KERK EN ZENDING
Slecht-Hoorend
MAANDAG n JANUARI 1937
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Giessen-Oudekerk en
Peureum, cand. H. C. P. M. Wiebosch te Hil
versum.
Aangenomen: Naar Den Haag (als
geestelijk verzorger van Bronovo), H. J.
Dyckmeester te Arnhem.
Bedankt: Voor Elim, H. J. F. Wessel-
dajk te Schoonebeek. Voor Vaassen, J. van
Kuiken te Uithuizermeeden.
CHER. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Nieuw-Vermep, A. Du
bois te Oud-Beijerland.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Wouterswoude
Op Zondag 7 Febr. as. te half 3 hoopt
cand. E. Schroten van Hasselt zijn in
trede te doen bij de Ned. Herv. Kerk te
Wouterswoude (Fr.), na bevestigd te
zijn door Ds. H. Schroten van Suawoude.
Arnhem
Cand.. E. (J. B a a r t te Alkmaar, is gister
morgen als hulpprediker in wijk G. bij de
Ned. Herv. Kerk te Arnhem door Dr H. J.
Hak tot zijn dienstwerk ingeleid. Dr Hak
predikte daarbij over 2 Tim. 4:2a. Toege
zongen werd Ps 121 4.
Cand. Baart heeft des avonds, evenals des
morgens in de Paasbergkerk, zich aan zijn
werk verbonden met een predikatie over
Markus 4 35 en 38a.
AFSCHEID Ds F. CIIR. KR A F FT
In een druk bezochte dienst heeft gisteren
middag Ds F. Chr. Krafft die een beroep
naar 1' Isle Montruchrer heeft aangenomen,
afscheid genomen van de Waalsche Kerk te
Haarlem. Onder de aanwezigen merkten
wij op den Commissaris der Koningin in
Noord-Holland Jhr Mr. dr. A. Röell, Jhr. Mr.
J. W. G. Boreel van Hogelanden, oud-bur
gemeester van Haarlem en Prof. Dr A. A.
van Schelven, hoogleeraar aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam, benevens predikan
ten van andere Waalsche gemeenten.
Ds Krafft had als tekst gekozen 1 Cor.
3:21. Hij memoreerde hoe hij veler mede
werking had gehad en zette uiteen dat de
bloei van de Kerk voortspruit uit de liefde
van het geloof.
Na de predicatie werd in de consistorie
afscheid genomen. Velen maakten daarvan
gebruik. Het woord werd gevoerd namens de
Waalsche gemeenten door ds Michelin
M o r e a u die den predikant dankte voor de
langdurige diensten aan de Haarlemsche ge
meente bewezen en die memoreerde dat hij
een bloeiende gemeente achterlaat.
De heer J. Luzac die namens den Ker-
keraad sprak dankte den predikant niet
alleen voor hetgeen hij op geestelijk gebied,
maar ook voor wat hij op materieel gebied
heeft verricht. Hij herinnerde in dit verband
onder meer aan hetgeen hij heeft gedaan
voor de restauratie der Kerk die thans ter
hand wordt genomen en waarvan ds Krafft
de drijfveer was.
Nadat ds Krafft de sprekers had bedankt
■was de plechtigheid geëindigd.
Ds W. BOUWMAN
In verband met het hem verleende eervol
emeritaat is Ds W. Bouwman, predikant der
Geref. Kerk van Leiden, voornemens op
Woensdag 3 Febr. as. afscheid te nemen van
zijn gemeente in een samenkomst des avonds
te 8 uur in de Hooigrachtkerk.
WIJLEN Ds. A. H. HILBERS
In „De Wekker" schrijft Prof. van der
Schuit:
„Ik heb met Ds. Hovius aan zijn sterfbed
gestaan van Maandag op Dinsdagnacht, toen
hij om even hadf drie van ons is gaan schei
den. Wat was ik blij, toen ik 's nachts om 12
uur het ziekenhuis betrad, mijn broeder Ho
vius te vinden. Ik heb eerbied voor dezen
ambtsbroeder, die den ganschen dag en den
ganschen avond en in den nacht onafgebro
ken aan het sterfbed heeft vertoefd. Wat was
onze stervende broeder daar dankbaar voor
en wat was hij blij, toen hij mij middernacht
nog de hand kon drukken. Hoe duidelijk was
nog zijn stem, al ging de benauwing hoog
uit, toen hij mij zeide „al miin zonden ver
geven. De Heer is zoo getrouw als sterk, Hij
zal Zijn werk voor mij volenden. Die in den
Zoon gelooft heeft het eeuwige leven". Ach,
wij hadden zooveel noodig om onze ontroe
ring meester te blijven aan dit sterfbed. Daar
zat een moeder van een elftal kinderen ii
stomme smart, maar, gesteund door haar
Heere, aanvaardt zij den beker, dien zij moet
drinken. Daar waren kinderen aan dat sterf
bed, die, moe van het zwoegend peinzen, al
leen tranen konden storten.
