Generale Synode Geref. Kerken
Honderdjarig bestaan der
Zondagschool
WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1936
DERDE BEAD PAG.
KERK EN ZENDING
KED. HEHV. KERK
Beroepen: Te MiddelharniS, J. van
Rootselaar te Hagensteijn (U.). Te Mo
lenaarsgraaf, cand. M. Verkerk te Buiksloot.
Te Zweeloo, Dr. J. R. J. Schut, cand. te
Soesterberg. Te Pijnacker (als hulppred.),
cand. K. Luyendijk te De Lier.
Bedankt: Voor Hierdien (toez.), L. Blok
te Brandwijk.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds F. van Ascli, predikant bij de Ned.
Herv. Kerk te Wier den (O.), <tie het be
roep naar Voort huizen heeft, aangeno
men, is voorwenuens Zondag 4 Oct. a-s. af
scheid te mennen en 11 Oct. d.a.v. zijn intrede
te doen te Vodrtlnuizjen.
CANDIDATENOVERVLOED
Het Nederlandsche thema: „candidaten-
overvloed" is niet louter Nederlandsoh. In
Noorwegen zijn er thans 200 candidaten.
werkloos, terwijl voor 182 andere candidaten
slechts een zeer onvoldoend bezoldigd ambt
ite vinden was.
Maranatha-conterentie
Gisteren sprak Ds Jac. Lissenberg
van Dordrecht over het Hluttma: „Een helle
vaart of een hemelvaart", en behandelde
de groote lijnen die iin ihet Woord Gods
worden gerokkien.
Ds Hoekend ij k van Buesuim vervolg
de met te spreken over de wederkomst van
Christus, naar aanleiding van 1 Thess.
413—18.
In de middagsamienikomst heeft Johan
nes de Heer gesproken over het Pascha,
liet Israelietiech feest, dat we in Lev. 23
vinden beschreven, en over het Jubeljaar
(Lev. 25), daaraao practised opmerkingen
verbindend voor den tijd, waarin de Ge
meente thans leeft.
Pred. Urban van Eiber feit (Duitschl.)
vermaande de aanwezigen iederen dag te
leven uit den Bijbel, waarin wij de volheid
Gods bezitten. Niet alleen des Zondags,
maar iederen dag van ons leven behooren
wij te putten uit de bron van Gods Woord.
Evangelist J. Kits sprak Dinsdagavond.
Üe laatste avond der Conferentie, over het
Jubellied, dat de geloovige aanheft, zoodra
hij Christus als zijn Verlosser heeft i
yaard, waarna Johannes de Heer
aan de hand van dia Thessajlondoenaemijibrief
jp-ractische raadgevingen gaf voor degenen
die geregeld de samenkomsten hebben be-
zocht
Ds Hoeken* dijk had ten slotte een
{woord voor de onbekeerdlen.
De 24e Maranatha-Conferentie, die door
iduizendien werd bezocht, was hiermede ge
ëindigd.
Kontinentale Zending
De vorige week bracht de Kontinentale
Zendings-Conferentie verschillende voorman
nen uit de Zendingsbeweging van verschil
lende landen op het kasteel Hemmen samen
om daar in vertrouwelijke samenspreking de
tegenwoordige Zendingsproblemen te behan
delen.
De zittingen waren buitengewoon belang
rijk om de discussies, die door deze des-
'kundigen gevoerd werden. Ook om de. in
lichtingen omtrent de belangrijke Zendings
terreinen, die men hier uit de eerste hand
ikon ontvangen.
Het doel dezer samenspreking was de Kon
tinentale Zendings-conferentie te Bremen in
1938 voor te bereiden, die vooraf zal gaan
aan de Wereld-conferentie in datzelfde jaar
te Hangchow in Ohina. Met nadruk werd de
vraag gesteld, of de Kontinentale Zending
als zoodanig reden van bestaan heeft en of
(men niet het gevaar loopt, dat zij een blok
gaat vormen in de Internationale organisatie
der Zending. Is zij anders dan de Angelsaksi-
sohe? Beteekent zij een andere richting? De
vergadering meende, dat er inderdaad veel
as, dat de kontinentalen samenbindt; hun
Zendingswerk draagt een bijzonder type,
evenzoo de opleiding hunner zendelingen.
Bovendien beoefenen zij meer de Zendings-
wetenschap; op het Kontinent zijn een 7-tal
wetenschappelijke Zendingstijdsohriften te
genover één in de Angelsaksische wereld.
Het overzicht van de Zendingsterreinen
had vooral ten doel op de acute moeilijkhe
den te wijzen.
