DE SPAANSCHE BURGEROORLOG DINSDAG 11 AUGUSTUS 1936 EERSTE BLAD PAG 2 nMaBirrmMMnaaHsmMnBa1' Bloedige gevechten om Badajoz Santander door nationalen bezet De kwestie der met-inmenging Uit Lissabon meldt men, dat vol gens de radio-stations, die zich in de handen der Spaansche nationalisten bevinden, niet alleen de noordelijke armee van generaal Mola de hoofd stad weer dichter is genaderd, doch dat ook de zuidelijke armee onder commando van generaal Franco groo- te vorderingen maakt. De inneming van de stad Badajoz, welke niet ver van de Portugeesche grens is gelegen, kan ieder uur wor den verwacht. Het geleidelijk opdringen van Fran co's troepen van de Middellandsche Zeekust in noord-westelijke richting wijst er op, dat de nationale com mandanten hun plannen systematisch uitvoeren, zonder voortijdig een be slissing te forceeren. Terwijl generaal Mola in de Sierra de Guadarrama zijn stellingen consolideert en den aanvoer van nieuwe troepen, munitie en levensmiddelen bespoedigt, wordt Ma drid ook van het Zuidwesten uit &teeds dirhter ingesloten. De Zondag op Badajoz ondernomen luchtaanval wordt als het voorspel van het groote offensief tegen deze stad be schouwd, welke voor den verderen op- marsch naar Madrid van groote strategi sche beteekenis is. Tijdens het luchtbombardement moeten tal van soldaten der roode militie gesneu veld zijn. Door vluchtelingen uit Spanje wordt be weerd, dat Badajoz slechts door zwakke af vloeiingen van de volksfrontmilitie bezet wordt gehouden, die den goed uitgerusten troepen van Franco slechts geringen tegen stand zouden kunnen bieden. Inmiddels worden ook van het Noordelijk front successen der nationalen gemeld. Mo- la's troepen zouden o.a. Guadalajara, dat vijf en veertig kilometer ten noorden van Madrid is gelegen, hebben ingenomen. In het Westen des lands zou Albuquer que door de nationale troepen bezet zijn. .Worsteling om Badajoz Een correspondent van de Temps meldt uit het gebied van Badajoz, dat het er naar uitziet, alsof de opstandelingen hier de overhand krijgen. In de afgeloopen dagen heeft de strijd nog geen beslissend karak ter gedragen. Tegen het einde van de vorige week zijn echter sterke gemotoriseerde af- deeüngen der nationalisten opgerukt. In de nabijheid van Zaffa, dat op 80 K.M. van Badajoz ligt, is een der getnotoriseerde af- jrleelingen in hotsing gekomen met regee ringstroepen. Deze laat-sten beschikten slechts over een stuk geschut, dat reeds dadelijk onbruikbaar werd. Na eenigen strijd moesten de regeeringstroepen toen vluchten. Toen de vluchtelingen in de stad terugkeerden, was daar groote opwinding ontstaan. Men nam onmiddellijk maatrege len om de verdedigingswerken te verster ken en barricades op te richten met zand zakken. Het is toen tot bloedige incidenten in de stad zelf gekomen. In de kazernes bevonden zich nl. onge veer 240 man der guardia civil, die ontwa pend waren. Des avonds waren officieren der regeeringsstrijdkrachten met eenige manschappen en twee machinegeweren voorde kazerne verschenen, waar zij zouden hebben verklaard, dat de nationalisten zich nog slechts op enkele kilometers .van de stad bevonden. De mannen der guardia civil hadden 'daarop uit schuilhoeken verborgen wapens te voorschijn gehaald en liet vuur op de regeeringstroepen geopend. In de geheele stad had de opwinding zich verspreid. Van balkons en daken zou op de regeeringstroe pen zijn geschoten en eerst na een gevecht van verscheiden uren zouden deze in de stad weer de overhand hebben kunnen krij gen. Bij het aanbreken van den morgen zou alleen de kazerne nog sïand gehouden heb ben. Met pantserwagens en granaten werd deze aangevallen. Tegen