KERK EN ZENDING
MAANDAG 7 DECEMBER 1936
NED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Gameren, J. G. Abbringh
te Papendrecht,
GEREF. GEMEENTE
Beroepen: Te Grand Rapids (N.-Ame-
rika). H. Ligtenberg te Lisee.
GEREF. KERKEN IN H. V.
Bedankt: Voor Rotterdam, J. J. Buskes
Jr. te Amsterdam-Zuid.
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker bij de Geref. Kerk te
Eindhoven is benoemd cand. J. F.
S a 11 i e te Kampen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Westerhaar
Gisteren heeft cand. P. J. M a c k a a y ziju
intrede gedaan bij de Ned. Herv. Gemeent-1
te Westerhaar, sprekende over Mare. 4 2G
29. De jonge leeraar richtte-*zich vervol
gens tot den consulent Ds Jïnsen, en
bracht dank aan de moedergemeente Vrie-
aenveen, aan B. en W., aan notabelen en
kerkvoogden en het bestuur der Chr. school.
nMERITAAT Ds E. G. J. BAL
Ds E. G. J. Bal, predikant' bij de Ned.
Uerv. Gemeente te II e 11 e n d o o r n„ die
eervol emeritaat heeft aangevraagd, is voor
nemens 14 Maart a.s. afscheid te mimen en
zal zich vestigen te Holten. Dö Bal is 64 jaar
oud en diende ook de gemeenten van Nijy-
veen, Holten, Meerenberg en St Philipsland.
Te Hellcndoorn is hij sedert Augustus 1913.
Ds B. BALJON
Ds B. Ba!jon. Ned. Herv. predikant te
Houtrijk en Polanen (Halfweg) heeft tegen
5 Febr. a.s. om gezondheidsredenen eervol
emeritaat aangevraagd bij het Prov. Kerk
bestuur van Noord-Holland.
Ds Baljon werd 23 Sept. 1877 te Rotterdam
gpboren en studeerde aan het Erasmiaansc-h
Gymnasium aldaar en aan de Rijkeuniver
siteit te Utrecht, om in 1902 candadaat te
worden in Zeeland. 5 Febr. 1905 bevestigde
wijlen Prof. Dr J. M. S. Baljon hem te Hout
rijk en Polanen, in zijn eerste cn eenige
gemeente, waar Ds Baljon zijn ambt aan
vaard-de.
Ds Baljon was lid van het Classicaal Be
stuur van Haariem, alsmede van die vereeni-
ging ..Kinderzorg" in de classis Haarlem.
In 1919 werd zijn gemeente belangrijk uit-
iiebrvrid door toevoeging van- het Noordelü1
gedeelte van de Haarlemmermeer. Een nieu
we kerk moest worden gebouwd en Ds
Baljon mocht die 21 Mei 1928 in gerbuik
nemen. Na een diensttijd van precies 32
jaax zal hij nu zijn ambt neerleggen.
DE ZAAK Ds K. VAN DIJK
Wij ontvangen uit Ned. Indië de volgende
mede deel img, die van een bekend conflict
in den kriing der Gereformeerde missionaire
dienaren des Woords het einde bekend
maakt:
„In haar vergadering van 24 November
1936 te Djogja hebben de missionaire pre
dikanten unaniem besloten aan Ds K. van
Dijk hun leedsvezen te betuigen over alle
uitlatingen, waardoor deze zich in zijn eer
als dienaar des Woords zou aangeta^ kun
nen achten, en dat zij deze uitlatingen in
haar geheel Intrekken. Ds van Dijk nam
van deze verklaring met dankbaarheid ken
nis en meende, dat daarin een zoodanige
rechtvaardiging lag van de door hem bij
de betrokken kerken ingediende aanklacht
dat nu wel niemand van hem zou verwaoh-
ten, dat hij over het indienen van die aan
klacht nog leedwezen zal betuigen. Overi
gens is hij, na doze verklaring, volgaarne
bereid, die aanklacht tegen de broeders, die
op deze wijze hun leed-wezen betuigen, in
haar geheel in te trekken. Hiermee sohijnt,
nu ook de Psalmenkwestie van de baan is.
de weg tot hartelijke samenwerking tus-
schen de broeders op Java weer te zijn ge
ef fend".
DE GEREF. KERK VAN NIEUW-BEETS
Ter jongste vergadering van de classis
Draohten der Geref. Kerken heeft D^ H.
