roCim
Begrooting van Waterstaat
goedgekeurd
PEPSODENT
ABDIJSIROOP
WOENSDAG 9 DECEMBER 1936
DERDE BLAD PAG. 9
Tweede Kamer
Ook het wetsontwerp tot verlen*
ging van het Octrooi van de Ned
J Bank z. h. st. aangenomen
In de avondvergadering is een
n aanvang gemaakt met de Begroo
ting van het Verkeersfonds
(Vergadering van 8 December)
Overzicht
Mevrouw Bakkcr-Nort heeft haar kweek-
^choolmotie met één stem meerderheid zien
aangenomen, dank zij een vrij sterke absen
tie in de gelederen der R. K. fractie op het
bogen blik van de stemming. De fractie als
'zoodanig was er, met de C. H. en A. R. frac
ties tegen op principieele en practische
gronden.
Effect zal de motie uit den aard der zaak
jniel hebben, naar het ons voorkomt. De
zaak is te voren ampel onderzocht en voor
nuttelooze herhaling voelde de minister
[niets.
Opmerkelijk was, dat rechts en links pre
cies tegenover elkaar stonden; links werd
daarbij versterkt door alle dissidente groe
pen en eenlingen op den heer Westerman
De regeling der spreektijd voor de laatste
vier begroot ingen, die nog aan de orde moe-
eitjten komen hield eenigen tijd op. Er zal
heel wat passen en meten en eenige zelfbe-
heerschinp noodig zijn om voor Kerstmis
met alles gereed te zijn. Het zal wel kun
nen, al bieden Defensie met Koloniën
men. Landbouw en Sociale Zaken heel wat
stof tot spreken voor wie dat wil. De Ka
mer vervalle echter door onnoodige spreek-
lust niet in het bedenkelijk euvel der dwa-
i, belachelijke nachtelijke bijeenkomsten!
In het belang van eigen prestige houde ze
die, als uit den booze, achterwege.
1 Na de in het ontwerp Inzake verlenging
van. het octrooi der Nederlandsche Bank
door den Minister van Financiën gebrachte
wijzigingen, waren de struikelblokken weg-
genomen en werd de eindpaal vlot bereikt
j De termijn, welke dient te verloopen tus-
>elschen den datum van opzegging en dien van
Jvfile beëindiging van het octrooi is thans te
ruggebracht van vijt tot drie jaren. De ge-
'dachtengang welke heeft voorgezeten bij het
rtellen van den termijn van vijf jaren, kan
ook bij een termijn van drie jaren nog wel
tot haar recht komen. Bij een verder gaan-
Vde inkorting van dien termijn zou dit ech-
ter niet meer mogelijk zijn.
Wat betreft de wijze van verdselen van de
algemeene reserve bij een beëindiging van
_lhet octrooi der Bank is het aanvankelijk in
"Bhet wetsontwerp belichaamde voorstel, het
réservefonds voor de helft ten voordeele van
Jden Staat te doen komen en de wederhelft
ten bate van de Bank te brengen, thans In
#B dien zin gewijzigd, da't de verdeeling op de
Bzooeven aangegeven wijze wordt beperkt tot
lE de eerste 10 millioen gulden van de reserve.
^Hetgeen het reservefonds bij de verdeeling
méér zal bevatten dan 10 millioen guldön
zal voor drievierde aan den Staat en voor
een vierde aan de Bank komen. Door in
deze regeling toe te stemmen, heeft de Bank
naar het oordeel van den Minister gedaan,
wat in redelijkheid van haar kon worden
I gevraagd.
Een regeling, waarbij de reserve zou wor
den toegevoegd aan de winst over het laat-
ste boekjaar, zou, met het oog op de wijze,
j 'waarop deze reserve wordt opgebouwd, naar
QCzijn meening te ver gaan.
Z.-I Zonder hoofdelijke stemming werden wij
zigingen en wetsontwerpen aangenomen.
