i
Overweldigende
te Rotterdam
vreugde-betooging
Koninklijke Familie ler kerke
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1936
EERSTE BE*P PAG. a
O, Blijde dag o. Gouden dag
Zoodra de eerste storm van vreugdekreten
feenigszins geluwd is zet het Volkszangkoor
o.l.v. Herman Stenz het door hem zelf ge
componeerde en door L. Henkes geschreven
lied in:
o Blijde dag! o Gouden dag!
Waarop men deed verkonden:
„Hoort Nederland! Uw Kroonprinses,
Heeft Haar geluk gevonden!"
In jubel barst heel Holland uit,
En met oranje kleuren,
Tooit ieder zich, die medeleeft,
In 't feestelijk gebeuren.
't Wilhelmus volgt, door de duizenden
overgenomen. En dan marcheert ons be
roemdste muziekkorps, do Kon. Militaire
Kapel, in fiksch tempo het plein voor het
Paleis op, teneinde onder directie van Wal-
ther Boer twee der meest gepeperde mar-
schen ten gohoore te brengen.
Zichtbaar doen ze het Duitsche bloed van
den Verloofde van Juliana goed. Enthousiast
applauaiseert Hij mede, om Zijn erkente
lijkheid voor deze muzikale prestaties te
betuigen.
Jhr. van Kamebeek en Mr. de Monchy,
respect commissaris in Zuid-Holland en
burgemeester van de Residentie, worden
mèt den voorzitter van het Comité voor
Volksfeesten, die tezamen den stoet openen,
door H. M. de Koningin gewenkt. Zij zullen
bij Haar op het balkon plaats nemen. Direct
liierop klinkt de dreunende pas der tam
boers en pijpers van „De Princevlag", die
met hun doffe roffels en doordringende fluit
tonen aankondigen, dat het défilé een aan
vang genomen heeft.
't Défilé is begonnen
Wat we nu te zien krijgen gaat de stoutste
fantasie te boven. Eindeloos trekken
vrouwen en mannen, grijsaards en kinderen,
in stevig tempo voorbij, vlaggen en vaan
dels van allerlei afmeting en kleur met zich
voerend, terwijl de fanfare-gezelschappen
zonder tal blazen dat de stukken er af
vliegen.
Geven sommige groepen, waaronder de
hossende Scheveningsche vrouwen, herhaal
delijk aanleiding tot een grenzenlooze vroo-
lijkheid, af en toe worden de tranen uit
de oogen geperst, wanneer andere groe
pen, dooven en blinden, de Vorstelijke
Familie passeeren. De blinden kunnen
niet zien; de dooven moeten het zonder
de vreugde-symphonieën stellen; en
nochtans doen zij voor de meest geest-
driftigen niet onder zoodra het groote
oogenblik aangebroken is.
Zie ze elkanders handen vasthouden,
om het spoor niet bijster te raken. En
dan opeens, als voelen ze het bij intu-
itie, gaan ook hun papieren vlaggetjes
omhoog en trillen ook hun stembanden
„Leve Prinses Juliana!", „Leve de
Prins!"
Het is diep ontroerend, het hart
wordt er door beklemdzoodat het
adem halen moeite kost
Gelukkig we bekennen het eerlijk
houden deze indTukken niet te lang aan.
Daar is trouwens ook geen tijo voor, want
al is het défilé reeds anderhalf uur oud,
zoover we kijken kunnen in Noordeinde en
Zeestraat, wapperen de met goud bestikte
vaandels en lappen oranjedoek nog in de
lucht.
Hoe lang kan het nog duren, vragen de
politie-autoriteiten zich eenigszins verlegen
af. Want het laat zioh aanzien, dat de mas
saliteit hen voor nieuwe problemen stellen
zal.
Bij informatie komt vast te staan, dat nog
altijd niet de laatste groep van het Nassau-
plein vertrokken is. Dat is eerst het geval,
wanneer een nieuw vol uur verstreken is
en de zon ter kimme neigt. Dan is het half
acht geworden
Tempo, tempo! Het wordt het wacht
woord van alles wat leiding geeft
Hoofdcommissaris v. d. Mey, wien met al
zijn helpers groote lof verschuldigd is, ver
wisselt zijn toeziende taak voor een actieve,
en geeft hoofdinspecteurs instructies, dat de
snelheid van marcheeren nog aanmerkelijk
dient opgevoerd. Van het Prinsen paar mag
immers niet het uiterste geverga worden.
Sommige agenten, die deze instructies op
hun beurt ontvangen, dwingen bewondering
af om hun handigheid, die zij nu demon
streren.
„Iropsa, hopsa!", „Hiep, hiep, hoera!"
klinkt het onophoudelijk uit hun mond, en
tevens vatten zij de armen der voorbijt rek-
kenden, om het gestelde doel zonder strub
belingen te bereiken
Wie de aandacht trokken
Gaan wij thans even onze aanteekeningen
na, om te zien wie in het bijzonder de aan
dacht trokken, dan is het volslagen onmo
gelijk, ook maar een poging tot volledigheid
te wagen.
