ALLIHlN/j
Justitie en Binn^nlandsche Zaken
F R I S I A
-ft
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1936
derde bt.ad pag. o
Tweede Kamer
De z.g. Haagsche zedenzaak
wordt door verschillende
leden besproken
Minister De Wilde beantwoord
de vragers
(Zitting van 19 November)
Overzicht
Men spreekt thans in de Kamer van de
tg. Haagsche zedenzaak. Zij is ook den
tweeden dag in het midden dor belangstel
ling blijven staan.
Minister v. Schaik heeft in diit punt van
lijn beleid den wind niet mee; zijn laatste
nota heeft de stemming allerminst vernc-
lerd. Al gaf zij slechts een formeel antwoord
op een formeele vraag, ontkend kan toch
niet, dat zij voor den man, waarvan door
de Rechtbank verklaard is, dat geen straf
baar feit tegen hem was aan te voeren,
zeer onaangenaam is. Vooral na het discui-
peerende rapport van den ambtenaar van
den Haagsche-n Reclassecringsraad.
Toegegeven moet, dat in deze aangelegen
heid de Tweede Kamer niet als rechtspr*
kend college kan optreden. Maar zij kan
toch wel inlichtingen vragen en trachten
wat meer licht te verkrijgen omtrent den
rechtsgang, die naar vrij algemeen ge
voelen wel een en ander te wenschen
hoeft overgelaten.
Het meest gunstig voor den mlwistAf
hebben zich de heeren Kortenhorst en
[Terpstra uitgelaten. Zij kozen niet zoneter
meer diens zijde, maar verklaarden toen
dat ze de mededeeüng van den minister,
dat hem nog ander bezwarend materiaal
dan in het strafdossier is te vinden, ten
dienst stond, aanvaarden.
Mr. Kortenhorst gaf den raad. dat de
heer Ries het best doet, nu hij buiten ver
volping is gesteld en zijn schorsing als
thesaurier-generaal is opgeheven, aan dén
minister van financiën mee te deelen, da:
hij van het hem verleen/Ie verlof niet langer
gebruik tvenscht te maken en weer in actie*
ven dienst wil treden. Weigert de be
windsman, dan kan bij hot Ambtenaren
gerecht een administratieve procedure
worden aangespannen en zal de lieer Ries
langs dezen weg de uitspraak verkrijgen,
die hij begeert.
We zeggen niet, dat deze weg zoo ver-
koerd is, maar wel meenen we, dat het af
leggen er van geruimen tijd kan vorderen.
En inmiddels blijft het odium, dat aan
'Sminis'ers laatste nota ontleend kan
worden bestaan met betrekking tot iemand,
tegen wen geen grond voor strafrechte
lijke vervolging bleek te bestaan, met wiens
zuivering naar veler oordeel veel te lang
is getraineerd en wien stukken, die zijn
eigendom waren, onrechtmatig zijn onthou
don, terwijl ze in handen waren van iemand,
die er geen recht op had ze onder zich te
hebben. Een exploit is noodig geweesit om
dien toestand een eind te maken.
Zoo staat het er nu bij.
Eerst morgen zal de minister aan het
nwrd komen en dus schorten we voor
Axjpig ons ooi-deel nog op.
We vreezen intusschen zeer, dat de parle
non'aire behandeling ten slotte weinig bs
vrediging zal schenken, tenzij de minister
tot een verrassende wending in zijn hou
ding mocht korruen.
Voor 't overige moeten we met heit oog
op de ruimte naar heit verslag venvijzen.
Verslag
De behandeling: van de
beorooting van. Justitie
wordt voortgezet.
De heer v .d. HEIDE (s.d.) zegt. dat in do
Mdenzaali ontspanning moet komen en zü kan
Er staat bier meer op bet spel dan de eer
van personen: ook de goede naam van departe
menten en van den staatsdienst in het algemeen
is In het geding.
Ten slotte klaagde de heer v. d. Heide bitter
over den tra gen rechtsgang in deze zaak. Hot
Is afschuwelijk zooals het gegaan is. Wat ge-
kan het pariet
niet doen; het
moet zich ook
:n llehtvaardig-
objectief oordeel over de
zaalc v. R es is nog niet wel mogelijk; voor
namelijk ie de voorlichting nog van één kant
den betrokken rechter-com-
mlssaris; ook gaat het om het beleid van twee
ministers die weigeren Mr. Ries te rehabill-
teeren. ook na zijn vrijlating door de Justitie.
