$Uraw ^riïtóctjr (üoarattl
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Abonnementsprijs:
Pet kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche 1
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> cL
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 5930
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1936
16e Jaargang
Sifotrtenlitprnjtn:
Van 1 tot 5 regels 1.177»
Elke regel meer 022'/»
ingezonden Mededeelingea
van 1-5 regels 2.30
EJke regel meer045
Voor liet bevragen aas 'I bureau
V wordt berekend ƒ0.10
DE BANIER GEHEVEN
Beginselen slijten niet af
In het kader van hetgeen wij schreven
en voornemens zijn te schrijven over het
concept-verkiezingsmanifest der Antirev.
partij past ook een korte nabetrachting op
de buitengewoon belangrijke en uitnemend
geslaagde kaderdagen dezer partij.
Tot dat welslagen werkten allerlei za
kelijke en persoonlijke factoren mee en
we wenschen geen enkele daarvan te
onderschatten. Natuurlijk had de cursus,
welke twee jaar geleden te Lunteren. be
gunstigd door stralend zomerweer, ge
houden werd. veel vóór op die der laatste
twee jaren, maar natuurboter is nu een
maal niet te vervangen": een recreatie
oord in zomertijd geeft op zich zelf genot.
Echter, de cursisten zullen, _nu ze een-
maal hebben kennis gemaakt met de
Haagsche Dierentuin als vergaderlokali
teit. bij zich zelf gezegd hebben: ..aan
gename kennismaking want zo°''c'
accommodatie als consumptie en bediening
lieten niets te wenschen over. Dat b'"k
vooral bij de gezamenlijke maaltijden
waarbij de serveering nog al eens wat te
wenschen overlaat als groote getallen aan
^AUemaal bijzaak zullen sommigen zeg
gen en zij hebben - betrekkelijk - ge
lijk. Maar een gezellige stemming is toch
op zulke bijeenkomsten niet zonder be-
teekenis. Daarom releveeren wij het even.
Van veel grooter belang en beteekenis
was natuurlijk het feit. dat juist de bran-
dende vraagstukken van deze tjd aan
de orde kwamen en dat de toelichting
bii alles, laat ons zeggen, af was.
Doch hier komt dan nog iets bij, dat
we thans voorop willen schuiven.
In deze verwarde tijd met z.,n nieu
we kwesties rijzen bij iedereen wel eens
vragen over de doelmatigheid en de juiste
begrenzing van het gevoerde bek.d zoo
wel van een bevriende regeering als van
de eigen vertegenwoordigers. Vragen, die
nfet de principieele overtuiging raken,
maar het nuttig «ffect of de juiste me-
""dT voorzitter zei het precies en duide-
lijk: er moet zoo nu en dan eens 9^9
heid zijn om hardop te denken opdat
rectificatie naar de een andere
mogelijk wordt. En natuurlijk volgt dan
daaruit ook. dat van den voorzitter zelf
gevraagd mag worden om met zaditmoe-
digheid op te treden tegenover anders
denkenden; een betiteling, welkehier vol
komen op haar plaats is, omdat er van
principieele verschillen geen sprake is.
Vooral ook. wanneer men zou kunnen z g-
nen: handelt mü zachtkens met den jon
geling: het is Absolom niet.
8 Wij schrijven dit. omdat naar somm.-
ger gf veler oordeel van deze regel een
enkele maal is afgeweken (later volgde
een afdoende en verzachtende "nadara
verklaring"): maar ook, omdat een tikje
overdrijving bij debaters - hetoj gewild
of zonder opzet menigmaal kan leiden
tot een duidelijker preciseering. welke een
gewenschte verheldering brengt. Iets.
wat vooral in deze tijd noodzakelijker kan
zijn dan ooit.
Men vergete niet, dat er thans actueele
vragen aan de orde zijn. waarbij de be
ginselen, welke wij belijden, zich ten volle
moeten en kunnen laten gelden, maar dat
er over de modus niet zoodanige eenstem
migheid heerscht: hetzij omdat de één er
anders over denkt dan zijn medepartijge
noot: hetzij omdat er nog geen voldoen
de klaarheid is gekomen.
Dit laatste behoeft waarlijk niet te ver
bazen. Nieuwe problemen kwamen thans
aan de orde en hoewel daarbij, gelijk op
gemerkt werkt, van beginselafwijking geen
sprake mag, maar ook niet Behoeft te
Zijn: in de praktijk is verschil van opinie
zeker denkbaar.
