JMettnre Ceiïtsdjr Courant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Geweigerde interpellatie Koninklijke Familie naar Het Loo DE STUWDAM r» Politieke manoeuvre verhinderd abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agenlschap gevestigd is 2-35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor hel Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending550 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct Zondagsblad niel afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1936 No. 5888 Postgiro 58936 16e Jaargang Sifoerttntieprijjen: Vu I BIS regelsMT'ft Elke regel meer0227» Ihgezonden Mededeellngen van 1-5 regels .77 2-30 Elke regel meer <145 Voor het bevragen aan 'I bureau V wordf berekend 0.10 pil Het is niet gebruikelijk, dat we vlak i_het| na de derde Dinsdag in September midden in de politiek vallen; doch thans verliep het anders. Aan alle kanten loopt men tegen politieke berekeningen. We kun nen ons vergissen, maar toen we allerlei beschouwingen over Troonrede en Mil joenennota gelezen hadden, kwamen we tot de conclusie, dat deze in verreweg de meeste gevallen nog nimmer zoo sterk onder subjectief-politieke invloed gestaan hebben als thans. Men kon van te voren op zijn vingers uitrekenen, dat een groote groep van Nederlandsche dagbladen de Troonrede zeer onbelangrijk zou vinden en Mfllioenennota zoodanig zou interpretee ren, dat het enkel schaduw moest zijn. Vroeger was het precies omgekeerd. Toen betoogden diezelfde bladen met ijver, dat een Minister van Financiën alles steeds te zwart inziet: het zou nog wel meevallen. Ja, een enkel blad van roomschen huize ging zelfs zoo ver, dat het één en ander maal schreef: de financieele wereld heeft nu nog vertrouwen in onze gulden, maar de Millioenennota zal wel andere muziek zingen dan de Troonrede en de beurs zal daarop wel duidelijk reageeren. Schijnt het niet, alsof zulke bladen leedvermaak zouden hebben, wanneer ons staatscrediet gevoelige schokken kreeg? Merkwaardig is ook, dat sommige bladen op schampere toon en niet geheel ten onrechte er aan herinneren, dat vo rige kabinetten voor het laatste parle mentaire jaar een reeks van belangrijke maatregelen aankondigden om daardoor een wit voetje bij de kiezers te krijgen. Het Kabinet-Colijn, zoo wordt dan erkend, doet precies het omgekeerde. Het belooft bijna niets meer. Maar, dat deugt nu heelemaal niet en het zal dus zaak zijn, zoo spoedig mogelijk aan dit bewind Heef ten einde te maken. In dit licht moet men de interpellatie- aanvrage zien van de soc.-dem. Tweede Kamerfractie over de wijziging der steun regeling. Nog geen week geleden werd van die zelfde zijde in de Eerste Kamer over het zelfde onderwerp een interpellatie gehou den en de roode pers was overtuigd, dat niemand het den rooden senator verbe ef teren kon. Ondanks dit degelijke optreden meen de de roode fractie in de Tweede Kamer dat zij het onmiddellijk moest overdoen. Nauwelijks was men bijeen of zij vroeg een interpellatie aan over de wijziging der steunregeling. !u: Waarom? Koesterde men de hoop, dat 3 de Tweede Kamer zooveel druk op de Regeering zou kunnen oefenen, dat deze de wijziging terug nam? Geen sprake van natuurlijk. Reeds op zakelijke gron den niet. De sociaal-democratische ge meentebestuurders in Amsterdam en Rotterdam hebben reeds in samenwer king met de regeering maatregelen geno men om de gevolgen der halveering van de huurbijslag voor een groot deel op te heffen door huurverlaging. Ten aanzien van Rotterdam jubelt de roode pers zelfs: Hierdoor „wordt, naar