KERK EN ZENDING
Herdenking Stichtingsdag
Vrije Universiteit
DINSDAG 20 OCTOBER 1936
Wit te Stadskanaal.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Tienhoven J. Loos te
Oudega (W.).
Aangenomen: Naar Terkaple, T.
Dokter te Kolham (Gr.).
HULPPREDIKERS
Cand. EL J. Spie r, te Den Ilaag, die zijn
benoeming om in de Geref. Kerk in Den
Haag(West) hulpdiensten te verrichten,
heeft aangenomen, verzocht ons mede te
deel en, dat hij in de gelegenheid blijft de
Kerken des Zondags te dienen en dat hij
een e.v. beroep terstond in overweging kan
nemen.
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. Kerk
te Eindhoven is benoemd cand. A. S.
Bijlsma, in gelijke betrekking thans werk
zaam te Velp (G.).
HULPPREDIKER
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. Kerk
te Driebergen is benoemd de heer S. P. dé
Roos, cand. tot den H. Dienst te Amersfoort.
De heer Roos heeft deze benoeming a,ange-
nomen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Zondag j.l. is bij de Geref. Kerk te Mole
naarsgraaf-Brandwijk als predikant beves
tigd Cand. K. Dekker van Zaandam. Als
bevestiger trad op Ds M. Bouwman te
Nieuwendam met de tekst II Cor. 12 9a.
In de avonddienst heeft Ds K. Dekker
zijn intreepreek gehouden met 1 Petr. 124
en 25.
De nieuwe predikant werd namens de ge
meente toegesproken door den heer P. v a n
Essen namens de classis Dordrecht en de
genabuurde kerken door Ds H. vanHeijst
van Nieuw-Lekkerland. Voorts werd nog een
persoonlijk woord gesproken door Ds J. W.
v a n T o 1 van Sliedrecht en door den beves
tiger.
B. en W. van Molenaarsgraaf en Brandwijk
waren mede tegenwoordig.
Ds. W. J. van Heerden, cand. tot den
H. Dienst te Eindhoven, deed Zondag j.l.
zijn intrede in de Ned. Hery. Kerk te D e-
demsvaart. De bevestiging geschiedde
door Ds. F. M. Mulle r, van Eindhoven,
die sprak over Romeinen 1 1. Aan de
handoplegging namen deol Ds. P. v. d.
S-luys te Dedemsvaart en Ds. M. H.
K n ij f te Vaals. Toegezongen werd Gezang
215 vers 4.
.In den middagdienst deed Ds. v. Heerden
intrede met den tekst Deut. 33 15. Toe
spraken werden daarna gehouden door Ds.
v. d. S1 u s namens de gemeenten en door
Ds. Hoek te I-Iardenberg namens den ring.
Mr. Warmink te Eindhoven vertolkte ge
voelens van de gemeente aldaar. Toege
zongen werd Ps. 134 :,3.
Zondagmorgen heeft Ds. R. H. Olde-
ïnan, overgekomen van Varsseveld,
waar hij voorganger was v.an de Protestan
tenbond, zijn intrede gedaan in de Ned.
Herv. Kerk te S a n t p o o r t. als opvolger
van Prof. Dr. G. A. van den Bergh van Ey-
singa, na bevestigd te zijn door Ds. H. Vis
ser van Terborg. De nieuwe leeraar sprak"
over Rom. 1 16a: „Want is schaam mij het
Evangelie van Christus niet'-'. De consulent,
Ds. J. C. van Dijk, van Bloemendaal, sprak
Ds. Öldeman hartelijk tóe. De plaatselijke
overheid was vertegenwoordigd door den
Wethouder J. C. Dunnebi?r.
Ds. L. M. .J. S. Herfkens, overgeko
men van Assen, heeft Zondag zijn intrede
gedaan in de Ned. Herv. Kerk te Beek-
hergen. De bevestiging geschiedde door
Ds. H. S. van Gijs te Wageningen,
met als tekst Jesaja 62 6 en 7. Toegezon
gen werd Gezang 96 2e ged.
Bij de intrede in den middagdienst was
cle kerk overvol. Als tekst had de nieuwe
prediant gekozen Exodus 3 5, 10 en 11.
Toespraken werden gehouden door den
heer de Reg-t, evangelist te Oosterhuizen,
den heer Litaert Peerholte te Uche-
1 en, Ds. Westerman Elolstevn te
Apeldoorn, namens de Ring, Ds. Kan, na
mens de Evangelisatie te Assen en door Ds.
v. M a a n e n van Hoender!o als consulent.
Toegezongen werd Gezang 91 3.
Ds. J. Schoneveld, overgekomen
van A1 p h e n a. d. R ij n, is Zondagmorgen
in de Martinikerk te Groningen bevestigd
als predikant in de vacature van Ds. J. J
Knap Cz-n. Als bevestiger trad op Ds. -T.
