I
Wj zwaarLemaker jo"
cIbisschöpwijn 6
MAANDAG 28 DECEMBER 1936
DERDE BLAD PAG. 0
WEERKRACHT VAN NED.-
INDIE TOEGENOMEN
'EEN INTERVIEW MET
flhr. Mr. B. C. DE JONGE
pe grootste voldoening van den
iud-Gouverneur-Generaal
Goede toekomst tegemoet
I Het „Alg. Handelsblad" heeft een belang
wekkend interview gehad met den oud-Gou-
;rneur-Generaal van Ned.-Indië. Jhr. Mr.
C. de Jonge, waarin deze zich zeer op
timistisch over de toekomst van onze kolo
niën uitliet, vooral nu in September 1.1. de
jepreciatie een feit geworden is. Jhr. de
>nge liet zich over de depreciatie uit als
r Ned.-Indië zeer goed iets. De bui-
lenlandsohe schuld blijft men in guldens be-
i voor den export krijgt men meer
iuldens. En die export was nog zeer ruim!
f Er is, zoo verklaarde Jhr. de Jonge, in de
Crisisjaren in Inddë buitengewoon ernstig ge-
xlen. In den aanvang is er wel onwil en
Jrerzet geweest maar ik schrijf dit toe aan het
feit, dat men het nog niet begreep. Allengs
eeft deze toestand zioh gewijzigd in gunsti-
e zin.
Jhr 3Ir B. C. de Jonge
„Mijn gróótste voldoening Is, dat Ik dit idee
ran „verzet" omgezet heb in een begrij
pen van den toestand, en in een vasten wil
om samen te werken. Ik denk aan mijn tijd
[sis Gouverneur-Generaal dan ook met groo-
e voldoening terug!
Steeds was ik mij intusschen er van be
rt, dat het „afbreken" (want daarop kwam
[het toch weer) beteekende het leggen van
ieuwe fundamenten en ik heb hetgeen wij
[gedaan hebben steeds als „opbouwen" be
bouwd.
De verdediging van Ned.-Indië
itrent de verdediging van Ned.-Indië deel-
jhr. de Jonge mede, dat binnen het finan-
bereikbare gedaan is wat gedaan kan
moet worden en wij onze 3 kruisers, tor-
lojagers en onderzeebooten met wat daar-
lij behoort gevechtsklaar hebben.
Het leger en ook de vloot zijn aanmerke-
k verbeterd tijdens den duur dat ik Gou-
■Generaal was, aldus jhr. de Jonge.
Balikpapan en ook Tarakan zijn on
der mijn bewind krachtig versterkt.
Alles is thans klaar en behoeft niet
meer gereed te worden gemaakt bij het
ontstaan van een dreiging. De kanon
nen zijn nu opgesteld, er zijn zeer be
hoorlijke betonnen onderkomens, de
bezetting is er, en ook mijnen en bom-
nen voor de vliegtuigen zijn aanwezig.
Ook Nieuw-Guinea wordt thans veel
beter bewaakt dan voorheen; Ambon
wordt een huipbasis voor de vloot.
U ziet dus, er is een goede bewaking.
-Jaar ik herhaal: afwerken is eerste
eisch. Dat kost zonder twijfel meer geld,
doch dit acht ik financieel zeer wel mogelijk.
En wat het leger betreft, dat is ontegen-
leggelijk kleiner geworden, maarde
weerkracht is toegenomen. Door de bezuini-
.ging en de nieuwe maatregelen voor de de-
fensie, is het Ja va-leger wel wat verzwakt.
Maar daarin wordt voorzien doordat men
oud-gedienden op Java gaat organ iseeren en
de barisan (hulpcorpsen) op Madoera gaat
uitbreiden, terwijl men op Bali en Lombok
eveneens een barisan gaat inrichten. Daar
voor zijn eenige duizenden goede mannen te
krijgen, die uitstekend geschikt zijn voor be
waking van gebouwen, bruggen enz.
