COLIJN SPREEKT
ECONOMIE EN FINANCIEN
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1936
Tweede Kamer
Duitschlands verarming be
lemmerde het economisch
werk van het Kabinet.
Eventueele versterking van
Defensie wacht op verkiezingen
Het Christendom
eenig juiste basis
der democratie.
Communisme en nationaal-
socialisme in ons land geen kans
Na opening der vergadering worden aller
eerst enkele kleine wetsontwerpen afge-
daan.
Bovenaan stonden op de agenda de twee,
die betrekking hadden op het a.s.
huwelijk van Prinses Juliana
en Prins Bernard.
Voorop ging de goedkeuring van het
huwelijk, daarna volgde de naturalisa
tie van Prins Bernard.
Beide werden zonder discussie en
stemming goedgekeurd.
De communisten waren afwezig en
eveneens de heer Sneevliet.
Een lange lijst kleine wetsontwerpen
wordt vervolgens afgedaan en z.h.st. aan
genomen.
Het woord is vervolgens aan minister
C o I ij n.
Op de tribunes en in de loges was de
belangstelling groot
Rede van Dr. Colijn
De Minister zou op sommige besproken
punten niet ingaan; er kan bij een andere
gelegenheid op worden teruggekomen. Bijv.
bij de grondwetsherziening.
Enkele andere zaken wil hij echter wel
behandelen.
Het wetsontwerp inzake de goud
clausule heeft reeds een week ge
leden het Departement van Justitie ver
laten.
Benoemingen van R.-K. moet men zien In
Eet licht van historische omstandigheden.
Aan het Kabinet is op dit punt echter
geen grief gemaakt; er behoeft dus niet
worden weerlegd.
Defensie
De over de defensie gemaakte opmerkin
gen deden den Minister vragen of niet een
welwillender uitleg had kiinnen worden
gegeven. Angst voor de kiezers heeft de
Minister niet Bij de begrooting van Defen
sie was hij voornemens een uiteenzetting te
geven van wat nog voor de landsverdedi
ging moet worden gedaan. Verschillende
maatregelen waren al door 's Ministers voor
ganger voorbereid en zijn in uitvoering ge
bracht toen de financiën er voor beschikbaar
waren en ze dus effect kon ten sorteeren.
Tot die maatregelen behoort evenwel niet de
kwestie der lichtingen, het personeel voor
het nieuwe materieel en het verband tus-
schen vredes- en oorlogsorganisatie.
Voor zoover personeele lasten moeten
worden opgelegd is vrij langdurige voorbe
reiding noodig.
Deze voorstellen konden onder dit Kabi
net niet meer in behandeling komen en ze
mochten ook niet als paradepaard worden
ingediend. Daarom wordt alles voorbereid
en kan na de verkiezingen een beslissing
vallen.
Inwerkingtreding van de maatregelen zou
Toch niet voor'1938 kunnen geschieden.
Nu komt de stembus.
Stel, de Minister komt vragen in April
om een vergrooting van het contingent
met 10 12.000 man en verlenging
van de oefentijd van 5tot 12 maan
den. Zou dan de Kamer geen aanmer
king maken als deze voorstellen er nog
voor de verkiezingen door zouden moe
ten? Op deze gewetensvraag verlangt
de Minister echter geen antwoord!
De kiezers stemmen, zoo is gezegd, over
Vele onderwerpen.
Inderdaad. Maar nu kunnen ze ook over
'de defensie denken als ze hun stem uit
brengen naast bijv. over het Plan van den
Arbeid.
Hel beleid van het Kablnef
in de afgeloopen 3% laar besprekende
kwam de Minister allereerst tot de hand
having van het gezag.
Van één zijde is er kritiek geoefend, maar
ze was ongefundeerd.
Natuurlijk kan de Overheid niet alles
Voorkomen, maar wel heeft ze te waken
Voor herhaling van ongewenschte dingen.
Bepaalde bijeenkomsten zijn verstoord
geworden, maar herhalingen zijn voor
komen en met kracht zal worden ge
zorgd, dat dit zoo blijft Anders zou
geen enkele kiezersvergadering rustig
kunnen verloopen.
Moeilijkheden bij colportage kunnen voor
komen worden door een algemeen verbod.
Zoover wil de Regeering echter niet gaan
De heer Westerman klaagde er over, dat
'de Tribune nog niet verboden is.
Hijhad er bij kunnen zeggen, dat ook
Volk en Vaderland nog niet verboden is.
