J. VAN 'T LAND
Sihi-POMPEN
PALTHE
HÖRCHNER, GQTZEN CO.
„ZOEKT HET VERLORENE!"
IvRimAC 2 OCTOBER 1936
EERSTE BEAD PAG. 3
KERK en zending
[{ED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Gameren, K. van de
te Boven-Hardinxveld.
bülppredikers
Benoemd bü de Herv. Stadszending te
e u w a r d e n tot hulpprediker: cand. T.
J. Nij la-nd te Bosch en Duin. Hij
,1'iift beroepbaar.
Benoemd tot hulpprediker bu de Geref.
-,rk van Rotterdam-Zuid (Katendrecht) de
'eer M. de W.i t te Amsterdam (verb. ber.).
pr J, VAN DER LINDEN
Hei adres van Dr. J. v a n d e r L i n d e n,
leroepea predikant der Geref. Kerk te
Hrecht voor den miss. dienst te Poe r wo
el jo, is thans: Verlengde Slotlaan 12o te
ïisjt.
)s c. v. d. ZAAL DIENT EEN
[LACHT IN
\aar aanleiding van de beschuldiging van
on lieer C. Kanis te Deventer in het
inatk. Geref. dagblad „De Banier", als zou
cl anti-rev. Kamerlid Ds C. v. cl. Zaal de
niheiliging van den Zondag in bescher
mer nemen, heeft Ds v. d. Zaal tegen den
•lirïj.vcr van- desbetreffend artikel een
jacht ingediend bij den Kerkeraad van de
hr. Geref. Gemeente te Deventer.
iuderlingen-conferentie
[otterdam
De Ouderlingen-Conferentie in de classis
otterdam der Geref. Kerken zal Donder-
22 October gehouden worden in het
erkeraadsgebouw Amman straat 23 te Rot
era a in. des 'avonds 7.30 uur. Ook oud-
iderlipggn zijn welkom. Als spreker treeclt
p Dr'K- Dijk van Den Haag-West, met
et onderwerp „F°rkeraad en jeugdverce-
gihgsleven."
uthersche
iakonesseninrichting
Dinsdag 20 October viert de Luthersche
akonesseniririchting t.e Amsterdam
ir gouden jubileum. Het is op dien dag
jaren geleden, dat zuster Wilhel-
ma Dau per, gekomen uit het Diako-
isscnhuis Sarepta te Bethel bij Bielefeld
s eerste wijkdiakones in de Evang. Luth.
Lente to Amsterdam met den arbeid
gon, die zich in den loop der jaren naar
Ie zijden heeft ontwikkeld.
Ter gelegenheid van het jubileum zal
landagavond 19 October te 8 uur een
mkdienst worden gehouden m c c Herat.
Luth kerk aan den Kloveniersburgwal,
'dat bet bestuur in de middaguren heeft
rccepicerd in het Diakonessenhuis aan
n Koninginneweg.
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van barmhartigheid. Zieken
huizen, Sanatoria, Instellingen, '1 ehuizen.
OND van evangelische
bmeenten
Het 'Comité der Evangelische Gemeenten
opt' op 6, 7 en S October in het kerkge-
m-V der Evangelische Gemeente te
Bn' t f echt, Nieuwe Gracht 64, een clric-
pel aescho confernntie houaen over het onder-
velmr „Jezus Christus, het antwoord op
'"s Ie levensvragen". Als sprekers hopen te
jïï dc leider Us H. Siegers en
lorts Ds J- van Be nth urn, Ds C. J.
019an der Togt, en cle Evangelisten G. P.
es. e J o mg, A. S ne e p en H. H i ld e b r i n k
,ok |r. geref. kerk te nunspeet
'mr.' Géfef. Kerk te Nunspeet bereidt
juwen van een eigen kerk voor. Men
■t een leening van f 19000.— uitgeschre-
Intusschen is uit de gemeente reeds aan
toezeggingen 4000 bijeengebracht.
!rn. bond voor inwendige
ïding
ilhr.-M. C. T. van Lennep te Amatt
sur directeur van den Centraal Bond voor
o" Bfeiidige Zending, schrijft ons, dat 24 en
H? Sept. j.l. onder voorzitterschap van Prof.
