HAND
HAND
Voor de Vereenigde Christelijke Pers
WERK
waar
MAANDAG 7 DECEMBER 1936
EERSTE B! AD PAG. 3
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Ambtsaanvaarding
Prof. Schrieke
pKoloniale Volkenkunde" en
^Volkenkunde van Ned. Indië"
In de auda der Geoneiente-Undversiteit te
Amsterdam heeft hedenmiddag Prof.
1 Dr B. J. O. Schrieke, buitengewoon
hoogleeraar in de Koloniale Volkenkunde,
rijn hooglceraarsambt aanvaard met het
uitspreken van een rede over het onder-
werp „Koloniale Volkenkunde" en „Voi-
kenlkunde van Ned.-Indië".
Na een historisoh overzicht van het pro
bleem der volkerenvorscheidenheid, wees
s spreker op de groote beteekenis, die sedert
is de zeventiger en tachtiger jaren der vorige
8 eeuw de hernieuwde belangstelling in ko
loniaal bezit voor de volkenkundige weten-
echap heeft gehad. Die koloniale expansie,
8 welke ook Nederland en Ned.-Indië niet
«beroerd heeft gelaten, heeft ook groote
revolgcn gehad voor de volken, waarmede
de ethnologie zich bezighoudt. De aanra
kingen en conflicten van de moderne Wes-
ensche technische cultuur met statische
irimitieve of feodale samenlevingen heb-
len een -nieuw element gebracht, dat op-
ettelijke bestudeering vereischt.
Van deze nieuwe problemen worden door
gpr. talrijke voorbneirlen gegeven, zooals de
djzlging in de positie en functie der in-
anósche hoofden, het opkomen van de
eldhuishoudiing. de cultuur van handels-
li gewassen i-nstede van- de teelt van voe-
lingsgewassen, het ontstaan van nieuwe
jassen, de invloed van pers onderwijs.
3 Tenslotte schetst Prof. Schrieke het con-
liast tussoben den geest van het Westerseh
1 nderwijs en het traditioneele cosmische
avensbes^if der inheemsche maatschappij,
etwelk belangrijke punten van verwant-
pjchap toont met de wereldbeschouwing, die
Vincent van Beauvais en Roger Bacon be-
eerschte. De wetenschap nu, d-ie zich met
e bestud-eerrng van deze moderne koloniale
roblemen bezig houdt, noemt spr. kolo-
_niale volkenkunde. Om deze vraagstukken
ie i hun wezen en versohoidieniheid te ver-
grltaan, moet deze wetenschap noodzakelijker
ijze .vergelijkend te werk gaan. Dit is ook
g-nogelijk, omdat de koloniale expansie van
Vest-Europa zich over de geheele wereld
eeft verbreid en in tallooze statische maat-
inchappijen het dynamisch element heeft
m ebraoht.
m Spr. eindigde mert de gebruikelijke toe
spraken.
ajpndenvijzers-organisaties
De School met den Bijbel geeft de ledten-
«4lten der onderwijzers-organisaties op 1
1935 en '36:
1935 1936
6321 6405
6754 6679
Ond. Genootschap
/an Ned. Ond.
Hoofden O. L. S.
lie Chr. Ond. 1530 1633
sr. Chr. Onderw. in Ned. enz. 6991 7384
Onderw. Verbond 10553 10894
iijna alle organisaties bewegen zich in
in.de lijn. De Ver. v. Hoofden en de
I dalen in aantaJl.
He aantal rechtsgeorganiseerde onderwij-
i, tegen links 13.800.
als bij den Bond
t peroentage vrouwelij-
Groote en de Unie
40 pCt.
CONCENTRATIE CHR. SCHOLEN
Het bestuur der Chr. school te Al te-
veer (gem. Nieuwe Pokela) heeft besloten
de school wegens concentratie met de Groen
van Prinstercrsrhool tc Nieuwe Pekela op
te heffen met ingang van 1 April 1937.
WIJZIGING MIDDELBAAR
ONDERWIJSWET
De Vereeniging van leeraren bij het Chr.
Middelbaar Onderwijs heeft adihaesie be
tuigd met het door de Alg. Ver. van leeraren
bij het Middelbaar Onderwijs ing
adres inzake het wetsontwerp tot w. ging
en aanvulling der Middelbaar Onderwijswet
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Apeldoorn. Chr. H.B.S. Tot leerares
lioh. oefening: Mej. H. C. J. van Ooyen
te Utrecht.
