzelf staande lijst voor een voorkeurnummer aan bevelen- Ieder lid mag slechts één zoo'n verklaring onderteekenen. Ingeval van ontbinding van de Tweede Kamer welk geval zich binnen enkele maanden zal voordoen kan de bedoelde verklaring worden ingeleverd door de leden die tengevolge van die ontbinding zijn af getreden. Allereerst worden genummerd de lijs ten, welke voor een voorkeurstem zijn aanbevolen. Aan deze lijsten worden onderscheidenlijk de nummers 1 en vol gende toegekend in de volgorde van het aantal leden, hetwelk een lijst heeft aan bevolen, met dien verstande, dat aan de lijst, door het grootst aantal leden aan bevolen, het nummer 1 wordt toegekend. Bij gelijkheid van het aantal aanbevelen de leden beslist het lot. Practisch zal dit beteekenen, dat de R.K. beslag zullen kunnen leggen op no 1 als lijstnummer de soc.-dem. op no 2, de anti- rev. op nummer 3, de chr.-hist, op 4, de libe ralen op 5, de vrijz-dem. op 6, de commu nisten op 7, de s.g.p. op 8. De overige partijen, die in de Kamer door één lid vertegenwoordigd zijn, zullen voor zoover ze aan de verkiezingen deel nemen dan moeten loten voor de verdere volgorde DE OVERVAL OP DE POSTAUTO Een voortvluchtige medearbeider Er is eenig licht in den overval op de postauto in de J. P. Coenstraat te 's-G r a- venhage gekomen. De politie is over tuigd dat zij met de arrestatie van E. één der daders achter slot en grendel heeft gezet, al blijft E. hardnekkig ont kennen. Het tegen E. vei gaarde bewijs materiaal is echter sterk. Ook heeft de politie eenige getuigen van den overval met den arrestant geconfronteerd. In aanmerking genomen het uur van den overval, het was tegen 6 uur in den avond kan aan dergelijke confronta ties natuurlijk weinig waarde worden gehecht. Vast staat, dat nog twee mannen bij den overval betrokken waren. Over één van hei' heeft de politie, blijkens een verzoek tot opsporing, aanhouding en voorgeleiding in een buitengewoon politieblad van gisteren, nauwkeurige gegevens. Wij laten hier den inhoud van dit politie blad volgen: „De commissaris van politie van den Justitieelen Dienst B. te 's-Gravenhage ver zoekt opsporing, aanhouding en voorgelsi- ding van Richart Harth. geboden te Verviers 9 Juli 1909, laatst wonende Cornelis Speel- manstraat 17 te 's-Gravenhage, thans zonder bekende vaste woon- of verblijfplaats. Bedoelde man, die sinds 10 Febr. 1937 voortvluchtig is (vermoedelijk naar België), wordt verdacht van poging tot diefstal, voorafgegaan door geweldpleging, op een postauto, in de Jan Pieterszoon Coenstraat te 's-Gravenhage, gepleegd in den avond .van 9 Februari 1937. Harth is 1.67 M. lang en zou gekleed zijn met donkergrijze regenjas en grijzen gleuf- hoed". Bereffende den derden dader beschikt de politie nog slechts over enkele vage gegevens Expeditie op Nieuw Guinea De tocht van Dr. A. H. Colijn Karteeringsylieger Vonk vertelt Nederland is bezig om zijn rijke gebied over zee dienstbaar te maken aan het welzijn van land en volkmeer nog dan in het verleden. Er gebeuren op dit oogenblik belangrijke onderzoekingen op Nieuw-Guinea. De expeditie welke ongeveer anderhalf jaar geleden vertrok naar Nieuw- Guinea om daar onderzoekingen te doen naar olievelden, is thans vrijwel met haar arbeid gereed. Nog een drie- viertal maanden zullen noodig zijn om de werkzaamheden ter plaatse te beëindigen. En op dit oogenblik is een nieuwe expeditie onderweg naar de Digoel om daar te onderzoeken of zich ook goud in den bodem bevindt. Het is de jacht naar olie en goud, welke de menschheid op dit oogenblik bezighoudt Luitenant Joh. Vonk, een der vliegers, die heeft deelgenomen aan de expeditie naar Nieuw-Guinea, om daar het gebied in kaart te brengen, met behulp van foto's van uit het vliegtuig genomen, is in de ouder lijke woning te Zeist teruggekeerd. Hij is feestelijk ontvangen met een eerepooit en versierde kamens en vond een onthaal, dat .hem deed zien, hoezeer zijn faimilie zijn weerkeer na anderhalf jaar op prijs stelde. Nauwelijks