N AT IO N A L E
Begrooting van Onderwijs
aangenomen
ZATERDAG 5 DECEMBER 1936
DERDE BLAD PAG. 0
Tweede Kamer
JJet bewaar schoolonderwijs zaak
1 van particulier initiatief
OPHEFFING VAN
KWEEKSCHOLEN
[Wijziging Crisishypotheek-
jiflossingswet
mede van toepassing verklaard ten aanzien
van hypotheken op de op onroerende goe
deren gevestigde rechten.
Aan ae agenda is de begrooting van Water
s'aat toegevoegd. Ook het bankoctrooi heeft
er, ter afhandeling, een plaats gekregen.
Verslag
Verschillende wetsontwerpen
Aan de
Vergadering van 4 Dec. 1936
Pverzicht
De begroeting van Onderwijs is afgehan
deld. De Kamer is daarmee gekomen op de
helft van het tiental departemens-begroo-
tingen, waaraan zij voor Kerstmis haar aan
dacht heeft te besteden.
De afdeeling Lager Onderwijs heeft
pog verschillende sprekers aan het woord
gebracht over bekende onderwerpen.
Uit het antwoord van den minister bleek,
dat hij het ontslag der gehuwde onderwijze
ressen als afgedane zaak beschouwt,' Ze
hebben een jaar gekregen om aan te pas
sen, de regeling is zeer soepel toegepast en
dus moet het uit zijn. Degenen, die nog uit
stel hebben verkregen, zullen allen na kor
ter of langer tijd ook uit de school ver
dwijnen.
Gaarne zou de* minister- meer jonge on
derwijzers aan werk helpen, maar de mid
delen ontbreken. Wat mogelijk is gobeoirt.
De gehuwde onderwijzeressen en de 60-ja-
rige onderwijzers verlaten de school. Boven
dien is de opleiding beperkt door vermin
dering van het aantal kweekscholen.
Over de opheffing van twee van die
kweekscholen was nogal verzet gerezen:
Leeuwarden en Oostburg. De minister was
echter niet bereid op zijn beslissing ter zake
terug te komen, omdat overleg omtrent de
opheffing heeft plaats gehad mot de betrok
ken organisatie (Leeuwarden), terwijl ook
de Onderwijsraad geadviseerd heeft. Wat
Oostburg betreft, de minister is daar zelf
heen geweest; van de reeks klachten, die
aanvankelijk was uitgesproken door een
comité van actie, bleef niets over. Zelfs werd
bedankt voor wat de minister nog meende
te kunnen aanbieden.
Niet zonder beteekenis leolc ons de ver
klaring van den minister, dat naar zijn
meening het bewaarschoolonderwijs in de
groote steden een zaak van het particulier
initiatief behoort te worden. Daar ligt een
belangrijk middel in ter bezuiniging op on
derwijsuitgaven. Schade behoeft er niet
door be worden aangericht.
Mevr. Bakker-Nort deed nog een wanho
pige poging om de kweekschool te Oostburg
te beveiligen. De vorm der motie, die een
Uitspraak van de Kamer ter zake bedoelde
pit te lokken, was ook in tweede editie niet
zeer gelukkig, 's Ministers argumentatie
werd er ook wel wat al te veel i<n genegeerd-
Dinsdag zal over de motie worden gestemd
De begrooting werd z.s.h. aangenomen.
Zonder discussie en h. s. keurde de
Kamer voorts enkele kleine wetsontwerpen
goed. benevens een wijziging van de Crisis-
hvpotheekaflossingswet.
Bepaald wordt., dat de verplichting tot af
lossing van obligaties van hypotheekbanken
gelijken tred moet houden met de verplich
te periodieke aflossingen van de zijde van
hypothecaire debiteuren. Mindere aflossing
moet gefiatteerd worden door den presi
dent wan de Rechtbank. De wet wordt voorts
ONS FEUILLETON
Korte inhoud van het voorgaande
Voor nieuwe lexers
De S <30 had een moeilijke reis naar huis
'gehad.
t Vlak voor de kust was ie door een storm
t overvallen; met groote moeite liep ze door
de branding langs de pieren binnen.
