BAANDAG 10 AUGUSTUS 1936
EERSTE BCAD PAG. 3
)NDERWIJS
EN OPVOEDING
NDER WIJ SBEN OEMIN GEN
Schiedam. Oranje Nassauschool (Ver.
iref. Schoolonderwijs). Tot onderwijzer: de
I. 't H a r t van Rotterdam (vac. J. J.
d. Steen, die benoemd is tot vakleeraar te
nsterdam).
F. L. TROLL t
Te Bloemendaal is overleden de heer A.
L. Troll, leeraar in de wis- en natuur-
inde aan de Rijks H.B.S. te Middel
ing.
Th. NOTTEN t
Te .Soest is overleden, in den ouderdom
n 53 jaar, de heer D. Th. Notten, oud-
ideling en directeur van een ambadhts-
iooI te Menado in de Minahassa op Ce-
les.
EGRAFENIS C. VAN DIJL
Op Zörgvlied te Amsterdam is
Zaterdagmiddag naar zijn laatste rust
plaats geleid de heer C. v a n D ij 1, die
de 'vorige week na het bijwonen van
een hoofdbestuursvergadering van de
Ver. van Christelijke onderwijzer s-
(essen) te Noordwijk op weg naar huis
is overleden.
ïohdom de met bloemen bedekte baar in
aula schaarden zich onder orgelspel de
nilieleden; leerlingen van de Koningin
imasohool, waarvan de overledene hoofd
deputaties uit hét hoofdbestuur vanbo-
igenoemde Vereeniging en van den School
d; het schoolbestuur; velen uit onderwijs-
ngèn en talrijke vrienden en belangstel
den.
familie spreekt
)e oudste zoon van den overledene sprak
een gevoelvol woord ter nagedachtenis
zijn vader, dien hij schetste als mensch,
werkte en nooit stil zat en zijn arbeid
deelde tusschen de school en de studeèr-
i)er. Vader was, zeide spr. verder, mepr
een werker. Hij was een bidder. Met een
eurend woord richtte de zoon zich tot zijn
eder en zusters, en eindigde met voor te
en de verzen uit het lied „Boven de ster
waarvan hèt orgel de melodie deed
iren.
liérna voerden nog eenige familieleden
1 woord. Zij gewaagden van het bezige le-
1 van den overledene, die toch bereid was
heen te gaan naar het Vaderhuis. God
•ft dit vermoeide kind de kroon des levens
de slapen gedrukt.
ricnden en corporaties getuigen
ils vriend sprak Dr. J. C. van der
die in herinnering bracht het per-
nfijk geloofsleven van hem, die 40 jaren
vriend was geweest.
Jamens het schoolbestuur, waarvan de
ningin Emmaschool uitgaat, heeft gespro-
de voorzitter Ds. G. Mansvelt, emeri-
7, predikant van de Ned. Herv. Gemeente
Amsterdam.
Namens de Ver. van Ohr. Onderwijzers-
y Bsen) sprak haar voorzitter, de heer G.
3 ;e i m a, en wees op het feit, dat de over-
dene den laatsten dag van zijn leven van
aze Vereeniging heeft mogen wijden.
Namens den Schoolraad bracht de heer A.
^n-g-Eï n. een laatsten groet, terwijl
"T* iss B'r tot-slot sprak namens
C ^Geme'erife' Van Watergfaaffe-
His't. Kiesvereenigihg en de in-
jctie van Christelijk Volksonderwijs.
[ir het graf
Terwijl het orgel de melodie speelde van
ust mijn ziel, Uw God is Koning" werd
Ibaar uitgedragen naar .het graf.
-> per heeft een lid van het schoolpersoneel
JJj i ontslapen hoofd herdacht en zongen de
[deren „Veilig in Jezus' armen".
)s, G. Mansvelt las de Geloofsbelijde-
en een deel van Romeinen 8, waarna de
,jj jrhtigheid werd besloten met den samen-
|g van Gezang 38 8.
ig e wacht bij de school betrekken
ïen schrijft ons:
Ie belangstellende ïn ons Christelijk on
wijs heeft de laatste'tijd in onze pers
pnen lezen hoe fel de aanvallen op onze
ristelijke scholen zoowel in de liberale
socialistische pers wel waren. Hoe de
jniging Volksonderwijs op onwaardige
propaganda voerde voor de openbare
1 met leugenachtige leuzen en tbe-
ïldigingen, met halve waarheden en ver
itmakingen, is maar al te zeer bekend,
[e, Christelijke pers hield ons wat dat be-
[t, goed op de hoogte. Wij kunnen dat
genoeg waardeeren. Men herinnere
ook de campagne te Rotterdam met
Ie en officieel© medewerking van het
ile gemeentebestuur.
ize scholen met den Bijbel hebben, hoe-
j\) [de gelijkstelling'wettelijk een feit was,
i ondanks altijd aan het kortste eind ge-
Y (sken, al was er wel eenig onderscheid
"e verschillende gemeenten, wat betreft
oeerdere of mindere welwillendheid
uitvoerende macht voor de toepas-
e Jfo:n.g :Ei n.