tien uur werd de witte vlag op het dak van de kazerne ge- heschen, nadat de commandant en 26 man i den loop van den nacht gesneuveld aren. Satander rechtsch! Het radio-station Tetoean, dat int handen van de opstandelingen is, be richt, dat de geheele provincie San tander door de opstandelingen is bezet Kolonel Franco verklaarde in een interview, dat indien de opstandelin gen winnen, Spanje georganiseerd zal worden op gelijke wijze als Portugal, Italië of Duitschland. Het leger treedt op als geneesheer om Spanje van den dood te redden. De operatie in den vorm van eem mi litair dictatorschap zal duren zoolang dit noodig zal blijken. De n-interventie De Russische regeering, aldus meldt Reu ter uit Moskou, heeft den Franschen zaak gelastigde te Moskou medegedeeld dat Sovjet-Rusland zijn instemming betuigt met den tekst van de Fransche voorstellen tot niet-inmenging in Spanje. De correspondent van Reuter te Rome meldt dat Italië zich in beginsel accoord heeft verklaard met de Fransche voorstel len. De Britsche zaakgelastigde te Lissabon is in een onderhoud met den Portugeeschen minister van buitenlandsche zaken op de hoogte gesteld van de houding van Portu gal ten opzichte van het Fransche voorstel inzake non-interventie. Men meent te we ten, dat Portugal in principe met het voor stel instemt, doch zou wijzen op de volgen de punten: 1. de noodzakelijkheid, dat ools d9 Sovjet-Unie aan het accoord deel neemt; 2. de internationale Tanger-zone moet door de Spaansche belligeren- ten geëerbiedigd worden; 3. de territoriale onschendbaarheid van Portugal, ingeval het communis me in Spanje aan de macht komt. In dit geval wenscht Portugal be paalde waarborgen van Frankrijk en Engeland. Ben Britsch Jacht beschoten Het Engelsche consulaat te Bayonne heeft bericht ontvangen, dat kapitein Savil- le, eigenaar van het Britsche jacht „Blue Shadow", die een tocht langs de Spaansche kust maakte, is gedood, terwijl zijn .vrouw ernstig gewond werd. Het jacht was op weg van Bilbao naar Oporto, doch op 40 kilometer van Gijon werd de schroef beschadigd. Het schip trachtte de haven binnen te loopen, doch werd door de artillerie van de regeerings- forten beschoten. Onmiddellijk keerde men, doch buitengaats werd het jacht getroffen door een granaat van het schip der natio nalisten „Almirante Cervantes". Kapitein Saville werd, zooals gezegd, ge dood en zijn echtgenoote, die zich eveneens aan boord bevond, werd ernstig gekwetst De bemanning wist het schip naast den Britschen torpedojager „Cornet", welke voor Gijon lag te brengen. Deze stoomde met het stoffelijk overschot en de gewonde aan boord naar Saint Jean de Luz. De Spaansche autoriteiten hebben hun leedwezen betuigd en verklaarden, dat de „Almirante Cervantes" op ieder schip schoot dat de haven van, Gijon in of uitging. Een Italiaan vennoord De „Messagero" verneemt uit Genua van de vrouw vao een Italiaansch ingezetene te Barcelona, dat haar echtgenoot door "de rooden is gedood. De vrouw is met de „Principessa Giovanna/'- naar Genua ge vlucht. Haar verhaal luidt als volgt: Mijn man, Nicolas Nietri, stond ingeschreven bij den fascio te Barcelona. Hij was er trotsch op Italiaan en fascist te zijn en telde de be dreigingen met den dood, welke de Cata- Hierboven een 'duidelijke Tiaarl van Hel slralegUtk centrum t 'der beide partijen vermoedelijk beelist zal vqrjleni i Madrid, alwaar de strijd President Roosevelt heeft onlangs een offi cieel bezoek gebracht aan Canada. Bij aan komst te Quebec werd Roosevelt door een eere- wacht begroet. laansche communisten hem deden toeko men, niet. Dien 29sten Juli bevonden mijn man en ik ons in onze bar, toen