De Wieringermeerpolder
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1936
EERSTE BLAD PAG.
DE PRIJS
rï DER V.I.T.A-TARWE
De Ned. Vereen, van werkgevers
in het Bakkersbedrijf
er- yraagt verlaging
Spoedig ingrijpen van de
Regeering gewenscht
De Nederlandsche Vereeniging van
Werkgevers in het Bakkersbedrijf
heeft zich tot den Minister van Land
bouw en Visscherij gewend, met het
verzoek ten spoedigste maatregelen te
willen treffen, welke beoogen den prijs
der V.I.T.A.-tanve zoo spoedig moge
lijk te verlagen met een bedrag als
onder de omstandigheden van het
oogenblik is gerechtvaardigd.
Bij een richtprijs van 12.50 In 1931,
welke de boer voor zijn tarwe ontvangt, be
droeg de V.I.T.A.-prijs ƒ16.35, terwijl nu de
richtprijs verlaagd is, de V.I.T.A-pnjs slechts
met ƒ0.60 verlaagd is en thans 15.75 be
draagt. Daardoor kon het Landbouwcrisis-
fonds meer baten verkrijgen, welke met het
oog op het landbouwbeleid der regeering
noodzakc'ijk waren.
Nu echter de graanprijzen op de markt
aanzienlijk zijn gestegen ten gevolge van
mis-oogsten en dergelijke, is te vrcezen, dat
de prijs der a-bloem, welke toch reeds sedert
1935 met 1.25 is gestegen, nog aanzienlijk
verder zal stijgen. Weliswaar zal een ver
laging van den V.I.T.A.-tarwe-prijs tot ge
volg hebben, dat het Landbouwcrisisfonds
inkomsten derft, doch daar staat tegenover
dat de prijs der T. C.-tarwe, welke min of
meer samenhangt met den prijs van het bui-
tenlandsche graan, eveneens zal stijgen,
waardoor het Landbouwcrisisfonds weer
meer inkomsten verkrijgt. Derhalve kan het
mogelijk zijn aldus wordt in het adres
betoogd de V.I.T.A.-prijs met een zoodanig
bedrag te verlagen, dat uiteindelijk het
Landbouwcrisisfonds daarvan geen schade
ondervindt.
Afgescheiden daarvan, rijst de vraag, of
niet een verdere verlaging van den prijs der
V.I.T.A.-tarwe noodig is, teneinde de Neder-
landsche Bakkerij, die sinds het crisisbeleid
slechts verlaging van den broodprijs heeft
gekend, cn nimmer de crisislasten hoeft
kunnen afwentelen op den consument, tege
moet te komen.
Een spoedig ingrijpen van de regeering
len aanzien van den prijs der V.I.T.A.-tarwe,
zegt adressante tenslotte, zou niet alleen on
der de tegenwoordige omstandigheden ge
rechtvaardigd zijn, maar is noodzakelijk, wil
niet een belangrijk en geenszins economisch
slecht gedeelte der bakkerij den ondergang
gaan.
KERK EN ZENDING
NED. HER/V. KERK
1 Beroepen: Te Doornspijk, H. A. Leen-
iAFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Aanvulling. In het bericht over de in
trede van Ds. W. Vroegindeweij op 4
ü.llOct. a.s. bij de Ned. Herv. Kerk te Hooge-
veen, ontbrak de mededeeling, dat bevesti-
ger zal zijn zijn broer Ds. L. Vroeginde
weij te Waddinxveen.
en overspannen, onrustig
en slapeloos. Men gebruike
hiertegen de zenuwstillcnde en zenuw
sterkende
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
De heer H. J. v. Heer den, cand. en
hulpprediker te Eindhoven hoopt Zondag
27 Sept. '36 afscheid te nemen van de Ned.
Herv. Gem. aldaar en Zondag 18 Oct. d.a.v.
zijn intrede te doen bij de Ned. Herv. Gem.
te Dedemsvaart na bevestigd te zijn
door Ds F. M. Muller, van Eindhoven.