Het vraagstuk van de Volkenbond is
door Prof. Anema. deskundige bij uit
nemendheid. zóó behandeld, dat ieder
anti-revolutionair amen op zijn beschou
wing zegt: zélfs hij. die van de prakti
sche resultaten niet heel veel verwachtte
- op grond van Gods \Voord niet mocht
verwachten was gedesillusioneerd; en
toch: loslaten mag men de idee van de
Volkenbond, dat „gerechtigheid en eer"
het richtsnoer voor het gemeenschapsle
ven der volkeren zullen vormen, niet en
nooit.
En dan mag Prof. Rutgers, toch ook
waarlijk geen vreemdeling op het interna
tionale terrein, vragen: wat is er van die
grondbeginselen terecht gekomen en moge
het schijnen, dat tusschen deze twee zich
een controverse openbaart; in wezen zijn
beiden het er over eens, dat wij voor
zoover onze zwakke kracht als klein volk
reikt ons moeten benaarstigen om te
redden, wat er te redden valt, omdat-
God wil, dat wij herberg zullen blijven
zoeken voor „gerechtigheid en eer" in 't
Volkerenleven.
7 JANUARI 1879. Op dezen dag werd het huwelijk voltrokken
tusschen Z. M. Koning Willem UI en Prinses Emma von
Waldeck-Pyrmont.
NIEUWE BURGEMEESTER
,VAN LEERDAM
De heer A. Hanemaayer benoemd
Met ingang van 15 November is
benoemd tot Burgemeester der ge
meente Leerdam de heer A. Hane
maayer, oud-wethouder van finan
ciën en van bedrijven van de gemeente
Rotterdam, en lid van den Gemeente
raad.
Niet anders stond het met het onder
werp: arbeid tot economisch herstel. Om
één punt te noemen: waardeerend het
geen het kabinet-Colijn gedaan heeft
voor herstel van,het financieel en econo
misch herstel, is er plaats voor de vraag
of de verhouding tusschen deze twee ook
wijziging behoeft na de depreciatie van
de gulden, welke dit werd ook door
allen erkend onvermijdelijk was op een
moment, toen de aanpassing al ver gevor
derd was en hier en daar reeds herstel
vruchten afwierp.
Wij zouden den heer Smeenk, die dit
onderwerp inleidde, onrecht aandoen,
indien wij beweerden, dat hij geen oog
had voor de nieuwe situatie en toch be
klemtoonde om weer een markante
vergelijking te trekken Prof. Gerbran-
dy de gewijzigde omstandigheden anders
dan hij.
Anders gezegd: de vraag of en hoe
op meer activeering van het econo
misch leven moet aangestuurd worden,
wordt niet door allen met dezelfde nuan
ceering beantwoord: Van wezensverschil
is geen sprake, maar dat er ook in onze
kring zijn. die financieel iets meer willen
wagen dan tot heden geschiedde, is dui
delijk geworden. Terwijl bij allen vast
staat, dat de nood der werkloozen tot on
gewone financieele opofferingen kan dwin
gen, wil het moreel van honderdduizen
den niet worden geknakt; gaan er ook
stemmen op, die een meer actieve conjunc-
tuurpolitiek bepleiten om de werkloos
heid nog krachtiger dan tot heden ge
schiedde, in te dammen.
Aldus, wat de onderwerpen van de eer
ste dag betreft: naast principieele een
heid toch divergeerende stroomingen ten
aanzien van de praktijk. Met de vraag
stukken, welke op de tweede dag aan de
orde kwamen, staat 'het, zeker wat het
eerste betreft, even anders.
Tegenover (dit woord niet in anti
thetische zin opgevat) den heer Van Dijk,
die het Defensievraagstuk inleidde, stel
de zich niemand. Misschien mag men
zeggen, dat zulks niet verbaast, omdat
ieder der aanwezigen van harte onder
schreef. dat het roeping is van Godswege
dat voor de handhaving van ons nationaal
bestaan de beste: krachten van ons volk
behooren ingezet te worden, zelfs al zul
len door verhoogde uitgaven en uitbrei
ding van het contingent de financieele
en persoonlijke lasten in.de naaste toe
komst zwaarder drukken dan tot heden
het geval was. En wat de technische kant
van de zaak betreft, was dit onderwerp
in zoo deskundige handen gelegd, dat de
anti-rev. partij wel dubbel dankbaar mag
zijn, dat zij zulke mannen de hare mag
noemen.
