Jiirtiurr £r iïtsd)t (Courant
1 abonnementsprijs
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Prinselijk Paar in de Poolsche Karpathen
ft Ier medeleven tijdens onze bruids
ft dagen en bij ons huwelijk, willen
ft de algemeene vreugde en door al
ft tijd bijzette.
ft der vele andere geschenken, welke
ft wederom kwam verrassen en voor
ft groote erkentelijkheid, waar het
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agenlschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> et
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 5982
MAANDAG 11 JANUARI 1937
16e Jaargang
aifotrttntieprijjni:
Van 1 tot 5 regels 1.171/»
Elke regel meer 0.22'/i
Ihgezonden Mededeelingen
van 1-5 regels2^0
Elke regel meer0.45
Voor tiet bevragen aan 't bureau
V wordt berekend/0.10
ONDERWIJSBEVREDIGING
Wat velen onmogelijk saheen is aan
latscommissie ad hoe gelukt: op het stuk
soholenconcentratie is men geheel tot
yereenstemming gekomen en is volkomen
||evrediging verkregen.
De ^psychologische verklaring van dit on-
jgedaohte verschijnsel ligt naar onze mee-
ÖjSiing hierin, dat de voorstanders van het
iizonder onderwijs, hun verleden getrouw,
Éiet alleen volkomen gelijkstelling eischen,
ls er wat te verdeelen valt, maar er ook
11 Bvreden mee zjjn, wanneer offers gevraagd
1| porden; en voorts, dat de voorstanders
ft tan het openbaar onderwijs het waandenk
beeld hebben losgelaten, alsof de rampen
,.'.i er concentratie alleen de openbare school
ouden treffen. Toen men het er eenmaal
p ver eens was, dat aan de gelijkstelling noch
n voor- noch tegenspoed getornd mag wor-
I len, was ook de weg naar de noodzakelijke
II wncentratie gebaand.
De oplossing is nu deze, dat openbaar en
jizonder onderwijs op dezelfde wijze tot ver-
1® deining van het aantal scholen worden ge-
iwongen. Naar gelang van de grootte der
remeente (resp. minder dan 25.000, 50.000.
00.000 en meer dan 100.000 inwoners) zullen
g icholen met 50, 75,100 en 125 leerlingen moe-
;en verdwijnen, natuurlijk na behoorlijke
bi Overgangsbepalingen en met de uitzondering
bi voor de z.g. openbare vluohtheuvelsoholen.
b Van bizondere scholen, welke tot verdwij-
ping gedoemd zijn, wordt het subsidie in-
|1 petrokken; openbare moeten door het ge-
meentebestuur worden opgeheven.
Dit is een objectieve maatstaf voor beide,
v Daarom worden ook de bepalingen, dat de
Kroon of Ged. Staten vermindering van het
'3 aantal scholen kunnen gebieden, geschrapt,
VVij zijn daarmee ten zeerste ingenomen. De
vrijheid van onderwijs moet in de wet ver-
aokerd liggen en ze mag niet afhangen van
b het persoonlijk inzicht van deze of gene
autoriteit Dat is altijd gevaarlijk voor de
rechtszekerheid.
Het is natuurlijk een zakelijke beperking
van de vrijheir' van onderwijs, dat er, zelfs
in de kleinste gemeente, minstens 50 leer
lingen voor een bepaalde schoof moeten zijn;
maar daaraan is, gelijk van zelf spreekt, niet
te ontkomen. Men heeft een 'grens noodig.
Echter wordt erkend, dat 50 leerlingen wel
een topcijfer is, en daarom is al6 uitzonde
ring bepaald, dat scholen met minstens 25
lieerlingen gespaard zullen blijven, wanneer
de ouders het door hen gewenschte onderwijs
'niet kunnen krijgen op een andere school
a binnen 4 K.M. afstand van hun woning.
Als zulke onderwijsinrichtingen worden
2 beschouwd: alle bizondere scholen, waarvan
zij niet sohriftelijk hebben verklaard, dat
en waarom zij tegen de richting van het
S daar gegeven onderwijs overwegend bezwaar
§- hebben.
