Jlieiuirc £riïtsrijc t&mmvA Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Concentratie Bijzondere Scholen Gedenknummer J>0 pCt. kortinn abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week 0.18 Voor het Buitenland bij wekelijkscbe zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j et Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar No, 5980 Bureau: Breestraat .123 Telefoon 2710 '(na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 VRIJDAG 8 JANUARI 1937 16e Jaargang abbrrtentiepriben: Van I tot 5 regels L171/» Elke regel meer 0.22'/i Ingezonden Mededeelingen j van 1-5 regels 2-30 EJke regel meer 0-45 Voor bet bevragen aan '1 bureau V wordt berekend 0.10 SPREKENDE CIJFERS EN FEITEN ^Mring u r P] gene. Wat doet de Nederlandsche regeering nu beigenlijk ter bestrijding der werkloosheid? Ziedaar een vraag, die menigeen zich in deze tijd stelt. En dan luidt het antwoord van menig criticus en criticaster, van menig politicus en politicaster, van vele staatslie den van zakformaat of zonder eenig for maat, dat de werkzaamheid onzer regee ring blijft beneden de maat. De regeering doet niets voor de werkloo- 2cn is veler leus. Daarom oordeelt men 'liet van verschillende kant noodig om te genover het beleid van dit Kabinet en dat van vorige ministeries andere plannen tot werkverschaffing aan te bevelen plan- Inen, die veelal de strekking hebben om het iregeeringsbeleid in de schaduw- te stellen en de suggestie te wekken, dat dit Kabinet in zijn taak op dit punt schromelijk tekort i schiet Het was een goed denkbeeld van de re- geering om tegenover de betweterij dezer staatslieden de feiten te doen spreken, om het debat met de mannen der plannen- j makerij op hooger plan te brengen door aan het Nederlandsche volk de nuchtere vraag voor te leggen: Maar weet je nu wel iwat op dit gebied de laatste jaren tot stand lenikwam? Want door de uitgave te bevorderen „Het werkende land" heeft de regee- uitnemend materiaal gegeven, dat den die belang stelt in het vraagstuk der werkloosheidsbestrijding, eenig inzicht kan k verstrekken omtrent hetgeen hier te lande ant in 'iet belang der werkloozen werd gedaan. Niet met brallende redevoeringen op na- J tionale landdagen laat dit kabinet voor rMzich uitbazuinen, gelijk elders geschiedt; oes wanneer een werk gereed komt, worden I geen nationale feestdagen georganiseerd f_ om den volkeren daarvan kond te doen; dagbladpers en propaganda worden niet 0r<? dienstbaar gemaakt om het regeeringsbe- leid tot elke prijs te schragen neen, n( de Regeering richt enkel tot de bevolking c» de sobere uitnoodiging: neem en lees. n Belangwekkende gegevens zijn in „Het werkende land" van bevoegde zijde ver- zameld en met deskundigheid verwerkt. oes Wanneer Mr. van Balen, die deze stof op rm voortreffelijke en ónderhoudende wijze be- v arbeidde, bij een globaal overzicht van de in de periode 1920—1936 uitgevoerde open- bare werken ongeacht de bedragen, die 1 v| voor Onderhoud en herstelling van rijks- vl werken zijn uitgegeven komt tot een totale som van circa 2.2 milliard gulden, I is dit cijfer toch inderdaad indrukwek- kepd. En wanneer elders, in de Econo- misch Statistische Berichten van 9 Decem- ber j.L, de heer Meyer de Vries, hoofd ei inspecteur voor de werkverschaffing, raamt dat sinds 1918 alleen voor werk- I verschaffing wellicht een bedrag van 500 a j 600 millioen is uitgegeven, waarbij men of dan in aanmerking dient te nemen, dat verschillende dier projecten nog weer aan- |"J leiding waren tot het doen uitvoeren Uk niet in werkverschaffing van vele an- der'e verknochte werken, zal men moeten [f' toegeven, dat ook dit cijfer er mag zijn. -ze Het stemt dan ook tot voldoening, dat k"" men de beteekenis van hetgeen in dit op- zicht door de Regeering is gewrocht vrij ni algemeen erkent, ook in de kring der 0 sociaal-democratische dagbladpers, zij het dan