Het bezoek van Mussert
Een van de laatste vragen betrof het be
zoek van ir. Mussert aan Ned.-Indië en diens
ontvangst door den oud-Gouverneur-Gene
raal van Ned.-Indië. Jhr. de Jonge verklaar
de dat hij voor Indië niet de houding kon
aanvaarden die men in Nederland heeft aan
genomen.
Ik stelde mij zuiver op het standpunt van
rust en orde. De N.S.B. in Inddë had nimmer
aanleiding gegeven tot ingrijpen. Ik achtte
mij als Gouverneur-Generaal volkomen be
voegd te oordeelen, hoe het bezoek van ir.
Mussert zou worden behandeld! Persoonlijk
wenschte il» hem te zeggen, dat ik geen ver
storing van orde en rust wenschte, een der
eisohen voor herstel daar te lande. Ik heb
hem erop gewezen dat, als hij zich hieraan
niet zou wenschen te houden, onvoorwaarde
lijk uitzetting uit Indië het gevolg zou zijn!
De heer Mussert hééft zich stipt aan mijn
voorwaarden gehouden. En toen hij vToeg in
afscheidsaudiëntie te mogen worden ontvan
gen, bestond daartegen mijnerzijds geen be
zwaar. Ziedaar, het geheele geval!"
DE WERKLOOSHEID EIND
NOVEMBER
Stijging kleiner dan verleden jaar
Vooral in de groote steden betere
ontwikkeling
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
deelt de volgende cijfers mede betreffende
het aantal geheel werkloozen, bij alle orga
nen der openbare arbeidsbemiddeling als
werkzoekende ingeschreven.
Opgemerkt zij, dat niet alle werkloozen in
Nederland zioh als werkzoekende bij de
openbare arbeidsbemiddeling laten inschrij-
Bij vergelijking met opgaven van vorige
maanden houde men er rekening mede, dat
de loop der cijfers wordt beïnvloed door den
aanwas der bevolking en door maatregelen
van administratie ven aard, welke beoogen de
arbeidsbemiddeling te bevorderen.
Gemeenten boven l'OO.OOO inwoners: aan
tal geheel werkloozen op het einde van Nov.
1936: 165.726; Oct. 1936: 163.697; stijging:
2.029. Gemeenten boven 50.000 inwoners:
Nov. 1936:52.252, Oct. 1936: 52.093; stijging
159. Gemeenten boven 20.000 inwoners: Nov.
52.937; Oct. 1936 49.619; Stijging 3.318. Ge
meenten beneden 20.000 inw.: Nov. 1936
148.565; Oct. 1936 129.035; stijging 19.530.
Totaal Nov. 1936 419.480, Oct. 1936 394.444;
stijging 25.036.
Uit onderstaand overzicht betreffende de
overeenkomstige maanden van het jaar
193ö blijkt dat de stijging van het aantal
werkloozen toen grooter was.
Gemeenten boven 100.000 inw.: aantal ge
heel werkloozen op het einde van Nov.
1935 164.960, Oct. 1936 161.162, stijging
3.808, gemeenten boven 50.000 inw. Nov.
1935 51.991, Oct. 1935 49.165, stijging 2.1"""
gemeenten boven 20.000 inw. Nov. 1935
51.844; Oct. 1935 48.227, stijging 3.617; be
neden 20.000 inw. Nov. 1935 146.385, Oct.
1935 123.392, stijging 22.993. Totaal Nov.
415.180, Oct. 1935 381.936, stijging 33.244.
Wellicht ten overvloede zij hierbij nog
aangeteekend, dat de hierboven aangegeven
omstandigheden, die den loop der werkloos
heid van maand tot maand kunnen be
ïnvloeden, eveneens, doch in belangrijk ster
kere mate, van beteekenis kunnen zijn
den loop der werkloosheid van jaar tot jaar.