S in i t van Rottevalle rapport uitgebracht
ens de commissie van onderzoek naar
de mogelijkheid dat de kerk van Nieuw-
Beets een eigen predikant beroepen zal. De
classis besloot aan de kerk van Nieuw-Beets
te adviseeren tot het beroepen van een
eigen predikant over te gaan.
De Geref. Kerk van Nieuw-Beets werd 20
Sept. 1917 geïnstitueerd en had nog nimmer
n eigen voorgangor. Zij telt 251 zielen,
.o. 110 belijdende leden.
KERKJUBILEUM TE KLAASWAAL
Dezer dagen herdacht de Gereformeerde
Kerk te Klaaswaal haar 25-jarig be
staan in een samenkomst. Ds. E. Mobach, die
de gecombineerde gemeenten Klaaswaal en
Numansdorp dient, bepaalde zijn gehoor bij
Ps. 77 1213, en herdacht de daden des
Heeren in het ontstaan, en in de historie der
Kerk, deze 25 jaar. Ds. Goote em. predikant
van Oud-Beijerland, die in de institueering'
dezer kerk een werkzaam aandeel heeft ge
had, bracht eenige persoonlijke hennnerin-
naar aanleiding van .Jezus Christus is
gisteren en heden Dezelfde tot in der eeuwig
heid" Door een afgev. van de Kerk var
Numansdorp werden gelukwenschen uitge
sproken, terwijl nog enkele schriftelijke feli
citaties werden voorgelezen.
VIERDE LITURGISCHE CONFERENTIE
Te Heumen van 4—6 Jannarl
De Liturgische Vereeniging houdt haar 4e
conferentie van 46 Januari a.s. op kasteel
Hemmen Sprekers zijn: Ds W. H. v-.d. Pol
over „Verschillende typen van Christelijke
liturgie", prof dr A. .T. Wensinck over
„Liturgie in het Oude Testament", prof. dr.
G. Sevenster over „Vragen betreffende
de theorie en praktijk der liturgie", ds J. K.
vandenBrink over Het wezen van den
eerediensl". (theologen-sectie), ds W. A.
Z e y d n e r over „Verwerkelijking van den
liturgischen vorm in de gemeente" en baro
nesse v. B o e t z e l a e r v. Dubbeldam
die een Bijbelbespreking voor de niet-t.heolo-
gen-deelnemers der conferentie houdt. De
heèr Leo Mens neemt de muzikale ver
zorging op zich en houdt een inleiding over
„De taak van den musicus in den eere-
dienst".
Voor nadere inlichtingen en opgaven wen
de men zich tot den secretaris der vereeni
ging, dr. J. Brandenburg, Nassaulaan
43 te Oegstgeest.
OVER DE MUREN HEEN
Het lichtpuntje in de donkere wolken der
kerkelijke gedeeldheid verdien! thans opge
merkt te worden. Zoo ontving de kerkeraad
der Gereformeerde Kerk van Den Haag-
West een brief van den raad der Chr. Geref.
gemeente Den Haag-West, met rouwbeklag
wegens het overlijden van Ds. Van 't Sant.
Dit schrijven, dat zeer gewaardeerd wordt,
zal met dank beantwoord worden. Aldus 't
kerkeraadsverslag.
Kerk en Staat in Duitschland
DER ZIONSFREUND
Een verboden periodiek
Blijkens mededeeling in het zoo juist ver
schenen nummer van het Duitsche Maand
blad ..Der Zionsfreund" dat verschijnt in '1
belang van de Duitsche Jodenzending moet
dit orgaan na 38 jaar te hebben bestaan op
bevel van de Duitsche Reichspressekammer
met ingang van 1 Januari a.s. ophouden te
verschijnen. Pastor Arnold Frank neemt
met een enkel somber woord afscheid van
de lezers en betreurt het dat dit orgaan, dat
zooveel mocht doen voor de Jodenzending
in Duitschland thans het leven moet laten
al is hij van oordeel dat met dankbaarheid
mag geconstateerd dat er nieuwe gelegenhe
den en mogelijkheden zijn om de Joden het
Evangelie te prediken. En hij voegt daaraan
toe:
„Wij hebben meer doopcandidaten dan te
voren. Zeer vele Joden en Joden-Christenen
bezoeken onze Godsdienstoefeningen, bijbel
lezingen en bidstonden. Ook komen ongeveer
250 personen van Joodsche afkomst met hun
familieleden op onze maandelijksche fami
lieavonden. Zeer vele niet-Arische Christe
nen uit heel Duitschland die in geestelijker,
of stoffelijken nood zijn, wenden zich tot
ons en het is mijn plicht hun naar mijn bes
te krachten te dienen en eenige hunner tra
nen te drogen en hen heen te wijzen naar
Jezus, den Trooster en Helper".