Die twee maken niet veel verschil. (Gelach)
De Grondwet kent alleen repressief toe-
Zicht. De persvrijheid is een groot
goed, waarbij met voorzichtig
heid moet wordentewerk gegaan.
Communisme ncch Nationaal-
Socialisme zullen in ons land
kans van slagen hebben.
Bepalingen omtrent revolutlonal-
reafgevaardigden kunnen slechts
door Grondwets wijziging tot stand
komen. Daarbij behoeft niet nl'een aan
communistische afgevaardigden te wor-
Dr H. Colijn
den gedacht Zelfs al vatte men de zaak
bij den wortel aan, dan houdt men ze
nog niet uit de Kamer. Ze kunnen met
een heel onschuldig program toch in
de Kamer doordringen. Wil men iets
met effect ondernemen, dan komt men
tot regeling van het partijwezen, met
groote beslissende bevoegdheden voor
de Regeering.
Er kunnen intusschcn omstandigheden
komen, dat ingrijpen noodig is. Maar
dan wijzen de omstandigheden wel de
weg.
De Regeering is in gezagshandhaving
niet te kort geschoten. In ^Engeland
gaat men op dit gebied nu eerst doen,
wat wij al eerder gedaan hebben. In
België zijn soortgelijke maatregelen in
overweging.
De heer Albarda heeft de
ambten ar en-ver boden
rustig besproken. De bestaande regeling is
inderdaad onbevredigend en stuit op vek
bezwaren. Geweerd worden personen, die
zouden kunnen worden toegelaten; toegela
ten worden personen, omdat ze bedanken
voor organisaties, maar van wie de betrouw
baarheid in moeilijke omstandighe i<m -i."'-:
minst verzekerd is. Persoonlijke toetsing zou
verbetering kunnen brengen, maar afdoen
de is zij niet Zij zou kunnen leiden tot
voortdurende agitatie en dat is een gevaar
voor de gezagshandhaving.
De Regeering zoekt naai- iets anders maar
is daarin nog niet geslaagd.
Economisch beleid
Van het economische beleid van de
Regeenng deugde at^i veel, heeft de heer
Albarda gezegd. Zij nad haar tekort kunnen
voorkomen als ze n aar gewild had. door een
stiinuleering der binnmlandsclie conjunc
tuur.
De heer Albarda erkent, dat onze welvaart
grootendeels afhangt van het handelsver
keer; dat voor een grooi deel weggevallen
is. Maar vermindering van invoer beteekent
vermindering van uitvoer. Vergelijkt men
1933 met 1935. dan ging de uitvoer achter
uit van 755 tot 711 mill oen; dat is, gelet op
de vele hanaeisbelcmraenngcn, met veel.
Voor Duitschland alleen was de ach
teruitgang in 1935 49 millioen; in 1936
zal het zoowat 70 millioen zijn. Dat be
teekent dus, dat overigens onze uitvoer
is toegenomen. Dat is vrucht van inge
spannen arbeid van het Kabinet Het
resultaat van die arbeid zou door een
kabinet-Albarda niet overtroffen zijn
geworden.
In het begin van dit jaar is de
bedrijvigheid weer toegenomen; we
konden weer beter mee. Dat was d e
vrucht van de aanpassing. Ook
vóór de depreciatie.
De aanpassing is ook daarom vrucht
baar geweest, omdat eind September
de kloof met het buitenland slechts een
smalle was. Daardoor kon de depreciatie
zonder groote schokken geschieden.
Bniten de grenzen
Maar zoo werd gezegd de conjunc
tuur binnenslands haoi moeten zijn ge
activeerd. De heer Albarda heeft allerlei lan
den genoemd. Maar is het daar nu sociaal-
economisch zooveel beter dac bij ons? De
heer Albarda zal dat niet willen staande
houden.
Amerika heeft 7% milliard dollar besteed
aan herstelwerken. Naar rato zou dat voor
ons beteek enen 750 millioen gulden. Zou de
heer Albarda daarvoor het geld weten te
vinden bij de niet te vermij len schuldtoe
neming, die er toch al is? Bovendien wat
heeft dat alles in Amerika opgeleverd? Mid
den 1930 waren in Amerika per 1000 inwo
ners 81 werkloozen; bij ons 45. Engeland en
België nemen niet alle werkloozen" in de
statistiek op. Zweden heeft een veel klei
nere bevolking en voert veel grondstoffen uit,
die niemand ontberen kan; oit geldt niet
voor onze eindproducten. Wij zijn voorts
sterk afhankelijk van de welvaart in
Duitschland.
