Jlirtiwr Criitsdjf (üvurant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
HOTEL-HAMDORFF
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending430
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> et
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
P"reau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 5973
WOENSDAG 30 DECEMBER 1936
16e Jaargang
At)brrtentirprij?en:
Van I tot 5 regels I.171/»
Elke regel meer 022'/t
Oigezonden Mededeelingen
van 1-5 regels 230
Elke regel meer O-Ö
Voor bet bevragen aan 't bureau
V wordt berekend /0.I0
EIGENAARDIGE OMLIJSTING
t Met alle waardeering voor de wijze,
waarop Sir Henry Deterding zijn invloed-
1 rijke economische positie als directeur
generaal der Kon. Shell groep heeft dienst
Jj baar gemaakt aan de uitbreiding der werk
gelegenheid in ons land:
met alle waardeering van zijn edel pogen
om de voedselnood in Duitschland te leni
gen;
met alle waardeering van zijn loffelijk
streven 0111 daarbij de Nederlandsche land
bouw in te schakelen en voor een produc
tie-overschot een goede bestemming te vin
den; heeft toch dit economische gerecht
voor ons een eenigszins onaangename bij
smaak.
Wij laten daarbij buiten bespreking het
feit, dat de benzineprijs opnieuw met
halve cent per liter verhoogd is door het
petroleumconcern, waarvan tot voor twee
maanden Sir Henry opperleider was, omdat
wij niet ten volle kunnen beoordeelen of de
depreciatie van de gulden deze verhooging
volkomen rechtvaardigt Maar de groote
massa, die deze producten noodig heeft,
zegt niet geheel ten onrechte dat deze mo
nopolie-bedrijven naar believen de winst
kunnen bepalen; hoewel anderzijds toege
geven moet worden, dat het publiek in
algemeen niet gebrandschat wordt
Dit economisch gerecht heeft echter voor
ons een onaangename bijsmaak, omdat de
opdiening gepaard gaat met de stichting
van de „Vereeniging tot studie van de
Staat", welke is opgericht door de groep
intellectueelcn, die eenige tijd geleden uit
de N.S.B. getreden zijn.
De stichting wordt door dezelfde gedachte
geleid als de daad van den heer Deterding,
zoo gaf zijn medewerker Dr Dijt toe en bei
den maken er deel van uit Het bureau
van de Centrale Inkoop voor de export
producten is ook het bureau
Waag".
In het bestuur zitten nog prof. J.
te 's-Gravenhage, mr. J. A. P. C. ten Bokkel,
te Haarlem en de heer A. Karseboom, te
Aerdenhout De stichting zal met 15 Januari
bij Joh. Enschedé en Zonen, een tijdschrift
J)e Waag" uitgeven, dat zich voorname
lijk, doch niet uitsluitend, op economisch
terrein zal bewegen.
Hieraan moet volledigheidshalve wel toe
gevoegd worden, dat men beslist ontkent
op deze wijze het fascisme te steunen, doch
daarmee is de onduidelijkheid niet opgelost.
Immers blijft men onwillekeurig vragen
hoe het komt, dat hier een combinatie go
vormd wordt van personen, die in het ver
leden althans sympathiek tegenover de
N.S.B. stonden, de groep van Mussert om
deels persoonlijke redenen verlieten, en die
een tijdschrift gaan oprichten, dat „zich
voornamelijk doch niet uitsluitend op eco
nomisch terrein zal bewegen".
Dat laatste wil zeggen, dat men „het
staatsbelang wil behartigen, zooals deze
groep het ziet". Waarlijk, volkomen klaar
zijn deze dingen niet en het spijt ons# dat
door de entourage, welke Sir Henry zelf
om deze royale schenking heeft gehangen,
nobele daad een eigenaardige omlijs
ting heeft gekregen.
Rotterdam en de feestviering
Voorstel tot een bijdrage van I 5000.
B. en W. van Rotterdam hooben een
voorstel bij de raad ingediend tot het toe
staan op de begrooting 1937 van een bedrag
van f 5000 als bijdrage aan Rotterdams Co
mité ter behartiging van nationale belangen
in de kosten van feestviering ter gelegen
heid van het huwelijk van Prinses Juliana
en Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld.