Ds. A. VAN DUKE t
w
Zondag j.l. overleed te Calamazoo in
Amerika Ds. A. v a n D ij k e, predikant bij
de GerefGemeente te N i e u w-B e ij e r-
land. Ds. Van Dijke werd 30 Augustus 1860
te St. Philipsland geboren en vertrok in 1911
naar Amerika, waar hij predikant was te
Sioux Center en Calamazoo. In 1922 vertrok
hij naar Nieuw-Beijerland om na 2 jaar op
nieuw naar Amerika te gaan en daar te Pa-
terson en te Calamazoo te dienen. In 1928
keerde Ds. van Dijke terug, opnieuw naar
Nieuw-Beijerland. Het was zijn gewoonte
ieder jaar Amerika te bezoeken, ook dit
jaar. In zijn oude pastorie te Calamazoo ten
huize van zijn zoon overviel hem een be
roerte en kort daarna is hij gestorven.
DE WERELD-ZENDINGSCONFERENTIE
IN 1938
Gelijk we reeds kort bericht hebben, zal in
1938 te Hangchow ten Zuid-Westen van Shang
hai de wereld-zendingi6confereiytie gehouden
worden.
De Conferentie zal twee weken duren; eind
September en begin October. Het program zal
zijn: De Universeele kerk, haar opbouw en
ontwikkeling en haar doel in deze wereld. Men
zal de aandacht schenken aan 5 onderdeelen:
a. Het geloof, waardoor de Kerk leeft;
b. De getuigenis van Christus;
c. Het leven der Kerk;
d. De kerk en haar omgeving;
e. Samenwerking.
KORTE BERICHTEN
Ds. W. de J on g die Donderdag 75 jaar
wordt, woont thans niet meer te Almelo,
doch sedert enkele maanden te E m m e n
(Dr.).
PAUL KRUGER OVER KERK EN STAAT
Merkwaardige woorden heeft Paul Kruger
gesproken, toen hij op 12 Mei 1S98 na zijn be-
eediging als President van de Transvaalscba
Republiek de vertegenwoordigers der kerken
ontving. Wij zullen'u, zoo sprak de staatsman
hen toe, „eeren en beschermen, en u steunen
in den opbouw der Kerk. Maar daarbij niet
verder gaan dan Gods Woord beveelt. Wij we
ten, dat wanneer de aardsche rechter ingrij
pen wil op het geestelijk regiment der Kerk,
hij bezield is met den geest van den antichrist,
omdat hij dan op Christus' ambt als Hoofd der
Kerk aanspraak maakt voor zichzelf. Wanneer
do wereldlijke macht dit doet, maakt zij zich
schuldig aan het duivelsch pogen, j>m den
Godsdienst te verstoren. God heeft onzen
Staat met zijn Christelijke overheid gesticht,
die de kerk in haar uitwendige aangelegen
heid zal beschermen. Maar wanneer gij predi
kers uw opdracht overschrijdt: weidt Mijne
lammeren en hoedt (Mijne schapen,, dan grijpt
gij in op het politieke leven en zijt bezeten van
geestelijke boosheden in de lucht en is uw
prediking geen prediking van het Evangelie.
Zoolang ieder blijft binnen het raam van zijn
opdracht zal er een gezonde samenwerking
zijn en zal Gods Geest op ons rusten en ons
zegenen".
OECUMENISCHE VERGADE
RING TE CHAMBY
Wereldbond der kerken
Dr. J. C. W i s s i n g, secretaris van den
Oecumenische» Raad, schrijft ons uit
Chambay in Zwitserland:
Evenals het vorige jaar worden de verga
deringen van den. Wereldbond voor interna
tionale vriendschap door de kerken en van
den Oecumenischen Raad voor Practisch
Christendom ook thans weder onmiddellijk
na elkaar te Chamby (bij Montreux) in de
„Chatelardschool", een tot Engelsche kost
school omgebouwd voormalig groot hotel, ge
houden.
Hoezeer stond de conferentie te Fanö in
1934 onder den invloed van den Duitschen
kerkstrijd! Thans is het niet een bepaald
land doch de algemeene wereldsituatie, de
crisis van den Volkenbond, de botsing tus-
schen de ^P.mocratische en dictorale mach
ten, de sociale gisting en te midden daarvan
de positie, de taak en de verantwoordelijk
heid van de Christelijke kerk, die de aan
dacht bepalen.