DE TOESTAND VAN DEN PAUS
De berichten uit Rome, hoewel niet ia-
hooge mate zorgwekkend, duiden er op, dat
de gezondheidstoestand van Pius XI veel te
wenschen laat. Hij Lijdt aan jicht, heeft
asthmatische benauwdheden, terwijl de ge
zwollen beenen hem beletten, te gaan en
te staan gelijk hij zou willen. Want er
schuilt in dazen bijna 80-jarige nog een
opmerkelijke vitaliteit; men heeft gisteren
veel overreding noodig gehad om hem het
bed te doen houden. Overigens wijst de
voortdurende aanwezigheid van drie genees-
heeren en des Pausen naaste familieleden
er wel op, dat men dien toestand niet zon
der zorg gadeslaat. De Zondag is vrij goed
geweest, maar gisteravond kwam er een
inzinking, welke een consult noodig maak
te. De Paus volhardde niettemin in zijn
voornemen, om de plechtigheid der eerste
adventspreek in de troonzaal op heden bij
e wonen. Overdag heeft hij gisteren nog
angdurig met den kardinaal-staatssecreta
ris gesproken.
Chr. Nationaal Zendingsfeest
In 1937 op 7 Juli
Vrijdag 4 December werd te Utrecht
de jaarvergadering van de Vereen. Chr.
Nat. Zendingsfeest gehouden onder voor
zitterschap van Ds Joh. Rauwe. In zijn
openingswoord herdaoht deze de overleden
leden Ds P. Groote en J. Lens; verder
zendeling Eigenbrod, die nog op het
laatste Zendingsfeest heeft gesproken. Mee
gedeeld werd, dat de secretaris, de heer A.
v. d. E n d t, eeft ernstige operatie moest
ondergaans maar hij gaat thans goed voor
uit. Hetzelfde is het geval met Ds R ij n-
ders, die in het Diaconossenlhuis te Hil
versum werd opgenomen. Herdacht wordt,
dat het eerelid Ds Van Arkel zijn 85en
verjaardag mocht vieren. Ds Drost van
Arnhem werd geluk gewensdht met zijn
herstel.
Enkele beschouwingen werdien gehouden
over het laatste Zendikigsfeest op 1 Juli op
Raaphorst
Voor het Zendingsfeest op Woens
dag 7 Juli 1937 zal het landgoed Mid-
dachten worden aangevraagd. Enkele
voorbereidende maatregelen werden
reeds getroffen.
De penningmeester, de heer S. Ie C1 e r c q,
bracht verslag uit over de exploitatie van
het feest op Raaphorst. De uitgaven bedroe
gen ƒ3194.68, waarvan ƒ87.41 voor vernieu
wing van materiaal en ƒ1117.25 voor de
cantine. De ontvangsten bedroegen ƒ2666.68.
waarvan ƒ1087.71 aan programma's, ƒ582
aan advertenties, ƒ822.25 aan bonnen voor
die cantine enz. Er is dus een nade-elng saldo
van ƒ528. Getracht moet worden dit terug
te verkrijgen uit de inkomsten in 1937»
De collecte bedroeg ƒ1608.02, waarvan
ongeveer de helft uit opbrengst van d"
handwerktent Van dit bedrag werd 10
bestemd voor het fonds ten behoeve v
weduwen en weeaen van zendelingen. Het
overige werd naar evenredigheid over de
verschillende zendingscorporaties verdeeld.
Het weduwen en Weezenfonds kon ƒ625
verdeelen.
Tot nieuwe leden werden benoemd Ds J.
F. Beeren6 te Utrecht en de heer A. v.
D ij k te Heemstede.
„Opwaarts"
Deze bundel is samengesteld door H. te
Merwe en P. de Zeeuw J.Gzn. en is bedoeld
als een herinnering aan wat op de Zondags
school is onderwezen. De inhoud is zeer ver
scheiden: gedenkdagen-kalender, het Evan
gelie in teksten, feestmuziek, gedichten en
novellen. Platen van J. H. Isings en J. de
Vries. Prijs slechts 70 cent geb. Een bijzon
der geschenk voor hen, die de Zondagsschool
verlaten. Vraag dit boek ter inzage aan Uw
boekh. of a. d. N.V. W. D. MEINEMA, Delft.
