<a v Qïoofe *iadiö- qebeu/thms De Britsche koningscrisis houdt aan LU O Duitschland kweekt zuinigheid WOENSDAG 9 DECEMBER 1936 EERSTE BLAD PAG. a ZAL DOOR HÉÉL NEDERLAND IN SPANNING GEVOLGD WORDEN "Tlcudt VUmjulaqaanvl W QecmUl clI VRUJ GENEVE EN DE SPAANSCHE KWESTIE URENLANGE BESPREKINGEN OP FORT BELVEDERE Kan de koning niet beslissen crisis zeer Morgen zal te Genève een buitengewone gitting moeten plaats hebben van den vol kenbondsraad, die zich zal hebben bezig te houden met de Spaansche kwestie, zooverre deze internationale aspecten heeft. Oorspronkelijk lag het in de bedoeling van den Spaanschen minister van buitenland sche zaken Del Vayo, om gezamenlijk met Lilwinoff aan te sturen op het opheffen van de Londensche niet-inmengingsovereen- komst, welke voor de volksfrontregeering zoo geheel andere gevolgen heeft gehad, dan zij zich daarvan oorspronkelijk had voorge steld. De volksfront-regeering te Valencia was van meening, dat Frankrijk en Groot- Brittannië wellicht bereid zouden zijn, wat straffer tegen Duitschland en Italië op te treden, om door een zekere intimidatie de bewapening der Franco-troepen van die zijde tegen te gaan. Temeer was men tot deze veronderstelling geneigd, omdat het ernaar uitzag, dat de verkoeling tusschen Italië en Engeland, ontstaan over de zoo veel omvat tende Middellandsche Zee-kwesties, toch niet zou zijn weg te nemen, terwijl het op den achtergrond geraken der Locarno-plaa- nen deed bevroeden, dat een dichter aaneen sluiten van Frankrijk, Engeland en Rusland niet tot de onmogelijkheden behoorde. Thans echter wordt weder druk tusschen Londen en Rome geconfereerd over het tot stand komen van een zoogenaamd gentleman- agreement voor de Oude Wereldzee, terwijl tevens in Londen de neiging niet groot blijkt, zich al te zeer in bolsjewistisch gezelschap te wagen. Frankrijk en Engeland zullen er derhalve niets voor gevoelen, momenteel de fascistische rijken terwille van Moskou voor het hoofd te stooten. Een scherpere politiek tegenover de rechtsche dictatuurlanden mag voorshands niet worden tegemoet gezien; men zal er integendeel in Genève naar streven, de internationale debatten zooveel mogelijk te beperken, om het ontstaan van nieuwe, ongewenschte spanningen tegen te gaan. Bovendien is de Britsche politiek mo menteel practisch tot werkeloosheid üoemd, zoolang de binnenlandsche onzeker heid over het lot der monarchie aldaar de geheele aandacht blijft in beslag nemen. Dat de besprekingen over Spanje inder- Öaad niet veel om het lijf zullen hebben kan ook worden afgeleid uit de omstandig heid, dat slecht? de mindere goden zich in de volkenbondsstad zullen verzamelen. Eden, Delbos, Litwinoff, om slechts enkele klin kende namen te noemen, zullen zich van de besprekingen verre houden. Het verloop der zaken valt reeds thans met een vrij groote mate van zekerheid te voorspellen. Men zal de Spaansche aange legenheden op veiligen afstand bezien en na het verloop van een academisch debat ertoe overgaan, een commissie te benoemen, welke den gang van zaken op het Iberisch schier eiland zal moeten blijven volgen, om in Ja nuari aanstaande daarover in de gewone raadszitting rapport uit te brengen. Prac tisch zal echter het toezicht op den burger oorlog en het daaraan deelnemen van we zouden haast zeggen willen onbevoegden in handen blijven van de Londensche commis sie, die op dit oogenblik reeds druk bezig is, haar sporen te verdienen, en wel door het toepassen van zulk een verbijsterende mate van elasticiteit, dat het voor de op- poneerende machten schier onmogelijk tot een nieuw conflict te geraken. Tal van leden van het Britsche parlement verwachten, dat de ontwik keling