AKKERTJES
.DONDERDAG 14 JANUARI 1937
DERDE BEAD PAG. 9
^:hr.-hist. unie
raket ontwerp-verkiezings-
'manifest 1937
De Chr. Historische Unie heeft in het ont-
erp verkiezingsmanifest 1937 blijkens de
Nederlander" van gisteravond de vol-
snde gedachten, ontleend aan haar Pro-
ram van Beginselen op den voorgrond
esteld:
Het Overheidsgezag behoort te worden
itgeoefend naar de in de Heilige Schrift ge-
penbaarde ordening Gods, onverschillig
elke de personen zijn, die rijdelijk met
jnige staatsbediening zijn belast.
Voortgebouwd behoort te worden op de
hristclijke grondslagen van ons volksleven,
ie tevens de bestaansvoorwaarden zijn van
e Nederlandsche natie.
Daar geheel het volk zich aan de ordenin-
en Gods heeft 4e onderwerpen, kan niet
anvaard worden een groepeering des volks
i twee doelen naar godsdienstige onder-
iheiding, al behoort, zoolang de beginselen
Fransche Revolutie hier te lande hun
«wjoodlottigen invloed doen gelden, de poli-
■Heke partijvorming met dit feit rekening te
|9>uden.
'lös Het eigen recht der Kerk worde geëerbie
jjgjigd naast en zoo noodig tegenover dat van
Staat.
Bij de regeling der maatschappelijke ver-
fimlingpn worde door den we'gever rekc-
ing gehouden met den groei der samenle-
niing en worde gestreefd naar een consequen-
toepassing van het beginsel van samen-
rcrking,en saamhoorigheid, opdat de sociale
rede. eisch van een Christelijke maatschap-
jj. worde verzekerd.
Rt In de overzeesche gebiedsdeelen worde on-
.er Nederlandsche leiding een onbaatzuch
ge staatkunde gevolgd met nauwgezette
jedaachtneming van het zedelijk en stoffelijk
elang van de inlandsche bevolking.
De Overheid wake door 't instandhouden
an leger en vloot voor behoud onzer natio-
p jle zelfstandigheid.
TKrachtig worde gesteund het streven naar
e beslechting van geschillen tusschen do
pikeren iangs den weg van internationale
lichtspraak, arbitrage of bemiddeling, in
Haats van door wapengeweld.
NO)
ichtlijnen voor de naaste toekomst
m_In aansluiting aan haar Program van bc-
^jnselen trekt de Chr. Historische Unie spc-
laal voor de naaste toekomst en in verband
iet de tegenwoordige omstandigheden de
p^blgende richtlijnen:
t Versterking van het gazag der Over-
-1
een meer doeltreffende organisatio van het
economisch leven.
14. Zoodra dit herstel in voldoende metr
gevorderd is. bevrijding van den landbouw
andere takken van volksbestaan uit de
onnatuurlijke boeien, waarin de crisismau*-
regelen ze geslagen hebben.
8 15. Maatregelen 'er versterking van do
positie van den middenstand.
8 16. Fen zoodanige verbetering van de
invaliditeits- en ouderdomsverzekering, dit
aan hen, voor wie zij van nature bestemd is,
maar die door verschillende omstandigheden
daarvan thans zijn uitgesloten, alsnog gele
genheid wordt gegeven tot deelneming, en
dat het ontstaan in strijd met de bedoeling
der wet van nieuwe groepen onverzekerden
worde voorkomen.
17. Versterking van het besef der Rijks
eenheid tusschen het moederland en de
overzeesche gebiedsdeelen.
iid.
2. Bewaring van het pand der vrijheid,
'Rlfls door het voorgeslacht toebetrou wd.
3. Handhaving van een staatsbestel, dat
le. er op gericht is de in (Te natie levende
Ichtsovertuiging tot uiting te brengen in
.—e wetgeving;
C12e. gezien de beperktheid en feilbaarheid
Afc het menschelijk inzicht de onmisbaar-
fid erkent van critiek en controle op be-
B—Tuursdaden.
