Ü&dïZWOLS(HE
De Britsche Koningskwestie
Nieuwe heeren nieuwe wetten!
MAANDAG 7 DECEMBER 1936
EERSTE BLAD PAG. a
Hoofdkanloor-. Den Haacj
Actieve Vertegenwoordigen Gevraagd
De Spaansche burgeroorlog
TOESTAND IN SPANJE
ONGEWIJZIGD
Gister een rustige Zondag
Een correspondent van „United Press"
heeft een tocht gemaakt langs de verschil
lende fronten in en bij Madrid. Hij kwam
daarbij tot de conclusie, dat het eigenlijk
aan de vuurlinie veiliger is dan in het hart
van de stad, waar vooral de luchtbombar
dementen groote verwoestingen aanrichten.
De Zondagsrust werd op een groot deel
van de fronten geëerbiedigd; op sommige
punten is zelfs geen schot gevallen. De na
tionalisten zijn nog steeds in het ziekenhuis
in de universiteitswijk gelegerd, waar ze nu
al drie weken lang aan alle aanvallen van
de regeeringtroepen weerstand bieden. De
vensters van de benedenverdieping zijn met
zandzakken gebarricadeerd. Een officier van
de roode troepen vertelde den correspon
dent, dat de nationalisten in de kelders
leven en blijkbaar een. verbindingslinie met
de achterhoede moeten hebben langs een
diepe, onderaardsche gang, daar de pakken,
die de vliegtuigen zoo nu en dan laten neer
vallen, niet voldoende kunnen zijn voor de
benoodigde voeding en munitie.
Het Casa Velasquez, waar eens de Fran-
sche universiteitsstudenten waren gehuis
vest, is thans niemandsland.
Een kalme Zondag
De bevolking der hoofdstad heeft een be
trekkelijk kalmen Zondag beleefd. Het was
juist een maand geleden, dat de nationalis
tische voorhoede onder commando van
kolonel Yague bij de Manzanaresbrug arri
veerde en opnieuw is de worsteling om het
bezit van Madrid tot staan gekomen, zooals
uit de berichten van beide partijen blijkt.
„De operaties rondom Madrid aldus
6eint de verslaggever van Havas te Tala-
vera de la Reina bevinden zich weder
om in een fase van stilstand. Gisteren is "t
den geheelen ochtend volkomen kalm ge
bleven. In den namiddag ontwikkelde de
nationalistische artillerie een zekere mate
van activiteit door het openen van een
bombardement op de Noordelijke stads
wijken. Het vuur werd door de regeerings-
batterijen niet beantwoord. Algemeen ge
looft men in nationalistische kringen, dat
de linksche troepen uitgeput zijn door de
herhaalde pogingen, die zij ondernomen
hebben om het beleg te breken. Niettemin
neemt men voorzorgsmaatregelen, daar de
apathie, waarvan de rooden blijk geven,
ook wel een gevolg zou kunnen zijn van
voorbereidingen voor een nieuw tegen-offen
sief.
Geen bombardementen.
Van de betrekkelijke kalmte van dezen
fraaien herfst-Zondag maakte de bevolking
der hoofdstad een dankbaar gebruik. Dui
zenden maakten een wandeling in het cen
trum van de stad en naar de Paseo de Cas-
tellana, de prachtige laan in het Noord-Oos
ten van Madrid. Wel is waar dreunde tel
kens weer het kanon, doch de bevolking is
hieraan reeds zoo gewoon geraakt, dat zij
hieraan als het niet toevallig de eigen wijk
betreft, nauwelijks nog aandacht schenkt.
Driemaal hebben Zondag, om 8, 11 en 4
uur, de sirenen geloeid, ten teeken, dat
vijandelijke luchtstrijdkrachten in aantocht
waren. Geen enkele maal is de stad echter
uit de lucht gebombardeerd, hetgeen vol
gens de autoriteiten te danken is aan het
snelle ingrijpen der regeeringsvliegers, die
den vijand beletten het hart der stad te
bereiken.
In regeeringskringen verwacht men, naar
United Press meldt, dat de nationalisten
binnen enkele dagen een nieuw offensief
zullen ontketenen. Men noemt hiervoor den
gsten December, zulks op grond van het
feit dat de rechtsche radiostations hebben
verzekerd, dat „de feestdag der Onbevlekte
Ontvangenis een dag van glorie voox Spanje
zal zijn".
In verband hiermede worden in de bui
tenwijken van Madrid overal barricades ge
bouwd, welker onderdeelen door gewapend
beton bijeen worden gehouden.
Zwarthemden te Algeclras?
Naar te Gibraltar verluidt zou door een
vaartuig, dat geen enkele vlag voerde, doch
dat door een kanonneerboot werd geëscor
teerd, een troep van 2500 Italiaansche zwart
hemden te Algiers zijn aan land gezet.