Voor de opening der vergadering op Zater
dagmorgen werd een godsdienstoefening in
de kapel gehouden, die geleid werd door rev.
W. P. Merrill uit New-York en prof. F.
Segmund Schultze, waarin de over
leden G. A. Plemp ton, dr. Ca dm an, de
bekende radioprediker in Amerika en dr. F.
Spiecker (Duitschland) werden herdacht.
Terwijl de Deensche bisschop dr. Va lde-
mar Amundsen uit Hadersley thans de
president van den Wereldbond is, staan de ver
gaderingen van het bestuurscomité onder het
voorzitterschap van bisschop Irenaeus
van Novi Sad. de sympathieke Oostersch-
Orthodoxe figuur uit Joego-Slavië.
Uit de rapporten van de interna
tionale afdeelingen en van verschillen
de commissies: voor opvoeding, jeugd,
pers, e.d. bleek, dat een groot oecume
nisch wereldcongres der
jeugd in 1939 wordt voorbereid,
waaraan, 1500 jongeren zullen deelne
men. Omtrent de plaats, waar deze
conferentie zal gehouden worden, is
nog geen beslissing door het comité
van voorbereiding genomen, doch on
der de landen, die in aanmerking ko
men, behoort ook Nederland. Het zal
echter de vraag zijn, of in Nederland
de kosten niet beduidend hooger zul
len zijn dan bijvoorbeeld in Honga
rije of Zwitserland. Het zou jammer
zijn, indien om deze reden de kans,
deze eerste oecumenische wereldconfe
rentie der Christelijke jeugd in Hol
land ie krijgen, voorbijgaan zou.
De oecumenische persdienst blijkt zich
meer en meer te ontwikkelen. Zij heeft nu in
44 landen 112 vaste correspondenten. Een
persconferentie met de leiders der nationale
Christelijke persdiensten in October a.s. is
in voorbereiding om zoo krachtig mogelijke
samenwerking ook in verband met de ko
mende groote wereldconferenties der kerken
voor be bereiden.
Op de vergadering van het Internationaal
Christelijk Comité voor Duitsohe vluchtelin
gen, die onmiddellijk na de sluiting van de
zittingen van het Bestuurscomité van den
Wereldbond vandaag gehouden wordt, komt
Dr. W. teruff.
Aan het einde van den eersten dag werd
nog een belangrijke beslissing genomen in
zake de deelname aan het groote wereldcon
gres: „Rassemblement universelle pour la
Onderwijs en Opvoeding
Prof. DrA. A. NIJLAND f
Bekend sterrekundige overleden
In den ouderdom van 67 jaar is gisteren
overleden Prof. Dr. A. A. N ij 1 a n d, hoog-
d. Rijksuniversiteit te Utrecht
en directeur van de sterrenwacht aldaar.
Prof. Nijland. die 30 October 1S6S te
Utrecht werd geboren, bezocht daar het
gymnasium, studeerde aan de universiteit
vris- en natuurkunde en werd in 1S95 obser
vator aan de sterrenwacht. In 1896 promo
veerde hij tot doctor in de wis- en natuur
kunde en in 1S97 tot doctor in de wis- en
sterrenkunde. In 1S98 werd hij als opvolger
van prof. Oudemans benoemd tot hoog
leeraar in de sterrenkunde en tot directeur
van de sterrenwacht.
De overledene was lid van verscheidene
maatschappij cn ©n vereenigiogen en was
Ridder in de oixle van den Ned. Leeuw.
Bij" den wereldvermaarden sterrekundige
heeft in 1928 de NRC-redacteur van „Onder
de men&chen" een bezoek gebracht. Aanzijn
verhaal ontleenen we een paar fragmenten.