We denken aan vele gvmnastiekvereeni-
gingen, waarvan de Christelijke een uit
stekend figuur sloegen, kwalitatief zoowel
als kwantitatief; aan organisaties als Nat.
Jongeren Verbond en Oranje Garde, aan de
Heilssoldaten met hun kranige padvinders-
vereenigingen; aan de diverse andere pad-
ivindersorganisaties; aan de vertegen woord i;
gers der drie landelijke Geref. Jeugd-organi
saties en de tallooze daarbij aangesloten
vereenigingen uit Den Haag, zoowel als uit
den omtrek; ja zelfs tot uit Hilversum toe!
Voorts aan de kranige jongelui uit het
Weeshuis der Ilaagsche Herv. Gemeente;
aan de zusters van 't Roode Kruis-Ziekenhuis
en de Emmakliniek te Den Haag; aan de
C.J.M.V. uit Leiden; aan de Burgerwachters
uit diverse plaatsen; aar de Driehoeksmeis
jes met haar donker groene uniformen; aan
de leerlingen van diverse Huishoudscholen,
waaronder die der Christelijke uit Den Haag
nog 'n speciaal lied ten gehoore brachten;
aan de Chr. Arbeidersbeweging uit de Re
sidentie; aan tal van zangkoren uit tien
tallen plaatsen; aan de drankbestrijders,
yervat in N.C.G.Ó.V.
Onder de honderden vereenigingen welke
'defileerden, merkten we ook op de Haagsche
afdeeling van den „Deutschen Jugendbund
für E. C." (Ent*chiod*nes Christentum) met
hun blauw fluweelen vaandel, waarop goud-
geborduurde letters. Het waren een tachtig
tal meisjes, die bij het naderen van het
Paleis, met klare, frissche stemmen het Lip-
pische Volkslied zongen, dat al spoedig door
de Militaire Kapel ondersteund werd. Hun
vaandel, waarop ook de woorden: „In die-
sem7e'chen siegen wir", was naar het bal-
con met de vorstelijke personen gekeerd. Wij
merkten op dat de Prinses en Prins zich
toen een oogenblik onderhielden en als 't
ware wuifden tot de laatste deelneemster uit
het zicht was.
Doch waartoe zouden de lijst der deelne
mende vereenigingen nog verder voortzet
ten? Waartoe op te sommen, dat Hoek van
Holland en Leidschendam. Honseiersdijk en
Nootdorp, Schiebroek en Charlois. Rotterdam
en Amsterdam, Noordwijk aan Zee en Delft
Ruim 50.000 trokken voorbij
Laat ons volstaan met vermelding van de
laatste oogenblikken, wanneer vijftig a zes
tig duizend Oranjeklanten het Paleis zijn
voorhij gegaan.
Dan sluit de motorbrïgade der Haagsche
Politie zich achter hen aan. Keurig saluee-
rend clijden zij voorbij. Tenslotte een hon
derdtal agenten te voet. die eveneens eerbie
dig den militairen groet brengen.
„Bravo! Bravo!'' klinkt het van alle kan
ten, als een bewijs van hoogachting voor
zulk een korps!
In het schijnsel der lantaarns wijst de
klok thans achtEen militair korps doet
nog eenmaal het Wilhelmus weerklinken.
En wanneer de laatste woorden van den in-
drukwekkenden samenzang zijn weggestor
ven, verlaten de Koninklijke Families dank
baar wuivend het balkon
Nog korten tijd staren de scharen Oranje
klanten in de door feëerieke kronen ver
lichte Paleis-zalen, om dan huiswaarts te
trekken, moe maar gelukkig, evenals die
Twee die daar drie uren achtereen wuifden
wuifdenalsmaar wuifden
Ministers in Cineac
Zaterdagmiddag omstreeks kwart over
drie arriveerden minister-president dr.
H. Colijn, minister mr. P. J. Oud en
oud-minister J. J. C. van Dijk, vergezeld
van hun dames, in het Cineac-theater.
Zij werden door de directie ontvangen en
hebben vervolgens de opnamen van de fees
ten der laatste dagen in oogenschouw geno
men. Toen het gezelschap weer vertrok,
werd het van alle zijden hartelijk toege
juicht. Te voet werd naar Boeatan in de
Heulstraat gewandeld. Vanuit de etalage
heeft minister Colijn daar het voorbijtrek
ken van het défilé gadegeslagen.
Een nationaal huwelijksgeschenk
Opgericht is een comité, dat zich voorstelt
namens het geheele Nederlandsche volk een
geschenk aan te bieden ter gelegenheid van
het a.s. huwelijk van H. K. H. Pi'inses Ju
liana met Prins Bernhard van Lippe Bies-
terfeld.