van den toestand thans snel verloopen zal en algemeen is men van moening, dat de constitutioneele wel binnen de eerstvol- d-w.z. nog vóór Woens dagavond beëindigd zal kunnen zijn. Sommigen verzekeren zelfs, dat Baldwin te dien aanzien heden een belangrijke verklaring in het Lager huis zal kunnen afleggen. Men acht zekere bezoeken aan fort Belvedere en de beraadslagingen, welke gisteren in Down Lngst reet plaats vonden, van groot belang. Wat die bezoeken en beraadslagingen betreft, warden de volgende bijzonderheden gemeld: Tegen één uur gistermiddag heeft de koning den hertog van Kent naar fort Belvedere ontboden. De hertog bevond zich op dat oogenblik te Windsor en zou het dejeuner met prins-regent Paul van Zuid- Slavië, die even later vertrekken moest, gebruiken. Hij anmubeerde deze afspraak en begaf zich onmiddellijk naar den koning. De gordijntjes van de auto van den hertog van Kent waren neergelaten. Om 4 uur was de wagen van den hertog nog niet van fort Belvedère teruggekeerd. Verder is een militaire motorrijder met telegrammen uit Londen op fort Belvedère aangekomen. Hij overhandigde deze aan de secretarissen van den koning en keerde, vervolgens met andere documenten naar Londen terug. Even voor vier uur kwamen de secretaris va.o den hertog van York en de attorney- general van het hertogdom Cornwall, Wal ter Monckton, in Downingstreet aan. Om 4 uur 19 vertrokken zij weer uit Downingstreet, thans echter in gezelschap va® minister-president Baldwin, die hen naar het fort Belvedère vereezelde. Om kwart over vijf namiddags kwam liet gezelschap in fort Belvedère aan. Ook de auto van den hertog van York arriveerde even later ten pal ei ze en of schoon het onmogelijk was den inzittende te identificeeren, gelooft men algemeen, dat deze de hertog zelf was. Alle vensters van fort Belvedère waren erlioht, waaruit men afleidde, dat de koning al zij.n bezoekers te dineeren hield. Ook Labour beraadslaagt Gisteren heeft 'Atties in het Lagerhuis een talrijk bezochte vergadering gepresi deerd van Labour-Lagerhuisleden. Naar verluidt steunt de Labourpartij de houding van Baldwin, ofschoon er de nadruk op gelegd wordt, dat Attlee nog geen meeni-ng heeft uitgesproken over zijn „constitutionee- le standpunt". Tijdens de vergadering ïs geen beslissing genomen betreffende de officieels houding van Labour. Te gelegener tijd echter zaler op verscheiden punten critiek op Baldwins beleid worden uitgeoefend. In afwachting van de volledige onthulling der feiten is Labour echter de meenmg toegedaan, dat het voorbarig zou zijn, een bepaalde politiek te formuleeren. Een vliegtuig vloog naar Cannes Gistermorgen is van Gathwick een spe ciaal vliegtuig naar Cannes vertrokken met een drietal personen aan boord. Omtrent het doel van deze reis wordt een geheim zinnig stilzwijgen bewaard. Een gerucht, als zouden drie vertegen woordigers van het Engelsche departement van binneiilandschie zalten de inzittenden zijn, werd onmiddellijk door genoemd de partement categorisch tegengesproken. Het geheimzinnige vliegtuig heeft een tusschenlanding te Le Bourget gemaakt en ie vervolgens op het vliegveld van Lyon geland. Het toestel wordt bestuurd door den piloot Almond. Na brandstof te Lyon te hebben ingeno men, is het toestel weer vertrokken in de richting van Cannes, via Marseille. Op de passagierslijst staat geen enkele naam ver meld. Om 16 uur 15, aldus een nader telegram, is het toestel geland op het vliegveld Ma- rignane bij Marseille, waar het den nacht over' zou blijven. De drie passagiers, naar verluidt e«n rechtskundig raadsman van Mrs Simp son en twee andere personen, vertrokken per auto in de richting van Marseille. Het