ST. MAARTENSKERK
TE ZALTBOMMEL
Met de restauratie kan
onmiddellijk worden aangevangen
Vorstelijke gift van Dr. Ir. G. L. F.
Philips en Dr. A. F. Philips
Sinds eenigen tijd worden gelden verza
meld voor een algeheele restauratie van
de Sint Maartenskerk te Zaltbommel,
die reeds jarenlang gevaarlijke scheuren
vertoont. Het Zondagsblad wijdde enkele
maanden geleden een uitvoerig artikel aan
dit fraaie monument van fraaie Ilolland-
sche Gothiek.
Aanvankelijk verliep de inzamelings
actie niet naar wensch, omdat de inkom
sten van het comité slechts traag vloeiden.
De regeering en de provincie wilden nl.
zooals gebruikelijk slechts dan subsidie
de restauratie ter beschikking stellen,
wanneer een aanzienlijk bedrag door parti
culieren zou worden bijgedragen. Ondanks
de vele pogingen, die hiervoor gedaan wer
den, was het tot heden echter niet mogelijk
om meer dan een vijfde gedeele van de he
noodigde som bijeen te brengen.
Het is verheugend en getuigt van
goeden burgerzin, dat dr. ir. G. L. F.
Philips te 's-Gravenhage, oprichter
en oud-mede-directeur der Philips Fa-
Dr Ir G. L. F. Philips Dr A. F. Philips
brieken cn zijn broer dr. A. F. P h i-
lips, president-derecteur dezer fabrie
ken, ervan blijk hebben gegeven, dat zij
hun geboorteplaats Zaltbommel, waar
zij hun jeugd doorbrachten, niet heb
ben vergeten. Immers als ware St. Ni-
colaasverrassing hebben zij den burge
meester van Zaltbommel het ontbre
kende bedrag van f 27.000 ter beschik
king gesteld, zoodat onmiddellijk tot
restauratie van het kerkgebouw kan
worden overgegaan.
De inwoners van Zaltbommel zullen on
getwijfeld met groote dankbaarheid hebben
kennis genomen van deze sympathieke
daad, waardoor het prachtige Gothische
bouwwerk voor Zaltbommel en daarmede
voor Nederland behouden zal blijven.
Gevaarlijke scheuren in de verweerde muren van 'de St Maartenskerk te Zaltbommel
toonen het dreigende verval van het oude kerkgebouw.
PERSONALIA
Dr J. Winkler, de bekende zendings
arts te Balige, is na een 35-jarig verblijf in
de Bataklanden eind November naar Europa
scheep gegaan.
Ds J. Hofker, die Maart a.s. van verlof
in Indië terug verwacht wordt, ontving
verzoek van het kerkbestuur om na aan
komst te Sabang een dienstreis naar Tand
jong Pinang (Riouw) en andere plaatsen
in dat ressort te maken.
A. VAN DER ENDT
der Ned. Zendingsschool te Oegstgeest en
secretaris van het Qhr. Nat. Zendingsfeest,
sedert enkele weken in het Diaconessen-
huis te Leidien verpleegd. Hij heeft een
operatie moeten ondergaan. De toestand
van den patient geeft geen reden tot on
gerustheid!
NIEUWE TIJDSCHRIFTEN
Uitgeverij en Drukkerij AGAR, te Apeldoorn,
drukt tijdschriften 30 A 40 goedkoper dan
wie ook. Vrijblijvend modellen en prijs
opgave vooral voor verenigingen yan groot
belang I .(Adv.),
DINSDAG 8 DECEMBER
HILVERSUM I 1875 M. KRO-Uitzending:.
8.00 Gram.pl. 8.30 Plechtige H. Mis. 9.45
Gram.pl. 11.30—12.00 Gram.pl. 12.15
KRO-Orkest en Gram.pl. 2.00 Vrouvcn-
uur. 3.00 Modecursus. 4.05 Gram.pl. 5.00
De KRO-Melodisten solist. (Om 5.45 Fe-
licitatiebezoek). 6 40 Esperantocursus. 7.00
Berichten. 7.15 Cyclus „Wat deze tijd
leert". 8.00 B ichten ANP. 8.10 Graxr. pl.
8.30 KRO-Orkest. 9.50 KRO-Melodis'.on.
10.20 Gram.pl. 10.30 Berichten ANP. 10.35
KRO-Orkest. 11.05 Gram.pl. 11.15 KHO-
Boys. 11.4512.00 G*am.pl.