Wat is er nu van het belastend materiaal,
waarover de minister spreekt, dat echter niet
in het dossier te vinden is?
Stel de minister komt met zfln materiaal,
weike rechten hebben dan anderen om er zich
tegen te verdedigen? Dat kan in het Parlement
Overleggen van dat materiaal ware niet
de goede methode.
Met de behandeling van de zaak Rle» in
hot parlement ls zjj niet uit. Mr. R. is amb
tenaar en heeft een rechtspositie. Hti kan
zün reoht zoeken en vinden.
Er wordt nu namens minister Oud onder
zocht ook naar laakbare niet strafbare
handelingen in het particuliere leven van Mr.
R. Er is reeds een Reclasseeringsrapport dat
voor Mr. R. zeer gunstig ls. Wordt dit particu-
re rapport bevestigd door het onderzoek dat
minister Oud thans instel'
zijn eer worden hersteld.
konn
alle»
De Mem. van Antwoord bracht i
In breeden kling en 's ministers
klaring bleef onbevredigend.
t onderzoek heeft een half ja
its werd de verzekering verkn
geen inlichtingen van de poli
..ren. Op zich zelf is dat juist,
heeft de politie met de berichten te
berichten omtrent dei
ifkomstig ge-
flRuur, die te
gepleegd met een anaere sn
De vraag Is: kan de pollth
I overleg zal hebben
bij zjjn arrestatie van het kastj»
ïr gestuurd. Waarom had de ar-
paa plaats na de vergaderingjier
ulsters, welke hjj heeft bijgewoond? Heeft de
politie aan den officier van Justitie het mate
riaal overgelegd, dat ze van den jeugdigen mis-
dadlgen getuige had? Zoo Ja, heeft de Officier
dat alles nanst zich neergelegd? Zoo neen, dan
Is dat. In hooge mate lichtvaardig.
De minister geeft algemeene aanduidingen,
dat is funest. Hij moet zeggen, wat hU weet.
Heeft de Rechtbank dat materiaal gekend?
Van de voorzichtigheid der politie is niets
ontdekken. De minister heeft niet ge-
ïtwoord op de vraag of naar de betrouw
baarheid van den getuige is geïnformeerd.
Dat. beteekent, dat het niet gebeurd is.
t .dan moet Mr. R. In
deze omstandigheden wil de heei
ihorst niet aandringen op publicatie van het
-teriaal, dat de minister zegt te bezitten.
Mr. R. kan den minister van Financiën on
middellijk voor de bellssing plaatsen door her
stel in zijn ambt te vrngen.
De zaak interesseert de Kamer zeer; zü ls ook
oor haar nog niet ten einde.
Mej. KATZ (c.h.) zou strenger maatregeiei
rillen tegen het niet naleven van arbeidsover
eenkomsten.
Wat de zaak-Ries betreft, er moet vooral ge-
irgd, dat de rechtszekerheid blüft gehand-
lafd. Waarom zün aan Mr. R. particulier»
brieven pas teruggegeven, nadat hü zo in kort
geding had opgevorderd?
De aandacht werd gevraagd
ting van de Jeugd. O.a. werd i
gebruikneming van jeugdgevangenissen
erkkampen voor jeugdige veroordeelden.
Het optreden tegen extremistische etroomin-
;n moet strenger geschieden. Als b.v. de Nat
lugdstorm verboden wordt en er terstond woei
ts anders van dezelfde strekking wordt opgö-
cht, dan behooren daartegen maatregelen te
het mai
ng van de arbcidsovereenkoi
schepelingen.
Aangedrongen werd op spoedige herziening
van de Binnenscheepvaartwet
De heer TERPSTRA (a.r.) bepleitte een rege
ling, waar by waarborgsommen van werkne-
ers veilig worden gesteld in geval van falills-
iment van den werkgever.
De minister mag met dankbaarheid er op te
rugzien, dat de verwüderlng van de Tribune
uit do openbare gesubsidieerde leeszalen is ge
volgd door een gunstige ommekeer In de pu
blieke opinie ten aanzien van opruiende lectuur.