Voor openbare werken hebben wij in het
verleden zeer veel gedaan. Wat men van
daag uitgeeft, kan men morgen niet uitge
ven. Er zijn bij de Waterstaat geen werken
achterwege gelaten en naar het Werkfonds
overgebracht. In 1935 is aan openbare wer
ken net zooveel uitgegeven als in 1929.
Met crediet-inflatie kan men heel wat open
bare werken uitvoeren, maar wat daarvan
de gevolgen kunnen zijn leert Duitschland,
dat 15 milliard aan kunstmatige koopkracht
in het leven heeft geroepen En leeren onze
banken ook niet, wat de gevolgen zijn van
te ruime credietverlecning? Productiever-
meerdering is mooi, maar er moet ook af
zetgebied zijn.
Dat ziet men aan onze tuinbouw, die na
1925 zoo sterk is uitgezet, dat onze moeilijk
heden thans veel grooter zijn dan ze zonder
die sterke uitbreiding zouden zijn geweest
Ook de Staat moet voorzichtig zijn
met nieuwe schuldenverplichtingen,
waar de bestaande reeds zoo groot zijn.
De werkloosheid
De werkloosheid blijft voorloopig
een ernstig euveL De bevolking neemt
sterk toe en ook de leeftijd is op het
verschijnsel van invloed door de af
nemende sterfte onder de jeugd.
Voorts is er in ons land een vesti
gingsoverschot Van 1930—1936 was dat
76.000. Ook de rationalisatie schakelt
de menschen uit van de arbeid. Zeker
zijn er dat 30.000 in de vijf jaar. Er zijn
vele oorzaken voor de toegenomen werk
loosheid, die buiten de economische be
drijvigheid omgaan.
Het kabinet heeft niet anders kunnen
handelen dan het gedaan heefL Het zal
zich voor de toekomst ook niet verlustigen
in fata morgana.
De Minister kan tegenwoordig hoogstens
enkele weken vooruit kijken en zelfs dan
vergist hij zich soms nog. Of er ople
ving zal komen na de deprecia
tie? Dat valt nog niet te zeggen. Wel is er
een kleine daling in het percentage der
werkloosheid, dat nog meer beteekenis heeft
als men aan de stijging van aanbod op de
arbeidsmarkt denkt
De monetaire politiek
De monetaire politiek heeft vrij alge-
meene instemming gevonden.
Alle valuta's zweven thans, behalve
dollar en Belgische franc. Het voor
naamste is, dat de gulden niet te sterk
schommelt
Het schommelen is thans geringer
dan onder de gouden standaard. Toen
was er soms wel een marge van 2% ct;
nu beloopt ze ct vergeleken met de
dollar.
Met het Pond kan men niet vergelijken,
omdat het Pond zelf zwevend is.
Het egalisatiefonds wordt niet ge
bruikt om aan de gulden een geforceerde
waarde toe te kennen.
De vrijmaking van het bedrijfsleven wil
ook de Regeering. maar alle heffingen kun
nen daarom nog niet verdwijnen, want de
landbouw moet in stand blijven en kan niet
aan zijn lot worden overgelaten.
En wat de industrie betreft moet men n:et
vergeten, dat contingenten nog niet kunnen
worden gemist als handelspolitiek wapen.
Zouden we ze opheffen, dan stonden we
machteloos tegenover het buitenland.
In heel het land zijn 25 processen verbaal
opgemaakt wegens overtreding van de wet
tegen prijsopdrijving. Eindhoven
staal bovenaan met 7.
Dat bewijst, dat ons volk met gezond ver
stand de nieuwe toestand heeft aanvaard.
De psychologische werking
van het verlaten van de gouden standaard
wordt benut.
Binnen enkele weken zal de Noord
Oost Polder worden aanbesteed Daar
mee zijn tientallen millioenen gemoeid.
Daarbij zal het' natuurlijk niet blijven. Met
Kabinet na de verkiezingen zal daarvan de
gunstige gevolgen ondèrvinrien. Evenals
al datgene, wat door het Werkfonds is voor
bereid. De Minister gunt het die voordee'en
van harte. Er zullen toch nog moeilijkheden
genoeg overblijven.