En om vier uur in den nacht knielden
moeder en kinderen met mij neder in de
pastorie, God als een waterstroom aanloo
pend en Hij heeft ons niet beschaamd' la
ten staan".
„GELOOF EN VRIJHEID"
Het onhandelbaar formaat van het or?
waarin Dr. F. J. Krop zijn volhardende ar
beid voor de Russische Christenen en tegen
de Russische regeermacht publiceert, is thans,
bij den ingang van den 16en jaargang, ver
wisseld voor een gewoon formaat als officieel
orgaan van het Landelijke Werkcomité „Dr.
O. Schabert". Dr. Krop heeft nu een zeer
breede reeks medewerkers om zich heen ver
zameld, van wie een eerste groen reeds haar
belofte inloste. Hierdoor is de inhoud ook
meer variabel geworden. De inhoud beweegt
zich vrijwel geheel op het gebied der huip-
verleening aan de Russiche vervolgden
verdrukten. Wij vinden in dit Januari-nu
mer bijdragen van Ds. C. C. G. Visser, Ds.
W. J. J. Veld ere, Ds. S. v. d. Molen, H. Mos-
tert, H Muys, C. A. Hodde, Dr. P. W. Have-
laar en J. E. Lasterie.
KERKORGELS
In verband met de restauratie van het
kerkgebouw der Ned. Herv. Gemeente te
B.rummen (G.), zal ook het orgel (mecha
nisch systeem), hetwelk geheel uit elkaar
werd genomen, een grondige herstelling on
dergaan. Het orgel heeft twee klavieren met
20 sprekende stemmen. De werkzaamheden
zullen worden verricht door de fa. V a 1 c k x
van Kouteren Co. te Rotterdam.
In het mooie oude kerkgebouw der Ned.
Herv. Gemeente te Zuilichem zal een
nieuw kerkorgel worden geplaatst.
Met de levering ervan werd belast de
firma Valckx vanKouteren Co.
te Rotterdam.
Het orgel zal worden gebouwd volgens het
pneumatische kegellade systeem, met 8
sprekende stemmen, geplaatst in zwelkast.
Het orgelfront zal in' gotische lijnen in eiken
hout worden uitgevoerd.
JUBILEUM
Ds J. DOUMA
De bevestiging Gods
de kracht der prediking
In een stampvolle Oosterkerk heeft Ds J.
buma, Geref. predikant te Arnhem, gister
avond een gedachtenisrede uitgesproken ter
gelegenheid van zijn 40-jarig ambtsjubileum.
De jubi'aris werd naar den kansel geleid
door zijn beide collega's Ds H. L. Both en
Ds. J. C. J. Ku i per en opende daarna den
dienst met het laten zingen van Ps. 77 7.
Na de Geloofsbelijdenis zong de gemeente
Gezang 23 2. De voorganger las 2 Corinihe
1 vers 18—24 en ging voor in gebed.
Spr. bediende het woord uit 2 Corinthe 1
ere 21: ..Maar die ons bevestigt m Christus,
n die ons gezalfd heeft. i6 God"»
Spr. herinnerde aan het feit van den dag.
Veertig jaren in dienst van den Meester.
Overweldigend zijn de gevoelens, aandoe
ningen en indrukken.
Er was verlangen naar dezen dag en er
vas een tegen opzien. Spr. voelt het genus
an haar die bij den komst naar Arnhem
naar de Hemels.ad ging en met wie spr. 32
jaar in den echt verbonden was.
Zoo is de vreugde gemengd. Het spreken
•er zichzelf zal niet gaan dan in de hou
ding van d!e>n apostel: En zij verheerlijkten
God in mij.
Na een uiteenzetting van "het gekozen
Schriftwoord en het zingen van Ps. 89 1
herdacht Ds Douma de 40 jaren die voorbij
gingen. Er loopt één lijn door het geheel bij
alle verandering. De intreetekst handelde
over: het Lam Gods. dat de zonde der wereld
ogneemt on nu is er de roemtaal van de
beve'stiging in Christus. Dat is één lijn. Wal
beefde spr. als 23-jarig jongei'ing tot zijn
ambt. Wie is tot deze dingen bekwaam?
Toch was er in toenemende mate de ver
heerlijking van de gemeente. De Kerk i3
een gave van den Heere en daarin lag
kraohL Dat is geen kerkisme. Met heel zijn
ziel smacht spr. naar het groote dat in Ne
derland komc moge: de eenheid van alle
Gereformeerden.
Geen valsche synthese, maar als grondslag
3 waarheid Gods. Dat is waarachtige een
heid. Hoe heerlijk is de Gereformeerde be
lijdenis.
