De wijsbegeerte der Wetsidee
6 WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1936
TWEEDE BCAD PAG. 5
Pen overzicht van het verzakte weggedeelte bij den Haastrechtschen dijk
nabij Gouda. Rechts de huizenwelke omhoog werden gedrukt door de
verzakte grondmassa.
Vannacht zijn aan het Jaffa te Rotterdam een viertal groote loodsen
in gebruik bij de firma Mudde tot den grond toe afgebrand. Deze foto
werd tijdens het blusschingswerk genomen.
De eerste classicale vergadering van Chineesche kerken op Java met de
Maleische Gemeente te Batavia.
In de omgeving van Hatert i
kanaal. Een der opgestelde
een oefening gehouden in het verdedigen van de bruggen over het Maas-Waal*.
ter verdediging van de Hatersche brug (op den achtergrond).
Een Duitsche luchtreus, het nieuwe Junkertoestel van de Luft Hansa bracht een bezoek aan het Engelsche
vliegveld Croydon. Het toestel kan nehalve de bemanning van 7. personen nog 81* passagiers vervoeren.
HIT MERK VOOR I
LEIDSCHEKAAS
VRAAGT UW LEVERANCIER
DE IDEALE
VLOER
BEDEKKING
NIEUWE Maatjesharing
1 In practlsche blikverpakking ft 12 st 0.95
24 st. LiP
Franco door geheel Nederland. Onder rem-
boura ƒ0.10 hooger. N.V. MEERBURG,
1 KATWIJK AAN ZEE. Postrekening no. 528S2
De wegverzakking bij Gouda
(een reden tot ongerustheid
De K.N.A.C. meldt: Naar aanleiding van
ren bericht omtrent een wegverzakking na
bij Gouda in den weg GoudaOudewater
fJtrecht (Haasirechtschedijk) zij ter gerust-
telling van de weggebruikers medegedeeld,
lat de verzakking heeft plaats gehad in een
nieuwe bochtafsnijding.
Deze tegenvaller zal geen invloed uitoefe
nen op de weder openstelling van den weg,
Felke in den loop van September as. tege
moet gezieff kan worden, aangezien dan voor
<nt korte wegvak van den ouden weg ge
bruik gemaakt zal kunnen worden»
Het derde deel van het boek
van Prof. Dr. H. Dooyeweerd
Pro/. H. Dooyeweerd
Dr. H. DOOYEWEERD, De Wijs
begeerte der Wetsidee, Boek III De
individualiteitsstructuur der tijdelij
ke werkelijkheid. Amsterdam. H. J.
Paris.
Ruim een jaar geleden vond in ons blad
de aankondiging plaats van de eerste twee
boeken van de Wijsbegeerte der Wetsidee.
Hoe weinig aanlokkelijk ook op het eer
ste gezicht door den zwaren stijl, zonder uit
werking zijn deze boeken niet gebleven.
Dra gingen er stemmen op van menschen,
die het uitgangs
punt dezer philo
sophic volkomen
konden onder
schrijven, waar
bij gevraagd werd
om een vereeni-
ging, waarin men
gemeenschappe
lijk de problemen
van de Wijsbe
geerte der Wets
idee kon bestudee
ren en bespre
ken. Daardoor
werd de stoot ge
geven tot oprich
ting van de „Ver-
eeniging van Cal
vinistische Wijs
begeerte". Man
nen van naam op onderscheiden gebied
traden reeds toe en gaven hün volle me
de werking tot uitbouw en verbreiding
van de denkbeelden dezer philosophie.
Aan den anderen kant staan velen uit
eigen kring nog geheel afwijzend tegenover
deze richting. Zij houden vast aan de syn
these van het Christelijk transcendentie-
standpunt en de immanentie-philosophie.
Sommigen zien zelfs in de hier verdedigde
wijsbegeerte iets van een revolutionaire
macht, die alles loswrikt wat in een pro
ces van eeuwen is opgebouwd. Dit hoeft
geen verwondering te wekken. Wat nieuw
is, of nieuw lijkt, heeft steeds al is het
ook nog zoo goed veel tegenstand te
overwinnen. Nu zijn de grondgedachten
dezer wijsbegeerte allerminst nieuw. Veel
eer zijn het levende grondgedachten der
Reformatie, die in de vorige generatie
met name door Dr. A. Kuyper weer op
genomen, thans in deze boeken haar
w ij s g e e r i g e uitdrukking vinden.
Waar tegenstand te begrijpen is, verbaast
de scherpe, weinig zakelijke toon, op ons
eigen erf, wanneer deze problemen ter
sprake komen. Men mist dan pijnlijk de
sfeer van vertrouwen welke er behoort te
heerschen tusschen mannen, die hun den
ken willen plaatsen onder de leiding van
de Heilige Schrift.