Komt er economische verbetering en daar
door verruiming van middelen, dan valt nog
heel veel in te halen alvorens kan woroen
teruggekomen op door dit Kabinet geno
men maatregelen.
Het ordeningsvraagstuk
is nog in zekere ontwikkeling, 's Ministers
standpunt is kort samengevat in de Memo
rie van Antwoord ontvouwd.
Kabinet en Parlement
Wat de verhoud ingtusschen
Kabinet en Pari em ent betreit,
hoofdzaak is daarbij niet een naam,
een stempel, maar of het met die ver
houding in orde is.
Bij onze toestand is elk Kabinet par
lementair. dat er in slaagt het pro
gram in goede harmonie met de volks
vertegenwoordiging uit te voeren.
Ministers zijn daarbij geen mandata
rissen van het Parlement. De Kroon
regeert en de Ministers zijn dienaren
der Kroon. Zij hebben echter ernstig
te rekenen mpf de gevoelens die in het
volksorgaan tot uiting komen.
Voor een harmonische samenwerking Is
geestelijke verwantschap noodig en moet
worden erkend, dat Nederland een Christe
lijke natie is.
Wil men niet tot nihilisme vervallen, dan
moeten de grenzen niet te eng worden ge
trokken. Hoe de heer Kersten bijvoorbeeld
eerl Kabinet wil vormen als hij katholieken
en sociaal-democraten uitschakelt is nog
nooit verklaard.De beeren Kersten en Van
Houten beweren elk. dat zij d e Christelijke
nolitiek hebben, maar zp verdragen elkaar
als water en vuur. Toch zeggen ze beiden
Christelijke staatkunde te willen.
Samenwerking
In de samenwerking moeten allen
worden betrokken, die bereid zijn d e
groote levenswaarheden
van het Christendom te aan
vaarden, ook voor het Staatsbestuur
en dan sluit ik, aldus de Minister,
zelfs niet uit, die uit traditie alleen of
naar hun levensopenbaring, daaraan
willen vasthouden.
Een krachtige Christelijke levens
overtuiging biedt de een ige waarborg
tegen de levensverwoestende en ont
bindende krachten van deze tijd.
Wie uitsluitend steunt op de men-
schelijke rede, leunt op een rietstaf,
die de hand zal doorboren. Voor de
toekomst zal een basis in ruime zin
noodig zijn. Alleen in de waarheden
van Gods Woord en de aanvaarding
van het Goddelijk gezag over mensch,
Staat en maatschappij, zijn de voor
waarden voor het- voortbestaan van
een gezonde democratie.
Zoo moet in ruime zin naar eenheid
worden gestreefd.
NIEUWE WETHOUDER TE VLISSINGEN
In de gistermiddag gehouden vergadering
van den gemeenteraad, is in de vacature,
ontstaan door het bedanken van den hepr
P. J. Laernoes, de heer W. Anker (Vrijheids
bond) met 12 van de 19 uitgebrachte stem
men benoemd tot wethouder van VUssingen.
Zes stemmen werden uitgebracht op den
anti-revolutionair P. J. Woltering en
stem blanco.
LAND- EN TUINBOUW
Publicatie van boteraccijns
Voortaan Maandags te wachten
Het zal velen bevreemd hebben, dat
gisteren niet de gewone Vrijdagsche
publicatie verscheen over de boter
accijns voor de volgende kalenderweek.
Deze zal voortaan, naar we verne
men, Zondagsavonds per radio of an
ders Maandagsmorgens aan belangheb
benden worden medegedeeld.
Tegen het omroepen op Zon
dagavond per radio moeten
wij protest aanteekenen. Velen
niet het minst onder de betrokkenen,
hebben seer overwegende principieele
bezwaren Zondags de radie aan te zet
ten in elk geval voor zakelijke be
richten.
De accijns bedraagt thans nog 80 cL en
zal dus tot Maandag zoo blijven.
De boterprijs is weer met 6 cL gestegen.
De vorige week met 5 ct., terwijl toen de
accijns niet verlaagd werd. Daardoor is de
boterprijs dus 11 ct. hooger dan twee weken
terug.
Met het oog op de binnenlandsche gros
siers is besloten tot het zoo laat mogelijk
bekend maken der heffing, doch de expor
teurs hebber, er groote hinder van.
Het schijnt, dat er een aigeheele verande
ring in Cc officieele prijsbepaling van boter
zal komen.