Practisch preeken
Spr. heeft afltijd getracht met «ij-n predi
king tc staan midden in heit leven van zijn
tijd, dat kon evenwel niet geschieden met
opzijzeting van de oude waarheid.
In de Schrift -vraagt het getal 40 tot terug
zien. opzien en vooruitzien.
"r was voor 40 jaar veel verdeeldheid en
dreigde meermalen scheuring. God ver
bindt evenwel zijn" zegen aan de gehoor
zaamheid aan het Woord.
Spr. groette in den geest alle gemeenten,
raardoor hij den gang door de kerk maak
te. In Arnhem gaf God Spr. een goede
plaats. God heeft daarvan de eere. Hope
loos ver bleven we benedèn het ideaal,
maar God heeft geleid.
Woorden van dank
Spr. dankte voor alle liefde en medewer
king die hij ontvangen mocht Dat was ge
nade van den Heiland, die onuitsprekelijk
goed is. Het is groot dat er nog geen af
scheid behoeft te komen. De werklust is
nog niet verminderd en de kracht is nog
niet gebroken.
Dat is een zegen. Moge de herfst van het
leven rijpe vruchten geven. Gode zij de
heerlijkheid tot in der eeuwigheid.
Gezongen werd nog Psalm 146, en daar
na ging de jubilaris voor in een roerend
dankgebed.
Toespraak Ds. Both
Ds. H. L. Both vertolkte de gevoelens
an dank van de Arnhemsche gemeente
jegens Ds. Douma en verzocht hem toe te
zingen Psalm 134 3.
Na het uitspreken van den zegen werd
door de gemeente spontaan de slotzang
(Gezang 29) aangeheven.
Zr G. JONKER t
Te Ermelo-Veldwijk is op 75-jarigen leef
tijd overleden zuster G. Jonker, die meer dan
een halve eeuw aan het Diaconessenhuis te
Haarlem verbonden was.
HULDEBLIJK Dr, K. DIJK
Men verzoekt ons opname van het volgen
de:
Daar het afscheid van Dr K- Dijk van Den
Haag-West binnenkort zal plaats vinden,
meent de voorloopige commissie te moeten
overgaan tot het vaststellen van een datum
waarop naamkaartjes en giften uiterlijk in1
haar bezit moeten zijn.
Hoewel reeds verscheidene oud-catechisan
ten uit alle deelen van ons land aan den
oproep voldeden, worden toch nog heel wat
„oude bekenden" gemist.
Zij die nog niets van zich hebben laten
hooren, worden verzocht zoo spoedig mo
gelijk, in ieder geval vó ór 20 Januari
as. het volgende te doen:
Werp een kaartje waarop uw naam en het
jaartal van uw belijdenis, zoo mogelijk met
een gift, in de bus van een der onderstaanden
of stort een bijdrage op postrekening No.
136966 t.n.v. Mej. F. Diepersloot, den
Haa- met vermelding van bovenbedoeld jaar
tal.
Wien het onmogelijk is een bijdrage, hoe
klein oefc, te geven, sture in elk geval een
kaartje met naam.
Op 29 Januari as. om 8.30 uur zal in één
der lokalen van de Westduinkerk een beslis
sing genomen worden betreffende het aan te
bieden huldeblijk. Hiertoe worden bij deze
alle gevers c geefsters uitgenoodigd.
„GODLOOZE" EN TOCH.
Het Zwitsersch Chr. Persbureau te Zu
rich deelt mede, dat in 1936 in totaal in
Rusland 2000 communisten uit de partij ge-
srtooten werden, omdat zij de atheïstische
grondslag der partij niet voldoende in acht
en; het gebeurt n.l. vaak, dat Russen bij
de geboorte van een kind, bij een huwelijk
bij een begrafenis een geestelijke halen,
zelfs al behooren zij officieel tot de godloozen.
OM EEN HOOFDLETTER
Ter herdenking van het feit dat op 31 De
cember j.L het l'OO jaar geleden was dat de
Russische dichter Poesjkin stierf waren
door de Sovjet-Russische Staatsuitgeverij
eenige boeken uitgegeven, samen met een
oplage van 250.000 exemplaren. Deze werden
echter dadelijk door de Gepeoe in beslag
genomen en vernietigd, daar in deze boeken
het woord God met een hoofdletter geschre
ven stond, hetgeen ten strengste verboden is.
De verantwoordelijke corrector van de druk
kerij werd gearresteerd. De schade door de
vernietiging der oplagen geleden bedraagt
één millioen goudroebeL
Goede berichten uit Weeneu
Ds. R i e z e r, de predikant der Prot. Ge
meente te Weenen-Favoriten, heeft aan Ds.
A. G. H. van Hoogenhuyze te Amster
dam een brief geschreven over den toestand
zijner gemeente. (Ds. van Hoogenhuyze heeft
Ln den zomer van 1936 deze gemeente be
zocht).
