LUX TOILET ZEEP
ALLE HEN/.'
De gebeurtenissen in Noord-China
EZOND
WOENSDAG DECEMBER 1936
EERSTE BLAD PAG. a
Buitenland
WAAROM MOEST KONING
EDWARD VIII AFTREDEN?
En het verschil tusschen de
Engelsche constitutie en de
Nederlandsche grondwet
In de laat'te dagen vóór de gr;ofc beslis
sing van de wisseling van den fc ming van
Engeland, rees ook voor ons volk de vraag
op, moet Edward nu afstand doen van den
troon of kan er nog een middel gevonden
worden om den koning voor zijn volk te
behouden?
Wanneer de Nederlandsche regeering voor
zulk een geval geplaatst zou worden, welke
gevolgen dit dan voor den koning van ons
land zou hebben, werd door velen beant
woord met de veronderstelling uit te spre
ken, dat de abdicatie van den koning een
voldongen feit zou zijn.
Niets is echter minder juist dan deze
meening.. Alvorens deze vraag te beantwoor
den moet men eerst de vraag stellen: moest
Edward aftreden, kon hij vrijwillig aanblij
ven, natuurlijk in de voorop gezette meening,
dat hy zijn liefde niet prijs wilde geven.
Het groote verschil tusschen de Engelsche
constitutie en onze grondwet, waarin het
koningschap is geregeld, is wel deze, dat wij
een volledige grondwet bezitten, waarin dui
delijk de rechten van den koning en het
volk, benevens ce plichten, zijn neergelegd.
AIzoo één staatsstuk, terwijl de Engelsche
constitutie bestaat uit verschillende stukken,
waaronder zelfs zeer oude.
Noemen wij er eenige, zooals de Magna
Charta van 1215, de Petition of Right van
1659, de Habeas Corpus Act van 1679, de
Bill of Rights van 1689, de Act of Settlement
van 1701 enz., dan is het ons toch duidelijk
hoe moeilijk het voor het gewone volk en
zelfs een koning kan zijn, om in een bepaald
geval den weg te weten op het doornig pad
van het staatsrecht.
Moest de Engelsche koning aftreden?
Wij moeten u terug voeren tot het jaar 800
na Chr. Zooals bekend, werd Engeland toen
bewoond door verschillende stammen als
Germanen, Kelten, Anglo-Saksen enz., tot
dit-land in 1066 door Willem de veroveraar
werd onderworpen.
Deze zichzelf tot koning gemaakte vorst
had een bijzondere voorstelling van dit ko
ningschap, n.l. deze, dat, en nu komen wij
bijhet cardinale punt, de persoon des
konings werd opgelost in den koning als re
geerder. Persoonlijke handelingen kon hij
dus niet doen. Dit principe werd vastgelegd
bij- charters en conventies en werd dus een
deel van de constitutie van Engeland. Een
zeer langzame democratiseering, ook van het
staatsrecht, in Engeland, bezorgde een groo-
tep.invloed van het volk op dit recht.
Én waar nu eens het groote licht van den
Koning zijn schaduw wierp op het volk, zoo
is juist door de volksinvloed de rol omge
draaid en het parlement, zich vasthoudend
aan het oude recht, kende geen persoon des
Konings. Hiermede bedoel ik, dat alle han
delingen des konings, dus ook huwelijk, een
staatszaak was. De Engelsche koning mocht
dus niet huwen, met wie dan ook, zonder
advies met dwingende gevolgen van de re
geering, die het volk vertegenwoordigde.
De prime-minister Baldwin adviseerde,
dat de koning met mevrouw Simpson niet
mocht huwen (er was natuurlijk een
groote meerderheid tegen). Huwen van den
koning is een staatszaak. Hij mocht dus
niet huwen.
Maar mocht hij dan niet huwen als
Hertog? Neen, het koningschap is ondeel
baar.
Nu de vraag beantwoord moest de
koning voor het parlement dan heengaan?
Ja, wanneer hy zijn liefde niet opofferde,
want de Engelsche constitutie liet geen
te toe, andere wegen te bewandelen.
De Engelsche koning heeft bij Bill (wets
voorstel) zijn ontslag gevraagd, doch dit kon
door het Parlement geweigerd of goedge
keurd worden, daarna werd het pas wet. We
zien dus hoe de Engelsche grondwet in ma-
terieelen zin, ten opzichte des konings streng
en stroef is. De persoonlijkheid des konings
komt bij een vrijheidslievend man zoo in het
gedrang, dat men inderdaad kan spreken
van een offer, om Engelsch koning te zijn.