verblijf van Mrs. Simpson Mrs Simpson heeft alle maatregelen getroffen, om in de villa van Mr en Mrs Roger? te Cannes rustig de Kerstdagen door te brengen. Voor het eerst sinds de journalisten en persfotografen de vil'la belegeren, werden zij tot hun groote verrassing uitgenoodigd, dien voortuin te betreden en zich naar het hoofdportaal te begeven. Zij werden hier opgewacht door lord Brownlow, die mededeelde, „dat hun arbeid van nu af aan op een officinale basis gesteld zou worden. Voortaan zullen persconferenties worden gehouden, zoodat het spel van kat en muis, dat de persvertegenwoordigers thans met mre Simpsoo spelen, definitief ten einde zal zijn". Lord Brownl ow deed hierna Öe ver bazingwekkende onthulling, dat mrs Simp son, ondanks de scherpe bewaking van de villa door de journalisten, er toch nog in geslaagd is, ongemerkt naar Nizza te reizen. Vervolgens verklaarde lord Brownlow woordelijk: „Wij willen het u niet ongemak kelijk maken, evenmin als gij wenscht het ons onaangenaam te maken. Mrs Simpson is absoluut niet van plan op het oogenblik de stad te verlaten. Zij zal beslist tot na Kerstmie hier blijven en voorloopig noch naar Londen, noch naar Amerika gaan' Lord Brownlow dementeerde beslist de geruchten, volgens welke mrs Simpson ziek zou zijn of een arts heeft moeten consul teeren. Als voornaamste motief tot het instellen van .persconferenties noemde spr. de toene mende nervositeit van mre Simpson ten gevolge van de onrust rond die villa. Dag en nacht sluipen overal persfotografen rond met. hun bliksemlicht gereed, die- als jagers op de gelegenheid wachten om de personen, die de villa in- of uitgaan, op de gevoelige plaat vast te leggen. De volgende dagen zal de wacht rond de vflla van rrtr Rogers aanzienlijk worden versterkt Er zullen nog .ilrie Engelsch»"" detectives benevens circa 2fl Fransche in specteurs van politie rond de villa worden geposteerd. Ook een Havas-felegram uit Cannes maakt er melding van, dat mrs Simpson zich ten zeerste beklaagt over de scherpe bewaking, d»ie in de omgeving van de villa door jour nalisten en fotografen is ingesteld. Men is van moenring, dat, wanneer deze journalistieke „waakzaamheid" niet minder wordt, mrs Simpson uit Cannes zal vertrek ken en zich wellicht naar Italië zal gegeven. Op reis naar Rome? De „Giornale d'Italia" weet te melden, dat mre Simpson, in overeenstemming met koning Edward besloten heeft, eer- lang Cannes te verlaten en zich naar Rome te beseven, waar zij de gast zou zijn van lord Berkeley en ladv Mary in een villa, welke deze vooraanstaande en zeer rijke familie bezit bij Vila Gonghese. Havas meldt, dat niets in de villa der familie Berkeley een aanstaand bezoek van mrs Simpson doet voorzien. De politie heeft intusschen toch eenige veiligheidsmaatrege len in de omgeving van dlit buitenverblijf getroffen. Zwitserland tegen het communisme Wet tot bescherming van den staat De Zwitsersche bondsraad heeft aan de bondsvergadering een wetsontwerp voorge legd ter bescherming van den staat. In de eerste plaats richt dit ontwerp zich tegen het communisme. De raad wil nog niet overgaan tot een absoluut verbieden van de communistische partij, doch behoudt zich vóór in het geval van gevaar voor de vei ligheid der republiek de partij en haar ne venorganisaties te ontbinden, haar vermo gen in beslag te nemen en haar publicaties te verbieden. Verder omvat het ontwerp maatregelen, waarbij aan buitenlandsche communisten wordt verboden zich zonder toestemming van de Zwitsersche regeering op Zwitsersch gebied op te houden. Ten slotte wordt aan buitenlanders het dragen van partij-uniformen en partij insignes verbo4£P De Britsch-Italiaansche