Roodenburg te Voorburg. Deze sprak
naar aanleiding van Rom. 1:6 over den
arbeid van den Evangeliedienaar en behan
delde achtereenvolgens de toerusting tot
dien arbeid, den kring van dien arbeid en
liet. motief bij dien arbeid.
In den avonddienst deed Ds. J. Schone
veld zijn intrede. Na een kort inleidend
woord sprak hij tot zijn nieuwe gemeente
over I-Iand. 8 35, het 2e gedeelte, dat ons
spreekt van de bedieing van het Goddejijk
Woord. Deze bediening houdt in ten eerste
een prediking van Jezus Christus, ten twee
de een prediking van den mensch, terwijl
hij deze bediening ten derde het gevaar van
zèlfprediking moet worden teniet gedaan,
zoodat ten vierde de gemeente deze predi
king gelooft en recht zal toepassen.
Na afloop van de predikatie sprak Ds.
ivihoneveld een hartelijk woord tot vele
personen en colleges.
Tenslotte werd na. het uitspreken van den
zegen den nieuwen leeraar toegezongen
Gezang 91 3.
Candidaat I. de Bniyne, beroepen
predikant bij de Chr. Geref. Kerk te Sassen-
helm, is voornemens Zondag 1 November
a.s. zijn intrede te doen. Als bevestiger zal
optreden zijn vader, Ds. L. de Bruyne te
Zwolle.
Zondagmorgen Is onder groote belangstel
ling Ds Jac. Treffers, overgekomen van
Sneek, door z'n ambtgenoot Ds W. de
Lange te Woerden in zijn ambt beves
tigd.
Ds. de Lange koos tot tekst van z'n beves-
tigingspredicatie 1 Cor. 4:1.
In z'n predicatie liet spr. uitkomen dat in
de gemeente van Christus geen partijzucht
mag heerschen, maar eenheid in Christus.
De predikanten zijn geen dienaren van de
gemeente maar dienaren van Christus. Als
zoodanig moeten de gemeenteleden hen dan
ook beschouwen.
Na de bevestiging werd den nieuwen predi
kant toegezongen Ps. 119 9 (gewijzigd).
Ds. de Lange richtte nog enkele persoon
lijke hartelijke woorden tot z'n nieuwen
ambtsbroeder.
Bij de intrede in den avonddienst was het
kerkgebouw overvol.
Z.Eerw. had tot tekst gekozen 2 Cor. 4 7.
In z'n prediking sprak hij over Christus
zonder Wien seen leven is. Wij bezitten in
dien Heere en Heiland een groote schat: maar
wij hebben deze schat in aarden vaten opdat
de uitnemendheid der kracht Gode is en niet
ons. Ons behoud ligt in die schat, niet ii
schatdrager, de dienaar.
Na z'n predicatie richtte de nieuwe pre
dikant zich tot verschillende vertegenwoor
digende colleges. Eerst tot het college van B.
en W. van Woerden en van Barwoutswaarder
en Rietveld. Hij waardeert deze samem
king van Staat en Kerk in deze ontbindende
tijd. Hierna richtte spr. zich tot Ds de Lange.
Hij dankt hem voor de wijze waarop hü hem
tot zijn dienstwerk inleidde.
Verschillende predikanten waren mede
aanwezig. o.a. Ds de Vries z'n eerste beves
tiger: verder uit -z'n vorige gemeente z'n col
lega Ds ter Rouweiaar. Beiden werden op
vriendelijke wijze toegesproken.
Hierna dankte hij Kerkeraad en Kerk
voogden voor him hartelijkheid hem de laat
ste dagen bewezen.
Spr., zelf zoon van een onderwijzer, ligt
het Chr. onderwijs na aan 'thart. Met vreug
de gedacht spr. dat z'n moeder aanwezig
mocht zyn, jammer dat vader verhinderd
Hierna richtte hij zich tot de gemeente en
vroeg hem en z'n ambtsbroeder in hun gebed
wel te willen gedenken. Spr. vraagt gebed
en vertrouweh.
De nieuwe predikant werd hierna nog toe
gesproken door Ds de Lange, die hem eerst
welkom heette in de classis en in den ring.
De gemeente, zong ten s"!otte op verzoek
van Ds de Lange haar nieuwe predikant toe
Gezang. 23.
HET „LEGER DES HEILS"
Denkt om de Najaarscollecte!
Het is zeker geen denkbeeldig gevaar, dat
.en de waarde der dingen gaat afmeten
iar de sensatie, welke zij veroorzaken. Dat
is echter een verkeerde waardemeter. Daar
bijvoorbeeld de arbeid van het Legnr des
Heils.
Dapper, onvermoeid gaan de stoere wer
kers ran dit Leger ran de Helpende Hand
voort maar zonder sensatie. Moet dit be-
teekenen, dat men de gedurende deze maand
te houden Nationale Aanvrage en dat nog
wel een Gouden Jubileum-Collecte niet
moet steunen, zooveel als in zijn vermogen
is? Natuurlijk niet. In ons hart zijn wij wars
van sensatie en waardeeren wij dit werk, dat
veelal achter de schermen gedaan wordt,
meer. Vandaar, dat wij gaarne deze kleine
„reminder" afdrukken in ons blad, ervan
overtuigd zijnde, dat velen het gironummer:
30328 van het Leger des Heils, Stichter:
William Booth, even in hun agenda zullen
noteeren.