Het ligt in de bedoeling dit voorstel nog
aan de orde te stellen in de vergadering van
vandaag als punt 21 bis van de agenda.'
dtutfls M
(JbtoAJJUlMfcS
De Stadt-Schanke
Leidschepleio 5-9 Tel. 33072 Amsterdam
DINER I DINER I DINER
4 gingen I 6 gangen I «roéuvre° vorM
75 c. I L— I 1.25
elk diner een topprestatie!
LAREN (Gooi)
Speciale tarieven voor ianger
verblijf en week-ends
Casino Japansche tuin
HOTEL WITTE BRUG
DEN HAAG SCHEVENINGEN
Te'e oon 552395
DE gelegenheid voor Uw Partijen,
Congressen e. d.
Het Vorstelijk Huwelijk
Het aanbieden der Huwelijksgeschenken
Bruidspaar ontvangt verschillende
delegaties en personen
Het geschenk var.de
Nederlandsche schooljeugd
Warme sympathie van
Jong Nederland
Na terugkeer in het Kon. Paleis van
de rijtoer langs do huldebrengende ver-
eenigingen hebben Prinses Juliana en
Prins Bernhard gister in den namiddag
verschillende delegaties en personen in
audiëntie ontvangen, die huwelijksge
schenken kwamen aanbieden.
Geschenken uit Ned.-Indië.
Dr Meyer Ranneft is om vier uur in
zijn hoedanigheid van voorzitter van de.
Nederlandsche commissie van vertegen
woordiging van het centrale comité in Ned.-
Indië voor het aanbieden van een ge
schenk, in audiëntie ontvangen voor dc
aanbieding van verschillende cadeaux.
welke door tusschenkomst van het Indisch
comité en de Nederlandsche vertegenwoor
diging daarvan zijn aangeboden.
Het betrof allereerst een paar vazen af
komstig van een aantal Chineesche ingezc
tenen van Ned.-Indië.
Behalve het Chineesche geschenk betrof
de audiëntie geschenken aangeboden door
Javaansche Vrouwenvereenigingen en een
borduurwerk, aangeboden door de Roemer
V isschersvereeniging
Aanbieding Nationaal Huwelijksgeschenk
Te half vijf arriveerden de leden van het
uitvoerend comité en eenige leden van de
technische commissie voor de aanbieding
van het Nationale Huwelijksgeschenk,
waarvoor allerwege in den lande de gelden
zijn bijeengebracht en dat als het groote
geschenk van het Nederlandsche volk be
schouwd kan worden.
Mr. L. J. A. Trip, voorzitter van het
Comité, sprak een rede uit, waarin hij ge
wag maakte van de groote vreugde, die zich
van het Nederlandsche wik meester maak
te, toen de verloving van H. K. H. Prinses
Juliana bekend werd. Dit geschenk, bestaan
de uit een verbouwing en inrichting vain de
Prinselijke woning in het Paleis Soestdijk
en een jacht ter bevaring van de Nederland
wateren, wil zijn een uiting van liefde en
trouw, van vreugde er, dankbaarheid, welke
onder het Nederlandsche volk leeft.
Het doet mij leed, aldus Mr. Trip, dat
wij de geschenken niet in voltooiden
staat kunnen aanbieden, de beschikbare
tijd was daartoe te kort.
Maar wel kunnen wij verzekeren, dat
in den aanvang van den zomer het
Prinselijk jacht ter beschikking zal
staan en eenige maanden daarna de
arbeid aan het Paleis zal beëindigd
worden.
Wij zien ons dus verplicht te verzoeken,
thans slechts te willen aanvaarden de oor
konde, die vastlegt, dat uit naam van he'.
Nederlandsche volk heden het Nationaal
Huwelijksgeschenk werd aangeboden, en die
de omschrijving van dat geschenk met bij-
behoorende teekeningen, bevat.