Voor het oprichten van nieuwe scholen
5. gelden de genoemde cijfers niet Toch wordt
ook in dit opzicht eenige verzachting aan-
- gebracht. Bij noodwetje, thans verlengd tot
1 Juli a.s., was bepaald, dat geen nieuwe
g scholen gesticht mochten worden dan met
E resp. 60, 90, 120 of 150 leerl,. naar de grootte
der gemeente. De cijfers worden nu ook ver-
2 laagd tot 50, 75, 100 en 125. Deze voorwaar-
den worden dan nog aangevuld met enkele
g bepalingen om te voorkomen, dat op licht-
Ei vaardige wijze tot schoolstichting zal worden
overgegaan
Voorzoover wij het thans kunnen overzien,
zal deze bevredigende oplossing in breede
kring voldoening wekken; het meest ver
blijdt ons, dat er geen poging wordt gedaan
om aan de gelijkstelling te tornen. Ging het
in die richting, wij zouden een „non possu-
mus" moeten laten hooren; is bezuiniging
door concentratie noodig en mogelijk, zon
der de basis-der pacificatie te verwrikken,
dan behooren wij onze volle medewerking
te verleenen.
H.M. de Koningin op Het Loo
Binnenkort naar het buitenland
Naar men ons meldt Is H.M. de Ko
ningin voor enkele dagen naar Het Loo
vertrokken.
H.M. wordt Woensdag weer In Den
Haag verwacht, en is voornemens Vrij
dag 15 Januari naar het buitenland te
vertrekken om, zooals telkenjare, eenige
weken in de bergen door te brengen.
Twee Ministers
naar Scandinavië
Bestudeering van de ontwikkeling
der beide landen
De Ministers van Handel en van
Landbouw zijn door de Noorsche en
Zweedsche regeeringen uitgenoodigd
tot het brengen van een bezoek aan
Noorwegen en Zweden.
Als gevolg daarvan zullen prof. Gelisscn
en dr. Deckers zich op 12 dezer naar Oslo
begeven, vanwaar zij, na een oponthoud
van eenige dagen, naar Zweden zullen
doorreizen. De ministers, die vergezeld zul
len zijn door den heer A. Th. Lamping, di
recteur van de Handelsaccoorden, en door
ir. Peters, die als secretaris zal optreden,
zullen in beide landen centra van het eco
nomisch leven bezoeken, teneinde aldus na
der kennis te kunnen maken met de ont
wikkeling, welke Noorwegen en Zweden in
tie laatste jaren hebben doorgemaakt.
Hoe Prinses Juliana en Prins Bernhard
uit het Paleis „onlsnapten"
ledereen om de tuin geleid!
Wittebroodsweken in een liellijktoeristenoord
Wij kunnen thans mededeelen, dat H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard Vrijdag j.l., eerst laat in den middag, Den Haag hebben ver
laten en zich per auto naar Brussel hebben begeven.
Wekenlang heeft Oranjelievend Nederland zich afgevraagd, waar toch
wel het Bruidspaar de wittebroodsweken zou gaan doorbrengen. Het bleef
een geheimtotdat Prinses Juliana en Prins Bernhard goed en wel op de
plaats van bestemming waren aangekomen.
Op meesterlijke wijze hebben zij én de bruilofsgasten én de journalisten om
den tuin geleid. Krantenberichten vertelden dat het jonge Paar naar Tirol
zou gaan, dat het in Innsbrück was gearriveerd en door een groote menigte
toegejuicht, dat het de eerste huwelijksdagen in Engeland doorbracht...