r. J. R. Slote maker de Bruine de
eejaarlijksche conferentie van den Inter-
tionalen Bond voor Inwendige Zending
Podcbrady in Tsjedio Slowakije ge-
'Z udcn 1S-
Aan deze conferentie, die direct aansloot
q die van den Wereldbond tot verdeoi
ng van het Protestantisme, namen circe
personen uit 15 verschillende landen in
i" ropa deel. Dc hoofdvragen, waarvoor de
nferei'itic zich geplaatst zag, waren deze
it wordt in dezen tijd in het bijzoncïei
]eil n de Inwendige Zending verwacht, tegen
Ike invloeden van geestelijken, zoftelijken
ïïiaatschappelijken aard heeft zij te strij-
ii on welke taak in de naaste toekomst
Internationale Bond heeft te vervullen,
i- den Ba ltis clien Rusland'
i d, die, gelijk bekend, zoowel mate-
urpv.v hulp verleent aan in nood verkeeren-
ge- gelopfsgcnootc-n in Rusland als evange-
èercpd werkzaam is in de zoogenaamde
tie: lidstaten, werd een afzonderlijke com-
tert ssic in het leven geroepen. Tot voorzitter
:(Jl3 n deze commissie werd Ds E d. Stein-
/ah and, de opvolger van wijlen Dr Schabert.
i'oo- loomd.
Vermelding verdient voorts, dat ter gele-
ihcid van het 100-jarig bestaan van het
iserwerther Diaconessenhuis, een middag
der rd-gewijd aan een bespreking van het
Huwelijk diaconaat, waarbij een interes-
nf overzicht werd gegeven over c.e ont-
kkeli-vg van de „Mutterhausdiakonie" en
vraag aan de orde kwam of deze in
ar ouden vorm onverzwakt gehandhaafd
ut to worden.
n het bestuur van den hond' kwamen
kele wijzigingen. Het bestaat thans uit:
Slote maker de Bruine,
oratter; Ds F r i c k, (Duitschland) en Ds
eiTe D'Au.b'igné (Frankrijk) onder,
orzitters;Mr. PI i ester, secretaris, Dr
r orlv penningmeester; Ds Center
•ilVl^weden),- bisschop Glondy-s (Roe-
sniéj, "Ds II och (Zwitserland) cn Ds
i n xv a n d Estland)
cunerakerk te rhenen
De Vereeniging van kerkvoogdijen in cle
it(. 'Hërv. Kerk heeft, hartelijk door de
synode gesteund, een opjr.oep
n alle' kerkeraden en kerkvoogdijen der
d. Hërv. kerk gezonden teneinde totiher-
der in clit voorjaar ingestorte deelen
cte Cunerakerk te Rhenen te komen,
t rijk' zal grootcndeels zorgdragen voor
restauratie van het uitwendige der kerk,
cti het herstel van het inwendige, zooals
preekstoel, cle 800 zitplaatsen, de ccn-
arming en de verlichting, kortom
es wat op den eeredienst betrekking
eft, blijft voor rekening der gemeente
Wen. I-IeL is echter aan deze zwaar ge-
'ffen gemeente totaal onmogelijk het daar
or benoodigde bedrag van enkele ticn-
izéndén zelf te belalgn.
D°ze oproep heeft eveneens de volkomen
stemming van den minister van onder-
ijs, kunsten en wetenschappen, onder
ions departement monumentenzorg
deert,
uit ,j'
te- aio
I!
VRAAGBAAK
voor
Fijne
V'—>>sehwaren Conserven
Worstsoorten
HOFIEVERAT-ICIERS
ACCOUNTANT GRONINGEN
LID VAN DE VER. VAN
GEH, ACCOUNTANTS
Controles
Kerkelijke Administraties
G. STEL-UTRECHT
HEERENSTRAAT 33 - TELEF. 15690
LAK- EN VERFFABRIKANT
MIKADOL RELIEFVERF
JAPANLAK, STANDVERF. ENZ.
De Veha radiator
herkent U aan de
naam „VEHA"
Ingeperst aan de
onderzijde van
iedere radiator
RADIATOREN VOOR CENTRALE VERWARMING
N.V. AIMELOSCHE VERVERIJ
EN CHEMISCHE WASSCHERIJ
STICHTINGEN 10 KORTING op de
prijzen van CHEMISCH REINIGEN EN
VERVEN van huishoudelijke goederen zoo-
als Gordijnen, Meubelstoffen, Dekens enz.
Alle Assurantie-advieren zoowel
voor U persoonlijk, als voor Uw bedrij
AMSTERDAM-C
KEIZERSGRACHT No. 523
TELEF.: 47755-47756-47757
ROTTERDAMSCHE
BOAZ BANK N.V.