Hoe is het nu bij ons gesteld?
De verschillende grondwetsherzieningen,
die wij hebben beleefd, hebben een groote
soepelheid gebracht inzake troonsopvolging
en het angstvallig ontzien van den persoon
des konings. In ons staatsrecht kennen wij
wel degelijk den persoon Van den koning.
Het zou te ver voeren al deze rechten hier
te behandelen. Echter is het voldoende te
weten, dat huwelijk e.a. bij ons wel degelijk
persoonlijke handelingen van den koning
zijn.
De koning heeft het recht te huwen met
wie hij wil. Wel eischt de grondwet toestem
ming der Staten-generaal, doch zij bevat niet
den eiseh van vóór het huwelijk. Na het
huwelijk en wel jaren later kan de koning
nog toestemming vragen, natuurlijk met het
oog op de troonsopvolging.
Alleen een koningin moet vooraf toestem
ming vragen, in verband met het mogelijk
vertrek met haar gemaal naar een ander
land en dat zou niet kunnen.
Wij als volk van Nederland zijn den grond
wetgevers nu nog dankbaar, niet alleen met
het oog op de moeilijkheden die de Engelsche
constitutie wel schept, maar vooral hierom,
dat onze Prinses Juliana een vrije keuze kon
doen, en juist door de soepelheid op dit
gebied der grondwet haar geluk volkomen
verzekerd zij.
WAT IS HET LOT VAN
TSJANG KAI SJEK?
Berichtgeving blijft
uiterst verward
ELTEHA.
Japans nieuwe gezant
te Moskou
Besprekingen met Litwinoff
De nieuwe Japansche gezant te Moskou,
Shigemiteu, heeft dezer dagen met
L i t w i n o f f besprekingen gevoerd, waar
bij de betrekkingen tusschen Japan en Rus
land nauwkeurig onder het oog werden
^"irfhet bijzonder werden behandeld de
kwesties over het vormen van zgn. ge
mengde commissies ter vaststelling van de
grcnaen tusschen Sovjet-Rusland en Mand-
sjoekwo en ter beslechting van de grens
geschillen, alsmede de kwestie van de ver
lenging der Japansche visschery-over
eenkomst in de Sovjet-Russische territoriale
rate ren van liet Verre Ooetien.
Bij het vraagstuk van de regeling dei
grensgeschillen stond de volkscommissaris
erop, dat de Japanners niet, zooals zy
wenschten. als derde partij bij de onder
handelingen zouden optreden, maar ais
volwaardige betrokkenen, óf alleen óf met
de regeering van Mandsjoekwo tezamen.
Verder moet, naar de opvatting van Sov
jet-Rusland! de met China gesloten overeen
komst van 1925 geldig blijven, totdat de
grenskwesties een definitieve regeling ge-
vondien hebben.
Betreffende de visschery-overoenkomst
verzocht de Japansche gezant de sovjet-
regeering, dit accoord zoo spoedig mogelijk
te onderteekenen, overeenkomstig de af
spraak van Peiping van 1925, daar een lan
ger dralen met het 6luiten van het verdrag
om politieke redenen bij de Japansche open
bare meening verbazing zou kunnen
*Litwinoff stelde hier tegenover d»>
opvatting, dat eenige technische moeilijk-
hrcücn de oorzaak van het uitstel waren.
Veroordeelingen wegens
hoogverraad
Dertien ledten van die vroegere sociaal
democratische partij zijn, op een aanklacht
vaa voorbereiding tot hoogverraad, te Due-
séldorf veroordeeld tot gevangenisstraffen
in twee en een half en negen jaar.
Twee andere oud-leden der partij werdten
wegens het verleenen van hulp bij deze
voorbereiding veroordeeld tot resp. drie jaar
en zestien, maanden gevangenisstraf.
Drie andere beklaagdlen werdten vrijge
sproken.
Het proces heeft veertien dagen geduurd.
De inval in Trotzkv's woning
Daders veroordeeld
De vijf leden der nationale unie, een fas
cistische Noorsche partij, dde onlangs ge
tracht (hebben de woning van T r o t z k y
te doorzoeken naar compromitteerende do
cumenten (Trotzky woonde in Hoenfocss)
zijn gisteren gevonnist.