M a a s d ij k. School m. d. Bijbel. Tot
hoofd (vac. J. J. Top): d-e heer J. Buiten
weg, oniderw. Chr. school te Maassluis.
Voorhout, School voor C.V.O. Tot on
derwijzeres: Mej. J. H. Dopheide, on
derw. Ned. Herv. Sohool te Lage Zwaluwe.
EXAMEN GESCHIEDENIS M.O.
De minister van onderwijs brengt ter ken
nis. dat het mondeling gedeelte van de
examens akte middelbaar Onderwijs ge
schiedenis (akte K VIII), dit jaar zal wor
den afgenomen te Amsterdam, in het
A.-M.J.V.-gebouw, Vondelstraat 8, op de na
volgende dagen en uren: 15, 16 en 19 Dec.,
telkens te 10 uur, te 11.30 uur en te 14 uur;
17 en 22 Dec., telkens te 10 en te 14 uur, 18
Dec., te 11.30 en te 14 uur.
Examens
Acndemlnclie Examen*
Lelden. Gesl.: Ned. Letteren: doet. ex., de
heer F. J. Sohellart.
Geschiedenis: doet ex.. de heer A A Kampman
de heer P. C.
ïerma&nache Taal
i IJ Poortin^a e
C Soetemi...
Geneeskunde: artsex. Ie ged.. mej. A. M.
Woudstra en de heer J. H. v. d. Ve«en: artsex.,
Vlesrhuis (Coevor-
heer A. Otten, geb.
Dr.).
Amsterdam. Gesl.:
cand.ex., mej. G. C. Klerk s
Visser.
Bevorderd tot apotheker mej. T. J. Bakker en
de heer L I. Akker; apothekensex. Ie ged., mej.
- t GesL: Rechten: doet ex., de heer
D. A v. Hamel.
loclale Aardrijkskunde: doet ex., de heer J.
'inkuilde L.O. De
>laer. Den Haag;
iskund e.O. Den Haag. GesL mej. S. C.
d. Hoeve, Amsterdam: en de heeren B.
Roeleveld, Sohevenlng-en en J. W. Vermaas,
Rotterdam.
Apothekersassistent. Groningen. Gesl. de
ames S. Schaap. St Nlcolaasga en H. Sprenger,
V.ilvega. De examens lön afgeloopen.
LAND- EN TUINBOUW
Landbouw en devaluatie
De Drentsche boeren protesteeren
Te Assen kwamen Zaterdag j.l. de ver
schillende landbouworganisaties uit de pro
vincie Drenthe in protestvergademig bijeen.
Aanwezig waren verschillende vooraan
staande personen uit landbouwkringen, als
mede verschillende autoriteiten, o.a. een
vertegenwoordiger van den minister.
Door den heer E. Z. Oldenbanning,
voorzitter van de Drentsche afdeeling van
Landbouw en Maatschappij werd er op ge
wezen, dat het enkele maanden geleden er
op geleek, dat we door de ergste crisis
moeilijkheden heen waren en dat mede door
de devaluatie de toestand weer zou verbe
teren. Maar de regeering heeft teleurstelling
gebracht door te bepalen dat verschillende
artikelen niet duurder mochten worden,
zooais boter, kaas, melk en vleesch, doch
daarbij moest de boer de schade betalen,
daar de velschillende benoodigdheden voor
het boerenbedrijf uit het buitenland moeten
komen en door de depreciatie van de gul
den. duurder betaald moesten worden: zoo
als veevoeder en kunstmeststoffen, die een
voorname plaats innemen.
Het hoofdbestuurslid van het Drentsche
Landbouwgenootschap, de heer H. Wel
ling behandelde do toestand in het klein
en in het gemengd bedrijf. eHt kleinbedrijf
komt juist in het Oosten van ons land
veel voor. Deze hebben het heel hard te ver
antwoorden. De toekenning van f 40 per be
drijf is niet meer dan een fooi. De toestand
is onhoudbaar. De gemiddelde jaarinkom
sten per hoererij bedragen 200 tot 290 gulden
nl. in het tijdvak nog vóór de devaluatie.
Thans zullen deze inkomsten nog lager zijn.
Het verbod van prijsverhooging der levens
middelen is een groote tegenvaller en scha
depost voor de boeren. Het is volgens spr.
uit met het geloof en geduld in de leiding
der crisisinstellingen.