GEREF. KERK TE EINDHOVEN
Benoeming van een hulpprediker
De Raad der Geref. Kerk te Eindhovcu
heeft op de laatste vergadering in principe
besloten over te gaan tot het aanstellen
van een hulpprediker, aan wicn o.m.
worden opgedragen enkele catechisaties
de leiding van het Evangelisatiewerk. Een
commissie werd benoemd om aan den Ker
keraad een voordracht tot benoeming in te
dienen.
Ia navolging van Rotterdam heeft men
thans ook in den kring der Ned. Herv. Gem.
te 's-Gravenhage een bureau gesticht
voor gezins- en huwelijksmoeilijkheden, ge
vestigd Barentzstraat 51 aldaar. Het bureau
wordt gevormd door de navolgende personen
(alph.): dr. ir. Binsbergen, dr. v. d. Boo-
gert (arts), dr. Idenburg, ds. Kuylman, mevr.
Lietaert Peer bol te (bepaaldelijk voor moei
lijke kinderen), dr. Lietaert Peerbolte, psy
chiater; drs. Nannen, leeraar; dr. Obbink,
oogarts: dr. Oorthuys Jr., arts; drs. Rueb en
Schmidt. Als secr. treedt op mr. G. W.
D. Th. v. Heerde.
JEUGDLEIDERS-CONFERENTIE
TE AALTEN
De Ned. Herv. predikanten Ds. EI. J. Drost
te Aalten, Ds, H. C. G. Tioelstra te Haile, Ds.
E. Jansen Schoonhoven te Lichtenvoorde en
Ds. J. J. Ploos v, Amstel te Rekken hebben
het initiatief genomen tot het houden van
een conferentie van Ned. Herv. Jeugdleiders
den Achterhoek. Deze conferentie
zal gehouden worden in het gebouw „Elim"
te Aalten. Als spreker zal optreden Mr
N. Stufkens, schrijver van „Het Evangelie
in de jongerenwcreld van heden", die zal
refereeren over het Jeugdwerk.
EEN MOOIE KALENDER
De Radio-commissie der Geref. Kerk van
Bloem en daal zond ons een kalender
toe voor het jaar 1937.
De eerste van de jaarlijksche stroomheb
ben we dus al weer ontvangen. En als deze
profetie mag zijn van wat ons te wachten
staat, dan zijn we meer dan tevreden.
"k kalenderblad is voorzien van een
prachtige foto, waanneer de heer H. v. d.
Brink een treffend blijk geeft van zijn foto
grafisch kunnen.
Voorts werden opgenomen korte medita
tes van de predikanten Joh. C. Brus-
saard, Jac. van Nes C.zn, W. G. Harren-
stein, J. W. Siertsema, L. Hoorweg Jr. J. A
Tazelaar, J Overduin, C Veenhof. A Don-
dorp, A M Boeyinga en G. Kerssies.
Het schild en de typografische uitvoe
ring is inderdaad keurig.
Velen zullen ongetwijfeld deze mooie ka
lender willen bezitten,
Viering van het gouden jubileum
Na een receptie in de middaguren in het
gebouw van dc Luth. Diaconesseninrichting
te Amsterdam, is gisteravond in de Elerst
Evang. Luth. Kerk aan den Kloveniersburg
wal een dankdienst gehouden ter viering
van het gouden jubileum van den zoo be
kenden Diaconessenarbeid der beide Lu-
thersc.he gemeenten te Amsterdam.
In dezen dienst heeft de predikant-direc
teur der Inrichting, Ds. J. C. Schroder,
een openingswoord gesproken, waarin hij
het welkom toeriep. Inzonderheid richtte
spr. zich tot den vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur, wethouder G. Baas Kzn.
cn tot de vele afgevaardigden.
De spreker wierp een blik achterwaarts
en wees op het kleine begin, 50 jaar geleden.
Zoowel de zusterkriug als al de arbeid
heeft zich zeer uitgebreid, het centrum bleef
evenwel te Amsterdam in het Moederhuis
gevestigd.
Terwijl het zusterkoor een toepasselijk
lied zong, beklom Ds. C. T. Wester
man n,'predikant bij de Herst, Ev. Luth.
Gemeente te Amsterdam, den kansel. Deze
spreker herinnerde aan den aanvang van
den arbeid van Wichern in 1S4S, den vader
van het werk der Inwendige Zending. Flied-
ner, w.as vóör dien zijn arbeid reeds begon
nen onder de verwaarloosde jongens.