Maarten, de jonge afhouder, werd door
een hooge stortzee ov den ijzeren overloop
neergesmakt. Hij had een been gebroken en
moest bij aankomst in de haven aanstonds
in t ziekenhuis worden opgenomen. Daar-
door was op de H 130 een nieuwe afhouder
I noodig.
Kees Poot wist zijn ouders over te halen,
i 'dat hij als afhouder een reis met de H 130
mocht meemaken. En vol moed begon de
I jongen zijn eerste zeereis.
I De eerste dag had hij veel last van zee-
ziekte, maar de jongen hield sich dapper.
De anderen mochten hem graag en zijn vroo-
lijke jongenslach werkte aanstekelijk.
I Na eenige dagen zijn ze in volle zee ge-
j komen en nu treedt onze afhouder voor het
I eerst in functie. Het ongewone werk valt
herri wel zwaar, maar hij houdt vol. Het
duurt niet lang meer, of de eerste haring
wordt gevangen.
'(Zie vervolg hieronder.)
- JOEKES (v.d.)
Minister Slotemaker antwoordt
gehuwde onderwijzeressen
HU heeft subjectief moeten be
ïleuw raadhui
en de uitvoer
nde werken,
debat en z.l
r VAN DIJKEN (a.
ng brengt ln hun
jonge weiiklooze onderwijzers
De heer KERSTEN (s.g.p.)
iderwUzers hun
scholen gevestigd te
Ten slotte verklaai
an de kweekschool te Oostbi
De heer TILANUS (c.h.) betreurt, di
•Üzlglng ls gebracl
;h tegen opheffing
minister de 1
:h IllencU
publiek méér
sekscholei
er heeft een ver
wezen. Heeft d«
1 mild toegepast:
leze hinderen he'
3 Vries-Brulns er
s het i
dnn de damei
denken,
ng der rijkskweekschool t
verkeerde greep van den n
s houding t.a_v. een der bU
i te Leeuwarden ls de he<
Tlla
SURTNG (r.k.) heeft reeds bU de
Igemeene beschouwingen gewezen op de groote
erklooah£ld onder Jeugdige onderwijzers. Dlk-
U'ls wil men verzoeken om
en als kweekellng met a
:et heeft ook zUn nut vo
akbekwaamheld. Verbete.
lechts komen door verruiming Van de leerlin-
enschaal.
Het aantal wachtgelders ls dermate lnge-
rompen. dat de vrijheid van sollicitatie
lang bt) het büz. onderwijs wel weer kan
steld.
anuarl zullen In leder geval 272 gehuwde
Uzeressen verdwijnen. De besllsslnger
i minister hebben ook op den heer Su-
n vreemde indruk gemaakt De bepalln-
i z e e r soepel toegepast
9chadeloo|;telling zou. nu met een Jaai
opzegging ls
e weduwen van onderwUzers nog eenlgen tüd
et salaris door te betalen.
De heer K. TER LAAN (s.d.) betoogde. d(
ilnlster Marchant als crypto-kathollek veel
chade aan de openbare s
Ook hij
oor de hoofdacte.
De heer LINGBEEK (h.g.s.) bepleit behoud
•an de kweekschool te Oostburg.
De heer WESTERMAN klaagt over onbe-
redlgende resultaten van het lager onderwUs
lat te Intellectualistisch en te weinig karaktei
•ormend ls. Baldadigheid en vernielzucht var
de jeugd zjjn hier veel grooter dan eld>
!choolgeb<
tol zjjn.
De hei
op. dat hü dooi
and Is gekwalificeerd
ertegenwoordlger van het Nederlandsch«
zUn geloofsbrieven zUn behoorlijk goed-
De VOORZITTER verklaart het Incident i
sloten.