Middag en avond zijn daarna aan Water
staat gewijd Voor overzichtelijke beschou
wingen bestaat echter weinig aanleiding.
|Zelfs de ministerieele toezegging, dat spoe
dig een wetsontwerp op de Lintbebouwing
O,te wachten is, was niet gloednieuw en voor
rjjhet overige droeg veel het kenmerk van
'zekere bedaagdheid. Na de schriftelijke
"dachtenwisseling was er voorts wel een en
".ander bij, dat zonder eenig landsbelang te
'schaden achterwege had kunnen blijven en
'zekpr niet ettelijke malen had behoeven te
fworden herhaald,
U
ie t
onnVerslag
viki
De Kamer begon
De heer v. DIJKEN (a.r.) had ook bezws
sen het verbreken der verhouding.
De heer KERSTEN (s.g.p.) zou voorstemm
idat hü het voornemen tot opheffing botreu
De motie werd daarna a a n g e n o.m er
met 39 tegen 38 stemmen. Voor de linker
zijde met de heeren Llngbeek, v. Houtei
en Duys en de drie S.G.P.-ers
Voortgezet wordt de behandeling van 1
stsontwerp: verlenging en wijziging van'he
octrooi der Nederlandsche Bank,
aangebrachte
1.) wa
mlode
De heer v. d. Waerdèn had t
iltvoerlge regeling
no+4 De Kamer begon met een uitvoerige
jvan werkzaamheden betreffende de resi
rbail begrotingshoofdstukken.
<vt 1 Aan de orde was daarna de stemmli
%e motie van mevrouw BAKKER-NORT (v.d.
(betreffende de
opheffing van de Rijkskweekschool
Ag |te Oostburg
De heer SURING (r.kverklaarde, dat de
(door mevr. Bakker-Nort voorgestelde
weg zou openen
en, die er in de
llen bestaat. Daarom
i de verhouding t
orden getr
e Nedèrlam
Artikel 1
d na definitieve v&stste
idvvaarde van don guldei
vrij In 't geven van eer
lan berekende goudwinst. De
In medezeggenschap. Of
voor het pondehverlies moet
Minister van Lidth antwoordt
en als kapitaalsuitgaven worden beschoui
cht de minister rationed, al geeft hü' toe, t
oor verkeerd gebruik \an dit systeem m<
orden gewaakt. Rekening muet gehouden n
et verschil in duurzaamheid der werken.
De gekozen mei
.et den spoed, di.
Icelijk was bepaald dal
half zou worden vérd<
Bank. De nieuwe bepalln
;n. Het meerdere wordt verdeeld:
oor den staat en een vierde voor
De heer IJSSELMUIDEN (r.k.)
De MINISTER verdedigde de
regeling als redelijk.
tikel wordt goedgekeurd.
beperkt de
lllloen gul-
drievierde
ie Bank.
trok züt»
verdeeling
'oorgestelde
Begrooting van Waterstaat
beer EBELS (v.d.) is aanvankelijk
baar. Hij scheen aan te dringen
spoedige indiening van het wetsontwerp inzako
lintbebouwing. In het tweede deel van zijn rede
bepleit hü verbetering van het verkeerstoezicht.
Noodig ls dat de verkeersinspectie haar taak
spoedig gaatvervullen.
De heër KRlJ.GER 'Veihda 1
oor ztfn doortastend beleid
olitieke omstandigheden zUn
allen.
__i minister
•opt, dat
lijven mogo-
neel behouden
dc lintbebouwing
orden tegengegaan,
;rd gevraagd e
tot de gemeentel
déze kwestie niet oploss
De gevolgen van Tandfilm
ONOOGLIJKE KLEUR
Verwijder de TANDFILM op de volgende
wijze, om schoone en gezonde tanden
te krijgen
Het behoud Uwer tanden nangt af van de wijze,
waarop tandfilm verwijderd wordt. Waarom soudt
ge risico loopen met onaldoende metboden, waai
tandfilm zulke ernstige gevolgen kan bebbenT Stel
het kostbare glazuur Uwer tanden niet bloot aan
Iedere willekeurige tandpasta.