Van het groote werk van Fliedner en
Wichern is de Luth. Diaconesseninrichting
een dochter. Spr. herdacht het werk van
den oprichter, Ds. J. G. T. Rahn, toen
maals predikant bij de Evang. Luth. Ge
meente te Amsterdam.. Hij schetste de per
soonlijke overgegevenheid van de diacones
sen, die hebben uitgebracht daden des ge-
loofs en der liefde naar het Woord Gods.
In een slotwoord heeft Ds. L. Schutte,
pred. van de Evang. Luth. Gemeente te
Amsterdam, den nadruk gelegd op den
Schriftuurlijken eisch van den dienst der
liefde.
De dankdienst is besloten met Gezang 96
en dankzegging.
DE FRANSE GRAMMAIRE
EN HAAR TOEPASSING
voor den a.s. handelscorrespondent
door ROOVERS—SMEETS
7do druk herzien door Drs G HEYMANS
318 bladzijden 2.50 geb. 2.75
Ook in de boekhandel verkrijgbaar
P. N00RDH0FF N.V. GRONINGEN
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
DE VRIJE UNIVERSITEIT
Een jubileum in dc keuken
Mej. J. Schuuring, hoofd van de
keuken van het Hospitium der Vrije Univer
siteit, herdacht 14 October het feit dat zij dit
'erk 35 jaar mocht verrichten.
De oud-hospitant enapreken allen nog met
groote waardeering over „Jans", die zich po
pulariteit verwierf door de verzorging
het menu der studenten.
Innerlijk beleven en kennen
in de structuur der opvoeding
Rede van den Rector Magnificus
Bidstond in de Keizersgracht-kerk
Aan den vooravond van den stichtings
dag der Vrije Universiteit te Amstèrdam
heeft het Locaal Comité aldaar in de
zersgrachtkerk een bidstond belegd. Tn deze
samenkomst, die te 8 uur aanving en waar
de vrienden van de Vrije Universiteit
ruim getal aanwezig waren, is Dr. W. G.
Harrenstein, van Santpoort opgetre
den, die een predikatie hield over Psalm
5 9, waarna hij de belangen der Univer
siteit in het gebed heeft opgedragen.
Begroetingssamenkomst
Na afloop van den bidstond hebben hoog-
leerarcn, studenten en vele belangstellen
den zich vereenigd in een der zalen vap
Bellevue.
Namens het Lokaal Comité is deze bij
eenkomst na het zingen van het Corpslied
door Mr. P. J. Klaver geopend. In den
loop van den avond, die door muziek en
zang werd afgewisseld en. waarop de Mar
ker vrienden naar gpede gewoonte niet ont
braken, hebben een paar hoogleeraren en
een der directeuren het woord gevoerd.
Prof. Dr. J. Water ink, de rector-mag-
nificus, wees op dezen Oudejaarsavond van
de Vrije op het verschijnsel, dat van de 80
nieuw aangekomenen de helft juristen zijn
Een tweede bijzonderheid is, dat ditmaal
meer juristen dan theologen zich hebben
aangemeld. Spr meende, dat dit de vrien
den van de Vrije moet verheugen, omdat
op deze wijze het juiste evenwicht wordt
verkregen, want dat meer wordt ingezien,
dat op alle terrein des levens God kan en
moet worden gediend.
Ten slotte hoopte spr., dat voor de V.U.
niet alleen gebeden, maar ook gewerkt' zal
worden. Dan zal de V.U. groeien.
Rede Prof. Waterink
Hedenmiddag beeft Prof. Dr. J. Wate-
in k, rector-magnificus der Vrije Univer
siteit, ter gelegenheid van de herdenking
den stichtingsdag der universiteit een
rede gehouden, waarvoor hij als onderwerp
gekozen had: „Innerlijk beleven en kennen
in de structuur der opvoeding".
In deze rede wees de Rector erop dat
naarmate de twintigste eeuw ouder wordt,
ïeer blijkt dat
"ri de naiveteit eener
mechanistische
wereldverklaring
in wezen opper
vlakkigheid betee-
kent,- en dat het
mysterie van -het
leven door hen,,
die men natura
listen noemt, ook
zelfs uit de verte
liet wordt be
naderd.
Het leven zelf,
lat men in een
'rij simpel com
plex van natuur
wetmatigheden
meende te kun
nen beschrijven en misschien zelfs te kun
nen verklaren, verzette zich tegen een de
gradatie, waarbij de mensch tot machine
erd geproclameerd
Waar juist het leven zelf geweld werd
aangedaan tijdens de periode van de heer
schappij van 't mechanistisch naturalisme,
behoeft het geen verbazing te wekken, dat
er een reactie kwam, welke in het mysterie
an het leven zelf uitgangspunt zoekt.
Prof. Waterink
Niet Haeckel, maar Nietzsche werd do
leermeester vooral voor de jaren, waarin
men na de catastrophe van den wereldoor
log meende een nieuwe beschouwing der
dingen te moeten opbouwen.
