STADSNIEUWS
Hoe staafhet met de Stadhuisbouw
ZATERDAG ïg SEPTEMBER 1936
TWEEDE BLAD PAG. 6
LEIDEN IS WEER
GEFOPT
De Koninklijke Familie ging
gisteren onverwacht door Leiden
De vorstelijke verloofde van Prinses
Juliana, Z. H. de Prins zur Lippe
Biesterfeld, die er somtijds een sport
van schijnt te maken om het publiek
bij de neus te nemen, is ten opzichte
van de Leiden.aars daarin gister voor
de 'tweede maal geslaagd.
Verwacht werd dat de Koninklijke familie
Zaterdagmorgen naar 't Loo zou vertrekken
en men trachtte in Leiden op alle mogelijke
manieren uit te visschen wanneer het juiste
tijdstip zou zijn. Maar terwijl men met dat
bepalen van het juiste tijdstip nog druk
bezig was reed gistermiddag te drie uur
een auto, waarin H. M. de Koningin was
gezeten, in snelle vaart over do Brenst.ra.ai
in de richting Utrecht en tegen half vier
kwam de Ford van de Prins met Zijn Hoog
heid zelf aan het stuur en de Prinses naast
hem langs dezelfde roul'e rijden. En, zooals
het eenige dagen geleden ging, ging het ook
xxu: de rustig wandelende Leidenaars had
den het Vorstelijke paar eerst in de gaten
als het reeds was gepasseerd. Alleen bij de
Fordgarage aan de Hooge Rijndijk had een
kleine oploopplaats. De Prins reed deze
garage binnen ter inspectie van zijn dyna
mo. Hij stapte uit den wagen, terwijl de
Prinses bleef zitten. Het malheur was bin
nen vijf minuten verholpen, maar in die
enkele minuten had er voor de garage toch
reeds een flinke oploop plaats gevonden,
waarop Prins Bernhard zijn verloofde
lachend opmerkzaam maakte.
Na den bedrijfsleider der garage, den heer
Hartog de hand te hebben gedrukt s'apte
de Prins weer in en hartelijk groetend ver
dween het Vorstelijke Paar in de richting
Zoeterwoude.
Zoo heeft Prins Bernhard de Leidenaars
•dus voor de tweede maal bij de neus gehad.
1-Iet klinkt misschien een beetje oneerbiedig,
maar wij zouden bijna de verzuchting sla
ken: „Als wij Z. H. nog eens in onze handen
krijgenDan
De werkloosheid
De dagstaat van 17 Sept. van den Ge
meentelijken Dienst .voor Sociale Zaken
luidt als volgt:
Bouwvakarbeiders: baggerlieden 3, behan
gers 12, betonvilechters 41, betonwerkers 61,
lundeeringwerkers 3, glazenwasschers 9,
granietwerkers 15, grondwerkers 84, metse
laars 152, opperlieden UI, polijsters 1, schil
ders 117, sloopers 10, straatmakers 2, hulp-
straatmakers 2, stucadoors, witters 86, tim
merlieden 256, uitvoerders 5, voegers 27,
longesch. bouwarb. 12. Totaal 1010.
Fabrieksarbeiders: bleekers 18, lompensor
teerders 16. vellenblooters 5,steenfabr.arb.
123, zeepfabr.arb, 5, ongesch. fabr.arb. 51.
Totaal 218.
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 92,
reizigers, colp. 49, winkelbedienden 32, eta
leurs 3, incasseerders 14, musici 6, onderwij
zers 10, overheidspersoneel 9, .verplegers 5.
Totaal 220.
Hotel-café-pers.: huispersoneel 11, kell-
ners 45, koks 9. Totaal 65.
Houtbewerkers: beddenmakers 2, houtbe
werkers 70, kistenmakers 7, kuipers 9, lijs
tenmakers 4, mandenmakers 2, meubelma
kers 29, meubelstoffeerders 18, politoerders
1, ongescli. arbeiders 31. Totaal 173.
Kleermakers: kleermakers 95, kappers 10,
schoenmakers e.a. 16. Totaal 121.
Land- en tuinarb.: bloemisten 28, landar
beiders 20, tuinlieden 30, warmoeziers 14,
ongesch. landarb. 8. Totaal 100.
Metaalbewerkers: bankwerkers 119, blik-
bewerkers 21, burgersmeden 44, electriciens
46. gasfitters 14, gereedschapsmakers 4, in
strumentmakers 6, isoleerders 8, kernmakers
2, kettingsmeden 40, klinkers 11, kopersla
gers 2, lab. bedienden 2, las&chers 9, loodgie
ters 70, machinisten 29, metaalboorders 9
metaal draaiers 16 metaalschavers 2, me
taalslijpers 2, monteurs 27, pianostemmers
3, polijsters 1, ponsers 3, rijw.herstellers 15,
seheepstimmerl. 9, scheepsschilders 2. sto
kers 22, tegenhouders 17, verw. monteurs 9,
voorslaanders S, voorwarmers 7, vulcani-
seurs 1, vuurwerkers 11, wagenmakers 7,
ijzerwerkers 47, zandspuiters 3, zandvor-
mers 1, ongesch. arbeiders 43. Totaal 692.