Europeïsme
Bijzondere aandacht werd gewijd aan de
moeilijkheden, die men samenvat onder het
woord „Europeïsme". Een der brandende
vragen is de Zendeling als zoodanig.
De oudere Zendelingen hebben nog
allen aan het pionierswerk meegedaan
en dat heeft zijn stempel gezet op hun
houding tegenover de inheemschen. De
jongere Zendelingen doen soms de oude
re na, maar zij hebben niet dezelfde
autoriteit; of wel zij breken radicaal met
het oude en komen dan in het gevaar,
dat zij gemakkelijk vervallen tot mede-
meeningen, die onder de inheemsche be
volking opduiken. Het Europeïsme ver
leidt ook vaak tot een schijnzelfstan-
digheid van de inheemsohe kerken.
Wat heeft men onder „kerk" te verstaan?
Men verwacht een antwoord van de Confe
rentie te Oxford in 1937. Wanneer komt een
kerk tot zelfstandigheid? Dr. Kraemer legde
er nadruk op, dat de zelfstandigheid der in
heemsche kerk niet het eindpunt, maar he
aanvangspunt moet zijn. Zoodra er Christe
nen zijn, is er een zelfstandige kerk, en de
Zendeling heeft slechts te helpen in zoover
Zijn hulp noodig is of gevraagd werdt.
Bij den Internationalen Raad zal et
■worden aangedrongen nog een paar punten
•x> de agenda van de Conferentie te Hang
chow in 1938 te zetten. Allereerst dit, dat de
werkzaamheid der zendende kerken niet uit
is, zoodra op het Zending.? /ai-l een zelfstan
dige kerk tot openbaring kwam, maar dat
zij veeleer tot verhoogde activiteit moet wor
den geprikkeld. Ia de tweede plaats wordt
gewezen op de moeilijkheden en gevaren, die
komen van de zijde der R.-K Missie, die
eenerzijds een bijzondere krachtsontwikkeling
vertoont, maar anderzijds in haar zucht
de Prot. Zending te over-.leugelen soms n
delen te baat neemt, die in strijd zijn met
de beginselen van het Christendom.
In dit verband werd ook geklaagd over
het optreden der z.g.n. Pinksterbeweging, die
verschillende inheemsche gemeenten ver
stoort.
De deelnemers aan de Conferentie zien
met dankbaarheid op deze dagen terug. Bij
zonder indrukwekkend was eiken avond de
liturgische slui-tingsdienst onder leiding van
Dr. P. Blaauw in het vriendelijke, histo
rische kerkje van Hemmen,
De Synode aanvaardt de
Psalmberijming van
Ds. K. van Dijk
Het Rapport inzake Hulp
behoevende Kerken
en personen
Zitting van Dinsdag
Na een afwezigheid van tien dagen
is de Generale Synode van de Geref.
Kerken in Nederland gistermorgen te
9 uur wederom in de Keirersgracht-
kerk te Amsterdam samengekomen.
In deze zitting is ingekomen een telegrafi
sche dankbetuiging van H. M. de Koningin
•oor de felicitatie der Synode aan H. M. en
aan Prinses Juliana ter gelegenheid van de
verloving van H. K. H.
De praeses, Ds. J. L. Schouten, verwel
komt de leden van de Synode na de genoten
rust. Ilij deelt mede, dat de Commissie inzake
de leerversohillen nog niet gereed is met haar
arbeid, zoodat voortzetting der discussie nog
niet mogelijk is.
Bearbeiding zeelieden ter koopvaardij
Ouderling M. A. D. H. Schalekamp,
Wassenaar, rapporteert over drie verzoeken
inzake de geestelijke verzorging van zeelieden
ter koopvaardij.
Rapporteur zegt dat voor de geestelijke
belangen der duizenden koopvaardijvaarders
nagenoeg niets wordt gedaan, ook niet dooi
de Geref. Kerken. Met waardeering maakt
spr. daarom gewag van het werk van de Ne
derlandsche Ohristenzeeliedenvereeniging én
het Gereformeerd Comité Handels-
Marine.
Spr. stelt namens de Commissie voor, dat
van het Moderamen der Synode een sohrij-
uitga naar de Kerkeraden om den arbeid
dezer corporaties te steunen; alsnog geen de
putaten te benoemen, maar aan laatstge
noemd Comité te verzoeken bij de volgende
Synode een verslag in te zenden.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
Radio-Kerkdienstuitzending
E. de Jong, Pematang-Siantar, rap
porteert hierna over de Radio-Kerkdienst-
uitzerading vanwege de Geref. Kerken hier te
lande en in Ned.-Indië, alsmede over de
radio-uitzendingen van de kerk van Bloe-
mendaal.