Gerekend naar de beroepsklasse is de
werkloosheid sinds September het sterkst
gestegen in de aardewerkindustrie (van
9395 tot 11902), in de bouwbedrijven (van
83056 tot 92050), in de landbouwbedrijven
(van 34988 tot 54006) en bij de ongeschool
de fabr. e. a. arbeiders (van 62534 tot 65.614)
Gedaald is de werkloosheid in de kleeding-
industrie (van 6660 tot 6133), in de metaal
nijverheid (van 46583 tot 43856), in de pa
pierindustrie (van 2132 tot 1637), in de
drukikersbedrijven (van 3435 tot 3240) en
in de textielnijverheid (van 10991 tot 8638).
In de overige beroepsklassen bleef de
werkloosheid vrijwel onveranderd.
Nationaal Fonds voor
Bijzondere Nooden
Reeds 9004 inzendingen
Het Nationaal Fonds voor Bijzondere Noo
den deelt mede, dat op zijn prijsvraag reeds
90.000 olossingen zijn binnengekomen. De
gemiddelde opbrengst per briefkaart be
draagt belangrijk meer dan 25 cent, daar
vele inzenders hoogere bedragen} zelfs tot
10 aan postzegels bijplakten.
Men hoopt als opbrengst f 50.000 te halen.
Wie zijn oplossing nog niet inzond, haaste
zichl
Toogdag Ned. Chr. Vereen,
van Padvinders
Op Nieuwjaarsdag te Amsterdam
Evenals vorige jaren organiseert de
N.C.V.P. op den aa. Nieuwjaarsdag
ditmaal te Amsterdam weer een
grooten toogdag voor haar leden uit N.
Holland, Z. Holland en Utreoht. Ver
wacht wordt dat aan dezen dag onge
veer 1500 padvinders zullen deelne
men.
De dag begint om 11.30 uur met een wij-
dingsdienst in de Nieuwe Kerk op de Dam,
welke door de Ned. Chr. .Radio Ver. zal wor
den uitgezonden. In deze dienst hoopt Ds.
W. M. A. Kalkman, de Voorzitter der
N.C.P.V., voor te gaan.
Na de dienst vindt er in de groote zaal van
restaurant „Krasnapolsky" een broodmaaltijd
plaats, waarna een propagandamarsoh door
de stad gemaakt zal worden. Vervolgens vin
den er Welpenspelen plaats, terwijl de Ver
kenners en Voortrekkers een oefening in de
oude binnenstad zullen houden.
Het einde van den dag zal een indrukwek
kende verrassing zijn, welke zeer zeker in
de geest van de jongens zal vallen.
LAND- EN TUINBOUW
Intern. Pluimvee-tentoonsteliing
te Antwerpen
De jury van de Internationale Pluimvee
tentoonstelling te Antwerpen heeft den groo
ten prijs van den koning der Belgen voor
de beste inzending van krielhoendsrs toe
gekend aan den heer E. Ostemann te
Baarn.
Van Zaad tot Suiker
Wij ontvingen het eerste nummer van
het tijdschrift „Van Zaad tot Suiker", mede
deelingen van de Kon. Beetwortelzaadcul-
tuur Kuhn en Co. N.V. te Naarden, uitge
geven door de afdeeling Publiciteit, Harten
Kerklaan 7, Bloemendaal.
worden, de hoofdzaak blijven natuurlijk de
ties, die voorheen in verschillende organeh
geplaatst werden, zooveel mogelijk te bren
gen onder de oogen van ieder die belang
heeft bij de suikerbietencultuur.
Wel zal niet het geheele gebied dat ligt
tusschen het ontstaan van suikerbietenzaad
en consumptiesuiker gelijkmatig bestreken
worden, de hoofdzaak blijft natuurlijk de
mededeelingen, die meer in verband staan
met de veredeling van het suike'rbietenzaad,
toch zullen ook allerlei wetenswaardigheden
over het geheele terrein langs bovengenoem
de weg vermeld worden.