Het hof veroordeelde hen tot gevangenis
straffen van 60 tot 12 diagen. Vier hunner
werdien voorwaardelijk veroordeeld.
De toestand in Noord-China blijft nog
onopgehelderd. De berichten over het lot
van Tsjang Kai Sjek, den president
der Centrale Chineesche regeering, spre
ken elkander op frappante manier te-
gem
Nu eens verluidt, dat hij erin zou zijn
geslaagd, aan maanschalk Tsjang
Sjoe L i a n g te ontkomen, die hem ip
gijzeling hield om invloed uit te oefe
nen op China's politiek ten opzichte van
Japan; dan weder wordt beweerd dat
Sjek zou zijn gedood door Sjoe of Sjoe
door Sjek.
De Nanking-strijdkrachten voeren in
de omgeving van Sian Foe operaties uit,
welke ten doel hebben, deze residentie
van Tsjang Sjoe Liang te omsingeden.
In Sjanghai' is men van meening, dat de
militaire opstand in Sian Foe den veld
tocht van de centrale regeering tegen de
Moiifioolsche en Mandsjoerijsche indringers
de provincie Soei Yoean zal vei tragen.
Sedert het uitbreken van den opstand in
Sjensi zouden de Mongolen hun activiteit
aanmerkelijk hebben vergroot.
Uit Chineesche bron verluidt, dat Tsjang
Sjoe Liang beslag heeft gelegd op het deprr.
van het filiaal der Centrale Chineesche
Bank te Sian Foe. Dit depót was bijzonder
belangrijk, aangezien de Nanking-regeering
\<an meening was, dat Sian Foe een veilig
onderkomen bood tegen het Japansche ge
vaar.
Verder worden berichten ontvangen over
troepenbewegingen der rebellen en van de
Nanking-regeering, maar over gevechten
wordt niets gemeld.
De Nanking-troepen, de provinciale troe
pen, de afdeelingen van Tsjang Sjoe Liang
en de z.g. roode troepen liggen op onontwar
bare wijze door elkaar, zoodat het moeilijk
is, een oordeel te vormen aver den militai
ren toestand.
Breidt het oproer zich uit?
De tegen Nanking gerichte beweging zou
zich ook hebben uitgebreid tot Lantsjau,, de
hoofdstad van de provincie Kansoe, waar ge
vechten geleverd worden tusschen de regce-
ringstroepen en de troepen, die onder be
vel staan van Joe Soe Tsjoeng, een der voor
naamste officieren van Tsjang Sjoe Liang.
Neutrale bemiddelingspoging
De Australische journalist Donald, die
Tsjang Kai Sjek den laatsten tijd als raads
man terzijde stond, telefoneerde uit Loyang:
„Tot Maandagnamiddag heeft Tsjang Kai
Sjek geweigerd met generaal Tsjang Sjoe
Liang te spreken, hoewel de opstandige lei
der verschillende malen getracht heeft met
den maarschalk in bespreking te treden, ik
bracht een bezoek aan Tsjang Kai Sjek in
gezelschap van Tsjang Sjoe Liang, die er
herhaalde malen bij den maarschalk op
aandrong, zijn eischen in te willigen. Tsjang
Kai Sjek verklaarde evenwel, dat zulks be
slist onmogelijk was".
Een Havas-telegram uit Shanghai meldt
dat Donald ook aan Tsjang Kai Sjek ge
vraagd heeft, of deze wenschte, dat zijn
vrouw zich bij hem in Sian Foe zou voegen.
Tsjang Kai Sjek zou hierop ontkennend heo-
ben geantwoord.
Donald ontkende, dat in Sian Foe een
tegen-revolutie was uitgebroken.
Chineesche patriotten willen actie!
regeering worden gezonden, waarin he1
standpunt van de hoogleeraren en studenten
van de universiteit van Peking wordt onder
steund, die in een onlangs gepubliceerd ma
nifest verzet aanleekenden tegen een verder
toegeven aan de „Japansche agressie".
In bedoeld petitionnement zal n.a. worden
geëisc-ht. dat de Chineesche regeering ter
stond alle nationale hulpmiddelen zal moDi-
liseeren ten behoeve van de nationale defen
sie en geheel haar activiteit in overeenstem
ming zal brengen met deze politiek.
China, aldus wordt in het petitionnement,
'erklaard, moet zijn onderhandelingen nier
Japan tot vriendschappelijke regeling var:
alle tusschen beide landen bestaande kwes
ties voortzetten, dorh alle voorstellen, welke
kunnen leiden tot een schending van de
Chineesche souvere.initeit moeten worden
u-worpen*.