HILVERSUM H 301 M. AVRO-Uitzend ng
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Gram.pl. 11.00 Wenken voor de huishou
ding. 11.30 Kovacs Lajos' orkest. IC' .30
Aeolian-iorkest e solist. 1.15 Gram.pl. 3.45
Omroeporkest en solist. 3.05 Kniples. 4.00
Pianospel. 4.30 Radio-Kinderkoorxtig.
5.00 Voor de kinderen. 5.30 Omrc -p-
orkest. 7.00 Voor de kinderen. 7.30 Cafie-
rie „Prins Bernhard". 7.50 BBC-Then'.er-
orkest. Revuekoor en solisten. 9.05 Repor
tage. 9.30 Vocaal concert. 10.00 Orge spel
en vioolrecital. 10.30 Gram.pl. 11.00 Ee-
richten ANP. 11.3012.00 Gram.pL
DROITWICH 1500 M. 12.10 Orkest. 12.501
Orkest. 1.40 Kwintet. 4.40 Orkest. 5.35 Da
Carl Caylus Players. 6.45 BBC-orkest. K.5M
BBC-Zangers. 10.00 Orgelspel. 10.30]
Blaaskwintet en sopraan.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.T 12.50 Kli in-
orkest. 1.30 Salonorke:5.20 Omroepor
kest. 8.20 Omroeporkest en solisten.
484 M.: 12.50 Salonorkest. 1.30 Kleiror-j
kest. 5.20 Orkest. 7.50 BBC-orkest, Revuc-t
koor en solisten. 9.35 Salonorkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 9.05 Voor
dracht. 9.50 Viool en piano. 10.2011.2(1
Barnabas von Geczy's orkest.
ZELFST. POSITIE
Schriftelijke opleiding tot
MAKELAAR
In vaste goederen, hypoth., assurantiën, dooi
N.V. N. 0. S. - A m s t e r d a m-C,
Prinsengracht 668 Telef. 34850 t
GRATIS PROSPECTUS OP. AANVRAAtj
•-Ï-' '(Adv.\
========H
HET DIAKENAMBT
Suldy wesen een 'diaken
En Gods segeninge smaken,
Neemt in goet-doen u vermaken;
Alle sturicheyt wiJt staken,
Weest van minnelijcker spraken.
Laet haer noot u herte raken
Dien de middelen ontbraken.
Spijst de hongerige caken,
Drenckt öe die van dorste blaken,
Troost die naden adem snaken,
Helpt de naeckte onder 't laken,
En de vremde onder daken.
Luvaerts laet u niet genaken,
Welker vingers sijn als haken
En hoer herten God versaken.
Sijt getrou voor alle saken,
Past goe rekening te maken,
Willet bidden end© waken,
Godes loon hebt voor een baken,
Weest soo doende een diaken.
JACOB REVIUS (1586—165S)
DS G. J. PONTIER
Pionierswerk in een snel gegroeide
stad. Geestelijke verzorging
der mijnbevolking. Een voor
post in het Roomsche land
Heerlen bij avond in de St Nicolaasweek.
Drukke, mild verlichte winkelstraten, type
van de moderne stad. Maar dan een uitzon
derlijk type, want heel die samenleving
drijft op den onzichtbaren arbeid van tien
duizenden, die diep in den grond de schat
ten delven, aan welke Heerlen zijn snellen
bloei te danken heeft. Een crucifix aan den
openbaren weg toont, als we 't nog niet
wisten, dat we in 't Roomsche land zijn, en
de talrijke groote gebouwen in deze stad
van amper dertig jaren, zijn óf in den
dienst der R.K. Kerk óf in dien van het
mijnbedrijf. In 't begin dezer eeuw een dorp
van 5000, nu een stad met 50.000 inwoners.
Toen modderwegen met karige verlichting,
nu geasfalteerde straten en een lengte van
60 K M. goed-verlichte wegen. Twee uren
hebt ge noodig om de burgerlijke gemeente
Heerlen in grootste breedte te doorwandelen.
In deze groote mijnstad staat het beschei
den kerkje der Geref. Kerk, die ruim 500
zielen en 200 belijdende leden telt Maar
toen Ds Pontier op 2 Mei 1915 er zijn in
trede deed, waren er nauwelijks 50 zielen.