Het ls onjuist geweest, dat de heer Donker
gezegd heeft, dat de minister van Binnenland-
sche Zaken geweken zou zün voor N.S.B-agi-
".atle b(j zün besluit ten aanzien van den zend-
üd van de Dageraad.
ndrukegek^meknr 13 b*ükba*r-te-veel onder
eest en waarin
.•oorkomt
Mr. Terpstra was van oordeel, dat de Regee-
•ing zich terecht-hoedt voor eenzüdlgheld. Er
s terreur, maar niet alleen van N.S.B.-zUde:
social
georganiseerde 1
Chr. organisatie mlsl
Wat de z.g. Haagsche zedenzaak betreft kan
de heer Terpstra zich- - -
indarbeldei
schikbare gegevens geen juist beeld
hand van de be-
Met genoegen heeft de minister kennis ge-
omen van het veranderd Inzicht van den heer
Zadelhoff omtrent don B.V.L. Hti ziet dat in-
;r do burgerwachten kwam
dMhoff. die als een soort brlev
«lachten uit de oude doos. I
tarnden uit den tijd toen
Te Ouderkerk handhaaft men bij begrafenissen een oude traditie. Niet per lijkkoets
doch per schipde zwarte vlag in top, owrdt het lijk van het sterfhuis naar het
kerkhof overgebracht.
circulaires, die de
De berichten en brochures over deze zaak
stellen niet tot een volledig oordeel in staat
De beschuldiging van lichtvaardigheid tegen
politie en Justitie staat en'valt met de vraag of
er nog ander bezwarend materiaal is dan de
verklaringen van een pathologlschen leugenaar.
De minister zegt, dat hü het heeft Die ver
klaring ls te aanvaarden, maar de minister zou
zün verklaringen in do laatste nota nader kun
nen toelichten.
De Kamer kan over de zaak niet oordeelen.
Rehabilitatie is voor den heer R. te verkrügen
langs den door den heer Kortenhorst aangege-
%eDeWbeer WENDELAAR (11b.) besprak de mo
gelijkheid van revisie van militaire strafvonnis
sen. Die Is toegezegd reeds jaren geleden en
moet elndelük eens komen.
De heer BOON (11b.) herinnerde aan de ge
weldige sensatie, die werd veroorzaakt door de
eerste berichten óver het z.g. zedenschandeal.
Wat is er van terecht gekomen? Allerlei vragen
ls zoolang j jjg
volgin
stellei
stukken iTit het dossier in hal
De eerste publicaties in de dagbladen er over
jn fout geweest Do minister wil trachten
herhaling te voorkomen door overlég met de
zaak. Indien althans zulks dan
latle over d
nog noodig ware geweest
In het optreden van de ministers Oud en v.
Schaik is geen beleidfout to ontdekken.
De minister zegt, dat er nog ander belastend
materiaal was behalve de verklaring van den
jeugdigen getuige. Dat moet worden aangeno
men. Zou men willen dat de minister zün stuk
ken op tafel legt? Dat Is niet aan te nemen.
Een administratieve procedure kan wor
den begonnen. Maar als de uitslag daar
toe gunstig, dan beteekent dat nog niet, dat
de betrokkenen in regeeringsdienst moeten
terugkeeren. De verantwoordelüke Regee
ring moet daarover beslissen en kan daar-
bü niet transigeeren. Het moet zün: gestei-
nigt Oder gerelnigt.
Een uitspraak doen ligt thans niet op den
weg der Kamer, opdat zü niet in botsing komo
met een toekomstige uitspraak van den rechter.
De heer TRUI JEN (r.k.) bepleitte krachtig
optreden tegen alles, dat de godsdienstige en
zedelüke grondslagen van ons volksleven on-
dermünt
Waakzs
t de
Afw
criminaliteit lei
■den In zwaarder straf-
•dt clement gestraft;
Iddeli
ten deele gevon
fen. Over het ai.
„levenslang" komt zelden of nooit
Tegen verhooging van strafmaxima als m
del tot algemeene preventie bestaat b{j den h<
v"n tegen lflfstr
Ten slotte werden maatregelen voor de bin
nenschippers gevraagd.
De heer RUTGERS v. ROZENBURG (c.h.)
vestigde da aandacht op het verspreiden van
Was het bela:
lanwezig
De ICai
zank te onderzoeken en uitspraak t
De vrbheid moet zooveel mogelük
handhaaf'l. maar de bedrüvers van
De heer SNEEVLIET (r.s.a.p.) prot»
tegen het denkbeeld van lüfstraffen vc
dadigheid.
de handhaving van de vrüheld
onder dezen minister slecht gesteld. Normale be
grippen zün ln dit opzicht ineengestort We
gaan op die manier naar de meest grenzenlooze
misbruiken, zooals we die b.v. ook ln Rusland
kennen, waar de vrüe levensuiting vernietigd la.