eenige roodlhemden tot de tanden gewapend, op ons café aan kwamen. Mijn man begreep direct, dat het beslis sende oogenblik gekomen was en greep zijn geweer. Hij klom op het dak, om te trachten de bandieten op een afstand te houden, doch zoodra men hem zag, werd een mi trailleur op hem leeggeschoten, zoo dat hij levenloos ineenstortte. Vliegtuigen te Tetouan De generale staf van de rebellen heeft gisteren bevestigd, dat Zondag 21 vliegtui gen te Tetouan zijn aangekomen. Men ver klaarde, dat het Spaansche vliegtuigen waren. Volgens Reuter merkt men in de bureaux van d engeneralen staf verscheide ne Duitschers op en in de straten wordt het aantal iolandsohe soldaten steeds groo- ter. Alle maatregelen die voor de grens posten en de bewaking van de stad getrof fen waren, zijn verscherpt Regeering afgetreden? Volgens te Par ij s verno men geruchten zou de regee- ring-Giral gistermorgen zijn afgetreden. Munitie te Antwerpen In de Antwerpsche haven worden belang rijke hoeveelheden oorlogsmateriaal aan gevoerd, die bestemd zouden zijn voor Guatemala. Men vermoedt dat het ware einddoel Spanje is. Dit materiaal zal ver voerd worden door een Nederlandisch schip, dat. onder den naam „Lodewijk" Zondag middag uit Rotterdam is vertrokken Maandagmorgen in Antwerpen -is aa komen. Het schip ligt gemeerd voor de kade, waar de gesloten wagons met het oorlogsmateriaal staan. De Antwerpsche agent van het schip is de firma, die tevens belast is met de verzending van het oor logstuig. Bij nadere informatie is gebleken, dat de „Lodewijk" tot vooi* kort heeft toebehoord aan de Rotterdamsche firma P. A. van Es en Co., en toen nog de „Goote" heette. Het schip, dat bruto 1096 ton en netto 489 meet, is kort geleden verkocht aan iemand in den Haag, die naar men ons meedeelde, voordien no gnooit schepen bezeten had. Deze heeft het tot een oliestoker laten om bouwen en het thans voor genoemd trans port naar Antwerpen gezonden. Communistische troebelen in Le Havre Gisteren is in Le Havre een Braziliaan- sche mailboot uit Rio de Janeiro aangeko men, die o.a. 4 Roemeensche en 3 Poolsche communisten aan boord had, die uit Brazi lië gezet zijn en naar hun land terug wer den gebracht. Communistische havenwer kers van Le Havre, die van de komst van de communisten op de hoogte waren, beslo ten om te trachten van de Fransche autori teiten gedaan te krijgen, dat de communis ten niet door Duitschland behoefden te zen. Een groot aantal havenwerkers begaf zich daartoe naar het hoofdbureau van po litie waar de communisten zich bevonden. Ze gingen tot bezetting van het politie bureau over. De orde kon worden hersteld toen, na overleg mat de Zwitsersche en de Braziliaansche consuls te hebben gepleegd, de commissaris van politie kon mededeelen dat de communisten via Zwitserland zou den reizen. KONING EDWARDS VACANTIL Koning Edward van Engeland is met zijn gevolg in den hoftrein, die hem van de Joego-Slavische grens af door prins-regent Paul ter beschikking was gesteld, om half negen te Sibenik aangekomen. De koning was vergezeld van den minis ter van oorlog Duff Cooper,, en een aantal persoonlijke vrienden, die de reis langs de Dalmatische kust zullen medemaken. De koning heeft zich direct na aankomst te Sibenik aan boord van 't jacht „Nahlin" begeven. NAAR NIEUWE POOLSCHE REGEERINGSPARTIJ Het officieuze Poolsche telegraafagent- schap deelt mede, dat de voorbereidende werkzaamheden voor de organisatie van een nieuwe Poolsche regeeringspartij reeds vrij ver gevorderd zijn, Kolonel Koe, die met de organisatie is belast heeft den inspecteur- generaal van het leger hierover reeds meer malen rapport uitgebracht De voorberei