POMPENBURGSINGEL13
ROTTERDAM
biedt aan
5 o/0 en 4H% OBLIGATIES van Kerken
Scholen en Chr. Philantr. Inrichtingen, in
coupures van f 1000. -f 500. - en f 100. -
nachlnes. mesdiam. 360 m m. t 250 -
'(225'.-°SneTwegers 11-"lect.
voor het snijden en ver-
Electr. Aardappel en
dellen, vanal I 100.~:
en Groentehendel. Prijs
Franco hi
ing '1'
Machinefabriek „Finis" N.V. - Ulft
blad: „Om f<? spreek tot die teenwoordige wê-
reldmcns (en wêreldsmeps), asook om te
getuig teen die verkeerde godsdienstige en
kerklike wêrcldsccnheidsbewegings, sal die
C.alvinisties Geref. Kerke in die vorm van -n-
wêrcld- of internasionale Sinöde moet op-
tree. Of sal ons toelaat dat die wêreidkonfe-
rcnsics vir ons wereldtyd"n vertolking gec
van die Cliristelike leer en lewe, 'van die
aktueele wereld jirobleme van die dag? Die
Cliristelike Heilsleer wat juis vir die wêrelcl
bedoel is?"
En verder: „Onze taak is in hierdie ecu
om die wereldomspannende krag en clip
wêreldgehoorsaambeid opeisende gesag van.
die Woord van God, te verkondig eil 'daar
van te getuig. Miskien kan 'n Internasiona
le Sinode óók 'n ietsie help om ons teen-,
wordige tyd die wéreldeise van Gods Woord,
te laat besef. Want in ons tjfl word die ou
kerkic daar in 'n boek van die wereld- ge-
druk. Maar al sou dit geen merkbare vrug
dra nic, ook op bierdie wytsé moet die Kerk
wat 'n wereldkerk is, sy getuienisse van die
wereld waarheid, aan hom toevertrou, met
nadruk gee".
Kerk en Slaat in Duitschland
Het onverbindbare
Blijkens mcdedeelingen in de Reform.
Kirchenztg. vordert de landskerkcornmissie
in het R ij n la n d rnet haar vredespogingen
nog maar heel weinig. Aan de eene zijde
heeft zij de Duitsche Christenen tegen zich,
aan den anderen kant jaagt zij de Belijdc-
nislcerken tegen zich in-'t harnas door het
ingrijpen in de bestaande ordeningen. Het
blad vernam, dat de commissie voor de Sy
node van Saarbrücken een afzonderlijk mo-
deramen had ingesteld, ofschoon de daar
bestaande leiding volkomen rechtmatig
haar ambt in rust cn orde uitoefent.
Een kerk voor sportvliegers
In „Volk en Vaderlana" lezen wij de me-
dedeeling, dat te Borkenbergen, 'dicht bij
grens, een kerk in GothisChen- stijl is
verrezen.
Deze kerk is onlangs in opdracht van de
Duitsche Regeering- vlak bij het zweefvlieg-'
•eld gebouwd mot het dool (le jeugd, die
daar op Zondagmorgen het .zweefvliegen- be
oefent, gelegenheid te geven een Godsdienst
oefening bij te wonen.
In deze kerk komen Protestanten èn.
Roomseh-Katholieken. De R.K. dienst vangt
oenen Zondag om negen uur aan en
de Protestantsche om half elf en de volgen
de Zondag is het omgekeerd.
Aan aeze mededeel ing voegt het blad toe
„Builen balen de vliegers liun hart als
kameraden op aan dc geneugten var
sport. Is dit de jeugd weglokken van de
kerk? Is dit onchristelijk, heidensclie denk
beelden verkondigen?"
Weineen, zouden we willen antwoorden,
een den k-becld ziet ér achtenswaardiger
uit.
Een Intern. Geref. Synode?
Het denkbeeld van een Intern. Synode
der Geref. Kerken van diverse landen ge
uit door een Nederlandschen predikant ter
Synode van den Gerefonneerden Bond in
Duitschland vindt in Die Kerkblad,
het orgaan van de Gereformeerde Kerk in
Zuid Afrika, gröoten bijval. Het blad bezigt
ter motiveering van zijn instemming o.m
de opmerking, dat op Godsdienstig en Ker
kelijk gebied sedert het begin van onze
eeuw de internationale trek sterk naar vo
ren treedt. Het somt op de -wereldconferen
ties van Stockholm en Lausanne, de Intern.
Zendingsconferenties, de Wereldcongressen
voor het Zondagsschoolwerk, de jeugd, de
studenten, de Oecumenische vergaderingen
enhet Intern. Congres voor Goddcloo-
zen te Praag gehouden.
Maar er is ook een ander wereld-verschijn
sel: zoogenaamde wereld-eenheid, samen
stelling van on vereen igbare dingen, tech
niek en verkeer is alleen nog met wereld-
maten te meten en de zonde van onzen
tijd wórdt meer wereld-zonde en de mensch-
heid doet er op wereldorn valt end-georgani
seerde wijze aan mee.
i In het licht van clit alles zegt het Kerk
ONDERWIJS
EN OPVÖEDINl
PROMOTIE Ds P. G. KUNST
Ticden heeft aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam de promotie tot-doctor iri
do théologie plaits gehad '.Van 'Ds, 'P:' 'G.