Maar alvorens deze oorkonde eerbiedig te
overhandigen, zou ik U, namens alle deel
nemers aan het geschenk, ik mag wel zeg
gen namens het geheele Nederlandsche volk,
onze diepgevoelde gelukwensclien willen
aanbieden en uitdrukking willen geven aau
onze vurige bede, dat het God moge beha
gen, den huwelijksdag van 7 Januari 19?7
te zegenen en te maken tot den eersten dag
van een onafgebroken reeks van jaren van
voorspoed en geluk, van arbeid en voldoe
ning voor H. M. onze geëerbiedigde Ko
ningin, voor onze Prinses en onzen Prins,
voor het Koninkrijk der Nederlanden onder
het zoozeer gewenschtê en gewaardeerde oe-
stuur van het Huis van Oranje.
Vervolgens deelde Mr. A. J. A. A. baron
van Heemstra nog mede, dat Suriname als
onderdeel van den verbouw van Paleis
Soestdijk een schouw in de ontvangkamer
aanbood, terwijl Curasao de inrichting van
de eetkamer verzorgde.
Prins en Prinses gaven uiting aan
hun groote waardeering en dankbaar
heid voor de wijze, waarop het Neder
landsche volk aan de geschenken heeft
H.K.H. en Z.D.H. bezichtigden daarna
met groote belangstelling de teekeningen
van het jacht, daarbij voorgelicht door
de leden van de technische commissie.
Het geschenk van de Ned. Schooljeugd
Te kwart voor vijf is het geschenk
van de Nederlandsche schooljeugd aan
geboden, dat naar men weet, bestaat
uit een bibliotheek voor het paleis te
Soestdijk en de inrichting van een
sportterrein bij dit paleis. De aanbie
ding van dit geschenk geschiedde In
den vorm van overhandiging van een
oorkonde.
Het comité van aanbieding van het ge
schenk der Nederlandsche schooljeugd ar
riveerde in twee auto's en bestond uit Joh.
H. van Burkom, A. P. Jungcurt en Dr. M.
van der Wijk. resp. voorzitter, secretaris
penningmeester van het comité van de Ne
derlandsche schooljeugd, en de scholieren
Elsje Boon, Lydia Mayer, Lucie Walter.
Joh. H. M. Derksen, Dick Janssen en Jood
Waterreu».
Als voorzitter van heit comité bood Dr.
Joh. H. van Burkom het Prinselijk
bruidspaar de gelukwenschen aan van de
Nederlandsche schooljeugd en zeide o.a. het
volgende:
Het bedrag van de inzameling heeft ons»
geraamde minimum ver overtroffen. Dit re
sultaat geeft ons een groote voldoening.
Maar meer dan dit financieele resultaat
zegt ons het warme hart, waarmee de kin
deren hun gift gegeven hebben.
15 December 10 uur 's morgens is een tijd
stip geworden, belangrijk voor de toekomst
van Uw Prinselijk paar, omdat toen het be
wijs geleverd is, dat de Nederlandsche
schooljeugd in al haar schakeeringen en
verschil van inzichten zich één voelt in
haar enthousiasme voor U beiden.
We hopen van ganscher harte, dat uwe
Koninklijke Moeder nog vele jaren voor U
beiden en voor ons volk gespaard moge
blijven. Maar wanneer Uwe Koninklijke
Hoogheid eens tot de regeering geroepen
zal worden, dan zal de jeugd van thans op
gegroeid zijn tot volwassen mannen en vrou
wen, en zal het jeugdig enthousiasme zich
verdiept hebben tot een oprechte liefde cr
hechte trouw, waarop Uw Koninklijk Huis
zal kunnen bouwen".
Namens de scholieren overhandigde
Elsje Boon de oorkonde met de vol
gende woorden: „Mij is de groote eer te
beurt gevallen U, namens de geheele
schoolgaande jeugd van Nederland de
oorkonde aan te bieden van het hulde
blijk, dat jong Nederland U zal mogen
schenken: de bibliotheek en het sport
terrein van uw toekomstige woning.