dingen zullen echter waarschijnlijk niet voor het midden van September geëindigd zijn. Het is de bedoeling na de formeele oprichting van de nieuwe regeeringspartij, een omvangrijke propagaaida-campagne in het geheele land te beginnen,- MUNSTER IN WESTFALEN Op de weg van de groote Noordzeefiavens naar het industriegebied, doemt thans nog uit de nevelige verte van het vlakke land schap, het silhouet van de stad München op, bijna precies zooals de groote Hollander Geard Terborch, de schilder van het vredes congres van Westfalen, dit in 1648 op doek bracht Inderdaad bewaren weinig groote Duit- sche steden in hun moderne omhulling nog zoo gesloten een middeleeuwsehe kern, openbaren weinigen hun afkomst in volks gebruik en dialect nog zoo verrukkelijk, toont bijna geen andere de groote scheppen de drieklank van geestelijkheid, adel en burgerij uit voorbij gegane eeuwen zoo dui delijk als de hoofdstad van Westfalen. De laat-romaansche Dom (11651265) met zijn geweldig stevige muren aan «de weste lijke torens en zijn interieur waar de sporen der gothiek reeds merkwaardig in doorge drongen zijn, is evenzeer iets, wat de Duti- scher zonder meer „Einmaliges" noemt, iets speciaal Westfaalsch, als de „Prinzipal- markt'' met zijn wereldberoemden gothi- schen Raadhuisgevel (1335) en de lange Een fraai bouwwerk te Münsler. rijen alle bouwstijlen van de gothiek tot 't klassicisme toonende topgevels. Een mu seum van architectuur, eenig in zijn soort! Maar niet losgemaakt van zijn omgeving, maar ook thans nog, evenals 800 jaar ge leden, doordongen van het intensieve leven van de stad. Nergens elders hebben straten en stegen een zoo bekoorlijke en kleurrijke levendig heid als hier door de „Adelshöfe", die ach ter kunstig gesmeed hekwerk droomen van de glansrijke feestelijke dagen uit de barak en Rococotijd. Het „Erbrostenhof" (1757) evenals 't geweldige gebouwencomplex van het voormalige bisschoppelijke paleis (1773) zijn de rijkste en schitterendste meesterwer ken uit deze Westfaalsche baksteenbarok periode. Wonderlijke en gewichtige gebeurtenissen deden eens de geheele wereld bij het hooren van den naam Münster, de ooren spitsen. In 1534-*35 stichtten hier de Wederdoopers met bloed en geweld het „nieuwe Koninkrijk Sion". Als waarschuwend vorbeeld hangen thans nog hoog aan de Lambertitoren de ijzeren kooien, waarin de lijken van de twijfelachtige leiders na hun terechtstel ling opgehangen werden. Vriendelijker her inneringen wekt de „Vredeszaal" in het Raadhuis. De Dertigjarige Oorlog werd daar den 15den Mei 1648 mede door het sluiten van den vrede tusschen Spanje Holland, tot een einde gebracht. De zaal is onveranderd gebleven sinds de schreden der laatste Vredesgezanten daarin weer klonken. Met haar geweldige zolderbalken, de hooge lambrizeering met houtsnijwerk, de gebeeldhouwde steenen schoorsteen en de lange rijen afbeeldingen der vredesge zanten is dit een der eerbiedwaardigste en meest stemmingsvolle zalen van Duitsch land. Maar de stad biedt den bezoeker niet alleen de welbewaarde erfenis van bijna duizendjarige cultuur, hij vindt hier ook het middelpunt van het moderne intel- lectueele leven van deze landstreek, boven al in de 150 jaar geleden gestichte univer siteit. Van de talrijke hieraan verbonden instituten dienen vooral de eerst in 1929-'25 gebouwde nieuwe medische klinieken ge noemd te worden, de modernste van Duitsch land. Twee aanslagen verijdeld In Japan Een Japansche jongeman van 25 j'aar, Minoroe Koeroda geheeten, is door de Ja pansche autoriteiten gearresteerd op grond van de beschuldiging, dat hij een aanslag beraamd heeft op het leven van den minis ter van