Kunst, predikant eter' Geref. Kerk te D e-
venter, op proefschrift Joodsche invloe
den bij Paulus". Ds Kunst is 29 jaar en
dient de kerk van Deventer sedert 3 Jdci
1931. Gedurende 1930 was hij er hulppredi
ker. Op 16 Dec. 1932 werd hij doctorandus.
jubileum d. j. van der stam
De heer D. J. van der Stam. hoofd van de
Bosch- en Hovenschool te Heemstede,
die gisteren den dag herdacht dat hij 25 jaar
hoofd eener Chr. School te Heemstede is, had
verzocht dit jubileum in stilte te laten voor
bijgaan. Maar zoo is' het toch niet geschied.
Talrijke gelukwenschen gewerden het ge-
•deerde hoofd en bloemstukken vele in
getal. Daaronder van het schoolbestuur, van
leerlingen der school, van oud-leerlingen, van
ouders van leerlingen en van de afdeeling
Kehnemerland van de Ver. van Chr. Onder
wijzers (essen). Op de school is ook in intie-
men kring het jubileum herdacht. Des mid
dags hield de jubilaris te zijnen huize recep
tie.; Daar kwamen velen hem gelukwen
schen.
vereen. van chr. onderwijzers
(essen)
De jaarvergadering der Vereen, van Chr.
Onderwijzers (essen) zal in 1937 te Rotter-
t worden gehouden. Reeds zijn de drie
onderwerpen, daar te behandelen, .bekend.
Als inleiders treden op: de heer L. van der
eep, Haarlem. Onderwerp: De nieuwe
Oriënteering op het terrein der didactiek;
de heer P. van Nes Czn., Hoofdinspec
teur in de 2de Hoofdinspectie. Onderwerp:
De verhoudingen in onze schoolwereld, prac-
-tisch gezien;
Prof. Dr. W. J. A a 1 d e r s te Groningen.
Onderwerp: Ons werk, als roeping.
ondérwijsbenoemingen
A m s t e r d a m, Oosterschool. Tot onder
wijzen de heer A. Otter, tijdel., hoofd Chr.
school te Valkenburg (fc*j Leiden).
Eindhoven 3e school van de Stichting
Chr. Kleuterscholen. Tot hoofd: Mej. I.
B rukker; tot onderwijzeres: Mej. A.
Meyer, beiden te Groningen.
Dén Ham. Geref. School. Tot onderwij
zeres) Mej. i. Vi s s c h e r te Vroomshoop.
M a r k e n. Vrije Chr. school. Tot hoofd
(vac. G. A. Th. Slag ter): de heer F. d
Vr i.es, onderw. Chr. school te Halfweg.
R ij's wij k. Chr. U.L.O.-kopschool. Tot
kw.-yakondenvijzer, de heer C. J. Veld-
huï^en-te Oudenrijn.
Nijyerheidsonderwij s
Belemmeringen weggenomen
Onjl&r dagteekening van 14 September
1936 zijn Twee nieuwe Koninklijke Besluiten
verschenen tot uitvoering, onderscheidenlijk
van het eerste lid van artikel 39 der Nijver
heidsonderwijswet 'en van artikel 55 dier
wét.
De besluiten van 1921 en 1922 waren
oijderd en werkten belemmerend op de
vejrdere ontplooiing van het leerlingwezen
ypjgens titel 2 der Nijverheidsonderwijswet.
Hat was noodig, de betreffende bepalingen
beier te doen aanpassen aan de eischen van
dei' praktijk.
Beide besluiten zijn geheel nieuw opgezet,
dej; redactie is op vele punten verbetera en
vereenvoudigd.
Siifbsidievoorwaardenbesluit
Jn dit besluit zijn nader vastgesteld dc
'Vcjprwaarden onder welko aan rechtsper
soonlijkheid bezittende vereenigingen en in-
stëllingen cn aan gemeenten ten behoeve
van het leerlingwezen uit 's Pjijks kas sub
sidie worat gegeven. Verschillende knellen
de; voorschriften, welke voor de toepassing
van het leerlingwezen van-geenerlei wezen-
Tfj|ie beteekenis waren, zijn achterwege gc-
Voorts is in verschillende opzichten aan
gesloten aan de bestaande praktijk, zooals
ich de laatste jaren heeft ontwikkeld
(bijv. door het verplicht stellen van de zorg
liet bijhouden van een werkboekje,
uit het naleven van de leerprogram
ma's kan worden gecontroleerd).