Sprekende over
de samenwerking
met buitenland-
sche astronomen
(in de Internatio
nale Astronomi
sche Unie) zeide
Prof. Nijland:
„Ik voor mij
hen stellig c
tuigd van het nut
van samenwer
king, van rugge
spraak, waardoor
je niet allemaal
op je eigen houtje
bezig blijft. Maar
toch zou ik er be
zwaar tggen heb
ben de arbeids-
verdeeling al te
strikt door te voeren. Als je voor elkeen
zijn taak zóó vast legt, dan verliest ons
werk ietsik zou haast zeggen van
zijn wetenschappelijke geur. Ik zou hang
zijn, dat het pleizier in 't eigen onderzoek,
het initiatief, de zelfstandigheid hierdoor in
het gedrang konden komen. Den practi-
schen Amerikanen is het hoofdzakelijk om
de uitkomst te doen. Mij ligt nu eenmaal
de wetenschappelijke arbeid nader aan het
hart dan de uitkomst. Ileeft niet Lessing
gezegd, dat het zoeken meer waard is dan
het vinden? Ik meen dan ook, dat die op
z'n Amerikaansch doorgedreven efficiency
de ambitie, niet sterk zal bevorderen
Over zi;n dageigenlijk nacht-taak
vertelde de hoogleeraar: -
„Mijn taak is in hoofdzaak' geen dag,
maar een nachttaak. Zoodra de dag, de
zonnedag, voorbij is, 'begint voor mij de ge
legenheid om weer naar de gedragingen
van de sterren te gaan kijken. En dat duurt
bij helderen hemel een groot deel van den
nacht voort. Ik sta dus laat op. Door vrien
delijke beschikking hoef ik mijn colleges
niet voor elf uur 's morgens te beginnen
Prof. Br Nijland
paix", dat begin September te Brussel zal
gehouden worden. Na warme verdediging
'door dr. Jézéquel en dr. Atkinson en miss
Dingman was het de overtuiging van de
groote meerderheid, dat de Wereldbond ge
roepen was om te midden vin de vele stem
men het Christelijk getuigenis vóór den
vrede op dit congres te doen hooren, zoodat
tot medewerking besloten werd.
en ik geef zeven uur college in de week.
Mijn sterrenwacht is een kleine inrichting,
maar zij vereischt toch ook haar beheer. En
dit wordt er niet gemakkelijker op. Voor
groote academische instellingen wordt dit
steeds bedenkelijker, nu Den Haag allerlei
ccrplichtingcn stelt bijv., dat alles via t
Rijks-inkooplmreau moet gebeuren een
menigte beslommeringen van administra
tieven aard, die ten koste komen van de
hoofdtaak. Al heb ik persoonlijk hier dan
weinig last van. En verder heb ik mijn
examens en tentamens.
„Mijn colleges worden door een vijftig
studenten bezocht. Daar zijn maar enkele
uitsluitend-astronomen onder. Verreweg de
meerderheid vormen zij, die vöor een he
el examen, op het gebied van de wis- en
natuurkunde, ook astronomie noodig heb-
Dan over het vak als zoodanig:
„De sterrenkunde is een vak met weinig
toekomst. W:j hébben in ons land een paar
hoogleeraar-directeuren cn enkele observa
toren. In Amerika, waar nu en dan groote
giften worden geschonken voor astronomi
sche doeleinden, bestaan meer kansen. Op
het oogenblik (1928) zijn cr dan ook vijf
Nederlandsche sterrenkundigen in Amerika:
de heeren Van Maanen, Luijten, Schilt en
Van de Kamp die er in hun vak een posi
ie hebben, en Reuijl die pas is afgesudeerd.
„Of er een bijzondere aanlog voor dezes
die vereischt wordt? Ik meen van niet.
Voor natuurkunde moet je den physica-
knobbel hebben; wiskunde verlangt een
„wiskunde-kop", maar astronomie is meer
of minder een toegepaste wetenschap;
iskunde en natuurkunde worden toegepast
'op'de sterrenkundige problemen Maar
dat er minder toekomst is, is er wèl
liefde voor noodig F.n ook deze liefde blijkt
weinig standvastig te zijn. Als
er wel eens een vader met mij komt raad
plegen over zijn zoon. die liefhebberij in de
sterren heeft, kan ik hem gemeenlijk
deze studie niet aanraden, uit practische
overwegingen niet."
O NDERWITSBE NOEMINGEN
rimp en a. d. Lek. School m. d. Bijbel.
Tot hoofd (vac. N. v. d. Vliet): de heer J.