Men wil Edward nog
wat den tijd laten
Straalbetoogingen
ten gunste van den koning
De spanning in het Britsche Rijk rond
de kwestie van het huwelijk van koning
F.dward houdt nog steeds aan. Zondag
hebben er voortdurend beraadslagingen
en besprekingen plaats gehad, zoowel in
de ambtswoning van Baldwin in
Downingstreet, als elders. De premier
heeft bovendien een langdurig onder
houd met de koningsmoeder Mary
gehad, wier gezondheid onder de hui
dige onzekerheid ten zeerste schijnt te
lijden, zoodat zelfs voor een nerveuze
ineenstorting wordt gevreesd.
Vermoedelijk zal ook heden in 't La
gerhuis nog niet een beslissende .ver
klaring worden afgelegd.
Naar Reuter verneemt, was de situatie
Zondagavond na de kabinetsbijeenkomst al
dus, dat men koning Edward zooveel tijd
wenscht te laten als hij noodig acht om in
zake de constitutioneele vraagstukken tot
een besluit te komen. Er is geenszins sprake
van, dat het kabinet op eenigerlei wijze
een ultimatum zou hebben gesteld of eenig
formeel advies zou hebben verstrekt om
trent hetgeen hem te doen zou staan.
Al wat tot nu toe is geschied, is, dat na
den stap van den koning bij den minister
president aangaande de mogelijkheid een
morganatisch huwelijk te legaliseeren,
Baldwin eenige besprekingen met den
kon mg heeft gevoerd, welke natuurlijk de
reeds bekende toespeling inhielden, dat 't
Vereenigd Koninkrijk en de regeeringen der
dominions niet bereid zijn het initiatief
voor een morganatisch huwelijk te nemen.
Men meent te weten, dat het onderwerp
der beraadslagingen van het kabinet de
voorbereiding is geweest van documentaire
formaliteiten, welke vereascht zouden wor
den, indien de koning een beslissing zou
nemen, welke constitutioneele gevolgen zou
hebben.
Ofschoon, gelijk gezegd, heden nog geen
definitieve verklaring van Baldwin in het
Lagerhuis tegemoet mag worden gézien, is
het zeer wel mogelijk, dat hij toch deze ge
legenheid zal benutten, om enkele misvat
tingen weg te nemen, welke in de publieke
opinie zouden kunnen wortel schieten.
In een bijeenkomst te Islington heeft
George Lansbury, de vroegere leider der
Labourpartij, zich tot tolk gemaakt van de
algemeene sympathie met den koning, met
koningin Mary en de leden der koninklijke
familie.
Lansbury verklaarde met name: t,wi]
betreuren allen den huidigen moeilijken
toestand en hopen, dat er nog een middel
zal worden gevonden om deze kwestie te
regelen, op een wijze, welke het land en
de koninklijke familie zal kunnen voldoen.
Betoogingen voor Edward
In Downingstreet heeft de menigte
enkele malen betoogd ten gunste van
koning Edward. Zij zong daarbij het
„God save the King" en andere liederen,
waarin de verknochtheid aan het ko
ningschap wordt tot uitdrukking ge
bracht.
Tegen vier uur kwam de aartsbisschop
van Canterbury den premier in Dow
ning Street bezoeken. Bij zijn aankomst
werd hij door de menigte, die in White
hall was saam gestroomd, begroet met
de kreet: „Wij willen koning Edward!"
en bij zijn vertrek, tegen half vijf kwam
het opnieuw tot een betooging. De poli
tie moest zelfs tusschenbeide komen
om ruim baan te maken voor de auto
van den prelaat. Op den hoek van Dow
ning Street en Whitehall zwaaiden
twee vrouwen met plakkaten, waarop
te lezen stond: „Laat den koning met
rust Abdicatie is 't sein voor revolutie".
Kort voor het begin van de kabinetszit
ting, die op half zes was bepaald, teekende
zich eenige onrust af onder de 5 600 per
sonen, die de trottoirs van Downing Street
vulden. Toch behoefde de politie het pu
bliek slechts een weinig terug te dringen.
Om half zes kwamen eenige zwarthemden
de straat in, die fascistische kranten bij
zich hadden, met het opschrift: „Wij willen
onzen Koning". Het publiek toonde nogal
wat instemming met hun optreden.
te trachten van den leider der oppositie de
ven-zekering te krijgen, q at deze geen alter
natief kabinet zal vormen.
De Labourleidar A 111 e e heeft met be
trekking tot de laatste passage van de rede
van Churchill verklaard, dat voor een
dergelijke verklaring geenszins aanleiding
bestond.
Blijft de koning bij zijn huwelijksplannen?