Niets van dit alles. Donderdagmidda g zijn zij in den namiddag in een auto
gestapt, en nagewuifd door de gasten, die aanzaten aan het dejeuner „ver
trokken". Een echt vertrek was het echter niet, want geen minuut later
stond de auto al weer in de koninklijk e garage. Tot Vrijdagmiddag bleef
het Prinselijk Paar in het koninklijk Paleis en eerst toen werd de huwelijks
reis aanvaard. Per auto ging het eerst naar Brussel op de reis daarheen
zijn zij door vrijwel niemand herkend, iedereen waande hen immers al ver
weg in het buitenland? en daar zijn ze in den trein gestapt en door
gereisd naar Polen.
Zaterdagavond laat is het jonge Pa ar in Krynica aangekomen en heeft
zijn intrek genomen in „Patria", het b ekende hotel van den beroemden Póol-
schen zanger Jan Kiepura.
In een onderhoud, dat Prins Bernhard heeft verleend aan een verslag
gever van de „Express Poranny" verklaarde hij de keuze op Krynica te
hebben laten vallen, omdat hij deze plaats prefereert wegens haar rust en
omdat hij de schoonheid der omgeving had hooren roemen.
„Wij zijn verrukt over ons verblijf in Krynica en Polen", verklaarde Prins
Bernhard, „het is de eerste maal dat Prinses Juliana op Poolsch gebied
vertoeft".
Volgens het „N. v. d. D." wisten slechts
H. M. de Koningin en drie ingewijden van
de reis Om de .vlucht" mogelijk te maken,
werd het publiek op alle mogelijke wijzen
op een dwaalspoor gebracht. Daarom be
sloot men reeds eenige weken geleden open
lijk een aantal kamers voor het Prinselijk
Paar te Igls te huren. In de hoop, dat dit
zou uitlekken. Dit geschiedde dan ook.
Prompt verscheen in enkele bladen het be
richt, dat het Bruidspaar te Igls enkele
weken zou verblijven.
In de tweede plaats stuurde men op den
dag van het huwelijk een aantal koffers
naar het Hollandscbe Spoor met er aan be
vestigd labels voor de Mij. Zeeland. Subiet
verspreidde zich door Den Haag het ge
rucht: de Prinses en de Prins gaan naar
Engeland. En ook dit bericht vond zijn weg
naar een deel van de persI
Doch in werkelijkheid gebeurde op den
huwelijksdag het volgende: Tegen half vijf
reed aan de achterzijde van het Paleis een
hofauto voor. Juliana en Bernhard zullen
vertrekken. Het afscheid heeft op de meest
hartelijke wijze plaats. Het laatste wat de
juichende gasten zien, zijn twee lachende
gezichten achter de autoruit
Door de donkere tuin zagen de gasten
het roode achterlicht verdwijnen. Zij
verkeerden in de stellige waan, dat
het Koninklijk Echtpaar was vertrokken.
Vlak bij de stallen gekomen, zwenkte
de wagen echter eensklaps de groote
koninklijke garage binnen. De deuren
werden dichtgeschoven en het licht in de
garage ging uit
Als de gasten goed en wel weg zijn en
de rust in de tuinen van het paleis is weer
gekeerd, stappen in den donkeren avond
twee gedaanten uit de garage, Prinses
Juliana en Prins Bernhard. Zij nemen intrek
in het paleis, waar zij den volgenden mid-
tot vijf uur blijven.
Vrijdagmiddag 5 uur rijdt wederom een
auto voor. De Prins en Prinses stappen in.
De huwelijksreis begint. In den Haag: nie
mand die hen herkent. In Rotterdam: even
min. Op de pont te Dordrecht wordt het
echter gevaarlijk. Zij staan er temidden
van andere wagens. Niemand herkent hen,
behalve één der pontwachters. Doch deze
begreep enzweeg. HuldO!
In snelle vaart ging het naar Brussel.
Door niemand herkend. In de Belgische
hoofdstad gaat het niet anders. Alleen de
perronchef herkende het Paar. Doch ook
dezezwijgt. Samen koopen Prinses Ju
liana en Prins Bernhard nog eenige tijd
schriften aan een kiosk, vol met foto's van
Hun Huwelijk. En dan gaat het met de
Boekarest-Express verder, naar de Poolsche
Karpathen.