De heer SN.EEVLIET '(r.s.a.p.) keurt het af.
dat zoo weinig voor de werklooze onderwU""""
wordt gedaan.
Wat het ontslag deu gehuwde onderwUzeres-
sen betreft, wordt het denkbeeld afgeweze
De heer MOLLER (r.k.) protest
tenland erkent
hem gesproken wor
nee wordt de goede nas
Lar beneden gehaald,
lan gaf een eenzüdlge
n ons OnderwUs. Het bul-
ons onderwUs zeer hoog
i intellectualistisch ls ge-
de burgervrijheid
nzlen doet geden-
geen goddelüke
vallen komen dus
ïenschen te helpen. In dit
aschen in ieder geval worden
aatregel om door opheffing van
i do toeneming van het getal
iragers te keeren. Tot herstel
kweekscholen
.ties li
ook do Ondew
heeft geadviseerd. Toen Is de behoefte ai...
ldlngsinrichtlngen bepaald en ook welke be-
Doren te verdwijnen door opheffing - -
de beperking van opl
en zün 102 leerkrachte
ranging zijn per jaar
crwUzers noodig. die
wilde recruteeren.
De minister Is in Oostbt
leven bleef niet veel ov
in de HBS aan. Verlclaa:
tarvoor geen leerlingen
srdwünen ter wille
id'ng. In Z. Vlaai
bU het O.L. Vo.
niet de 10 nieuw
ïen uit dit gebied
rerd echter, dat
ULO; bewijs, da
een groote behoeft
ambachtsscholen ei
wordt dus allerminst vergeten.
Alles overwegende acht de minister de be-
illsslng goed genomen.
Us de heer Kersten klaagt over R.K. examl-
toren, moet hU klachten pree:'
zUn. Zelfs sluit hö Katholiek.
do minister het niet
NEDERLAND WAAKZAAM
Propaganda-orgaan van het
Centraal Comité
Het Centraal Comité van Anti-Revolutio
naire Kiesvereenigingen heeft besloten gedu
rende de maanden, welke ons nog scheiden
van de verkiezingen voor de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, eenmaal per veertien
dagen een propagandablad uit te geven.
Thans verscheen daarvan het eerste num
mer.
Het heet... Nederland Waakzaam,
en is ietwat ongewoon genummerd:
tweede jaargang, nr. 25. Dat wil zeggen:
het propaganda-blad Nederland Waak-
m, dat tot heden werd uitgegeven door
het Comité „Pro Patria et Regina", is thans,
in elk gee al voor de eerstkomende maanden,
aangewezen als verkiezingsblad van de
Anti-Rcv. Partij. Een waardevolle erkenning
de pioniersarbeid, die een kleine
groep van personen zich getroost heeft om
ons volk eenvoudige en pakkende voorlich-
tingslcct'uur te geven.
Het Centraal-Comité beoogt met deze uit
gave o. i. tweeërlei: In de eerste plaats om
huisbezoekers, propagandisten e. tL wapens
de hand te geven in de discussie met
tegenstanders; doch in de tweede en voor
naamste plaats om het volk in zijn breede
lagen (achter de anti-rev. pers, zouden we
haast zeggen), voor te lichten.
Daarom wordt van dit nummer een mi l-
1 i o e n exemplaren verspreid. Daarom zijn
alle medelevende anti-revolutionairen ver
plicht, ja verplicht om aan een goede
en doelmatige verspreiding van dit blad
naar vermogen mee te werken. Deze lectuur
moet onder de menschen komen,
vooral in die kringen, waar betrouwbare
voorlichting ontbreekt. Men moet er mee
den boer op en de stadswijk in.
Het is hard noodig en meer dan tijd.
De typografische verzorging is uitnemend
Elke pagina heeft een flinke, sprekende
kop, waarin de hoofdinhoud van die blad
zijde aangegetven en vervolgens boven elk
gelukkig! kort artikel een duidelijke ti
tel. Naar ons inzien maar misschien is
dit ouderwetsch ware een kleine afschei
ding tusschen de artikeltjes gewenscht. Ove
rigens geen critiek en enkel aanbeveling.