Voorzitter is Mr. A. J. A. A. Baron van
Heemstra, oud-gouverneur van Suriname te
Oostei'beek. Secretarissen: Mr. U. W. Hazel-
hoff Roelfzema en Mr. E. de Visser, Arn
hem, Velper Binnensingel 1, telef. 23104.
De vei-dere samenstelling van het comité,
alsmede de wijze waarop het zal trachten
het gestelde* doel te bereiken, zal over
eenige dagen woi'den bekend gemaakt.
Na een enkele oproep kicamen 30.000
vereeniijingsleden hun Oranjeliefde
demonstreeren
Hoe een volk bij
veel variatie één kan zijn
Prins Bernhard komt
naar Botterdam!
Hebben we het niet gezegd?
De spontane Oranjebetooging in en om
de Beuï's was grootsch, maar we spra
ken het uit: dit is nog maar een voor
proefje van wat ons Zaterdag op
den Coolsingel te wachten staat.
Toch kan men zonder eenige overdrij
ving zeggen, dat de werkelijke opkomst
voor het défilé alle verwachtingen heeft
overtroffen.
Hoewel eerst Vrijdagavond inde kran
ten de opi'oep was geplaatst, en hoewel
men bij het Rotterdamsche défilé in
tegenstelling met het Haagsche, de
groote attractie van een tegenwoordig
heid van het Prinselijk Paar moest
missen, dromden de Oranjeklanten bij
duizenden en duizenden te zamen. Men
zou wel eens even laten zien, wat ook
Rotterdam op het gebied der Oranje-
liefde kon toonen en al kwam de demon
stratie laét, als gevolg van zekere om
standigheden, ze was nu ook zóó spon
taan en raak, dat ook zij, die Rotter
dam wel een beetje meenden te kennen
er verbaasd over hebben gestaan.
Het is Zaterdagavond voor het trot-
sche Stadhuis tot een machtige mani
festatie van aanhankelijkheid aan het
Oranjehuis gekomen. Een bonte menge
ling van vereenigingen kwam met
Onder het gehoor van
Ds. P. J. Molenaar
Prins Bernhard voor 't eerst
naar „Den Ruigenhoek"
De Koninklijke Familie en Haar Vor
stelijke Gasten waren gisterochtend on
der het gehoor van Ds. P. J. Mol e-
n a a r, Ned. Herv. predikant te 's-Gra-
venhage. De Bethlehemkerk aan de
Laan van Meerdervoort was tot de laat
ste plaats toe bezet.
Er was geen ruchtbaarheid aan gegeven
laar welke kerk de Koninklijke Familie
zou gaan. Toch stond er, toen de Vorstelijke
Personen aan de kerk arriveerden een vrij
groot aantal belangstellenden, die de Ko
ninklijke Familie hartelijk toejuichten.
Zoowel H. M. de Koningin als Prmses Ju
liana met Pi'ins Bernhard, de Prinses van
Lippe-Biesterfeld en Prins Aschwin arri-
veei'den in eenige Hofauto's.
In het stampvolle kerkgebouw zaten
Prinses Juliana en Pi'ins Bernhard ter lin-
kei'zijde, de moeder van den Prins en diens
broeder ter rechterzijde van de Koningin.
H. M. was in het donker gekleed, Prinses
Juliana in het wit
De oi'ganist, Alex Schellevis, preludeerde
op nationale liederen.
Ds. Molenaar, die eerst liet zingen Psalm
J 1 en 8 en daarna Gezang 3 1 las voor
Handelingen 17 16—28 en Rom. 1 18—22.
In zijn gebed bracht de prediker dank aan
God voor de zegeningen, welke in deze da
gen mede aan het Koninklijk Huis geschon
ken zijn en voor de blijdschap, die als ge
volg daarvan in de harten van het Neder
landsche volk leeft, een blijdschap, die uit
God is.
Dc predicatie
gaande en aanschouwende Uwe heiligdom
men heb ik ook een altaar gevonden, op
hetwelk een opschrift stond „Den onbeken
den God". Dezen dan, dien gij niet kennen
de, dient, vei'kondig ik ulieden".
Na het zingen van Gez. 4 1, 2 en 3 wees
Ds. Molenaar in zijn predicatie er op, dat
Paulus zich in zijn optreden een gehoor
zaam mensch toonde. Hij doet alleen wat
God beveelt. Paulus, aanvankelijk de on
aanzienlijke Jood in Athene, weet de Athe-
nei-s naar hem te doen luisteren. In zijn
Romeinenbrief wijst Paulus er op, dat het
schuldig is, God niet te kennen, want Hij
heeft zich op allerlei wijzen doen kennen.
De menschen zoeken God in hun moeiten
en zorgen, maar de fout is, dat zij van de
aarde af beginnen en, als Babels torenbou
wers, naar boven willen klimmen.