Er groeide een opvoedkunde, die, met na
druk verklarend, dat zij stelling.wilde, nQ-.
men tegen de mechanistische opvatting, in.
het „levep", in het „innerlijk "beieven"haar
Uitgangspunt nam. Tegen deze consequente
,.belevings"-gedachte kwam begrijpelijk ver-
Beleven en kennen
Spr. wilde de verhouding tusschen inner
lijk beleven en kennen nader onderzoeken.
Hij ging na, hoe in de historie van de
opvoedkunde bij Comënius, die onder in
vloed van Baco staat, bij Locke en Rous
seau, hij de Philanthropijnen, bij de dich
ters en bij de wijsgeeren der Sturm- und
Drang-periode de verhoudingen werden ge
zien. Pestalozzi, die in de richting van de
innerlijke beleving zich wilde oriënteereii,
was echter straks met Herbart de vader
van de „formale Bildung", die juist tegen
gesteld werkte tegen het „Erlel>nis"-prin-
cipe.
Tegen dit formalisme kwam door de z.g.
kuituurkritiek, onder de paedagogen IEilde-
brandt en Langbehn, ernstige critiek. Nietz
sche is aanvankelijk de wijsgeer dezer be;
veging, maar straks wordt door Dilthey de
eigenlijke „Erlebnis"-opvatting gèfonnu-
leerd. Voor de bepaling van het begrip
„Eriebnis" hebben ook Bergson en Simmel
benevens de wijsgeeren van het Pragmatis-
beteekenis gehad. Naast hen dienen
bovenal genoemd te worden William Stern.
Spranger en Scheler. Spr. zette uiteen, welke
de beteekenis van deze onderscheiden wijs
geeren voor de ontwikkeling van het
„Erlebnis"-begrip is.
Vervolgens werd een analyse „Erieb
nis" gegeven. De eerste eigenschap is,
dat 't „Eriebnis", in tegenstelling met 't
begrip, dat vrucht is van het denkende
verstand, onmiddellijk optreedt Het
„Eriebnis" is zonder opzettelijke tus-
schenfunctie als realiteit voor mij aan
wezig.
Welke zijde van de „Erlebnis"-paeda-
gogiek men ook beziet,, altijd blijft d=i
grondidee het zoeken van de innerlijke
beleving als primaire kenbron voor de
realiteit buiten ons.
Heel de kenbron der realiteit is in de
eerste plaats het subject zelf, niet het
gegeven object. Het begrip wordt niet
ontleend aan het object, maar is vrucht
van uitdrukking van eigen innerlijk
Spr. ging verder na, wat deze opvatting
voor de practijk van paedagogiek en didac
tiek heeft beteekend, terwijl hij tevens her
innerde aan den invloed die door de „Er-
lebnis"-paedagogiek op het schoolwezen is
Komende tot zijn critiek en de uiteenzet
ting van eigen standpunt, erkende spreker,
dat er in het optreden van de „Erlebnis"-
paedagogiek iets valt te waardeeren.
De „erlebnis"-paedagogiek kan zich aan
het verwijt van subjectivisme niet onttrek
ken.
Ook de poging om op grond van de on
derscheiden „Erlebnis"-perioden in het kin
derleven de paedagogiek op te bouwen,
moest falen.
In elke innerlijke beleving is het emotio-
neele element primair. Want dat element
uit die beleving, dat correspondeert met het
object buiten ons, moge al deel uitmaken
van onze ervaringen in algemeenen zin, het
is toch van het eigenlijke „Eriebnis", dat
men bij zichzelf constateert, onderscheiden.
Spreker toonde vervolgens aan, dat de
„Eriebnis'-thfcorie in strijd is met de
vens van de kinderpsychologie.
Ook de algemecne psychologie der „Er-
lebnis'-paedagogiek is onhoudbaar. Spr. gaf
een uitvoerige uiteenzetting over de psy
chologie van de voorstelling, waaruit blijkt,
dat al blijft de mogelijkheid van de irra
diatie van het gevoel over de voorstelling
van een object, het toch ook wel degelijk
gebeuren kan, dat de voorstelling van het
object bewaard wordt zonder dat verder
aan het „Eriebnis" een bepaalde waarde
wordt toegekend.
Innerlijke beleving is niet de bron der
kennis, maar zij veronderstelt <Je kenakle.
gelijk omgekeerd zooals nog nader wordt
uiteengezet ook de kenakte weer niet
functioneert zonder dat wij minder of meer
ons bewust zijnde belevingen hebben.
In het denken zelf evenwel is het wel
degelijk mogelijk do gedachte te beleven en
bewust, afgedacht van emotioneele inner
lijke belevingen ook de voorstelling als
beleving te hebhen.
Want de' voorstelling zelve en dit is
door de nieuwere denkpsychologie duidelijk
aangetoond is hij den mensch niet neu
traal aanwezig. Wanneer men spreekt ovei
de voorstelling van een wolk, dan denkt,
men niet maar aan de wolk zonder meer,
maar dan is dat denken intentioneel, dan
beleeft men een betrekking, b.v. tot den
vorm van de wolk, tot de lichtbreking ach
ter de wolk of tot het onweer uit de wolk.