Door den heer B o o ij e n g a, secretaris
van den Bond van Zuivelfabrieken in
Drenthe werd de nood der veehouders be
licht. Deze kunnen niet zonder steun. De
plattelanders willen niet meer met een
kluitje in het riet gestuurd worden. Men
wil gelijkstelling met andere bevolkingsgroe
pen. De bodemarbeid moet loonend
worden.
De Westlandsche bloemencultuur
Het groote bloemen-seizoen is in het West-
land weer aangebroken; de eerste tulpen
zijn aangevoerd en daarmede een belangrijk
deel van de Westlandsche bloemencultuur
geopend.
Het lijkt er op dat de munt-depreciatie
aan den bloemenexport ten goede zal komen,
Engeland is nl. een zeer belangrijke afne
mer van de tulpen.
Ten gevolge van de devaluatie, zijn de
hooge invoerrechten die Engeland heft, nu
wat minder zwaar gaan drukken, waardoor
beter export-mogelijkheid bestaat.
Het Westland leverde het vorig j'aar 24
millioen stuks tulpen, zoodat een ruimer
export heel wat kan beteekenen voor deze
streek.
Toch zijn dit Jaar niet zooveel tulpen te
venvachten, als gevolg van het feit dat de
minimumprijzen voor de bloembollen, te
hoog geacht werden om een loonende tul
pencultuur te verkrijgen in dit
VOETBAL
DE C.N.V.B.-COMPETITIE
Uitslagen van Zaterdag 5 December
De weers- en terrein-omstandigheden wa
ren Zaterdag van dien aard, dat slechts
enkele wedstrijden doorgingen. De niet-
vemelde ontmoetingen kunnen dus geacht
worden ten gevolge van terrein-afkeuring
niet te zijn doorgegaan.
a 8 a e ITIRüsoord I
a a s e I: Zwaluwen 2—
s. Klaase IH: TOG
Rotterdam.
RGM 1 1—2 R e a.
Centrum 2 1—11
2Jodan Boya 2—1.
Afd. Utrecht. Klaase I: GEJRO SV I-^EDO
1 2—5 Klasse II: EDO 2—Excelsior 2 0—3
I: Olympli
IS 1 80, CSV 1
Kla
t I
I. OW 1—Gazelle 2 1—4
Afd. Zuid-Gelderland. Klaase II: Juliana
2—DTS 2 3—1, Veluwezoom 2—UVS 2 41.
De Verlovings-Huwelijks-lepel
Premie voor aanbrengers en aangebrachte abonné's
In de campagne: EEN NIEUWE SPRONG VOORWAARTS
Uitslag aanbesteding
Namens de Kerkvoogden der Ned. Herv.
Gemeente te Brummen werd dezer dagen
door den Architect J. G. A. Heineman B.N.A.
te Velp, aanbesteed te restauratie en uit
breiding van haar kerkgebouw.
De inschrijving laten wij hieronder volgen.
L. H. Schut, Brummen f 51230
Fa. Reusink en Achterkamp, idem - 50900
B. J. Pasman, idem - 50630
Boelen en v. Eesteren, Den Haag - 49940
G. J. Kleinrensink, Wageningen 47862
J. de Boer, Landsmeer 47260
Zaansche Coöp. Bouwersbond,
Wormen/eer 47887
H. J. Mekking en Zn., Benneikom 45983
Fa. v. d. Meijden, Arnhem - 45897
A. H. Feberwee, Deventer 45400
L. J. Martens en Zn., Brummen 44940
J. Plant en Zn., Brummen 43120
W. Jurriens, Brummen 42120
M. Jurriens, Zutfen 41787
J. C. Langeraar en Frederiks,
Oosterbeeik - 40750
J. Hummelman, Zutfen 40300
C. van Drenth, Dieren 37450
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
ALS ALLE LICHTEN BRAN
DEN. Kerstvertelboek door Anno
de Vries. Nijkerk, G. F. Callen-
bach.
Dat dit boek in zoo korten tijd reeds een
vijfde druk beleeft is een aanbeveling zoo
groot, dat de beste recensie dit niet verbe
teren kon. Daarom zullen we niet in her
haling treden en nog eens een bespreking
er aan wijden. „Als alle lichten branden"
heeft al zooveel licht verspreid voor hen,
die geroepen zijü te vertellen en zal nog
wel veel meer licht verspreiden. Als men
niet weet wat men zal vertellen, dan grijpe
men dit boek en men is klaar. Dit geldt
voor het personeel van de dagscholen, zoo
wel als voor tal van zondagscholen. Dat
geldt evengoed voor hen die in de huise
lijke kring iets willen vertellen.