In dit eerste nummer komen artikelen
voor over: De beteekenis van selectie voor
de uitkomsten van de suikerbietenteelt,
over Schieters, over de productie der beet
wortelsuiker over 1935 en een kaart over
suikerbietenverbouw in ons land, met een
toelichting. Deze kaart werd begin van dit
jaar in het groot uitgegeven.
Het lijkt ons een zeer interessant tijd
schrift en daarom raden we alle belangheb
benden en belangstellenden aan het aan te
vragen. Het is gratis verkrijgbaar bij boven
genoemd adres.
VERLAGING MONOPOLIERECHTEN
OP ROGGE
Vergoeding gevraagd voor aanwezige
voorraden
Het comité van graanhandelaren te Rot
terdam dringt bij den Minister van Land
bouw met nadruk aan op het verleenen
van vergoeding op voorraden rogge, wegens
verlaging van het bij invoer te betalen
bedrag op 28 September, 12 October en
21 December en op spoedige definitieve en
billijke regeling ten aanzien van de houders
van voorraden bij eventueele verdere ver
lagingen.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het
monopolieprijsverschil bij invoer en het
restitutiebedrag bij uitvoer van ongedena-
tureerde rogge voor het tijdvak van 28 Dec.
1936 tot en met 2 Januari 1937, behoudens
ciö K*
Sukkelt Gij met
Uw spijsvertering?
Beslagen tong Beladen gevoel Gebrek
aan eetlust Last van bloedaandrang
Maak Schoon Schip, neemt
M.S.S.-cachels
Zij bewerken een wonder. AI Uw klachten
verdwijnen en Gij voelt U weldra een
ander mensch Opgewekt, vroolijk, ala
verjongd. Uw eetlust keert weer terug.
M.S.S.-Cachets werken langzaam laxeerend
en afvoerend. Iedereen kan ze goed ver
dragen. Wilt Gij snel ineens „Schoon Schip
maken", neem er dan gerust twee tegelijk.
L Ovtial verkrijg ba w.
nadere wijziging, is vastgesteld op f 2.75 per
100 kilo.
In overeenstemming daarmede is de dena-
GEMENGD NIEUWS
ZWARE MISTBANK
OVER EUROPA
Tal van vliegvelden potdicht
Ongekende drukte te Eelde
Het internationale vliegverkeer was op
Tweede Kerstdag ernstig gehandicapt als
gevolg van een zware mistbank, welke
boven een groot deel van Europa hing en
welke zich ook over ons land uitstrekte..
Schiphol, Waalhaven, Vlissingen en Twente
zaten reeds in de ochtenduren potdicht en
dat was ook het geval met Brussel. Later op
den dag gingen ook Eelde en Parijs in den
nevel schuil.
De K.L.M.-machines Toekan en Sperwer,
die resp. van Londen en Parijs kwamen, zijn
in plaats van op Schiphol te Eelde geland.
Ook de Koetilar.g, die van Malmö op weg
was naar Parijs, is daar neergestreken om
korten tijd daarna de reis voort te zetten.
De „Norrland" van de Zweedsche Maat
schappij „A.3.A.", die op Schiphol voor de
aansluiting zorgt met Kopenhagen en Malmö,
is naar Eelde gevlogen om daar de door
gaande reizigers van de Toekan en Sperwer
over te nemen.
Een en ander bracht op het vliegveld
Eelde een groote drukte teweeg, aangezien
men op deze landingen niet was voorbereid.
De douane moest uit Haren naar Eelde
komen, terwijl het restaurant zoo vol was,
dat hulp-personeel moest worden gerequi-
reerd. De passagiers, bagage en post werden
ten deele per auto naar Groningen vervoerd.
.Enkele luchtreizigers zijn 'met de avond-
sneltrein naar Amsterdam doorgegaan.