Men weet, aldius de pastor-loei, dat de ge
meente Weenen-Favoriten aan de grens van
de grootstad ligt, een. arme arbeidersbevol
king heeft, een Ideine kerk bezit, de Chris-
tus-Kirche, met een 300 zitplaatsen, een
groote toename van leden telt, zoodat de kerk
veel en veel te klein wordt. Ook hebben wij
medegedeeld dat men plannen had een twee
de Godshuis met bijgebouwen te stichten en
daarvoor het oog had op een bouwcomplex
toebehcorende aan twee belangstellende Duit-
schers. Nu kregen wij bericht dat dat bouw
complex gekocht is Men had daarvoor 9000
schillingen verzameld (plm. 3000) giften
uit Nederland en Zwitserland en van de
arme gemeenteleden zelf.
Nu heeft de synode van de Evange
lische gemeente te Weenen de ontbre
kende 13000 schillingen ter beschikking
gesteld, zoodat het terrein is kunnen
gekocht worden en nu het eigendom is
van de gemeente Weenen-Fovoriten,
een terrein groot 1250 vierkante me
ter, met een groote poort afgesloten en
met veel bouwmaterialen die gebruikt
kunnen worden. Er is plaats voor
een kerk, een gemeentehuis
eneenschool.
Alles kan natuurlijk niet ineens gebouwd
worden. Met de kerk moet het eerst worden
begonnen, het andere volgt in volgende ja
ren, wanneer God daarvoor het geld geeft.
Hoognoodig is een tweede kerk hetgeen men
begrijpen kan als men zich. indenkt dat van
1924 tot 1936 de gemeente in ledental is ge-
Minister Slotemaker de Bruïne. die bij de
Gymnasium te Rotterdam een pleidooi
middelbaar onderwijs.
opening van het nieuwe Erasmiaansch
hield tegen verdere nivelleering van het
stegen van 5000 tot 13000. In het jaar 1936
zijn er 700 leden bijgekomen die uit de Room
sche kerk zijn overgekomen. Maar nog andere
plannen heeft men met die kerk. Sinds wij
19 September 1936 voor de Nederlanders in
Weenen een feestgodsdienstoefening hebben
gehouden ter gelegenheid van de verloving
van Prinses Juliana den eersten keer dat
de Nederlanders in Weenen in een Gods
dienstoefening zijn samengekomen is er
tusschen de Nederlanders een geestelijke
band ontstaan. Naar geregelde godsdienst
oefeningen begint men te vragen.
En nu is het plan om, als de kerk
klaar is, daar, naast de godsdienstoefe
ningen voor de gemeenteleden, ook
Hollandsche diensten in het leven te
roepen, een Nederlandsche gemeente in
Weenen te stichten om straks mis
schien een eigen predikant te beroepen,
toekomstplannen, maar die men in af
zie nb a ren tijd hoopt te verwezenlijken.
Den volgenden zomer hopen ■wij ander
maaleenige weken naarWee-
nen te gaan om onder de Hollanders
te preeken en onder hen eenig herder
lijk werk te verrichten.
En nu de tweede zaak die de gemeen^ met
vreugde vervult. De gemeente Weenen-Favo
riten heeft het eerste Evangelische
Volkshuis geopend. Het was op 19 No
vember 1936 dat dit heugelijke feit plaats
had.
In de Faoidelgasse 22 werd dien dag
in tegenwoordigheid van kerkelijke
en wereldlijke ambtsdragers dit volks
huis, het eerste in heel Oostenrijk, in
gebruik genomen. De groote zaal, die
in tweeën gedeeld kan worden, heeft
plaats voor 200 personen.
Het volkshuis heeft een drievoudig doel:
le worden daar zoolang er nog geen tweede
kerk is godsdienstoefeningen gehouden, des
Zondagsmorgens van half 9 tot half 10 voor
kinderen en 10 tot 11 uur voor volwassenen;
2e worden daar op de werkdagen allerlei sa
menkomsten gehouden, den evangelischen
arbeid, de stadszending, de volkshoogeschool,
de aannemingscatechisatiën, den jeugdarbeid
betreffende; 3e wordt het volkshuis gebruikt
als een tehuis voor werkloozen. Daarvoor is
het van 8 uur 's morgens tot 6 uur 's avonds
geopend. In goed verwarmde lokalen kunnen
zij daar met elkander spreken .koffiedrinken,
lezen, schrijven ook met door henzelf mee
gebracht materiaal arbeid verrichten. Ieder
die in de pastorie een toegangskaart komt
halen heeft vrijen toegang. Verschillende ge
meenteleden beijveren zich om de bezoekers
te onderrichten en bezig te houden. Een
volksbiblioheek geeft hun gelegenheid zich te
ontwikkelen m wetenschap, kunst, techniek
enz. Men hoopt dat dit eerste volkshuis in
Oostenrijk aanleiding mag zijn, dat meerdere
dergelijke inrichtingen in de Oosbenrijksche
Protestantsche gemeenten worden opgericht.