Het rapport maakt met waardeering mel-
ng van de medewerking der N.Cit.V. en
in den arbeid der deputaten. Op voorstel
der Commissie is aan hen dank gebracht en
besloten wederom deputaten te benoemen,
aan wie is- opgedragen te bevorderen, dat een
groot mogelijk aantal Zondagen voor de
Geref. kerken beschikbaar zij en verder ge
bruik te blijven maken van de morgenwij
ding.
Wat Indië betreft is besloten het werk
aldaar voort te zetten.
Aan het verzoek van de Kerk van Bloe-
mendaal inzake verhooging van de jaarlijk-
sohe bijdrage besluit de Synode te voldoen.
De Kerk van Wierum
Conform het voorstel van de betrokken
Commissie, namens wie ouderling J. van
Waals, Nijkerk, rapporteert, besluit
de Synode niet in te willigen het verzoek
van de Kerk van Wierum om steun voor
beroep in gs werk. Den kerkeraad wordt ge
adviseerd den gebruikelijken weg te volgen.
De Psalmberijming van
Ds. K. van Dijk aanvaard
Van de classis Gorinchem, van de Javaan-
sche Synode van 21 en 22 Juli 1936, en van
Ds. K. v a n D ij k, te Wonosobo, zijn be
scheiden ingekomen omtrent een Kerkboek
op het Zendingsterrein, en het Psalmboek
de berijming van Ds. K. van Kijk, welk
laatste reeds in gebruik is op Midden-Java
ten Zuiden.
Ds. J. van den Berg, Renswoude, rap
porteert over een en ander en memoreert de
moeilijkheden, die ten aanzien van het Psahn
boek van Ds. van Dijk zijn gerezen tusschen
laatstgenoemde en de afzonderlijke vergade
ring van missionaire dienaren des Woords.
Met voldoening vermeldt spr. het besluit
de Javaansche Synode, dezen zomer gehou
den, die de copie van de 150 Psalmen en 8
gezangen van Ds. K. van Dij'k aanvaardde
en besloot deze met diens medewerking
onderzoeken, alsook de overige, door Ds. v;
Dijk gemaakte en na onderzoek geschikt ge
achte gezangen hierin te betrekken. Hieraan
toe te voegen eenige overige geschikte lie
deren.
1. De Synode besluit haar blijdschap uit
te spreken over de beslissing door de Synode
van Javaansche Kerken, gehouden op 21 en
22 Juli 1936, genomen inzake de voorgenomen
uitgave van het Kerkboek, bevattende de 150
Psalmen en enkele gezangen van de hand
Ds. van Dijk en de liederen uit het lie
derenboek, die door de Kerken geoordeeld
zijn geschikt te wezen voor de gemeenten en
het zendingsterrein,
waardoor het geschil, naar aanlei
ding waarvan allerlei droeve verwik
kelingen tusschen Ds. van Dijk en de
andere missionaire dienaren des
Woords waren ontstaan, kan geacht
worden uit den weg te zijn geruimd.
2. De Synode besluit aan de Afzonderlijke
vergadering van de missionaire predikanten
bericht te doen:
om zich te verbinden tot aan de uitvoering
van het besluit'der Javaansche Kerken het
gebruik van de door Ds. van Dijk berijmde
Psalmen in dienst der Zending op het gan-
sche Zendingsterrein krachtig te bevorderen:
maar dat zij zoodra aan de beslissing der
Javaansche Kerken uitvoering is gegeven,
het Kerkboek bevattende de 150 Psalmen,
Gezangen en goedgekeurde liederen zullen
hebben te gebruiken.
3. De Synode verleent opdracht aan de te
benoemen deputaten voor de zending, finan-
cieele steun te bieden aan de Javaansche
Kerken ter uitvoering van hun beslissing in
zake de uitgave van het Kerkboek van ten
hoogste 300.
Over deze conclusies wordt een uitvoerige
discussie gevoerd, waaraan deelnemen Ds.
A. Pos, Djokjakarta: Prof. Dr. S. Greij-
danus. Kampen; Ds. J. Douma, Arnhem;
Ds. W. W. M e ij n e n, Dordrecht: Dr. W. A.
van Es, Leeuwarden; Ds. W. Breuke-
laar, Santpoort.
Voorstel van den voorzitter
In de middagvergadering dient de praeses,
Ds. J. L. Schouten, het volgende voor
stel in:
De Synode,
betreurende, dat deze overeenstem
ming niet eerder werd 'bereikt, waar
door veel onaangenaams zou zijn voor
komen;
spreekt haar blijdschap uit over het
thans bereikte resultaat:
besluit in te gaan op het voorstel van de
Synode der Javaansche Kerken;
draagt de te benoemen Deputaten voor
de Zending op, de Javaansche Kerken voor
de uitgave van het vast te stellen Kerkboek
te steunen tot een bedrag als hun billijk zal
voorkomen, na vooraf de Afzonderlijke ver
gadering van missionaire predikanten te
hebben gehoord.