Gezelle Meerburgs Chr. Halender
voor 1937. D. H. Littooy Azn., te
Terneuzen.
Met recht mag deze kalender een oude en
goede bekende genoemd worden. Velen, die
nu grijze haren hebben, zullen zich herin
neren, hoe Gezelle Meerburgs kalender reeds
in hun kinderjaren in de ouderlijke woning
aan den muur hing. En nog altijd blijft er
veel vraag naar deze kalender. De reden
hiervoor is inderdaad niet ver te zoeken. De
inhoud toch wordt telken jare uitnemend
verzorgd.
Op de voorzijden vindt men korte medi
taties, geschreven door 12 Geref. predikan
ten. leder predikant heeft een maand voor
zijn rekening genomen. En de tekstkeuze is
Hoogste stand te Scilly 775.1.
Laagste stand te Isafjord 741.0.
Stand vanmorgen halftwaalf 766.4.
WEERVERW ACHTING
Aanvankelijk matige tot zwakke Noorde
lijke wind, opklarend met weinig of geen
regen, lichte vorst; later waarschijnlijk weer
toenemende krimpende wind. zwaar bewolkt
tot betrokken met kans op neerslag, zachter.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
7 Deceember 9.50 uur: Attentiesein 0, d.ï.
Weest op uw hoede!
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De depressekernen, welke Zaterdagmorgen
over de Britsdie eilanden en Scandinavië
waren gelegen, zijn naar het Oosten getrok
ken. Eén er van ligt nog over Denemarken,
doch vult thans snel op. Sterke drukstijgin-
gen traden in het Westen op en veroorzaak
ten gister een krachtige Noordwester tot
Noorder storm over Groot-Brittannië en de
Noordeze. Thans is de wind in dit gebied
sterk afgenomen. De achterstand van de de
pressie heeft over de Britsche eilanden een
flinke afkoeling gebracht
Ten onzent zijn in de bovenlucht de tem
peraturen sinds Zaterdag ook flink gedaald.
Tengevolge van de bovengenoemde druk-
stijgingen. heeft de Azoren-hoogedruk zich
over het Zuidwesten van ons waarnemings
gebied uitgebreid, doch hij wordt aan zijn
Noordzijde reeds weer aangetast door een
ferme depressie over IJsland. Deze depressie
heeft in IJsland en op Janmayen een sterke
temperatuurstijging gegeven en voert ook
reeds over het Westen van Ierland warme
lucht aan.
Het weersverloop ten onzent zal van de
beweging van deze depressie afhangen. Er
bestaat groote kans, dat zij haar invloed
naar onze omgeving zal uitbreiden, waarbij
dan krimpende en later weer toenemende
wind met regen of sneeuw zal optreden.
Over Scandinavië vriest het nog matig,
al is sinds gister de temperatuur er wat ge
stegen. In het overige gebied veranderde de
temperatuur weinig. Het blijft in Duitsch-
land en Zwitserland nog buiig.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 3.2 C.
8 DECEMBER
Zonsopgang 7.58 u.; zonsondergang 3.45 a.
Maan op voorm. 2.19 u.; onder nam. 0.44 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
8 DECEMBER
Van 's avonds 4.15 u. tot 's morgens 7.29 xl.
zoodanig, dat deze meteen een handleiding
geeft voor de dagelijksche Lezing der H,
Schrift in onze gezinnen.
De achterzijden geven Christelijke verha
len van den bekenden schrijver Bertie Ham.
Tenslotte vermelden we nog, dat het
schild een treffende voorstelling geeft van
Lot, die met zijn beide dochters vlucht uit
Sodom, dat door het oordeel Gods werd ver
woest
ójen nieuwe sprong voorwaarts
:ember is de werfmaand bij uitnemendheid. Korte dagen, lange avonden,
istelijke feestdagen, behoefte aan meeleven, drang naar gemeenschaps-
fcvoel, barmhartigheidsstreven. Laatste maand van het jaar, dankensstof voor
ïverdiende zegeningen, plicht tot uitdragen van het beginsel, haastig doen
5lg{Vt nog verzuimd werd.