Wij hopen,, dat de groote liefde van d
kinderen van uw volk, die spreekt uit dit,
van eigen spaargeld bijeengebrachte ge
schenk, moge worden omgezet in vreugde
voor u beiden, wanneer u het geestelijk ge
not zult smaken, dat de bibliotheek u zal
mogen verschaffen en de ontspanning daar-
a op het sportterrein.
Dat het voor ons heerlijk is u het sport
terrein te mogen aanbieden, is vanzelfspre
kend: jeugd en sport behooren bij elkaar.
Doch gedachten aan boeken, althans aan
schoolboeken, zijn voor ons kinderen niet
altijd een bron van louter genoegen Echter
kan ik u verzekeren, dat deze bibliotheek aan
heel jong Holland niets dan vreugdevolle
gedachten heeft ingeboezemd door de liefde
voor u.
Eerbiedig bied ik u dan ook beide ge
schenken aan als hewijs van warme sym
pathie van de geheele Nederlandsche jeugd"
De Prinses en de Prins dankten zeer
onder den indruk voor het jeugdge-
schenk, waarbij de Prinses den voorzit
ter verzocht, vooral te willen trachten,
haar dank over te brengen aan eiken
Nederlan Ischen scholier en aan alle
groepen der Nederlandsche schooljeugd,
die aan het geschenk hadden bijge-
Oostenrijksche geschenken
Kort voor vijf uur arriveerde de Oosten
rijksche gezant te 's-Gravenhage, Z. Exc.
rg Alexich, ter aanbieding van 't
huwelijksgeschenk der Oostenrijksche
Bondsregeering. bestaande uit een fraai be
werkte leeren cassette met zilveren deksel
De gezant werd vergezeld door de in na
tionaal costuum gekleede Oostenrijksche
dames Schmidhuber en Bruckmayer en
door freiherr Von Redtwitz-Jordan, die het
geschenk kwamen aanbieden der in Neder
land wonende Oostenrijkers.
Eenige der Indische i or sten, die bij het huwelijk van de Prinses aanwezig zullen
zijn, werden gistermiddag door minister Colijn in audiëntie ontvangen. V.l.n.r. minis
ter Colijn; Tengkoe KamilTengkoe Mansjoersja en pangeran Ario Soerhamidjojo
Het geschenk der Oostenrijksohe kolonie
bestaat uit een glasservies in den stijl van
oud-Oostenrijksche glazen uit de achttiende
eeuw, met ingebrande jachtscènes naar
Riedinger, en is vervaardigd in de ateliers
van J. en L. Lobmeyr te Weenen.
Geschenk der Zwitsersche Regeering
Vervolgens ontvingen Prinses Juliana en
Prins Bernhard in audiëntie den Zwitser
sche gezant te 's-Gravenhage, Z. Exc. A.
de Pury, die de Prinses namens de Zwii
sersche Bondsregeering een prachtige pla
tina armbandhorloge als huwelijksgeschenk
yam aanbieden.
Het horloge, dat fraai bewerkt is en werd
vervaardigd in de Omogafabrieken te Biel-
hin, Zwitserland, bevat een der kleinste
uurwerken die in Zwitserland vervaardigd
zijn. Het uurwerk is n.l. 6.5 mm. breed,
mm. lang, 2.7 mm. hoog en weegt
2.13 gram.
Geschenk van den President der Poolsche
Republiek
Tegen half zes ontvingen de Prinses cn
„a Prins den Poolschen gezant te 's-Gra
venhage, Z. Exc. Dr. W. Babinski, die
een geschenk kwam aanbieden namens den
Poolschen Staatspresident, Dr. Moscicki.
Dit geschenk bestaat uit een fraaie col
lectie zeer fijn, met de hand vervaardigd
kostbaar borduurwerk volgens oude Pool
sche motieven.
Voor het Paleis, dat toch steeds in deze
~igen, met de vele bezoekers van buiten
Den Haag, zeer veel publiek trekt, vooral
als na 5 uur de feestverlichting ontstoken
ia, bestond groote belangstelling voor het
af- en aanrijden van de auto's der bezoe
kers en deputaties.
HET INDISCHE
GESCHENK J
Een schitterende armband
aangeboden
Hedenochtend te tien uur is het In
dische geschenk aan H. K. H. Prinses
Juliana aangeboden..