een eenvoudige berekening leert, de schade door intrekking van de huur bijslag beperkt tot hoogstens 5 cents per week in de huurklassen beneden 4.25; tot hoogstens 25 cents in de daarboven gelegen huurklassen. Deze huurverlaging geldt voor onge veer 16000 huurders, van wie er een kleine 7000 werkloos zijn, zoodat „ook voor de niet-werklooze huurders van ge meente- en vereenigingswoningen deze huurverlaging een belangrijke aanpassing Van hun huuruitgaaf aan hun door crisis en crisisgevolgen gedaalde inkomsten beteekent". Naar „krotwoningen", welke reeds in prijs zouden stijgen, behoeven deze werkloozen en ook de Amsterdamsche dus niet om te zien en merkwaardig genoeg kwam de roode interpellant in de Eerste Kamer tot de erkenning, dat er in den Haag goede en goedkoope wonin gen beschikbaar zijn, gelijk wij een en andermaal hebben aangetoond. Thans stellen Burgemeester en Wet- ouders voor om 130 slechte woningen on bewoonbaar te verklaren en ze voegen er aan toe: „De woningen kunnen zonder bezwaar aan de woningvoorraad worden onttrokken". Dat zegt genoeg. Het spreekt vanzelf, dat onder zulke omstandigheden de Regeering, die nieuwe lasten op de schatkist legde door deze huurverlaging en dus in feite toch huurtoeslag geeft, er met aan denken kan 'de ingevoerde wijziging in te trekken. We zeggen echter niets onbehoorlijks, als we ontkennen, dat dit doel nog bij de soc.-dem. fractie voorzat. Er was een ander element in het geding gekomen. De roomsch-katholieke fractie in de Eerste Kamer heeft per motie den Minis ter een afstraffing toegediend. De ge nomen maatregel is afgekeurd en daar mee in feite het regeeringsbeleid, al is het niet met zooveel .woorden gezegd. Het bekende smaldeel der roomsch- katholieke bladen heeft daaruit direct conclusies getrokken. Men schreef b.v.: „Alleen liberalen, chr.-hist. en anti-rev. vormden weer het bekende anti-demo cratisch front"; wat tamelijk demago gisch klinkt, in elk geval oppervlakkig is. Voorts heette het, dat de Tweede Kamer „waarschijnlijk nog politiek te doen zal krijgen" met deze steunwijziging; want „had de Tweede Kamer een tijdige kans gekregen de volkswil in zake de steunwijziging te bespreken, de uitspraak zou een nog duidelijker, ook politieke be- teekenis hebben gekregen." En elders herinnerde men aan de keuze, welke een bekend Fransch woord een regeerder in zulk een geval stelt: zich onderwerpen of heengaan. De minister wenscht zich niet te onderwerpen, blijft derhalve niets anders over dan af te treden". Hierbij merken we slechts op, dat plaats van minister hier gelezen moet worden „ministerie"; de steunwijziging was nadrukkelijk een „kabinetszaak" ge noemd. Doch hoe het zij: de sociaal democraten trokken uit deze dreigemen ten zeer begrijpelijk de conclusie, dat er politiek iets te beleven is. Haastig werd daarom een nieuwe, overbodige interpel latie aangevraagd in de hoop de roomsch- katholieken op sleeptouw te nemen. En het lijdt geen twijfel of men zou de roomsch-katholieke fractie voor de con- sekwentie gesteld hebben de aanneming van een motie te bevorderen, waarbij het beleid der regeering afgekeurd werd. Kon het zoover komen, dan stond men voor de gewenschte politieke chaos. De volgende stap zou dan voor de roomsch-kath. fractie geweest zijn met de sociaal-democraten in één gareel te loopen voor het roode karretje; want hoe gespannen de verhouding tusschen rood en roomsch ook geworden is door de Spaansche furie, de eersten willen alles vergeven en voorloopig ook wel verge- als de laatsten maar willen mee helpen