De romantische huwelijksvlucht is schitte
rand geslaagd.
Naar Krynica
Een medewerker die in Krynica bekend
is en daar onlangs nog heeft vertoefd,
schrijft ons het volgende:
Urenlang duurt de treinreis van de
Duitsch-Poolsche grens naar Krynica, het
miniatuur-stadje, ergens venveg in de
Beskiden. het voorgebergte van de Kar
pathen.
Wij zitten in den expressetrein Berlijn—
Boekarest en op den stillen winterschen
middag, al spoedig gevolgd door den lan
gen avond, is het alsof de sneltrein zich
moeizaam voortsleept door de cindelooze
vlakten van Zuid-Polen, waar slechts hier
en daar een stadje of dorp de eentonigheid
voor een oogenblik verbreekt en daardoor
de verlatenheid dor streek nog scherper
accentueert. Langs Polons oudste stad. Kra
kow, de stad der honderd kerken, voert de
trein ons naar Tarnow, eveneens een groote
stad. doch met een stationnetje, dat ons
aan het een of ander gehucht in een uit
hoek van ons eigen land doet denken.
Aan de Noordzijde van de route is alles
Het hotel Patriain het Poolsche plaats je Krynica
echtpaar de wittebroodsweken hoopt door te brengen
het jonge vorstelijk
een egale, grauwe vlakte, zonder nuancee
ring, zonder natuurschoon. De Zuidzijde is
inmiddels interessanter geworden. Daar tee
kenen zich in do verte de bergen van de
Hohe Tatra af. Zelfs in den donkeren avond
kan men de witte sneeuwhellingen en
sneeuwtoppen onderscheiden.
De grens tusschen
Westen en Oosten
In Tarnow moeten wij overstappen den
internationalen trein, waar tenminste nog
opschriften waren, wolke wij lezen konden,
waar de conducteur ons nog kon verstaan
en wij ons nog eenigszins verbonden ge
voelden met West-Europa, verlaten, en 'n
een echt Poolschen trein stappen, welke ops
in ruim vier uren naar Krynica zou bren
gen Hier houdt het verband met Wost-
Europa op. Hier voelt men de grens tus
schen het Westen en het Oosten genaderd
te zijn. Aan tallooze kleinigheden kan men
constateeren, dat het hier een wondere
wereld is, een gastvrije en vriendelijke
wereld weliswaar, maar toch een geheel
andere.
Geleidelijk wordt het landschap meer
bergachtig. De sneeuw ligt meters hoog
over het land en een ijzige temperatuur
maakt, dat de bewoner van een land met
zachte winters zich ietwat onbehaaglijk ge
voelt.
De Polen in den trein dragen allen dikke
bontjassen Men reist in dit land niet zon
der pels. Deze is hier geen weeldeartikel.
Iedereen heeft er een. Lange bontjassen,
met hooge bonte mutsen. Dat is de kleeder
dracht.
Langzamerhand zij.n we gekomen in Ie
onmiddellijke nabijheid van de Tsjecho-Sio-
waaksche grens. Op één punt zelfs is de
spoorbaan slechts enkele meters van de
staatsgrens verwijderd. Dan buigt de lijn
weer om en verder gaat het Polen in.
Eindelijk reeds na het middernachte
lijk uur stopt de trein in Krynica; de Pool
sche „kurplaats" zeer bekend in het land
zelf doch volkomen onbekend in het bui
tenland.
Krynica, het Poolsche Vichy
Krynica is het Poolsche Vichy. Als win
tersportplaats heeft het niet die beteekenis,
welke bijvoorbeeld Zakopane heef. Daar
een meer Alpinisch landschap. In Krynica
is de natuur niet zoo grootsch, doch wel
liefelijk. Zoowel in den zomer als in den
winter vertoeven talrijke Poolsche families
hier. Het ligt op ruim 500 meter hoogte
eèn dal, afgesloten naar het Noorden, C
ten en Westen. Naar het Zuiden is het open
zoodat de zoele Zuidenwinden ongehinderd
kunnen binnenkomen.