Klinker door plank gedood
Ongeluk aan boord van stoomschip
Aan boord van het Braziliaansche stoom
schip „Parma Heber", dat ligplaats heeft hij
de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij
te Rotterdam, was de 41-jarige klinker M.
Bogert uit de Voetiusstraat te Rotterdam
bezig met het verrichten van werkzaamhe
den. Op een gegeven moment, toen de. man
onder een luchtkoker door liep, wierp men
juist een plank omlaag, waardoor B. werd
getroffen. Hij kreeg het voorwerp op het
hoofd en was op slag dood. Per politieboot
is het stoffelijk overschot van den man
naar het bureau van de rivierpolitie over
gebracht.
Landbouwschuur uitgebrand
Donderdagavond brak door tot nu toe on
bekende oorzaak brand uit in de kapitale
boerenbehuizing van den landbouwer A. G.
van der Ark te Zuidbroek (Gron.).
In een ommezien stond de groote land
bouwschuur, waarin de tanve-oogst gebor
gen was, in lichterlaaie. De brandweer slaag
de er in het voorgebouw, dat door een
brandmuur van de schuur was gescheiden,
te behouden. Het vee kon men tijdig in
veiligheid brengen. De landbouwwerktuigen
zijn evenwel verloren gegaan. De schade,
die ongeveer twintig duizend gulden be
loopt, wordt door verzekering gedekt.
De moord te Leek
Twee personen aangehouden
Het onderzoek inzake den moord op den
66-jarigen Chr. Reyntjes te Leek, gepleegd
in den nacht van 1 op 2 December, duurt
nog steeds voort.
Donderdag zijn leden van het parket te
Groningen opnieuw naar L e e k geko
men om nog eenige personen te hooren.
Na afloop van dit verhoor is onder lei
ding van den Groningschen commissaris
an" politie een inval gedaan in een café in
le Sledemennerstraat te Groningen. De
caféhouder, diens vrouw en twee andere
personen zijn naar het politiebureau geleid.
De caféhouder en zijn echtgenoote zijn in
den loop van den dag vrijgelaten, doch men
achtte termen aanwezig de beide andere
personen in arrest te houden.
Een ontvanger, die teveel
in kas had
Cassatie-beroep door Hooge Raad verworpen
Toen in 1930 aan de heer B. van E. eer
vol ontslag werd verleend als ontvanger der
gemeente Z i e r i k z e e, heeft hij de kas over
gedragen aan zijn opvolger, waarbij bleek,
dat ongeveer f 4000 te veel in kas was.
Zoowel de gemeente als de ontvanger maak
ten aanspraak op den eigendom van dit
geld, met het gevolg, dat de ontvanger bij
de rechtbank te Middelburg een vorde
ring instelde, waarbij hij uitbetaling van
dit bedrag eischte. Intusschen hadden Ged.
Staten van Zeeland het bedrag onder
„andere inkomsten" opgenomen onder de
ontvangsten van de rekening van den ont
vanger.
De rechtbank wees deze vordering af en
in hooger beroep deed het Haagsche Ge
rechtshof evenzoo, daarbij overwegende, dat
niet is gebleken, dat het gevorderde be
drag aan den eischer, die gesteld had, dat
hij dit gr'd uit anderen hoofde onder zich
had. toebehoorde.
Van dit arrest ging de ontvanger in cas
satie. In deze zaak heeft de Hooge Raad
thans arrest gewezen.
De Hooge Raad heeft nu oa. overwogen,
dat het de wil van den wetgever is, dat
de beslissing van het administratief gezag
betreffende den inhoud van des ontvangers
rekening bindend is en de burgerlijke rech
ter deze moet eerbiedigen, zijnde op on
regelmatigheden geen beroep gedaan.
Het cassatieberoep werd aldus verworpen.
Dank voor aan de „Norburg"
verleende hulp
Een waardeerend schrijven
De Noord- en Zuidhollandsche redding
maatschappij heeft van de reederij H.