Ziehier het goede bericht uit Weenen-Fa
voriten. Met de gemeente zijn ook wij dank
baar dat God zoo kennelijk Zijn zegen aac
den arbeid die daar wordt verricht tot uit
breiding van Zijn Koninkrijk geeft.
Laten Gods kinderen in Nederland dezen
arbeid steunen door hun gebed en hun gaven.
Het doet de geloofsgenooten elders zoo goed
als men ervaart door het gebed der kinderen
Gods ook in andere landen gedragen te
den.
ONTVANGEN DRUKWERKEN
Van J. P. v. d. T o 1 J r. te Nieuw-Beijer-
lamd: Vreugd en vreeze. Tijdwoord bij de
verloving van Prinses Juliana en Prins
Bernhard. Door Ds. A. Dubois, Chr. Geref
pred. te Oud-Beijerland. 9e druk.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
T er aarciebestelling
Prof. Dr. A- van Veldhuizen
Op hef Esserveld te Groningen
Op het Esserveld te Groningen had Zater
dagmiddag onder zeer groote belangstelling
de teraardebestelling plaats van wijlen Prof.
Dr. A. van Veldhuizen, hoogleeraar namens
de Ned. Herv. Kerk aan de Universiteit te
Groningen.
Ten teeken van rouw waren de gordijnen
van alle Universitaire gebouwen neergelaten.
Om de geopende groeve merkten we
groot aantal autoriteiten op.
Ven hen noemen we Dr. J. P. Fockema
Andreae, Commissaris der Koningin in
Groningen, president-curator der Universi
teit: Mt. H. J. Re in ink, secretaris
Curatoren: Prof. Dr. G. F. Rochat, rector-
magnificus en Prof. Dr. G. SnijderdeVo-
gel, secretaris van den Senaat: Prof. Dr. W.
J. Aalders te Groningen, die tevens het
Ned. Bijbelgenootschap, het Ned. Zendelings-
Genootschap en de Ned. Zendingsschool te
Oegsbgeest vertegenwoordigde; Ds. H. H.
Brucherus Cleveringa te Middel-
stum, praeses en Ds. F. Tammens, Gro
ningen; Prof. Dr. de V r ij e r, kerkelijk
hoogleeraar te Utrecht; Ds. H. Vissei
recteur van de Chr. Phil. Inrichtingen te
Doetinchem; tal van hoogleeraren van de
Rijksuniversiteit te Groningen; de heer W.
H e i n s, vertegenwoordiger van de Ned.
Chr. Studentenvereeniging: een deputatie
de Theol. Faculteitsvereeniging te Gronin
gen; van het Ned. Jongelingsverbond; van
het Wessel Gansfort-fonds: van het Groning-
sche Schoolmuseum; Ds. F. G. Peters
en de heer K. Lanter mans, namens.de
Ned. Chr. Radio-vereeniging (de overledene
was lid van het Alg. bestuur, van het Dag.
HET KERKELIJK
JAAR 1936
De Gereformeerde Kerken
in
Te zeggen dat 'de Generale Synode
van Amsterdam het leven der Geref. Ker
ken in 1936 beheerscht heeft, ware
niet geheel overeenkomstig de werkelijk
heid. Stellig had zij groote belangstelling,
omdat er onderwerpen ter tafel kwamen,
die reeds lang tevoren hoofd en hart ver
vuld hadden.
Inzoover men dan van deze Synode „het
verlossende woord" of oplossing der proble
men venvacht had is men teleurgesteld uitr
gekomen. Niet alleen in letterlijken zin
door het venvijzen van sommige onderwer-
pen naar de Synode van 1939 maar ook
in figuurlijken zin heeft de Synode aan de
toekomst geëndosseerd, wat voor het heden
niet pasklaar te maken was.
Hierin ligt geen verwijt. De allengs opge
komen leergeschillen (of meeningsverschil-
len) behoorden tot een complex van geeste
lijke en aan den tijdgeest venvante ver
schijnselen, waarvoor de Synode het appa
raat der afdoende beslissing mist. Eener-
zijds is dit een zegen te achten; ook de
Geref Kerken zijn Protestantsche en geen
Roomsche Kerken. Maar anderzijds is de
loop van zaken niet bemoedigend; immers
wanneer men in de hoogste kerkelijke ver
gadering de hoogste instantie voor op
Schrift en Belijdenis afgestemde besluiten of
uitspraken ziet, moet zij een daaraan even
redig gezag over de geesten hebben. En dat
had de Synode vain Amsterdam niet. Zelfs
zij is een kind van haar tijd geworden en de
bewijzen daarvan waren tijdens de discussies
voor het grijpen.