Misschien zelf een betrekking van angst
of van aesthetisch aangedaan worden.
Alleen nadere uiteenzetting kan dan weer
deze betrekkingsbeleving van de wolk zelf
scheiden.
Deze betrekkingsbeleving, dit intentio-
neele in de kenakte, moet echter wel dege
lijk^ onderscheiden worden van het „Erieb
nis" in het algemeen, dat men heeft ten
gevolge van het in aanraking komen met
een bepaald object.
Uit het betoog van spr. leide men niet
af, dat hij terugkeer naar de didactiek,
die het kind als een soort leermachine
beschouwt, wenschelijk zou achten,
verre vandaar, de gemechaniseerde be
grippen voorpraterij is lang genoeg een
gevaar geweest voor de christelijke op
voeding. Trouwens, het Calvinisme is
altijd vijand geweest van intellectualis
me. Zoowel het westersche intellectu
alisme als het oostersch mysticisme
moeten worden vermeden.
Daarom dient de christelijke paeda
gogiek zich los te maken van de
rationalistische begrippenverheerlijking,
maar evenzeer van een misschien uit
reactie geboren angst voor erkenning
van de beteekenis van het gewoon ver
loop van het psychisch proces.
Het „Eriebnis" kan niet de bron der
kennis zijn. Immers, een kind pleegt
zich zijn eigen beleving niet opzettelijk
bewust te maken, en de beleving, die
het bewust of onbewust heeft, ervaart
het niet als subjectieve grootheid, maar
als hem toekomende uit het object.
En hierbij komt dan nog een tweede be
langrijk punt. Het is dit: het kind beleeft,
de normen van huis uit allerminot. als sub
jectief gevonden regelen.
Het normale kind vraagt om vcorschrif-
ten Dit geldt, zooals Casimir uitvoerig aan
toonde, zelfs van gewone dagebjksche le
vensverhoudingen.
De verhouding van innerlijk beleven en
kennen is voor lie* bewuste leven van het
kind zoo. dat het voor eigen besef steeds
in de eerste plaats zich kennend richt tot
de buitenwereld, en dan aan het gekende,
dus object-gebonden, iets beleeft.
En bij het. kind is de aan al de andere
functies verbonden kenakte spontaan zoo
gericht, dat het van buiten af, hetzij van
de objecten, hetzij van den opvoeder, lei
ding verwacht.
Spreker toonde vervolgens nog kort aan,
welke consequenties dit standpunt heeft
voor de didactiek, inzonderheid voor de
catechese.
Nederlandsch Technicum
P. B. N. A.
Vergadering fe Arnhem
In hotel „Royal" te Arnhem is een verga
dering gehouden van het Nederlandsche
Technicum P. B. N. A. met het doel op de
beteekenis van de bekende cursussen van dit
instituut voor de cultureele ontwikkeling der
jeugdige werkloozen, de aandacht te vestigen.
De vergadering genoot de belangstelling
van regeeringszijde, door aanwezigheid van
den heer N. H. de Graaf, controleur van
departement van Sociale Zaken, en van
meentewege in de vertegenwoordiging
den heer G. Matser, wethouder van Sociale
Zaken te Arnhem. Tal van vertegenwoordi
gers van andere gemeentebesturen woonden
de samenkomst bij.
Na de opening door den directeur
P. B. N. A., den heer F. Wind, refereerde de
heer E. J. Rothuizer over het vraagstuk
de theoretische vervolgcursussen van werk
loozen.
Spr. schetste allereerst de geschiedenis
van de P.B.N.A.-cursussen voor werkloozen.
In Arnhem werd de eerste werkloozencursus
in 1932 gegeven met aanvankelijk 16 leer
lingen. Sedertdien is de belangstelling hand
over hand toegenomen. Op het oogenblik telt
de Amhemsche cursus 104 leerlingen. En als
het Rijk toestemming geeft voor het stichten
van een centrale werkplaats, zal die belang
stelling zonder twijfel nog toenemen.
De P.B.N.A. onderwijst volgens het Dal
tonsysteem, dat zich op het individu richt.
De directie ziet dit werk als een sociale taak
en spr. wilde dit werk aan alle gemeente
besturen gaarne aanbevelen.
Hierna hield de heer F. G. C. Rothuizen
een lezing over de" ontwikkeling der cursus
sen en daarna gaf hij een overzicht v
wijze, waarop de cursussen gegeven worden.
Hij legde den nadruk op de voordeelen
het systeem, n.l. dat iedere cursist in
tempo kan studeeren, dat hijzelf vaststelt
het feit, dat het onderwijs afgestemd wordt
op dien aanleg en de capaciteiten var
cursist. Ook aangaande de lokaliteiten en de
inspectie op het onderricht deed spr. mede-
deelingen.