God is er, aldus Ds. Molenaar, en wij moe
ten het zwaartepunt van ons eigen ik ver
leggen in God. Aan hem, die voor Hem
knielt, openbaart Hij zich. Dat doet Hij in
Christus en in Zijn Woord. Toen Job alles
verloren had, getuigde hij: nu ziet U mijn
oog. En God zegende Job meer dan ooit te
voren. Dezelfde gehoorzaamheid des Geloofs
wenschte de voorganger de gemeente toe
God zegene U, eindigde hij en schenke U
Zijn Heiligen Geest.
Ds. Molenaar liet daarna zingen Gezang
193 4, waarna de slotzang was Ps. 97 7.
Na den zegen zong de gemeente „Mijn
schilt ende betrouwen".
Bij het eindigen van den dienst had zich
een groote menschenmassa voor het kerk
gebouw verzameld. Toen de Koninklijke
personen wegreden, werden zij enthousiast
toegejuicht.
Prins Bernhard naar
den Ruigenhoek
Een jubeltocht door Scheveningen
Gistermiddag om half 5 werd de groote
Maybach-Zeppelin, de auto van üe Prinses
van Lippe-Biesterfeld, het voorplein van het
Koninklijk Paleis aan het Noordeinde op
gereden. Onmiddellijk stroomden van alle
kanten de menschen toe, toen het gerucht
ging, dat de Vorstelijke Personen een auto
tocht zouden maken.
Prins Benno nam achter het stuur plaats
en Prinses Juliana naast hem. Zijn moeder
en Prins Aschwin zaten achterin.
In een flink vaartje ging het toen in de
richting van Scheveningen. Door de Paleis
straat, Amaliastraat, Mauritskade, Alexan
deretraat en Javastraat reed de Vorstelijke
familie naar de oude Scheveningsche weg.
Vrijwel onopgemerkt kon de Prins
langs de Scheveningsche binnenhavens
naar den sti'andboulevai'd rijden. Hier
was het veel drukker en daarom moest
Prins Bei-nhard vrij langzaam rijden.
Van alle kanten kwam het publiek toen
aanloopen en men juichte den Prins en
de Prinses hartelijk toe.
Waar de menigte op den boulevard zoo
eensklaps vandaan gekomen was. is
raadsel. In dichte rijen stond men ge
schaard en slechts met groote moeite kon
de motorpolitie voor de vorstelijke auto een
weg banen.
Later ging het wat beter en met groote
snelheid reed het gezelschap den Pomp-
stationsweg af naar het landhuis van de
Koningin „Den Ruigenhoek".
Intiem en ongestoord tesamen
Bij de groote toegangshekken stopte alles;
De Maybach reed het tei'rein op en
binnen enkele seconden achter de duinen
uit het gezicht verdwenen.
Het was de eerste maal, dat Prins Bern-
hard den Ruigenhoek bezocht. Het land
huis was geheel verlaten. Het personeel der
hofhouding was de vorige week naar het
paleis Noordeinde vei'trokken.
Het bleek dat de Prins en de Prinses met
zijn moeder en zijn broer in de rustige
geving van strand en duinen eenigen tijd
wilden vertoeven.
In eenige mandjes was alles meegeno
men, wat voor een eenvoudige tea noo-
dig is, zoodat het kleine gezelschap
intiem en ongestoord eenigen l id te
zamen van de mooie omgeving kon ge
nieten.
Omstreeks zes uur werd het terrein van
den Ruigenhoek weer verlaten. Het aantal
belangstellenden, dat langs de toegangs
wegen tot het Koninklijk landhuis stond te
wachten was intusschen zeer aangegroeid.
De Prins stuurde zijn auto tusschen de
juichende menigte door en reed langs den
Pompstationsweg, waar nog even oponthoud
was voor den spooroverweg, naar de stad
terug. Onder voortdui'ende toejuichingen
van het publick arriveerde men voor hot
Paleis aan het Nooi'deinde.
Na eenige oogenblikken vertoonden de
Prinses en Prins Benno zich nog even voor
een der vensters om de menigte met een
vriendelijk gebaar te bedanken voor de
hulde.
vaandels en vlaggen, met trommen, kla
roenen en fluiten opmarcheercn, en toen
uit tienduizenden kelen het aloude
Wilhelmus weerklonk, zonder gevolgd
te worden door tyranniek partijge-
schreeuw, toen voelden allen zich ge
lukkig als een vrij volk, dat bij al zijn
variatie één in Oranje is.