Deze nabetrachting bedoelt geenszins
iemands lof te zingen het is o. i. beter
steeds meer van de personen af te zien
en op het beginsel te letten maar dit
moeten we toch ditmaal zeggen, juist om
dat het dit onderwerp betreft: wanneer
de militaire defensie bepleit wordt met
zooveel overtuiging en zoo klemmend
geestelijk-zedelijke en technische argu-
meenten aangevoerd worden als deze in
leider deed: dan, waarlijk, hebben wij de
weerloosheidspredikers iets te antwoorden
als ze zich buiten de poort van hun knus
se organisatie wagen.
Immers, dan rust onze overtuiging ten
aanzien van déze defensie op ons geeste
lijk defensief en offensief, dat door den
heer Schouten zóó krachtig, zoo be-
heerscht, maar ook zoo openhartig bepleit
werd.
Een breede schare van debaters had
ook na deze rede behoefte dit te vragen
en dat op te merken; maar over de hoofd
punten was ook hier geen verschil van
meening.
Natuurlijk op de afzonderlijke pun
ten komen we terug was ook één en
ander bestemd voor „inwendig gebruik"
en dus niet voor publicatie vatbaar ,.en
toch wenschten we somwijlen, dat er „po
litieke attachés" van geestverwante groe
pen tegenwoordig waren geweest. Wel
licht hadden ze met eenige opmerkingen
winst kunnen doen en zou het eventueele
samenwerking meer kunnen dienen dan
belemmeren.
De Anti-rev. partij lijdt niet aan ver
starring wat de vraagstukken van de dag
betreft; zij blijft wél overtuigd dat de
Christelijke beginselen de eenige zijn,
welke nooit afslijten en dat die alleen de
ware basis kunnen vormen voor zegen
rijk regeeringsbeleid en zij meent ook, dat
hieraan, zooveel het kan en mag, allen be
hooren mee te werken die Gods souverei-
niteit belijden op elk terrein des levens.
Koningin in het Haagsche
stadhuis
Vrijdagmiddag te l uur heeft H. M. de
Koningin een kort bezoek gebracht aan
het Haagsche stadhuis. De Koningin werd
ontvangen door den burgemeester van 's-Gra-
venhage, Mr. S. J. R. de Monchy, met wien
zij zich in de burgemeesterskamer gedu
rende eenigen tijd onderhield. Vervolgens
nam de Koningin de burgemeesterskamer
en de eerste klas trouwzaal in oogenschouw,
waar hot burgerlijk huwelijk tusschen Prin
ses Juliana en Prins Bernard zal worden
voltrokken.
Kort voor half vijf Is H. M. de Ko
ningin naar het paleis Noordeinde terug
gekeerd.
De begrooting van Nijmegen
Een tekort van 16.815 ongedekt
Men meldt ons uit N ij m e g e nt
B. en W. hebben de begrooting van de ge
meente Nijmegen ingediend bij den raad. Het
eindcijfer bedraagt 8.617.175 van den ge
wonen dienst en van dén kapitaaldienst
37.765.085, met een nadeelig saldo van
16.815.
B. en W. hadden in dezen dienst uitgetrok
ken als bijdrage uit het Werkloosheidssubsi-
diefonds 367.500 en wegens belastingbij-
drage uit dat fonds 185.213.
De minister berichtte evenwel dat met een
bedrag van 400.000 een sluitend budget
moest worden verkregen, doch B. en W. heb
ben daartoe geen kans gezien.
Zooals zij opmerken heeft een gemeentebe-
grociting van Nijmegen nog nimmer zulk een
somber beeld vertoond.
Mogelijkheid tot bezuiniging acht het col
lege niet aanwezig en aan belastingverhoo-
ging valt niet te denken;
De benoeming van den kundigen oud-wet
houder van financiën van Rotterdam tct
burgemeester van Leerdam zal ongetwijfeld
in breeden kring met groote voldoening wor
den vernomen
De heer Hanemaaver heeft zich in zijn
langdurigen loopbaan ten dienste van do
Chr. vakbeweging doen kennen als een ge
zaghebbend bestuurder; na zijn benoeming
tot lid van den gemeenteraad van Rotter
dam bleken aanstonds de bijzondere politie
ke kwaliteiten, waarover hij beschikt.
AU magistraat heeft hij zijn sporen ver
diend gedurende de uiterst moeilijke periode
waarin hij het wethouderschap van finan
ciën heeft vervuld.
Zijn kennis van wat er leeft onder alle
kringen der bevolking, vooral ook onder de
arbeiders, gepaard gaande met zijn bestuurs
kwaliteiten stempelen den heer Hanemaayer
tot den bij. uitstek -geschikten figuur om het
burgemeesterschap van de zwaargetroffen
gemeente Leerdam^ met zijn groote arbei
dersbevolking, te vervullen
Zij, die den heer Hanemaayer van wat
meer nabij kennen uit de periode van zijn
publiek optreden te Rotterdam, zullen het
eens zijn met de conclusie, dat Leerdam met
deze benoeming kan worden goliikgewenscdt.