besprekingen Van officieele Britsche zijde worden de berichten bevestigd, volgens welke sir Eric Dru m mond, de Engelsche ambassadeur te Rome, nieuwe besprekingen zou hebben gevoerd met den Ttaliaanschen minister van Buitenl. Zaken, graaf C i a n o betreffende 't sluiten van een gentlemens agreement tus schen beide landen ten aanzien van de Mid dellandsche Zee. Er zou nog een aantal punten moeten worden opgehelderd, alvorens de onderhan delingen in het laatste stadium komen. DE FRONTISTEN EN DE VLAAMSCH KATHOLIEKEN Naar een belangrijke Katholieke concentratie Naar uit Brussel wordt gemeld Is er thans een overeenkomst tot stand ge komen tusschen de Frontisten of Vlaamsch-Nationalisten en de Vlaamsch Katholieke partij. Deze overeenkomst zou van bizonder belang kunnen blij ken. daar zij een eerste schrede kan be- teekenen op den weg naar een nieuwe, vergroote Katholieke concentratie, Het gemeenschappelijk program van actie vermeldt handhaving van de economische eenheid van het koninkrijk, evenals de een heid der buitenlandsche, der militaire en der koloniale politiek. Deze eenheid is gewaarborgd door de dy nastie en door wetgevende en uitvoerende machtsorganen in Vlaanderen en in Walen land. Een politiek parlement blijft dus ge handhaafd. Dit zal gekozen worden volgens algemeen kiesrecht met uitsluiting van alle staatscorporaties. De leiding op cultureel, oeconomisch en sociaal gebied wordt toevertrouwd aan be roepsorganisaties of corporaties, doch regee ring en parlement beslissen in laatste in stantie op aanbeveling der corporaties. De tusschen Frontisten en Vlaamsch-Katholi»»- ken gesloten overeenkomst handhaaft ten slotte de vrijheid van sociale en vakvereeni- gingen en beoogt voorts het maatschappe lijke en oeconomische leven te bevrijden in politieken strijd. De overeenkomst bevestigt voorts de noodzakelijkheid van een publiekrechtelijk statuut voor de Vlaamsche gemeenschap, verwezenlijkt en gewaarborgd door een autonome politieke vertegenwoordiging. De houding tegenover de Rexisten Havas merkt op, dat de Frontisten reeds met de Rexisten verbonden zijn. Men vraagt pu af, of dit bondgenoot schap gehandhaafd zal worden. De nieuwe partij zou in dat geval nog veel machtiger zijn. De tot stand gekomen fusie kan belang rijke gevolgen hebben in de binnenlandsche politiek. Bankdirecteuren als valsche munters Financieel schandaal In Yokohama Vijf ledien van een internationale valsch- muntersbende zijn te Yokohama onder op zienbarende omstandighedlen gearresteerd. Tot deze bende behoorden twee vroegere Japansche bankdirecteuren, die tevoren ook functies in het hofministerie hadden be kleed. Bovendien werden een bij de Fran sche ambassade te Tokio aangestelde advo caat benevens twee Deensche onderdanen gearresteerd. Volgens Domei staan de arrestanten in verbinding met leidende persoonlijkheden van de bankwereld in China. Naar Domei verder meldt, bevindt zich de centrale der bende te Shanghai. Het o-nderzoek heeft aan het licht gebracht, dat ook Amerikaansche, Fransche en Russische emigranten, behalve de reeds gearresteerde Denen en Japanners, aan de valsohmunterij hebben deelgenomen. Domei meldt tenslotte nog, 'dat de machi nes voor de vervaardiging van dollars der Chinee6che centrale bank door de bende waren aangeschaft. Naar uit Manilla wordt gemeld, zijn de Philippijnen dezer dagen opnieuw geteis terd door noodweer, hetwelk verschrikke lijke overstroomingen heeft veroorzaakt, de ergste, die men daar ooit heeft meegemaakt. De rivier de Cagayan zou duizenden doo- den naar zee hebben meegesleept. Ontel bare menschen worden nog vermist. Men vreest, dat cholera en dysenterie zul len