ook, dat zij er bezwaarlijk van tus- M schen kan in navolging van C. en A.t te betoogen, dat het Plan van den Arbeid toch beter is! Helaas laat van die zijde een ander geluid hooren het propaganda- |P weekblad Vrijheid, Arbeid., Brood, dat al leen schampere opmerkingen over heeft 525 yoór „Het werkende land" hoewel dat slechts simpel historie geeft en „eer biedig aanbeveelt" om bij een tweede druk N de titel te wijzigen in „Het land der werk- I loozen", daarbij betoogende, dat het zeer noodig is de feiten te stellen tegenover de halve waarheden, die in het boek worden verkondigd, en een schat van materiaal in uitzicht stelt, die ieder in de bestrijding van de goedpraterij van Colijns aanpassing noódig heeft. Men is geneigd de vraag te stellen, of dit wellicht de voorstelling is, die voor propaganda-doeleinden is be stemd. Dit standpunt huldigde geluk wc op merkten de officieele socialistische dag bladpers niet. Maar wij betreuren het, dat de S.D.A.P. ten onzent het blijkbaar nog altijd zonder dit dualisme niet stellen kan. jj Terwijl de dagbladen van die zijde en de I lieer Van den Tempel in de Tweede Kamer waardeering uitspreken voor het regee ringswerk, dat in „Het werkende land' J wordt beschreven, colporteert het s.d. pro- II pa pandablad een geheel andere voorstel- J ling, maakt het werk der regeering he- 1 laehelijk en gaat daarmee nog steeds door td hetgeen er op wijst, dat men bewust handelt. Als de heer Albarda zich bij de algemeene beschouwingen op de staatsbe- i grooting zeer ingetogen en herhaaldelijk j met waardeering uit over het werk van het j Kabinet, vindt men van deze bcschou i wingswijze weinig of niets terug in de I roode pers: daar leeft men nog altijd naar liet oude recept van critiek en hol'e woor den. Zulke tweeledigheid dwingt geen be wondering af. het zoo goed, dat de regee- tgave te bevorderen van het uk, de feiten liet spreken. iande buitenissigheden, die rf en doortastendheid mis- ineeren in anti-nationale naar Italië, zie naar Duitsch- naar Zweden, zie naar Rusland, Daarom wai ring door de bekende beo'- Tegenover de nation: kennen adagia: land, zie fcnz,, yraagt dit Kabinet aandacht voor het Officieele bruidsfoto Foto F. Ziegler, s-Gravenhage sobere relaas van onze arbeid: dat is bondig en eenvoudig, dat is nationaal in de beste zin. Wie elders zijn idealen vindt, is excentrisch en omdat hij mis kent de maatstaf dér werkelijkheid, die voor oogen is excentriek tevens. De onmisbare cijfers, door het Departe ment van Sociale Zaken verstrekt, toonen zonneklaar aan, dat er geen reden is om het eigen land te kleineeren en op te gaan in lofzwaaierij voor hetgeen in andere lan den geschiedt. Wij zijn wars van alle na tionale zelfvoldaanheid, maar wat in ons land op het gebied der werkloos heidsbestrijding tot stand kwam, mag ons als kleine natie voldoening verschaf fen. Dat leeren ons de cijfers en feiten, die spreken. TROMPENBERG's PALACE HOTEL Hilversum, Telefoon 7941 (2lijnen) Aangenaam verblijf voor najaar en winter i BILLIJKE PRIJZEN. J Het Rapport der Staats commissie van 11 Febr. 1936 thans verschenen De Staatscommissie ingesteld bij K. B. van 11 Februari 1936 welke had te onderzoeken of een wettelijke regeling kon worden getroffen om de concentratie van bijzondere scholen voor algemeen vormend lager onder wijs te verwezenlijken op een wijze, die de bezwaren tegen paragraaf 12 van het ingediende wetsontwerp zou ondervangen en eventueele voorstel len in die richting zou doen, heeft thans haar verslag uitgebracht en aan de Kroon een ontwerp van wet voorgelegd: Artikel 1. De in het derde lid van artikel 22 der Lager Onderwijswet aan Gedep. Staten en de Kroon verleende bevoegdheid om opheffing van openbare scholen te bevorderen vervalt. Artikel 2. Voor de instandhou ding van openbare lagere scholen wor den getailennormen gesteld. Artikel 3. Ook bij verbouw en ver