Ook het feit, dat bij de noteering niet meer
on tgeven wordt de termijn gedurende welke
deze zal gelden, wijst in deze richting.
Onhoudbare toestanden
in de pluimveehouderij
Het wordt in de pluimveehouderij een i
houdbare toestand. Nog onhoudbaarder dan
het reeds was. De prijzen van de noodzake
lijke voeder granen is buitengewoon gestegen.
Zoo noteert tarwe 83 pet. hooger, maïs 64 pet.
en gerst zelfs 100 pet. Alles vergeleken bij
een jaar terug. Maar de prijzen der eieren
zijn maar onbeduidend hooger. Deze week
sléchts 5 pet. ook vergeleken bij dezelfde
week van het vorig jaar.
Wel heeft men een z.g. restitutieregeling,
doch die werkt zeer onvoldoende. Twee jaar
geleden is reeds aan de pluimveehouders be
loofd, dat ze alsnog vergoeding zouden krij
gen voor de niet gerestitueerde graanrechten
voor de naar Duitschland geëxporteerde
eieren. Tot heden is daarvan niets gekomen.
Te verwonderenis het dan ook niet, dat
de kippenhouders hun pluimveestapel
goureus gaan inkrimpen. Maar deze groote
opruiming heeft meteen tot gevolg dat de
bron van inkomsten verdwijnt. De kippen
hokken steeds leeger dat is steeds minder,
nog minder broodwinning.
De bacon- en gehaktfabricage
Door de Veehouderijcentrale is namens het
Departement voor Sociale Zaken boven het
reéds toegewezen aantal varkens voor ge-
haktbereiding, nog gegund aan de firma van
Zwanenburg de verwerking van 329 varkens
entra. Aldus het Alg. Handelsbl. Het blad
wijst er op, dat nu te Oss behalve de 1750
varkens waarvoor werd ingeschreven nog
299 extra per week zullen worden verwerkt
en te Uithoorn bij de 175 nog 30.
Het aandeel door het Zwanenbergconcern
te verwerken varkens is nu 45 pet. van t
totaal aantal. De verwerkingsprüs is 16,
per 100 K.G. verwerkt vleesch, de hoogste
prijs, waarvoor nog gegund werd (de laagste
was 14.20).
De vergoeding wordt gegeven voor de ver
werking van 10. kilo vleesch tot gehakt,
merkt het Alg. Ilbl. verder op, d-us met in
begrip van de ingrediënten (blik, meel, melk,
kruiden, zout, doozen enz.), waarvan de
kosten kunnen worden gesteld op 13.50 per
100 kilo te verwerken vleesch, zoodat voor
het slachten der varkens en het bewerken
van het vleesch voor den hoogsten inschrij
ver overblijft 2.76 en voor den laagsten
0.70 per 100 kilo te verwerken vleesch.
Bij het inblikken der circa 230.000 runde
ren, waarvoor géén inschijving werd
gehouden, werd destijds door de Centrale
betaald 26 per rund, dus circa 13 per
100 kilo vleesch gemiddeld, waarbij echter de
ingrediënten gratis door de Centrale werden
verstrekt! Door vergelijking met de re
sultaten der openbare inschrijving van tlhans,
blijkt derhalve, dat de Centrale destijds'on
geveer vier millioen gulden te veel heeft
betaald voor het inblikken, dit ten koste van
het thans noodlijdende Landbouwcrisisfonds.
Het te veel betaalde voor de bacon-slachtim
gen (3 millioen varkens) kan op grond der
jongste bacon-aanbesteding worden berekend
op 5 millioen; dc extra-winsten op de af
vallen op 2 millioen en de extra-winsten
op onthouders en slappe varkens op 0.5
millioen.
Voor de bacon- en runderslach
tingen heeft hel Landbouweri-
sïsfonds in de loop der jaren, dus
gezien de i ns c h r ij v i n gs eij f
globaal 11% millioen gulden te
veel betaald, zeg: rond tien mil
lioen.
Dat aan deze geldverkwisting een eind is
gekomen, door het krachtig optreden van mi
nister Deckers is in dezen bewindsman
te prijzen. Ieder weldenkend mensch zal hem
daarvoor dankbaar zijn.