uitbreken. g\VALlTElT ^öwAABbt VAN houteks CACAO '(Adv.) De Spaansche burgeroorlog HET GROOTE OFFENSIEF BLIJFT UIT Betrekkelijke rust rond Madrid Ondanks alle voorspellingen, die deden gelooven aan een geweldig offensief, dat gisteren door de troepen der nationalen zou worden ontketend, heeft aan het geheele front van Madrid rust geheerscht. In de vroege avonduren kon geen enkele gebeurtenis van belang gemeld worden. Gistermorgen hebben escadrilles der roo- den verkenningstochten ondernomen, ten einde in de eerste plaats te verhinderen, dat vijandelijke vliegtuigen boven de hoofd stad vliegen zouden. Van het begin van den middag af be stookten de roode batterijen van alle kali bers de stellingen der rechtschen, waardoor zij de optrekkende colonnes ontwrichtten en het aanleggen van versterkingen verhin derden. Om vier uur des middags bombardeerden is driemotorige toestellen der nationalen vrij hevig zekere buiten het centrum der hoofdstad gelegen wijken. Fransche vliegtuigen neergeschoten Een vliegtuig in dienst van de Fransche ambassade te Madrid, dat uit de Spaansche hoofdstad naar Toulouse was gestart, is bij Pastrana in de provincie Guadalajara orn- laaggeschoten. De speciale correspondent van Havas, Chateau, die zich in het toestel bevond, brak een been en werd naar het ziekenhuis van Guadalajara overgebracht. Dr. Enny, vertegenwoordiger van het in ternationale Roode Kruis, die eveneens aan boord was, kreeg een kogel in zijn dij, ter wijl de speciale vertegenwoordiger van de „Paris Soir", Louis Delaprée, in den arm werd getroffen. Een jong meisje, dat Enny vergezelde, brak. een arm. Een tweede meisjet, dat zich in gezelschap van Enny bevond, bleef on- tgedeerd evenals de piloot Boyer en de mar conist BougraL Nadere bijzonderheden omtrent de toe dracht van het ongeval ontbreken nob. Noorsch schip gebombardeerd Het Noorsche vrachtschip „Gulnes", dat zich te Sevilla bevindt, is bij een bombar dement door de vliegtuigen der rooden door een bom getroffen. Een der leden van de bemanning, een Noor, werd gedood, terwijl zes matrozen werden gewond. Het schip zelf werd beschadigd. De „Gulnes" had te Porto een lading steenkool gelost en was op weg naar Se villa, om er een lading erts voor Manches ter in te nemen. Fransche steun voor de rooden In een rede voor het nationaal comité van de C.G.T. heeft J o u h a u x o.m. ver klaard, dat de C.G.T. de Fransche regeering blijft steunen. Haar actie stelt zich ten doel, het maxi mum van steun te verleenen aan de Spaan sche kameraden, zonder deze actie te laten worden tot een politieke actie tegen de regeering-Blum. Jouhaux stelde voor, een delegatie naar minister-president Blum te zenden, teneinde hem het totaal der geformuleerde wenschen ter kennis te brengen en de ver zekering te geven, dat de CG.T. met regeering wil samenwerken. De non-interventie Een rapport van de sub-commissie der non-inter\entie-commissie, hetwelk heden de plenaire zitting zal worden besproken, behelst ten eerste, dat de leden eenstemmig van oordeel waren, dat een einde moet ko men aan alle directe en indirecte interven tie en ten tweede dat hiervoor in de eerste plaats een einde moet worden gemaakt aan het zenden van vrijwilligers naar Spanje. Verder behelst het rapport een mededeo- ling, dat aan de verschillende regeeringen zal worden gevraagd, welke maatregelen zij denken te nemen tegen het recruteeren van vrijwilligers en hun vertrek naar Spanje. De pan-Amerikaansche conferentie Het Chaco-conflict niet op de agenda De pnn-Amerikaansche conferentie te Buenos Aires heeft besloten, zich niet te zullen bezig houden met het geschil tus schen Bolivia en Paraguay, doch het Chaco- conflict te