Vervallen zijn de voorschriften betreffen
de de indeeling van het leerlingstelsel in
„kringen" aangezien dit beginsel gebleken
iet levensvatbaar te zijn
Examens
Vrije Universiteit. Gepromo
a de letteren en wijs-begeer
iuidema, geb. te .Kamper
-e plil-los-ophiv vun Occam U
'Liff and
dè' over-richtelijkheid is dé
-nders gerangschikt.
Verschillende bepalingen strekken tot het
waarborgen van een vlotte administratie.
[De leeftijd van toelating is in overeen
stemming gebracht met het tweede lid van
artikel SS van de arbeidswet.
tspect
i pyn
het'ultra violet, de heer C. W. F. S
:h. te Hengelo.
Leiden. Bev, tot doctor m de lett e
begeerte, op proefschrift getiteld: Nilamata or
teachings of Nlla, de heer lv. S. J. M. d e
ie. geb. te Gent (België),
terdam. Bevorderd tot doctoir in di
t, op proefschrift: De resectfe van dei
praesacreHs, de heer A. C o m m a n
geb. te Berki
ïeird t
schap.
lefschr.
doctor ln d.
e-titeld: Het
its chap naai
de heer Mi
Cand. klaas, lett, de hee-ren
il en S. X3. Groen; cand. theol. d-e
K. Caron; do-ct. Ind. recht: de lieer
K.leet; doet. rechten: de heen
i H. W. Poldei
h t. Doet. reclr
ïhten: mej. T.
er dam. Cand.
van Woelderen.
.d. Ned. Uandb.:
hap d'
jhr. J.
H, van Holthe tot Echten.
IV Inkuilde L.O. Den Haag. De heeren .T.
Baas. Schagien; P. H. Klokman. Dokkum; G. J.
VVierema, Haarlem.
Delft. Techn. Hoogesohool. Propaed. eiviel-
ingenleur: P. A. Quist, Rotterdam: C. Winkler
Mag-elang; propaed. werktuigkundig ing.: H. F.
Bother. L,e-
J. H. Hemmes, Ha.i
DrimmèlenR. G. M. van Voors
uen Haag; propaed. electr. i.ng.: 1
a-, W. C. Vis. Malang:
V. J. Buijs,
Apotlickcrn
an dipl.. C: de heer L. W. G. van Wier:
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
VREUGD EN VREESE. Tijdwoord
bij de verloving van Prinses Juliana
en Prins Bernhard. Door Ds. A. D u-
bo is, Chr. Geref. pred. te Oud-
Beyerland. J. P. v. d. Tol Jr. Nieuw-
Beyerland.
Naar aanleiding van de Prinselijke ver
loving heeft 'Ds Dubois' op 13 'September jl.
een preek gehouden over 1 Sain. 12:21 er
25. Als „egn stemme Gods te midden van
Neerlands feestvreugde" las hij in die woor
den een gepaste herinnering, een heilzame
vermaning en een. strenge bedreiging. De
Hoogste stand te Lerwick 771.3.
Laasste stand te Vestmanör 757.3.
Stand vanmorgen halftwaalf t£>9.3.
WEEP-'ERWACHTING
Zwakke tot matige Noordelijke tot Ooste
lijke wind, licht tot half bewolkt, droog
weer, mogelijk nachtvorst, iets zachter over
dag.
ALGEMEENE WEERVERWACHTING
De hooge drukking verplaatst zich in de
richting van het vasteland. De diepe oceaan-
depressie trekt verder Noordwaarts en breid
de zich weinig over de Britsche eilanden
it. De Oostelijke depressie trekt Oostwaarts
veg, maar bracht nog vrij veel regen. Op
de Britsche eilanden loopt de wind naar liet
Zuiden en steeg de temperatuur, zonder dat
veel regen viel. Over de Iersche kust
waait liet krachtig uit Zuidoost. Frankrijk
heeft windstil weer met vrij veel mist in dc
ochtend en vooral in het Zuiden ver onder
normale temperatuur. Over Duitschland en
Denemarken was de ochtend kond, zonder
dat het vriespunt werd bereikt. In het Oos
ten en Zuiden is veel regen gevallen; in de
Middelgebergten valt sneeuw, In bet Oost
zeegebied waait liet stormachtig uit het
Noorden; plaatselijk wordt hagel gemeld.
In niidden-Scandinavië nam de vorst iets
toe, in hot Noorden af, bij de nadering van
een ondiepe depressie, die daar vrij veel
regen en sneeuw brengt.