Sigarenmakers: sigarenmakers 8, &ig. sor
teerders 1, strippers 2. Totaal 11.
Technici, opzichters: apothekersass 1, be
drijfsleiders 7, ingenieurs 3, technikers 6
teekenaars, opz. 17, werkmeesters 20. To
taal 54.
Textielarbeiders: hekelaars 16, katoendruk
kers 26, kluwers e.a. 9, luikers 24, plaatsnij
ders e.a. 19, schrobbelaars 2, spinners 43,
spoelers 7, staaldraaddraaiers 16, stekers 2,
strijkers 12, wevers 116, wolbewerkers 40.
ongesch. textielarb. 76. Totaal 402.
Transportarbeiders: chauffeurs 126, em-bal
leurs 5, exp. knechten 25, koetsiers 15, loop
knechten 38, schippers 102, magazijinknech-
ten 65, spoor- en trampers. 17, wakers 5,
transportarb. 73, losse arbeiders 434. Totaal
905.
Typografen: boekbinders 36, boekdrukkers
17, fotografen 2, hulp-vakarbeiders 3, letter
zetters 31, steendrukkers 2. Totaal 91.
Voedingsmiddelenarb.: bakkers 81, mole
naars 1, ovenisten 6, slagers 59, suikerwer
kers 20, wijnkoopersltn. 12, zoutzieders 2,
zuivclbereiders 4, ongesch. fabrieksarb. 26.
Totaal 211.
Vrouwen apothekersass. 2, bakers 1, brei
sters 1, naaisters 22, mangelsters 1, linnen-
juffrouwen 1, boekbindsters 1, maasters 1,
winkeljuffrouwen 18, serveersters 3, kan
toorbedienden 36, verpleegsters 5, huisel.
diensten 150, kookstprs 1, fabrieksarbeid
sters 22, onderwijzeressen 4, teekenaressen
1, bedrijfsleidsters 1. Totaal 271.
Alg. totaal 4544. 19 Sept. 1935 4070. 20
Sept. 1934: 3457. Benevens 50 gedeeltelijk
werkloozen en S6 werkverschaffing.
BURGERLIJKE STAND
BEVALLEN: C Verbiest—Westerhoven z E
ICoolenLoos a A Visserv d Spek d AH
Teunissen—Mozar z G HoekSchaap d N
Metjvogelv d Plas z L J KampHeine-
nieöer z E P v Holsteflnv Benten z K
v MarsbergenVis d AA Blokkejv Keste.
ren z J A KI stem aker—de Groot z A M
JongejanOosterwük d E A Lukv Leeu-
Van het Stadhuis
Uitloting geldleening
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen tor a'lgemeene kennis, dat bij de op
16 September 1936 gehouden uitloting zijn
uitgeloot 51 obligation ad f 1000 en 9 obliga
tion ad f 400 Aan de 4 pc't. geldleening van
1933.
Deze obligation worden 2 Jan. 1937 met de
tot dien datum verloopende rente afgelost en
houden met dien dag op rente te dragen.
De lijst van de uitgelote nummers ligt 'er
inzage op de financieele afdeeling van de
gemeente-secretarie.
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgenv^sW.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, 18 September 1936.
Leidsche Exploitatie Mij.
voor onroerende goederen
Surséance van betaling aangevraagd
Naar de Tel. verneemt, is door de Leid
sche Exploitatie Maatschappij voor On
roerende Goederen surséance van beta
ling aangevraagd.
De surséance is aangevraagd, omdat de
houders van buiten trus'eeverband staande
6 pet. en pet. obligaties couponbetaling
hebben geëisclit. Van eerstgenoemde obliga
ties stond volgens het laatste j.aarverslag
f 2000 uit, van laatstgenoemde obligaties
f 38.500.
De houders van wel onder trust verband
uitstaande f 243.500 5Y2 pet. obligaties had
den toegestemd in uitstel van couponbeta
ling voor den tijd van drie jaar, terwijl ook
de hypotheekbanken een zeer tegemoetko
mende houding hadden aangenomen.
Had de maatschappij aan den eisch tot
coupombetaling van de zijde der houders
van 6 pet en 6Yi pet. obligaties voldaan, dan
waren daardoorde andere crediteuren bena
deeld. Ten einde dit te voorkomen, is door
de maatschappij een verzoek tot surséance
ingediend.
Geveilde perceelen
Ten overstaan van notaris H. M. Markusse
te Leiden:
Heerenhuizen met. tuinen te Oegstgeest-,
Warm onderweg 58. 60 en 62, samen in bod
f 19.600, kooper de heer J. van Eek q.q. voor
f 19.600.
Huis het bovenwoning te Leiden, 3-Octo-
berstraat 10-10a, in bod f 3350. kooper de
heer W. T. W. Vis q.q. te Leiden voor f 3420.
Winkelhuis en erf. Heerenstraat 86, in
bod f 1800, kooper de beer H. M. Swaak q.q.
te Leiden voor f 1801.
Huizen en erven, Reineveststeeg 12 hoek
3e Binnenvestgracht en 3e Binnenvestgracht
nink,
OVERLEDEN
Marquenle, vi.
ONDERTROUWD; R P Blansj:
49 J.
- E Wels
12, samen in bod f 2625, kooper de heer J.
van Iterson q.q. te Leiden voor f 2875.