Beschut tegen koude bergwinden door met
loofbosschen bedekte hoogten, heeft Krynica
een zeer mild en zonnig klimaat
Een bijzonder ozon-rijke lucht en een
groot aantal geneeskrachtige bronnen,
maken dat Kryfiica een zeer gezocht oord
is voor personen, die rust behoeven na een
inspannenden tijd of die voor een kwaal
nezing zoeken.
Zooals West-Europa naar Vichy, naar Spa
naar Bad Neuheim naar Pyrmont trekt, zoo
trekt Polen en de naaste omgeving naar
Krynica,
Als men in Krynica aankomt kan men
geen taxi nemen naar zijn hotel. Is het in
den zomer dan kan men de rit per fiacre
maken, doch in den winter is het eenige
vervoermiddel: de slede. Alles gaat per
slede. Twee, soms zelfs vier paarden trek
ken u met een flink vaartje door de be
sneeuwde bevroren straten van het stadje,
de koetsier, natuurlijk in een voor onze be
grippen kostbare pels gehuld, stopt u onder
een warme vacht en... voort gaat het.
Er zijn enkele goede hotels en een groot
aantal pensions waar men goed en niet te
duur kan verblijven.
Krynica en Jan Kiepura
De beroemde Poolsche zanger Jan Kiepura
is de man, die Krynica in den laatsten tijd
vermaard heeft gemaakt.
Jan Kiepura's ouders woonden in Kry
nica en voerden er een bescheiden hotelle
tje. Hun zoon werd een zanger van wereld
reputatie en verdicindc een reusachtig ver
mogen. Wat moest hij met zijn geld doen?
Een zanger kan niet altijd blijven zingen,
eens komt het moment dat hij zal consta
teeren, zijn roem overleefd te hebben en dat
zijn naam niet meer die magische kracht
heeft, van weleer.
Jan Kiepura heeft dit begrepen en ge
zocht naar een object, waarin hij zijn ver
mogen kon beleggen. Hij werd hotelier en
maandenlang sprak de wereld over de zon
derlinge combinatie zanger-hotelier.
Jan Kiepura, de hotelier
Jan Kiepura, de hotelier dat wil zeggen:
hij bouwde 'in Krynica een luxe-hotel, be
taalde alles contanct, zoodat hij geen zorg
behoefde te hebben over rentebetaling ën
aflossing en liet het beheer verder aan zjjn
vader over. Totdat voor hem de tijd komt,
om zich aan de dagelijksche leiding van
liet bedrijf te moeten geven.
In hotel „Patria"
Tegen een berghelling, op behoorlijken af
stand van den weg, vrij van stof met
heerlijke, afdalende terrassen ligt hotel
Patria" het eigendom van Jan Kiepura.
Van de frontzijde heeft men een heerlijk
uitzicht over de bosschen, de achterzijde
geeft een blik op het berglandschap.
Inderdaad .Patria" is het laatste woord
van de meest verfijnde, luxueuze en mo
derne hotel-architectuur en -techniek.
De Bruidstijd voorbij
I DANKBETUIGING van Prinses
Juliana en Prins Bernhard
Hedenmorgen ontvingen wij de
volgende officieele mededeeling:
ft Waar het ons tot ons leedwezen
niet mogelijk is, ditmaal allen door
X de radio persoonlijk te bedanken
voor de groote hartelijkheid en al'
X wij langs dezen weg daarvoor onze
bijzondere erkentelijkheid uitspre-
X ken. Wij zijn diep getroffen door
wat voor ons in deze zoo gelukkige
X dagen werd gedaan, dat zooveel
X gloed en luister aan onzen bruids-
Wij betuigen allen daarvoor on'
zen warmen dank. niet het minst
aan hen, die op eenigerlei wijze
hebben medegewerkt aan het natio-
v* naai huwelijksgeschenk of aan een
X ons uit het vaderland of uit den
X vreemde werden toegezonden.
ft Voor den bloemenschat, die ons
X de gelukwenschen uit alle deelen
van het rijk en uit 't buitenland, be'
tuigen wij langs dezen weg onze
h ons helaas niet mogelijk is ieder
X persoonlijk te antwoorden.