Een nadering van het hooge drukgebied
belooft opklaring en droog weer, dat tot
Zondag kan 'aanhouden, indien de Noorde
lijke depressie niet te snel nadert.
fHERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 10.2 C.
3 OCTOBER
Zonsopgang 7.05 uur, zonsondergang 6.32
Maan op nam. 7.26 uur, onder vm. 10.50
HUN LICHTEN OP HEBBEN
VOERTUIGEN MOETEN
hooge ernst van deze prediking zal «iet na
laten indruk op den lezer te maken. Zij is
meer dan een tijdwoord, immers een eeuwig-
iieidswoord, dat aan de feestvreugde van
de pas voorbije dagen toevoegt de verma
ning, om in het verleden te delven en in
dé toekomst te zien met de vraag: of. de
góedheid Gods over ons volk niet den eisch
stelt, dat het èn persoonlijk èn massaal
zijn wegen onderzoeke. De troon van ons
Vorstenhuis aldus des schrijvers beharti
genswaardig woord staat niet vast,
als men hartstochtelijk jubelt en tegelijk
God den rug toekeert.
HERDENKINGS
SAMENKOMST
Rede van Minister Slotemaker
de Bruine en oud-Minister
Mr. Dr. J. Donner
R o'-t t ei- el axmy ,2 jjcino-er.
Gisteravond heeft in dc Groot e Kerk
de Vereeniging „Zoekt het Veriórene",
uitgaande van de Medisch-PaedagogF
sche inrichtingen voor psychopathi
sche kinderen, tér igelegenheidvan
baar 25-jarig bestaan een herdenkings
samenkomst gehouden. Behalve de
sprekers, heeft de héér J. H. Besse-
laar Jr. op het orgel medewerking .-ver
leend, benevens het Jongenskoor Mer
August Hermann Francke-school on
der leiding van den heer J. G. Blok.
Voor de preekstoel had men groen
aangebracht.
Onder de aanwezigen merkten we op cle
heeren J. B. J. Rat.té, weth. van Sociale
Zaken Dr J. v. d. Spek, Dir. Geneesb. van
Maasoord; H, J. v. Wijlen; W. L. M. Da
niels, weth. van Hillegersberg; Th. I-Ieu-
kels, lid Ged. Staten; A. Ilanemaayer, lid
Gemeenteraad; Dr A. v. Voortliuysen, Insp.
M.O.; A. Smit Jzn. en J. A. Nooteboom,
Rijksinspecteurs L.O., Dr F. M. G. v. Walseni,
Dir. Maatscli. Ilulpbet.; Dr J. E. Feisser,
Dir. Geneesk. Dienst; Dr. A. Hijmans, lei
der Geneesk. Schooltoezicht: Mr. L. Eint-
hoven, Iloofdinspect. van Politie; Mr. F. A.
Nelemans, Voorzitter Armenraad;' Mr S. A.
la Rivièrc, secr. Afd. Soc. Zaken; Mr. A.
Schadee; Dr. H. L. W. v. Beuningen HGil
dingen van de G.G.D.; L. Bodaan, Ambte
naar voor cle opvoeding Rijpere Jeugd; J.'
G. L. Roder, gecommitteerde Nod. Herv.
Gemeente; Mr. II. de Bic. en Mr. J. Mihlers
reap. Voorz. en Secr. Bond tot Kinderbe
scherming; benevens afgevaardigden van de
Rechterlijke macht; Voogdijraad; Pro Ju-
ventute en de Kinderpolitie.
Nadat gezongen was Gezang 3:1 en 6 en
in gebed' was voorgegaan, heeft Ds W. A.
Z e y d n e r, een openingswoord gesproken.
Hij zei, dat het hem een groot voorrecht
was namens deze kerk de aanwezigen te
mogen begroeten. Deze kerk,, aldus spr.,
heet naar diaken Laurentius, die in 258 te
Rome den marteldood onderging. Toen hij
ter dood werd gebracht, vroeg men hem de
schatten der kerk uit te leveren. Wijzende
op de armen zei Laurentius: c.at zijn do
schatten der kerk. Spr. noemde dit eei
diepe Evangelische waarheid en hoopte, fla
de grondtoon van dezen avond zou stay.
1 in het teeken van „Zoekt het verlorene".
jlierna heeft Dr J. C. Loge m an n, voor
zitter der vereeniging, een
Welkomstwoord
gesproken.
Spr. vond het een aangename taak als
lorzitter, welke functie hij reeds 25 jaar
bpkleeot, van de jnbileerende vereeniging
hipt welkomstwoord te mogen spreken. Ook
vond hij. het aahgenaam, om thans van
apderen eens waardeerende woorden le
hboren.
iVeel is men verschuldigd aan het ondcr-
steunwxgsfonds „Helpt elkander" en spr.