Sehuldt te Hamburg, eigenares van hei
Duitsche stoomschip „Norburg'1 een schrij
ven ontvangen. In dit schrijven, dat ver
gezeld is van een gift, betuigt de reederij
haar dank voor de krachtige hulp. welke
de reddingbooten „Brandaris" en Insulin
de" hebben verleend aan het s.s. „Norburg".
Zooals bekend hebben deze beide redding-
booten tijdens de hevige stormen van 27 op
28 October j.l. hulp geboden aan de „Nor
burg" toen deze benoorden Terschel
ling in nood verkeerde. De „Insulinde
bleef dien nacht zeventien uur uit Op den
uiterst moeilijken tocht werden het zoek
licht en de uitlaatpijp voor de gassen van
den motor weggeslagen.
DINSDAG 29 DECEMBER
HILVERSUM I 1875 M. KRO-Ultzendlngr.
8.00—9.15 Gram.pl. 9.30 H. Mis. 11.30
Graim.pl. 12.00 Berichten. 12.15 De KRO-
Melodisiten en Gram.pl. 2.00 Vrouwenuur.
3.00 Modecursus. 4.05 Gram.pl. 4.10 KRO-
Kamerorkest en Gram.pl. 5.45 Felicitaitie-
bezoek. 6.00 KRO-orkest. 6.40 Esperamto-
cursus. 7.00 Berichten. 7.40 Voor Kafiu
Padvir^rs. 8.00 Berichten ANP. 8.10 Gev.
programma. 9.10 KRO-orkest en de Co
median Harmonists. 10.15 Terugblik op
het Oude Jaar. 11.15 Berichten ANP*
11.20—12.00 G/aim.pl.
HILVERSUM H 301 M. AVRO-Uitzending.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. Gr.pl.
10.30 Omroeporkest. 11.00 Huish. wenken.
11.30 Kovacs Lajos' orkest. 12.15 Gram.pL
1.15 Orgelspel. 1.45 Gram.pl. 2.00 Omroep
orkest en solist. 2.40 Voordracht met mu
ziek. 3.00 Knipcursus. 4.00 Pianorecital.
4.30 Voor de kinderen. 5.00 Kinderkoor-
zang. 5.30 Het Omroeporkest en Gram.pl,
7.00 Voor de kinderen. 7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten ANP. 8.10 Bonte Dinsdag-
avomdtrein. 10.00 Gram.pl. 10.15 Renova-
kwintet. 11.00 Berichten ANP. 11.50—»
12.00 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 11.20 OrgelspeL 12.05
Orkest. 1.05 Kwintet. 1.35 Orkest mm.v.
solist. 2.35 BBC-orkest. 4.40 Orkest. 5.35
Kwintet en soliste. 6.45 PianorecitaL 7.20
Trio. 9.40 Prograrnmabespreking. 9.55
BBC-orkest en solist. 11.35 Band.
KEULEN 456 M. 5.50 Militair concert. 7.53
Amusements-orkest en Schrammel-En-
semble. 11.20 Politiemuziekcorps. 12.33
Omroeporkest. 1.35 Ge var. concert. 3.20 B.
v. Geczy's orkest. 4.40 Kwartet. 7.30 Or
kest. 10.20 Vocaal en instrumentaal kwar
tet.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Sa
lonorkest. 1.30 Orkest. 5.20 Kleinorkest.
8.20 Maand-Revue. 9.20 Mexicaansch*
liederen.
484 M.: 12.50 Orkest. 1.30 Salon-orkest,
6.50 Zang. 9.35 Symahonie-orkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Bar
nabas von Geczy's orkest. 9.50 Viool en
piano.