In politieke kringen te Londen bestond
gisteren de indruk, dat de koning bij zijn
plan, om mevrouw Simpson te huwen, zou
blijven. Daar het kabinet zich hiertegen de
finitief verzet, zouden de ministers reeds
schikkingen hebben getroffen, om voor alle
constitutioneele gebeurlijkheden gereed te
zijn. Er bestaat voor niemand eenige twijfel,
dat afgezien van eenige op zich zelf staando
personen, geen enkele verantwoordelijke
parlementaire groep een andere houding
kan aannemen dan Baldwin. Indien sommi
ge afgevaardigden het denkbeeld huldigen
den koning voor onbepaalden tijd gelegen
heid tot nadenken te geven, houdt dit niet
in, dat hun sympathie voor óen vorst hen
:n openlijken strijd tegen de grondwet
zal verleiden.
De omstandigheid, dat sommige personen
en dagbladen op de mogelijkheid zinspelen
van een conflict tusschen den koning en
het parlement, versterkt slechts den wensch
van de meerderheid, om den eersten minis
ter te steunen en de grondwet na te leven.
Het schijnt zelfs, dat de geruchten en
zinspelingen volgens welke eenige personen
de populariteit van den koning zouden kun.
nen uitspelen tegen de regeering, den vorst
eerder schade doen, dan zijn zaak begun
stigen. In een speciale editie meldt de
„Sunday Dispatch" met enorme kop
pen, dat de koning zijn besluit heeft
genomen en dat het hem onmogelijk
is, het verzoek van de regeering in to
willigen.
Het blad voegt hierin aan toe. dat
een abdicatie in beginsel slechts kan
geschieden door den minister-president
in het Lagerhuis. De koning kan niet
ingaan op de wenschen die men heeft
uitgesproken ten aanzien van zijn par
ticuliere leven.
Evenmin kan hij het Rijk een slag
toebrengen, die het gevolg zou kunnen
zijn van de onmogelijkheid, een andere
regeering met een ander standpunt to
vinden.
Companys mocht Frankrijk
niet binnen
Bij wilde politieke rede houdeu
Naar het „Journal" uit Perpignan ver
neemt. is de president van de Catalaanschc
generaliteit. Luis Companys, die Zondag
in het „Vélodróme d'Hiver" te Parijs een
rede zou uitspreken, aan de Fransche grens
tegengehouden.
Companys was reeds in de Fransche
grensplaats Laserre aangekomen, toen hij
daar werd opgewacht door den prefect van
het departement van de Oostelijke Pyre
neeën, die hem mededeelde, dat aldus het
blad „de Fransche regeering in verband
met de gespannen gemoederen en mogelijke
incidenten, hem verzocht af te zien van zijn
reis en deze tot een gunstiger tijdstip uit te
«lellen".
De „Humanité" laat In baar kolommen
een protest hooren tegen dezen maatregel
en stelt de vraag, op wiens bevel deze pre
fect die blijkbaar nauwkeurige opdrach
ten heeft ontvangen gehandeld heeft.
De Italianen in Abessinië
N?-"UW gebied bezet
Een Italiaansche colonne, onder aanvoe
ring van generaal Mariotti, heeft Tiggio
bezet.'de hoofdplaats van het Abessnnsche
district Aroessi.
De troepen zouden door de bevolking geest
driftig zpju ontvangen.
Alle afspraken afgezegd
Gistermiddag werd aan het Buckingham-
paleis te Londen een biljet met het volgen
de opschrift aangeplakt: „Alle officieele af
spraken van den koning zijn geannuleerd".
De vorst zou Dinsdag a.s. twee dagen op
reis gaan naar industriegebieden in het
Noorden, Staffordshire en Birmingham.
Het bericht werd bekend gemaakt na een
telefoongesprek tusschen den koning en de
leden van het koninklijke huis, die in het
Buckingham-Paleis waren gebleven.
Winston Churchill heeft met be
trekking tot de constitutioneele crisis ver
klaard, dat geen conflict bestaat tusschen
den koning en het parlement, daar dit
geenszins is geraadpleegd. De vraag waar
het om gaat is, moet de koning op advies
van het kabinet van den oag aftreden? Een
dergeliik advies is onder het parlementair
regiem nog nimmer aan den koning gegeven
Geen enkele minister heeft bevoegdheid om
den koning tot aftreden te adviseeren.
Het kabinet heeft geen enkel recht zich
:er deze kwestie uit te spreken, zonder
zich tenminste van te voren van den wensch
van het parlement te hebben vergewist. Een
onbehecrscht aftreden onder de huidige om
standigheden zou voor de constitutioneele
positie van de monarchie een onberekenbaar
nadeel beteekenen. en dit instituut zelf
zeker schaden.