Opdat ook van deze palieren huisbezoeker
moge gelden:
Adventstijd brengt het vredewoord,
Worde het in heel ons land gehoord.
Slechts hij staat sterk, die met zijn werk.
En streven, dienen wil Gods Kerk.
'Adres van Redactie en Administratie: Bu
reau van het Centraal Comité van AntSrovo-
lutionaire Kiesvereenigingen, Dr. Kuyper-
straat 3, Den Haag, Telef. 114487. Postreke
ning 134589.
■eldenkwestle zoeke
hebben benadeeld.
(lillende rapporten van gemeentebeetu-
r opgeheven scholen zUn reeds
volgden repliekeD.
Mevr. BAKKER-NORT (v.d.) dient een motie
-jen minister ui» •-
op zUn besluit
'hool_ te_ Oostbui
irzoek In
de mlnla-
eds ontkennend zUn.
BAKKER-NORT vüzlgt haar motie.
i MINISTER k
i. Met don Onderwijl
t geen zin; h.
>ekt r
den mlnlst
nog e
i de kweekschool t
i ln c
Oost-
mlng over de motie wordt bepaald op
Artikelen
De heer THIJSSEN (s.d.) wil de Rflksbtf-
drage voor de Mulo-examens doen vervallen,
nu bovendien voor eiken geslaagden cand
f 13 wordt ontvangen door de examineerende
vereenigingen.
De MINISTER ls bereid deze zaak nader te
beapreken.
De heer BOON (ljb.) betoogt, dat Ingegrepen
De MINISTER
an het subsidie i
r.) vindt het het besl
iatles op eigen krachte
deele op de Overheid.
;rkt op, dat het Intrekken
jr de Jeugdorganisaties ge-
i de r
zie lp het comité
subsidie slechts
tellen ten behoove yan de wereld-
Kunsten en Wetenschappen
De heer MOLLER (r.k.) dringt
hulp voor de noodlUdende kunsts
beter vertegenwoordiging van
kunst op tentoonstellingen. De Katholieke kun
stenaars moeten bö het vtagen van advlezei
over dit laatste niet vforderf voorbiigeeraar
- De heer BOON (lib.) klaagt
van vrijwillige
archieven.
De MINISTER heeft geen geld beschikbaar;
daardoor moet wel langer van vrijwillige krach
ten gebruik gemaakt worden dan hem lief la
Waar mogelUk wil de minister voor de kun
stenaars doen wat hö kan. Dat gebeurt al
Met nlet-officleele kringen van kunstenaar!
zich In verbinding stellen, geeft licht moellUk-
heden. De minister heeft bU K.B. van 3 Dec
een R.K. kunstenaar tot lid van den tentoon-
stelllngaraad benoemd.
De heer MOLLER (r.k.) zegt, dat de benoem
de geen beeldende kunstenaar ls en ook niet
door of ln overleg met een organisatie ls
De MINISTER ls teleurgesteld over de ont
vangst van zUn mededeellng.
De heer MOLLER: U hebt niet den weg naar
de organisaties genomen.
Dè MINISTER ls bereid de zaak met den
heer Moller A fond te bespreken,
-fdeellng wordt z.h.st. goedgekeurd
Brordt de vergadering ge-
LEVENSVERZEKERING-BANK ROTTERDAM
NATIONAAL-TARIEP
(MET OPVOCOINMMNTB)
Voc» 124.80 Vj.gr»
JBM* verzekert 30-jerig*
ƒ6000,- kapitaal pfut
ƒ600,— «pvoedlnpirenta
DERDE WEGENPLAN IN
VOORBEREIDING
Het zal systematisch en in
snel tempo worden uitgevoerd
Bezuiniging en versobering
bij het Spoorwegbedrijf
En de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de begrooting van
het Varkeersfonds deelt de Minister van
Waterstaat mede, dat de Centrale Com
missie van Advies en Bijstand voor het
Verkeersfonds een regeling van het
goederenvervoer voorbereidt welke bin
nenkort tot stand zal kannen komen.