Verder word critiel^ geoefend op allerlei op-
handhi
van de doodstraf en was van oordeel, dat „de Da
geraad" al lang verboden had moeten zün. Er
RUSIJ
In de zedenzaak is meer licht noodig In het
belang van de daarbü betrokkenen. De mini!
tlonale
>rdt hef
België da
itelllr.g ln 1940 af. Daard»
■dt het nationaal belang geschaad. Wij hc
i in een halve eeuw één wereldtentoonstelling
Zonder loterü Is g»
itoonstelling mogelük.
AVONDVERGADERING
In de avondvergadering werd de behandeling
Binnenlandsche Zaken
van gemeentepersoneel moet
De heer WESTERMAN meent, da
gaan In de richting van een centraal georiën
teerd bestuur der g-emeenten. Met schünvert
ningen trachten democraten vaak de autonoi
der gemeente in de oocen der kiezers te redd
Rotterdam Noord-Holland, Amsterdam, enz.
Regeerin? betoont vaak een volstrekt onnoo
ge welwillendheid: beter ware een meer rc
lend en nivelleerend optreden harerzüds.
De aanhangers van fascistische theorli
hebben evenveel recht op bescherming als aan
hangers van andere staatsrechtelüke opvat
tingen. Men kan van de fascistische staats- er
:onomische opvattingen, waarvoor de hi
restermnn veel sympathie heeft, nog wel
i ander leeren. De fascisten behooren niet als
gevaarlük voor orde en rust te worden gekwali
ficeerd; wie dat doet schaadt in ieder geval
iheids des volks.
lun inzichten mogen niet lelden tot ultslui-
g van burgerwacht en landstorm, althans
lang ze legale wegen willen blüven betre-
dCDat i
zich
an een gestreltten i
verbod
an „hou zee" geroep valt daaronder.
De hoer v. HOUTEN (c.d.u.) verwüt den BVL
lilitairistisch vertoon, prop!
e partuen
ergerlükë persóonsvereerlng. Aar
:rd op vereeniglng van kleine ge-
oorlogsmentalltelt
beter gehandhaafd
la noodig.
eel arbeidscontractanten en te lang
Er züi.
orden zü ln die functie gehandhaafd.
De heer ZANDT (s.g.p.) bespreekt de schen-
De heer DUYMAER v. TWIST (a.r.) Kersten
reist ook op Zondag.
De heer ZANDT is van meening. dat
euwc Zondagswet noodig is en dat de lük-
;rbrandlng moet worden verboden. Er worden
i weinig staatkundig-gereformeerde burge-
Scheepvaartr
De trekhond»
gepast.
De heer KRIJGER (c.h.) ondersteunde den
indrong tot verlaging der scheepvaartrechten
i vaststelling van een steunregeling voor nood
iüdende binnenschippers.
itter van het Centraalverkoop-
selen betreft, diens houding it
door het bestuur goedgekeurd en in het belang
de heer Krüger
zitter heeft als bu;
De betrokki
er zeer verdienste-
eekers gedi
lijken Inhoud van Gods Wet: de liefde. Wat ge
daan Is door zlin blad. is valsch getuigenis ge
ven. Onhoudbare beschuldigingen zijn bulten de
Kamer uitgesproken: ze worden hier niet her
haald. maar ook niet teruggenomen. Hiermede
wordt ook gehandeld tee-en art 86. dat vordert
"ere te brengen aan de overheid.
De klachten zijn dooi de Justitie onder
enkel strafbaar feit ontdekt kun-
remeentelie
ze vroee. Maar ze ls sectarlsch. Moet dn»
de hulde in ontvangst worden genom
zich niet onttrokken en than
lering van inzamelingen voor
geschenk, is de heer ter Laan ee
i het daartoe samengestelde comité.
ies Juliana
hebbe
bli di
i de
Toen was er op den Zondag vlak bü do
Kerken een kerm's toegestaan.
Het goedkeuren van de film Golgotha heeft
zijn instemming niet.