Wilde ei it fonds cle eere geven, die het toi-.-
kpmt. Dit alles mag, zei spr., geschieden
ii? een bedehuis.-Tenslotte wendde hij zich
t(pt de sprekers en genoodigden, die aan tie
oproep van Zoekt het Verlorene gehoor
liadden gegeven en hoopte, dat dc gedach
ten aan dezen avond niet spoedig uitge-
wisclit zouden zijn.
Hierna zong het Jongenskoor een „Lof
zang" van Peter Ritter cn beklom Minister
Ör J. R. Slotemaker cl c Bruine dc
p-rcekstoel tot het houden van zijn rede:
Wie is verloren?
i Het werk dat ons samenbrengt, zei spr
berust sinds een vijftal jaren onder het De
partement van Ónderwijs. Op een avond
ails c.eze is hét goed, zei Spr., een oogenblik
stil Le denken aan het doel, dat cle jubi-
lè'erende vereeniging zicli tot taak lxe'eft
gesteld, Het verlorene zoeken, is een aan-
lokelijkc. en schoone gedachte. I-Iet kan
evenwel verre van schoon zijn. Zij, die dezen
arbeid verrichten en daarbij denken hoo
gte r te staan, doen geen mooi maar een
16c 1 ijk en gevaarlijk werk. Wanneer niet
Verlorenen in zichzelf, zich bekommeren
gaan over verlorenen, dan zijn dezulken
onuitstaanbaar voor de menschen en voor
God.. Wie 'oeken, vinden cn terechtbrengen
\yil, die zal moeten beginnen een gevon
dene, een gezochte en terechtgebrachte te
zijn. Mét verlorenen moet men volkomen
OjP pen lijn gaan staan. Zulk werk is mo-
gelijk, niet uit de hoogte maar uit dc dicp-
tp. August Hermann Francke, met zijn
groot werk, was een man, die in zijn eigen
opgen zeer klein was. Alle werk in de
eérste helft der 19e eeuw op dit gebied
yterricht, is geciaan door menschen, die diep
hadden gebogen in eigen onwaardigheid.
Zwiep was een man, die daarom zijn werk
begin non kon, omdat hij zeer klein was.
Het is niet vanzelfsprekend, dat het ver
lorene wordt gezocht. Er is een tijd geweest
dat men het zakken liet, totdat men het
kwijt was.
De gestalte van Jezus Christus is dooi
de wereld gegaan en de plicht van liet er-
bannen is door Hem in dc wereld ge
tij-acht. Alle arbeid van zoekende li;elcje is
er een, die niet met getallen rekent. Naar
gèlallen is het niet de moeite waard wat
wij doen. In sommige gevallen is 1 meer
clan 9 en 1 dan 99. Spr. wees hierbij op
Lu kas 15.
Dit werk laat ons zien dat men klein
moét beginnen. Het werk otn het verlorene
te zoeken -moet een werk zijn van hart cn
hoofd.
Er zijn menschen met een kostelijk hart,
maar waar men niets mee beginnen kan,
omdat ze fantastèn zijn. Zoo zijn er ook,
die een uitnemend verstand hebben waar
mee niets te doen valt, omdat ze niets ben-
van een heilige oezieling en ontroe
ring. Maar met een hart en hoofd met ont
roering en kennis kan clit werk worden ge
daan. En de man, die dit werk begon had
dat.
De arbeid van Zoekt het Verlorene, ken
merkt zich hierdoor, dat men maar niet
jongens grijpt. Neen, men laat ze keuren
en onderzoeken, met de middelen die de
wetenschap heeft. Dit geschiedt in de stel
lige overtuiging, c.at men de dingen prac-
tisch, zuiver en bezonken zal zien. De we
reld kraakt, schudt en zucht om een werk
te doen, waarin het verlorene wordt ge
zocht.
Wij zijn hier, zei Spr., om verwarmd te
worden in het werk dat wij doen en als
gemeente te leeren dat werk te dragen door
ons hart, geheel en offer.
Al doen we zelf het eigenlijke werk niet.
daarom zullen we van God den zegen vra
gen over den arbeid van lien die het ver
lorene zoeken.
Na deze rede heeft de heer J. H. Besse-
laar Jr liet orgelconcert in A-dur van G.
1'. Handel op het orgel ten gehoore ge
bracht.
Vervolgens kreeg oud-Minister Mr. Dr J.
H Donne r gelegenheid om de
Feestrede.
uit te spreken.