I. ■Dr.- M.- -V i s
L i ffecf. Hèïv--: c<
ierrde Chr'. Hu
if zoo'n kokertje ''AKKERTJES" een
reis-apotheek op zichzelf, want ze
helpen snel en goed bij hoofdpijn,
„wagenziekte"; onbehaaglijkheid,
maar ook bij kou, koorts, griep, enz.
sing van de wettelijke voorschriften. Doch
we zijn al weer heel.ver teruggezakt. We
maken nu al mee" dat de leerlingen van de
bijzondere lagere school de onhenulligste
dingen zooals schrijfpennen, potlooden, ca
hiers, enz.j.zelf moeten meebrengen, omdat
het schoolbestuur zelf geen middelen heeft
om in alles te voorzien.
De tijd ligt nog niet. zoo ver achter ons,
dat we voor ónze .schóól met den Bijbel elk
offer over hadden en als het er op aan
komt zulien weer met liefde de noodige of
fers weten tebrengen, al moét het er ook
afgescheurd worden. -Doch we hebben nu
nog zoo iels als een wettelijke gelijkstelling.
We behooren dus, nu onze Christelijke
school weer zoo fel wordt aangevallen, de
wacht.te betrekken bij onze schóól en voor
haar op de bres te-- staan, en vooral te zor
gen dat de .liefde en belangstelling niet ^-ér-
flauwt. We mogen ^hiet-indommelen terwijl
de vijand wast aanrukt.
En wie-zullen nu-de wacht betrekken?
Toch zeker wel de-ouders allereerst, Dit
wordt door --sommige schoolbesturen .slecht-
verstaan. Er zijn schoolbesturen die actief
zijn, die tweemaal, per jaar de belangstel
ling van de oudeFs vragen voor de school,
door. oudervërgaderiiigen te beleggen en de
belangstelling- voor de school te vragen. Er
zijn ook schoolbesturen die-dit slechts één*
maah per jaar deden;, en au wegens bezui
nigingsoverwegingen de ouderavonden maar
gewoonweg- hebben' stopgezet, zonder meer.
De ouders werden daarover niet eens inge
licht-Moet'dat zoö?: Is dat de wacht bij
ónze-séhóob-bétrekkéh. Kunnen Wé zoo de
aahvallen van den vijand'afslaan?-
Het zijn naar mijn .meening vragen die
overdenken: waafd;zïjn en ook op eën ant
woord recht hebben;' "Tïier ligt eén directe
taak voor.de ouders^De slappe schoolbestu
ren en ook. die,-welke meen en het wel in
een onderonsje, zonder da ouders te
kunnen klaarspelen,moeten wakker ge
schud. Daarom, óudefsï neemt zélf het ini
tiatief, vormt oudervereenigirigen, komt, dea
noods zonder ^medewerking, van het school
bestuur samen om 'het groote belangvan
onze school met den Bijbel té bespreken en
met vereende krachten te doen wat onze
hand vindt óm te döéru De school waai* onze
vaders en. moeders, farenlang vóór hebben
gebeden en. gestreden is het ten-vojle
waard. We moeten klaar zijn voor de vijand,
onze. erve .Éëtreedt.'.VÓ[uder.«, weest waak
zaam!
EXAMENS
G. W. ..Kortboopna.
Geel.: ^d.e ^heeren
Weert,'
DenEaig, Gesl.t ée heeren A. L C. Hua-
«wi. dien Haag; H. J. Zaat. Scheventag-en; Th.
J. van dar Klei, den Haas; G. H. van Brussel,
Leiden en mej.Ch; Morrhemlus, Ledden.-
Groningen. Geel.: de heanen H, HiTibarts
en A. Blom, belden, el, B. van der Haar.
De Wijk, J, Vah Delicti. Westernialand en J.
L. P. M. Kooten
ai; JL;- Bnens, Ginniken; J. H.
L Kook en A. J. van Weart, belden Waalwijk.
de haereh J. dè
Jong, Wamsard; H, Kamp. Drachten; T. Jong
bloed. Hollüih.