Na korte bespreking besluit de Synode
met algemeene stemmen het voorstel van Ds.
Schouten in principe te aanvaarden, dóch
iet aan de rapporteerende Commissie; in
er-band met de door haar aanbevolen con
clusies ter nadere formuleering in handen te
geven.
Hulpbehoevende Kerken en personen
Hef. rapport van Deputaten voor de Gene-
ile Kas naar Art. 11 K. O. (hulpbehoevende
Kerken en personen) wordt uitgebracht door
Ds. H. M e ij e ring, Katwijk a. d. Rijn.
Hieruit blijkt, dat het aantal hulpbehoe
vende Kerken geleidelijk toeneemt, nl. van
22 (drie jaar geleden) tot 34 thans. Deputa-
rakenen daarom, dat in het thans inge
treden boekjaar 13.575 zal noodig zijn, en
vagen van de Synode ernstige aandrang
op de Kerken uit te oefenen om voor deze
kas toch een jaarlijksche collecte te houden.
Aangezien Ds. E. A. Groene we gen,
Halfweg, verhinderd was het financieel rap
port uit te brengen, wordt dit rapport door
Ds. H. Meijefing voorgelezen. Hieraan ont-
leenen wij, dat de Afscheidingscollecte in to
taal heeft opgebracht 111.697.78. Deze col
lecte is ook gehouden in de Indische Kerken,
in de Oud-Geref. Kerken van Bentheim en
Oost-Fdiesland, en op Curacao. De gelden
zijn hoofdzakelijk besteed aan hulpbehoeven
de en zwakke Kerken, die daardoor het be-
roepingswerk konden ter hand nemen.
Huid? aan Ds. Meijering
De praeses heeft na het uitbren
gen dezer beide rapporten de Deputa
ten den bijzon-deren dank der Synode
betuigd voor hun vele zorgen. Inzon
derheid richt spr. zich met waardee-
rende woorden tot den rapporteur, Ds.
H. Meijering, die als penningmeester
25 jaren lang met liefde, beleid en
trouw heeft zorg gedragen voor hulp-
bëhoevende Kerken en personen.
Nederlanders in Rijn-Pruisen
en Westfalen
De Particuliere Synode van Gelderland
dringt er bij de Generale Synode op aan, dat
deze aan al de Kerken een krachtige schrif
telijke opwekking doe toekomen om den ar
beid vanwege, de Gereformeerde Kerken in
Rijn-Pruisen en Westfalen te steunen.
Ds. H. Meijering, Katwijk a. d. Rijn,
die hierover rapporteert, stelt voor aan het
verzoek te voldoen, waartoe de Synode be
sluit.
Over een voorstel van de Particuliere Sy
node van Noord-Brabant en Limburg inzake
de methode van steunverleening
(alleen aan hulpbehoevende Kerken en
niet aan een Particuliere Synode) rap
porteert Prof. Dr. G. C h. A a 1 d e r s, Hil
versum, die van oordeel is, dat deputaten
naar Art. 11 K. O. terecht geen classes, maar
Kerken steunen, omdat er in eigenlijken zin
geen hulpbehoevende classes zijn.
Na discussie besluit de Synode deze zaak
naar de Commissie terug te wijzen.
Drie eeuwen Statenvertaling
Ouderling C. M a n n i, Rotterdam, rap
porteert over een schrijven van den heer J.
Voortman, van Zaandam, waarin aan de
Synode wordt verzocht een dankstond te
doen houden in Juli 1937, als het 300 jaar
geleden zal zijn, dat de Statenvertaling ge
reed kwam.
De rapporteur stelt namens de betreffende
Commissie voor, de classis Den Haag.uit te
noodigen om een Zondag in September 1937
hiervoor aan te wijzen.
Dr. K. D ij k, 's-Gravenhage, stelt voor
zich te beperken tot een opwekking aan de
Kerken om bedoeld feit te herdenken, welk
voorstel wordt aangenomen.
De Synode gaat in comité.
Hedenmorgen te 9 uur is de openbare ver
gadering voortgezet.