aan het Plan van de Arbeid, dat in een enkel Roomsch-kath. blad reeds de zegen ontving. Echter, voor het oogenblik zwom de Roomsch-kath. fractie nog niet in die fuik; zij stelt er prijs op „de leiding" te behouden en wil niet op sleeptouw ge nomen worden; en stemde daarom de interpellatie af. Maarstraks bij de begrootingof, terwille van Grond wetsherziening en aanstaand huwelijk der Prinses misschien laterdan zal zij haar kracht en invloed toonen. Zoo laat zij de sociaal-democraten hunkeren naar de begeerde samenwerking en houdt zij bij de voortduur het Damocleszwaard boven het hoofd van het kabinet-Colijn. Ziedaar de weinig fraaie politieke si tuatie van dit oogenblik. En het kabinet-Colijn blijft maar rustig aan het werk, wetende, dat het een taak heeft te vervullen! EEN ONVERWACHTE REIS Langs de geheele route toch groote belangstelling LEGER EN VLOOT Benoemd t er artillerie. tot btJ het b(J het wapen P. C. •apender artillerie, 1 Aan de winckel, W. N. C. G. van LÏere. alsmede aan resej-ve-tweede-luitenant W A. Goosen, ïrvol ontslag: verleend. Lriatermiddag om hali drie is H.M. de Koningin van het paleis Noordeinde naar het Loo gereden. Vergezeld van een hofdame, nam Hare Majesteit plaats in Haar open Cadillac-landaulette. Precies een hall nur later heelt het prinselijk Paar het paleis aan de ach terzijde, door het tuinhek verlaten, om zich eveneens naar het Loo te begeven. Prins Bernhard zat zelf achter 't stuur van zijn populaire grijze Ford, waar van de kap was opengeslagen. Naast den Prins had Prinses Juliana plaats genomen. Hoewel de tocht van Den Haag naar het Loo onverwacht is gemaakt, zijn toch op tal van plaatsen de jongverloofden herkend en hartelijk begroet. Een grappig incident Tijdens de onverwachte doortocht van Prinses Juliana en Prins Bernhard door Leiden heeft zich een grappig incident voorgedaan. Toen de prinselijke auto aan den Hoogcn Rijndijk ter hoogte vai Ford-earage was gekomen, openbaarde zich plotseling een motordefect. De Prins liet zijn auto vlak voor de garage stoppen en wenkte een monteur. Bij onderzoek bleek, dat er een draad van de dynamo was los- getrild. Het euvel was binnen enkele minu ten verholpen, waarna de Prins naar de kosten informeerde. De monteur weigerde echter eenige betaling te accepteeren, w op de Prins hem spontaan de hand toestak om hem te bedanken. Het gebaar beant woordde de monteur door den Prins zijn arm toe te steken, waarop de Prins niette min de met olie en vet besmeurde hand greep en die hartelijk drukte. De diensten van den monteur werden ook op-andere wijze dan door deze handdruk beloopd. Aardig intermezzo te Soesterberg Om even over vijven passeerden Prinses Juliana en Prins Bernhard, Die van Dc:; Haag naar Apeldoorn reden, Soesterberg, waai- de geheele schooljeugd was opgesteld, vooTzien van Oranje-vlaggen. Tóen de vorstelijke auto midden in het dorp 'was gekomen, begonnen de beide fan fare-corpsen van Soesterberg 't Wilhelmus te spelen, hetgeen door de Hooge Gasten zoo werd geapprecieerd, dat Prins Bernhard zijn two-seater tot stilstand bracht. Op dat moment trad de voorzitter van de Oranje- „Wilhelmina", do heer A. Mulder, naar voren en overhandigde het Vorstelijk Paar namens de burgerij van Soesterberg een felicitatie-register. De Prinses en de Prins dankten voor deze spontane attentie en vervolgden, luide door de aan den kant van den weg opgesteld menigte toegejuicht, hun reis naar het Loo. Geestdrift te Amersfoort Te Amersfoort hadden zich duizen den langs de route geschaard, die het Prin selijk Paar zou