De voornaamste concrete onderwer
pen waren: promotierecht Theol. School en
zesde hoogleeraar, beide naar 1939 overge
bracht; de gezangenkwestie (handhaving
der gezangen); eenheid van Geref. belijders
(Geref. en Chr. Geref.); de benoeming van
een hoogleeraar in de vacature-Prof. Hoek
stra (waartoe Dr K. Dijk benoemd werd);
de naamsverandering der Theol. in Theol.
Hooge School; de Evangelisatie onder
II stond in ons blad van 8 Januari.
schippers in kerkelijke banen; de voorbe-
reidfDg eener Oecumenische Geref. Synode-
de aanvaarding der psalmberijming-Ds K.
van Dijk voor de Indische Geref. Kerken;
de herdenking der 300-jarige Statenverta
ling, waarvoor een dankuur in Juli 1937;
predikant-reserve-officier (principieel on-
vereenigbaar verklaard); de Zendingshocg-
leeraar nog niet benoemd, doch in verband
hiermee de Synode provisorisch gesloten.
Ten opzichte van een zeer ingrijpend bp
land sprak de Synode zich in het algemeen
uit. Het betrof de verhouding der Gere'
Kerken tegenover de N. S. B. e n d e C D. IT
Na drie dagen in comité-generaal te zijn
vergaderd geweest, kon de Synode met
behoud van een afzonderlijke verklaring
van eenige leden zich vereenigen met
een drietal conclusies; de kern hiervan was,
dat „volgens haar oordeel geen plaats is
voor leden der Geref. Kerken in organisa
ties, die van (in het rapport der prae-advi-
seerende commissie genoemde) onschrif
tuurlijke ..dwalingen uitgaan".
Dat „geen plaats" werd bedoeld pas dan
aan te breken, als door hardnekkig ver
werpen van de vermaningen des Kerke-
raads moest worden voortgevaren tot cen
suur, of and-ere gezegd „om dezulken van
genoemde organisaties af te brengen met
de macht, die hun (kerkeraden en andere
kerkelijke vergaderingen) als opzieners
yan de Kerk van Christus als haar Koning
gegeven is."
In de laatste zinsnede zit uiteraard do
mogelijkheid van afsnijding door den
ban, doch dit woord wordt niet genoemd,
integendeel is er sprake van ,zoo lang mo
gelijk geduld oefenen" en „elk geval worde
op zichzelf bezien." Uit al de geciteerde
omschrijvingen is duidelijk, dat de Syno
dale uitspraak resultaat moet zijn geweest
van toenadering van vrij ver uit elkander
liggende opvattingen, hetgeen blijkbaar
langdurige discussies in comité-generaal
noodig gemaakt heeft. Geen wonder: de
Synode willende „een woord van waar
schuwing en bestiering van het leven" ge
ven, dat „terecht van haar verwacht werd",
deed iets meer: zij voegde nu aan de tucht
oefening van plaatselijke kerken iets tóe,
dat dusver nog niet was voorgekomen, n.l.
dat een' lid der kerk niet tevens lid kan
zijn van een behaalde organisatie. Daarmee
was het uitgangspunt der tuchtoefe
ning verlegd, en het kan deze verlegging
geweest zijn, welke een deel der Synode
leden tot „een verklaring" heeft gevoerd.
Die verklaring is echter niet gepubliceerd;
zij za] in de Acta opgenomen worden.
In de za»»*». der leer- of meenings-
verschillen had het Synodale menu
zijn belangrijkste en zwaarste gang. Oók
omdat ten deze geen concreet voorstel of
hooger beroep uit de lagere vergaderingen
ter tafel was, terwijl voorts de Synode
stond voor een reeds uit zichzelf evoluee
rend complex van opvattingen, dat ook na
de meest omlijnde uitspraak der Synode
zou blijven voortleven. Dit is, wat wij hier
boven noemden, het ontoereikend Synodaal
gezag iets wat ook in het karakter der na
vele moeilijke discussies genomen beslissin
gen ligt
Was er aanvankelijk een voorstel, om al
vast een deel der in geding zijnde onder
werpen als „confessioneel reeds bepaald"
terzijde te zetten (t.w. de twee naturen van
Christus, de onsterfelijkheid der ziel, de
algemeene en bijzondere genade), later is
met 3521 stemmen een voorstel aangeno
men, om zeven deputaten te benoemen, die
voor de Gen. Synode van 1939 zullen "heb
ben te toetsen aan Schrift en Belijdenis, de
uiteenloopende meerlingen over: algemeene
genade, genadeverbond, onsterfelijkheid dei-
ziel, pluriformiteit der Kerk, vereeniging
der beide naturen van Christus en zelf
onderzoek.
Aangenomen, dat de zeven deputaten
over deze zes onderwerpen tot eenparige
conclusies komen, laat dit Synodale besluit
eenige onbevredigdheid achter; hoe toch is
de realiteit te denken op het oogenblik (en
daarna), dat de Synode die conclusies aan
vaardt en een grooter of kleiner deel
van de belijdende leden der Geref.' Kerken
ze niet aanvaardt?