W. Grisnigt, onderw. aan de Kon. Wil-
helminaschool te Delft.
S foo
Gesl. voor B: J v d Hoeven Th. J Veld.
J A Klinkhamer. F Tootenaar. G A Kater, J J
Abspoel en mej. H L Richard.
^Arnhe m. Gesl. de heeren C A de Wit Lent;
J E Verwoerd. Arnhem: E A v Gend. Tiel.
Breda. Gesl. de dames: A P H Buehenhoi
non en M T Lohman, beiden Breda: M J P
van Roofl. Tilburg: en C M E Pieters. Etten.
Gesl.. mej. M -T Ealllnstltn en
in gr en. Gesl. de heeren W. Boei
Niekerk; S Schoon. Sleen: H Klasens, Exloër-
:n: D Kuikinga. Groningen,
to er mond. Gesl. de heeren W H L.
beek; W H Smolenaars, Mierlo-Hout;
J H
Utrecht. Gesl. d«
Soestdijk; L J Pel. de Bilt; A J W Kemperman.
B Metier, Chr. Oormlnck, mej. J Hulsman, mej.
S B Scherjar. allen Utrecht.
Franseli L.O. Utrecht. Gesl. de dames: M
S de Boer. Haarlem; A M de Ti
heeren L Oldenhof,
Boskoop: H R Munneke. Groningen; G Peerf
boom. Groningen en G A de Rijke. Vllsslngei
Küverlielilnoiiderwija. Den H a a ff. Akte N
blik: A GroendUk. Groningen.
Notarieel. Den Haag. Gesl. deel It: T C
Kabel. Castricum; K Slertsema, 't Zandt CGr.J.
Hoogste stand te Santander 767.6.
Laagste stand te Seydisfjord 738.6.
Stand vanmorgen halftwaalf 762.9
WRBF VERWACHTING
Maige, ijdelijk wellicht toenemende zuide
lijke tot westelijke wind, betrokken met
regen, later tijdelijk opklarend, weinig ver
andering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEKOVERZICHT
De hooge drukking in bet Zuidwesten
heeft zich teruggetrokken bij de nadering
van een nieuwe secundaire van de depressie
bij IJsland, waarvan de kern nog dieper
werd. De secundaire ten Oosten van ons
land bracht onweer in Scandinavië. Daar-
tusschen ligt een rug van hooge drukking,
die echter in ons land gestoord is door een
uiterst klein daalgebied, dat in de ochtend
regen bracht. In Ierland en Engeland valt
regen, die zich verder Noord- en Oostwaarts
zal uitbreiden. Frankrijk heeft grootendecls
windstil weer met zwaar bewolkte lucht,
alleen aan de Riviera is het zonnig. Duitsch
land heeft tijdelijk opklarend weer met veel
zon in het Zuiden, waarvan ook Zwitser
land zijn deel krijgt. Noorwegen heeft regen
in het Zuiden; in Zweden is het vrij warm
en onweersachtig.
Het toenemen van de activiteit d« depres
sie en het terugtrekken van de hooge druk
uit onze omgeving, maken de verdere voor
uitzichten ongunstig, al zullen tusschen dc
regenbuien opklaringen voorkomen
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 16.2 C.
20 AUGUSTUS
Zonsopgang 5.42 uur, znosondergang 8.14 uur
Maan op vm. 9.46 uur, onder nam. 8.44 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
20 AUGUSTUS
Van 's avonds 8.44 uur tot 's morgens 5.23 uur
idelboi
ding t
De Minister van Defensie a.1.
cennls. dat de hierna genoemde
irking- komen voor plaatsmg b
mm IIPIBlBRBPslHr D~c' i
J G Collin. C H v Eegilien. W F M Feber. J Floihli
J W \an de Graaf, J F HaaUen, A D H Ho-
ringa, jhr J N C v He-urn, E Huygcns. H S de
Jona-, W F Maas. F Meyer. A v der Meer, H
C van der Nagel. A v NoortwlJk, J G Palm. E
J. M. von Pahïrerich, W. N. v. d. Poll. H. J. van
Renesse. F L Schuyl. J S Snellen van Vollen
hoven, H C Tesink, A M Thomas. H M v der
Veen, R v Wely, V R IJ. Winkelman.