Van zes tot acht uur
Rotterdams Comité, dat per oproep in de
bladen verzocht had omstreeks kwart voor
acht op te stellen op de Boompjes, zal wel
niet hebben verwacht, dat de toeloop reeds
vóór zessen zou beginnen. Toch was dat 't
geval. Uit alle richtingen van de stad zag
men vereenigingen met hun vlaggen op
rukken en het duurde niet al te lang of d-
Boompjes was reeds volledig door de Oran
jeklanten bezet Enkele groote organisaties
waren uit eigen initiatief zoo verstandig
jeweest een afzonderlijke plaats van op-
Jtelling uit te kiezen. Zoo verzamelde de
C.J.M.V. voor haar gebouw en nog iets
verder op de Leuvehaven O Z., de Gere
formeerde Jeugdraad liet zijn vereenigin
gen opstellen aan de overzijde van 't water
en dc Chr. Besturenbond had op de Bier
haven verzamelen geblazen.
Overal beijverde men zich om vooral niet
te laat te zijn en Rotterdams Comité, dat
goedé hulp had van de orde-commissaris
sen van het Nationaal Jongeren-Verhond.
kon daarom op het afgesproken tijdstip met
de opstelling beginnen, een werkje, dat
toch noc veel van de organisatoren vroeg.
Een half uur voor het vertrek stonden
Boompjes, Terwenakker, Leuvehaven, Juf
ferstraat. Scheepmakershaven en Bierhaven
stampvol alleen met deelnemers van den
Rechter-Maasoever. De stoet van den Linker
Maasoever reikte toen reeds van de Groote
Draaisteeg tot ver voorbij de Willemsbrug
en nog steeds maar weer kwamen nieuwe
drommen opzetten. Het was een grootsch
yerheffend schouwspel. Er was blijdschap
allen, die optrokken, als men andere
■oepen onimoette. vereenigingen waarvan
soms de naam nooit had gehoord, doch
waarmee men zich één wist in blijdschap
over de nationale gebeurtenis, die alles
samen bracht.
Op den Coolsingel
Op den Coolsingel heerschte een gespan
nen, maar vreugdevolle stemming van af
wachten.
Om zeven uur, toen alle klokken van
Rotterdam feestelijk begonnen te luiden,
werd het verkeer op den Coolsingel door
een uitgebreide politiemacht stopgezet
Reeds op dat ooeenblik hadden zich duizen
den en duizenden rondom het Raadhuis
verzameld, die er natuurlijk niet konden
blijven staan, want er moest ruimte
den gemaakt voor de tienduizenden défi-
)anten.
Met zachten drang werd het publiek door
de agenten, die hand in hand een ketting
vormden, die de gansche breedte van
Coolsingel overspande, teruggedrongen. Zij
die reeds vroeg in den avond een plaats
hadden veroverd op een der café-tei'rassen.
bleven er als koningen zitten.
Spoedig was een geweldig carré gevormd,
dat zich uitstrekte van het midde.n van hei
Postkantoor tot aan het Gedempte Doe;
water. Ook de Raadhuisstraat werd geheel
vrijgehouden.
Buiten deze afzetting vormde zich een
onafzienhaar menschenblok. Het vei'keer
van de Kruiskade naar het Hofplein werd
zooveel mogelijk gaande gehouden, maar
spoedig was de menschenmassa zoo groot
gewo-den, dat tot aan Loos toe vrijwel alles
vol stond. Aan de andere zijde van den
Coolsingel was het bijna nog drukker. Dui
zenden, die geen plaatsje meer konden vin
den, vanwaar zij de gebeurtenissen op den
Coolsingel konden volgen, probeerden ten
minste nog een glimp van de voorbijtrek
kende stoet van vereenigingen op te van
gen. Langs heel den weg, die de stoet van
Boompjes tot Coolsingel zou volgen, stond
het zwart van de toeschouwers.
Tegen negen uur werd het op den Cool
singel buiten de afzetting wel wat al te
benauwd. Groene jongelui in feeststemming
waren in de nabijheid van het gehouw
Nijverheid en Handel aan het hossen gesla
gen en een oogenblik vreesden we, dat de
gi-oote spiegelruit van Immink De Lange 't
zou begeven. Dat viel mee, maar tal van
menschen, die ln het gedrang zaten, bleken
het niet te kunnen houden en moesten door
E.H.B.O -ers binnen de afzetting worden
gebracht
In de Raadhuisstraat zoowel als op twee
andere punten in de omgeving van
Coolsingel stonden auto's van den G.GD.,
waar de verdrukte slachtoffers weer wat
werden bijgebracht
Enkele winkeliers, die blijkbaar de ge
ruchten over den omvang van den stoet
hadden gehoord, vreesden het ergste voor
hun ruiten en kort voor de aankomst van
den stoet klonk nog hnmergeklop van tim
merlieden, die haastig planken voor de rui
ten spijkerden.