Indien, zooals men beweert, de koning
aan zijn ministers heeft voorgesteld, een wet
in te dienen, waartoe deze niet bereid zijn.
moet het antwoord der ministers een
gering zijn om aan het verzoek des konings
recht te doen wedervaren, en indien de ko
ning weigert, den raad zijner ministers op
te volgen staat het dezen vrij hun ontslag
te nemen, doch zij hebben niet het recht,
pressie op den koning uit te oefenen, door
li U reedt gebruiker van
Lunchkaas
.DRIE TULPEN'"
l uit door fijne
bijzonder
>edingi*
DE ZIEKTE VAN
PRINSES AMGARD
Patiënte opgenomen in
particuliere kliniek te Berlijn
Geen.reden tot ernstige
bezorgdheid
(Van onzen Duitschen correspondent)
H.D.H. Prinses Armgard zur Lippe-Bies-
terfeld, de Moeder van onzen toekomstigen
Prins Gemaal, is kort na haar terugkeer uit
Nederland op het stamslot te Reckenwalde
zoodanig ongesteld geworden, dat de ge-
neeshoeren haar de raad gaven, zich ter
verpleging te laten opnemen in een partcu-
liere kliniek in de Burggrafenstrasse te
Berlijn. De eerste geruchten, welke wij
over de ziekte van Prinses Armgard ver
namen, klonken wel eenigszins alarmce-
rend. Wij werden hieromtrent echter gerust
gesteld door Z.D.H. Prins Aschwin, met
wien wij een ontmoeting hadden. Prins
Bernhards broeder deelde ons mede, dat de
toestand zijner Moeder in geen enkl opzicht
reden geeft tot ernstige bezorgdheid. De
ziekte van Prinses Armgard moet voorname
lijk worden toegeschreven aan de buiten
gewoon ongunstige klimatische weersge
steldheid, welke de laatste tijd in Noord- en
Oost-Duitschland heerscht. Haar toestand is
intusschen van dien aard, dat er geen rede
lijke twijfel aan bestaat, of Prinses Arm
gard zal binnenkort in zooverre hersteld
zijn, dat zij zich nog vóór de komende
Kerstdagen weer naar Nederland kan be
geven.
Naar Prins Aschwin ons verzekerde, ont
vangt zijn Moeder vrijwel geen ander be
zoek dan van hem persoonlijk. Eenige ma
len per dag begeeft hij zich naar het zie
kenhuis. om daar eenigen tijd aan het ziek
bed zijner Moeder door te brengen.
In verband met de ziekte van Prinses
Armgard werd ons het volgende, niet on
aardige intermezzo verteld: Donderdag
arriveerde er te Berlijn met een der snelle
vogels van onze K.L.M. een prachtige tuil
bloemen, die vergezeld was van een schrij
ven, waarin Prinses Juliana de beste wen
schen aanbood voor een spoedig herstel
van Prinses Armgard. De Duitsche devie-
zenbepalingen zijn echter uiterst streng en
niet dan in het uiterste geval wordt toe
gestaan, dat de zoo schaarsche deviezen
,vermorst" worden aan zoo weinig nood
zakelijke dingen, als bloemen nu eenmaal
zijn. De mooie bloemenschat scheen dus
voorbestemd te wezeiv om niet toegelaten
en teruggezonden te worden.
De officieele interventio van H.M.'s gezant
te Berlijn, graaf Van Limburgh Stirum,
was noodig, om de „Devisenüberwachung"
er op attent te maken, dat er hier sprake
was van een geschenk, hetwelk niet de
uitgave van een hoe klein bedrag ook aan
deviezen noodzakelijk maakte.
verblendsteenen
in zeer fraaie kleuren
n.v. vereenigde nederlandsche
Chamotte fabrieken
geldermalsen, tel. 3 en 69
Inlijving bij de „Hitlerjeugd"
is thans een plicht
Maatregel is feitelijk een
kinder-conscriptie
(Van onzen Duitschen correspondent)
Iedere staat motiveert zijn wetten met
praemissen, waarin de noodzakelij kheid ol
minstens de wenschelijkheid der betreflende
wet wordt betoogd. De nationaal-socialis
tische Führer-Staat heeft ook van dit parle
mentair gebruik afstand gedaan: hij ieidt
zijn wetten in door een beginsel verklaring.
„Van de jeugd hangt de toekomst vau het
Duitsche volk af. De geheele jeugd moet
dus op haar toekomstig© plichten worden
voorbereid. Daarom besloot de Rijksragee-
ring tot de volgende wet, welke hierbij
ordt afgekondigd."