Huis Klikstfaat S, in bod f 260, kooper da
heer J. de Haas te Leiden voor f 260.
Huis met tuin Hooigracht 59 is niet ge
gund.
Winkelhuis en erf, Korte Raamsteeg 69,
niet afgeslagen.
Ten overstaan van notaris A. A. van Haaf-
ten te Leiden:
Huis en erf, Heerenstraat S3 E, in bod
f 2075, kooper de beer H. C. de Jong q.q.
te Leiden voor f 2170.
INSTRUMENTMAKERS-EXAMENS
Voor de Instrumentmakers- en glasbla-
'""6, zijn hier ter stede ge-
Leerling-instrumentmaker: E C Boshuis,
Amsterdam; M K J Bon, Leiden; H H God-
dijn, Leiden; Chr. Bode, Amsterdam; J K
van Goten, Utrecht; J J Wichers, Utrecht;
H J C Nieuwenhoven, Amsterdam; J. van
Leeuwen, idem; A J v Noord, idem; H de
Geus, Leiden; M H J Popken, idem; G W
A van den Broek, Utrecht/", C J Sanders,
Den Haag; B Kuyper, Wageningen; M. v d
Ban, Eindhoven.
Gezel-instrumentmaker: K. Kwestro, Lei
den, H R A Nater, idem; W Jongsma, Am
sterdam.
Leerling-glasblazer: G Sproet, Amster
dam; T C van Asperen, Delft; J H Blöte,
L M Speet, M. v Zeyl, T Titzing, W Brinks,
allen Leiden.
UIT DEN OMTREK
/VLPHEN AAN DEN RIJN
Gistermiddag te half vier passeerden
Prinses Juliana en Prins Bernhard onze
gemeente in een open auto.
Een half uur te voren was H. M. de Ko
ningin gepasseerd en vrijwel niemand re
kende op déze komst. Niet alzoo echter de
Prinses Juliana Kleuterschool. Daar was
het bekend, doordat vrienden van uit Lei
den een seintje hadden gegeven. Met spoed
werden de kleuters voorzien van oranjestrik
en vlag en opgesteld langs het postkan
toor. Eu ja, hoor, slechts enkele minuten
stond men daar toen het vorstelijk paar
kwam aanrijden, hartelijk toegejuicht door
de kleuters en de enkele belangstellenden,
die hiervan getuige waren.
Daar het verder stil was langs den Rijks
straatweg was het te zien aan Prinses en
Prins, dat ze genoten van dit aardige ta-
freeltje. Zelfs liet de Prins enkele oogen-
blikken het stuur van zijn auto los om met
beide handen te kunnen groeten.
AANRIJDING
In de Prins Hendrikstraat werd de. bak
fiets met galanterieën van U. aangereden
door een achteruit rijdende auto, waar
door do fiets kantelde en de inhoud vrij
ernstig werd beschadigd. De aangerichte
schade zal vergoed worden.
KAS-VEREENIGING N.V.
ANNO 1865
AMSTERDAM C.. SPUISTRAAT 172
BEWAREN VAN EFFECTEN
MET ADMINISTRATIE
Onze nieuwe Brochure „Bewind
en Executeete" wordt gaarne ojj
Aanvraag toegezonden.
f A dn.
ASTERDAG VOOR DE CHR.
WIJKVERPLEGING
Woensdag a.s. zal ten bate van de arbeid
der Chr. Wijkverpleging een Asterdag wor
den gehouden. Slechts eenmaal per jaar
doet het bestuur op deze wijze een beroep
op de offervaardigheid van de ingezetenen.
Laat men deze gelegenheid aangrijpen en
ook hierdoor dit zegenrijke werk steunen.
TWEE TEGEN ELKAAR,
DERDE ER OVERHEEN
Op de Hof brug botste mej. H. met haar
rijwiel tegen een andere wielrijdster. Beiden
vielen en een passeerende auto ging over
de karretjes heen. Het resultaat laat zich
denken. Bij de politie werd aangifte ge-
AFSCHEID EN INSTALLATIE
Onder veel belangstelling heeft de heer
J. M. Welvaars gisteren afscheid genomen
als adj.-directeur ,van de Martha-Stichting.
In een bijzondere samenkomst in de kerk-
zaal werd o. m. het woord gevoerd door
Ds. de Heer, voorzitter van het bestuur. Ver
schillende geschenken werden aangeboden.
In dezelfde samenkomst werd geïnstal
leerd het nieuwbenoemde hoofd van het
Jongenshuis, de heer G. J. Visser.
OVERTREDING ARBEIDSWET
Voor het kantongerecht had zich gisten
te verantwoorden J. B., alhier, wegens
overtreding van de Arbeidswet, Verdachte
die zelf niet was verschenen, liet zich ver
tegenwoordigen door zijn raadsman Mr. A.
Korver. Blijkens de dagvaarding zou verd.