Tevens moet China, aldus wordt voorge
steld, vasthouden aan de volgende eischen:
Opheffing van de zoogenaamde wapenstil
standsvoorwaarden van Woe Soeng en Tang
Koe, krachtens welke gedemilitariseerde
zones in Noord-China langs den Grooten
Muur en rond Shanghai werden ingesteld.
Beëindieintr door Japan -van de interven
tie in de Chineesche bestuursaangelegen
heden in Oost-Hopei, thans bestuurd door de
onder Japansche protectie staande regeering
van .Tin Joe Ken.
Terugtrekking van alle onder Japansch"
leiding staande ongeregelde^ Mandsjoerijsche
troepen uit Tsjahar en Soei Yoean.
Staking van de onwettige vluchten van
Japansche vliegtuigen boven Chineesch ter
ritorium.
Staking van de Japansche protectie van
smokkelaars.
Teruggave van de Vier Noord-Oosteflijko
provincies (Mandsjoekwo).
De verzekering, dat de Japanners in de
toekomst iedere illegale militaire beweging
in China zullen staken.
Ten slotte stelt het petitionnement voor.
dat de Chineesche regeering alle maatrege
len zal treffen, om, indien de onderhande
lingen zouden mislukken, de onvermijdelijke
stappen te nemen.
Waarom zo uitdrukkelijk
MAGGI' producten vragend
Met MAGGI5 Producten ben» U verzekerd het
beste te hebben, dot op dit gebied verkrijg
baar is. Het is dus in Uw eigen belang, wan
neer U let op de geel-rode etiketten en de fa
brieksmerken i de naam MAGGI en de Kruisster
Zijn de Hollandsche zeelieden
onbeleefd
Klachten In het Engelsche Lagerhuis
In het Lagerhuis heeft men den minister
van handel, Ru*nciman, gevraagd, of het
hem bekend was, dat de kapiteins
Nederlandsche motorschepen en
dere Nederlandsche vaartuigen bij het bin
nenvaren van de haven van Londen voort
durend trachten te ontkomen aan de ver
plichting van het aan boord nemen van
een loods. Bij het verlaten van de haven,
aldus steller van deze vraag, kunnen zij
deze verplichting niet ontduiken, doch dan
wordt de loods met du i del ij ken tegenzin
op liet schip toegelaten en meermalen is
het voorgekomen, dat hij door de taal en
het gedrag van dien kapitein beleedigd werd
Runciman antwoordde, dat Trinity
House niet bekend was met het gedrag van
Nederlandsche kapiteins. Alleen was er
een ernstige klacht van een loods aan
boord van een Nederlandsch motorschip,
maar dit geval is niet geheel onderzocht.
Trinity House gelooft overigens wel, dat er
onder de loodsen een zekere ontevreden
heid heerscht over een gebrek aan beleefd
heid, getoond door kapiteins van Nederland-
sohe schepen. De minister zal overwegen,
of stappen bij de Nederlandsche autoritei
ten moeten worden gedaan.
Op de vraag, of hij er rekening, mede
wil houdten, diat on beleef d*hedd onder varens
gasten een ander begrip is dan onbeleefd
heid bij „landrotten", antwoordde de
nieter, dat hij er zich zeer zeker van
wust is, dat men zeelieden een „breedere
vaargeul" moet toestaan dan anderen.
=:--=^=
Pon. smaahol
9C ersigoscUk
erkende kwaliteit met nog een keurig shantung
zakdoekje er bijl Breng bij Uw kennissen gratis
iets geurigs en fleurigs in huis! Geef Lux
Toilet Zeep in feestverpakking! Slechts 50 ets.
De Spaansche burgeroorlog
IERSCHE VRIJWILLIGERS
TREKKEN NAAR FRANCO
In Catalonië hebben de
rooden broedertwist
Op de verschillende Spaansche fronten
heeft nog steeds weinig actie van beteeke-
nis plaats. Dinsdag zouden de volksfron-
ters in verschillende sectoren, vooral in
Villa Real, actief zijn geweest Zij werden
evenwel overal teruggeslagen.
In den sector van Burgos en in het Zuid-
Westen ondernamen de nationalistische
strijdkrachten een tegenaanval en dwongen
zij den vijand tot den terugtocht. Een groot
aantal gevangenen viel hun in handen.