De arbeid van Ds. Pontier is er een van
buitengewoon formaat waarover te spreken
hem even welkom moet geweest zijn als het
ons is er over te schrijven. Want dit voor-
postenwerk geeft aan den ambtelijken arbeid
een ganseh ander stempel dan aan dien in de
„gevestigde" kerken. Hier moest van den
grond af opgebouwd en moet nóg met allp
inspanning bewaard worden, wat gebouwd is
Het is ons niet bekend, welk type van
dominee een mijnwerkersbevolking vraagt,
maar we zouden zoo zeggen: de jubilaris
van 10 December beschikt over de voor
waarden: een stevige, gezonde verschijning,
een menschelijke dominee, van een Bra-
bantsche gemoedelijkheid, maar met een
ernstige ondertoon, waarin ge de liefde be
luistert voor de zielen, welke hem toebe-
trouwd zijn èn voor de zooveel meerderen,
die in duisternis van on- of bijgeloof om
hem heen leven.
Van zijn studeerkamer uit ziet Ds Ponticr
over het glooiende Limburgsche landschap,
waarop hier en daar groepen .woningen
plekken: .„Arbeiderskolonies noemen we die
hier. Ik heb er heel wat zien bouwen ja,
je kunt hier nü fatsoenlijk loopen of fietsen,
maar toen ik hier kwan\ waren modder-
schoenen aan de orde van den dag".
„Daar moet toch wel een bijzondere oor
zaak geweest zijn, dominee, dat u dit nau
welijks ontgonnen arbeidsveld gekozen hebt?"
„Kijk u eens, dat zit zoo. Eerstens ben ik
van geboorte al een Zuiderling, een Braban
der. Tweedens was mijn predikant-worden
iets anders dan wat ik bovenal begeerd
had: Zendeling worden. Doch toen mij dui
delijk was, dat God dien weg had afgeslo
ten ja, dat heeft mij veel pijn gekost
heb ik mij met volle liefde op de andere zijde
der Evangelieverkondiging geworpen. En
derdens, u begrijpt, juist de aard van het
werk in Limburg trok mij aan. In Waard
huizen,. mijn eerste gemeente, had ik trou
wens ook al een eigensoortige bevolking;
daar woonden de houthakkers en griend-
werkers. en ook personeel der baggerwer-
ken, en onder deze heb ik toen al geëvange
liseerd. In 1913 heb ik gepreekt in Heerlen,
dat wil zeggen: voor eenige tientallen hoor
ders in een huiskamer. In 1914 heb ik zes
vacantieweken hier doorgebracht. Ik wilde
er, omdat ik deputaat was voor de kerken
in Limburg, meer van weten. En toen de
kleine groep een zelfstandige, kerk geworden
was, ben ik naar Limburg getrokken en
ik heb er nooit spijt van gehad".
„Maar hoe kon zulk een zwakke gemeen
te dat financieren: een predikant en een
kerk?"
„O, dat was in handen der provinciale
deputaten. U moet weten, Limburg was toen
voor ons nog vrijwel blanco. In Venlo stond
Ds Dekker, ik kwam in Heerlen, en zoo
hadden we ieder ongeveer de helft van I.im
burg. De kerkgebouwen werden op naam
van den penningmeester der deputaten ge
zet: Venlo op Almkerk, Heerlen op Klun-
dert. Zoo begon het. En toen was punt één*
verkenningstochten door heel Zuid-Limburg
om Gereformeerden te vinden. Allengs ge
lukte het, hier en daar groepen te vormen,
en daaruit is gegroeid, wat nu de Geref.
Kerken van Maastricht. Heerlen en Tree
beek zijn. In Treebeek heeft de heer Tam
boer voortreffelijk werk verricht. Er is
daar nu een kerk van pl.m. 1000 zielen."
„Uw arbeidsveld zal zeer uitgestrekt
zijn?"
„Ja, ik heb zelfs nog leden van m'n ge
meente in Vaals en in Aken. In Terwinse-
len is een hulpkerk, in Waubach een Evan
gelisatiegebouw gezet (waar cand. Goris
hulpprediker is), dat zijn dus mijn vaste
posten buiten Heerlen. Maar dan verder
wonen mijn gemeenteleden alle kanten uit
ja, met de fiets, maar dat valt niet mee
in dit heuvelland".
,.,Uw gemeente bestaat vermoedelijk bijna
geheel uit mijnbevolking?"