Rotter d.-a m. L Gaal-, de heeren N. P. Har-
mans, Dordredht; mèj. L. W. Boufft Rotterdam
mej M. S. Wies, Schiedam; A, v. Beek, Ussel-
°n dam. IL'"G^al.: mej. A. C. Hartog,
'én dé héèrèn E. M. Bakker; Mid
delburg;
Kleyn, Krimpen a: "d." TtJseel en J. v. Noort,
Geervliet; na herexamen de hear L. Spijker,
Hoogdultseh L,Q,,.D-en Haag. Geel.; de
-heeren A. GrUpsma. Loetinohem; W. Kultert
en C. Lipa, den Haag; H. Petter, Utrecht; mej.
S. de Vlieger, Amsterdam.
GasU.r mej, G. v. d. Veer,
Utrecht; en de heeren G. J. Baas,. R. .Gaaa.-
beek, A. D. Gernitsen, allen Utrecht; J. A. v.
d. Bult. J. A Zomer. den. Bolder; a Vissers,
Buesu.mJ. Zeepvat, Zandvoort;' L. van Bra-
kel, Wijk aan Zee; D. J, van Kempen, Am
sterdam; G. Bale, den Helder; P, Paar, Haaf-
s N.I. Den .Haag,
3 Rh eden; akte N.j. B Gruis
verklaring voor voldoend
Inzicht); akte N.w: P. J. Maag-
Jtotte»rdaim (zonder verklaring voor
voldoend paeda&og|s3dh inzicht); A H. Mouker-
ken te Rotterdaah (anet verklaring voor' vol
doend paedaglglsch linzkht); akte N4: A de
W. J. d Kante te 's-Her-
«oh (zonder- verkl. paedag. inzloht):
aate w.5: J. P. Grim te Amsterdam; B. van
Meura te den Haag (beidën zonder verklaring
paed. Inzicht); akten N (natuurkunde en me
chanica). Gesl.r G. Oosthuizen te Leiden en M.
BOEKEN EN GESCHRIFTEPt
Jobje's avontuurlijke jeugd, door
G. Schrijver. Derde (jamk. J«.H.
Kok, te Kampen.
Bij het verschijnen van den derden druk
vah dit- bekende boek mag een breede be
spreking overbodig genoemd worden.
Tooh kuninen we niet nalaten, om den
indruk weer te geven,-welke de vernieüwde
lezing van „Jobje's avontuurlijke. jeugd!' .pp
ons heeft gemaakte. -- ,.r.
De titel zou het vermoeden kunnen gek
ken, dat we hier te doen hebben met--:een
interessant jongensboek. Nu, interessafit is
het boek zeker. -Als onze jongens, het in
handen krijgen, zullen hun glinsterende
oogen wel bet bewijs afleggen,-"hoezeer ze
door don inhoud worden geboeid. Het is al
les zoo echt, zóo natuurlijk, wat, de
auteur ons vertelt
Toch me.enen we, daf; dit boek in de eer
ste plaats voor ouderen bestemd is. Mis
schien zullen dezen zich na de lezing van
dit Boek wat teleurgesteld vóeleri, omdat zij
niet vernemen, of Jobje's .avontuurlijke
jeugd nog gevolgd is door een tijdperk,
waarvan gezegd kan worden, dat Jobje
daarin zijn levensdoel niet heeft gemist."
Men vergete echter niet, dat' dit laatste
niet de bedoeling van den auteur was. Veel
eer was het zijn streven, ons te laten zien,
hoe wilde haren allerminst een -fijn be
snaarde' ziel uitsluiten. Neen, de ziel vah
het kind is geen onbeschreven blad papiér
Het „in zonde ontvangen" leven brengt
mee, dat de kwade neigingen als vanzelf
bij het. "opgroeien aan den dag treden.
Maar wel is de ziel van den mensch meer
malen fijner besnaard in dé jeugdjaren, dan
op latei-en leeftijd. Dat maakt vatbaar voor
indrukken, die schier het geheel el even bij
blijven. Daarmede te "rekenen, is eisch van
gofde opvoeding.
Wat schrijnt het Jobje door do ziel, dat
vlak na-grootmoeders dood de familieleden
zoo koud en zakelijk de handen leggen op
de armplijke nalatenschap, terwijl hij' zelf
zoo echt kinderlijk zit te mijmeren over het
mysterie van den-dood.
- En" later, als Jobje op de'Normaalschool
js, blijkt een enkele onjuiste beschuldiging
.dooreen der leeraren voldoende te"zija, om
Johje blijvend van ziöh te'vervreemden.
Wie op zulke fijne trekjes- in ^.Jobje's
avontuurlijke jeugd"- Iet, zal de psycholo
gische waarde van dit hoek onderkennen.
Men - kan onder het lezen zich niet ontV
worstelen aan den indruk, dat de Schr. voor
een groot deel heeft ervaree, wat-hij be-
sohrijft. Maar in elk geval kan gezegd wor
den,-dat, het hart eerst doorvoeld heeft,
wat de pen later op papier bracht.