Het waren gelukkig voorzorgsmaatrege
len, die niet noodig bleken te zijn, want de
organisatie was verder zoo perfect, dat van
gedrapg geen sprake was. Mocht het buiten
de afzetting af en toe wat benauwd zijn, er
heerschte onder de menschenmassa zulk
een prettige, opgewekte stemming, dat
het wachten gaarne voor lief nam
Hoog in den stndhuistoren tokkelde Fer
dinand Timmermans populaire vaderland
sche liederen, beneden, vóór het bordes van
het Raadhuis, had mevr. Grimberg-Huvser
het Aubadekoor en de Rotterdamsche Har-
mt al rondom zich verzameld en de
gers lieten zich hooren op de wijze, zooals
we dat yan het Aubade-koor gewend zijn:
frisch en harmonieus.
Via den geweldigen luidspreker, die boven
het bordes hing, werden af en toe mede
deelingen gedaan en zoo was er voor de
omstanders van alles te doen. Was er even
'tilte, dan klonken ooeenhlikkelijk de be
kende spreekkoren „Benno" en „Juliana"
was het gezang niet van de lucht.
De agenten, die hun hand-aan-hand afzet
ting ln acht namen, wnnkten voor doorbra
ken en toen aan de zijde van de Kruiskade
het even dreigde mis te gaan, was het
trappel van een paar bereden agenten
doende om het opdringende publiek te doen
retireeren.
Het défilé
Eindelijk: daar was het groote oogenblik
aangebroken:
Dc tallooze toeschouwers op de daktuin
x de terrassen van Atlanta zag men de
halzen rekken, ook in de menigte op straat
kwam deining politieruiters klepperden
over het plaveisel, feestelijke klanken schal
den opdaar was de stoet
ln kranige pas kwam „Hermandad", de
politie-harmonie het carré binnenwandelen
onder de tonen van „O schitterende kleu
ren" en niet minder kranig was het effect
dat de massale groep van de Rolterdamsche
burgerwacht maakte, toen deze met de
koppen rechts voor den burgemeester, de
wethouders en de verdere autoriteiten defi
leerden. Voorop ging 't mobiele vendel en de
lste divisie in uniform, daarachter volgde
een schier eindelooze stoet van burgerwach
ters in burger, allen met de witte band op
\en linkerarm en hot pittige damesvendel,
dat het loopen op de Vierdaagsche wel heeft
eleerd, sloot deze afdeeling.
Feestelijke fakkels werden meegevoerd,
maar het feit van den dag kwam toch nog
klaarder naar voren, toen een geweldige
transparant zichtbaar werJ met de portretten
an het vorstelijk paar.
En wat daarachter volgde in een einde
looze slinger en feestelijkheid, van kleur en
licht en leven, van vlaggengewapper en mu-
ziekgeschal, van gejuich en gezang, het is
niet te catalogiseeren.
Het was Oranje-Rotterdam in al z'n
veelzijdigheid en spontaniteit. Hier
was het een buurtvereen'ging, die een
bloemstuk meetorste, dat twee met
Amors pijl doorboorde harten voorstelde,
daar was het een simpel groepje kin
deren, dat met lampions en slingers was
getooid, dan daverde weer het laweit
van een padvindersband, gevolgd door
een eindelooze stoet van kwieke Hol-
landsche jongens en meisjes in grijs
bruin en blauw, spuitgasten met hun
vaandels, deftige mannenzangvereeni-
gingen, Joodsche jongeren met een groot
spandoek, Roomsche jeugdorganisaties
voorttrekkend als een groene colonne,
meevoerend een regenboog van gekleur
de vlaggen, Roode-Kruismannen en
Graalmeisjesoneindig van variatie
was deze stoet, die als een lichtende
slang door de menigte schoof, een zin
gende en juichende stoet, die niet tot een
einde scheen te komen.
Aandoenlijk waren vaak de uitingen van
oranjeliefde temidden van de groepen van
oranje- en buurtvereenigingen. Hier had
men in de gauwte een huwelijksschip op
getuigd en met veel vlaggen en lampions
versierd, daar trok de Vinkenstraat of de
Meidoornstraat of welke straat dan
voorbij met doeken „Leve de Prinses", ter
wijl heldere kinderstemmen het rumoer op
den Coolsingel trachten te overstemmen met
hun „Wilhelmus" en moeders duwden on
der het motto „Daar moeten we bij zijn" een
versierde kinderwagen voort, waarin de
kleintjes van drie of vier jaar met hun neus
in de oranje-sjerp op hun borst zaten te
knikkebollen.
Menige groep kreeg, bij het stadhuis ge
komen, een hartelijk applaus van de daar
verzamelde autoriteiten en de hondorden,
die uit de verlichte ramen van het Raadhuis
het défilé gadesloegen.