16 man hebben laten overwerken. De amb
tenaar overwoog in zijn requisitoir dat men
hier met herhaling van overtreding der
Arbeidswet had te doen, zoodat hij een
geldboete vorderde van 16 maal f 2 subs. 16
maal 1 dag. De verdediger wilde geen ver
weer voeren op juridische gronden, doch be
riep zich op clementie, aanvoerende dat het
's morgens den dag der overtreding had ge
regend, terwijl genoemd personeel 'n twee
tal schuiten moest teeren, die dien dag
van de 'helling moesten, zoodat het hier
een spoedgeval betrof. De ambtenaar, die
hiermede rekening wilde houden, vermin
derde daarna zijn eisch tot 16 maal f 1
subs. 16 maal 1 dag. Veroordeeling con
form.
GEREF. JEUGDCENTRALE
In de Geref. Kerk De Ruyterstraat hield
de Geref. Jeugdcentrale haar jaarlijksche
propaganda-avond als inzet van haar win
terwerk. Wij kunnen direct zeggen dat deze
vergadering uitstekend geslaagd is 't Kerk
gebouw was geheel gevuld. En de rede, die
gehouden werd door den welbekenden heer
Joh. C. Francken van Utrecht, was buiten
gewoon mooi. Dit was werkelijk een propa-
gandarede, waar de vcreenigingen veel
steun van zullen ondervinden. De titel
was: „En hij prijst haar", een woord uit
Spr. 31 28.
In het hoofdstuk, waar deze woorden aan
ontleend zijn, worden genoemd de eigen
schappen van de deugdelijke huisvrouw.
Niet de deugzame, zooals de voorstanders
de openbare school leerden in de vorige
eeuw en nog wel. maar de vrouw die in
alles voor haar taak berekend is. Die zorgt
oor de kinderen, haar dienstboden enz.
De ideale huisvrouw.
En dan prijst hij haar. Hier valt de klem
toon op haar, maar hij prijst. Dus hier in
dit woord komt ook de man naar voren,
en dat moet ook, daar spr. niet alleen voor
de meisjes zijn rede houdt. Dan gaat spr.
na de positie van de vrouw bij de Grie
ken, Romeinen, Germanen. Bij allen staat
het vleeschelijke op den voorgrond. Bij de
Israëlieten was de toestand veel beter, door
Gods gebod „Eert uw vader en uw moe
der", maar de vrouw komt pas weer in
haar juiste positie na Christus' komst op
aarde. Hij maakte de vrouw vrij. Dan niet
meer de mindere, maar de andere.
Maar ongeveer 80 jaren terug was haar
positie toch weer anders dan nu. De vaders
en broeders op het politiek-sociale erf, de
vrouwen en dochters in de binnenkamers,
steunende met hun gebed. En zij werden
geprezen. De strijd der mannen was hun
strijd.
Maar de vrouw werd ook geroepen naar
buiten te komen getuigen. De stemplicht
kwam ook voor haar. En, aldus spr., het
heeft moeite gekost haar te overtuigen dat
het haar plicht was te doen wat de over
heid haar oplegde; zij waren met haar
biddende taak tevreden. En als goede A. R.
hopen wij nog dat het vrouwenkiesrecht ver
dwijnt; maar nu het zoo is moet ook de
vrouw in haar jeugd loeren waarom zij
Colijn stemt. Zij moet weten als haar jon
gen komt met een gebroken geweertje op
z'n jas, waarom hij dat niet mag dragen.
De vrouw, die makkelijker haar kind kent
dan de man, moet hem het verkeerde op
principieele gronden kunnen aantoonen.
En daarom zal de jonge man de jonge
vrouw prijzen, zoo zij in haar jonge jaren
haar tijd op ieder levensterrein zoo besteedt
dat zij later in alles haar man ter zijde
staat. Samen werken, samen bidden, elkaar
vormende op J.V. en M.V., dan zal straks
de jonge garde van mannen en vrouwen
klaar staan om uit de stervende handen
der ouderen de banier over te nemen. Dan
wacht nog een heerlijke toekomst. Dan zal
niet meer noodig zijn, dat de man de
vrouw prijst, maar samen zullen zij God
in eeuwigheid prijzen. Met woorcL.i van
opwekking tot de ouderen om het jeugd
werk te steunen besloot spr. zijn met stille
aandacht gevolgde rede.
De vergadering, o"p gebruikelijke wijze
door den voorzitter der Jeugdcentrale
opend, werd door den 'heer Francken met
dankgebed gesloten.
HAZERSWOUDB
CHR. BIBLIOTHEEK
De vereeniging Chr. Bibliotheek hield in
het lokaal Salvatori haar jaarlijksche le
denvergadering, die matig was bezocht.
WAT ER TOT NU TOE
GEBEURD IS
En wat er nog
te gebeuren staat
De vraag boven dit artikel: hoe
staat het met den Stadhuisbouw, kan
eenvoudig beantwoord worden met de
mededeeling: De onderbouw is gereed,
men staat aan het begin van het op
trekken van het betonskelet, waar
voor de eerste bekistingen al gemaakt
zijn, zoodat reeds de volgende week
met 'het betonstorten kan worden be
gonnen-
Met dit eenvoudige antwoord zal echter
niemand tevreden zijn. Het gereedkomen
van den onderbouw en de aanvang van een
nieuwe phase in het groote werk is een
geschikt tijdstip om eens uitvoeriger op
den Stadhuisbouw in te gaan en wij vonden
den architect, den heer Blaauw uit Haar
lem, in dit stadium van de zaak dan ook
gaarne bereid om het een -en ander over
het reeds verrichte en nog te doene werk
mede te deelen.