Acht de minister het Juist, dat werken
den aanbesteed, waarbij het werk wordt g»
serveerd alleen voor plaatselijke arbeldskrach-
Do heer v. DIS fs.g.n 1 bcstrHdt den he-
Krijger. Er zjjn gratificatiën aangenomen, di
ongewenscht is genoemd door den minister vu
Landbouw. De betrokkene heeft later ontslag
gevrane-d uit z'n functie.
De officier van Justit'e te Breda heeft inder
daad geer strafbare feiten gevonden Toch Is
het gebeurde daarmee niet verontschuldigd.
Minister De Wilde antwoordt
De minister van BINNENLANDSCHE ZAKEN
begon zlin antwoord met de Zondagswet Het is
een moeilijke en 1 - - - -
wet is nog zeer
goeds brengen. D
brengen. De mini
geeft De gem
na de kerkdiensten begon
bet gemeentebestuur die voorwaarde handlv
Wat de heer Zandt wil. is alleen bü dictatuur
•rie. De oude Zondat
dedigen, dat bu
i tlide bereid het
ionals vlag zal spoedig e
de periode van minister Kan. Dat
lateriaai.
t ln den Haag huTde is gobr
icht door
„helden
rd. Er ls
et zou heel wat slechter besteed kunnen
orden
Bevreemdend ls, dat de heer Westerman sprak
loals hü sprak. Fascisten weten hot altüd
beter dan de Regeering en tredon zelfstandig
Die elementen moeten uit burgerwacht en
B.V.L. worden verwüderd. Ze zouden anders
schuwende vinger opgeheven. Er kui
dere omstandigheden zün» die e
locaal optreden motlveeren.
Bü de scheepvi
ogelük zün; de
jor deze zaak de eerstaange«
De steun aan de schippers
it een rükssteunregeling.
Het euvel de - -
misschien dooi
proportie zijn terug te brengen.
Wat de benoeming van burgemeei
reft verklaart de minister, dat alle partüdig-
eid hem vieemd ls. Hü wükt zelden
oordracht van zün adviseurs af en it
'üking. dan Is het hoogstens ln de volgordo.
Een benoeming bulten de voordracht
hooge zeldzaamheid.
Er zün tal van plaatsen waarvoor, met hot
iog op het salaris, alleen een gepenslonneerde
e gebruiken is. En ook kan men niet alle
nenschen uit Indië, die in bestuurszaken door
eneed zün. uitsluiten.
Op praatjes over burgemeesters gaat d»
ninister niet In. Die praatjes gaan ook ovci
ninlsters en Kamerleden.
Het geval-Hardenberg is zeer eenzüdlg be
teken. Toen het om de herbenoeming ging,
vas niets bekend van de verduisteringen, die
dag gekoi
i herbenoemd. Latei
Ie zaak ls jurldis
De zaak-'s-Grav
;ocht. de beno»
vol
i de
lag gevolgd, omdat
iog niet afgeloopen.
kon niet worden verplicht
zün beschuldiger rechterlük te vervolgen.
Samenvoeging van gemeenten ls geen kwes-
ie van mathematiek. De minister ls bereid
logellikheden te overwegen.
Op den burgemeester van Tholen ls ten
ec.hte een blaam geworpen. Voor de moi
weekers heeft hü zich zeer verdlenstelük ge
laakt Voor de mosselkweekers heeft hü be-
ingrük meer inkomsten weten te verkrügen.
len meende toen, dat het extra-werk. dat
aarvoor was verricht, moest worden gehoni
ln het openbaar besproken en bi
den Regeerings
loten in tegenwoordigheid
ommlssaris.
De minister van Landbouw vond het geb»
onbehoorlijks in
rstdas
i bei
overigens nlete
r. zal den betrokkene daar-
loemen in een commissie var
•lling. Deze daad '.4
toezicht op
demonstratief en duldelflk.
De tekorten der gemeenten bewegen zich ln
dalende richting, dat ls het resultaat
allerlei bemoeiingen der Regeering.
reserves belangrijk verminderd, maar die zün
voor slechte tilden bestemd. Ook vele gemeen
tebestuurders hebben hun verantwoordelükheld
beseft en tot de verkregen resultaten meege
werkt.
Gevraagd fs
meentebasturen.