doen regelen door een daartoe speciaal bijeengeroepen vredesconferentie, welke zal bestaan uit vertegenwoordigers an Argentinië, Chili, Peru, Brazilië en Uruguay. Wel besloot de pan-Amerikaansche con ferentie. constateerend, dat de Chnco-confe- rentie reeds een jaar lang vergeefs werkt, een beroep te doen op beide geschil hebben de staten, om te trachten binnen zoo kort mogelijken tijd een definitieve oplossing te vinden, opdat de belangrijke werkzaam heden van de pan-Amerikaansche conferen tie niet benadeeld worden door dit geschil tusschen twee Amerikaansche naties. De arbitrage-procedure In een door de regeering van Uruguay igediende ontwerp-resolutie wordt voor gesteld, dat alle geschillen tusschen de Amerikaansche staten zullen worden onder worpen aan een verzoenings- of arbitrage procedure. De resolutie sluit echter het recht van de staten niet uit. hun geschillen voor te leggen aan het hof van internatio nale justitie te Den Haag. De Poolsch-Roemeensche samenwerking Militaire besprekingen Vandaag zal de chef van dien Roeme-en- schen generalen staf, generaal Samsono- v i c i, te Warschau arriveeren voor het ren van Pool-soh-Roetme-ensche militaire besprekingen. Hij zal de gast zijn van den chetf van den Poolschen generalen staf, generaal S t a- chiewicz, die hem te Krakau zal welkomen, waar Samsonovici een hulde zal brengen aan het graf van maarschalk Pilsoedski. Generaal Samsonovici zal enkele dagen te Warechau verblijf houden. SLAGSCHIP LOOPT TEGEN EEN MUUR Tijdens het te water laten van het nieuwe Duitsche slagschip „Gneisenau", welke plech tigheid geschiedde in tegenwoordigheid van den Führer, is het schip te snel weggegle den zoodat het aan de overzijde van het bassin tegen een muur stiet, welke 5 meter opzij werd <p»«4rukt. Onmiddellijk fcebben ingenieurs het schip onderzocht, De voormalige legaties in Abessinië In Londensche kringen wordt vernomen, dat de vervanging der Britsche en Fransche legaties te Addis Abeba door consulaten in den loop der laatste weken het voorwerp is geweest van gedachten wisselingen tus schen de belanghebbende regeeringen. Engelandheeft nog geen datum vastge steld, voor de sluiting van zijn legatie. In 'ieder geval, zoo wordt in genoemde kringen gezegd, zou oen dergelijke maatregel slechts van kracht worden na een voorafgaande overeenstemming tusschen Parijs en Lon den. Zeker zou de maatregel niet als een erkenning van de verovering van Ethiopië door Italië kunnen worden aangezien. Ruwe, gesprongen kanden barsten en groeven, jeukend en branderig, ge zwollen en rood. Neen, zóó kunt U zich niet in gezelschap vertoonen. Waarom ook? Zwitsal - de zalf met onbegrijpelijke geneeskracht maakt ook Uw handen weer zacht, glad en blank. Vraag het oordeel van Moeders, die het gevoelige huidje van hun kinderen met Zwitsal behandelen, zij kénnen de waarde van deze Zwitsersche Balsem. 6 ALS EEN HINDE De natuur zelf geeft U een middel om 6lank en lenig te blijven TEN HOEVE's ROGGEBROOD Wie geregeld dit krachtige voed sel eet, zal geen last hebben van maag- of darmstoornissen. VRAAGT UW BAKKER.' GEBR. TEN HOEVE DEN HAAG RCTTTEROArt TEL.535298 TEL.53949 EEN STAKINGS-INCIDENT TE RIJSSEL Te Rijssel (Fr.) verzamelden zich gister morgen 120 werkwilligen voor de poort van een staalfabriek, die door stakers was be zet. Deze laatsten wilden het binnenkomen der werkwilligen verhinderen. Zij brachten vrachtauto's achter de poort en stapelden projectielen op. De directeur kwam door een anderen ingang binnen, gevolgd door werkwilligen. Hij werd ontvangen met een regen van projectielen en door een daarvan in het gelaat getroffen. Toen kwam de mo biele garde tusschenbeide, waarna