oorlog, generaal Terautsji» en van den afgetreden gouverneur-generaal in Korea, generaal Oegaki. Naar verluidt, heeft de jongeman tegen over de politie bekend, dat hij voornemens was, naar Tokio te komen met ruim dertig aanbevelingsbrieven, die aan verschillende persoonlijkheden in de hoofdstad gead seerd waren. In Tokio wilde hij dan de legenheid afwachten, om met een dolk Te- rautsji en Oegaki neer te steken. gearresteerde, die gestudeerd heeft op de particuliere school van dr. Sjoemei Okawa, welke een der leidende figuren was in de zaak van de z.g. „bloedbroederschap", voelde zich verontwaardigd over het feit, dat Terautsji kort geleden ruim 3000 leger officieren overgeplaatst had en hervor mingsplannen had aangekondigd. Ook we gens de omstandigheid, dat Oegaki zich in de politiek wilde begeven, toonde de gear resteerde zich gekrenkt. De Bezetting van Z.-W. Abessinië Italië vriend van den Islam Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat 'de Italiaansche troepen Garamulata hebben bezet De bevolking van dit gebied, welke geheel uit landbouwers bestaat, heeft geen tegenstand geboden. Door deze bezetting ïs 'de inbezitneming van Zuid-Westelijk Abessinië vrijwel ge heel voltooid. Aan een delegatie van Mohammedaan- sche leiders heeft de onderkoning maar schalk Graziani, verklaard, dat de Itali aansche regeermg op de moslems rekent als vredelievende elementen. Harrar, aldus de onder-koning, ïs aange wezen tot heilige stad voor de Mohamme danen. Deze stad moet een centrum van Koranstudie en Mohammedaansche bescha ving worden. Italië is een vriend van den Islam. De vertegenwoordigers van de groote Deensche landbouw-organisatie „Landmae- nens Sammenslutning", hebben te Aarhus vergaderd en besloten op Zondag 13 Sep tember a.s. een melkstaking te beginnen. Indien de meerderheid der boeren aan deze staking meedoet, zal men nogmaals de eischen van de Deensche landbouworgani satie aan de regeering voorleggen. Worden de eischen weer van de hand ge wezen dan zal op 15 November een alge- meene staking van de boeren volgen. GEMENGD NIEUWS ZWEMMER VERDRONKEN Maandagmorgen heeft de politie te T i I- burg uit de Piushaven het lijCk opgehaald van de ongehuwde zwemmer J. P. van H., die aldaar door onbekende oorzaak verdron ken was. KIND VERDRONKEN Gistermiddag om vier uur is de 7-jarlge J. Gnodde, zoontje van het raadslid D. Gnodde te Urk, terwijl hij speelde op de bakken van de Zuiderzeewerken, verdron ken. De onmiddellijk ontboden arts, Dr. Vonk, heeft, nadat men het lijkje had opge haald, tevergeefsche pogingen aangewend om de levensgeesten op 'te wekken. IN KELDER GEVALLEN De 62-jarige caféhouder L. v. Heinsbergen is te Grave in den kelder gevallen. Met een ernstige schedelfractuur is hij bewuste loos in 't ziekenhuis te Grave opgenomen. NA VAL OVERLEDEN Onder de gemeente N i e u w-N amen (Zeel.) had Vrijdagavond de 24-jarige met selaar F. Leenknecht het ongeluk van een in aanbouw zijnde schuur te vallen, waarbij hij ernstig gewond werd. De jongeman is thans aan de gevolgen van dien val over- leden.*. ONWAARDIG GEKEURD Om Se R.-K. Partij te vertegenwoordigen Het ziet er voor menig R'. IC politicus slecht uit. Wil hij waardig gekeurd wor» den een plaats op de candidatenlijst voor 1937 te krijgen, dan zal hij niet alleen het R. K beginselprogram moeten onderteek e-> nen, maar ook de „Colijnsche politiek" moe ten afzweren. Dezulken behooren te weten', sdhrijft 'de Volkskrant ,dat voor hen geen plaats zal zijn op onze candidatenlijsten. En om erg duidelijk te zijn, voegt de schrijver er: aan toe: Laten wij maar ronduit zeggen* wat wij op het oog hebben. Van de drie ka tholieke