andering inrichting eener school wordt goeJ keuring van Gedep. Staten vereischt. Artikel 4. Voor de oprichting van openbare scholen worden getailennor men gesteld. Artikel-5. Correctie van het systeem van berekening der exploitatievergoeding, indien een openbare school in bijzondere omstandighden yerkeerh Artikel 6. De voor stichting van een bijzondere school vereischte leer lingenaantallen worden met 23 pCt. verhoogd. Artikel 7. Tijdelijke beperking van 't aantal leerlingen dat bij de stichting var een bijzondere lager school mag worden medegetcld. Art. 8 De Raad verleent geen medewer king tot verbouw, verandering van inrich ting of aanschaffing van schoolmeubelen. leer- en hulpmiddelen daaronder begrepen, indien de aanvrage van het schoolbestuur de normale eischen overschrijdt. Artikel 9. Tij delijk wordt alleen mach tiging vergoeding verleend voor scholen, welke zonder toepassing van artikel 72 zijn gesticht. Artikel 10. Het recht op de Rijs- vergoeding wordt aan een hooger mi nimum aantal leerlingen gebonden, doch blijft in elk. geval tot het einde van den loopenden cursus beihouden. Artikel 11. De bevoegdheid van den Minister om afwijking van het eerste lil onder kleine a van artikel 96 toe te staan wordt verruimd. Artikel 12. Ingeval van opheffine der school wordt de verseniging financieel scha deloos gesteld. Artikel 13. De gevolgen van de ver hooging der vergoedingsnormeu worden voor de bestaande scholen verdacht Artikel li. Correctie van het systeem van berekening der exploitatievergoeding indien oen bijzondere school in bijzondere omstandigheden verkeert. Artikel 15. De gunstige uitzonderings bepalingen voor de tusschen 1 Januari 1921 en 1 Jan. 1923 opgerichte scholen verval li Artikel 16. He t in werking trelen van deze wet kan geen verlenging van den in artikel 96, eerste lid, onder a., genoemde ter mijn van drie jaren tengevolge nebben.' Artikel 17. De verplichting om een G.L.O.- en een U.L.O.-school eik onder een afzonderlijk hoofd te stellen, kan wordQn opgeschort. Bij ons blad van' heden sluiten wij in een Gedenknummer ter gelegenheid van het huwelijk van H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhardt Daar vele lezers er ongetwijfeld prijs op zullen stellen dit blad te bewaren, werd het op beter papier gedrukt. Wij twijfelen er niet aan of dit Gedenknummer zal voor onze lezers een zeer gewaardeerd bezit zijn en tevens een middel om de herinnering aan den dag van gisteren nog vele jaren levendig te houden beter da geeft méér kilometers miskenbaar feit: t slechts aan de spits, Artikel 18. De wet treedt in werking op een nader door de Kroon te bepalen tijdstip. Dit ontwerp van wet is toegelicht in een uitvoerige Memorie van Toelichting. Memorie van toelichting In de Memorie van Toelichting merkt de Commissie (welker voorzitter Minister Slo- temaker de Bruine is) op, dat vooral het onderzoek naar de financieele gevolgen van gedwongen concentratie van scholen, omvangrijk en tijdroovend is geweest. Het hierboven afgedrukte wetsontwerp is door de Commissie eenparig aanvaard; de tegen par. 12 gerezen bedenkingen zul len hiermede h.i. zijn ondervangen. Bij art. 1 dient de volgende toelichting: De gemeenteraad besluit tot opheffing eener open bore school voor gewon lager onderwijs, waarvan het aantal leerlingen,, berekend naar den maatstaf van artikel 28, minder bedraagt dan 125, 100, 75 of 50, naar gelang d-e schóól is gevestigd in een ge meente met meer dan 100.000, met 50.000 tot en met 100.000, met 25.000 en meer doch minder dan 50.000 of met minder dan 25.000 ingezetenen, niet dien verstande, dat de school kan worden in stand gehouden tot drie maanden nadat het besluit is ge nomen en tot het einde van den loopenden cursus, indien deze langer duurt. Bij art 2: Ten einde de verhouding, die sinds de wet van 1920 tusschen het openbaar en het bijzonder onderwijs is