Heden ten dage ls Pepsodent bekend als de tand-
pasta, die tandfilm verwijdert. De wijze, waaroj
tandfilm. die de bacterlëD In voprtdurend contact
met de tanden boudt. wordt verwijderd, Is tondel
weerga. Pepsodent polijst de tanden tot ze op na
tuurlijke wijze blinken. Pepsodent bevat geen scbu-
rende bestanddeelen. die bet tandglazuur aantasten
Om witte, blinkende en gezonde tanden te krijgen,
moet men dus Pepsodent. de tandpasta, die de
tandaanslag verwijdert, gebruiken.
Da tandpasta die tandfilm verwijdert
NU IH NIEUWE 10°/. GROOTERE TUBES
r DROP (sd)
ïrklnring van -
oor rUÜswerken
logde voorts de wenschelük-
straffen voor bepaalde ver
bijvoorbeeld, die het gevolg
uit „buitenge-
dlfferentieerlng
gewacht totd:
.rschlllende werk
ordt geacht en met het etrev
•ruiming. Er wordt dan geleend
vroeger, de ultga-
spoedLge oploss
de g
•nken.
isttjjden ls geen alge
eene regel te stenen; daarvoor zijn de om-
landigheden te verschillend.
Een ontwerp-Untbebouwing la voorbereid
en heeft reeds de meeste stadia, die het
doorloopen pioet, gepasseerd. Over eenige
dagen"zal 'het kunnen verschijnen.
laande verkeersvoorschriften;
5nde toezicht van de politie Is onvoldoende,
erschillcnde strafbepalingen zijn reeds
■vaard. Het rijbewijs bijv. kan thans voor
en tijd worden ontnomen. Of het bedrag
100.000 vooi de nieuwe inspectie voldoende ls
H nader moeten blijken.
Van de geuite wenschen zal de i
Afdeeling Waterstaat
,-oerlng te maken met de afwaterlngsplai
West-Noord-Brabant
>e heer v. BAREN" (a.r.) achtte, met
heer Krijger, de regeling van de lnvorde
van waterschapslasten onhoudbaar. Voor Invor
dering van enkele guldens
derden guldens onkosten ge
weinig draagkrachtige' mens
Waterschapskostcn moeter
aald worden. Maar dat beteekent ni
ara móet worden genandeld als nu
De gelegenheid tot beslaglegging
vorden beperkt tot onroerend goed.
ebreid. tot roerend goed. Ook vereenvoudiging
an de procedure ls noodig.
Historisch staat het verhaalsrecht op
end goes vast.
•elkt, I
ng ls
door Prof. Lorentz gema
berekeningen.
De bescherming van Ameland tegen sto
i hoog water werd den .nlnister dringend
ivolen.
De heer LOCKEFEER (rk) vroeg de aandacht
ior enkele inpolderingen in Zeeland, die hü
enschelljk acht.
De hd|k- v. DIJKEN (a.r.) besprak den loop
in zaken bU het waterschap Herfte en
tot'afwachteai
.Het
>r<l w
i daarna aan den MINISTER
VAN WATERSTAAT.
AVONDVERGADERING
In de avondvergadering beantwoordde
MINISTER de sprekers.
De door den heer v. Baren besproken kwestli
ls in onderzoek. ZU zal te zfcner tüd ook
gelegd worden aan de Rijkscommissie vo
Waterstaatswetgeving. Beslag op roerend
komt dan ook aan de orde.
Partijen betrokken hü het waterschap Herfte
zün moeilijk tot elkaar te brengen. De i
ter heeft een poging gedaan, maar Is tele
omdat dat de
op de Scheldt
het Loodsweze
gebleken.
De afwateringsplannen v
iant zijn nog bU de provin
r West-Noord-Bra-
het ln
Ameland wordt veel zorg besteed. Gemi
wordt er f 597 per Jaar per K.M. aan bes
dat ls het hoogste cbfer voor dergelijke
ken. Er is wel eenige afname, maar ve
rustend ls dat niet.