De heer Blaauw ging eerst terug in de
geschiedenis van de Stadhuisbouw tot op
den aanvang van het Bouwbureau, dat in
begin October 1934 in het voormalig huis
van Prof. Kan op de Breestraat ingericht
werd. De plannen waren toen vastgesteld
en met het gereedmaken van die plannen
voor de uitvoering kon een aanvang wor
den gemaakt.
Zou de oude gevel het houden?
Het eerste en meest belangrijke werk dat
toen moest worden verricht was een on dei
zoek naar den toestand van de fundeering
van den ouden gevel. Dit immers was verre
weg de voornaamste belending omdat zij
een zeer belangrijke functie in het nieuwe
gebouwencomplex zou gaan innemen. De
ontgraving van dezen ouden gevel was een
werk, dat met de uiterste zorg en voorzich
tigheid diende te geschieden.
Verschillende gewelven moesten wor
den weggebroken en heel wat rommel
weggeruimd en toen bleek dat de
oude gevel op zeer breede grondslag
stond. Voor een groot gedeelte stond
hij op staal, terwijü ook nog palen
zijn ontdekt, de korte palen dio vroe
ger met vele dicht naast elkaar in
den bodem werden gebracht. Het
bleek mogelijk de grond hoe langer
hoe dieper weg te graven met het ge
volg dat ter plaatse kelders (voor ar
chieven en centrale verwarming) kon
den worden geprojecteerd, die in het
oorspronkelijk plan niet voorkwa
men.
De oude gevel bleek dus op een breede
en stevige grondslag te staan, maar het
was toch nog de vraag 'hoe hij zich zou
houden onder het heien van de zware be
tonnen palen. Er was eerst nog sprake van
om de palen te pulsen (inboren) maar dit
is een uiterst kostbaar werk en daarom
werd in het voorjaar van 1935, op 5 Juni,
een proefheiing gehouden.
De eerste paal werd op behoorlijke
afstand van den ouden gevel in den
grond geslagen, maar men naderde
de gevel hoe langer hoe meer, totdat
men er vlak achter was en nadat
men een zorgvuldig onderzoek had
ingesteld bleek dat de gevel er geen
enkel bezwaar van had ondervonden.
Het spreekt vanzelf dat de voorbereiden
de werkzaamheden voor den onderbouw,
het maken van teekeningen en berekenin
gen zeer veel tijd eischtc, maar op 2 Aug.
'31 kon toch reeds de aanbesteding worden
gehouden, waarna het werk werd gegund
aan de fa. Hillen en Roozen te Amsterdam,
die daarmede op 28 Aug. '35 een aanvang
maakte.
De afbraak van de door de gemeente ten
behoeve van den houw aangekochte en ont
eigende perceelen was inmiddels een feit ge
worden. De uitvoering van het sloopersbe-
stek ving aan op 26 April 1935 en was ge
ëindigd op 28 Augustus van dat jaar, uit
gezonderd wat betreft het gedeelte Koren-
brugsteeg hoek Vischmarkt, waarvan men
het terrein niet direct noodig zou hebben
(daar hier het Stadhuisplein zal komen)
en dat in de perjode van 1 October tot 23
Nov. 1935 onder den sloopershamer viel.
Op 835 palen!
Voor het heiwerk werden zgn.
schokbetonpalen gebruikt, die van
een bijzonder massieve samenstelling
zijn. Van deze palen zijn er 835 in den
grond geheid, hoewel men er aanvan
kelijk slechts 660 had besteld. Elke
paal heeft een draagvermogen van 30
ton. Op de plaats waar de toren zal
verrijzen werden alleen reeds 58 palen
geslagen.
Toen dit heiwerk gereed was stond ein
delijk, ook voor den teohnischen kant vast.
dat de oude gevel inderdaad gespaard was
gebleken. Zij had onder het heiwerk in 't
geheel niet geleden. Deze belangrijke be
lending is gelukkig in stand kunnen blij
ven. Hoe het met andere belendingen is
gegaan, ligt nog versch in het geheugen.
Dit is intusschen een juridische kwestie ge
worden, die nog lang niet geregeld is en
waarover we thans niet verder behoeven
uit te weiden.
Wat nu de onderbouw zelve betreft hier
bij is ontzaglijk veel werk in den grond
verricht. De onderbouw is afgewerkt op
een niveau, waarbij de kelders aan de zijde
Breestraat op gelijke hoogte liggen met de
grond aan de zijde van de Vischmarkt.
Onder die begane grond-verdieping aan de
zijde van de Vischmarkt zijn nauwe be
tonnen keldergewelven gebouwd, die aan
de zijde van de Maarsmansteeg nog aan
merkelijk dieper zijn uitgegraven om plaats
te geven aan de ketels «n de bunkers van
de centi'ale verwarming. Jien kan zich
bijna niet voorstellen welk «en enorme hoe
veelheid beton hier alleen x'eeds onder de
grond is gebruikt. Het cijfer Lvan 1700 M3.
en 20.400 Kg. betonijzer zal tot den leek
geinig zeggen.