Niet zonder beduchtheid zou men het
tijdstip kunnen tegemoet zien, waarop do
Synode zich waagt aan een uitspraak, welke
gezet naast de autoriteit van Gods Woord,
om een kerkelijke onfeilbaarheidsuitspraak
zou roepen, welke de Geref. Kerken niet
bezitten.
Tenslotte heeft de Synode zich ook uit
gesproken over de z.g. polemiek (be
doeld is de toon daarvan), welke zich in
het laatste jaar op niet altoos bewonderens
waardige wijze had geopenbaard. Uiteraard
kon dit niet anders geschieden dan in den
vorm van een algemeene motie; deze is mei
50 van de 56 stammen aanvaard. Wij lezen
er drie voorwaarden in, welke voortaan
aan polemiek tusschen medebroeders te
stellen zijn: broederlijke liefde, biddend
onderzoek en grondige studie. Voorts wordt
vermaand tie betrachten: bescheidenheid,
teederheid, vocrzichtigheid en zelfbeheer-
sching. Wij hopen van harte dat deze goe
de raad ten volle aangenomen wordt, want
en niet gering deel van de „onrust", in de
Geref. Kerken merkbaar geworden, is op
rekening te schrijven van vaak onzacht
moedig gehanteerde woordkeus. In dit
band herinneren wij ook aan de uitbreiding
der kerkelijke pers met bladen als „Om Sions
wil" en „Pro Ecclesia", de discussies over de
Verbondsprediking, e.d.
Behalve door die Synode en de daarom
heen geziene deiningen heeft het afgesloten
jaar voor de Geref. Kerken geen bijzondere
gebeurtenissen geboekt
Op 14 Februari vond te Amsterdam de
50-jarige herdenking van de Doleantie
plaats, waarvan de opzet uiteraard minder
breed was dan van de 100-jarige herden
king der Afscheiding in 1934. Voorts is te
herinneren aan do veel aandacht getrok
ken hebbende discussie over den doop
tusschen Prof. Kuyper en Ds. den Houting,
16 April te Utrecht gehouden ter vergade
ring van Geref. predikanten.
Als toetssteen van de afstanden, die er
reeds toen tusschen kerkelijk saamlevenden
ontstaan waren, had deze discussie óók be-
leekenis. Derdens hebben we te wijzen op
de openbare uitspraken der classis Groote-
gast en van den kerkeraad van Zaandam
inzake de Christelijke levenshouding t.a»v
den modernen tijd en zijn gevaren. Dan nog
is te herinneren aan de bijgelegde meenings-
verschillen tusschen Prof. W a t e r i n k en
Dr. H. Steen van An dijk.
Tegen het jaareinde, 14 Dec., werd ee
ging voorbereid, om te Londen een Geref
Kerk te vormen.
En eindelijk memoreeren wij de ingebruik
neming van nieuwe kerkgebouwer
te Nieuw-Lckkerland, Eefde, Amsterdam-C.,
Nieuw Loosdrecht, Deventer, Daarlerveen,
West-IJsselmonde en Rozenburg.
VeiligvoorGriepen Keelpijn
De antiseptische tandpasta Ivorol zuivert det
mond van bacteriën en vermindert besmei!
tingsgevaax in tijden van griep en verkoud-
heden.
-
bestuur en het Moderamen van de N.CR.V.)
Mr. H. Bout, archi-diaken van de Ned
Herv. Kerk. te Groningen; Dt. Tromp di
Ruyter, rector van het Willem Lodewijfc'
Gymnasium te Groningen; verschillende Her
vormde predikanten uit de provincie
J. Louw, Baptisten-predikant.
Aan de groeve
Toen de kist in de groeve was neergelatej
trad een zoon van den overledene, Ds. Gj
van Veldhuizen te Hantum, naar voren, di-
zeide dat zijn vader hem verzocht had br,
het graf hartelijk te dan/ken. Die toon lij
mij, aldus spr., want ik ben oneindig dank.
baar hem, die we hebben ten grave gedrai
gen. Hij was mijn vader, doopvader, leeraari
'hoogleeraar, heeft ons huwelijk b r/estigd
kinderen gedoopt en mij in het ambt bevej-
tigd. Daarom is spr. dankbaar, ook omdï
zijn vader in zijn laatste dagen stervend do
ceerde. Ik zie alleen maar Jezus, was zij:
•laatste woord.
Spr. wil daarom niet Magen, maar dankeij
Hij -heeft geleden, zijn leven lang, maar sprail
er pas van aan het einde.
Veldhuizen bracht tenslotte dani
aan allen die tegenwoordig waren, aan hai-
die dit vreeselijke jaar heeft doorgemaakt
verpleegsters, doktoren en hoogleeraret.
allen die hem tot een geestelijken steuj
geweest zijn.