De delegatie bestond uit de heeren
Mr J. W. Meyer Ranneft, oud-vice-pre-
sident van den Raad van Ned.-Indië,
Pangeran Ario Adipati Koesoemo Joe-
do, oud-lid van den Raad. den oud-
regenit R. A. A. Soejono en den heer
Van der Leeuw, directeur der Han-
delsvereeniging Amsterdam.
Het sieraad, dat aangeboden werd,
bestaat uit een armband, geheel van
platina Het is een armband van breed
model en zal door Prinses Juliana bij
plechtige gelegenheden, o.m. op den
Huwelijksdag worden
In de bovenste helft van het middenstuk
staat de Nederlandsche kroon. Daaronder
zijn aan belde zijden de uitgeslagen vleugels
van een garoeda, den bekenden mystieken
Indischen vogel. Elk der beide zijvakken
wordt gevuld door een garoeda, gekeerd
naar het middenvak.
Tusschen de groote figuren zijn arabesken
aangebracht volgens oud-Javaansche motie
ven. De randversiering is ontleend aan een
motief van den Boroboedoer.
De diamanten zijn alle volstrekt loupe-
zuiver: zij zijn van de helderste blauw-witte
kleur, alle afkomstig uit Zuid-Afrika. De 34
groote steenen vertoonen alle het moderne
Het huwelijkscadeau van hst Nederlandsche volk voor het Vorstel jk Paar. bestaande uit n jacht. Een model van het
schitterende jacht, dat gistermiddag aan het Prinse'-jk P"ar door net comité werd aangeboden.
'vierkante slijpsel: de verhoudingen, van het
slijpsel bedoelen de levendigste schittering
te geven.
De figuren zijn geheel bezet met brillam-
ten, allen geslepen in den ronden vorm met
58 facetten. Het geheele aantal steenen Is
meer dan 1700.
De doos is vervaardigd van een speciaal
alliage waaraan in Indië groote waarde
wordt gehecht. Op den deksel zijn in be
trekkelijk kleine afmeting de wapens ge
plaatst van de Prinses en van den Prins,
terwijl links en rechts in twee vignetten
de Indisohe gelukwenschen in symbool zijn
gebracht door de afbeelding van rijstaren,
buigend van rijpheid, de vrucht en bloesem
van den cocospalm en an iere gewassen, een
tros pisang, sirih ranken en een tros van
den pinangnoot, alle tot uitdrukking bren
gend wenschen van voorspoed, welvaart
geluk. De wapens en versiering zijn aanga-
bracht in émail in natuurfijke kleuren.
De binnenzijde van de doos is bekleed met
donker fluweel, waarop de zuivere blauw
witte bnllanten rusten.
Geschenk Geref. Jeugdbonden
HEDENMORGEN AANGEBODEN
Hedenmorgen werd aan het Paleis Noord-
einde het
aangeboden
der drie Geref. Jeugdbonden. Het cadeau
bestaat uit een Statenbijbel, rustende op
een zuil van koromandelhouL De bijbel is
uitgevoerd in donkerblauw met matzilveren
hoeken en 6loten. Het bindwerk is geleverd
door de firma J. Brandt en Zoon te Amster
dam. De lessenaar is vervaardigd in de
Meubelfabriek vfh. Gebr, Reens te Am
sterdam.
De Regeering en Rotterdams
haventarieven
Toezegging van continueering
der extra-bijdrage
B. en W. van Rotterdam stellen de
raad voor de tijdelijke verlaging van de
haventarieven te continueeren.
Van den Minister van Financiën heeft
het College de mededeeling gekregen, dat
bij de bepaling van het bedrag van ee»
extra-bijdrage uit het Werkloosheidssubsidie-
fonds voor 1937 „vanzelfsprekend" rekening
zal worden gehouden met de omstandigheid,
dat de budgetaire positie van de gemeente
door deze verlaging een ongunstigen in
vloed kan ondergaan.