JULIANA. BERNHARD
Zij doen den bezoeker zich afvragen, of
men in een sprookjespaleis is aangekomen.
Men vergeet de ruige vlakten van Polen,
men vergeet de betrekkelijk armoedige om
standigheden, waarin men in Polen leeft,
men vergeet de bescheiden eischen, welke
men hier aan hotels en pensions moet stel
len, men vergeet de arme Galicische bevol
king, evenals het armelijke stationnetje van
Krynica.
Krynica als sportplaats
Do traditie van Krynica is eigenlijk ijs-
hockeysport. De groote wereldkampioen
schappen werden hier gehouden, doch in
den laatsten tijd zijn deze overgenomen
door Zakopane. Toch is de roem van Kry
nica in de kringen van de wintersport nog
steeds gebaseerd op de ijshockey.
Thans echter is de ijshockeysport in Kry
nica hoofdzakelijk traditioneel. Zakopane,
dat zooveel meer biedt aan wintersport
mogelijkheden, tengevolge van het sterkere
alpinische karakter, heeft ook uitstekende
ijshockeybanen. Wol is het terrein in de
omgeving van Krynica door de lange,
flauwe hellingen uiterst geschikt voor slede-
tochten en skiloopen. Dat wordt daar dan
ook zeer druk beoefend.
„Gravin en graaf van Sterrenberg"
In dit milieu eenerzijds van modern ge
noegen en verfijning van smaak, anderzijds
van den typischen Poolsphen eenvoud, zul
len onze Prinses en onze Prins hun witte
broodsweken doorbrengen. Zij zullen er ge
legenheid te over hebben zich te wijden
aan den wintersport en tegelijkertijd ge
nieten van de schoonheid van het land
schap.
Prinses Juliana en Prins Bernhard heb
ben in .Patria" hun intrek genomen onder
den naam Gravin en Graaf van Sterrenberg.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
Prinses Juliana en Prins Bernhard
brengen hun vacantie door in de
Poolsche Karpathen.
De scheepswerf N.V. P. Smit Jr. gaat
uitbreiden.
Een treindiefstal van 8000 gulden had
plaats op het traject Maastricht-Venlo.
Te Zoeterwoude werd een roofoverval
op een melkhandelaar gepleegd.
Te St. Michiels Gestel is een oud
kasteel geheel uitgebrand.
Door een frontwijziging der rechtsche
aanvalstroepen wordt Madrid thans zeer
ernstig bedreigd.
In een nieuwe nota heeft Engeland
opnieuw de kwestie der Spaansche niete
inmenging onder de oogen gezien.
In Noord-China neemt de verwarring
toe door het muiten van Tsjang Sjoe
Liangs troepen.
Berlijn ontkent dat zich in Spanje of
Spaansch Marokko Duitsche troepen
zouden bevinden.
VERBLENDSTEENEN
in zeer FRAAIE KLEUREN «-
N.V. Vereenigde Nederlandscha
Chamotte-Fabrieken
GELDEHMALSEN - TcL 3 en 69
restaurant taverne
9 Tearoom
GESOIGNEE JE DAGSCHO IELS
vanai FL i.25
LUNCH FL L50
DINER SOIGNé FL 2.—, FL 3
a la Carte.
ORCHESTRE FARKAS JENO
Prinses Armgard en
Prins Aschwin
Naar Duitschland teruggekeerd
Naar wij vernemen zijn Prinses Armgard
en Prins Aschwin per auto uit Den Haag
naar Duitschland vertrokken.
HET VORSTELIJK PAAR IN POLEN Hierboven geven wij een kaartje van dat
gedeelte van Polen waar Prinses Juliana en Prins Bernhard hun wittebroodsweken
doorbrengen, nl. in het plaatsje Krynica.