Bü den Decemberstorm werkten alle 01
Afdeeling Mijnwezen
De heer HERMANS (r.k.) verheugde zich ln
den vooruitgang ln het münbedrüf. De ve;
diensten konden worden opgeheven. 600
afgewacht
Voorts werd een betere regeling van de pen
sioenen bepleit.
De heer KRIJGER (c.n.) betoogt dat het
Kou gevat op
de luchtpijpen?
Die snijdende Noordenwind la oorzaak dat
menschen met zwakke luchtpijpen dadelijk
gaan hoesten. Past op, grijpt nog heden in,
want Ge staat meer dan anderen bloot aan
een chronische bronchitis, die lang duurt!
Verzorg U di
n dadelijk n
it het v
wezen middel," "de nieuwe versterkte Abdfelro
Dat ls een natuurlijk kruiden-middel en we
zacht en grondig op Uw aangedane slljmvliez
Bovendien ls ln de nieuwe Abdijsiroop nu 1
toegevoegd de krachtig hoest-bedwlngende s
codeïne, welke uiterst snel en verrassend
hoest verdrijft en Uw bronchitis tot staan brer
Terecht noemt men thans Akker's Abdtjsi
zün bijzonder
Asthm
:ult U b
erklng bü Hoe
erkelljk v~*—
AKKER's versterkte
Verlaagde prijzen: 75 ct. t L25, f 2.-. I 3.60 p. lfacon.
lünbedrUf zich zelf zal kuni
jnder krachtig ingrijpen
fel zal die sanee
kunnen geschieden
Het rapport-Verschuur z
andigheden moeilijk zond
e hij zün rapport nog hand-
pensioenen ls thans gewaar-
jst Is het vraagstuk nog niet.
schen loon en pensioen moet
loon voor de verzuimdagen
DONDERDAG 10 DECEMBER
HILVERSUM I 1875 M. 8.00—9.15 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—11.30
NCRV. 8.00—9.15 en 10.00 Gram.pl. 10.15
Morgendienst te leiden door Ds J. L. de
Vries, Chr. Geref. predikant te Deventer.
10.45 Gram.pl. 11.3012.00 Godsd. half
uur. 12.15 KRO-Orkest en Gram.pl. 2.00
Handwerkcursus. 3.003.45 Gram.pl. 4.00
Bijbellezing door Ds. Joh. A. Raams, Ned.
Herv. predikant te Rotterdam. 5.00 Cursus
handenarbeid v. d. jeugd. 5.30 Cello en
piano. 6.15 Gram.pl. 6.45 CNV-kwartiertje.
7.00 Berichten. 7.15 Z.Exc. Mr. J. A. de
Wilde spreekt over Weldadigheidspostze
gels 7.20 Gram.pl. 7.30 Sportpraatje door
den heer G. H. Hoek te Rotterdam. 8.00
Berichten ANP. 8.15 Adventsklanken
m.m.v. solisten, Chr. Orat. Vereen.
„Oefening en Stichting", Nederl. Kamer
orkest en orgel. 10.15 Berichten ANP.
10.20—11.30 Gram.pl. Hierna: Schriftle-
HJLVERSUM II 301 M. AVRO-Uitzending.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Gram.pl. 11.00 Causerie „Hoe zeggen wij
het". 11.30 Lyra-Trio. 12.15 Orgelspel.
12.45 Gram.pl. 1.15 Het Omroeporkest.
2.00 Declamatie. 2.20 Het Omroeporkest.
3.00 Naaicursus. 3.45 Gram.pl. 4.00 Voor
zieken en ouden-van-dagen. 4.30 Gram.pl.
4.50 Voor de kinderen. 5.30 Het Omroep
orkest. 7.00 Voor de kinderen. 7.05 Gr.pl.
7.15 Z.Exc. Mr. J. A. de Wilde spreekt
over Weldadigheidspostzegels. 7.20 Gr.pl.