Aan de hand van een grafiek gaf spr. een
overzicht van de resultaten der cursussen
gedurende de periode Sept. 1935Aug.
Ter vergadering werd door den heer de
Graaf, nog een causerie gehouden terwijl
weth. Matser ook het woord voerde.
In verband met het bezoek, dat de verga
dering des middags aan de P. B. N. A.
brengen, gaf de heer E. J. Hey een overzicht
van de organisatie van het instituut. Deze
toelichting werd verduidelijkt met lichtbeel
den. Uit deze causerie bleek, welk een enorm
uitgebreide organisatie noodig is voor het
verzenden, sorteeren en corrigeeren
schriftelijke lessen.
Tenslotte sprak de heer Schreuder, leider
van het Daltoniseeringsinstituut te Amster
dam, een kort woord.
Na de lunch werd een bezoek aan
gebouw der P. B. N. A. gebracht, terwijl men
ten slotte in het Oranje Hotel „Keizer Karei'
te Nijmegen van gedachten wisselde over
hetgeen men gezien en gehoord had.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Dordrecht: Gr. v. Pr. school (hoofd C.
Schout) wegens uitbreiding tot onderwijzer
P". van Grootheest, te Rotterdam, thans tij
delijk te Zwyndrecht.
Hoogvliet: School met den Bijbel, tot
onderwijzer M. W. Moret te Dordrecht.
Wijngaarden: Tijdelijk tot onderwij
zeres Mej. M. G. Overbeek te Haastrecht.
Collegium Homileticum Haganum"
Te 's-Gravenhage werd een vereeni-
ging opgericht., -bestaande uit theologische
candidaten der Geref. Kerken en oudere
jaars-studenten, in de classis 's-Gravenhage
woonachtig.
Deze vcreeniging „Collegium Homileti
cum Haganum" gelieeten, stelt zich ten doel,
naast de onderlinge oefening in het pree-
ken, de nadere bestudeeri-ng en bespreking
van de meer fundanienteele voorvragen,
welke zich bij de prediking voordoen.
Elun geregelde medewerking zullen hier
bij verleenen Dr. K. D ij k, benoemd hoog-
lceraar in de ambtelijke vakken aan de
Theologische School te Kampen, Ds. F. d e
Vries van 's-Gravenhage-Oost cn Ds. W.
A. Wicrsinga van Loosduinen, terwijl
tevens alle predikanten uit de classis
's-Gr,avenhage zijn uitgenoodigd de te hou
den vergaderingen bij te wonen en de can
didaten en ouderejaars-studenten met hun
critiek behulpzaam te zijn.
Het bestuur is als volgt samengesteld: H
Spier, prae-ses; R. J. W. Nij kamp.
ab-actis; K. J. Kraan, fiscus.
RIJKSKWEEKSCHOOL TE MIDDELBURG
Bestaat in December zestig jaar
In December van dit jaar zal 't 60 jaar
geleden zijn, dat de Rijkskweekschool voor
Onderwijzers te Middelburg werd gesticht
Een Comité van Voorbereiding is gevormd
om op 29 December dit feit feestelijk te her
denken. Het comité koos tot zijn secretaris
den heer J. J. van Doeselaar te Middelburg.
Unie-Collecte
Hoogkerk
Dokkum
Haulerwtjk
Kollum
Reltsum
Wolvega
Wommels
Nieuweroord
Roden
Kamperzeedyk (Gene:
Vreeswijk
St. Pan eras
Zaandam
Alblaèsordam
Oudshoorn
Slikkerveer
Oude-Weterlng
i lüst 5 f 13.044.37
219.17
84.40
100.15
543.03
110.66
145.65
125.—
378.66
135.07
335.44
131.98
215.—
161.77
12.15
lervolle venmelding komt toe aar
Comité te St, Pancras, dat. dit jaar
it collecteerende. een mooi bèdraj
Vermindering van de leerlingen
schaal te Amsterdam
De raad van Amsterdam heeft 27 No
1935 het besluit genomen tot verminderin
van dc leerlingenschaal bij het gewoon
ger onderwijs.
Van regeeringswege is dit verhinderd,
het afkomen van een koninklijk beslui
waarbij wordt overwogen, dat de gemeen!
Amsterdam voor het jaar 1936 een
bijdrage uit het werkloosheidssubsidiefond
behoeft, wijl zij niet in staat is haar nooi
zakelijke gewone uitgaven met eigen
komsten te dekken; dat niet hot voorul
zicht bestaat, dat de financieele omstandi] i
heden van de gemeente in de naaste toi
komst gunstiger zullen zijn dan in
dat, waar de dekking van de noodzakelijk
gewone uitgaven reeds groote zorg baat s
voor niet noodzakelijke uitgaven geen mii
delen beschikbaar zijn dat met het ooo
hierop elke niet noodzakelijk
verhooging van uitgaven a c
terwege behoort te blijven, d
de vermindering van het ma:
m u m-g etal leerlingen perschoo
klasse, niet noodzakelijk i
dat op dezen grondhet voornoemi
raadsbesluit geacht moet wol
den te zij n in strij d met het alge1'
meenbelang.