De dank gaait echter hooger, naar Bovecj
naar Hem die kracht gaf om welgetroost V
leven en te sterven. In Jezus Christus ontl
slapen is hij, gestegen in Gods licht.
Dr. J. C. Roose, Ned. Herv. predikan^
bad vervolgens het allervolmaaktste gebed
waarmee de indrukwekkende plechti-gheij -
ten einde was.
Prof. Dr. H. M. VAN NES
Naar wij vernemen is Prof. Dr. H. M. vq
Nes, oud^kerkelijk hoogleeraar te Leide;
bekend Zendingsleider in zijn ambtstijd q
niet minder bekend als auteur, ernstig ziel
De hooigleeraar is 75 jaar oud. i
C. BAKKER t
Te Amsterdam is In het Jullana-Ziekerihiq
op 21-jarigen leeftijd overleden de heer C
Bakker, theol. student aan de Vrije Unive-
siteit, wonende te Den Helder. j
DIES AMSTERDAM SC HE UNTVERSITEll
Hedenmiddag is de in een openbare ves
gadering in de aula der Gemeentelijke Uni
versiteit te Amsterdam de dies natalis öe
Universiteit herdacht.
De rector-magnificus, Prof. Dr. E. Li
,ueur, sprak een herdenkingsrede uil-
welke hij den titel „Formatieve behandeliii
bijdrage tot de synthese van bouw q
functie" had gegeven. Na het uitspreken zij
ner rede overhandigde Prof. Laqueur aq
den heer E. Lopes Cardozo, med.-doci
de universiteit vam Amsterdam, de ga
den medaille, hem voor zijn antwoord op eq
prijsvraag toegekend.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Houten (U.). Chr. School (Nieuw opgé
richte school). Tot hoofd de heer C. Vla;
blom, onderw. Herv. school te Edam. Ta -
onderwijzeres: Mej. L. K a 1 m ij n, onderw.
Bruchem. Tot kw. m. a.: Mej. T. Roelc
sen te Houten.
Tange-Alteveer: Herv. School. T
hoofd: de heer A. Louwerse, hoofd d
Chr. school te Surhuisterveen.
CHR. ONDERWIJS AAN ACHTERLIJKE
EN ZENUWZWAKKE KINDEREN
Op 20 Maart 25 jaar oud
De Vereeniging, die het geven van bovea
genoemd onderwijs bevordert, hoopt Zate
dag 20 Maart haar 25-jarig bestaan te he
denken. Daartoe wordt te Utrecht een alge
meene vergadering belegd. Men zal o.a. u?
noodigen: den minister van Onderwijs, olie
minister J. Terpstra, Burgemeester en Wei
houders van Utrecht en Prof. Dr. J. Wate
rink. De namiddagvergadering zal om 2 ui-
geopend worden. Het plan van deze vergade
ring wordt aldus ontworpen: openingswoo;
van den voorzitter; herdenkingsrede van d;
eereten secretaris; toespraak van den mini'
ter van Onderwijs; toespraak van oud-mini'
ter Terpstra: opwekkend woord van Prq
Water ink; receptie.
DE VERKEERDE WEG
In het Corresp. blad der Ver. van Chr. 0:
derwijezers enz. deelt Van Aalten mei'
dat de Verg. van werkers aan scholen voi
zwakzinnige kinderen, pogingen doet, van!
regeering een wettelijke regeling te verkr?
gen, om de gewone scholen te dwingen,
minder-intellectueele kinderen af te stó2
aan het BL.O. Dat is jammer, merkt van
op. „Want al zijn we er van overtuigd, c
noch Regeering, noch VolksvertegenwoO
digin-g hiervoor te vinden zullen zijn, dit ve
zoek schaadt de reeds ver-kregen samenwfl
king en belemmert de groei van het tefl
plantje, dat tijdens het congres werd gezaa-
„Wij beginnen te vreezen, dat hier en ói
in ons Christelijk schoolwezen de gedacfc
post vat, dat alleen de Overheid tot de jutó
maatregelen kan dwingen. Dat is een infeci
van den tijd, misschien crisis-uitwas. Lal!
we toch hooghouden de gedachte van ot
vrije school, gezegend door God gedurenl
vele jaren".
ACAD. EXAMENS
Leiden. Doet. ChineescnJapanscn-c iq
de heer H. Borton.
's-G ravenhage. Heilgymnastiek i
massage. Schriftelijk examen geslaagd:
heeren G. Dü-ksma, H. A. Enklaar Jr. D
Haag, en mej. A. C. Wijker, Amsterdam.!
totaal geëxamineerd: 99 candidaten, geslaaj
56, herexamen 14, afgewezen 29.
zijn wielrijders, die bovenstaan,'
kenteeken op hun flets voeren
(„Steunt Hen" wil dat „SH'
cevens zeggen: „let even extn
op>")