4. Verscherping van de wet tot re-
1 geling ep beperking der uitoefening
dat Ivan het recht van vereeniging en ver-
5'" Igadering, opdat krachtiger tegen revo-
s.Vb lutionaire gevallen kan worden opge-
j.75 jtreden.
1,75 g 5. Bevordering van "de saamhoorig
fiet feidsgeda<;hte, zoowel nationaal als inter-
laftitionaal, in het besef, dat, als één lid lijdt,
7D jle leden mede lijden.
6. Krachtige bestrijding van de. werlc-
lusbeid _bij voorkeur- door. opheffing van.
of «t economische leven uit zijn verval en
ri-plor de hieruit voortvloeiende natuurlijke
tlgJerkverruiming; zoo noodig ook door an-
pljre maatregelen, waaronder versnelde uit-
(jo^ering van productieve openbare werken,
^^aarnaast speciale maatregelen tegen de de-
l6 joraliseerende werking der jeugdwerkloos-
feid.
18 7. Herstel van het financieel evenwicht,
.V) bij het Bijk als bij de gemeenten. Zoo-
lls"a mogelijk, verlichting van den overma-
gen belastingdruk.
8. Toegewijde deelneming aan alle po-
Jngen tot het verkrijgen van een interna-
nonale rechtsorde, mede om te komen tot
.eperking van de bewapening en tot uit
spanning van den oorlog als middel tot be-
nuajechting van geschillen,
aft! 9' Zoo,an8 deze toes,and niet te"
2 reikt is, een betere verzorging van de
mhflweermacht, ter handhaving van de neu
traliteit en ter verdediging van het
grondgebied, zoowel hier als in Indië.
Betere voorbereiding van de economi-
eSensche voorziening in geval van oorlog.
Wettelijke maatregelen tot verster-
kje kg van het huwelijks- en gezinsleven.
ersterking der gemeenschapsgedachte
rJ<JT) Versterking van de geraeonschaps-
•Hdaehte op sociaal en economisch terrein.
12 Bij wetgeving en bestuur worde nauw
Ittend toegezien, dat de belangen van de
indelijke bevolking niet bij die van de sto
a h^elijke bevolking worden achtergesteld.
•idin§ 13. Herstel van de bestaansvoorwaarden
UiP-n landbouw, vischerij, industrie, han
en vr scheepvaart, o.a. door uitbreiding
zein de exportmogelijkheden, verlevendigiiig
jjjgji het handelsverkeer, verruiming van den
- DJpet in het binnenland en bevordering van
Land- en Tuinbouw
bezwaren tegen
de pachtwet
Door alle orguJiisaties van. grondeigenaren
in Nederland, van allerlei politieke kleur,
nl. door Het Grondbezit, Het Friesch Grond
bezit, de Ned. Bond van Landverpachters,
de R.K. V -. van eigenaren en beheerders
van Landelijke Bezittingen, de Ver. tot be
scherming van den Grondeigendom in dc
Langstraat e.o. en Het Limburgsch Grond
bezit is aan de Eerste Kamer een gezamen
lijk adres gezonden waarin gewezen wordt
op het gevaar, dat tevredenheid over de in
het ontwerp aangebrachte verbeteringen de
aandacht zou afleiden van de zeer gevaar
lijke strekking van het ontwerp en van de
er aan verbonden bezwaren, die van zoo
principieelen en ernstigen aard zijn, dat het
ontwerp h.i. onaanvaardbaar is gebleven.
Als voornaamste bezwaren worden opge
geven dat niet voldoende is ontzien het recht
van den eigenaar om ze'f de bestemming
van zijn grond aan te wijzen.