Er is veel misverstand, op dit terrein in
het bijzonder. Dooyeweerd weet het maar
al te goed, en vraagt in zijn voorrede na
drukkelijk om rustig-zakelijke gedachten-
wisseling, in Christelijken toon gevoerd,
en verwacht daarvan veel tot wederzijd-
sche verheldering en verdieping van in
zicht
De ondertitel van Het 3e boek luidt „De
individualiteitsstructuren der werKelijk-
heid". Waar de eerste twee Boeken den
grondslag es het systeem yaq de Wijs
begeerte der Wetsidee behandelen, moet
deze philosophie hier haar waarde bewij
zen voor de vele problemen, die het rijk
geschakeerde leven biedt.
We worden niet teleurgesteld. Om maar
enkele grepen te doen uit thans actueele
vraagstukken: staat, kerk, huwelijk en g^
zin worden aan een uitvoerig en diepgaand
onderzoek onderworpen, en de verschillen
de structuren dezer samenlevingsverban
den bloot gelegd, terwijl de onderlinge ver
houding niet verwaarloosd wordt. Men ziet.
een boek. niet alleen voor den philosophisch-
Wat aan des schrijvers werk zoo'n bij
zondere bekoring gpeft, is wel dat hij zijn
critiek geeft op. en zijn voorbeelden dik
wijls kiest uit hedendaagsche, concrete
verschijnselen. Om maar iets te noemen:
bij de behandeling van de staatsstructuur
wordt aandacht gewijd aan de mythe der
bloedgemeenschap in de Duitsche natio-
naal-socialistische staatsideologie; de fas
cistische idee van de staatsmacht; het
Marxisme: de vaderlandsliefde en het pro
bleem der internationale publieke betrek
kingen tusschen de volkeren.
De behandeling is uitermate actueel. Aan
de anderen kant markeeren de belangrijke
theorieën in de historie alle de pas.
Terwijl D. in het eerste gedeelte van dit
boek stilstaat bij de individualiteitsstruc
turen der tijdelijke dingen (waar bij wijze
van voorbeeld o.a. het kunstwerk „de Her
mes van Praxiteles" geanalyseerd wordt,
een zwaar, maar interessant gedeelte!), is
het tweede gedeelte gewijd aan die der tij
delijke samenleving.
Dooyeweerd is er van overtuigd, gelijk
hij op blz. 354 schrijft,
„dat onze tijd op staatkundig en maat
schappelijk gebied aan niets zoo zeer
behoefte heeft, als aan een inzicht in
de constante structuur-principes der
menschelijke samenlevingsverbanden, ge
lijk ze niet door de menschelijke rede
zijn uitgedacht, doch in de wijsheid der
Goddelijke wereldorde verankerd lig
gen."
Bij het onderzoek naar de typische indivi
dualiteitsstructuren vond het grondprin
cipe der wetsidee, dat uitgaat van de in
terne souvereiniteit in eigen kring en de
onderlinge onherleidbaarheid der structuur-
typen, zijn toepassing, terwijl zooveel moge
lijk buiten beschouwing bleven de onder
linge vervlechtingen, waarin deze structu
ren zich alleen kunnen openbaren.
Echter, de individualiteitsstructuren der
werkelijkheid zijn geschapen in een univer-
seelen vervlechtingssamenhang met de an
dere individualiteitsstructuren binnen den
kosmos. Hierover handelt het derde gedeel
te van het boek, dat als opschrift draagt
„Inleiding tot de theorie der enkaptische
structuurvervlechtingen". D. verstaat hier
onder die vervlechtingen, waarbij de inge-
vlochte dingen of samenlevingsstructuren
(ter verduidelijking even een voorbeeld: in
het gezin is het huwelijk enkaptisch ver
vlochten) een zelfstandige interne bestem
mingsfunctie en een eigen structuurprin
cipe bezitten.
In zeer grove lijnen kon hier iets van
den inhoud worden gezegd. Zoodra men
concreter wil worden is van de terminolo
gie te veel uitleg noodig, die wel in het
boek zelf gegeven wordt, maar voor een
korte bespreking vermoeiend is.
We hebben te doen met een uiterst in
teressant gedeelte yan de Wijsbegeerte der
fVetsidee. Meèr dan ooit blijkt hier de ont
zaglijke belezenheid van den schrijver. Men
lette b.v. eens op de aangebrachte en be
studeerde sociologische werken.
Uit den nieuwen kijk, die gegeven wordt,
blijkt duidelijk de grondleggende beteekenis
van deze zienswijze voor de sociologie. Maar
dat haar beteekenis niet beperkt is tot be
paalde vakwetenschappen springt onmid
dellijk in het oog, doordat zij de fundamen-
teele structuur der werkelijkheid zelf raakt
en tot analyseering komt van de meest uit-
eenloopende verschijningsvormen daarvan.