Aldus de inleiding tot de vier artikelen,
die Baldur von Schirach benoemen tot
„Jeugdleider van het Duitsche Rijk", met
geen andere plicht tot verantwoording dan
alleen maar tegenover Adolf Hitler, en die
decreteeren, dat „de geheele Duitsche jeugd
buiten het ouderlijk huis en de school in
de Hitler-Jeugd lichamelijk, geestelijk
zedelijk moet worden opgevoed in den geest
van het nationaal-socialisme voor den
dienst van volk en maatschappij."
Het is duidelijk, dat deze wet van zeer
groote beteekenis is en zoowel in Duitsch
land alsook daarbuiten werd op dit feit
reeds groote nadruk gelegd. Toch brengt zij
betrekkelijk weinig ingrijpende verande
ringen. Voor een groot deel van het Derde
Rijk beduidt zij eigenlijk niet meer dan
dat een bestaande toestand wettelijk wordt
gefundeerd. Ongetwijfeld kan men hiertegen
opmerken, dat tot heden toe de oudeis in
laatste instantie altijd nog het recht had
den wij zeggen uitdrukkelijk „het rèclit"
omdat de mogelijkheid meermalen on urak
om de intrede hunner kinderen in de
nationaal-socialistische jeugdorganisaue te
weigeren. De jeugdleider Baldur von Schi
rach zegt echter in een oproep, welke naar
aanleiding van de nieuwe wet door hem
werd gepubliceerd, dat ook thans nog het
beginsel der vrijwilligheid in volle omvane
blijft gehandhaafd. Ook vroeger werd dit
beginsel der vrijwilligheid onderstut door
een moreele drang, welke in feite heeiemaal
niet zoo belangrijk versterkt is, doordat er
thans kracht van wet aan werd verleend.
De beweging ten gunste eener veralge
meening der Hitler-Jeugd voor de gansche
Duitsche jeugd werd reeds lang geleden
ingezet. Het nationaal-socialisme maakte de
aanwerving van nieuwe leden voor zijn
jeugdorganisatie zelfs tot het belangrijkste
programpunt van het loopende jaar 1936.
De groote wervingsactie begon tegen
Paschen met geweldige optochten, massa
vergaderingen, sport- en muziekfeesten,
alsmede met imposante plechtigheden
waarbij de jeugd beloften van trouw en
gehoorzaamheid aan den Fiihrer met een
Vooral in overwegend christelijke
katholieke zoowel als protestantsche -
slreken van Duitschland schrikte men.er
niet voor terug, om zoonl geen dwang uit te
oefenen, dan toch minstens de ouders en
meer nog de onderwi'zers sterk onder druk
te zetten. Bijvoorbeeld ia het Rijnland
eischte men, dat van de schoolsche jeugd
80 pCt. lid zou worden van de H.J. Hier en
en daar, het liefst buiten de groote steden,
werd dit percentage zelfs tot 90 opgevoerd.
Kon een school er niet op wijzen, dat haar
leerlingen in .de vastgestelde hoeveelheid
vóór 1 April van dit jaar tot de Hiller-
Jugend waren toegetreden, dan werd
beschouwd als een teeken, dat minstens het
hoofd der school, maar dikwijls ook een
deel der onderwijzers niet berekend waren
voor hun taak. Kwam een school ongeveer
aan het gegeven percentage toe, doch bleef
een bepaalde klas daar beduidend onder,
dan beteekende zulks in den regel het ont
slag van den onderwijzer, dia met de zorg
voor die klasse was belast.
Evenals het fascisme in Italië, beschouwt
ook het nationaal-socialisme in Duitschland
zijn jeugdorganisatie als de eenige afdoende
lichamelijke, geestelijke en zedelijke op
voeding van degenen, die in de toekomst de
leidende idee moeten dragen. Daarom kan
de Italiaan alleen via de Balilla en een
Duitscher alleen via de Hitler-Jugeni lid
worden van de partij.
Nu de Hitler-Jeugd het millioenenleger
van Duitsche jongens en meisjes beneden
do twintigjarige leeftijd gaat omvatten, is
.het zeer de vraag, hoe men binnen enkele
jaren zal kunnen voldoen aan de zoo dik
wijls gedane belofe, dat de leidende functies
in staat en partij bekleed moeten worden
door de jeugd. Het zal niet lang meer
duren, of er gaan jaarlijks honderddui
zenden leden der H. J. over naar de pariij
en al deze jonge menschen droom«n zich,
ij het ook maar een bescheiden „Fünrer"
positie. Vooral daar het nationaal-socialisme
in de leidende functies van de staat onder
de „oude garde'' een uiterst radicale ourui
ming heeft gehouden, zal het niet ".oo heel
eenvoudig zijn, om in voldoende mate o-jk
maar matig of heelemial niet bezold-gde,
zuiver idcëele baantjes vrij te maken. Wel
is men er bereids toe overg'gaan,
om uit de afgestudeerde H. J. een keuze te
doen, en niet automatisch alle leden naar
de partij over te hevelen, doch nu de H. J.
zoo enorm groot is geworden, zal ook bij
een strenge „Auswahl" een machtig leger
van adspiranten zich aan de poorten der
partij blijven verdringen. En hoe moeilijk
het is, om partijgangers, die zich teleur
gesteld voelen, aan een zacht lijntje
houden, heeft het nationaal-socialisme al
eerder ondervonden, toen het na 30 Juni
1934 de han-den vol kreeg met zijn S.A.