De hoogst onzekere houding door de regee
ring aangenomen ten aanzien van de bepa
ling, dat de verpachter telkens na tien jaar
vrij is de pacht na twee jaar te doen ein
digen. geeft adressanten geen waarborg, dat
de regeering het bedoelde recht van den
eigenaar erkent. Ook de regeling van het
continuatierecht is niet zoodanig, dat de
eigenaar de zekerheid heeft tusschentijds
voor andere doeleinden over zijn grond te
kunnen beschikken. Wel is het maken van
een voorbehoud tot beëindiging toegelaten
in het belang van handel, nijverheid en
volkshuisvesting en voor zoodanige beëindi
ging vereischt. adressanten vestigen echter
tevens de aandacht op een uitlating van den
minister van Justitie, waaruit gelezen zou
kunnen worden, dat een zoodanig voorbe
houd slechts effect zou kunnen hebben, in
dien er een publiek belang mede gediend is.
Daarentegen heeft de rechter (de landbouw
kundige bijzitters) wèl de bevoegdheid ge
kregen den pachter te machtigen de bestem
ming te wijzigen tegen den wil van den
eigenaar, hetgeen tot vreemde consequenties
zal kunnen leiden, zelfs met het oog op
het voortbestaan van natuurschoon, als
boomgroepen, boschjes, houtwallen.
De voorgestelde regeling van het confl-
nuatierecht is stellig niet bevorderlijk
aaji tusschentijdsohe beëindiging op objectie
ven grondslag, zooals de Memorie van Toe
lichting het wil doen voorkomen. In be
paalde met name genoemde gevallen moet
?chter.A\$lj§waar de overeenkomst ont
pit ol de opzegging handhaven, doch
Overigens moet hij. volgens de letter der wet
niet met de objectieve grondslagen
an de opzegging, doch met de gevolgen
an de opzegging, de te lijden schade, reke
ning houden. Dit is volgens adressanten een
principieele fout. Zoo zal de slechte pachter,
die een lage pacht betaalt, veel meer schade
bij opzegging lijden, dan de goede pachter,
die een goeden prijs betaalt. Er zullen dus
beslissingen worden genomen volkomen in
strijd met de redelijkheid en de billijkheid.
De voordeelen van de voorgestelde regeling
zullen vrijwel uitsluitend den slechten, niet
den bekwamen pachter ten goede komen.
De gevolgen zullen zijn een groote verstar
ring, het blijven zitten van achterlijke pach
ters ten koste van bekwame en weionder-
legde, terwijl een groote belemmering wordt
in den weg gelegd aan landbouwers, die een
hoeve voor eigen gebruik willen koopen.
Ook worden bezwaren geuit tegen de uit-
oering, waaromtrent veel te weinig vast
staat
De vereenigingen meenen, dat het werke
lijke belang van pachter en verpachter ver-
werping van het wetsontwerp vordert, op
dat de mogelijkheid tot een betere en be
vredigender regeling worde geopend.
AUTO DOOR AFSLUITBOOMEN
GEREDEN
Door trein gegrepen
en vernield
Inzittenden ongedeerd
Gisteravond is een auto, bestuurd door
den heer v. H. uit Haze rs wou de. met
olie vaart tegen de afsluitboomen gereden
hij den spoorwegovergang Heerenstraat-
Zoeterwoudscheweg te L e id e n juist op
het oogenblik, dat de laatste trein, aie om
10 u. 27 van Leiden was vertrokken in de
richting Utrecht, passeerde. De schok was
zoo hevig, dat de afsluitboomen geheel wer
den verhogen. De auto reed tot de spoorlijn
en kwam juist tot staan toen de trein voor
bijkwam, die krachtig remde. De auto kwam
toch tegen den trein aan en werd totaal
vernield.
Noch de bestuurder noch de passagier
werden gewond. Beiden zetten het op een
loopen doch na een kwartier kwam de heer
v. H. bij zijn vernielde auto terug. Hij be
weerde door den mist niet te hebben gezien
aat de boomen gesloten waren.
De trein naar Utrecht had ongeveer een
kwartier vertraging. De auto is in beslag
genomen.
Doodelijk ongeval te Groningen
Woensdagmorgen is de 44-jarige onge
huwde petroleumventer W. Velting op den
Paterswoldscheweg te Groningen door
een personen-auto aangereden. Ernstig ge
wond werd het slachtoffer naar het diako-
nessenhuis te Groningen overgebracht,
waar hij in den loop van den dag is over
leden.