Op het Madrileensche front hebben de
witten zonder veel moeite het plaatsje
Boadilla bezet. De cavalerie van Franco
kon bij Siguenza ver in het door den vijand
bezette gebied doordringen, nm verken
ningstochten te maken, die van groot nut
waren.
Door het radio-station van Burgos werd
nog medegedeeld, dat de blokkade van
Barcelona met succes wordt doorgevoerd.
Zoowel oorlogsschepen als luchtstrijdkrach
ten nemen aan de blokkade-actie deel,
Iersche vrijwilligers onderweg
Gisteren zijn van Liverpool weer 100 offi
cieren van de Iersche blauwliemden naar
Spanje vertrokken om te strijden aan den
kant der nationalisten.
Bovendien zijn duizend manschappen
:heej)gegaan van Galway, waar zij zich in
het geheim verzameld hadden. Zij kwi
uit alle deelen van den lerschen vrijstaat.
De brigade der blauwhemden, die op 21
Januari in actie zal komen, is thans 1500
man sterk, ongerekend degenen, die werk
zaam zullen zijn bij de hulpdiensten en liet
Roode Kruis.
Er is behoefte aan tolken
Officieren van het witte leger zijn uit
Spanje te Gibraltar aangekomen, om tolken
aan te werven, die Engelsch, Duitsch en
Italiaansch spreken.
Het hoofdkwartier der nationalisten heeft
dringend behoefte aan deze tolken.
Men biedt hun 600 peseta's per maand
de officiersuniform aan. Twee Britsche on*
derdanen hebben de aanbieding aangeno
men,
De rooden twisten in Catalonië
In Catalonië is weer eens voor de zoo-
veelste maal, tengevolge van het onderling
getwist, een regeeringscrisis uitgebroken.
De ruzie heerscht voornamelijk tusschen de
socialistische t,Unión general de los Traba-
jadores" en de anarcho-syndicalistische
„Confederación nacional del Trabajo" eener
zijds en de marxistische eenheidspartij an
derzijds.
De „Unión general de los Trabajadores"
publiceerde een manifest, waarin gezegd
wordt, dat samenwerking onmogelijk is, in
dien de marxistische eenheidspartij, die de
ideeën van Trotsky aanhangt, in de regee
ring zou worden opgenomen.
Volgens uit Aragon ontvangen berichten,
zou het conflict tusschen Stalinisten en
Trotsky-isten ook op het roode front aldaar
zijn overgeslagen. In de loopgraven trachten
Catalaansche anarchisten de beide elkaar
bestrijdende partijen te verzoenen, om te
voorkomen, dat zij de loopgraven verlaten.
Het schijnt echter, dat deze pogingen even
min als in de Catalaansche hoofdstad tot
dusver eenig succes hebben gehad.
De Catalaansche minister van handel zou
verklaard hebben, dat hij voornemens is, in
de haven van Barcelona een internationale
zóne in te stellen, die geen veiligheidszone
zijn zou doch alleen bestemd zou zijn, om
bepaalde levensmiddelenvoorraden op te
nemen, teneinde de voedselvoorziening van
Catalonië te verzekeren.
Kerst-uitwisseling van gevangenen
Uit San Sebastian wordt gemeld, dat tei
gelegenheid van het Kerstfeest een uitwis*
seling van bijna vier duizend gijzelaar^
van beide elkaar bestrijdende partijen za
plaats hebben. Onder hen zouden zich voor
aanstaande persoonlijkheden bevinden, vai
wie gemeld werd, dat zij reeds waren over
leden.
Er zijn dienaangaande onderhandelingei
aangeknoopt tusschen de autoriteiten vai
San Sebastian, Pampeluna en Bilbao.
Als dit merk op Uw reclame
drukwerk, Uw catalogi, of Uw
(OtOIOir) tijdschriften staat, weet ieder-
J J een, dat U een efficient zaken-
S man bent. U laat immers druk-
ken bij de goedkoopste drukkerij
van Nederland, die het fraaiste
drukwerk levert, 30 procent goedkooper.
Hevige vechtpartij in de
Hoofdstad
Twee mannen zwaar gewond
Een van hen aan de verwondingen
overleden
Gistermiddag omstreeks half vier kreeg t
Amsterdam de bewoner van de eerst
verdieping van een huis in de Bootstraa
op Kattenburg bezoek van den echtgenot
van de vrouw met wie de bewoner eenige
tijd had samengeleefd. De vrcuw vertoel
op het oogenblik in het ziekenhuis.