Een der grootste bezwaren, welke niet
alleen in Duitschl.and, maar ook ver buiten
de grenzen tegen de nieuwe wet op de
nationaal-socialistische jeugdorganisatie be
staan, is natuurlijk de ernstige vrees, dat
de Duitsche jeugd in de toekomst nog
dan tot nu toe het geval was in de greep
raakt eener „Weltanschauung", die niet in
overeenstemming valt te brengen met wat
een kleine veertig millioen Duitsche pro
testanten en rond twintig millioen Duitsche
katholieken als een eeuwige Waarheid be
schouwen. Hopen wij, dat de, voorloopig
nogal optimistisch lijkende verwachtingen
verwezenlijkt worden van hen, die gelooveu,
dat een zoo massale toevloed van christe
lijk opgevoede en chris*elijk denkende en
christelijk voelende jonge menschen, die
zich thans nog voor een goed deel van de
H. J. verre houden, zelfs wanneer x5j in
naam daarvan lid zijn, een gunstige invloed
zal uitoefenen op het overwegend a-christe-
!ijk karakter der nationaal-socialisiische
j eugdorganisatie
FRANKRIJKS BUITENLANDSCH
BELEID GETOETST
Communisten verklaren zich
tegen Delbos' beleid
Kabinet-Blum blijft
desondanks aan
In de Fransche Kamer heeft het ka
binet-B 1 urn het Vrijdag en Zaterdag
tijdens de debatten over de buitenland-
sche politiek, zwaar te verantwoorden
gehad. Het was met name de commu
nistische eisch, dat de non-interventie-
politiek tegen Spanje zou worden opge
heven, welke het Shibboleth voor het
voortbestaan van het volksfront vorm
de. Toen de communisten dan ook bij
monde van Duclos verklaarden, hun
stem te zullen onthouden aan de motie
van vertrouwen in de regeering, was
men algemeen van meening, dat de
laatste ure voor de Blum-comhinatie ge
slagen had.
De Fransche minister-president Léon
1 u m heeft tijdens zijn bewind meermalen
h'erklaarcL niet zonder communistischen
steun te willen aanblijven. Toen,
einde der scherpe buitenlandsche debatten
dan ook door de socialisten en radicaal-
socialisten een motie werd voorgesteld,
het buitenlandsch beleid van het
kabinet werd goedgekeurd, heerschte er in
het palais Bourbon groote spanning over de
vraag, welke houding de communistische
fractie thans zou aannemen. Duclos mo
tiveerde de houding zijner geestverwanten
tegenover minister Delbos op de volgen
de onomwonden en schier onbeschofte wijze:
_,Wij stemmen blanco in de hoop, dat u in
de toekomst beter uw plicht zult begrijpen,
waarop de heer Yvon D e 1 b o s verontwaar
digde en aJwijzende gebaren maakte.
Vooral die scherpe woorden van den com
munistischen leider na die van Blum deden
gelooven, dat geen compromis meer moge
lijk zou zijn. Toch heeft Blum opnieuw zijn
draai genomen, volgens de gewoonte der
socialisten, om zich door den uitersten link-
schen vleugel te laten opdrijven.
Blum heeft zijn aanblijven trachten te
rechtvaardigen met de volgende persver
klaring.
Blums motieven
„Ofschoon de communistische fractie niet
tegen de motie van vertrouwen in de regee
ring gestemd heeft, stelt zich toch de vraag
voor mijn medewerkers zoowel als voor mij
zelf, of de moedwillig agressieve woorden,
waarmede Jacques Duclos de houding zijner
fractie gemotiveerd heeft, het ons niet on
mogelijk maakten, onze taak verder voort te
zetten. Wij hebben eenstemmig besloten,
aan het bewind te blijven. Wat ons dit be
sluit heeft doen nemen, is vooral het feit,
dat een in de gegeven omstandigheden en
zoo gevaarlijk oogenblik geopende
kabinetscrisis noch in Frankrijk., noch in
het buitenland begrepen zou worden. Zij
zou verwarring stichten in dat deel der
openbare meening, dat de Volksfrontidee
aanhangt en in de arbeidende klasse. Zij
zou het land dreigen te verzwakken en de
sociale hervormingen, die reeds zijn toege
past of nog worden voorbereid, in gevaar
brengen. Maar ik stel er prijs op te her
halen, wat ik reeds daarstraks op de spre
kerstribune heb gezegd, toen ik mij tot de
communistische fractie wendde. Het gaat er
niet alleen om, de moeilijkheden voor het
oogenblik te overwinnen. Het gaat er om
ze op te lossen, dat een gemeenschappelijke
arbeid ook in de toekomst kan worden
voortgezet in een atmosfeer van vertrouwen
en loyaliteit. Ziedaar de vraag, welke nog
open blijft,
De nabije toekomst zal ons leeren, hoe de
communistische partij haar denkt te beant
woorden."