Bakker neergeslagen te
Capelle a.d. IJssel
Van zijn portemonnaie beroofd
(Van onzen correspondent.)
De 23-jarige bakker H. Karreman uit Ze
venhuizen reed met zijn carrier op den
Hoofdweg te Capelle a. d. IJssel, toen
een wielrijder hem inhaalde en al rijden
de een gesprek aanknoopte. Na eenigen tijd
zeide de onbekende een half wittebrood te
willen koopen. K. stopte toen om 't brood
tevoorschijn te halen.
Nauwelijks stond de carrier echter stil
of K. kreeg een klap met een zwaar voor
werp op het hoofd, waardoor hij bewuste
loos neerviel, en geruimen tijd later werd
gevonden door een passeerend landbouwer.
Bij onderzoek bleek het slachtoffer een
hoofdwonde opgeloopen te hebben. Pei
auto is K. naar zijn woning vervoerd, waar
na hij zich onder doktersbehandeling heeft
gesteld.
Een portemonnaie met pl.m. f 15, die K.
bij zich had, bleek verdwenen te zijn. De
politie te Capelle a. d. IJssel, alsmede de
Rotterdamsche politie, stellen een onder
zoek in.
DE ..QUEEN MARY'' wordt voordat wederom de reis naar New York in den
geregelden dienst wordt aanvaard, geheel nagezien. De reddingsbooten van den
oeceaanteus zijn zoolang op den wal gezet en worden eveneens onder handen
genomen.
Verandering in de invoerbepalingen
Ongeveer twee jaar geleden is de invoer
in België van groenten en fruit zoodanig
geregeld, dat een bijzondere machtiging
noodig was. Voor een zeker aantel produc
ten werd een algemeene machtiging toege
staan. Ten einde de bezwaren, die uit deze
regeling voortspruiten, te ondervangen en
speciaal, om zich rekenschap te geven van
den aanvoer van fruit uit landen, waarvan
Phosphor ontploft
Jongen te Venlo gewond
Toen de zoon van de familie P. a.n den
Straalschenweg te V e n 1 o gisteravond bezig
was met het nemen van proeven is een hoe
veelheid phosphor met een hevigen knal tot
ontploffing gekomen. Met ernstige kwetsuren
aan de beenen is ae jongen per auto naar
het ziekenhuis vervoerd.
Ladder omgevallen
Timmerman valt met hoofd
op een paal
(Van onzen correspondent)
DOOR VRACHTAUTO AANGEREDEN
Gisteravond is te E de r v e e n de arbeider
Veenendaal door een vrachtauto aange
reden. Met een hersenschudding en inwen
dige kneuzingen is de man naar het Juliana
ziekenhuis te Ede vervoerd.
De 19-jarige timmerman F. K. te Waal-
ij k had het ongeluk bij het afdalen
een ladder, dat een tak van den boom,
waartegen deze geplaatst was, afbrak, waar-
>*|tdoor hij viel en met het hoofd op een
terecht kwam. In bewusteloozen toestand
en met een gapende hoofdwond werd de
jongeman opgenomen. Dr. L. constateerde
een hersenschudding. Ook had het slacht
offer nog verschillende inwendige kneuzin
gen 'bekomen. Per brancard is hij naar zijn
woning vervoerd. Zijn toestand is ernstig.
In de buurtschap Gaanderen bij Do
tinchem hebben dieven tijdens afwezig
heid der bewoners ingebroken en een geld
kistje, inhoudend f 300
de producten normaal n i e t op de Belgische
markt verschijnen, zal, naar de Brusselsche
corr. van het Alg. H.bld. mededeelt, boven
genoemd Kon. besluit met ingang van 20
Jan. a.s. integraal worden toegepast
voor wat betreft versch fruit en ver-
s c h e groenten. De invoer van fruit en
groenten, waarvoor tot nog toe geen bijzon
dere machtiging was vereischt, zal zonder
beperking toegelaten b 1 ij v e n, indien °en
vergunning wordt overgelegd, die is afge
geven door het Ministerie van Landbouw.