Loopbaan van den nieuwen
burgemeester
De heer A. Hanemaayer is 25 October 1883
te Rijswijk geboren. In de kringen van de
Chr. Vakbeweging trad hij al spoedig op
den voorgrond. Zoo werd hij voorzitter van
den Chr. Bond van Arbeiders(sters) in de
Voedings- en Genotmiddelenbedrijven, voor
zitter van den Chr. Besturenbond te Rotter
dam en lid van het Algemeen Bestuur van
het Chr. Nat. Vakverbond.
In 1924 was hij technisch adviseur op de
Arbeidsconferentie te Genève. Sedert 1923
had hij zitting in den Rotterdamschen Ge
meenteraad en toen de heer Schouten in '27
tot wethouder werd verkozen trad hij op als
voorzitter van de Rechtsche Raadsclub. Na
het vertrek van den heer Schouten werd hij
ook voorzitter van dc A. R. fractie tot hij
op 1 Februari 1932 tot wethouder voor de
financiën werd benoemd.
De heer Hanemaayer is Ridder in de orde
van Oranje Nassau.
Nieuw Raadslid te Rotterdam
Opvolger van den heer Hanemaayer op de
A.R. candidatenlijst voor de gemeenteraad
is de heer A. denBoer Wzn., van Charlois.
Distributie van vet en margarine
Vrij van heffing voor de behoeftigen
Evenals vorige jaren, heeft de Ned. Zurvel-
centrale besloten, haar medewerking te ver-
leenen, opdat met Kerstmis ten behoeve der
armen bak- eri braadvet, gesmolten rund-
et, gesmolten reuzel en/of onvermengde
margarine vrij van heffing verstrekt zullen
kunnen worden door in aanmerking komen
de 'vereenigingen of instellingen van lief
dadigheid.
Slechts die personen kunnen kerstgaven
belfomen, die op geenerlei wijze steun, het
zij in geld of in natura, van rijks- of ge
meentewege ontvangen en niet reeds op
grdnd van bestaande bepalingen voor ver
strekking van onvermengde margarine te
gen goedkoope prijs in aanmerking komen.
Derhalve kunnen de weldadigheidsveree-
nigingen voor hét verkrijgen van bak- en
braadvet, gesmolten rundvet, gesmolten reu
zel en/of margarine, vrij van heffing, bij de
Ned. Zuivelcentrale alleen aanvragen inzen
den, indien en voor zoover zij steun verlee-
nen aan personen, die niet reeds op grond
van de bestaande bepalingen voor de ver
strekking van onvermengde margarine in
aanmerking komen.
De vereenigingen en instellingen worden
uitgenoodigd zoo spoedig mogelijk een aan
vraag bij de Ned. Zuiveic^ntrale in te dienen
op daartoe bij haar te .verkrijgen formu
lieren.
Het tienduizendste schip
te Rotterdam
Hedenochtend is het 10.000ste schip in dé
Rotterdamsche haven aangekomen. Het was
't Zweedsche s.s. „Ingarö", cargadoor
S.E.A.M.
Verleden jaar is het 10.000ste schip op 29
December aangekomen. Er is dus dit jaar
een voorsprong van bijna twee maanden.
Officieele Berichten
p. T. T.
i telefoonkantoor te Krom-
P.T.T. dienst O. J.
it bijpast-, telegraaf-
CONSULAATWEZEN
Aan den heer F. K. G. Utrackerjan Is eervol
ontslag verleend als consul der Nederlanden te
Oldenburg.
RECHTERLIJKE MACHT
Benoemd is tot advocaat-generaal b\| bot ge
rechtshof to Arnhem, mr J C J W Hormons te
Zwolle.
Zevenbergen wil geen N.S.B.
Goed voorbeeld voor andere plaatsen.
Men schrijft ons:
Donderdagavond heeft Zevenbergen
bewezen niets niet de N. S. B. te maken
te willen hebben. Vanwege de N. S. B. was
in hotel Pays Bas alhier een vergadering
belegd, waarin zou worden gepropageerd
voor de N S. B. Om half negen, het -tijd
stip van aanvang der vergadering, was
echter niemand aanwezig, behalve een
dertigtal N. S. B.ërs uit Breda en Roosen
daal, dat een flinke voorraad propaganda
materiaal bij zich had. Bij gebrek aan toe
hoorders, of wel belangstellenden,
voor de fascistische vergadering, moest deze
echter afgelast worden. De N. S. B.ërs ver
trokken alzoo om even over half 9 met stil
le trom en de ervaring dat Zevenbergen
met gemengde bevolking, geen werkterrein
voor alles wat Nationaal Socialist is, biedt.