Dat hier een man van groote wetenschap
pelijke gaven aan 't woord is, ontdekt ieder,
die dit boek bestudeert.
Ook nu nog is de terminologie zwaar en
gecompliceerd. Maar, men went er aan. En
het is, alsof dit deel misschien vanwege
de concrete problemen, die het aanroert
meer noodt tot bestudeering dan de vorige.
Reeds werd aangestipt, dat het werk van
belang is, niet alleen voor den philosoof,
maar ook voor den practicus^ Een goede
theorie moet richtlijnen kunnen geven aan
de practijk. En die vindt men.
De door ons een vorig jaar uitgesproken
wensch: toevoeging van een zaken- en na
menregister, is nog niet vervuld. En wel,
omdat dit 630 bladzijden bevattende deel
dan niet meer te hanteeren zou zijn. Maar
aan 't slot van de Voorrede wordt ons half
en half een afzonderlijke uitgave beloofd.
.^ucnniel"
TtattuiKLljk. mitklaL te^esi
fw^e^vehhiuciMici
Po.HANS MATTHES-BREUKELEN
Ziet, hoe de kleine Jan
Van 't kuchen wordt
genezen,
Dit heerlijk medicijn,
Zal vast zijn redding wezen
Prijs per flacon 0.50
ROFFELRIJMEN.
WIE VERGETEN WORDEN
Zoo zijn de Olympische Spelen
Gelukkig voor vier jaar voorbij
En leggen toe zuchtend de spanning
Die zwaar op ons drukte opzij.
Gelukkig, de Hollandsche kleuren
Zijn vaak in de hoogte gegaan
En blikjes in brons en in zilver,
In goud zelfs, zijn ons niet ontgaan.
Wij hebben óók zeldzame zeilers
En zivemsters en sprinters enzoo,
Maar, neem me niet kwalijk, ik geef je
Graag wat van de drukte cadeau.
Of ik dan geen sport kan waardeeren?
Vraagt lichtlijk een hij of een zij.
'k Voel véél voor de Sport als zoodanig,
Maar niéts voor de sportrazernij.
k Voel niets voor de malle sensatie
Die onze komkommertijd vult
En ons elke traan en elk lachje
Van Rietje of Tinie onthult.
'k Maal niets om de vijfde-seconde
Die Rie maakt tot Welt-Kampioen.
Ik geef er haar vast geen crediet voor
En honderdmaal vaster geen zoen.
k Voel meer voor de werkloozen-
Die zorgen voor 't groote gezin
Die leven van o zoo'n klein beetje
En houden de moed er maar in.
Zoo zijn er niet vier. maar wel honderd
Wel duizend, wat zeg ik, veel meer
Die nooit door een persman gekiekt zijn,
Wier naam nooit genoemd wordt met
Dat zijn onze wakkere vrouwen [eer.
Getraind in de school van de nood,
Dat zijn onze zwoegende moeders
Die maken ons vaderland groot.
Dat zijn zij, die biddend en werkend
En worstlend hun huishouden doen
En dit is hun eere-medaiUe:
Van vader een stevige zoen!
(Nadruk verboden) LEO LENS
Chr. werkgeversvereniging
Het bestuur der Vereeniging van Chr.
Werkgevers en Groothandelaren in Neder
land. gevestigd te 's-Gravenhage, deelt ons
mede, dat de jaarlijksche algemeene leden
vergadering dier vereeniging zal worden ge
houden te 's-Gravenhage in hotel „Witie-
brug" op Woensdag 9 en Donderdag 10 Sept.
aanstaande.
Op den eersten dag zal o.m. Minister
Ge lissen een rede uitspreken en
Prof. Dr. H. D o o y e weerd, Hoog
leeraar aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam refereeren over het vraag
stuk der principieele patroonsvakorga
nisatie.
De tweede dag zal 's morgens worden
besteed voor het houden van een huis
houdelijke vergadering, waarin o.m.
een wijziging der statuten aan de
orde gesteld zal worden.
In den namiddag za! Dr H. Co lijn
de vergadering toespreken»
NI KQOGEWERF. CNABOT i VISSERS WIINHANIEL
OEI «1! OOriEIDIR lllllill
St Vlirlfdt 21 ludfnlrtlt 22 lm: OifiDIllitgij I
Groote voorraad prima
belegen wijnen
Vraag» prijscourant voor partlcultoran
Bataafsche Brandwaarborg Mij.
OpgencM 1806
Grevenhege .W.^.inde Na 28 T.lafoo* 112623
iTvTm. de Bi
Ir. A. K. E. de E
Ir E.N.de Bra
ACTIEVE AGENTEN GEVRAAGD
De uitvouwbare Itltl
ii
1 WAAROM UEAALT
0 Zonder ipökera
Q Gltvouwbaar
0 Vr&chtbesparend
Rulmtebesparend
A Schrankvrfl