Avicultura
Ongeveer 1000 dieren ingeschreven
De belangstelling voor de 51ste tentoon
stelling der Kon. Ned. Vereen. „Avicultura"
is zeer groot.
Volgens de voorloopige tellingen zullen
ongeveer 3.000 dieren op 22, 23 en 24 Januari
a.s. den dierentuin te Den Haag bevolken.
Als bijzonderheid zij vermeld, dat ditmaal
aan de tentoonstelling een kattententoon
stelling is verbonden.
Nederlander te Brussel
gearresteerd
Zijn uitlevering gevraagd
Op last van de Nederlandsche justitie is
eenigen tijd geleden de Amsterdamsche im
porteur van G., die in Januari 1936 naar
het buitenland is uitgeweken, te B r u s s el
gearresteerd. Hij had op groote schaal Ja-
pansche goederen in Nederland weten te
smokkelen.
Toen de beambten op het spoor kwamen
van de fraude, wdst van G. naar Lichten-
stein uit te wijken. Daarvandaan is hij
echter naar Brussel vertrokken. Van G.
had een list bedacht, waarmee hij reeds
geruimen tijd de douane bedroog. De kis
ten uit Japan, die te Amsterdam aankwa
men, waren z.g. voor doervoer bestemd. Bij
het overbrengen van de eene naar de an
dere haven venvisselde hij de kisten met
Japansche goederen voor kisten met waar-
deloozen inhoud. Deze laatste kisten zagen
er precies zoo uit als die, welke uit Japan
kwamen.
Aangezien de Belgische regeering niet
uitlevert voor smokkelen, is de uitlevering
voor van G. gevraagd ter zake van ver
duistering en oplichting. Hij zou n.l. een
documënt hebben verduisterd, om op deze
wijze afgifte van de goederen te verkrijgen.
Inbreker maakt
Groningen onveilig
Verregaande brutaliteit
Gedurende de laatste weken werden in
verschillende perceelen te Groningen in
sluipingen gepleegd, gepaard gaande met
diefstal van geld uit die woningen.
De inbreker verschafte zich dan toegang
met behulp van valsche sleutels en stoord.'
er zich blijkbaar niet aan, of de familie al
dan niet thuis was. Zoo werden midden op
den dag inbraken gepleegd in huizen aan
den Oostersing*el, Waagstraat, Zuiderdiep
Stationsstraat.
Na lang zoeken is het de rechercho einde
lijk gelukt den dader te arresteeren. 'Het is
de 21-jarige ongehuwde W. B.. wonende te
Groningen. Hij is ter beschikking gesteld
van den Officier van Justitie.
Zat er wat voor hem op?
Duitscher nit trein gesprongen
Gistermiddag is een Duitscher, die onder
geleide van twee Amsterdamsche recher
cheurs per trein naar de Duitsche grens
werd vervoerd, om daar uitgeleid te worden
tusschen Ede en Arnhem uit den rijden
den trein gesprongen en ontsnapt
Politie uit de gemeenten Ede. Renkum» en
Arnhem heeft langs de spoorlijn gezocht
doch de man niet kunnen ontdekken.
Thans zoekt men in bosschen langs d-J
spoorlijn, waarbij van speurhonden gebruik
gemaakt wordt
Hofstede in brand gestoken
Op Nieuwjaarsavond is te H e r v e 1 d,
gem. Valburg, de hofstede van den land
bouwer H. A. H. door brand vernield. De
omstandigheden, waaronder de brand plaats
had, gaven den burgemeester aanleiding 'n
onderzoek in te stellen, wat ten gevolge
had, dat de bewoner werd aangehouden en
na verhoor voor den officier van justitie
te Arnhem werd geleid. Thans heeft
man bekend, den brand te hebben gesticht.
Hij is in het huis van bewaring te Arn
hem opgesloten.
TASCHJE MET 220 KWIJT
Een aan de Noordermarkt te Amster
dam wonende vrouw heeft bij de politie
aangifte gedaan, dat een taschje met een be
drag van 220 gulden, dat zij in haar woning
in de lade van een dressoir had geborgen en
waarnaar zij een drietal weken niet meer
had omgekeken, verdwenen is. De vrouw
kon geenerlei aanwijzingen geven omtrent
het zoek raken van het taschje.