Overigens een schrale troost, maar tocTi een
verblijdend verschijnseL
7 JANUARI 1937. En juist 58 jaar later hopen H.K.H. Prinses
Juliana en Z.DM. Prins Bernard in het huwelijk te treden.
De superieure school voor
technisch briefonderwijs
ARNHEM
Bouwkunde, Waterbouwkunde,
Werktulgbouwk., Electrotechn
Radio -. Chemische Techniek
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit nummer bestaat uit VIER bladen,
en het ZONDAGSBLAD
De Antirevolutionaire Kaderdagen te:
Den Haag.
Ingediend is een wetsontwerp tot wij--,
ziging der Lager Onderwijswet.
Verschenen is het Voorloopig Verslag
der Tweede Kamer over de Begrooting
van Onderwijs.
Tot burgemeester der gemeente Leer-*
dam is benoemd de heer A. Hanemaayer,
oud-wethouder van Financiën der ge-:
meente Rotterdam.
Bij de hoogovens te IJmuiden ïs een ge
val van vergiftiging door benzoldampen
voorgekomen.
De Groningsche recherche heer^ drie
internationale zakkenrollers gearresteerd.
De voortzetting van de strafzaak tegert
Mr. Onnes van Nijenrode voor het Am»
sterdamsche gerechtshof.
Financieel Weekoverzicht.
De Spaansche regeering heeft Madrid
verlaten en is uitgeweken naar Valencia.
De Moorsche troepen vallen thans de-
eerste verdedigingslinie der Spaansche
hoofdstad aan. Franco heeft maatregelen
getroffen voor de machtsovername.
De Belgische Koning heeft een maal-
tijd aangeboden aan de redders bij de
mijnramp te La Bouverye.
Het hooge Arabische comité te Jeruza
lem heeft besloten de Britsche commissie
van onderzoek te boycotten.
Het Fransche leger zal worden uitge
breid met eenige afdeelingen parachutisten
BETONHOUT KISTENHOUT
Houthandel „ALBLAS" N.V.
WADDINXVEEN
Opslaglaatsen te:
Botterdam: Zwaanshals 118—121'
's-Gravenhage: Fahrenheitstr. 343
TRIPLEX Vraagt prijs LIJSTWERK
(Adv.)
Dikken Thijs
Amsterdam
Vernieuwd Restaurant
Lunch f1.25
Diner vanaf f 1.75
-» Zeeuwsche Hoek 12—2 uur «-
Speciale plats du jour v.af 50 ctn Koffie 15 ct.
(Adv. I
Stormschadeverzekering
Een specialiteit op het gebied van
STORMSCHADE-VERZEKERING l
Algemeen Onderling Waarborg Genootschap
..RENOVATOM"
te Amsterdam Spulstraat 219/2L Tel 35628
Vraagt eens een prospectus aan!
(Adv. 1
De roofoverval te Zevenhuizen
Verdachte in vrijheid gesteld
Een aanklacht tegen het slachtoffer
(Van onzen correspondent)
De te Utrecht wonende reiziger v. d. Bi
welke als verdacht van het plegen van een
roofoverval te Zevenhuizen gearresteerd
werd en van Zaterdagnacht tot Maandag te
Moercapelle in het arrestantenlokaal
gezeten heeft, heeft naar wij vernemen, deze
zaak by het departement van Justitie te
's-Gravenhage aanhangig gemaakt.
v. d. B. heeft een aanklacht inge
diend tegen den 73-jarigen van Bergen
op wien de overval is gepleegd en
welke na met v. d. B. geconfronteerd te
zijn op het gemeentehuis te Zevenhui
zen uitriep: „Dat was mijn moordenaar
geworden als God mij niet bewaard
had."
Het slachtoffer beweerde pertinent
in v. d. B. den dader te herkennen.
v. d. B. is echter Maandag door den
Officier van Justitie in vrijheid gesteld
daar er aanwijzingen waren welke zijn
onschuld bewezen.
DE GOEDE KANT OP!
De gemeenteraad van Maasland heeft
besloten tot verlaging der belasting door
de opcenten der Personeels Belasting te
rug te brengen van 200 tot 160.