bekomen van de zeereis heeft hij ons in de gelegenheid willen stellen om een onderhoud met hem te hebben. Onze lezers weten dat hij zelf reeds een zevental artikelen in ons blad heeft ge schreven over de karteeringswerkzaam- heden. Daarover zijn zij dus ingelicht. Wij stelden aan den vlieger allereerst de vraag, of hij een indruk had van kolonisa tie-mogelijkheden. Hij zeide ons, dat het terrein, dat het laatst in kaart gebracht werd, zeer moerassig is en voorts bergland schap, dat vrijwel ontoegankelijk is. Hier zal kolonisatie wel niet mogelijk blijken. In Indië is de kleine landbouw trouwens niet geschikt- Noodig zal zijn, bij eventueele kolonisatiemogelijkheden, dat deze dan op groote schaal, gefinancierd door een grootc onderneming, en met behulp van de StaaL. worden ondernomen. Het doel der expeditie De Regeering heeft voorloopige concessie voor oliewinning toegestaan aan de Ned. Nieuw-Guinea Petroleum Maatschappij, die Een der inlandersdie zichzelf had opge- worpen als Djaga, bewaker van het kamp. is gevormd door gTOote buitenlandsche petroleummaatschappijen. Deze nieuwe maatschappij gaf aan de K.N.I.L.M. opdracht om luchtfoto's te maken, opdat de geologen aan de hand van deze foto's hun onderzoekingen zullen kunnen verrichten. De Nederlandsc.be Regeering maakte van deze gelegenheid gebruik om dit gebied van Nederla/nd in kaart te bren gen. Zoo had dus de expeditie een tweeledig doel. Eerst werd de zgn. Vogelkop gekarteerd, daarna de Baropenkust en tenslotte de Zuidkust. Het leven was voor de leden der expeditie vrij eentonig, omdat zij geen gelegenheid vonden om zich te onderhouden met de in- landsche bevolking, teneinde van hen zeden en gewoonten te leeren kennen. Vooral het laatste gedeelte van het werk, toen men als basis had een kleine strook strand, was vrij monotoon. De prestatie van Dr. Colijn De zoon van onzen Minister-President, Dr. A. H. Col ij n, vertegenwoor digde bij de expeditie de belangen der Ned. Nieuw Guinea Petroleum-maat- schappij. Met dr Dozy, den geoloog en ir Wissel, een der vliegers, heeft dr Colijn de Carstenstoppen beklommen, welke nooit te voren tot op het hoogste punt door een blanke waren betreden. Deze tocht heeft zeven weken geduurd. Van te voren was alles geregeld. Per vlieg tuig werd op vooraf aangegeven plaatsen voedsel uitgeworpen. Hierdoor behoefde men geen koelies daarvoor mee te nemen. Ook waren teekens afgesproken, waaruit de achterblijvende expeditieleden konden zien of hun trekkende tochtgenooten in gevaar verkeerden, of hulp noodie hadden, of wan neer zij boven aangekomen waren. Door middel van groote witte doeken in een bepaalde volgorde op de grond uitge spreid, zouden de bergbeklimmers aangeven als ze de hoogste top hadden bereikt Dit is een zeer sportieev prestatie ge weest, zoo zeide ons de heer Vonk, want te voren was het hoogste punt van de Cars tenstoppen nimmer bereikt. Dit punt is 5040 m hoog. Uit dit getal kunt U de presta ties wel afmeten. Bij de terugkeer yan "dr Colijn en zijn tochtgenooten, had dr Dozy planten meege bracht, welke men verzameld had en die hun bestemming kregen in 's Lands Plan tentuin te Buitenzorg. Ook waren circa tien inlanders meegekomen, die de wensch te kennen hadden gegeven mee te gaan. Deze menschen waren nooit- tevoren in aanraking geweest met blanken. Zij hadden ook nooit eerder het gebied van het voorge bergte, waar zij woonden, verlaten. De bewoners Omtrent de bewoners van dit gedeelte van Nieuw-Guinea deelde de heer Vonk ons nog interessante bijzonderheden mee. Het gebied wordt bewoond door Papoea's. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen en het ZONDAGSBLAD De Eerste Kamer heeft de behandeling van de Indische Begrooting voortgezet. Minister Colijn heeft het woord gevoerd. Ingediend is een wetsontwerp tot uiti breiding van de werkingssfeer der Crisis pachtwet. De wijze van de nummering der lijsten; voor de aanstaande verkiezingen. De Duitsche regeering heeft meege-: deeld dat het boek waarin de Nederlanders „grensduitschers" worden genoemd, niet meer mag worden verkocht. Een interview met de pas uit Nieuw- Guinea .teruggekeerde vlieger Joh. Vonk. De heer Fockema Andreae neemt ont-i slag als commissaris der Koningin, ifl Groningen. Te Utrecht ïs een vergadering gehou-, den van het Algemeen Bestuur van het Chr. Nat. Vakverbond. Financieel Weekoverzicht. Het Italiaansche kroonprinselijk paar heeft een zoon gekregen, die naar zijn; grootvader Vittorio Emanuele zal heeten, In Maart a.s. hoopt Mussolini de Ita-< liaansche kolonie Libye te bezoeken. Valencia ïs vanuit zee door de nationa listen gebombardeerd. Een „huis" in Kokanau. Kokenau is de meest Oostelijke be&tuurs- punt. Verder Oostelijk vindt men geen nederzetting van blanken meer. noch van bestuurszijde, noch van de zijde der missie. Aika, waar de expeditie het laatst verblijf hield, is geen kampong meer. Koppensnel lers zijn ongeveer twee jaar geleden gekomen en doorgedrongen tot aan Kokenau toe. De deputatie van de K.N.I.L.M., die de astro nomische plaatsbepaling voor haar rekening had, was nog tweehonderd kilometer ten Oosten van Kokenau gedetacheerd. De bevolking is over het algemeen zeer welwillend, dpch ook zeer lui. Zoo was er een man in Kokenau, die zichzelf had op geworpen tot „Djaga" dit wil zeggen als bewaker van het kamp. Hij werd door zijn stamgenoot-en gek verklaard, omdat hij werkte. Aika was vroeger wel een kampong geT weest, maar de bevolking is een echt noma denvolk en zoo zijn op een goeden dag de bewoners van deze kampong weggetrokken, wie zal zeggen waarheen Uit het bovenstaande kan men zien, dat daar op Nieuw-Guinea belangrijke arbeid wordt voorbereid, waarbij de wetenschap hand in hand met de techniek plannen tot uitvoering doet komen, welke voor de ont wikkeling van dit gebiedsdeel zeer belang rijk kunnen zijn. Dat onze medewerker, luitenant Vonk, hieraan heeft mogen bijdragen door zijn arbeid, zal hem zeker tot voldoening strekken. Hierboven de geheele expeditie. Op de voorste rij de derde van links de zoon van onzen Minister-presidentDr A. H. Colijn, de tweede rechts van hem kapitein de Ruyter van Steveninck, de leider der expeditie voor de K.N.I.L.M U kant deze 2 man worden !i Hoe 'staat het "echter? met Uw"theoretische ontwikkeling PBNA.' hetNederlandsche Technicum, Arnhem, geeft reeds bijna 25 jaaq met groot succes schriftelijke cursussen op het gebied van BOUWKUNDE, WATERBOUWJ KUNDE, WERKTUIGBOUWKUNDE, ELECj TROTECHNIEK f en CHEMIE.! Zend Sdeze' annonce in open couvert» met *Uw 'naam als afzender aan.P B N A - A R N H E M 84j BETONHOUT KISTENHOUT Houthandel „ALBLAS" N.V. WADDINXVEEN Opslaglaatsen te: Rotterdam: Zwaanshals 119121 's-Gravenhage: Fahrenheitstr. 343 TRITLEX Vraagt prijs LIJSTWERK (Adv.) Chr. Nationale Aactie Men deelt ons mede: De C.N.A. zal bij de a s. Kamerverkiezing met een eigen lijst uitkomen. De Commis sie der C.N.A. heeft Prof. Dr. H. Visscher als lijstaanvoerder bereid gevonden. Ver* schillende personen zijn reeds voor de gros lijst genoemd. Deze week kwamen onder scheidene Herv. (Geref-) predikanten te Utrecht in een vergadering bijeen en be sloten eenparig de candidatuur van Prof. Dr. H. Visscher te steunen en zich voor spreekbeurten beschikbaar te ©tellen. De vloot der K.P.M. Tot 1941 zes nieuwe schepen per jaax De directie der K.P.M. is bezig met da uitwerking van een belangrijk uitbreidings plan, dat, wat de lijnen betreft, voorloopig alleen Nieuw-Zeeland omvat, doch van grooter beteekenis is wat den bouw van nieuw materiaal betreft. In 1932 moest men, door de malaise, sterk inkrimpen; men voer tot dat jaar met 146 schepen en viel terug op 121 schepen. Zoowel door de uit! reiding, we.ke de vaart thans weer kriipl als tor vervanging van verkochte schepen is thans bouw op flinke schaal noortip De „Java-Bode" meldt, dat tot 1941 jaarlijks met den bouw van een zes tal nieuwe schepen zal moeten wor den begonnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1