volgen. Overal waren do vlaggen uitgestoken. Groote groepen school kinderen stonden met hun onderwijzers den weg opgesteld, voorzien van Ora n j e-vl agget j es. Een bittere ontgoocheling was het, toen het omstreeks vijf uur bekend werd, dat 't Vorstelijk Gezelschap bij het bereiken van de grens van de gemeente buiten Amers foort om Zijn to:ht had vervolgd. Diep teleurgesteld trokken reeds drommen men- schen af, die urenlang tevergeefs hadden gewacht. Even later bleek echter, dat deze mededeeling maar ten deele juist was. H.M. de Koningin was Amersfoort inderdaad bui tenom gepasseerd, doch het verloofde Paar zou door de binnenstad komen. De geestdrift kende geen grenzen meer toen de grijze Ford met de Prinses en Prins Bernhard in zicht kwam. Op het Stationsplein werd het politiecor- don gewoonweg verbroken en de auto tot stoppen gedwongen. Slechts met moeite kon de politie den weg vrijmaken. Overal in de stad heerschte groot enthousiasme. Te ongeveer half zes had het Paar de grens bereikt en ging het op Hoeve Een deputatie van de Bodegravensche schooljeugd heeft gisteren aan het paleis Noordeinde een groote kaas aangebodenbestemd voor Prinses Juliana en Prins Bernhard. De aankomst der deputatie aan het paleis. laken aan. Ook daar was de belangstelling enorm en werden de Prinses en Prins Bern- hard hartstochtelijk toegejuicht. Verkeersopstopping te Voorthulzen Op hun doorreis naar het Loo kwamen Prinses Juliana en Prins Bernhard om kwart voor zes door het dorpje Voort huizen. Hoe de bevolking van de komst van de vorstelijke personen op de hoogte is ge bracht is een raadsel, doch langs den ge- heelen rijksstraatweg TerschuurVoorthui zen stond een geweldige menschenmenigte opgesteld. In Voorthuizen stroomden de ingezetenen den weg op, zoodat de Prins zich genoodzaakt zag te stoppen. De politie maakte den weg spoedig vrij, waarop het vorstelijk paar onder luide toejuichingen zijn reis voortzette. Te Apeldoorn Vrijwel onopgemerkt is omstreeks 6 uur de Koninklijke Familie op het Loo gearri veerd. Een honderdtal belangstellenden juichten de Vorstelijke Personen hartelijk Een kaas voor het Vorstelijk Paar Een deputatie van negen kinderen van de verschillende scholen te Bodegra ven, heeft zich gistermiddag naar Den Haag begeven, om het Vorstelijk Paar als huldeblijk van de schooljeugd van Bode graven een groote boerenkaas van vijftig pond aan te bieden. Zij werden onmiddellijk ontvangen. Ieder mocht de Prinses en den Prins feli- citeeren. De heer P. Maaskant, hoofd van de Chr. U.L.O.-school, heeft bij de aanbieding van het geschenk een korte toespraak gehouden. Het geschenk bleek zoo op prijs gesteld te worden, dat het onmiddellijk werd inge pakt om medegenomen te worden naar het Loo. Tot nu toe droeg de auto van Prins Bern hard het Duitsche nummer I A 105108. Gis ter is het nieuwe Nederlandsche nummer aangebracht. Het luidt HZ De blijde incomste te Apeldoorn Apeldoorn in feestgewaad Apeldoorn heeft in letterlijken en figuur lijken zin de bloemetjes buiten gezet. De hoofdweg, die het Koninklijk Gezin zal vol gen benevens de aangrenzende straten en lanen vertoonen een kleurenpracht van groen,, oranje en nationale kleuren, die overgoten door het gouden zonlicht, een schitterenden indruk geven. Op tal van plaatsen verrijzen eerepoorten, terwijl een 20 K.M. lange weg schuil gaat onder sparregroen en oranjevlaggen. Een dek van vlaggen hangt over de guirlandes. De Loolaan niet zijn hooge, witgelakte mas ten, omwikkelt met groene slingers, maakt een massalen Indruk. Tusschen een muur van