7.30 Engelsche les. 8.00 Berichten ANP.
Hierna: Concertgebouworkest, Toonkunst
koor en solisten. 10.30 Gram.pL 11.00 Be
richten ANP.
DROITWICH 1500 RL 12.10 BBC-orkest
m.m.v. solist. 1.05 Alt en sopraan. 3.35
Orkest m.m.v. solist. 5.35 Band. 6.40
gedacht Gelukkig is
mijnbedrijf te gebrul-
et deze wet nleta te
inten moeten niet de
pcrt-Verschuur
ndstoffenhandel 1
i lelden tot schac
WAERDEN (s.d.)
et distributiebedrijf aan belanghebbenden zelf
leent te kunnen overlaten.
De heer BONGAERTS (r.k.) zal niet spreker
Prüsverhooglng
i kólei
•eel i
menwerking ln 't mijnbedrijf ls gewenacht
en bedriifsraad. In betere tijden kunnen
de maatregelen worden voorbereid voor
tijd. dat we weer ln druk zltt<
s heer DROP (sd.)
Verschuur teleurstellend.
De eanecring
mde het rapport-
.ndhandei kan
gelaten
ling moet niet worden losgelaten.
AMELINK (a.r.) acht ordening on
ook noodzakelijk. Saneering moet
t tot afsluiting van het bedrüf lel-
slotte wordt aangedrongen op ver-
rSTER wUst op de versterkte positie
I ti nwerker sf on ds.
en zün bü ons nog altüd beter dan
De weekloonen zün verbeterd
ulmdlensten kondi
Voor de 40-urig(
og niet gekomen.
i werkweek la het tüdstlp
Het zou zeer de vraag zijn
■rktüd ln het belang van het
Vervanging van de contact-commissie
en bedrüfsraad is een denkbeeld. J-'- 1
aübedrüf
oorstander van.
marge tusschen kostprüs e
lilkheld tot sanee
De minister li
biedt de
distributiebedrijf d<
service. De belangen
butlebpdrüf hangen
gelegenheid zün
inderhandel Ingen
le en den handel
ir noodig zullen co
aangebracht.
lor de gasfabrieken zün uit han-
overwegingen duurder gesteld;
men ze ln prils gelük met de bul-
welke prüs den invloed der deva-
rs zün den la.
e arbeiders onde
nvloed van de bedrüfsmethoden. Door de
aeene Inspanning is thans een gunstiger
lectief ontstaan dan waarop we een Jaa
eden durfden hopen.
De begrooting werd z.h.at goedgekeurd
Aan de orde was daarna de begrooting v
Staatsvisschershavenbedrijf
De heer v. DIS (s.g.p.) mi
De MINISTER deelde mede. dat de maat;
een ordemaatregel ls. De minister heeft
door eigen aanschouwing op de hoogte gesteld
van de noodzaak. Er ls geen reden oi
meenen, dat de vlsch er duurder door w
De begrooting werd z.h.st. goedgekeurd,
Het Verkeersfonds
Het Verkeersfonds was hierna aan de
Om te beginnen waren er tien spreken
De heer KRIJGER (c.h.) ontwikkelde 1
tegen het overbrengen van allerlei
den kapitaaldleni
Bij de coördinatie
alleen worden geda
het verkeer t
eerde verkeer ia toegedacht.
Gehoopt wordt, dat de Hoornbrug
én zal zün bü de bruggen,
bruggenbouwplan de
die bulten het
srkee
niet eenzüdig de
icoördlnatle genieten.
:al het gaan
de
de ATO een tek
1932 geweest Is het ged
n zoo Ja, uit welke gelden?
De spoorwegen mogen aan scheepvaart
•rachtauto geen deloyale concurrentie a
doen door beneden kostprüs te vervoeren.
De heer EBELS (v.d.) zou een wettelüke
regeling van het personen- en goedei
>er per auto gelük willen behandelen.
De belastingdruk op het motorverkeer Is
vaar. Er moet meer evenredigheid komen
isschen de belasting en het gebruik, dat door
:n motorrütuig van den weg wordt gemaakt.