zich geen nieuwe incidenten voordeden. Kort Nieuws Mussolini zal in Maart a.s. naar Tripolis gaan om den grooten autoweg tusschen Tripolis en de grens van Tunis in te wijden. Zijn zoon, Vittoria Mussolini, zal na terug keer van den Duce in het huwelijk treden. Do Fransche Kamer heeft het wetsont werp tot wijziging van de perswet van 1881 aangenomen met 359 tegen 193 stemmen. Een Belgisch vliegtuig van de Sabena, dat uit Brazzaville (Fransch Equatoriaal Afrika) op weg was naar Brussel en tegen één uur gistermiddag te Oran verwacht werd, is niet aangekomen en men heeft er ook niets meer van gehoord. In de provincie Oran heerschl noodweer. I De wind heeft er de kracht van een orkaan, h 1 „Geen droppel wordt verspild, geen korrel wordt vertreden...." Varkens fokken op keukenafval (Van onzen Duitschen correspondent) Noodvcrordeningen-Heinrich! Dit scheld woord was als het ware het parool van al de krachten, die kort voor de „Machtüber- nahme" samenspanden tegen Rijkskanselier Heinrich Brüning. Mèt het regiem van Wei- mar verdween ook het systeem der noodver ordeningen. Dat is te zeggen: aan verorde ningen ontbreekt het niet, vooral niet sinds Adolf Hitler zijn tweede vier-jaren-plan pro clameerde. Doch de verordeningen, welke door Hermann Goering worden afgekondigd, zijn niet meer bedoeld als een laatste po ging tot redding uit den nood, doch als de hechte fondamenten voor den opbouw van een nieuw, grooter en sterker Duitschland. Zoo staat het in de kranten en, dank zij het volmaakte mechaniek der nationaal-socialis tische propaganda, zoo wordt het ook in volle overtuiging aangenomen door den ge middelden Duitscher, die sinds 1914 er aan gewoon is geraakt, dathetva- derlandiets is, hetwelk alleen ten koste van groote en voortdu rende offers in het leven kan worden gehouden. Er gaat geen week voorbij, of eenige ma len kondigen do bladen met groote koppen nieuwe bepalingen aan, die Duitschland een stap verder moeten brengen op den weg naar de verwezenlijking der idealen van het vier-jaren-plan. De officieele mededeelingen gaan vergezeld van artikelen op de eerste pagina, waarin trouw aan den Führer, on voorwaardelijke onderwerping aan de beslui ten der Regcering en „rücksichtslose" offer zin voor 't welzijn van volk en vaderland worden bezworen. Eenzelfden toon kan men beluisteren in de vergaderzalen, de clubhui zen der nationaal-socialistische organisaties en ook in de huiskamer van arm en rijk. Dit alles is geen hol pathos. Het Duitsche volk, dat door oorlog, revolutie, inflatie en catastrofale werkloosheid meer armoede en ellende gekend heeft dan eenig ander volk van Europa met uitzondering dan van 't half Aziatische Rusland twijfelt er niet aan, of een keer temeer zal men de tan den op elkaar moeten bijten en de riem wat nauwer moeten toehalen om een donkeren winter door te komen. Het nagestreefde doel van 'n Duitschland, dat van 't buitenland on afhankelijk is, schijnt slechts enkele bijzon der warmbloedige patriotten tot bezieling te kunnen brengen. De breede massa van het Duitsche volk staat zonder geestdrift, maar grimmig, trotsch en verbeten tegen over het buitenland, waarvan men de eigen nooden niet begrijpt en waaraan men als het ware opnieuw blokkade-bedoelingen toe dicht „Kampf d em V e r d e r b!" Het is nog geen volle drie maanden geleden, dat de Duitsche huisvrouw door de krant, de film, door sprekende plakkaten en ook door radio redevoeringen werd opgewekt, om de vuil nisbak te vullen met niet anders dan vuilnis! Hooggeleerden hadden uitgemaakt, dat er dagelijks per gezin voor niet minder dan twintip penningen waarde voor de belt werd bestemd. Dat maakt voor een volk van bijna 70 