EEN MüLLER-ORGEL
Hedenavond heeft de ingebruikneming
plaats van het gerestaureerde orgel in de
Ned. Herv. Kerk te Bever w ij k. De bou
wer C h rist i aan Maller is de-zelf di
diie het beroemde Haarlemsoht? orgel ge
bouwd heeft en al is nu het Beverwijker
orgel van bescheidener omvang, liet is niet
temin een zeer belangrijk instrument, de
aandacht volkomen waard. I-Iet orgel is
door dien orgelbouwer H. W. F.lenlrop
te Zaandam geheel gerestaureerd onder
toezicht van dien heer Cor K e e, die tc-
■ens met de inwijding belast is.
Studeert U voor
PRAKTIJKEXAMENS BOEKHOUDER
Dultsche, Engelse Handelscorrespondentie
BOEKHOUDEN M.O.
Staatspraktij k diploma
Vraagt dan eerst inlichtingen bij
RESA - VELP (G.)
alvorens U te verbinden voor een dure Mondelinge Cursus:
U betaalt bij ons de helft en toch bereikt U minstens hetzelfde results
RESA VELP Schriftelijke Cursu
Hoofdakte, Wiskunde L.O. en M.O. K1., Handelskennis L.O., Boekhouden M.O., Frac
Duits, Engels L.O., Praktijk-diploma Boekhouden, Staatspraktijk diploma.
Md,
JAVA-COMITE
Het Java-Comdté hoopt zijn Jaarvergade
ring te houden onder voorzitterschap van
Ds. R. Dijkstra, op Woensdag 18 Nov. in
het American Hotel te Amsterdam. Als
sprekers treden op Dr. H. Kraemer, van
Solo en Zendeling O. Dedecker, van
Djember (Oost-Java).
VROUWEN-ZENDINGSBOND
In aansluiting aan de Alg. Ned. Zend.
Conferentie houdt de Vrouwen-Zendings-
bond zijn jaarvergadering op Dinsdag 27
October in het Parkhotel te Amsterdam.
Als spreker zal optreden Prof. Dr. S1 o-
temaker de Bruine; verder Mevr.
i der Horst van Kelet (ziekenhuis
der Doopsgez. Zend. Vereen.) en nog een
paar andere dames van het Zendingsveld.
KERKELIJKE PERS
De Classis Gorinchem van Geref. Kerken,
die 9 Sept. vergaderde, heeft aan Ds. A.
J a n s e n s, em.-pred. te Langerak, wonende
'te Scheveningen, "op zijn verzoek eervol ont
slag verleend als Redacteur van de Geref.
Kerkbode van de Classis Gorinchem.
De Classis besloot hem een hartelijke
dankbetuiging te zenden voor den omvang
rijken persarbeid zoo lange jaren in het
belang van de Kerkbode verricht.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Prof. Dr. A. M. BROUWER
Naar de Ned. vernam, is Prof. Dr. A. M.
Brouwer, hoogleeraar te Utrecht, vrij
ernstig ziek, zoodat hij voorloopig zijn col
leges in den weldra aan te vangen cursus
niet kan geven.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Franeker. Chr. U.L.O.School. Tot tijd.
onderwijzer: de heer J. Lijster, onderw.
Chr. School te Pesse bij Hoogeveen.
H a r d e r w ij k. Chr. Lyceum. Tot tij del.
leeraar wis- en natuurkunde (wegens be
danken van Drs. P. Greep): Drs. G. H. A.
Grosheide te Amsterdam.
Oosterbeek. Geref. School. Tot kw.
m. a.: de heeren L. K i p Jr. en H. 1
R o e k e 1 te Oosterbeek.
Terschuur. Herv. School. Tot onder
wijzer: de heer J. H. W. Wiggers, tijdeli
onderw. Chr. School te Amersfoort.
IJm ui den. Dr. H. W. Creutzbergschs
U.L.O. Tot onderwijzer: de heer S,. Z
enhuizen van Arnhem.
BURGEMEESTER MARNIXSCHOOL
TE ANTWERPEN
Ter herdenking van het 10-jarig besti
der Ned. Prot. Burg. Marnixschool te A>
werpen is heden in het kerkgebouw
Ned. Herv. Gemeente, Lange Winkelstf
5, een feest vergadering gehouden. Prof.
W. J. Aalders, van Groningen, sprak
feestrede uit. Het openingswoord sprak
P. de Haan, voorzitter van het bestu
terwijl o.m. de kinderen der school het
menzijn met zang opluisterden.
Na afloop der samenkomst hield het
stuur een receptie in de bovenzaal
school.
Het feit, dat niettegenstaande de 1
moeilijkheden de school haar werk kon b!
verrichten, is oorzaak, dat op deze
het 10-jarig bestaan gevierd werd.
Examens
Academische examens
Utrecht.
d Zwaai. L.