Ook zal het ontwerp van een algemee-
nen maatregel van bestuur ontrent re
geling van het auto-personen vervoer
spoedig zijn keslag krijgen.
Het ligt in het voornemen geheel of ge
deeltelijk op rijkskosten ook andere bruggen
dan die, welke begrepen zijn in het plan tot
versnelden bruggenbouw, uit te voeren. Als
zoodanig kunnen worden vermeld de brug
over. de Dieze te 's Hertogenbosch en de
Hoornbrug te Rijswijk.In daarvoor in aan
merking komende gevallen zal het rijk bet
aanleggen van tunnels en het verbeteren
an traversen door bebouwde kommen be
vorderen, terwijl binnenkort de indiening van
ooi-stellen mag worden verwacht in ver
band met de financiering van tertiaire
vegen.
Dat van een derde vijfjarig werkplan
voor den wegenbouw zou zijn afgezien
berust op een misverstand. Om ver
schillende redenen acht de minister het
echter gewenscht het derde vijfjarige
werkplan, .'at thans in voorbereiding is,
een jaar later te doen ingaan. Het ligt
in het voornemen dit werkplan syste
matisch. en in een snel tempo te doen
uitvoeren.
Wat de interne gezondmaking yan het
ipoorwegbedrijf betreft zal de minister met
kracht blijven streven naar verdere bezui-
iging en versobering.
De automatische beveiligingsinrichting bij
Steenwijk is nog niet gereed, doch zal nog
dit jaar in werking komen.
Omtrent de vraag of het spoorwegpen
sioenfonds in het algemeen burgerlijk pen
sioenfonds kan worden ingebraoht, zal de
minister met zijn ambtgenoot van binnen-
landsche zaken in overleg treden.
Het is voorshands niet mogelijk het station
Rotterdam-Zuid in te schakelen voor ander
lan stadion-verkeer op dagen van belang
rijke sportgebeurtenissen. Bij openstelling
voor gewoon verkeer zal op goede venbin-
lingen worden gelet
Het ligt in de bedoeling tien districten
van de rijksverkeersinspectie in te stel
len, met de leiding waarvan rijksinspec
teurs - bet veri'-T worden belast
welke zooveel noodig worden bijgestaan
door adjunct-inspecteurs.
Overwogen wordt de mogelijkheid, de mo
torrijtuigenbelasting ook per maand of per
twee maanden te betalen.
ZONDAG 6 DECEMBER
BLOEMENDAAL 245,9 M. Uitzending van
Geref Kerkdiensten uit de Geref. Kerk.
10 uur v.m. Jesaja 40, 1 tot 5.
5 uur n.m. Zondag 1: „De eenige troost".
De overige programma's van Zondag vindt
men in ons blad van Vrijdag
MAANDAG 7 DECEMBER
HILVERSUM I 1875 M. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing. 8.15—9.30 Gram.pL
10.30 Morgendienst te leiden door Ds J. G.
W. Goedhart, Ned. Herv. predikant te
Zeist. 11.00 Chr. Lectuur. 11.30—12.00 en
12.15 Gram.pl. 12.30 Orgelconcert. 2.00
Voor de scholen. 2.35 Gram.pl. 3.003.40
Causerie over kamerplanten. 4.00 Bijbel
lezing door Ds J. Overduin, Geref. predi
kant te Kampen. 5.00 Gram.pl. 5.30 Viool,
cello en piano. 6.30 Vragenuur. 7.00 Be
richten. 7.15 Vragenuur. 7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP. 8.15 Leger des Heils-
Samenkomst. 9.15 „Hoe de kinderen te
Amsterdam het St. Nicolaasfeest vier
den". 9.35 Ref urt. v. d. voorbereidingen
voor de huwelijksfeesten. (Om 10.00 Be
richten ANP). 10.30—11.30 Gram.pL
HILVERSUM n 301 M. Algem. Programma,
verzorgd door de VARA. 10.00 VPRO. 8.00
Gram.pl. 10.00 Morgenwijding VPRO.