ministers zijn er twee, die .vóór hun optreden lid wajren van de katho lieke Kamerfractie (ir. Gelissen was in een onbewaakt oogenblik candidaat van Nationaal Herstel). Welnu, hoe zou men het rijmen, als deze heeren zouden ver schijnen op een lijst van de R. K. Staats partij, als candidaat voor de Tweede Kamer, terwijl hun politiek optreden do laatste jaren in flagrante strijd was met de inzichten van de katholieke Kamer fractie en alle publicaties van de R. K. Staatspartij? Alleen daarom zou het reeds nuttig zijn geweest als er destijds eenig licht ware gekomen omtrent de verhouding tot de drie katholieke mi nisters. Nu schijnt de zaak zoo'n beetje de doofpot te hebben gevonden. Ieder een voelt echter dat er, hoe dichter de voorbereidingen van de verkiezingen ko men, des te meer kans is, dat deze zaak weer op het tapijt komt. Dan juist wan neer de kwestie der candidaten aan de orde zal komen, zal blijken, dat men niet van twee wallen tegelijk kan eten, Brutale benzine«dief Op het Rokin te Amsterdam stopte een automobilist vlak achter een daar reeds geparkeerd staande wagen. De bestuurder stapte uit, schroefde de dop van de benzine tank van den voorsten wagen los en ging vervolgens door middel van een gummi slang die tank leeghevelen. De benzine liet hij uitstroomen ineen kolenkit. Toen de kit vol was ledigde hij haar in de tank van zijn eigen wagen. Omstanders die met verbazing naar 't zon derlinge geval hadden staan kijken, zagen den man met zijn kolenkit weer instappen en wegrijden. Enkelen, tot wie het door drong, dat hier een brutale diefstal was ge pleegd, noteerden schielijk het nummer en deelden de historie mee aan de politie. De gesignaleerde auto bleek het eigendom te zijn van een Haarlemmer, die in de plaats zijner inwoning als een zonderling be kend staat. De man wordt thans opgespoord. AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN De heer H. Janssens, gewoond hebbende te Tilburg, die vorige week Donderdag bij Westmalle in België met zijn auto tegen een boom reed en daarbij zwaar gewond werd. is in het ziekenhuis te Turnhout aan de bekomen verwondingen bezweken. MELKWAGEN OMGESLAGEN De voerman gedood Zondagmorgen is een paard gespannen voor een met melkbussen geladen wagen, die op weg was naar de fabriek „Neerlan- dia" onder Oterleek (N.-H.), geschrok ken en in een sloot terecht gekomen. De wagen sloeg om en kwam terecht op den voerman, den 22-jarigen A. Wagenaar. De man was terstond dood. Een zes-jarige jon gen, die naast W. op den bok zat, bleef on gedeerd. ZAKLANTAARN DOOR VOORRUIT Een haastige veldwachter Een autocar uit Haarlem maakte een uitstapje naar Kleef en kwam door pech oerst tegen 1 uur des nachts naar Haarlem. Te Halfweg gelastte een veldwachter de autobus te stoppen omdat zij slechts met één licht reed. Omdat de veldwachter vrees de, dat de chauffeur zou doorrijden wierp hij zijn zaklantaarn door de voorruit, waar door eenige inzittenden van den wagen door glasscherven getroffen werden. Er ont stond een paniek onder de reizigers, die dachten, dat er met een revolver geschoten werd. Zij hebben de reis per taxi voortgezet. Tegen den chauffeur is door den veldwach ter proces-verbaal opgemaakt. De eigenaar van de autocar heeft op zijn beurt een aan klacht tegen den veldwachter ingediend. UITSCHIETEND MES De jeugdige slagersknecht Van B. te Bodegraven had het ongeluk, dat bij het uitbeenen zijn mes uitschoot en in zijn onderlijf terecht kwam, waarbij een hoofd ader werd getroffen. Zeer verzwakt door het hevige bloedverlies is de jongen in ernstige toestand naar het ziekenhuis ge bracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 2