Als Rotterdai
steeds weer de kwestie vat.
de orde. Het gaat om „onredelüke
Zlin die er het Is een sul
:'ng dan moeten ze verdwfl
re,n concentroeren sleh op drie
Ook Zutfen wilde niet i
n slotte. De vaklieden st
i ln 't vrüe bedrijf. Wil i
irlaslngen. die t
rekken. Er zün
llngen let de minister
ook op of er een kindertoelage bestaat,
zaak is moeilük. De heer Stelnmetz. die
lulaire heeft
derzo'eken of
Striid met de bi
t de minister in
het besluit
rede, die vo] kleur en vol vt
rhnlf uur geduurd i
vaak genoeger
groote belangst
gehoord door d.
WENDELAAR (lib.) had niets
algemeene beschouwingen werden ge
goed gekeurd.
'«tam
ZATERDAG 21 NOVEMBER
HILVERSUM I 1875 M. KRO.-Uitzending.
8.309.30 Vrijz. Dem. Bond. 8.009.15 ta
10.00 Gram.pl. 11.30—12.00 Godsd. hah-
uur. 12.15 KRO-Melodisten mjn.v. solist
en gram.pl. 2.00 Voor de rijpere jeug»:.
2.30 Gram.pl. 3.05 Kinderuur. 4.05 KRO-
Orkest en gram.pl. 5.30 Gram.pL 5.45
Voor Kath. Padvinders. 6.20 Journ. week
overzicht. 6.45 Gram.pl. 7.00 Berichten
7.15 Kath. RVU. „Voeding en Hygiëne
causerie. 7.35 Actueele aetherflitsen. 8.00
Berichten ANP. 8.10 Meditatie. 8.30 Vrijz.
Democratische Bond. 9.30 Gram.pl. 10.C0
Dito. 10.30 Berichten ANP. 10.35 De KRO-
Boys m.m.v. solist. 11.0012.00 Gram.pl.
HILVERSUM H 301 RL VARA-Uitzending.
7.30—8.00 VPRO. 8.00 Gram.pl. 10.00 Mór
genwijding VPRO. 10.20 De Ramblers en
solisten, gram.pl. en voordracht. 12.00
Gram.pl. 12.30 De Ramblers. 1.15— V-45
Gram.pl. 2.00 Gram.pl. 2.45 De Fliereflui
ters mun.v. soliste. 3.15 Schaakles. 3.20
Vervolg concert. 4.10 Luchtvaart-cau erfe.
4.30 Gram.pl. 5.00 „Melody Circle". 5.40
Literaire causerie. 6.00 OrgelspeL 6 30
Gram.pL 7.00 Friesche uitzending. ".30
Bijbelvertellingen. 8.03 Berichten ANP.
8.15 Gram.pL 9.00 „Als de winter k mC',
gevarieerd programma. 9.30 „The Conti
nentals". 9.40 Toespraak. 9.50 Ve vo^lg
concert. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Gr.pl.
11.05 Ramblers. 11.4012.00 Gram.p
DROITWICH 1500 M. 11.20 OrgelspeL 12.10
Strijkkwartet 12.50 Sextet. 2.25 Orkest.
3.20 OrgelspeL 3.50 Piano-recital. 4.35
BBC-orkest. 5.35 Band. 6.50 Welsch in
termezzo. 7.05 Band. 8.35 BBC-orkest
m.m.v. solisten. 9.40 Variété-programma.
10.40 BBC-Orkest m.m.v. soliste. 12.00
Orkest.
RADIO PARIS 1648 M. 12.35 Gevar. concert.
1.35 Zang. 4.20 Pascal-orkest. 8.20 Zang
en accordeon. 9.05 Omroeporkest, Noyon-
koor en solisten.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 m.: 12.50 Klein-
orkest. 1.30 Omroeporkest. 2.23 Salon
orkest 3.20 Orkest. 5.20 Klein-orkest. 6.20
Zangvoordracht. 6.50 Zang. 7.20 Salon
orkest. 9.20 Symphonieorkest.
484 M.: 12.50 Omroeporkest. 1.30 Klein-
orkest. 2.20 Orkest 3.35 Salon-orkest. 4.35
Zang. 6.35 Klein-orkest. 8.20 Omroepor
kest.