Uit het bovenstaande is reeds gebleken
welk eeix enorme extra arbeid de oude ge
vel heeft gegeven als de belangrijkste be
lending, waarmede in verbazend veel op
zichten rekening moest worden gehouden.
Het frame van het nieuwe stadhuis komt
van deze gevel geheel afzonderlijk te staan.
De gevel wordt natuurlijk wel aan het ge
bouw verankerd, maar toch zoodanig dat lxij
geheel op zich zelf staat eix geheel vrij van
de werking van 'het gebouw. Ook bij den
oxxderbouw is daarmede rekening gehou
den. De betonnen steunpunten tegen de voet
zijxx van bijzondere en zeer hechte con
structie.
De afsluiting van ouden gevel
Het staat thans ook definitief vast hoe
de oude gevel er uit zal zien. Aanvanke
lijk lag het in de bedoeling het pand,
waarin voox-heen .de fa. Timmei-mans ge
vestigd was, af te breken en een stuk aan
den gevel aan te bouwen, maar van dit
plan heeft men op aanraden van dexx heer
Blaauw afgezien.
Het weinig karaktervaste en weinig
stijlvolle gedeelte van den ouden ge
vel aan de zijde van de Maarsmans-
steeg zal thans worden afgebroken en
opgebouwd, geheel in de stijl van het
fraaie gedeelte aan de-zijde van de
Korenbrugsteeg, die geheel gaaf is be
waard gebleven en waarin men dus
een px-achtig voorbeeld heeft. Het huis
van de fa. Timmermans blijft staaix
(kan eventueel als concierge-woning
worden ingericht) en tusschen dat
huis en het eindpunt van de oude
herstelde gevel wordt 't oude visch-
poortje geplaatst, dat bij den brand
gespaard is gebleven en dat daarmede
weer een waardevolle plaats in het ge
heel wordt toegewezen. Op deze wijze
wordt bereikt, dat de oude gevel
thans definitief en oxxherroepelijk
wordt afgesloten.
Wanneer men er dan in de toekomst even
tueel toe overgaat om de Maarsmansteeg
te verbreeden, kan daar ^en afsluiting ge
maakt worden, zooals dat aan de zijde van
de Korenbrugsteeg gebeurt. Op deze wijze
is eeix fraai eix harmonisch geheel gekre
gen, dat niet meer kan verbroken worden.
Door het Vischpoortje krijgt men toegang
tot een behoorlijk breede gang. die recht
streeks toegang geeft tot de bunkers van
het nieuwe gebouw, zoodat daardoor de
kolen -kumxen worden binnen gebracht.
Wat nu de restauratie van den
ouden gevel zelf betreft, deze is in
handen van een afzonderlijk restau
ratie-bureau, dat onder leiding staat
van Ir. van Heeswijk en Prof. Odé
van de Rijkscommissie voor Monumen-
tenzoi'g. Architect Blaauw wilde ons
over dit restauratie-werk liever niets
mededeelen. Wij hopen op dit zeer in
teressante gedeelte van den Stadhuis
bouw in een afzonderlijk artikel te
rug te komen.
Het Betonframe
Zofoals reeds gezegd is met den bouw van
het betonframe reeds een aanvang ge
maakt. Dit werk is gegund aan de firma
Wernink alhier. Over een jaar zal dit beton
frame overeind staan en alsdan zal dUs het
gebouw in zijn hoofdvormen te zien zijn.
Het betonfrainxè wordt bekleed met de eigen
lijke architectuur van 'het gebouw, welke
daarmee in volkomeix harmonie zal zijn. De
constructie van het gebouw is het dienend
element bij den bouw, waarmede straks de
bekleeding in harmonische overeenstem
ming wordt gebracht.
Wanneer is het gebouw gereed?
Wij hebben den heer Blaauw ook ge
vraagd naar het tijdstip waarop 'het nieuwe
stadhuis gereed zal zijn maar hij kon zich
daar slechts zeer voorzichtig en onder alle
voorbehoud over uitlaten. Het beton-framo
moet 31 Aug. '37 gereed zijn. Met de beklee
ding van dit frame kan reeds in het voor
jaar van 1937 worden begonnen, maar men
moet daar toch zeker anderhalf jaar voor
rekenen, zoodat men dan al komt tot het
einde van het jaar 1938. En vervolgens
moet 'het gebouw dan nog heelemaal inge
richt worden, zoodat waarschijnlijk het jaar
1939 al aardig aan 't op&chieteix zal zijn,
alvorens het gebouw officieel in gebruik
kan wordexx genomen. De heer Blaauw
achtte dit echter van vrij ondergeschikte
beteekenis, daar het er tooh ixx de eerste
plaats op aankomt, dat Leiden een stadhuis
krijgt, dat van stukje tot beetje met de
grootste, zorg en nauwkeurigheid, met echte
Hollandsche degelijkheid is opgebouwd, zoo
dat het de eeuwen kan trotseeren.