De bezoeker, een bewoner van de Ind
sche buurt kwam met de klaarblijkelijk
bedoeling, lucht te geven aan zijn gevoe
lens jegens den minnaar van zijn geweze
vrouw. Hij was nog niet lang binnen of h
haalde een scheermes voor den dag, waa
mede hij zijn tegenstander ernstig toetake
de. Deze vluchtte de keuken in en nam o
zijn beurt een groot keukenmes, waarmed
hij zijn aanvaller eveneens ernstige verwoi
dingen toebracht.
Het gekrakeel werd behalve door om-!
wonenden ook door een voorbijkomen
den agent van politie gehoord. De agent
vond de deur van het huis gesloten,
doch trapte deze in en vond in een der
kamers de twee mannen, die beiden
deerlijk bloedden. Vooral de aangeval
lene had ernstige verwondingen aan
den hals.
De Geneeskundige dienst heeft de bei(
slachtoffers van deze vechtpartij naar h<
Binnen-gasthuis overgebracht. Daar is ee
van hen aan de bekomen venvondinge
overleden. De toestand van den ander
van dien aard dat hem een verhoor k<
worden afgenomen. Hij verklaarde, dat i
de gescheiden man is van de vrouw, die
kort bij zijn tegenstander in de Bootstra
heeft gewoond. Beide mannen hadden i
gesproken bij elkaar te komen, jom-)e sprv*
ken over de kinderen van de gescheid
vrouw. Hierover geraakte men zoo opg
wonden, dat de bewoner van de kamer v
het bovenhuis in de Bootstraat een zak mi
trok en hem aanviel en hij zich verdedif
heeft met een scheermes. Hij beweerde i
noodweer te hebben gehandeld.
ALS EEN VISCH
Roggebrood - kleurt de koontjes
rood I U zult een slechte klant
van de dokter zijn want geregeld
TEN HOEVE's ROGGEBROOD
eten betekent gezondheid.
vraaqt uw bakker*
GEBR. TEN HOEVE
OEN HAAG ROTTERDAM
TEI.333298 TEL53949
vew4aalT.uit wet-*
DSCHE yfsSCHERSLEVEN
doobG.van~TEIJL1NGLN
(32
En wanneer ze er voordeel in zagen, samen te werken? Tja,
dan moest dat ten koste van anderen. Logisch. Alleen jam
mer. dat het vaak de arme drommel, de werkman was. die een
trap kreeg. Bleef echter de vraag, of je terug mocht trappen.
Plots werd het ruim donker. In de opening bonsde een ton.
Hé Piet! Daar komt -ie!
Lekko maar!
Het vat bomde neer.
Hale maar!
De ijzeren haken rinkelden, gleden naar boven.
Het spil siste, wikkelde zich tweemaal in de runner, zeulde
een ton omhoog.
Vieré! 1
Klaas liet het touw voorzichtig schieten.
Lekko!
Vijftig kantjes slokte de 130 naar binnen.
De stuurman noteerde het aantal in zijn vangstboekje.
Ziezoo Kees zei Hein Nou gaan we ons wasschen
en scheren. Eenmaal per week doen we dat. 's Zaterdags. Op
andere dagen hebben we er geen tijd voor.
Met schrik bemerkte de jongen, dat hij zich werkelijk niet
meer gewaschen had, sedert den laatsten morgen aan wal.
Dat went bizonder gauw. bootste hij Ful na.
Vind je niet grinnikte deze. Je vel wordt zoo dun
door al dat water en zeep.
Ik geloof, dat m'n nek begroeid is. In die van jou kan
je spinazie pooten, Ful.
Geeft niks. Een goede beschutting tegen de kou.
Een eiken watervat werd opengeslagen.
En weldra waren de houten putten bedekt met grijs zeep-
schuim.
't Is toch niet zonder resultaat, meende Kees.
Och wat. Dat beetje vuil. De moeite niet waard. Een
ander praatje. Ga je haring schoonmaken met Flip? Dan eten
we vanavond gebakken visch.
Daar ben ik voor te porren. Hoeveel?
Een zestig.
In den namiddag groepte de bemanning samen op de last.
Het kouwetje was ingekrompen. De zee lag glad.
Kees leunde over de verschansing, tuurde in het donker
blauwe water.
Kijk. kijk!, hij sprong op.