D*:UTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Ge7,
programma. 9.50 Piano-recitaL
ZONDAG 22 NOVEMBER J
HILVERSUM I 1875 M. 8.30 NCRV. 33®
KRO. 5.00 NCRV. 7.45—11.00 KRO. tf.30
Morgenwijding, te leiden door Ds. J. P.
van Heest, Ev. Luth. predikant te Amster
dam. 9.30 Gram.pL 10.00 Hoogmis. 11.30
Gram.pL 12.15 KRO-Orkest (Om 1.00
boekbespreking). 2.00 Godsd. onderricht.
2.30 Gram.pL 4.30 Ziekenhalfuur. 5.ÓO
Ned. Herv. Kerkdienst. Voorganger Ds. J,
D. van Hof, Ned. Herv. predikant te Rot
terdam. Hierna orgelspel. 7.10 Gewijde
muziek (gr., pi.). 8.10 Berichten ANP. 8.20
Gram.pL 8.25 Sted. Orkest Maastricht,
mmv. soliste. 9.15 „Aetherparade". 10.15
Gram.pL 10.30 Berichten ANP. 10.35 Gr.
pi. 10.40—11.00 Epiloog.
HILVERSUM H 301 M. 8.55 VARA. 10^3
VPRO. 12.00 AVRO. 5.00 VPRO. 5 30
VARA. 8.00 AVRO. 8.55 Gram.pL 9 30
Gram.pL 10.00 Zondagsschool. 10.30 N d.
Herv. Kerkdienst. 12.00 Orgelconcert.
12.35 Het Omroeporkest. 2.00 Boekbesp: n-
king. 2.30 Concertgebouw-orkest en sol it.
4.00 Gram.pL 5.00 Gesprekken met luiste
raars. 5.30 „Hoe leer ik denken", causei e.
5.50 Gram.pL 6.20 Gram.pL 7.00 PopuLiir
programma. 8.00 Berichten ANP. 8 15
Orkest, orgelspel en xylofoonsoli. 9.20 Gr.
pi. 9.30 Het Omroeporkest en soliste. 11.00
Berichten ANP. 11.3012.00 Gram.pL
Haarden en Kachels
Sierlijk.soiled en goedkoop
door uiterst zuinig gebruik
VULHAARDENFABRIEK
..FRISIA" NV.
Fabriek: N.W. BINNEN--
SINGRL 85. DEN HAAG
Vraagt ons adres van Frisia agent
(Adv.J
,\vER)4AAL- U IT WET-o
■IOlLaNDSCWE yfsSCHERSUEVEN
e.
DOOB&.VAN TEIJLINGLN
(10
Er lagen nog enkele vaartuigen op stroom achter een
zwaren zeesleeper. Ze wachtten op den 130.
Zoodra deze vastgekoppeld was, klonken drie fluitstooten.
De officieele afscheidsgroet.
In koor galmden de visschers: Hallo! 1
Armen wuifden.
Tot in de bocht van de rivier zag rvees de witte doeken aer
vrouwen. Moeder was daar ook bij. Een eigenaardig leeg ge
voel kroop in hem op. Nu gis gen vader en moeder naar huis.
Hoe lang zou hij wegblijven?
Kom je mee. Kees? We gaan onze zeespulletjes antrek-
ken. Op de schuit ben je niks nut.
Hein nam hem mee in het vrondel.
Is dat je beschermeling geworden? vroeg Jochem.
Kees hoorde een onaangename klank in die vraag. Wat be
doelde dat magere ventje.
Als je 't goed vindt, antwoordde Hein droogjes.
Vies weer, hè! zei Flip.
Jammer.
Als de wind een tikje verder uitschiet, wordt het dalijk
droog, dacht Meewis hardop, terwijl hij een bruin buis over
z'n hoofd trok.
'k Geloof, dat Kees een mooiweermannetje is. Hannes
sprak met een donker klokgeluid, achter uit de keel.
Als je dat mooi weer noemt, zou ik het wel eens vuil
willen zien, schamperde Jochem.
De mannen haalden veelbeteekenend de schouders op,
knipoogden naar Kees. Hij ftegreep. Laat hem maar kletsen,
bedoelden ze.
In klompen en oude „soldatenkisten" klauterden ze het
dek op. Het was droog geworden. Er blies een felle Oosten
wind.
t Kan niet beter, riep de schipper. Stijf voor 't briesje.
We geven 'em van katoen als we buiten zijn. Kom op jongensl
Laten we die sleeper een handje helpen! Het gatzeil erop, dan
verlicht het een heel stuk.