Het derde vüfjarenplan voor deD wegen
bouw behoort büzondere aandacht
m geschonken.
De coördinatie
Indruk, dat
n het verkeer maakt den
we op weg zün naar een conceBsle-
,arbü de bestel-
KOLSTER BRANDES RAÖIO
SUPERIEURE TOONKWALITEIT
Vraagt complete prijscourant en condities
bij onzen plaatselijken agent, of bij de
Imp.: N. V. PH. J. SCHUT
Keizersgracht 684, Amsterdam (C)
U iv.)
Boekbespreking 7.50 BBC-orkest. 10.20
Korte kerkdienst. 10.40 Literair-muz'-.aal
programma. 11.00 Twee violen en cem
balo. 11.35 Band.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Omroeporkest.
4.20 Zang. 8.20 Vocaal kwartet en so ist.
9.05 Nat. Orkest.
KEULEN 456 M. 5.50 SA-Orkest. 7.50 Ka
merorkest. 9.20 Volksliederenconcert. 1.20
Orkestconcert. 12.35 Amusementsorkest.
1.35 Gevar. concert. 3.20 Kleinorkest. 4.35.
Volksliederenconcert. 5.40 Omroeporkest.
9.5011.20 Kleinorkest.
BRUSSEL 322 en 484 RL 322 M.: 12.50 Salon--
orkest. 1.15 Salonorkest. 1.30 Kleinorkest.
5.20 Kleinorkest. 8.20 Omroeporkest.
484 M.: 12.50 Kleinorkest. 5.20 Omroep
orkest. 8.20 Symphonieconcert.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 RL 9.50 Het
Hartig-Trio. 10.2011.20 Barnabas von
Geczy's orkest.
E LANGE
GED BINNENROTTE 154 ROTTERDAM
Aanbevolen werd oprichting van een veg-
ervoermaatschappü, die een federatie zou /-liu
ande vervoermaatachappüen, die On-
regelingen zouden rnoe-
;ffen.
De heer J. TER LAAN (s.d.)- heeft er be-
-rijtuigen, die nooit op
i de wegenbelasting
tertiaire wegen
rükswegen komen, toe
worden aangeslagen.
Voor de verbetering
moet veel meer gedaan worden.
De belastingdruk ls voor motorrütnlgen te
zwaar geworden. Het beste ware door verhoo
ging van de benzinebelasting de meest blllüke
Teling t-
brengt t.a.v.
de rentevergoeding daarv.
Van subordinatie mag
sprake zün. Is het ov
terugloopen van het
gevolg Is van te z
heeft de Dieselmotor
Hoe staat het met
wegen bü Dordrecht e
de Hoornbrug?
>r. ook hier te
Paaltjes met reflectoren zou
lande Ingevoerd willen zien.
DIS (s.g.p.) steunt het betoog van
vraagt stop-
De heer s
den heer Duymaer van Twist
alle openbare vervoermiddelen
Zondag.
De heer LOHWES (11b.) bestrüdt dit. met te
betoogen, dat de rust van den modernen Zon
dag niets te maken heeft met den oud-testa-
mentlschen Sabbath. Man moet op den geest
van het oude Sabbathgeboa letten. Gedwongen
Zondagsrust zou tot heel verkeerde toestanden
lelden. Spr. acht daarom het regeerlngsbeleid
ten deze goed.
De heer v. DIJKEN (a.r.) vraagt of van den
minister bevoordeeling van de ATO ls te eer
wachten en stelt in verband daarmee nog eeni
ge vragen. Het standpunt van de A.R. partü
Inzake Zondagsrust ls bekend.
De MINISTER vraagt „hedenmiddag" het
woord te mogen voeren, waarop de vergadering
wordt verdaagd tot 1 uur.