Arbeidscontracten
BU de landbouwbedrijven
Op de gehouden vergadering van de be-
drijfsraad voor het landbouwbedrijf in
telijk Noord-Brat int, werden met algemeene
stemmen de volgende punten aangenomen:
a aan de organisaties in het landbouwbedrijf
in W. B. wordt geadviseerd de loopende
contracten voor 1937/38 loonen en arbeids
voorwaarden betreffende, te continueeren:
b in de niewe contra ten een bepaling op
te nemen dat indien belangrijke wijziging
in den bedTijfstoestand of in kosten van
levensonderhoud zou intreden, partijen bij
elkander komen teneinde het loon te wij
zigen:
c in de contracte op te nemen een regeling
der loonen voor jongens:
d om betere sociale verhoudingen te soheppen
en vooral de zedenverwildering tegen te
gaan. Geen gebruik meer te maken in het
bedrijf van z.g. krooien.
Verder werd nog besloten den minister van
Sociale Zaken te verzoeken de in de troon
rede aangekondigde wet op de bindendver
klaring der arbeidsovereenkomsten te willen
bespoedigen.
Sonder- en Treuhanderkonto
Afwikkeling achterstallige handels
vorderingen op Dnltsche debiteuren
In de week van 914 November 1936
is door de N«-dëriibiulsche Bank ii
een bedrag van omstreeks R.M. 1.00.000 van
de op haai Sondi-rkuuio bij de Üeutseiu
v «rrechnungskasse uilstaanue vorderingeu
met de begunstig leu afgerekend. De
van deze -posten liepen van
95324—95894.
Het totau bedrag van de op het Sonder
konto uitstaande pesten, die nog niet tot
uithetaiing zijn gekomen, beloopt op het
oopenhlik omstreeks R.M. 0.4 millioen. De
Sonderkonto posten, waarvoor koersfix»»
ring Ls verkregen, zljo hieronder begrepen
Aan Treu h iin derkon to-post en is door d*
Nederlandsche Bank gedurende dezelfdt
ppriode in totaal eer bedrag van ongeveer
R.M. 350.000 met de begunstigden afge ro
kend. Hit hoogst afgerekende volgorde-
nummer was 32812.
Het totale bedrag van de op het Treu
handerkonto Niederlande uitstaande vorde
ringen, die .rog niet. tot uitbetaling zijn
komen, beloopt op het oogenblik omstrfèks
R.M. 6.3 millioen. Dé Treuhanderkon toposten
waarvoor koersfix coring is verkregen, zijn
hieronder begrepen.
4V2 obligatieleening van Wilton
Groot f 2.000.000 tegen 100 pCL
De Ned. Handel Mij., Labouchèro en
Co., (Amsterdam), en de heeren Hel
dring en Piersan (Den Haag), berichten
dat op Vrijdag 20 November a.s. te hun
nen kantore de inschrijving openstaat
op de uitgifte van nam. f 2.000.000.—
414% hypothecaire obligatiën in stuk
ken van f 1000.— aan toonder deel uit
makende van een obligatieleening groot
nom f 2.500 000.— de N.V. Wilton Mar
chinefrabriek en Scheepswerf N.V. te
Rotterdam tot den koei's van 100 pCt.
Nieuwe leening Amsterdam
Enkele bijzonderheden uit het
prospectus
In aansluiting op het bericht omtrent dy
nieuwe 3%% leening Amsterdam, ontleenen
wij nog liet volgende aan het prospectus:
De betaling der op de vrije inschrijvingen
toegewezen 3%% obligation moet geschic-
den met bijbetaling van f ü.58 (f 0.29) per
obligatie van f 100Ö (f 500), voor 6 dagen
rente a 3%%.
De betaling der toegewezen obligatiën
mort plaats hebben op Maandag 7 Dec. a.s.
Hoewel Amsterdam ongetwijfeld zwaar
door de crisis is getroffen, is het gemeen
tebestuur er in geslaagd de gevolgen het
hoofd te bieden door straffe bezuinigingen.
De gewone uitgaven over 1936 zijn, verge
leken met 1931, met rond f 31.000.000 ver
minderd.
Do begrooting voor 1936, zooals deze door
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
werd goedgekeurd, beloopt wat den gewo
nen dienst betreft in ontvangst zoowel als
in uitgaaf een bedrag van f 128.286.043 en
sluit dus zonder voor- of nadeelig saldo.
De werkelijke uitkomsten van dit dienst
jaar zijn uit den aard der zaak nog niet
bekend.