„Vrijwel geheel. Middenstanders niet. Die
maken in het geheel Roomsche winkelbe
drijf geen kans. En verder nogal wat amb
tenaren. De mijnwerkers in deze streek zijn
meestal Noord-Nederlanders, d.w.z. geen
Limburgers. En buitenlanders ja, ik
wilde wel, dat we daar meer voor konden
doen. Onlangs was er een Honeaarsch stu
dent van de V.U., die voor de Hongaren ge
sproken heeft. Zelf heb ik een Hongaarse!)
meisje op catechisatie. Maar dat zijn enke
lingen. Er zijn hier zooveel nationaliteiten".
„Uit deze mededeeling leid ik af, dat uw
werk een sterk Evangeliseerend karakter
heeft".
„Dat ligt in den aard der zaak. Vergeet u
niet, dat hier honderden Protestanten woon
den en wonen, van wie gezegd kon worden:
Niemand zorgde voor hun ziel. Wij moeten
eerst onze menschen ontdekken. Zoo in
Waubach bijvoorbeeld. Daar zijn we be
gonnen in een herbergzaal, toen een huis
gehuurd (waar één onzer broeders een
stichtelijk woord sprak) en nu hebben we
er een eigen gebouwtje. In Terwinselen is
een hulpkerk door de mijndirectie gezet,
voor gezamenlijk gebruik van Herv. en
Geref. De Herv. hebben er Zondagsmorgens
hun samenkomsten, wij 's middags".
„Evangeliseert u ook onder de Room-
schen?"
„In dit opzicht is er veel veranderd in
onze mogelijkheden. Vroeger, in don tijd
der coalitie, konden wij bij de R.K., omdat
ij „de kerk van Kuyper" waren, meer
bereiken. Wij hebben het geprobeerd met
straatprediking en zangkoor, maar de ver
gunning is ons ontnomen. Toen met licht
beelden-avonden en Zondagsschool. Een
nkele R.K. komt wel eens over. doch dat is
dan meestal door 't gemengde huwelijk. In
Susteren hebben wij een kans gehad, omdat
de chef van het station, zelf Geref., onder
zijn personeel werkte, maar toen hij ver
trok, is ook dat weer in elkaar gezakt".
„Acht u de R.K. objecten voor Evangeli
satie?"
„Absoluut. Zij hebben geen besef van
wat het is, door genade alleen zalig te
worden. En hun levenspraktijk, nu ja,
u weet, dat daar alles bij door kan. En
dan: zij hebben in hun denkwereld meer
dan wij! Er is ook bij den clerus een toe
neming van dit besef merkbaar. Het zegel
van den vorigen bisschop van Roermond
droeg de woorden t,Heer, blijf bij ons", dat
van den tegenwoordige „Sterre der zee":
Vooral de Maria-vereering neemt sterk toe
ach, hoe graag zou ik hier een theol
doctor aan 't werk zien, die met de R.K
leiders deskundig praten kan. Een mijner
beste kansen is nog de begrafenis; daar
vergeet ik nooit te spreken over God den
Vader, den Zoon en den Heiligen Geest, cn
van Jezus Christus, geboren uit de maagd
Maria, opdat zij zullen h o o r e n, dat wij
niet zóó denken, als zij ons toeschrijven".
„Een vraag, dominee: teekent zich in de
geestelijke gesteldheid van den mijnwerker
ook iets af var -ijn beroep, zooals bijv. bij
de visschers?".
„Zeer stellig. De mijnwerker leeft in de
sfeer van het altoos in gevaar zijn. Onder
gronds zijn het ruwe lui er wordt vreese-
lijk gevloekt in de mijnen maar boven
gronds zijn het beste kerels. Eigenaardig is:
een mijnwerker voelt zich, is zich zeer wel
bewust, dat wij licht branden van z ij n
arbeid. U zult bij hen mystieke aanleg vin
den; Apostolischén zijn hier bijv. heel wat.
Het Leger des Heils daarentegen wil er
hier niet in, kent geen mystiek. Ook hebben
we hier de z.g.n. Godsgemeenfe, dat zijn
perfectionnisten. Overigens een best volk
Bang ben ik hier nog nooit geweest en u
weet, cr zitten hier elementen van allerlei
slag..."
„Kunt u spreken van een intellectueelen
inslag?"
„Daartoe ontbreekt hun de tijd en de
animo. Kennis vergaderen is niet hun sterk
ste kant. Merkwaardig is, dat de mijnwer
ker de waarde van het geld niet kent. Voor
zijn kinderen het mooiste speelgoed, voor
zijn vrouw de beste mantel".
„Toen ik hier kwam, was er één Chr.
school van de Hervormden. Later is het een
school voor C.V.O. geworden. Verder is er
nu een school van C.N.S. met 100 (bijna
alle Geref.) leerlingen. Onze school is een
unicum in 't land: een houten school.