DE AVONTUREN VAN PIEPNEUS EN BIBBERSNOET
55. In gespannen verwachting blijven we
staan. Jongens, jongens, ik moet je zeggen,
mijn hart klopt in m'n keel, want met een
koning heb ik nog nooit gesproken. Even
later komt de lakei terug. „Of de heeren
maar willen volgen", zegt hij. „Z.M. zal U
te woord staan, maar o wee, als het voor
een kleinigheidje is! Want voor wissewasjes
is Z.M. niet te spreken".
56. We loopen achter den lakei aan door
de zalen van het paleis dat zich onder de
grond tusschen de wortels van de boom
uitstrekt. Nou, het ziet er fijn uit; de zol
dering is heelemaal bedekt met eikeldop-
pen en overal is een schitterende verlich
ting aangebracht De lakei leidt ons naar
twee hooge deuren
(Wordt vervolgd)
VH^AAAL.UIT WET-O A
OLL!aNDSCHE yfsSCHERSLEVEN
e>
DOORG.van*TEIJLING4|
waal /o0
niel l25
isvod Kees lachte slaperig. Grapjassen, die matrozen.
Een hoop haring hè? zei hij tot Flip, die doezelig uit
het reepruim klom.
is ea De glibberige zilvermassa midscheeps, schommelde regel-
w« matig met het deinende schip.
werf Vijftig kantjes, taxeerde Hein. Hij opende een luik.
„jI De visschen kwabberden in het kleine ruim.
d ggj En nou gaan we een stukje eten.
rian^ In het vrondel pruttelde op het warme fornuis de groote
s- ketel.
De koffie was bitter als gal.
doei Om wakker te blijven, verontschuldigde Ful zich bij
voorbaat. En anders neem je zeewater. Doen wie 't het
langst volhoudt.
IX. Kijk niet naar anderen.
Het gesprek kwam op kerkgaan terecht. Hoe? Ja, hoe
komen verschillende onderwerpen ter sprake? Het gaat gelei
delijk. Hannes begint. Piet vervolgt. Er wordt een naam ge
noemd. Een vraag gedaan. Bij elkander genomen, niemen
dalletjes. Tot opeens iets belangrijks gezegd wordt. Het trekt
de aandacht van ieder.
Zoo ook dien morgen in het vrondel.
De mannen praatten. Kees en Flip zaten slaperig om een
stoppekist.
Naar de kerk gaan? vroeg Klaas. Ik blijf liever In bed.
Als je op zee zit, kan )e nooit behoorlijk uitmaffen.
En 's avonds?
Och, dan ga je er even uit.
Uit bed? spotte Hein.
Maak het noul De deur uit natuurlijk. Een luchtje
scheppen. De kant langs, naar 't havenhoofd. En dan naar
huis. Op je gemak eten.
Wat dat aangaat, kan je gerust naar de kerk gaan. Ik
ga niet, omdat het voor mij niks is. De kerk, neel Wat schiet
je ermee op? Heel die godsdienst kan je van mij cadeau
krijgen. Dat praten over het hiernamaals is goed voor die lui
uit het diaconiehuis. Ik heb al moeite genoeg om op het aard
bolletje rond te komen. Een vrouw en vier kleintjes. Me
dunkt, de moeite waard om te prakkizeeren, hoe je die mon
den vol mot stoppen. Wat er komt, als je er niet meer bent,
laat me koud.
Ik heb er meer zoo hooren spreken, Meewis, zei Hein
ernstig. Tot het er op aan kwam. Toen was de wereld te
klein om hun benauwdheid en angst te bergen. Nee, kerel,
zoo gemakkelijk kom je daar niet mee af.
't Kan wezen. Maar menschenlief, wat heb ik eraan, oj
ik al weet, dat ik het ginder goed zal krijgen, als ik hier mot
sjabbelen. Of nee, dat 's eigenlijk niet goed gezegd. Ik heb
nog geen klagen. Maar die arme drommels, die ploeteren en
met een stel kinderen armoe zitten te lijden. Die hiér kram
peeren. Wat heeft zoo'n man aan het goede, dat hij eens zal
krijgen? Niks! Hij leeft hier, en mot 't hier naar z'n zin hebben
ofmaken. Ja, maken. Het onrecht mot de wereld üit. Of
is dat soms geen onrecht, dat de één bulkt van 't geld en de
ander omkomt van honger? Meewis sloeg met een vuist op
tafel.