De totale geconsolideerde Teeningsschuld
van Amsterdam bedroeg op 31 Dec. 1935
f 421.437.765. Van deze schuld is bijna 76%
aangegaan voor productieve doeleinden (bo-
dirijven. grondexploitatie en overige). Sinds
dien zijn bij het algemeen burgerlijk pen.
sioensfonds e.a. nog leeningen gesloten met
langen looptijd, tot een bedrag van
f 18 600.000, terwijl in 1936 op de leeningen
een bedrag van f 10.327.000 wordt afgelost
De vlottende schuld der gemeente bedraagt
thans (zonder rekening te houden met de
saldi bij het gemeentelijk girokantoor)
f 2.750.000. Op rekening van het crediet van
f 12.000 000. dat door ie Nederlandsche Bank
ter beschikking is gesteld tegen onderpand
van anticipatie-biljetten, is thans niets op
genomen. Kasvoorschotten van het rijk
heeft de gemeente niet
Cities Service Comp.
In het derde kwartaal hebben de bruto
bedrijfsontvangsten der Cities Servi
ce Comp. 45.563.234 (v.j. 42.966.941)
en dé bedrijfswinst 14.804.445
(14.122.329) bedragen.
Na afschrijvingen en rentebetalingen
bedroeg het verlies 270.242 (vor. jaar
N-l-E-T-N-A-A-S-T-E-bK-A-A-R
Uiterst hinderlijk en vol ge
varen Is het, wanneer meer
dan twee fietsers naast elkaar
rijden. (Op smalle wegen jte
en paden Is zelfs twee nog
te veel!)
Financieel TV eekoverzicht
WILDE HAUSSE-ROES
UITGEWERKT
Geen overdreven, wel
gematigd optimisme
Ondertoon bleef vast
Het uitvoerrecht op Indische
cultuurproducten viel mee
Vrij dagavond.
Het heeft er veel van weg, dat de
wilde hausso-roes op de Amsterdamsche
beurs is uitgewerkt De fabelachtige
koersstijgingen behooren tot het verle
den en na een. aanvankelijk optimis
tisch begin is deze week een vrij gevoe
lige reactie ingetreden, welke over de
geheele linie de koersen deed terugloo-
pen. Alhoewel de ondertoon vast bleef,
kwam men toch tot de conclusie, <fat
het gevaar van overdrijving met den
dag grooter wordt en dat voorzichtigheid
geboden is. Winstnemingen hadden
dan ook de overhand.
De depreciatie heeft een golf van optimis
me over ons land gebracht. Tal van onde-
nemingen, die zich vóór de waardevermin
dering van den gulden hadden aangepast
zijn in een betere positie gekomen en zul
len dat blijven, als de valutaverhoudingen
voor Neder'and zich niet opnieuw ten on
gunste wijzigen. De beurs tracht thans de
waarde der diverse fondsen en de winstmo
gelijkheden te schatten. Daarbij doet men
vaak een „greep in de lucht" en het zal na
der moeten blijken, of de hooggestemde ver
wachtingen in vervulling zullen gaan.
Dit laatste valt sterk te betwijfelen.
Wie aan het rekenen slaat (neem bijv.
goede rubber-aandeelen) zal bemerken dat
teleurstellingen niet kunnen uitblijven. De
depreciatie kwam immers voor dit jaar te
laaf om er de volle vruchten nog van te
kunnen plukken. De jaarcijfers over 1936
zullen straks ongetwijfeld tegenvallen en
daarom zij men voorzichtig met het op
bouwen van zekere posities, welke niet aan
allen kant volkomen betrouwbaar zijn.
Overdreven optimisme
vindt men trouwens In de kringen van ons
bedrijfsleven na de depreciatie vrijwel ner
gens. Het zoo juist verschenen jaarverslag
van Van Berkels Patent is er weer een be
wijs van. Uitzonderingen blijven natuurlijk
den regel bevestigen. Beter kan men echter
spreken van gematigd optimisme.
Merkwaardig is in dit verband de uitla
ting van de leider eener groote machinefa
briek, die de eerste vier weken na de depre
ciatie geen enkele bestelling boekte. D>ch
toen kwamen plotseling de orders los en
thans is het bedrijf behoorlijk van werk
voorzien. Over de g^hoele linie is dit ver
schijnsel opgemerkt en blijkbaar is dit de
oorzaak, dat aanvankelijk na de deprecia
tie de werkloosheidscijfers niet daalden.
Vreemd is dit verschijnsel overigens niet.
In België weet men er van mee te praten,
want ook daar brak zich de opleving pas
baan enkele weken na d9 devaluatie.