Derde Christelijke Kleuterschoo1
te Eindhoven geopend
De Juliana- en Wilhelminaschool
nomen.
Mevrouw Rosier, presidente der vereenl it
ging sprak een hartelijk woord van weikon H
en memoreerde de geschiedenis der schooi
Hierna sprak de wethouder der gemeentf
de heer v. d. Putt, die namens het gemeen
tebestuur de dank uitsprak voor dit particu la
lier initiatief om op dit terrein in dez j
tijden van zorg, zulk een mooi werk te va ,j
richten.
Nadat ook door Ds Fanoy, den heer Was
sink en den heer Raven was gesproken, ha u
de installatie va het personeel plaats.
Namens het bestuur werd medegedeel j
dat van H. M. de Koningin de toestemmini
was ontvangen om de school aan de Leen-
derweg te noemen Ue Wilhelminaschoo!
terwijl 'aist hedenmorgen van den kamer ro
heer van H. K. H. Prinses Juliana berick|k
was ontvangen dat zij haar goedkeuring rat
leende om deze nieuwe school te noeme
Julianaschool.
nieuwe school is ook weder keurig ir.
gericht en is gisteren begonnen met 95 leer e
lingen. Als hoofd is aangesteld mej. Brukke
als onderwijzeres mej. Meijer, beiden ui
Groningen.
Salarissen onderwijzend personee
te Amsterdam
Verhooging niet toegestaan
De gemeenteraad van Amsterdam ha
met ingang van 1 Januari 1936 de verordfk
ning tot regeling van de wedden van he q
personeel der openbare lagere scholei n
welke niet zijn geregeld bij den algemeene p
maatregel van bestuur, en de regeling vaH
cle wedden van het peï-soneel der openbar11
taalcursussen zoodanig gewijzigd, dat in ar
tikel 4 in plaats van f 400 f 600 werd gels- s
zen. De Kroon heeft hieromtrent thaw
erwogen, dat Amsterdam voor 1936 «o -
extra-bijdrage uit het werkloosheidsfonto 1
behoeft, wijl de gemeente niet in staat
haar noodzakelijke gewone uitgaven mei;]
eigen gewone inkomsten te dekken, zonder o
dat het vooruitzicht bestaat, dat de finan
cieele omstandigheden van de gemeente in"
de naaste toekomst gunstiger zullen zijnk
dan in 1936; voorts dat, nu de dekking vanu
de noodzakelijke gewone uitgaven reeds
groote zorg baart, voor niet noodzakelijke
uitgaven geen middelen beschikbaar zijn,
zoodat met het oog hierop elke niet nood-D
zakelijke verhooging van uitgaven achter-jk
wege behoort te blijven. Daar een verhoo
ging van de wedden van kweekelingen niel
noodzakelijk is, aangezien bedoelde wedden
voldoende moeten worden geacht, vernie-*'
tigt de Kroon het raadsbesluit wegens strijd m
met het algemeen belang.
Examens
jrderd tot doctol
natuurkunde op proefschrift:16
het spectrum van nik- ij,
rdara 1|!
Geslaagd voof
ichnppelük Arclilefninbtennar
a. a g. Geslaag-d 6e heer J. J.
jdioen (N.l.) en de heer A. J. i
F. R. Rinzel. Soest
alLen Amsterdam.
t r e c li t.. Opper.
M. P. Filet. Utree...,
iej. M. A. C. Vlxae.
GIFTEN VOOR HET TEKORT DER V.U.
We melden reeds dat voor het tekort der
Vrije Universiteit een gift van f 1000 in
kwam. Het Universiteitsblad meldt, dat be
halve deze gift er nog inkwamen giften v
1000. 100 en f 100.
Het tekort bedraagt thans nog 18.000.
RECHTZAKEN
Zware straffen
fnaJw 'S<Me,;n 24-jarIP® chauffeur uit
ln de Hoofdstraat te Hillegom het t-ot-
Een voetganger kwam onder d«
en kreeg een schedelfractuur ten
ge waarvan hü vrüwel op slag dood wa*.
rtien dagen geleden eischte het O.M. bü d«
emsche rechtbank tegen den chauffeur
naanden hechtenis met een -half i»»r (n.
trekking van het rUbewüs. Het vonnis luiddo
'hTtarKwÜS? Cen Ja" lntrekk,n*
tolr opgeredei
Bols\
Lrd (Fr.), do op 29 Mei j.l.
winclalen weg te Koog aan de' Zaan
;angereden-
voor hem rüdende bakfli
bestuurder van het verve..„oru zcot
irnsfg gewond en overleed spoedig na het on-
1. De rechtbank veroordeelde den automo-
t tot f 750 boete subs. 25 dagen hechtenis
en jaar Intrekking van het rübewüs.