De Delftsche Poort
te Rotterdam
B. en W. te Rotterdam hébben thans
van den Minister van Onderwijs, K. en W.
een schrijven ontvangen, waarin deze mede
deelt, dat hij, in verband met het plan tot
verruiming van het Hofplein voor het ver
keer, geen bezwaar heeft tegen .len voorge
nomen verplaatsing van de Delftsche Poort,
mits aanstonds hoogterooilijnen worden
vastgesteld voor de verbouwing langs Haag-
sche- en Delftsche Veer en met den Rijks
dienst voor Monumentenzorg te zijner tijd
nader overleg wordt gepleegd over de détails
van de techniek der verplaatsing.
VERSIERING METBOEREKOOL!
Een buurtcomité te N a a 1 d w ij k, is bij
zijn versieringsplan in de lijn van de tuin
bouw gebleven, en heeft hét karakter van
het Westland als tuinbouwcentrum niet ver
loochend.
Inplaats van het dennegroen, dat thans ln
heel het land als versieringsmateriaal dienst
doet, gebruikte dit comitéboerekool om
de Prins Hendrikstraat een feestelijk aanzien
te geven!
En, dat is ook gelukt, want ook boerekool
heeft de eigenschap lang groen te blijven. Ze
doet dus voor sparregroen ndet onder.
ROOKT U EENS
GROENEVELDS TABAK
DE Rijpe pijptabak
FABRIEK TE SNEEK (Fr.)
VOORNAAMSTE NIEUWS
1
Oit nummer bestaat uit VIER bladeflg
De 'Itslag van de tweede ronde van'
het Schaaktoernooi te Hastings.
De verdachte inzake de zegeldiefstal te
Utrecht is tot twee jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
De jaarlijksche algemeene vergadering
van de Vereen. Het Nederlandsdie We
gencongres.
Het teelt; Tan voor de akkerbouw 1937#
De weekstaat voor de Nederla ;ch£
Bank vertoont een nieuwe toename vaif
de goudvoorraad.
Overleden is Ds. C. F. Westermanni#
emeritus-predikant der Hcrst."i-Evange*
lisch Luthersche Gem-»nte te Amsterdam*
Conferentie van de Chr. Boeren- en
Tuindersbond op de Ernst Sillemhoeve.
Het aanbieden van de huwelijksge*
schenken aan het prinselijk bruidspaar.
Aan boord van de „Petrakis Nomikos"
is nog een lijk gevonden.
Tot Gedeputeerde van Groningen Is
benoemd Mr. A. W. Haan.
Te Amsterdam is een moordaanslag ge*
pleegd op een 23-jarig meisje.
Gister heeft het Vorstelijk Bruidspaaf
een rijtoer gemaakt door de Residentie.
Algemeene vergadering van de Unfe
van Chr. Onderwijzers.
Graaf Ciano heeft te Rome overleg ge*
pleegd met de Duitsche en Portugeescht
gezanten over de vrijwilligerskwestie in
zake den Spaanschen burgeroorlog. j
In Amerika zullen stappen worden ge*
daan om levering van oorlogsmateriaal
aan Spanje te verhinderen.
Het Parijsche gemeente-personeel heeft
een demonstratie-staking van één uur ge
houden.
PELMANISME
is de wetenschappelijke
training van Uw Geest
Het Pel manisme brengt
U VOORUIT! - Vraag
ons gratis boekje No. 20.
Pelman Instituut
Damrak 68 Amsterdam
(Adv.)
OUD ZINK - OUD LOOD
en alle andere oude metalen en metaal-
afvallen koopt tegen de allerhoogste
prijzen:
N.V. Metaalmaatschappij van
S. A. VLES ZONEN
Schiedamschesingel 98 Rotterdam
Telefoon 20400 (4 üjnen)
(Adv.Jj
Door den Ned. Bond van Jongelingsver-*
eenigingen op G.G. den Bond van Meisjes
vereenigingen op G.G. in Nederland en
den Bond voor Geref. jeugdorganisatie,
samen 60.000 leden tellende, wordt aart
Prinses Juliana en Prins Bernhard een
Statenbijbel met lessenaar aangeboden.