Bü de driejarige opleiding Voor het korps
mariniers: P Nanninga en S Scharroo.
Bü de -driejarige opleiding voor den stoom
vaartdienst: C v Andel, H G Bosma. G v der
Graaf. A Jansen, T M Koene, R H Koopmans.
J Kramers. A K Mooy. C A Planten. M H
Schram. A J M Tol, A C Vermeulen, W Vlnkc.
A W R Willemse.
Bü de tweejarige opleiding voor de admini
stratie: N J Backers. J A R C Captijn, L L R
Rietdijk, J Sluijter en A L Vriens.
vin) ,y
r -
B. J. Maar voor het zoover was moest er nog heel wat
Water verplaatst worden, wat een kleine ruwe berekening wel
leert. De geheele Wieringermeer heeft een oppervlakte van
'rond 20.000 H.A., dat is 200.000.000 M2. Bij een diepte van
igemiddeld 2x/2 M. geeft dit al een hoeveelheid water van niet
minder dan 500.000.000 M3., wat weggemalen moest worden,
behalve dan nog het water, dat in de maal-tijd er nog bij
[kwam door regenval en kwel.
Het is zoo licht gezegd: nadat de dijk klaar was, werd het
Water weggemalen en de Wieringermeer was droog, maar het
e- yvas. nog niet zoo'n klein karweitje, als men zoo oppervlakkig
beneigd is te veronderstellen.
Ook moest er ook gerekend worden met het feit, dat ver
schillende polders voorheen op dat gedeelte van de Zuider
zee hun overtollig water uitsloegen en dus bij eenvoudig leeg-
fcialen van het ingedijkte gedeelte voor groote moeilijkheden
Zouden komen te staan.
Maar daarop was reeds gerekend.
Men had n.l. reeds langs de Noord-Hollandsche kust van
lAartswoude tot het Amstelmeer een ringvaart gegraven,
{welke zoowel voor de afvoer van het daarop te loozen polder-
kvater, als voor de scheepvaart kon dienen. Op enkele plaatsen
js deze ringvaart verbreed, wat weer gedaan is met het oog
7 ;'pp mogelijke plotselinge groote hoeveelheden water, die op de
(ringvaart zouden uitgeslagen moeten worden. Bij zware
tegenval en overstroomingen bijvoorbeeld. De verwijdingen
'an de ringvaart dienen dan als regulatoren bij het opnemen
ran het water.
'echnïsche bijzonderheden
pver de bemalingsinrichtingen
Zooals we reeds terloops opmerkten, werden er voor het
bemalen van de Wieringermeer twee gemalen gebouwd: één
5Q te Medemblik en één bij den Oever op Wte*ingen. Dus op
;te beide einden van de omringdijk. Om redeuefi, die we reeds
Mededeelden, werden de bemalingsinstallaties op verschillen
ds ömrinydijVz om 'dé 'Qemaailpui bij MedembWc 'wordt weq-
tiebac/qerd. De dijk is 'dwars dooi 'de put gelegd, In het midden
niet men de ,sLely'\
de wijzen gedreven,een door electriciteit en een door Diesel
motoren.
Wat de technische bijzonderheden aangaat kunnen we aan
de hand van het bij gelegenheid van het in bedrijf stellen der
bemaling op 10 Februari 1930 uitgegeven boekje2), het
volgende mededeelen:
Het electrisch gemaal bij Medemblik
Het gemaal staat aan de polderzijde van de dijk. Drie ge
lijke pompen voeren het water door perskokers, welke onder
de dijk doorliggen, af naar de Zuiderzee. Aan de zeezijde zijn
deze persbuizen weer vereenigd in een uitmondingsbouwwerk,
waarvóór een gedeelte van de Zuiderzeebodem met z.g. storte-
bed is verdedigd, ter voorkoming van uitschuring van de
zeebodem. Om dit alles gereed te maken moest, zooals we
zagen, een bouwput aangelegd worden. Deze i,s toen het ge
maal voltooid was, en de dijk door de bouwput was getrokken,
weer weggebaggerd. In deze bouwput is natuurlijk eerst de
fundeering aangebracht, welke bestaat uit een betonplaat op
houten palen. Daar de onderkant van de fundeeringsplaat op
10.60 M.-N.A.P. moest liggen en de wateraandrang door de
zandlagen op die diepte bijzonder groot was, moest door
bronbemaling de bouwput leeggehouden worden.