10.20 Voordracht. 10.40 „Melody Circle".
11.15 Vervolg voordracht 11.30 Vervolg
concert. 12.00 Orgelspel. 12.301.45 De
Flierefluiters en gram.pl. 2.00 Paedagogi-
sche causerie. 2.15 Gram.pl. 2.30 Zang. 3.00
Gram.pl. 3.30 Pianorecital. 4.00 Orkest,
4.30 Kinderuurtje. 5.00 Vervolg concert
5.45 Gram.pl. 5.50 De Ramblers. 6.35 Mu
zikale causerie, en piano. 7.10 Veiligheids
kwartiertje. 7.30 „De Roodborstjes". 8.03
Berichten ANP. 8.10 Volksliederenconcert
8.40 Voord.acht 9.00 Residentie-orkest
en violist. 10.00 Berichten ANP. 10.04
Gram.pl. 10.15 Vervolg concert
DROITWICH 1500 M. 11.05 OrgelspeL 12.45
BBC-orkest. 1.40—2.20 Orgelconcert. 4.20
Fluit en piano. 5.35 Orkest. 7.00 Piano
recital. 7.40 Orkest en solisten. 8.50 Trio,
10.35 BBC-Orkest en pianoduo.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Kamerorkest
4.20 Orkestconcert. 5.50 Symphonie-
orkest. 8.25 Operette-uitzending. 9.05
Kwartet, cello, zang en voordracht
KEULEN 456 M. 5.50 Orkestconcert 7.50
Orkest. 11.20 Orkestconcert 12.35 Om
roeporkest. 3.20 Orkestconcert. 4.10 Om
roeporkest, -koor en solist. 5.20 Kamer-
kwintet. 8.20 Gevar. concert. 9.50 Fluit en
cembalo. 10.2011.20 Orkestconcert
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M. 12.50 Om
roeporkest. 5.20 Omroeporkest. 8.25 Sym-
phonie-orkest en pianist.
484 M.: 1.30 Orkest. 6.35 Kamermuziek.
8.20 en 9.35 Kleinorkest
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Om
roeporkest. 9.50 Pianoduetten. 10.20—11.20
Gevar. programma.
Chr. Boeren- en Tuindersbond
Een bondsconferentie
Op 29 en 30 Dec. a.s. zal wederom van
wege het hoofdbestuur van den Chr. Boe
ren- en Tuindersbond een conferentie op de
Kmst SiHcmhopvp te Laere Vinnymp vo.-
den gehouden onder leiding van den voor
zitter, het Eerste Kamerlid, Prof. Mr. P. A.
Diepenhorst van Amsterdam.
De conferentie zal Dinsdag 29 Dec. des
morgens om 11 uur aanvangen met een re
feraat van den voorzitter, over: „De hui
dige handelspolitiek", 's Middags om half
drie zal Dr. D. M. Hoogland, vee-arts te
Breukelen, refereeren over: „Kunstmatige
bevruchting", waarna om 4 uur de secr. van
den Bond, Mr. W. Rip, van Den Haag,
spreekt over: „De depreciatie van den gul-
dien en de Landbouw".
In de avondzitting, die om Half acht aan-
vamgt, zal het pro en contra van Landbouw
coöperatie worden behandeld. De heer Y. K.
Ta mm in ga, van Leeuwarden, directeur
van de Friesche Coöp. Exportslachterij te
Akkram, zal Het pro en de heer W. G.