VRIJDAG 15 JANUARI
HILVERSUM I 1875 M. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 4.00 VARA. 7.30 VPRO. 9.00
VARA. 8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwij
ding VPRO. 10.20 Declamatie. 10.40 Gr.pl.
11.00 Vervolg declamatie. 11.20 Gram.pl.
12.00 Kovacs Lajos en Gram.pl. 1.30 J.
Kroons ensemble. 3.00 Gram.pl. 4.00 Or
gelspel. 4.30 „Melody Circle". 5.00 Voor
kinderen. 5.30 De Flierefluiters, zang en
gram.pl. 6.30 Politiek radiojournaal. 6.50
Gram.pl. 7.00 Literaire causerie. 7.20
Gram.pl. 7.30 „Lezen in de Bijbel", cause
rie. 8.00 Alt en piano. 8.30 „De tragedie
van den stervenden mensch", causerie.
9.00 Orkest en harp. 9.45 Radiotooneel,
10.00 De Ramblers. 10.30 Berichten ANP.
10.40 Avondwijding. 11.00 Jazzconcert
(Gram.pl.). 11.30—12.00 Gram.pl.
HILVERSUM O 301 M. Algem. Programma,
verzorgd door de NCRV. 8.00 Schriftle
zing. 8.15—9.30 Gram.pl. 10.30 Morgen
dienst. 11.00—12.00 Cello en piano. 12.15
Gram.pl. 12.30 Ensemble van der Horst.
1.15 Gram.pl. 1.45 Vervolg concert. 2.30
Chr. Lectuur. 3.00—3.45 Orgelspel. 4.00
Zang en piano. 5.00 Declamatie en gr.pl.
6.30 Voor tuinliefhebbers. 7.00 Berichten.
7.15 Literair halfuur. 7.45 Reportage. 8 00
Berichten ANP. 8.15 Orgelconcert. 9.00
Reportage. 9.30 NCR V-orkest. (Om 10.00
Berichten ANP). 11.00—11.30 Gram.pL
Hierna: Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M. 12.05 Orgelconcert.
I.35 Strijkkwintet. 2.20 Septet. 3.20 Octet
en zang. 4.20 BBC-orkest, viool en piano.
5.35 Concert „de Alphas". 6.45 Orgelspel.
7.20 Muzikale causerie. 7.40 BBC-orkest
en solisten. 8.20 Filmorkest en solisten.
8.50 Vocaal Trio en luit. 9.40 Italiaansche
voordracht. 11.15 Band.
RADIO PARIS 1648 M. 1.35 Zang. 4.20
Kwartetconcert. 6.05 Pianorecital. 8.20
Pianorecital. 9.05 Voordracht met muziek.
II.201.05 Orkestconcert.
KEULEN 456 M. 5.50 Polltiemuziekcorps. 7.50
Orkestconcert. 11.20 Kamerorkest. 135
Gevar. concert. 3.20 Literair-muzikaal
programma. 5.20 Orkest en solisten. 6.20
Gevar. concert. 7.30 Voor oud-strijders.
9.50—11.20 Orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Klein-
orkest. 6.20 Zang. 7.20 Declamatie. 8.20
„Die Vielgeliebte", operette.
484 M.: 1.30 Kleinorkest. 5.20 Omroepor
kest. 6.50 Pianorecital. 7.35 Zang. 8.20
Omroeporkest en zang.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Volks
muziek. 9.5011.20 Orkest.
Dc koorts doolt onmiddellijk.
Do besmetting wordt gestuit.
Do siekte-duur wordt ingekort.
Steeds goede resultaten met»
Volgens recept van Apotheker Dumont
Overal verkrijgbaar. Per 12 stuks 52 cent.
(Ado.i
OUDE VROUW VERDRONKEN
Een 83-jarige vrouw, dio eenige emmers
water wilde putten uit een nabij haar wo
ning gelegen waterput te Ter Aar, is waar
schijnlijk doordat zij zich te ver voorover
heeft gebogen, in de put terecht gekomen.