G. W. Koopman. Propaed. werktulgk. Ingen!
de heeren J. Bolhuis. G C van der Colk, F
Hagemans. J. van den Hoek en C A Me
Propaed. electrotechn. ingenieur: de heerei
J Braak. C J Hoenkamp en J Venselaar.
Machinisten. Den Haag. Geel. voor d!
de heer A Smit. De Bilt en voor het theor.
van dlpl. B: dc heeren W A Angenent. Vijf
dingen; C. Kok, Alkmaar en P Engelr
voor akte b: de dames R. Boers. Winter
H. Frank, Arnhem: M. J. Gerritsen,
Heslinga. J. Z. H. Jacobs, H. H. v. d.
J. M. Veeneman en H. J. Weseling, alles
Instituut „ROELOF HAR i
annex aan het Stede
GYMNASIUM te TH'
INTERNAAT en SCHold
Voorber. Hoger Onderwijs voor jongem
meisjes, die in het klasseverband niet d
hun recht komen. Prospectus oaanvrrd
Dir. E. B. PLOOIJ, Tel I
(A >d
Herdenking in de jaar
vergadering der NederI.
Zondagschool -Vereen.
„De Zondagschool is
thans inderdaad de hoop
der toekomst"
Gister en vandaag herdacht de NederI.
Zondagsschool vereen iging haar zeventig
jarig bestaan en tevens 't honderd-jarig be
staan der Zondagsschool in ons land. (Men
zie ook ons Zondagsblad van 19 dezer).
Verschillende samenkomsten te Amster
dam waren aan dit dubbele doel gewijd.
Openingswoord
Allereerst was er gister de huishoudelijke
vergadering in het A.M.J.V.-gebouw, onder
leiding van den voorzitter der Vereeniging,
ds. J. Ph. Eggink van Rotterdam-Delfs-
haven. Deze opende tc 2 uur het samenzijn
met voorlezing van Psalm 121 en gebed. Dan
heette hij allen
welkom op deze
jaarvergadering,
en herinnerde er
aan, dat in 1867
de N. Z. Ver. op
gericht werd. Zij
gaf toen een al
manak uit, waar
in zij haar doel
uiteenzette cn
vroeg: „Zal de
vereeniging aller
medewerking en
sympathie ver
werven? Het is
te hopen, het
mag verwacht
worden".
De hoop ig ver
vuld, de verwach
ting niet beschaamd. Na zeventig jaren be
staat de N.Z.V. nog. „Maar ge moet niet
vragen hoe?" zegt men dikwijls. Daarnaar
mogen we thans wel vragen! Al hebben we
we nog niet de medewerking en sympathie
van allen, toch heeft onze vereeniging 4100
leden, een aantal nog nooit bereikt.
Zij heeft een maandblad „Kind en
Zondag'', dat deze maand in duizenden
exemplaren uitgezonden wordt over
ons land, naar Oost- en West-Indië,
naar Zuid-Afrika. Zij heeft haar gere
gelde district-conferenties tot in de uit
hoeken van ons land. Zij heeft haar
week-ends en vacantiecursus op het
kasteel Hemmen. Zij heeft een schrif
telijke cursus, waaraan door meer dan
300 personen wordt deelgenomen.
Zoo mogen we met ootmoedige Dankbaar
heid getuigen van het leven, dat in onze
zeventigjarige klopt, en hebben we reden ge
noeg om ditmaal deze gewone jaarvergade
ring tot een feestvergadering te maken.
Ds J. Pil. Eggink
Maar telkens als we voor een nieuwe pe
riode staan, is het goed en noodig ons op
nieuw rekenschap te geven van de taak, ons
opgelegd; is het noodig ons opnieuw voor
te nemen met getrouwheid daaraan te ar
beiden. Uitgaande van Jes. 542: „Maak
uwe koorden lang en steek uwe pinnen vast
in" spreekt de voorzitter dan over het werk,
over den weg, waarop dit werk verricht
wordt, over de wapenen, welke voor dit
werk noodig zijn.
Na het openingswoord kwamen de ver
slagen aan de orde. Dat van den secretaris
den heer H. A. d e Boer A.zn. vermeldt
o.m., dat de vereeniging thans 4052 leden
telt in 835 plaatsen. Er werden 33 plaatse
lijke conferenties gehouden, 6 weekend-
conferenties en 2 cursusweken.
Na afdoening van enkele huishoudelijke
zaken werden tot bestuursleden herbe
noemd de heeren H. A. de Boer Azn., ds.
J. Ph. Eggink, C. E. Mij et de St.
Au ban en mevr. A. Norel Straat-
s in a.