Scheeree, van Den Haag, voorzitter van
den Chr. Middenstandsbond het contra in
leiden. De rest van den avond en een stuk
van de zitting van Woensdagmorgen
Dec. zal voor gedachten wisseling beschik
baar zijn, waarna Woensdagmorgen om
half twaalf het woord is aan Dr. C. Bee
kenkamp, van Leiden, om te refereeren
over: „Levensbeschouwing en levenshou
ding" (een vraagstuk van organisatorischen
aard). De middag is voor discussie beschik
baar, waarna de conferentie om 4 uur ge
sloten wordt.
DS w ARE MuZIFiKLTRF H flBBER
koopt alleen een
WALDORP RADIO
ontvangtoestel.
N.V. WALDORP RADIO
DEN HAAG
(Adv.l
Officieele Berichten
ONDERSCHEIDINGEN
Benoemd ls tot ridder in de Orde van dea
Ned. Leeuw, prof. mr J. van Loon te Deventer.
CONSULATEN
Aan den heer Th. M. Lb'st
slag verleend als consul de:
Tamplco, Mexico. De heer N.
lijk belast met de waarneming
Nederlanden te
Möller ls töde-
van 't consulaat.
DE WERELDTENTOONSTELLING
TE PARIJS
Aan lr B. J. Koldewey te Voorburg ls eer
vol ontslag verleend als lid van de tentoonstel
lingscommissie voor de N'ederl. deelneming aan
de ln 1937 te ParUs te houden wereldtentoon
stelling, terwUl als zoodanig ls benoemd H. v
den Eerenbeemt te Amsterdam.
Aan K. Toornst-_
als lid van den Centralen Jeugdraad. Tot lid
van dien raad ls benoemd: J. Peters te Am-
ECONOMISCHE RAAD
L. Broekhuysen te Breda ls eervol
srleend als lid van de vaste commls-
en Econ&mlschen Raad ex art. 8 van
VERriAAli:UIT PET s
IQL&NDSCHE yfsSCHERSUEVEN
r door»..*
TEIJLINSEN,
(23
Hoe Hannes ook trachtte de bedrukte gemoederen op te
beuren, het hielp niet. Niemand had lust op de holle praatjes
in te gaan. Zelfs Hein was ontmoedigd. Zoo slim had hij het
zelden meegemaakt. Vijf en vijftig netten binnen en een arm
zalige twintig haringen naast de lastplanken. En die sjache-
rijnige regen. Liever een zeetje, dan dat eeuwige gedruppel.
Alles werd vies en klef, miezerig en lamlendig.
Arbeid adelt, had Jochem sarcastisch gezegd. Het gaf bitter
weinig daarop te reageeren. Geef een dwaas een dwaas ant
woord, stond ergens geschreven. Wat schoot je ermee op?
Beter was het andere woord: Die zijn lippen toesluit is ver
standig. Zwijgen. De kerels zouden immers heviger uit hun
humeur raken. Ze deden alle hun best Wat konden ze meer
doen?
Machtig! Wat zat hij xn de put. Hij. Hein. En de helft van
de vleet stond nog buiten den muur. Zou het de eerste maal
Zijn, dat er een school in de laatste netten zat?.
Hala! bulderde hij.
De mannen keken verwonderd op. Piet krabde achter z'n
oor. Mankeerde Hein iets?
We hebben al tien haringé! grijnsde Meewis.
Niemand ging op de spot in. Zwijgend deden ze hun werk.
De vermoede leugen van Sjek had hen den vorigen dag ge
suggereerd een goede vangst te halen. De suggestie bleek
fout. Dat werkte neerdrukkend. Vooral omdat het nu het
eerste schot was.
Stoppen!
De schipper zette het donkey vast
Zestig netten waren over de koksrol geschuifeld.
Rust, en een bakkie doen.
Kees geeuwde en volgde z'n maats.
De gloeiende koffie verdreef de slaap en goot nieuwe
kracht in vermoeide lichamen.
Weinig gevangen, hè. Kees durfde niet luid spreken.
Als het zoo doorgaat blijven we minstens tien weken
op zee. Flip was boos.
Geeft niks.
Jij liever dan ik.