Het is echter geraden met beide beener.
op den beganen grond te blijven staan. Men
beseft dat heel goed. ook bijv. in kringen
van onze scheepvaart. Insiders verzekerden
ons dat er inderdaad hetere perspectieven
zijn maar dat het heu°ch zoo'n vaart niet
zal loopen als men op de beurs wel denkt
Kalm aan dus maar. dan breekt het lijntje
niet!
Dat zich Inderdaad een depreciatie-ople
ving begint af te teekenen, blijkt Intusschen
wel uit onze gunstige
exportcijfers over de maand October,
die deze week gepubliceerd werden.
Dat hel Philips goed gaat, is bekend.
Vooral bleken echter de uitzichten van de
A.K.U. verbeterd te zijn en de koers van 't
fonds heeft er dan ook geducht den invloed
van ondervonden. Het is niet uitgesloten,
Jat de gemiddelde prijs per Kg. netto, die
reeds verbeterde van f 1.55 tot f 1.74. deze
maand nog verder zal stijgen en dat ook de
export zal toenemen. De invloed van de
depreciatie za' dan straks in onze handels
balans over November nog beter tot uitdruk
king komon, dan reeds over de October*
maand liet geval was.
Het bericht, dat oj) Indische cultuurpro
ducten een uitvoerrecht van 2 pCt. za! ge-
heven worden, heeft de beurs niet merk
baar beïnvloed. Men oordeelde dat er niet
veel reden tot klagen is, nu de heffiDg vrij
laag is gesteld en slechts een tijdelijk karak
ter draagt, terwijl bovendien de cultuurpro
ducten, waarvan de marktpositie nog te
wenschen overlaat, zijn vrijgesteld. In het
laatst van de week konden intusschen ook
de cultuurfondsen zich niet aan de algemee
ne reactie onttrekken en zij ondergingen
krachtige koersdalingen, welke voor de sa
neering van de markt ongetwijfeld van niet
te onderschatten belang kunnen worden ge
acht
De belegginsmarkt
onderging de invloed van de uitslagder der
3 staatsleening, waarover wij reeds schre
ven en de onverwachte regeling, die de ge
meente Rotterdam wil treffen met houders
van 6 dollarobligatics. Botterdam is uit-
ndelijk gezwicht, omdat de stad zich op den
duur niet de weelde kan veroorloven den
geldhandel te weerstreven Steeds meer im
mers werd het nadeel ondervonden, dat zij
niet tol conversies, ook van andere leenin
gen kon overgaan. Met aanbod is voor obli-
galiehouders niet ongunstig. Alle kwade
kansen zijn geëlimineerd. Toch is het onbe
vredigend. dat Rotterdam slachtoffer wordt
van omstandigheden waarvan de geldhan
del handig misbruik heeft weten te maken.
De koers van de stukkpn verbeterde in
tusschen tot 86 De nieuwe staatsleening
wordt nog nie' officieel genoteerd. Vermoe
delijk zal dat Maandag pas het geval zijri.
De onofficieele noteering stelde zich
96.V8.
Over het verloop van de effectenmarkt be
hoeven we verder niets te zeggen. De koer
sen spreken voor zich zelf Ondanks de
koersreactic o.m. voor ruhhe-raandeelen,
bleef toch tov. vorige week een flink koers-
avans behouden.
De Amerikaansche afdeeling was flauw
gestemd.
5 Nov. 12 Nov.
i Ned. 1934 100% lOOVxa
3% Ned. 1911 100% 101%
3 Ned. 1896/1905 94 9434
2% N.S.W. 82% 8434
4% Indië 1931 10034 lOOVia
Deli Batavia Mij.
A'dam Rubber
Deli Batavia Rubber
Sumatra Rubber
Tndragiri
H.V.A.
N.I.S.U.
'avacultuur
Deli M.
Xon. Olie
Alg. Expl. Mij.
Philins Gloeilampen
A.K.U.
Unilever
Schpepv. Unie
Rott. Lloyd
H A.L
lott. Droogdok
Wilton-Fijenoord
Ned. Scheepsbouw
Mij. De Schelde
Shell
Tidewater
Cities Service
U. S. Steel
An. Copper
Nth. Am. Rayon
257%
280%
47%
17434
91%
60
20™/™
15"/ir
3%
•59%
4174
zm
304%
394%
181%
2?0v£
48%
47%
19%
15%
2%
57Vte
38™/i«