Piepend schoof de gaffel omhoog. Klaas zong met lange
uithalen: En ééne, en tweeje, en hale! En trek! En nu nog een
keer en dan eens weer. En ééne en tweeje, en trek!
De stuurman bracht een groote schaal koffieboonen. Ful,
de koksmaat, gaf die aan Kees.
Werk an de winkel! Hier heb je een molen, en nou maar
draaien. Als je die pul gemalen heb', is er genoeg voor een
heele week. Dan zullen we weer zien.
Daar kan je heel de stad mee bedienen, lachte de
jongen.
Mot ook! Veronderstel, dat jij zeeziek wordt. Man. dan
Js ons leed niet te overzien. Geen koffie! Want alleen de af-
houwer mag malen. Onthoud het maar. Niemand mag met z'n
fikken an dat instrument kommen. Jij bent er baas over. Kijk
nou niet zoo ongeloovig, vervolgde Ful, toen Kees hem aan
zag met een uitdrukking van „maak dat je vrouw wijs"; „wer
kelijk waar, dat is één van de „préveligies" van den af-
houwer''.
Mij niet gezien gedeeld door twee, hou je grootje voor
de mail
Wel allemenschen! Piet, is het waar of niet?
Ja Kees. Als kokkie het zegt, is het zoo. Wees wijs, en
geef hem gelijk. Anders loop je kans, dat -ie je 's middags een
half portie eten geeft.
O. is dat de kneep! Verexcuseer me dan. kok.
Ful schaterde: Wacht maar kereltje, ik zal je uit laten
hongeren.
Als je de kans krijgt.
Hoor nou toch! Je zou werendig zeggen, dat hij al jaren
op onze schuit zat. Niet te veel praats, hoor! En een beetje
opschieten. Je heb' nog niks gedaan.
'k Mot toch antwoorden, als er wat gevraagd woordt.
Malen! Strakkies krijg je geen gelegenheid meer. Dan
hang je over den muur.
Zou het erg rauw wezen? vroeg Kees, nu een weinig
angstig.
Och, er zal wel een kouwetje staan. Maar we gaan voor
't windje. Dat scheelt. De schuit werkt lang zoo slim niet.
Rechts in een bries op maakt het beestje rare sprongen.
Zou ik zeeziek worden?
Ik ben geen waarzegger!
Geloof ik graag. Maar zie jeje ben' al zoo'n poos
zeeman.
Afwachten Keesje. Ik ken zeelui, die elke uitreis een
dag katterig zijn. Maar soms heb je menschen. die nooit of
te nimmer last hebben. Niet draaierig, niet vervelend. Al zijn
ze nooit op zee geweest
Ik wou, dat ik er ook bijhoorde.
Bang?!
Een beetje, 'k Heb gehoord, dat je nergens meer om
geeft. Als ze je over boord gooiden, zou je 't goed vinden.
Dat s te kras. Maar dat je er belabberd van kan wezen,
staat vast. Misschien valt het met jou wel mee.
'k Hoop het!
In elk geval maal jij voor een week koffie. Dan zijn wij
uit de kou, als jij gekke dingen gaat uithalen.
De pieren kwamen in 't zicht. De lange basaltvingers staken
waarschuwend in zee. Aandachtig, met kloppend hart. be
schouwde Kees de uitrollende golven. Zou hij zeeziek wor
den? En Flip? Werd die het ook maar, dan zou het voor hem
niet zoo erg zijn. Alléén draaierig te wezen en over .te geven,
leek hem verschrikkelijk.
De vuurtorens schoven voorbij. De loggers waren in zee.
Een korte brul. Sein van de sleepboot: Trossen los!
De mannen stonden gereed op de piek, palmden de dikke
reep in, schoten ze op in het kabelgat.
Als verschrikte waterhennen stoven de loggers uiteen. De
stoomer groette. Drie schorre fluitstooten: Goeje reis!
De visschers zwaaiden en riepen luidkeels: Hooii! 1
Klaar bij de zeilen! De stagfok en het grootzeil werden
aangeslagen. De juffers ratelden langs den fokkemast. de
ringen schuurden over het stag. De gaffel slingerde wild heen
en weer. Uit alle macht heschen en sjorden de matrozen. De
groote lap met zwarte letters H 130 klapperde weerspannig.
Dan joeg de wind erin, bedwong het doek en bolde het
breed uit.
[(Wordt vervolgd);