millioon zielen het kolossale bedrag uit. van anderhalf milliard mark jaarlijks- Misschien heeft men voor deze bewering aanvankelijk geringschattend vie schouders opgehaald. Misschien ook heeft men over deze bewering geamuseerd gelachen, maar reeds thans heeft men maatregelen Roeten treffen om het gilde deryod- 10. Xj denrapers voor ©en plotseling optredend^ crisi9 te beschermen. Deze crisis trof des te" feller, omdat men nauwelijks alle ni< ariërs uit dit zoozeer miskende beroep vei wijderd had. Voortaan heeft iedere Duitscher strikt genomen een „varken in de kuip". Groo te en kleine steden hebben enorme zwijnestallen aangelegd, waarin hon derdduizenden biggen worden opgevoed tot de edele taak van 'n rijken of een- voudigen disch te sieren met malsche ham, machtige karbonaden en pikante worsten. In beginsel mag het mesten de zer gemeenschapsvarkens geen cent kos ten. Alles, wat een huishouden aan af val oplevert, wordt ingezameld door de leden der partij, mannelijke en vrouwe lijke, door de Hitler-jeugd en leden van andere nationaal-socialistische organi saties. Overal zijn groote tonnen ge plaatst, waarin datgeney wat vroeger aan den vuilnisman werd meegegeven en dat thans voor varkensvoer Is be stemd, kan worden gestort. De gemeen telijke reinigingsdienst zorgt voor het verdere transport. Aan de stations Van de ondergrondschr en ook aan de groote krantenkiosken vindti, men groote bakken, waarin volijverig dooit het publiek alles vergaard wordt, wat gei schikt is, om ook maar in de meest be^ scheiden mate tegemoet te komen in het gei brek aan grondstoffen. Een leege tube vanl tandpasta is een ding geworden, dat waarde^ heeft. Een leeg cigarettenblikje wordt voory taan eveneens ontrukt aan den vernietigen* den gloed der destructie-ovens van de vuiM nisbelt. Men moet al betrekkelijk goede ci-j garetten rooken, wanneer men ze verpaktt wil hebben in blik. Ook met de kartonnen» doosjes evenwel mag niet lichtvaardig wor-l den omgesprongen. t In de meeste café's zit de bedienjuffrouwi of de kellner er achterheen, het imitatiei zilverpapier eruit te nemen, zorgvuldig gladji te strijken en in een oud sigarenkistje te de^ poneeren. Wanneer in Duitschland niemand meer het zilverpapier, waarin zijn cigarety ten zijn verpakt, wegwerpt, dan kan de in voer van grondstoffen met niet minder dan1 5000 ton per jaar worden verminderdl L Het is niet juist, hoewel het met dert grootsten nadruk wordt beweerd, dat de| aanwezigheid van een stük beschimmeld brood, een likje verzuurde boter of een kliekje bedorven groente in den vuilnisem mer of zelfs maar in de provisiekast de verantwoordelijke huismoeder in aanraking kan brengen met de politie. Het is ook niet juist, dat men voor den kadi zou moeten verschijnen, wanneer men er op betrapt werd, zijn hond of kat een goed stukje vleesch of visch of ander, meer voor men schen bestemd voedsel te hebben voorgezet Maar „the man in the street" twijfelt er niet aan, of deze misdaden worden in don kere kerkers uitgeboet En men weet niet hoe men dergelijk soort praatjes eigenlijk moet beschouwen. Aan den eenen kant kan men er zich vac afmaken met den dooddoener, dat de to tale staat met zijn gecontroleerde pers ta allen tijde gedoemd is, om geteisterd te worden door een ware gloedtrnlf van alnr- meerende geruchten Doch aan dpp n"dow»n kant lijkt 't er ook heel dikwijls op -lal io man van de straat den wensch tot den va der zijner gedachten maakt: hij is er zoo zeer van overtuigd, dat de genoemde ver grijpen heuschte misdaden zijn tegen zijffl volk en zijn land, dat hij den plegers er van ©en zware straf van Karte gunt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 2