Een gemeenschappelijke maaltijd volgde
op deze vergadering en daarna was er een
ontmoetingssamenkomst, waartoe ook genoo
cligd waren dc gastheeren en gastvrouwen
der talrijke afgevaardigden.
De dag van heden
Hedenmorgen werd in de Koepelkerk de
herdenking geopend met een samenkomst,
waarin de voorzitter der vereeniging, ds. J.
P h. Eggink, een welkomstwoord sprak,
waaraan wij het volgende ontleenen:
Rede ds. J. Ph. Eggink
Onze herdenking kan slechts één bedoe
ling hebben: een verdiept bewustzijn te
wekken van onzen plicht tegenover den
rrooten Kindervriend en tegenover de
deren van ons volk, waarvan Hij zegt: ver
hindert ze niet!
„Hier is een jongen", lezen we in het ver
haal van de vermenigvuldiging der broo-
den. De kleine voorraad van den jongen, in
Jezus' handen gelegd, wordt door Hem ge
bruikt om een gansche schare mee te voe
den. In de brooden van den jpngen ligt het
geheim' van het antwoord op de behoefte
aan brood der hongerige menigte.
Opk de Z.S.' kan nog altijd zeggen: „hier
is een jongen". De bedoeling, waarmee met
den Zondagschoolarbeid in 1836, den Réveil-
tijd, begonnen werd, was een andere, dan
waarmee die in 1867, den tijd van opkomst
van het modernisme, van den groei der or
thodoxie en van het ontstaan der richtin
gen, door de N.Z.V. werd voortgezet. Thans
rust op ons weer een andere taak. Het
Christelijk geloof wordt bedreigd, niet hier
of daar slechts, doch overal. Wij beleven het
einde van het Christelijke tijdvak. Duizend
ja<jr lang heeft het Christendom zijn stem
pel gezet op de volken, hun zeden, opvoe
ding, cultuur, wetgeving enz. Daarvan is al
minder sprake. Het secularisme overheerscht.
Gevolg zal zijn, dat de scharen al meer ver
hongeren, al meer behoefte zullen hebben
aan brood, brood des levens.
De geweldige taak, waartoe de Zon
dagsschool thans geroepen wordt, is
om, zooals de moeder toen dezen jon
gen, zoo nu de kinderen, die haar wor
den toevertrouwd, te voorzien van dat
levensbrood, dat onder Christus' zege
nende handen vermenigvuldigd wor
den kan.
De Zondagsschool is inderdaad thans de
hoop der toekomst. De krachten en moge
lijkheden, in de kinderen sluimerend, heeft
zij te wekken, zoodat Christus ze gebruiken
kan, om Zijn onbewegelijk Koninkrijk to
doen komen.
Nadat de heer H. A. de Boer Azn., se
cretaris der Vereeniging, een overzicht had
gegeven van den arbeid, in de jaren van
ontstaan, ontwikkeling en bloei verricht,
trad ais derde spreker op dr. J. R. C a 11 e n-
ac h, die een rede hield over
bet Bijbelsch verhaal op de Zondagsschool
In het orgaan van de Ned. Zondagsschool-
vereeniging „Kind en Zondag", aldus spre
ker, is de ontwikkeling, die de Zondags
school heeft door
gemaakt en nog
bezig is door te
maken, geteekend
in drie perioden.
In de eerste, die
van Capadose en
de zijnen is het
doel: redding van
de kinderziel. In
de tweede wordt
de nadruk gelegd
op school, dan
wordt gerepe
teerd, op Kerst
mis geëxamineerd
en beloond en is
de bedoeling ken
nis bij te bren
gen van de Bijbel-
sche Geschiede
nis. In de derde valt de nadruk op Zon
dag en zoekt men den Zondag te maken
tot een dag van eerbied en wijding, om al-
zoo de kinderen voor te bereiden voor de
Kerk.
In dien ontwikkelingsgang zien sommigen
een opeenvolging van gedachten die aan
elkaar zijn tegengesteld. Zoo schrijft iemand
in de laatste nummers van „Hervormd Am
sterdam", dat belangstelling voor de diepste
waarden van het leven niet zal worden
wekt door de Zondagsschool als die niets
anders is dan een cursus in Bijbelsche Ge
schiedenis. Volgens dezen schrijver past het
Bijbelsch verhaal op de Zondagsschool al
leen in zooverre het dienstbaar
maakt wordt aan het zich bezinnen op dt
beteekenis van Gods boodschap aan de
menschen. Hij kan zich dan ook niet voor
stellen, dat Capadose, die de ziel van het
kind zocht, systematisch cle Bijb. verhalen
zal hebben behandeld; hij meent, dat deze
groote voorganger kris en kras door den
Bijbel is heengegaan om te spreken over
datgene wat het hart ingaf.