oranje en groen zal de vorstelijke stoet hedenmiddag doorrijden. Het sluitstuk de Loolaan vlak voor de Paleislaan, is de imposant verlichte gedenknaald. Vlaggen van Nederland en Lippe wapperen top van den mast. Het voetstuk vertoont een sprookjesachtig beeld. De Nederland sche en Lippische vlag, benevens de mono grammen J. en B. geheel in bloemen uit gevoerd op een ondergrond van mos, ver toonen een zeer artistiek beeld, 't Centrum der gemeente is één groote feesttempel. Te meer daar vele particuliere woningen even eens kunstvol zijn versierd. Oranjepark en Wilhelminapark zijn des avonds schitte rend verlicht Hedenavond zal Apeldoorn overgoten zijn door een zee van licht. Door een zeer gunstige beschikking van den intendant van H.M. de Koningin, jhr Suchtelen van der Haere, is het den ver slaggevers vergund hedenmiddag 't défilé van de employe's, in dienst der Koninklijke houtvesterijen, met hun echtgenooten, H.K H. Prinses Juliana en Z.H. Prins Bern hard, ten paleize Het Loo, dat een zeer in tiem karakter draagt, te mogen bijwonen. Van dit défilé hopen we te geven. In den tuin van het Koninklijk paleis aan het Noordeinde te Den Haag hebben Prinses Juliana en Prins Bernhard gisteren een ritje op een tandem gemaakt. Dat het verloofde paar op dit tochtje genoot is op onze foto wel te zien AGRARISCHE JAARBEURS EEN SUCCES Bezoek 30 pet. grooter dan verleden jaar Donderdagavond zijn de poorten van de 35e Nederlandsche Jaarbeurs weer gesloten. De heer Graadt van Rog gen, Secretaris-Generaal van de Jaar beurs, verklaarde moeilijk te kunnen zeggen of er „goede zaken" zijn gedaan. Er zijn groepen, aldus de heer Graadt van Roggen, waar druk verkocht werd. In andere afdeelingen schijnt het minder goed te zijn geweest. Het bezoek is in elk geval veel drukker geweest dan vorig jaar. Er waren dagen, dat er meer dan vijftig procent meer bezoekers waren, dan op de zelfde dagen van het vorige jaar. Gemid deld was het bezoek dertig procent grooter. De Agrarische Jaarbeurs was ik kan dat met nadruk verklaren een succes. Het was natuurlijk, zooals be kend, een eerste poging. Maar deze is dan ook volkomen geslaagd". De secretaris deelde in dit verband nog mede, dat ook in landbouwkringen het oordeel over deze eerste agrarische jaar beurs gunstig is. „Het belangrijkste is, dat deze proef heeft bewezen, dat de jaarbeurs idee in kringen van landbouwindustrie en -handel "ingang heeft gevonden en dat men het groote belang er van inziet, dat ook de landbouw en wat daarmee in ver band staat, zich eens per jaar op een jaar beurs concentreert". Ten slotte verklaarde de heer Graadt m Roggen, dat uitbreiding van de ma chinehal en een ander secretariaatsgebouw- noodzakelijk zijn. ZIJN ZOON VERWOND De Rechtbank te Amsterdam wees >nnis in de zaak tegen den koopman, die terecht heeft gestaan, omdat hij zijn zoon. die ongehoorzaam was, met een mes heeft geworpen en verwond. Hot O. M. had zeven maanden gevange nisstraf geëischt Op verzoek van den ver dediger. Air. R. Kokosky, werd verd. door de recht.: ank, die den man tot drie maanden veroordeelde, op de zitting onmiddellijk in .vrijheid gesteld. Een mooi nummer zullen onze lezers ongetwijfeld zeggen, wanneer ze het nieuwe Zondagsblad rustig bekeken en gelezen hebben. Met ingang van September geven wij elke week weer 12 pagina's. Wij vestigen de aandacht op: Erasmus-herdenking. Hieraan i 'wijdt Dr. J. Karsemeijer nogmaals een artikel in de Letterkundige Rubriek. Modern Tourisme. Onder dezen titel geeft een onzer redacteuren, die een tocht maakte naar Pales