Bij een bezoek aan het Stadhuisterrein
bleek ons daarna, dat wat de onderbouw
betreft de eeuwen niet veel kans zullen
hebben. Een enorm werk is reeds voor den
Stadhuisbouw verzet, al zou men dat staan
de op den vloer, die de onderbouw af
sluit ook niet zegen. In groote lijnen is de
plattegrond van iiet gebouw reeds te zien
en het viel ons op, dat het plein aan de
zijde van de Vischmarkt van respectabele
afmetingen is. Ook de binnenplaats van 't
nieuwe stadhuis, de veelomstreden binnen
plaats, die zelfs als een luchtkoker is aan
gemerkt, is zeer ruim en royaal. Welk een
nauwkeurige berekeningen en vooi'berei-
dingeix een gi'oot. bouwwerk als dit eischt,
blijkt alleen reeds uit het feit, dat in den
onderbouw en in het betonframe reeds over
al de plaatsen moeten worden uitgespaard,
waardoor straks de diverse leidingen moe
ten worden gelegd.
Wij hebben ten slotte den heer Blaauw
nog gevraagd, of het in de bedoelixxg lag
in onzeix stadhuistoren weer een cax'illon
aan te brengen. De 'heer Blaauw antwoord
de daarop, dat dit waarschijnlijk af zal
hangen van verschillende factoren waarvan
de financieele kwestie wel de voornaam
ste is. Een nieuw carillon wordt begroot op
f 30.000 f 35.000. Van het vorige is niets
meer te gebruiken. Echter wordt bij den
bouw met het aanbrengen van een nieuw
carillon in alle opzichten rekening gehou
den. Er wordt ruimte gemaakt om de groot
ste klok naar boven te kunnen brengen.
De ruimte in den toren is zoo gemaakt
dat het carilloix er ruimschoots hangen
kan. In het aanvankelijk ontwerp van den
toren zijn daarvoor zelfs nog eenige wijzi
gingen aangebracht.
De houw van 'het nieiuwe Leidsche stad
huis is totnogtoe helaas niet in alle op
zichten voorspoedig gegaan, al kan daarvoor
niemand eenig verwijt treffen. Bij den ver
deren opbouw kunnen, nu de belendingen
als factor uitgeschakeld zijn. zich moeilijk
strubbelingen van den aard als men ze ge
kend heeft weer voordoen, zoodat verwacht
txxag worden, dat thans rustig en gelijk
matig naar het uiteindelijk doel. een hecht
en fraai stadhuis kan worden verder ge
werkt.
RADIO
DISTRIBUTIE
ZATERDAG 19 SEPTEMBER
Programma 3: S Keulen; 8.45
Keulen; 11.20 Parijs R; 12.20 B
Idem Fr; 14.35 Keulen; 15.20 Brussel VI; 16.2'C
ParUs R; 17.20 Keulen; 19.20 Parijs R; 19.1
Beromunster; 20.05 Keulen; pl.m 22.15 Brussc jj
VI.; 22.30 Brussel Fr; 22.50 Berlijn
Programma 4: 8 Brussel VI; 10 35 London
13.20 Droitwich; 18.20 Diversen; 18.50 Droitwlc!
"1.20 Gram.-muz. GRD; 22 Droitwich
ZONDAG 20 SEPTEMBER
jgramma 3: 8.35 Keulen; 10.05 Dlv<
10.20 Keulen; 11.35 Brussel Fr; 12.20 Keulenr
13.15 Brussel VI; 13.35 Keulen; 14.50 Brus11
71; 15.05 Parijs R; 16.20 Keulen; 18.20 Pa pl
rijs R; 19.05 Droitwich: 19.,50 Parijs IX; 20.2 al
Berlijn; 20.35 Keulen; 22.20 Paris Pi P. of dive,
pl.m 23.05 Berlijn
Programma 4; 8.30 Brussel Vl; 11.2
12.50 Droitwich; 16,5o Londen R; 20.15 Droitwi-,
21.05 Diversen; 21.20 Droitwich; pl.m 23.05 BruJjU
sel Fr.
V
MAANDAG 21 SEPTEMBER
Programma 3; 8 Keulen; 8-45 Diversen; lO.i
Keulen; 10.20 Deutschl-sendcr; 11.20 Farijs I
12.20 Brussel VI; 14 20 Deutschl-s; 14.35 Keulc 1
15.05 ParUs R; 15.20 Droitwich; 17.20 Bruss4u
Fr; 18.20 Keulen; 20.20 Brussel Fr; 21.05 Roi
of dlv.; 22 Brussel Fr; 22.30 Weenen of div. f'
Programma 4: 8 Brussel VI; 10.35 Droitwic46
11.50 Londen R; 12.45 Droitwich; 13.35 Londtge
R; 17.35 Droitwich; 18.20 Diversen: 18-40 Lor
den R; 19.20 Droitwich; 19.50 Londen R; 20.
Droitwich; 22 Londen Reg.
V
Agenda
De Zondagsdienst der huisartsen worL
morgen waargenomen door de dodoretj
Bruins Sloit, de Bruyne, P. v. Es, Niemer -
Starck.