Wat zie je?
Nou zijn ze weg. Zwarte knobbel voor den boeg. Ze
kwamen op, doken onder.
Zeker ijzeren potjes. Let op, die komen ginder weer
boven.
Inderdaad verschenen vier ronde potmodellen boven de zee
oppervlakte. Een oogenblik glommen ze in het zonlicht, bogen
zich om en verdwenen.
Zijn dat potvisschen? Krek mijnen.
Ja ze lijken wel iets op die smerige dingen.
—Heb jullie die op zee zien drijven?, vroeg Kees kwasie
verwonderd. Hij wilde verhalen uitlokken. De mannen zou
den wel veel hebben beleefd. Spannend. Wellicht hapten ze
toe. Indien Hannes er iets over te vertellen wist, zou hij nu
ongetwijfeld beginnen.
De jongen had goed geraden.
Mijnen gezien? Honderden, pochte Hannes.
Heb jij dan in oorlogstijd gevaren? Weer een lokaas.
En Hannes beet gretig.
Ik weet het als de dag van gisteren, begon hij. (Alles
weet hij als de dag van gisteren, dacht Kees. Geen flauwe
praat nou. Luisteren).
Ik voer op een bom. Jullie kennen die schepen wel, lui.
(De mannen knikten). Zoo'n vierkante kist zonder voor- of
achtersteven. Even lang als breed. Met die houten blokken
hoefde je bij een gedraaide wind alleen het roer te verhangen.
Want an manevreeren was geen denken.
Ja. dat waren onwijze bakken. Was er weinig bries, dan
kreeg je er geen gang in. We deden er soms weken over,
om het visscherijtje te benaderen. Maar ze hadden één voor
deel. Het mocht stormen of orkanen, ze ware niet van hun
stuk te brengen. Vast als een muur, zate' ze in 't water,
'k Heb er wat stellen mee beleefd. Ja, dat heb ik
En die mijnen?
Nou wacht even. Je laat een mensch niet eens behoor
lijk uitpraten. Die mijnen hè? Nou, 't was 's ochtends 3 uur,
'k weet het precies. De vuren brandde' nog en heelemaal
donker was het niet meer, licht net zoo min, half om half. We
;waren an 't halen en hadden een aardig vangetje. Ik-sta op
de kop, zal k maar zeggen. Want ik zei al, er was geen onde
scheid tusschen kop of achtersteIk kijk over den mui
naar de reep en(hier wachtte hij even. Geboren feuill
tonist) en zie een grijze bol drijven, recht op ons an. Ik schr
me 't heen en weer. Thuis hadden ze verteld, dat er schepi
gebleven waren, op mijnen geloopen. En de lui die gen
waren, hadden gezegd, dat die gevaarlijke dingen er meest
grijs uitzage'. In allerlei vormen, rond puntig, schuitjes
kegels. Affijn, me hart staat bijna stil. Doodsangsten stond
uit, dat begrijp je. Want die smeerlap deinde een enkc
vaam voor me op en neer. Er staken een paar voelhorens u
Mot je voorstellenWij achter de vleet, niet te verwil
ken of te bewegen. Wat zou je ermee opschieten, als je
reep kapte? Niks. Die kist was toch niet weg te krijgen, f
daarom moesten we wachten. Finaal wachten op je dood. H
leek een uur, een eeuwigheidEn 't was toch maar e»
minuutDe kléine boot uitzetten? Maak de kachel a
Onderwijl zou je in brokken uit mekaar springenH
monster dreef langs de kabel, aaide er langs, maakte e<
lichte zwenking en eh(weer wachtte hij, nam met vc
doening de spanning waar. Hannes. Hannes, wat een succes
ik kijk er bovenop. Het kopvuur flakkerde en krek langs
romp schuift de mijn voorbijwij waren gered. Ik zeg w
Want 'n mijl achter óns haalde 'n fiets. Die kon 'em op z
neus krijgen, dat snap je. Anroepe' konden we niet. H
eenige was seinen. Gelukkig hadden die kerels het d^or
zagen kans om te ontsnappen, 't Was op het kantje af Ta d
oorlogstijd was benauwd. Je kon beter an wal blijven.
Maar je kon een bom duiten verdienen zei Klai
Prijzen als toen maak je nooit meer. Risico liep je, d
geef ik toe. Niet alleen door de mijnen, ook door die gluiperii
duikbooten, „(Wordt vervolgd