Revolveraanslag op Degrelle
Op Léon Degrelle, den leider der I
Belgische Rex-beweging, zou, naar van de
zijde dozer beweging wordt gemeld, een aan«
slag zijn gepleegd. Er zou met een revolver
op Degrelle geschoten zijn, op het oogenblik
aarop hij in een auto plaats wilde nemen,
Dit bericht, is echter van officieele zijde
nog niet bevestigd. L
Kort Nieuws
Koning Leopold van België is naar i
Zwitserland vertrokken, alwaar hij eenige '1
dagen denkt door te brengen. 1
Gisteren is over geheel Engeland \x
sneeuw gevallen. Boven het Kanaal heeft
een storm gewoed, waardoor een dertigtal
visschersschepen genoodzaakt werden naar
hun havens terug te keeren. L
De politieke politie te Danzig heeft vei>
scheiden socialisten gearresteerd, o.ra. afge« c
aardigde Weber, den hoofdredacteur van de e
.Volksstimme". ft
Er worden nog meer arrestaties venvacht, p
daar F o r s t e r onlangs een krachtige actie v
tegen de oppositie heeft aangekondigd. 0
Blums Kamerrede
In zijn in de Kamer gehouden rede zeide
minister-president Blum o.a., het te be
treuren, dat de vredespolitiek der regeering
niet de instemming van een fractie der
meerderheid heeft.
„Ik herhaal, aldus de premier, na den
minister van buitenlandsche zaken, dat de
Fransche regeering slechts één wettige re-
geering in Spanje kent. De instelling van
een militaire dictatuur in Spanje, met mede
werking van Duitschland en Italië, zou den
internationalen toestand slechts kunnen
verduisteren en de ongerustheid omtrent
den vrede bijgevolg doen toenemen.
Het is zonderling, dat deze waarheid niet
direct tot alle Franschen is doorgedrongen.
De noninterventie politiek heeft het oorlogs
gevaar tenminste verminderd. In Augustus
j.l. was Europa aan den rand van den oor
log, en naar mijn meening werd het door
't Fransche initiatief van den oorlog gered."
De stemming
De motie van vertrouwen in de regee
ring werd aangenomen met 350 t<
171 stemmen. De communisten hebben
zich van het uitbrengen hunner stem
men onthouden.
Slechts door dit feit te willen ignoree-
ren heeft het kabinet-B 1 u m zich, tegen
herhaaldelijk afgelegde verklaringen in,
kunnen handhaven.
Het verongelukte
Duitsche vliegtuig
Een Fransche reddingsploeg heeft de romp
onderzocht van het Duitsche vliegtuig, dat
in heit gebergte nabij Grenoble is veronge
lukt. Men vond in het inwendige de lijken
van vier Duitschers en twee Spanjaarden.
Behalve het logboek trof men in het vlieg
tuig Spaansche brochures aan, mutsen
leden van de Spaansche Phalanx en foto'
van generaal Franco,
'n Nieuw bord.
Deie roode driehoek, met
de punt naar beneden be
tekent, dat men een voor-
igsweg nadert, waarop
het verkeer, dat van
links nadert, voorrang heeft. J,
Ingezonden Stukken»
(Bulten verantwoordeltJitheld der redactie) l|
Rechtszekerheid niet geschonden?»
Geachte Redactie. j1
Naar aanleiding van de met minder off
meerder enthousiasme door vele bladen, na!
en in verhand met de mededeelingen van!
Zijne Excellentie den Minister van JustiiiöF
over de zaak-Ries getrokken conclusie: „hier?
is de rechtszekerheid niet geschonden", zih
het mij veroorloofd daarachter een vraag-ï
teeken te stellen. I
Met velerlei beschuldigingen en aantijging,
gen is deze zaak geëmbrouilleerd. Daarvan!
is met name ten aanzien van de betrokkene
hoofden van departementen de onwaarheid!
gebleken. Doch daarmee is niet vastgesteld!
dat het door mij gestelde vraagteeken ten1
onrechte geplaatst is.