Toen wij een betere hoopten te bouwen
kwam net het stopwetje en zoo hebben we
nóg een houten school in 1936. Zij is een
restant uit den tijd der Belgische geïnterneer
den, toen heb ik nog in Fransche diensten
gepreekt voor de Belgen!"
„Dominee, ik heb den indruk, dat u een
zeer bezet leven hebt Laat u dat nog tijd
voor bijzondere belangen?"
„Als ik u zeg: drie avonden per week
catechisatie, verder vergaderingen, 's mid
dags altijd op huis- of ziekenbezoek ja,
ik hecht aan praten met de menschen. het
persoonlijk contact, de grootste waarde
's morgens op de studeerkamer. En Zon
dags, nu ja, toen 't moest, ook 's avonds nog
catechisatie. Dan de briefwisseling! Alles
wordt je hier gevraagd en ik stel er prijs
op, niemand onbeantwoord te laten. Voor
kranten lezen heb ik menigmaal geen tijd.
Alleen de Woensdagmiddag is voor m'n ge
zin. En vergeet u niet: de afstanden".
„Zoodat er van „liefhebberijen" niets te
recht komt?"
„In zooverre, dat ik en dat is tenslotte
alles weer ten goede van onzen arbeid
nog verschillende dingen aan de hand heb.
Pas ben ik lid geworden van den Voogdij
raad te Maastricht; verder secretaris der
afd. Mijnstreek en lid van de Prov. Com
missie van het Ned. Bijbelgenootschap,
waarin ik graag werk; het deputaatschap
voor de Zending heb Ik pas neergelegd en
20 jaren waargenomen; dan voorzitter van
het schoolbestuur; prov. secretaris voor de
V.U.; in het bestuur der Vereen. tot steun
aan Prot. Krankzinnigen. Enfin, u hegrijpï
er blijft weinig tijd over...,.,"
„Tk stel mij voor, dominee, 0at u op dl
22 jaren in Heerlen met groote voldoening
terugziet".
„O, er is veel reden tot 'danken. Goiï
heeft immers ons kerkelijk leven willen ge
bruiken als een haard voor de verkondiging
van het Evangelie in Limburg. En al zou il
veel, véél meer willen doen en gedaan zien
als ik terugzie op het begin, dan is mij»
hart vervuld van dank. Óók met ootmoed
want hoe zwak zijn wij en hoe vaak doe}
wij 't verkeerd. Maar God laat Zijn werl
niet varen en daaraan te mogen meearbe»
den. is mijn lust tot op dezen dag geweest'
„En uw arbeid ligt nu tóch in 't verleng
de van uw jeugd-idealen".
„Inderdaad. In mijn jonge Jaren zag il.
veel van 't Leger des Heils en Jeruël, woop
de het Zuider Zendingsfeest in Breda bii
werkte voor de drankbestrijding onder dJ
studenten in Kampen, kortom, compleet. i|
voor mij pas preek plus de toepassing
Dat er bijv. in onze gemeente, zoolang il
hier ben, slechts één geval van censuuj
wegens drankmisbruik is voorgekomen -
en dat in de mijnstreek! zie, dat acht if
de beste toepassing."
Al pratende, zien we 'de avondschemering
dalen. De donkergrijze hemel wordt doon
spikkeld met lichtjes van stad en land. l|
de verre verte teekenen zich de torenhoon
staketsels van den bovengrondschen bou)|
der mijnen af. Diep gedolven schatten -|
wat anders zijn de dingen, die niet veil
gaan, en waarvan de a.s. jubilaris een veil
kondiger is?
De 10e December zal voor hem een 'da|
van licht en blijdschap zijn en zijn gemeen
te, die weet, hoe hij geploegd en gezaai)
heeft, zal het hem wel toonen, hoe zij da
waardeert. Boven allen is er de Goddelijk)
keurmeester, die Zijn getrouwen diensknecH
ten genade en eere niet onthoudt en dil
eens zal openbaren, wat nu nog in het pref
ces van langzamen groei is, teeken van all)
geestehjk werk, dat niet verbroken kin wol
den.
Onzen vriendelijken gastheer dank voor d
wijze, waarop hij den van ver gekomen brj
zoeker mildelijk voorzag in woord en daad)
Ds. Pontier zal op 10 December recipieerol
en des avonds met zijn gemeente het zilvef
ren jubileum herdenken,