Oude man door stoomtram
aangereden
Slachtoffer overleden
De 70-jarige d. W. te A al ten, die in b«
schonken toestand verkeerde, is door een
goederentram van de Geldersch-Westfaal»
sche Stoomtram Mij. aangereden. Ernstig ge»
wond en met een gebroken been is de man'
naar het ziekenhuis te W i n t e r s w ij k ver
voerd, waar hij spoedig is overleden.
BOERDE RIJBRAND
Donderdag zijn in den Haarlemmermeer
nabij Sloten de schuren en stallen van
een boerderij, bewoond door den heer v. d,
Knibbe, vermoedelijk tengevolge van een
schoorsteenbrand in vlammen opgegaan.
Het woonhuis en het vee- konden worden
De brandweer van de gemeente Haarlem»
mermeer verrichtte het blusschingswerk.
De expositie, welke in het muntkabinet t e Weenen gehouden wordt door het Kort
Muntkabinet uit Den Haag, van werken van hedendaagsche Nederl. medailleurs
trekt veel belangstelling
vosAAALTUITWET-,
i01&NDSCHE yfsSCHERSlEVEN
DOOBG.vAN*TLIJLmGEN
(40
En met gewelddaden komen we er zeker niet. Daarvan is
het oogpunt: hebben we jullie er onder, dan heerschen wij.
Onderscheid is hier niet te zien. Dan liever op God bouwen.
Want anders speelt de begeerte ons parten. Een kwaad
ding, die begeerte. Daar mot je soms tegen vechten op leven
en dood. En ehbij dat gevecht is het beter nabij den
Heere te wezen. Krek, wat Piet zei.
Weer zweeg hij.
De kapitalisten gaan in ieder geval met de centen
Schuiven, en het proletariaat kan ploeteren.
Kees had aandachtig geluisterd. Veel ontging hem van
den inhoud der gesprekken. Maar hij begreep, dat het niet
bepaald een stichtelijke nabeschouwing op de „preek" was.
Bleef dat er nou van over? Schelden. Hoorde dit nou bij het
verhaal van de vischvangst? Ja, de discipelen kregen al die
Visschen. Een wonder. Zouden ze op den 130 ook nog eens
tooiets meemaken? Ze ploeterden hard, „Net; als Petrus"*
Deze woorden ontvielen hem. Ze schenen een aanvulling
op het gezegde van Meewis. De mannen zagen verwonderd
op. Mengde Kees zich in 't gesprek?
Flip keek verontwaardigd. Wat verbeeldde zich zoo'n pork
wel? Dat hij overal z'n tong in njocht steken? Hij moest eens
flink op z'n nummer gezet worden. Dacht natuurlijk, dat hij
een heele Piet was. Landschutter! Een blauwe Maandag
op zee.
Heerke kneep z'n bolle oogen half toe. Hoort, spuit elf
gaf ook modder, 't Was 'em niet kwalijk te nemen. Dat joch
wist immers niet, wat het „etiket" bij den dienst voorschreef?
Later zou hij z'n gemak wel houden.
Zoo Kees. Wou jij ook een woordje an *t kapittel
rijgen? Je bedoelde zeker, dat Petrus ook hard werkte.
Volk knipoogde.
Eh, ja. Maar 'k zei het eigenlijk voor mezelf.
Toch was het in orde, stelde Ful gerust.
En of! stemde Piet in. Die menschen moeten toch
een geloof gehad hebben, om den raad van Jezus op te
volgen.
Daarom gebeurde dat wonder, stelde Hein vast.
Och wonder. Meewis schokschouderde 'k Heb
al eens hooren beweren, dat er niks wonderlijks in stak.
Iemand, die op 't strand stond, kon dikwijls scholen visch
zien. Wonderen bestaan niet.
Toch wel Meewis. zei de stuur. De kwestie ïs
alleen, of je eraan gelooft. Wanneer we zeggen, die gebeur
tenis is een wonder, ontkent het een ongeloovige. Zegt: het is
een natuurverschijnsel. Door geleerden geconstateerd. In
ieder geval probeeren ze te verklaren. Een wonder is 't voor
hem niet. Omdat ze geen geloof kennen. Petrus gehoorzaamt.