De drie zuigkanalen der pompen correspondeeren op de
hoofdkanalen van de polderafdeelingen II, III en IV van de
polder, die door dit gemaal, dat naar de groote ontwerper
van het Zuiderzeeplan de ,,Lely" is genoemd, moeten op peil
gehouden worden. Door de afsluitbare verbindingsriolen tus
schen de zuigkanalen en door schuiven in deze kanalen zelf,
kan bij storing van één der pompaggregateu de bemaling door
de beide andere geschieden, zoodat de pompaggregaten elkan
ders reserve zijn.
Het pompenblok zelf is een groot massief van gewapend
beton waarin de slakkenhuizen van de drie centrifugaali
pompen uitgespaard zijn. De wateraanvoer geschiedt door
onder de pompen gelegen zuigmonden, welke het water uit
het inlaatcomplex toelaten, de water-afvoer heeft plaats door
de reeds genoemde persbuizen, die onder de dijk door naar
zee leiden. Het beton van de pompblokken is, ter voorkoming
van aantasting door het zeewater, op speciale wijze verhard
en daarna nog met een laag asphalt bedekt. Boven de pomp-
kelder treft men de groote machinehal aan, welke afmetingen
heeft van 30 bij 10 bij 7 M., waarin de electromotoren met
hun regelmachines zijn opgesteld. De vloer van de machine
hal ligt evenals de bedieningsbordessen op 0.50 N.A.P. om
ten allen tijde, zelfs bij doorbraak van de Wieringermeerdijk,
een zooveel mogelijk watervrije ligging te verzekeren.
Het uiterlijk van het gebouw is door de witte mineraalverf
bijzonder mooi geworden in tegenstelling met de meeste van
beton opgetrokken gebouwen.
De electrische stroom (draaistroom van 50 perioden) wordt
geleverd door het Provinciaal Electrisch Bedrijf van Noord-
Holland (P.E.B.), volgens een gesloten overeenkomst. Van
Oterleek wordt de stroom met een spanning van 50.000 volt
door een bovengrondsche geleiding met een dubbel circuit
naar Medemblik gevoerd. Door middel van olieschakelaars
wordt de stroom geleid naar de transformatoren om omge
vormd te worden tot de werkspanning van 3000 volt. Voor
elk pompagregaat is een transformator aanwezig. De olie
schakelaars worden vanuit de machinekamer met drukknop
pen bediend, zoodat het personeel zich niet in de hoogspan
ningsruimten behoeft te begeven.
De machineinstallatie bestaat in hoofdzaak uit drie geheel
gelijke pompaggregaten, elk omvattende een centrifugaalpomp
met verticale as met een regelbare asynchrone draaistroom-
motor, gedreven door een stroom van 3000 volt. Deze pompen
hebben een normaal rendement van ca. 400 M3. per minuut
bij een opvoerhoogte van 6 M. (dat is bij gewoon polderpeil)
en een normaal aantal omwentelingen van 107 per minuut.
De waaiers van de pompen zijn van gegoten ijzer, de pomp-
assen van roestvrij staal. Voor het leegmalen zijn andere
waaiers (met minder schoepen en van andere vorm) ge
bruikt dan thans voor de definitieve dienst gebruikt worden.
De persbuizen zijn bij de pompen 1.90 bij 1.70 M. en bij de uit
monding in zee 3.50 bij 2.00 M. In deze persbuizen zijn drie
afsluitingen, n.l. een houten wachtdeur bij de uitmonding, een
schuif in het hart van de dijk en een electrisch bewogen ge
goten afsluiter direct bij de pomp.
Het vermogen van de drie electromotoren is maximaal 1.000
P.K., terwijl door een regelmachine, systeem-Scherbius, het
aantal omwentelingen geregeld kan worden van 88 tot 120
per minuut.