Spr. vroeg.of feest
een passende uit
drukking was in
verband met den
aard van het
werk der Vereeni
ging. Toch mag
die vraag bevesti
gend worden be
antwoord. Veel
teleurstelling
werd dikwijls on
dervonden, maar
toch mag ei-
vreugde zijn om
wat God geciaan
heeft. Hij toonde
ontferming. Er is
een roeping lot
gedenken. Uit het
geen in den loop
kracht geput worden
des lij ds groeide 1
voor de toekomst.
Spr. stond bij drieërlei stil. Bij den aan
vang van liet werk; de verrassende ontwik
keling die het kreeg, en hoe de nieuwe
periode ingegaan moet worden.
De aanvang van dit werk vergeleek spr.
met den man, die zijn boog in eenvoudig
heid spande. Hij wees er op, dat het ver
bonden is aan den persoon van Daniël
Zwiep. Deze werd in het hart gegrepen
over wat hij in zijn omgeving zag. Zwiep
voelde intuïtief. Psychopatlien was toen 'q
omstreden begrip. Dit begrip is nog steeds
omstreden gebleven. Tot 1930 heelt het ge
duurd eer dat dit onderwijs bij liet bui
tengewoon werd opgenomen.
Doel was kinderen bovenal te brengen
aan Golgotha s kruis. In dit laatste ligi hot
geheim en de drijfkracht. Zoo moet de aan
vang worden gezien. Het leggen van een
financieele basis heeft van het begin de
aandacht gehad. Klein was het eerste
stekje. Zoo was bij aUe opmerkelijke een
voudigheid een treffen tusschen gesp en
pantser.
In de tweede plaats past dankbare er
kenning, dat onder Gods zegen, ondanks
veel strijd en moeilijkheden, zoo\eel is be
reikt. Telkens kwam uitkomst, zoowel l'inan
cieel als personeel. Spr. ging na wat bereikt
was. Geleidelijk verbreedde en verdiepte de
arbeid. De ontwikkeling bewees ook hoe
aan den eisch van practijk en wetenschap
werd aangesloten. Spr. herinnerde voorts
aan het contact dat hij met clit onderwijs
had toen hij Minister van Justitie was.
In cle derde plaats is het goed, zei spr.,
nm bij de 'herdenking van dit jubileum
zich tc bezinnen om met nieuwe kracht
verder te gaan. De grens van psychopa
thie is moeilijk te bepalen. Het leven is in
alle opzichten ontwricht. Ook de geestelijke-
ontreddering is groot, alle vastheid schijnt
weg te zinken. In vasthouden aan den een
voud van het kinderlijk geloof kan dit
werk verricht worden. Hij versterk dien, die
geen kracht heeft. Het terugbrengen tot
den Meester moet de drijfkracht blijven.
Het antieke heidendom, dat opkomt, wil het
verlorene niet zoeken. Het moet uitgeban
nen worden. Een eenvoudige geloofsgehoor
zaamheid moet ge daartegenover stellen. Te
genover het Goddelijk gebod moet alle zelf
verheffing verre blijven. Een dankbare
blijdschap past dat ge dit werk hebt mo
gen doen. Dan zal Zijn zegen ervaren wor
den. Met het lied: Doe Heiland. Uw ver
lossend woord, aan heel de wereld lioorcn,
besloot spr. zijn rede.
Het Jongenskoor, versterkt met Mannen
koor, zong hierna: „Eere zij God in den
hooge" van D. Bortnianski.
Dr. J. H. Landwehr, voorzitter van
het Jubileum-comité, bracht dank aan al
len, die mede hadden willen werken om
do actie te doen slagen. I-I et Jubileum-
fonds, dat bestemd is voor de interne uit
bouw. bracht f 1200.65 op.
Dit werk, zei spr., kan alleen aan inner
lijke kracht winnen door de sympathie
van allen, die de waarde kennen van de
zorg voor het misdeelde kind. Mogen vele
jonge menschen gebracht worden aan de
voeten van Jezus, den Zaligmaker.
Uit naam van het Jubileumfonds wensch-
te spr. bestuur en personeel Gods zegen
toe en overhandigde hij den voorzitter liet
saamgebrachte bedrag.
Dr. Logemann heeft daarop Dr. Land
wehr en allen, die hadden bijgedragen, dank
gezegd.
Het Jongenskoor zong nog een „Bede"
waarna Ds. N. Buff inga. nadat staande
gezongen was Psalm 77 7 en S, met dank
gebed sloot.
Moge „Zoekt liet Verlorene", dat nu reeds
een kwart eeuw onder vaak moeilijke om
standigheden arbeidde, na deze waardig®
herdenking niet nieuwe moed bezield wor-
(den en de toekomst met vertrouwen ingaan*