Geld is niet alles. Hein schudde het hoofd Wat
mot je ermee beginnen, als je tobt met gezondheid en eh
Geef ik direct toe. Maar 't is gemakkelijker als je je
roeren kan. Tobben met gezondheid? Het belabberde is, dat
een arme daar even hard mee tobt. Heb je die buurman van
me. Een ziekelijke vrouw, een paar verschrompelde kinderen.
Die vrouw kan gezond worden. Kost geld. En het is er niet.
Dus? Dus mot ze ziek als een hond het huishouden doen tot
ze eindelijk op is.
Ja, zei Hannes, dat is ook een punt. Maar ik ga om een
andere reden niet naar de kerk. Vroeger wel. 'k Kreeg er
gauw genoeg van. Want ik zag vrome gezichten. En onder
wijl wist ik, dat ze van huichelaars waren. In hun bedrijf be
drogen ze en zogen ze uit, die van hen afhankelijk waren.
Nu viel Jochem hem bij. Zoo is het en niet anders. Een
huichelpartij. Naar beneden trappen die smeerlappen en naar
boven likken ze. Eruit motten ze. Weg dat onrecht Jammer,
dat juist de godsdienst menschen van ons soort in bedwang
houdt. Ze laten met zich sollen. Laffe bende.
Jochem was woedend. Zijn smalle lippen persten zich ver
beten op elkaar.
Kees was nu klaar wakker. Ontzet zag hij de mannen aan.
Wat begingen die een zonde. Als God dat zou straffen, zou
het verschrikkelijk zijn. Durfde niemand er iets tegen te zeg
gen? Waren de anderen nu werkelijk lafaards? De schipper,
de stuur, Hein, Piet? En Manus? Die was misschien nog te
jong. Niet zoo thuis in die dingen. Maar die groote kerels
toch wel? Mocht je alles voetstoots laten zeggen? Net als door
die Filistijn, Goliath. Waren ze allemaal bang?
De stuurman had tot nu toe gezwegen. Heel even had hij
z'n zware wenkbrauwen saam getrokken en was er een korte
groef boven z'n neus verschenen. Dan herkreeg z'n gezicht de
gewone uitdrukking. Zijn oogen glansden echter dieper.
Toen Jochem uitdagend rondkeek begon de stuur te
spreken, rustig. En weer bemerkten de anderen dat onver
klaarbare achter zijn woorden. Het was meer een zaak van
het gevoel dan van het gehoor. De aanraking van mensch tot
mensch. Niet te beredeneeren en toch werkelijk. Zoo sprak hij:
Dat zijn huichelaars, (verwonderde gezichten. Gaf hij
toe? En waarom?). Jammer, maar 't is de waarheid. Alleen
zeg ik er dit bij: Dat zijn niet de ware Christenen. Ze willen
den naam hebben. Maar achter een naam kan veel verborgen
worden. En naar hen mag je de godsdienst niet beoordeelen.
Hetzelfde slag naam-menschen vind je ook onder de strijders
voor de verdrukten. Als Meewis en Jochem eerlijk zijn, zullen
ze dat bevestigen. Partijmenschen, die het om den broode
doen. Een bezoldigde baan en-zoo-meer. En konden ze in de
duiten roeren, dan vertrapten ze het nu door hen beklaagde
proletariaat meer dan de anderen. Naar zulke lui mot je niet
kijken.Het gaat om je zelf. Je mot oppassen, dat je niet doet,
wat je in anderen veroordeelt: het systeem, let op m'n woor
den, maar niet op mijn daden. Naar zulke lui kan ik immers
ook jullie partij niet beoordeelen of veroordeelen. Kijk eens,
verschil in bezit is er steeds geweest er zal er wel blijven ook.
[(Wordt vervolgd^