Daar was b.v. de elegante en toch zoo viefe
„Oranje-Garde", die de hanrbn op elkaar
bracht en de tamboer der padvinders, die
links en rechts op los rombomde. Niet te
'•rgeten ook de Graal in al z*u kleurigheid,
Zeer groot was de groep van CJ.M.V.'s aan
gevoerd door het tamboers en pijperscorps
„Excelsior". Het deed goed te zien hoeveel
organisaties, aangesloten bij den Chr. Be
sturenbond. met hun vaandels aan het dé
filé deelnamen. En toch waren ze pas den
eigen avond in de krant opgeroepen.
Een en al oranje door de meegedragen
lampions was de stoet van het Erasmiaanse!)
Gymnasium, kwiek waren de Driehoeks-
meisjes.
Luid applaus oogstte de prachtige groep
van de Chr. Gymnastiekvereeniging „Kracht
en Vlugheid" en dit zwol aan tot een ovatf
toen de verpleegsters in costuum voorbij
trokken.
Charlois bracht veel muziek in de stad
want na Excelsior volgde Crescendo en
daarna de Jonge Garde.
Indrukwekkend was de stoet van den
Gereformeerden Jeugdraad, kenbaar
aan een groot oranje-spandoek. Het wa
ren maar even ruim 2000 Gereformeerde
jongeren, die, aangevoerd door hun be
stuur onder het zingen van „Zij zullen
het niet hebben" voorbij trokken. Ze
oogsten een luid applaus en plantten
hun geïmproviseerde vaandel trotsch
voor het Raadhuisbordes tot de laatste
man voorbij was. Bravo! Alleen zal men
nog eens „botje bij botje" moeten leggen
om de Jeugdraad een behoorlijk vaandel
aan te bieden alvorens Prins Bernhard
in Rotterdam komt!
Vlaggen en vaandelswat zijn ze toch
mooil Daar had je direct na de Gerefor
meerde groep het Nat. Jongerenverbond,
dat er een mastbosch van meebracht, een
weelde voor het oog. En nu houden we op
met een verdere beschrijving van alle groe
pen, die nog volgden. Het was: enorm, alles
overtreffend, een feeststoet ak we nimmer in
Rotterdam zagen.
En nog was lang niet alles binnen het
carré toegelaten, toen het défilé werd ge
staakt. Het hemelsblauw yan alle afdeelin-
gen van de C.V.L.O. „Rotterdam-Zuid" was
juist zichtbaar geworden en daarachter
dromden nog samen „Oi'anje Getrouwen
„Strijders voor Oranje" en wat al niet meer
toen het stopsein werd gegeven. Tot ver
voorbij de Bijenkorf, tot ver op de Blaak
stonden nog demonstranten toen het stop-
teeken werd gegeven.
Juist op dat oogenblik scheerde zeer laag
een vliegtuig boven den Coolsingel, dat zijn
landingslicht op de menigte liet schijnen.
„Hermandad" zette een vroolijk „Lang zullen
ze leven" in en honderden vlaggen gingen
omhoog, terwijl alle padvindershooden op
de stokken werden geheven en een schallend
„hoera" uiting gaf aan de feestvreugde.
Maar ook op andere wijze werd aan de
blijdschap over de verloving van onze
Kroonprinses uiting gegeven.
Zang en toespraken
Plechlig klonk het „Lof zij den Heer, den
Almachtigen Koning der Eere", ingezet door
het Aubadekoor, doch door duizenden mee
gezongen en "t gelegenheidsgedicht van evr.
Grimberg—Huyser, voor het eerst uitgevoerd
in de Beurs, vond ook hier dankbaar ap
plaus.
Dan viel er een stilte en de stem van
Rotterdams burgemeester, Mr. P. Droog-
leever Fortuyn schalde via de luid
spreker over den Coolsingel.
„Zoo is dan deze dag ook hier in waarheid
een nationale dag geworden", zeide spr., na
dat hij dank had gebracht voor het mede
leven in het geluk van ons Vorstenhuis.
Nadat spr. nog eens herinnerd had aan de
ontroering welke de radio-boodschap
het Vorstelijk gezin heefi gebracht zeide spr.,
dat een Gode zij dank ons op de lippen
komt, nu, na al de slagen die ons Vorsten-
huis heeft getroffen dit geluk onze Ko
ningin komt ondersteunen.
„Het spreekt wel vanzelf, zegt spr., dat
thans ons aller verlangen uitgaat naar
een Koninklijk bezoek aan onze stad.
Welnu, het is met groote vreugde, dat
ik u mededeelen kan dat, zoodra de om
standigheden dit toelaten een Koninklijk
bezoek aan Rotterdam in uitzicht kan
worden gesteld".
Stormachtige toejuichingen, die zich' tot
er over den Coolsingel voortplantten, volg
den op deze verheugende mededeelingen. Ten
slotte verzocht de burgemeester allen si
men het volkslied te zingen.