Wat is uit de volkomen begrijpelijk metl
verontwaardiging door den minister vaw
Justitie uitgesproken rede gebleken?
Datgene, waaraan ook voor dien geen ba»
hoorlijk Nederlander twijfelde, dat elke po!
ging tot aantasting der integriteit van dab
hoofden der departementen van Justitie en
Financiën waanzin is.
En voorts datgene, wat a bon entendeurfi
over de gedragingen van den gewezen
thesaurier-generaal te lezen was uit dienoj
in de bladen gepubliceerde „naschrift" .zit!
het dan ook niet in de thans meegedeelde
finesses.
Doch een gansch' andere kwestie, en eeir
kwestie van veel meer algemeen belang en
die met de betrokken hoofdpersoon n i e t
te maken heeft, is, of de rechtszekerheid vol*
komen intact is.
Te meer is dit van algemeen belang, waai
reeds eerder indicaties zich hebben voorge
daan, die er op wijzen, dat het hieronder ta
signaleeren misbruik zou kunnen insluipt-nJ
De vraag: of de regelen des rechts, die cnlfl
tegenover den ernstigste!» misdadiger in acht)
moeten genomen, hier zijn gerespecteerd.
Ik zie daarbij absoluut af van den betroK-j
ken persoon, en meen, dat men, met volko»
men gezonden weerzin tegen wat werd gfr
publiceerde niet mag verdoezelen onjuisthe»
den in den rechtsgang: dat, en dat alleen is
de kwestie der „rechtszekerheid". En dj7.e
vraag dient objectief te worden beant
woord.
En wanneer ik meen, dat ln dezen geenszins
alle bezwaren zijn weerlegd, doel ik niet op
de zeer langdurige preventieve hechtenis,
waarover de buitenstaander niet kan cordeej
len, maar op het volgende:
Blijkens een niet weersproken interruptiej
schijnt het materiaal waarop de Minis tea
zich beroept, zich nietin het dossiei
te hebben bevonden.
Die indruk wordt thans gewekt; en waa
neer die indruk onjuist is, is het ten h gst«
in het belang van 't algemeen vertrouwen
in de rechtszekerheid, dat dit alsnog duide
lijk worde meegedeeld.
Wanneer alleen met buiten het dossier go
houden, dus aan de kennisneming van ver
dachte en zijn raadsman onttrokken stuk
ken de maatregelen van de justitie verdedig
baar zijn, is het recht hier wel degelijk go
schonden.
En als dat mogelijk is, valt op de rechts
zekerheid af te dingen.
Vandaar mijn vraagteeken, waarvoor, oor
deelend naar wat tot heden bekend is niel
van allerlei onsmakelijkheden, maar van d<
juridische formeele zijde der kwestie naai
mijn meening zeker grond aanwezig blijft.
U dankend voor de verleende plaatsruimte
Hoogachtend,
Mr. E. J. E. G. VONKENBERG
Gorinchem, 30 November 1936.
GEZINSHULP
l
In September j.l. werd in Haarlem dj
eerste cursus van het Internaat voor oplel
ding tot huishoudelijke beroepen geopenj
voor werklooze meisjes. Dit Internaat wed
opgericht door de Commissie Vrouwen
Crisis-Zorg van de Centrale voor Werk
loozenzorg, gesticht op initiatief van dei
Raad van Nederlandsche Kerken vool
piactisch Christendom. In samenwerkin|
met de Prot Chr. Nijverheidsschool tej
plaatse zullen gedurende perioden van dril
maanden telkens 40 meisjes tusschen 10
30 jaar zoo goed mogelijk tot huishoudeliikl
beroepen hulpen in de huishouding ol
hulpen bij kinderen mèt en zónder hulp b^
't ruwe werk worden opgeleid. Vervol
gens wordt voor deze meisjes plaatsinj
gezocht in gezinnen, waar zij onder goedi
leiding het geleerde verder kunnen oefenri
om daarna, al dan niet in datzelfde gezii]
een vaste betrekking te aanvaarden.
Half December a.s. zal nu de eerste groei
meisjes de 3-maandelijksche opleiding U
het Internaat beëindigen. Zij zijn nu kia»
voor de praktijkl De Directrice van .ie
Internaat, Mej. E. Boeke zal gaarne «»P
gave ontvangen van allen, die een "an d-fl
meisjes in haar gezin noi-dig zou heh'--n
Zij zal desgewenscht ook graag nadere .fl
lichtingen verstrekken. Men adresseere t ol
10 December: Jeugdherberg „Jan Gijzen1
daarna: Westerhoutpark 8, Haarlem. j
J. A. W. VAN STOETWEGEN,
Secr.esse Vrouwen-Crisis-Zori