Nu kan ik mij Capadose zeer goed voor
stellen de Bijbelsche Geschiedenis vertel
lend in ordelijke regelmaat op zijn Zon
dagsschool.
Vooreerst omdat ik zijn dochter goed ge
kend heb, die, op haar ouden dag, de Bijbel
sche Geschiedenis kende, zooals die alleen
hij een regelmatige behandeling kan gekend
worden en die mij vertelde, dat zij die van
haar vader zoo had geleerd.
In dc tweede plaats omdat ik zelf
in 1868 leerling werd op een Zondags
school, waar nooit het schoolsche
examineeren voorkwam, maar met
Kerstmis alle kinderen van gelijken
leeftijd en bevatting hetzelfde boekje
kregen, waar de Bijbelsche Geschiede-
Dr J. R. Callenbach
nis in regelmatige orde werd vertel!
en de ziel waarlijk diepe indruk!
kreeg.
In de derde plaats, omdat ik met'
dose en heel de Chr. Kerk geloof, da]
Woord Gods is een kracht tot Zalid
vvij maken het niet dienstbaar]
het zich bezinnen op de beteekenis
Gods boodschap aan de menschen. Als|
op kinderlijk bevattelijke wijze aan del
deren gebracht wordt, dan oefent het]
kracht uit.
De Bijbelsche Geschiedenis en de geli
nissen brengen op een bijzonder voor
kinderen geschikte wijze hen in aan
kJhg met de grootheid, de trouw
genade Gods.
Dat Bijbelsche Geschiedenis iets ani
is dan Vaderlandsehe Geschiedenis van
raël, blijkt wel uit de telkens voorkorae
woorden: het overige nu der geschiedenis j
is dat niet te vinden in de Kronieken
Koningen van Juda of Israël? Met
Kronieken wordt niet het Bijbelboek J i
nieken" bedoeld.
Hierover wijdde ik uit, omdat, behoo
het in regelmatige orde vertellen van
Bijbelsche Geschiedenis niet tot de taak
den Zondagsschoolonderwijzer een groot
van den arbeid der Ned. Zondagsschool
eeniging, haar rooster, haar voortref fel s
inleidingen voor gröoten en voor klei j
kon vervallen. Dat zou m.i. zeer te betrei
zijn.
Voor „Kind en Zondag" en daarbij
het minst voor deze inleidingen wil ik\
N. Z. V. hartelijk danken.
Van den aanvang van haar bestaan
heeft zij, de ontwikkeling volgende en
dende, steun gegeven aan de onderwijzen
onderwijzeressen. Raad ook bij moeilj
vragen.
Van den aanvang af. Let maar bp
uitgaven in de eerste zeven jaarge
dan dat mannen als dr. Hoedemaker, 1
Looman, jhr. E. van Weede van Dijkveli
Huët, ds. Adama van Scheltema, als
Iers de Zondagsschool dienen.
De N.Z.V. is niet tevreden met hï d
bestaande en geeft uit: „Excelsior, dv
Zondagsschool, haar doel en inrichtinj®
haar roeping en beteekenis". Zij zoek!;
de les-gevenden te ontwikkelen t j
geeft hun in handen: Godet: De
ste overleveringen aangaande den ooi
sprong en het doel der vier Evang
licn en bovendien een Handboek
het ondei-wijs.
Op dien weg is zij voortgegaan met
nemende artikelen te geven over: Verte
de verhouding van Kerk en Zondagsse
en zij zocht cle beste menschen op om
bij voorlichting te geven, opdat die vei
ding goed cn juist zou gezien worden
Zij hield de bekende conferenties te
men, waar onderling de vragen bespric
werden hoe de Zondagsschool beter kao 1
toen aan haar doel: de Zondag te mej
tot een dag waarop Gods eeuwig zon
zou stralen over het kinderhart. Waar
saamgekomenen overleg konden plegen
anderen over moeilijkheden b.v. mei
plaatselijke kerk en den plaafselijken p
'cant. Waar bekwame mannen en vroü
oorlichting gaven.
Die Conferenties acht ik van zeer f j
belang. Daar komen bijeen bemoedigde)
ontmoedigden; onderwijzers en onderfl
essen met een hart vol bezwaren en f
aan weg, verzekerd, dat zij moeen doen
kostelijk werk waarop Gods zegen rust.
Verzekerd ben ik, dat ik voor dit i
uit naam van honderden de N.Z.V. mag
ken en bij dien dank voegen wij allen
'aede: God sterke U om op dien weg
te gaan.