De Geneesk. Zondagsdienst te Oegstge
wordt waargenomen door Dr. Hugenholt
telef. 390.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst d<
apotheken wordt van Maand,ig 14 tot en mi 'e
Zondag 20 September a.s. waargenomen dot J
de apotheken: M. Boekwijt, Vischmarkt
telef. 552 en J. Doedens, Wilhelminapark |n
Oegstgeest, telef. 274. d
De avond-, nacht- en Zondagsdienst die
apotheken wordt van Maandag 21 tot en nu i:
Zondag 27 September a.s. waargenomen da
de apotheken: G. R. Reyst, Stcenst.raat 3
telef. 136, A. J. Donk, Doezestraat 31. tele
1313 en J. Doedens, Wilhelminapark,
Oegsi'geest, telef. 274.
De vooi'zitter, Ds. Kiehl, opende de verg -j
dering met gebed en sprak een kort op
ningswoord, waarin gewezen werd op 'li
groote nut dat de vereeniging beoogt,
secretaris, de heer J. Blij leven, las de not
len en bracht het jaarverslag uit, waan^
de penningmeester, de heer Jac. van P
len. mededeeling deed van den stand d
financiën. De ontvangsten, met inbegri)
van het batig saldo der vorige rekeniiu
hadden bedragen f 205.12. de uitgavan
f 116.98. alzoo een 'batig saldo van f 88.1|ii
Namens de commissie van controle braclti
de heer Jac. Kroon rapport uit. waar!
bleek dat boeken en bescheiden van den pi
ningmeester accuraat in orde waren bevo
den. De voorzitter bracht secretaris, pe
ningmeester en commissie een woord vi
dank voor hun arbeid.
Bij de gehouden bestuursverkiezing we
de 'heer W. J. Dekker met bijna algemeei
stemmen herkozen. Tot leden van de fina
cieele commissie voor 1937 werden b&noen
de heeren G. Weijenberg en P. van d
Spek Czn. De voorzitter deelde, daarop m
de dat het bestuur was overgegaan tot h
aanschaffen van een nieuwe boekenka
waarmede in een groote behoefte is va
zien. De buiten gebruik gestelde kasten z
geschonken één aan de Herv. school
één aan de Meisjesvereeniging „Lydia",
dankbaar werdeix aanvaard.
Na gehoudeix bespreking betreffende
bibiliotheek werd de vergadering
dankgebed gesloten.-
HILLEGOM
ZONDAGSDIENST DOKTOREN
Deze dienst wordt Zondag a.s. waa.0f
nomen door Dr. J. J. Versluys, Tel. 5121.P
KATWIJK AAN DE RIJN
COLLECTE GEREF. KERK
De maandelijksche collecte iy de Ger
Kerk voor rente en aflossing heeft opf 5
bracht f 34.86.
KATWIJK AAN ZEE
LANDDAG NED. CHR. VROUWENBOND
Op Dinsdag 22 Sept. zal de landdag
het gewest Zuid-Holland van den Chr. Vr<u'
wenbond alhier gehouden worden. Om hl
11 des morgens komt men in de zaal vot
Prot. Chr. Belangen bijeen. Des morgens ziki
len spreken mev.r. WesterbrinkWirtz, pr d
sidente van het gewest en de voorzitst
van de afd. Katwijk, mevr. TomSpaandi
man, welke laatste tot onderwerp hei
„Overgave". Des middags spreekt Ds. Vut;
dei'ink uit Zeist over „Moeilijkheden in
puberteitsjaren." Het Clir. Dameskoor „Loot
den Heer" zal 's morgens onder leiding vi
den Directeur den heer Paul Pul eeni|j
nummers ten gehoore brengen.
EEN AARDIG GESCHENK
Aan de leei-lingen van alle scholen in on
Gemeente is gisteren uitgereikt een pol
tret van het verloofde vorstelijk paai\ H
was een geschenk van mevr. Wouda.
E. H. B. O.
Naar men ons meedeelt zullen ook dezi 1
winter weer E. H. B. O. cursussen gegevi[:
worden. Als medisch leider is aangewez
Dr. J. C. A. Cleveringa. bij wien men ziiti
tevens op kan geven als lid.
STAND DER WERKLOOSHEID
Bij het bureau voor arbeidsbemiddelii u
stonden heden 288 personen als werkloos
geschreven.
COMMISSIE VAN PLAATSELIJK
TOEZICHT OP HET L. ONDERWIJS.
Genoemde commissie kwam ten Gemeej'i
tehuize bijeen. De voorzitter Ds. R. P.
Rutgers herdacht in z'n openingswoord li,
plotseling overlijden van den heer J J Kra?'
die langen tijd vice-voorz. van de commia 1:
is geweest. Alhoewel de heer Kraal sim i<
jaren lijdende was aan een ernstige hall
ziekte, was voor velen dit stei-ven toch in bj
onverwachts. Spr. schetste den overleden t
als iemand met een helder inzicht. Zijn a
viezen werden altijd op hoogen prijs gestel!
God sterke de weduwe in dit smartelijk v<n
lies. Na dit openingswoord door den voor n
las de heer Castenmiller de notulen well
onveranderd werden vastgesteld. De heep
Knijpers en Zuijderduijn brachten hieri
verslag uit over de door lien bezochte sch
len. De school aan den Noordwijkerweg
Katwijk agtx den Rijn, ondervindt naar li
oordeel van deze heeren veel last van li
daar voorbijtrekken'd verkeeiv Er zal i
naar een oplossing gezocht moeten
Bestuursverkiezing volgde. -Aan de beu