Zooals het Wilhelmus op dit oogen
blik werd gezongen hebben we het
nimmer gehoord. Als een dreunende
echo tusschen bergwanden klonk de
statige en toch zoo fiere zang over Rot
terdams boulevard, gezongen als het
werd door een kc-or van tienduizenden
kelen. Ook het „Mijn schilt ende betrou
wen" weerklonk plechtig, terwijl al wat
uniform had stram salueerde en geen
wanklank deze getuigenis van ware
volkseenheid verstoorde. Een heerlijk,
een onvei'getelijk oogenblik.
„Hermandad" speelde daarop nog enkele
pittige Hollandsche Roderen, het Aubade-
koor liet zich nog eens hooren en dan was
het Mr. Ahr. v. d. Hoeven, de voorzit'er
van Rotterdams Comité, die de slotrede uit
sprak. do menigte bcgroetpnd als feestgenoo-
ton en Grienden van Oranje.
Na dank te hebben gezegd voor de
dige feestviering zeide spr.:
F.r was ook reden voor
Daar kwam op 8 September geheel oi
verwacht de tijding dat onze bemindj
Prinses is verloofd. Enke'e uren later
wij die afbeelding van den jongen nrin:
die haar gemaal hoopt te zullen worden-1
En wéér enkele uren verder lezen
niets dan goeds van de keu/e. En wij wor
den getroffen door den eenvoud van dien
jongen Prins. En vrij zeggen het tegen el
kander hoe het gelaat ons aanstaat- Hoe
open en eerlijk het is. En den éen wellen
tranen in de ongen; vreugdetranen. En de
ander juicht het uit En wij danken
ieder ©p onze wijze God. Die ons konings
huis het oud Oranjehuis dit geluk deed
smaken.
Hoe groot was er dan ook tevoren da
vreeze voor het huis van Oranje!
Hoe menigeen legde er zijn hoofd niet tel
ruste zonder gebeden te hebben: „O, Heer,
spaar het huis van Oranje". Maar ook hier
schonk God weer uitkomst. Toon niemand
het verwachtte. Toen niemand het haast kon
gelnoven. Maar des te irrooter was en is dan
ook de vreugde. Daar kwam iemand, wiens
naam nooii hier genoemd was. Daar kwam
iemand, die intellectueel hoog stond. Daar
kwam iemand, die reeds in zijn jonge levert
met '8 levens zorgen had kennis gemaakt.
Daar kwam iemand, die de zorgen het hoofd
had geboden en zich aan nieuwe tijden
vóór Nederland hei woord zelfs nog ken
de had „aangepast". Daar kwam iemand
Neen daar kwam een Prins de Prim
de Prins van Prinses Juliana Daar
kwam een Prins, niet sierlijk uitgedost ais
in de sprookjes. Maar een eenvoudige Prins
bij ons eenvoudig werkzaam volk geheel
op zijn plaats. Een trouwhartige Prins zon
der vizier en toch met een open vizier. Eeu
Pi'ins, dien wij nu reeds liefhebbpn omdat
Prinses Juliana, hem lief heeft. Omdat
weten, dat Prinses Juliana slechts liefheb
ben kan. wat edel is en goed.
Ons denken en ons hart zeggen het ons:
Deze keuze is goed. Onze hope herleeft
Onze angst is geweken. God heeft gegeven.
Hij zal voorzien.
De ouderen onder ons zijn dankbaar het to
hebben beleefd De jongeren gevoelen hun hart
opspringen van vreugJe. De zieken gevoe
len zich voor een tijd eezond. In deze zware
tijden wijken de zorgen terug. De moede-
loozen krijgen weer kracht. Kinderen, te
jong om het geluk tenvolle te beseffen, ge
voelen dat er iets heel gewichtigs geschied
is. De vreugde is in Nederland algemeen.
De band tusschen Nederland en Oranje
zoo mogelijk, nog hechter. Er is een ver
loving. Uit liefde. Niet uit berekening.
Niet door diplomaten gesloten na rijp
overleg. Er is hoop op geluk voor een Ko
ningskind. Voor ons van af haar gehoor'e
op de handen gedragen Koningskind,
hierom jubelen wij h'er met den kreet
die, volgens Bildercnjk slechts wordt over
troffen door dien waar wij God mee loven:
„Oranje Boven 1"
Nadat het klaterend applaus op deze
rede was verstomd was tegelijk het einde
van de demonstratie daar. Onder schette
rende muziek trok de meningte der ver
eenigingen af, veelal echter niet voordat
eerst een rondedans was gemaakt. Toen
echter de afzetting werd opgeheven was ook
dat spoedig afgeloopon, wan de menigte
ovrslroomde spoedig den Coolsingel, zoo
dat er weinig ruimte overbleef. Een grooie
groep demonstranten in den engeren
des woords kreeg daartoe nog een posthume
gelegenheid door tusschen de menigte heen
te marcheeren. Spoedig had echter weer i'
blijdschap en de vroolijke toon de overhand
genomen op den Coolsingel en het duurde
iot laat voor de rust weerkeerde.