ontstaan, niet te ver breken, wordt nu bij artikel II voorgesteld een nieuw artikel 22bis in de Lager-onder- wijswet 1920 op te nemen, krachtens het welk de gemeenteraad een school voor ge woon lager onderwijs moet opheffen, indien het aantal leerlingen daalt beneden de grens, waarbij voor de bijzondere school het recht op Rijksvergoeding verloren gaat, tenzij de school moet worden in stand ge houden krachtens artikel 19 der wet. Dit artikel vormt met het voorgestelde nieuwe artikel 23bis en de voorgestelde wij ziging van de artikelen 73 en" 96 de kern van het ontwerp. Het dwingt de gemeente besturen in bepaalde gevallen tot opheffinir van openbare lagere scholen over te gaan. Een school, wier leerlingen-aantal bene den de vooi die gemeente gefixeerde getal len-limiet daalt, komt dit is de hoofdregel voor opheffing in aanmerking. Op dezen regel wordt aanstonds een uitzondering gemaakt voor het geval de instandhouding der school wordt gevorderd op grond van het bepaalde in artikel 19 der wet. Het eerste lid van artikel 3 der wet 4 Augustus 1933 verhoogde de miniri aantallen vereischt voor de stichting een bijzondere school met 50 pet. Dit zeer stringent, maar het kon verdedigd worden als „noodrerht"'. Een dergelijke maatregel mag a!s tijdelijke rem voortref felijk hebben gewerkt, op den langen duur moet hij als een te ernstige belemmering voor het bijzonder onderwijs worden be schouwd. Bij art. 6: Thans wordt daarom voorgesteld om dc stichtingsnormen blijvend te verhoogen, doch daarnaast om het percentage der ver hooging van 50 tot 25 terug te brengen. Di bbjvende verhanging van de stichtingsnoi me-n zal rr publieke kassen ook in de toe komst beschermen tegen de oprichting van een tc groot aantal kkine scholen. Op den duur zal het aantal scholen dus kleiner zijn. doch elk der scholen zal een grooter aan tal leerlingen tellen, m a.w. het onderwijs in ons land zal meer geconcentreerd den gegeven. TIJDELIJK op ALLE prijzen van chemisch reinigen en verven PALTHP VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen Ter gelegenheid van het Vorstelijk Hu welijk heeft Prof. Dr. J. Waterink in een buitengewone zitting van de Senaat der Vrije Universiteit een rede gehouden. Nabeschouwingen over de huwelijks- drukte in Den Haag. De feestviering in Indië. Verschenen is het rapport van de Staatscommissie inzake de concentratie n Bizondere Scholen Te Den Haag is overleden Mr. J. H, Telders. Moordaanslag te Papendrecht. De eindstanden in de reservegroepen van het schaaktoernooi te Hastings. De vorderingen der nationale troepen ten N.W. van Madrid schijn-t van bijzon dere strategische beteekenis te zijn. De Duitsche en Italiaansche regeeringen hebben geantwoord op de Britsch-Fran- sche nota inzake de Spaansche vrijwilli- gers-kwestie. DE PERFECTE KOELKAST Reeds vanaf 265.- AQUAPR0 - AMSTERDAM DB RUYTERKADE 143, TeL 41303, 41503 (Adv.) Ingwersen Co Keizersgracht 382 Amsterdam Belast zlcb uiet de uitvoering vao Effectenorders, bet tnens- seeren van Coupons en bet nazien van Lotingen. Tel. 32121 en 33879, onder Beurstljd 31207 GESOIGNEE E DAGSCHOTt, vanal FL 1.25 LUNCH FL 1.50 DINER SOIGNé FL 2.—, FL 3.- a la Carte. ORCHESTRE FARKAS JENO P. W. COHEN De bevelvoerende officiir van hen Leger des Hei Is te Enschedé, adjudant P. W. Co- hen. is, met ingang van 21 Januari a.s., be noemd tot secretaris van de Centrale Divtsu te Amsterdam. UIT EEREPOORT GEVALLEN Men meldt ons uit Sprang: (N.-Br.): Terwijl de gemeente-opzichter W. van Wil- ligenburg meehielp tot het in orde brengen van de nabij de Molensteeg geplaatste eere poort, had hij het ongeluk hieruit te vallen, waardoor hij met het hoofd op den straat weg terecht kwam. In bewusteloozen toestand werd hij opgenomen en bij omwonenden bin nengedragen. Dr. Winkelman constateerde «en schedelfractuur en .gebroken pols.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1