Achteruit slijsde Volk het vuur, smeet er kolen op.
De stuurman nam de pruimtabak uit z'n mond, legde hem
voorzichtig op een hoek van de tafel.
Een bakkie. Ouwe?
Schenk maar in. stuur. Hij sloeg de vuurklep dicht. Zie
zoo, die kon ook weer aan den slag. Hoe stond het glas? Een
streepje opgeloopen, zou je zeggen.
Ze spraken niet over de sléchte vangst. De stuur achtte
het zot er nu over te reppen. Ze hadden het allebei gezien.
En daarmee basta! Je kon er toch niets, aan veranderen. Het
was een feit. Geen woorden meer over vuil maken, 't Bleef
een tegenvaller, inderdaad. Maar die waren er om je over
heen te zette.
Zijn gedachten kruisten met die van den schipper. Iets,
wat meer voorkomt, wanneer twee menschen samen dag in
dag uit, week aan week met elkaar omgaan.
Samen erop" uit trekken, hetzelfde schip onder hun voeten
hebben, samen oude zeerotten zijn, plannen beramen in een
klein kombuis, koersen uitzetten, op een verkreukte zeekaart,
en elkander vertrouwen.
't Mot raar loopen, willen we geen braad je hebben
vanavond.
Zoo denk ik er ook over.
Dan gaan we.
Vin Duizenden in zilver
De zon had kans gezien de grauwe wolken te doorboren en
de regen te verdrijven. Aarzelend schoof ze fletse stralen
over de rustig deinende zee. Het scheen of mèt haar, nieuwe
hoop in de mannen geslopen was.
Zij hervatten althans kordaat hun werk. De carbidlampen
waren gedoofd. Een scherpe damp hing over het dek. Het
deerde blijkbaar niet.
Een frisch kouwetje verjoeg den stank, en deed het schip
gelijkmatig wiegen. Ook dat deerde niet Hoewel het halen
hierdoor bemoeilijkt werd.
De zon scheen, de dreinerige regen was weg. Aan niets
hadden de kerels het land als juist aan het kleffe nat.
Zelfs Flip trapte vroolijker de kronkelende reep in een
acht-vorm. Je moest dat baantje gewend zijn. Het leek een
voudig. De kabel daalde neer en je liep al trappend q)q
een molenpaard. Meer niet. Het was echter de kunst het kilo
meterslange touw zonder kinken in het smalle ruim weg te
schieten.
Toen hij het voor de eerste keer deed, was hij duizelig ge
worden. Honderden malen draaien in het ziltige hok met een
benauwende carbid-pit was geen kleinigheid. Nu verstond
hij z'n vak als de beste. „Vooruit'' hadden ze er hem een
pluimpje voor gegeven. En ze hadden het gemeend. Daar zou
hij op durven zweren.
Twee, drie haringen suisden wringend naar beneden. Ha,
ze vingenl Hij hoorde de visch kletteren.
Wild en onstuimig zwaaiden de wantstaanders hun armen
op en neer. De netten, zwaar van haring, zwierden hoog op,
zwiepten omlaag. De mazen lieten hun prooi los. Een zilver-
hoop wriemelde wanhopig in de last. In het vinkennet, langs
de krebben, bungelden parelmoerige vischjes. Een sneeuwbui
van glinsterende schubjes dwarrelde op Zuidwesters, op het
donkey, op Kees.
De jongen glunderde. Wat een bende! Wat een visch! Hij
voelde geen vermoeidheid. Gort met melk! (een krachtterm
van Klaas). Wat maakten die kerels een kabaall
—Daar gaat'ie weer. En nog een keer! Halé, halé!
In regelmatig rhythme kromden zich de ruggen, schudden en
trokken de armen. De pal klikte en rikketikte.
Weerspannig schommelde het schip, hield de matrozen ia
bedwang. Zoodra het stuurboord neerdompte, rukten de hani
den snel en zeker.
[(Wordt vervolgd)}