Een heele nacht voor lauw geploeterd. En toen geloofde hij
in het wonder. Anders had hij nooit gezegd: „Ik ben een
zondig mensch".
Hij zweeg, en toen geen der anderen iets zeide, vervolgde
hij meer tot zichzelf in een alleenspraak: Soms twijfel je aan
alles. Vooral wanneer je al die onderdrukking ziet. Maar dat
is het ongeloof in ons. We motten veel meer vertrouwen
hebben. Ook op stoffelijk gebied. Ik wist daarnet niet, hoe
me precies uit te spreken. Helpen de terechtwijzingen niet,
dan blijft ons het vertrouwen en het geloof. Ik bedoel, tegen
over het geweld. Want het Koninkrijk der hemelen is niet
alleen een zaak van het hiernamaals, evengoed van hier,
in ons.
Kees had rimpels getrokken. Ik snap er niet alles van,
dacht hij. Maar wat de stuur over dat wonder zei, daarin
heeft hij glad gelijk. Want twee schepen vol vangen, is niet
te begrijpen, als het geen wonder zou wezen. En gisteren was
het bij hen toch precies eender. Eerst geen kop in de netten,
en dan ineens vijftig kantjes, wel geen schip vol. Maar toch
eventjes vijftigduzend haringen, zooals Ful vertelde. Loog
die het, dan hij ook. 't Was in ieder geval wonderbaar. Waar
om keek Flip nou zoo nijdig.
De mannen bewaarden het zwijgen.
Er was rust gekomen, na de scherpe woorden.
Er werd nagedacht. Onvoldaan, onverschillig, maar ook
verblijd en gesterkt naar den geest.
't Was weer een best uur, meende Hein, toen hij den
last op en neer stapte met Manus.
Wat zeg je?Oja. zei deze verstrooid. Hij
tuurde peinzend over de beweeglijke zee, die ver en breed op
lichtte onder matte zonnestralen.
XIV.
De H. 130 was nu enkele weken op zee. De maan waS
door haar laatste kwartier naar de volle duisternis gegleden*
en kroop weer in groeiende partjes terug.
Met afwisselend resultaat was er gevischt. Er waren nacïw
ten geweest, waarin de mannen zwoegend donkere netten
haalden; er waren dagen geweest, waarop de mannen tot laat
in den morgen kaakten en pakten.
Even zoovele malen was de stemming verwisseld. Neer-»
slachtige uren werden opgevolgd door uitbundige en opge*
wekte. Een mensch blijft een mensch. De omstandigheden
blijven invloed uitoefenen. Op geloovigen en ongeloovigen,
op sterke en zwakke karakters. Op hen, die vol vertrouwen
aanpakken en doorzetten, korter van duur, dan op hen, die
hun werk doen, omdat het nu eenmaal niet anders kan.
Hoe dan ook, ze beïnvloeden den mensch. En zeker den
zeeman, den visscher.
Dus ook het scheepsvolk van de H. 130.
De wantstaanders sjorden en sloegen de netten. Hun spie*
ren waren hard, hun polsen breed en zwaar.
Alles heeft echter zijn grenzen. Na urenlang trekken en
heffen werden de spieren murw, de polsen stram.
De reepschieter stapte in z'n mallemolen, rond het spette*
rende vlammetje. Los en soepel in het begin van den nacht,
loom en sleepend tegen het aanbreken van den dag.
De afhouder drukte de draaiende reep naar het nauwe
ruim. In de kleine knuisten beten venijnige pekelvreters. Het
schrale zoute water vrat nietige wondjes open. en boorde
gaatjes pasklaar voor stekende zweren. Het nieuwe, de zee,
de ruimte vergoedden evenwel veel, j
ÏWordt vervolgd^