en
/er«cember kan nog ten volle benut worden om het Christelijk dagblad uit te
;erW Is er iets, wat duidelijk spreekt in dezen tijd van geestelijk, ep van
Maatschappelijke onrust, dan is het de noodzakelijkheid om het pad van de
Pers te effenen. Daar behoeven niet zoo veel woorden aan ver-
driJlld te worden. Elk onzer is het eens over deze groote zaak. Elk weet, dat
groote goed van de gemeenschappelijke Christelijke actie in ons land
dichts kan worden overgedragen van geslacht op geslacht, wanneer onze
Pers daarbij optreedt als wegbereider en als schild.
siniu (s het qelukkig zoo ver, dat niemand zich behoeft te schamen, wanneer hij
jedl
■natreedt als pleitbezorger voor onze courant. Inhoud, uitvoering en prijs,
?uVnen volkomen den toets der vergelijking doorstaan.
roet
Üog voornamer, wijl het hier gaat om geestelijke goederen, is, dat de inhoud
,,efnsluit bij onze levensopvatting en onder de oogen van elk gezinslid kan
^prden gebracht. Geen vrees behoeft te bestaan, dat ingegaan wordt tegen
itn arbeid van Kerk, School, Gezin en Eigen Organisatie.
.dj
zen^i spraken vóór een maand af, dat wij samen aan den arbeid zouden gaan
>or de actie „Een nieuwe sprong voorwaarts"*
December is zoo
buitengewoon geschikt
Het werven voor ons blad valt zoo mee. Inhoud vol variatie. Lage prijs.
Actueel Feuilleton. Bijlagen van onderscheiden aard.
Lezers en 'Agenten brachten opgave van groote drommen nieuwe vrienden.
Zelfs in dezen zwaren tijd loopen mooie getallen binnen.
Het Groote Zondagsblad, eenig in zijn soort, een weekblad gelijk, biedt een
grooten steun.
Nu moet December voor dit jaar een kostelijk slot geven.
Daarom deelen wij mede, dat wie zich thans abonneert voor minstens één jaar
al de nummers vóór 1 Januari a.s. g^tis zal ontvangen. Met inbegrip van de
Zondagsbladen en van het extra verzorgde nummer voor de hooge feestdagen.
welke op komst zijn.
Ter aanmoediging
leder, die een abonné aanbrengt, ontvangt de gelegenheidspremie. Onze keuze
viel op een VERLOVINGS-HUWELIJKS-LEPEL V^N PRINSES
JULIANA EN PRINS BERNHARD.
HET MOOIE ZAL HIERBIJ ZIJN. DAT DITMAAL DEZE LEPEL
WORDT GEZONDEN ZOOWEL AAN DEN AANBRENGER ALS
AAN DEN NIEUWEN LEZERI De verzending heeft plaats na het
Vorstelijk Huwelijk.
Wie meer dan vier lezers aanbrengt, krijgt naast de lepels nog thuis
gezonden een VERRASSING VAN HUISHOUDEL1JKEN AARD.
Op dat gebied is onze Afdeeling Propaganda, men weet het, zeer vinding
rijk, De vijf wervers, die aan den top staan, worden nog extra bedacht.
Wij laten nu nog volgen enkele voorwaarden, welke bij deze campagne in
acht worden genomen.
lo. De nieuwe lezers mogen in het jaar 1936 niet reeds
voorgekomen zijn op onze lijst van abonné's.
2o. De namen en woonplaatsen van aanbrengers, zoowel als
van nieuwe lezers moeten duidelijk worden ingevuld op
het inteekenbiljet. liefst met blokletter.
3o. De nieuwe lezers verbinden zich voor minstens één jaar.
tin nu, vrienden, aan den slag. Eendracht maakt Macht, moet het symbool
blijven.
Hand in hand voor het Christelijk Dagblad, zij de leus van onze lezers. Wij
vragen slechts moreelen steun. Wij verwachten die echter van allen, die het
belang van een sterke Christelijke Pers inzien als een onmisbaar instrument,
ook van het rijk vertakte Christelijk vereenigingsleven.
Nog veel meer plaatsen zullen dan bewerkt kunnen worden. Steeds méér zal
het Christelijk volksdeel rustig den gang der tijden kunnen afwachten, wan
neer het de wetenschap heeft, dat mét hun kinderen straks zal optrekken de
voor ons gesloten toekomst tegen, een krachtige Christelijke Pers, gedreven
niet door winstbejag, doch door het beginsel, hetwelk naar het Woord Gods is.
AFDEELING PROPAGANDA,