Ofschoon haar schoonzoon, die het onge
luk zag gebeuren, haar spoedig met hulp
van een in de nabijheid wonenden brug
wachter. die dadelijk gewaarschuwd was,
had opgehaald, bleken de levensgeesten
reeds geweken.
WILDE STAKING
Te Enschede is onder de z.g. afzetters
van de spinnerij Noorderhagen der N V. van
Heek en Co een wilde staking uitgebroken,
welke tot gevolg had. dat de geheele spin
nerij moest worden stopgezet.
Hierdoor zijn enkele honderden arbeiders
tijdelijk werkloos geworden.
In den ouderdom van 101 Jaar Is In "da
stichting „Zon en Schild" te Amersfoort
overleden Amersfoorts oudste inwoonster,
mevr. de Wed. Wisse van Leupen.
Zij zou juist Zaterdag a.s., 16 Januari, den
leeftijd van 102 jaar hebben bereikt
gemb
lOLLANDSOHE VISSCHERSLEVEN
0B&.vanT£IJLING£N
an Een schip bemerken, hoop koesteren, hoop verliezen, om-
sn bat een andere koers werd ingeslagen.
Dicht op elkander stonden de dertien menschen. Ze zwe-
'tTdfn en dachten. Niet één durfde z'n gedachten uitspreken.
Djlein niet, wijl hij dankbaar was en toch .twijfelde. Hij vocht
et dftegen, overwon en verloor weer. De groeven van neus naar
die kond waren diep getrokken. Het grijze ringbaardje had zijn
^'•fcherpe afscheiding rond den kin verloren. Glimmende stop
een 9aven den ouden kop een vermoeide en vervallen uit
eet Irukking. De afgeloopen nachten hadden hem ouder ge
laakt. Het verwonderde hem, dat de twijfel ook bij hem
naagde. En het beangstigde hem tevens. Was zijn geloof
111 an zóó klein, dat hij niet meer het kinderlijk vertrouwen
«nde? Hoe was dat mogelijk? Hij verkeerde toch niet voor
le eerste maal in nood? En steeds had hij de grootste berus-
jng gevonden in het woord: Wat God doet is welgedaan,
-n nu twijfelmoedig? Kom m'n klein geloof te hulp, Heere,
prevelde hij.
De schipper maakte geen deelgenooten van zijn gedach
ten, omdat hij z'n mannen niet wilde ontmoedigen. Het
bonzen van zijn boot plantte zich voort in z'n hoofd. Indien
zij gered werden, zou z'n schuit achterblijven, aan den onder
gang prijs gegeven. Het voornaamste bleef natuurlijk: de
levens. Maar hij voelde, welk een kostbaar deel die drijven
de houtklomp voor hem beteekende. En, mocht die stoomer
hen niet opmerken, ook voor zijn volk. Want dan was dit
houten geraamte de eenige schuilplaats. Een zichtbare. Eén
voor het lichaam. Er was nog een onzichtbare. Voor de ziel.
Dat sloot echter de laatste mogelijkheid in. De dood. Niette
min bestond die. Pessimistisch? Moest de toestand werkelijk
zoo zwartgallig ingezien worden? Misschien. Maar de logger
was oud en der dagen zat. In vol-tuig kwam dit niet dadelijk
naar voren. Geverfd en opgekalefaterd leek hij nog jaren
mee te kunnen. Nu viel duidelijk waar te nemen, dat de ge
wrichten stroef waren en de spieren slap, verbruikt. Evenals
bij een strammen kerel, die nooit iets gemankeerd had en op
eens in elkaar plofte. Meestal hielpen er geen remedies
meer. Hij had z'n jaren uitgediend. Niet te ontkennen. De
ontbinding scheen nabij. Jammer. Kon die waardige grijsaard
niet meegesleept worden? Het zou te probeeren zijn. Wat
kon een mensch toch fantaseeren. Er bestond niet eens
zekerheid, dat er op hen werd afgestevend!