Voor het geval, dat de P.E.B. geen stroom kan leveren ïs
een accumulatorenbatterij aanwezig voor noodverlichting, ter
wijl door deze batterij ook de motoren bediend kunnen
worden, die de afsluiters in de persbuizen in werking brengen.
Het Dieselgemaal bij den Oever
Ook het gemaal bij den Oever, de „Leemans" genoemd, is
binnendijks aangelegd, maar hier wordt het water uit de twee
persbuizen niet rechtsstreeks in het IJsselmeer gebracht, maar
in een met het IJsselmeer in verbinding staande binnenhaven.
Het gemaal bevat twee door Dieselmotoren gedreven centri-
fugaal-pompen met dubbele zuigbuis. Voor een derde pomp-
aggregaat is voldoende ruimte uitgespaard, welke thans voor
werkplaats dient.
De beide zuigbuizen halen het water uit de zuigkanalen,
die aansluiten op de hoofdkanalen van de afdeelingen I en
III van de polder. De zuigkanalen kunnen worden afgesloten
en staan met elkaar door afsluitbare riolen in verbinding, zoo
dat ieder pompagregaat op zijn beurt beide kanalen kan be
malen.
De machinkamer draagt een eigenaardig hal-karakter, door
dat de lengte vrij aanzienlijk moest zijn (50 M.) en tevens
omdat de toestand tijdens het droogmalen vereischte, dat de
ramen hoog kwamen te zitten om geen last te hebben vafl
golfskg of deining.
Het door de pompen opgevoerde water wordt door twee
persbuizen onder de dijk door afgevoerd.
De centrifigaalpompen zijn bij dit gemaal ieder direct ge
koppeld op een Dieselmotor. De pompen zijn van gegoten
ijzer en van het bovenslagtype met horizontale as en dubbele
instrooming. De normale opbrengst bedraagt 250 M3. per
minuut. Ook hier zijn de waaiers van gegoten ijzer en is de
as van roestvrij staal vervaardigd. Het aantal omwentelingen
is regelbaar van 125 tot 175 per minuut.
De persbuizen van ca. 40 meter lengte hebben bij de pomp
een cirkelvormige doorsnede van 1.40 M. diameter, die zich
geleidelijk verwijd tot een rechthoekige doorsnede van 2.50
bij 2.00 M. De afsluiting is geheel als in het gemaal de Lely;
geregeld.
De Dieselmotoren zijn zes-cylinder motoren enkelwerkend
en met luchtverstuiving. Het vermogen is maximaal 600 P.K.
Verder zijn in de machinekamer aanwezig enkele electrisch
gedreven hulpwerktuigen, o.a. twee reserve koelwaterpompen,
een reserve luchtcompressor en twee reserve smeeroliepompen.
De electriciteit hiervoor levert het P.E.B. Bij storing kan de
stroom geleverd worden door een twee-cylinder ruwolie-
motor met dynamo. Naast het gemaal bevinden zich drie
oliereservoirs elk met een inhoud van 200 M3.. wat ruim vol
doende is om het gemaal bij normaal waterbezwaar zijn dien
sten gedurende een jaar te doen verrichten.
De machine-installaties van de beide gemalen zijn geleverd
door „Werkspoor", terwijl de electrische installatie van de
Lely door Werkspoor weer is opgedragen aan Willem Smit
en Co. te Slikkerveer.
Op den lOen Februari van het jaar 1930 werd de bemaling
in werking gesteld en de millioenen kubieke meters water
verdwenen met razende snelheid van meer dan 2\/2 millioen
kubieke meter in het etmaal in de Zuiderzee. Want in het
eerst toen de opvoerhoogte veel minder was, was de capaciteit
veel grooter dan thans, nu de polder droog is.
Toen wij den 28sten Juli van dat jaar onze nieuwsgierig
heid eens wilden bevredigen kwam hier en daar reeds een
hoopje slik boven water om ons te vertellen, dat de zeebodem
spoedig land zou worden.
VI stond in ons blad van 11 Augustus.
2) „De bemalings-inrichting van de Wieringermeer", uit
gegeven bij de Alg. Landsdrukkerij te 's-Gravenhage.