tina, Egypte en Syrië, zijn reis verhaal. De rubberboom van Veenplas. een boeiend vervolgverhaal van de hand van den heer K. Lantermans. Honderd jaar Zondagsschool in Nederland. In verband met de a.s. jaarvergadering van de Ned. Zondagsschool-Vereeniging, die zeventig jaar bestaat. Ons Geheugen. Hierover schrijft de heer P. van Duyvendijk in zijn Zielkundige en Opvoedkundige Brieven. Onze Kinderkrant met kleuter- bijvoegsel. Drie pagina's vol afwis seling: verhalen, versjes, plaatjes, knutselwerkjes, raadsels, zoek- plaatjes, teekenplaat enz. enz. Verder de gewone rubrieken: Meditatie. Binnen- en Baiten- landsch Overzicht, Kort Verhaal. Schaakrubriek, Ruilbeurs, enz. Nieuwe lezer., en hen, die voor 't eerst met ons blad kennis maken, wijzen wij met nadruk op ons prnchtig geïllustreerd Zondagsblad! li De superieure school voor I f\lechnlsch briefonderwijs ARNHEM 7e9 Bouwkunde Waterbouwkunde £9 Werktuigbouwlc.Eleclrotechn, Radio -. Chemische Techniek VOORNAAMSTE NIEUWS q Dit Nummer bestaat uit DRIE bladeil en het Zondagsblad Het Koninklijk Gezin heeft zich giste$ naar het Loo begeven* Bij de Tweede Kamer ïs Ingediend d«| begrooting van het Landbouwcrisisfonds* Onze agrarische export loopt weet iets op. De eerste dag van de manoeuvres vaj| de Lichte Brigade. Gister is te Bennebroek de jaarvergad&i ring gehouden van de Vereen, tot Chr* Verzorging van Krankzinnigen. Te Bussum heeft iemand met zoutzuut een aanslag gepleegd op zijn vroegere verloofde. Aanrijding met doodelijke afloop t£ Leeuwarden. Fransche kapitaalvlucht duurt voort* (Financieel Weekoverzicht). I In Fengtai Is het tot een treffen geko« men tusschen Chineesche en Japansche troepen. Engeland overweegt In Palestina deiS algemeenen staat van beleg af te kondigen* De weerstand van het Alcazar is thanS door de regeeringstroepen gebroken. De Volkenbondsraad is gisteren te Genève bijeen geweest; Maandag vergas dert de Assemblée. De Amerikaansche westkust wordt door een orkaan geteisterd. van BOMMEL SCHOEN (Adv.J BETONHOUT KISTENHOUT Houthandel „ALBLAS" N.V. WADDINXVEEN Opslagplaatsen te: Rotterdam: Zwaanshals 119—121 's-Gravenhage: Fahrenheltstr. 313 TRIPLEX Vraagt prijs LIJSTWERK (Adv.) Paar den wagen door tram verpletterd De voerman gewond Men meldt ons uit Rotterdam: Gistermiddag omstreeks kwart voor zes heeft in de Oranjeboomstraat een ernstig ongeval plaats gehad, waarvan echter de gevolgen nog betrekkelijk zijn meegevallen. Uit de Damstraat kwam een paardenwa- gen, bestuurd door den 45-jarigen M. Leur* man, uit Rhoon. De voerman wilde de Orau* jeboomstraat oversteken om naar den Kreek- weg te rijden. Juist was echter de Koningin* nebrug open geweest, zoodat een lange auto file stond te wachten. Het uitzicht op de trambaan werd belein* merd door een hoogopgaande vrachtauto. Toen de paardenwagen overstak zag do voerman plotseling een wagen van lijn 9 opdoemen, waarvan de bestuurder om de zelfde reden den paardenwagen niet had opgemerkt. Een botsing volgde, waarbij do groentenwagen geheel werd vernield. De voerman viel van den bok en is met een ernstige hoofdwond en een gebroken; linker arm door den Genees-k. Dienst naar het ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd, r hij ter verpleging is opgenomen. WEET U WAT U VANAVOND EENS DOEN MOESTP Een proefnummer aanvragen van en vergelijken met andere bladen, dan weet U meteen hoe een goed weekblad zijn moet De Landdag staat er nu al in. 48 pag. 12y2 cent Administratie-adres: Juliana van Stolberglaan 47, Den Haag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1