Klaas mokte. Wanneer ze hier afgehaald werden, zouden
ze alles in den steek moeten laten. Of was er nog kans om
de bullen mee te nemen? In ieder geval leden ze groote
schade.
Wekenlang gewerkt voor „noppes". Gort met melk, was
me dat een bestaan! Wacht ermee tot je straatklinkers onder
je hebt, had Jochem gezegd. De kans kwam. Als die koop
vaardij-bak hen niet links liet liggenAnders
Wat zou moeder in angst zitten, dacht Kees, indien ze
wist, hoe hij hier op een kapotte „haringprauw" dreef. En
vader en de broertjes! Het ging alles in 't begin zoo goed.
Uitgezonderd dan den eersten nacht. Haast een aanvaring.
Nou, ja haast was nog niet half en een koe nog geen kalf.
Verbeeld je, dat zij in zee hadden moeten springen. Zou het
een geplons geweest zijn! Precies als die paarden in de
haven van Haringstad. Kranig gedaan van den man, die de
beesten gered had. Nu wachtten zij op redding. Of je ook
ver kon kijken! 't Was net alsof dat schip op één plaats bleef.
Er zat geen schot in. En toch voer het. Dat kon je aan de
rookvaan zien. Zou hij naar hén komen?
Heerke wachtte sloom de dingen af. Een pretje was het
niet om hier op dezen logger te bivakkeeren. En dus? Dus
was het beter er niet op te blijven.
Eindelijk zou hij dan van de zee afstappen, verheugde
Flip zich. Zijn oogen tintelden en wilden de verlossers wel
opslorpen. Hoe eer, hoe liever naar den wal terug.
Meewis peinsde. Zijn massieve kop steunde gebogen op
de breede schouders. Zou Ful het bij het rechte eind gehad
hebben? Hij was toch niet gered om met den heelen koppel
naar den bodem gejaagd te worden? Het had den schijn van
het tegendeel. Afgaande op wat ze nu zagen. Liep alles, ge
lijk ze vermoedden, dan was het grootste leed geleden.
Ful was er van overtuigd, dat de bevrijding werkelijk zou
komen.
De eenige. die heen en weer drentelde, was Jochem. Tot
zijn »ig«n verbaring was hij opgewonden, zelfs nerveus. Hij
poogde er zich tegen te verzetten. Een juffershondje zou niet
erger geschokt kunnen zijn, meende hij. Zot. absoluut zot.
Wat maakte het uit, of je op die oude kist bleef, of naar die
comedie aan land ging? Hier zou je een eervol graf krijgen.
En toch? Het leven, warempel, je hing er nog aan, op jouw
manier. En waarom eigenlijk? Zat er zin in? Had het een
doel? Elkaar helpen? Volgens Van Noort, tenminste. Goed.
dan in leven blijven. Was het noodig. iemand te helpen dan
beteekende het, dat er moeilijkheden waren. Een beetje
naïeve logica. Maar ze behoorden uit de wereld geruimd te
worden. Dat kon. En alleen, door schoonschip te maken.
En daarom alleen was het zaak zoo lang mogelijk op het
tranendal te blijven. Had de stuurman ook niet eens iets der
gelijks beweerd? Nee. toch niet. Bij hem zat er een ander
tintje aan. Fideele vent wel. Hij keek ook verlangend uit,
al stond z'n kop onbewogen. Z'n oogen verriedden het.
Daar vlamde leven in.
Wat liep het nog een tijd aan, eer die stoomer
Hij is in ballast! riep Hannes teleurgesteld uit
Gort met melk! schold Klaas.
Nou kan hij ons in geen geval overnemen, mompelde
Meewis.
Wou jij door het eerste 't beste schip hier afgehaald
worden? vroeg Jochem. We moeten op de planken drijven,
dén worden we misschien opgenomen.
Zoover behoefde het toch niet te komen, dacht Kees en
zag den stuurman aan. Deze glimlachte bij de opmerking van
den Vitter.
Je kan gelijk hebben zei hij noodig is het niet.
Geloof jij soms
(Wordt vervolgd)