De man van de macht. Om troon
en tempel, door D. J. Baarslag
Dzn. Baarn, fa, Bosch en Keuning.
Deze twee deeltjes vormen een onderdeel
van het standaardwerk „Oud-Israël",. dat in
12|deeltjes compleet zal-zij-n' en dat -bedoelt
ons de Bijbelsche Geschiedenis te doen zien
in de omlijsting van de historie van het
Oosten.
In bovengenoemde deeltjes wordt behan
deld: de geschiedenis van Israels volk in
het tijdvak, dat begrensd wordt door Da
vids troonsbestijging en Athalia's regeering.
Gaarne herhalen we, wat wij reeds bij
vroeger verschénen deeltjes gezegdhebben,
dat de he.er Baarslag ons het resultaat biedt
van een veelomvattende bronnenstudie en
dat wel in zoodanigen vorm, dat de lezers
hetiptorefsapj zullen^.jonden, .om-,-deze
bofelfjps 'door ^é-, lézen. '.'J J
- Wjsfejiei. ^^ëjWerkJêsslQést, zal
tot de erkenning'moéten "komen, dat hem
menigmaal het juiste begrip heeft ontbro
ken, wat natuurlijk vooral bij. het vertellen
op school of het maken van een inleiding
op een vereeniging leidde tot een verkeerde
voorstelling van zaken.
Bij al den lof. voor deze grondige en pret
tig geschreven studie blijven we het échter
een bèzwaar achten, evenals bij de vpoeger
verschenen déeltjes, datde Schr. een
schrille tegenstelling ziet tusschen den
géést van het Oude en de ziel vah het
Nieuwe Testament. Het Oude Testament
zou dan den geest van wraak adenien en
het Nieuwe bezield zijn door liefde. Bij.
handhaving van zulk een tegenstelling kan
mpeilijk de eenheid der Schrift in het
oog gevat worden, waarbij de verhouding
tusschen 0. en N. Testament alleen "die is
van belofte én vervulling.
Bij volmondige erkenning van schrikke
lijke zonden in het leven van David, den
man naar Gods hart, gaat het niet aan te
beweren, dat deze koning gemoord heeft,
enkel- uit pure .hebzuchten,bruut egoïsme.:
Intusschen blijft onze meening, dat deze
boekjes een schat van wetenswaardigheden
bevatten, onmisbaar voor -het recht ver*
staan van de' geschiedenis van Oud:Israèl,.
De man, die de rechtvaardigheid
liefhad, door Ronald Fangen. Ge
autoriseerde vertaling uit het
Nóorsch, door Joh: E. Kuiper.
Erven J-. Bijleveld te Utrecht.
Een spantiende roman, die in Noorwegèn,
Zweden en Denemarken reusachtigen op
gang heeft gemaakt
De hoofdfiguur in dezen roman is God-
frien Stein.
Stein bezit een sterk rechtvaardigheids-,
gevoel, dat hem uiterst streng maakt, zoo-
Hoogste stand te Riga 768.9.
Laagste stand te Janmayen 754.0.
Stand vanmorgen halftwaalf 760.7.
WEER VER WACHTING
Meest zwakke wind uit Oostelijke richtin
gen, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen
-regen, warm weer.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
Het gebied van hooge luchtdruk, dat Za
terdag over Engeland lag, trok naar het
Noordoosten en schijnt thans stationnair te
zullen worden in Oost-Europa.
De depressie in het Noorden trok eveneens
naar het Noordoosten en ligt binnen de
Poolcirkel. Een nieuwe, minder diepe, ligt
ten .Noordwesten van Ierland, Over Spanje
en Frankrijk vormt zich een ondiep mini-,
mum, dat samenhangt met de depressie in
ihet Noorden, zoo dat een langgerekt strook-
vormig .gebied van lage luchtdruk het ge
heels .Westen bedekt. Oostelijk hiervan is het
overal'mooi. zomerweer met continentale
windën. In het Westen is het koeler;het
luchtdrukvëbval is er zeer gering en overal
heerscht bèwolk't eri windstil weer met spo
radisch lichte regen.
In Zweden en Finland ïs hét prachtig zo
merweer. In Zwitserland melden de hoogo
Alpenstations föhn-
Hef fs te verwachten, dat het zomersche
weer nog zal aanhouden, echter met ge
leidelijk toenemende onweerskans.
- - 11 AUGUSTUS
Zonsopgang 5.37 uur, zonsondergang 8.32 uur
Maan op ham.- 12M7 uur, onder nam. 4.38 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
ir AUGUSTUS
Van 's avonds 9,üï uur tot 's morgens 5.09 uur
wel-itegenover zichzelf als tegenover ande-
reh..
Wanneer de rechter hem onschuldig ver
oordeelt tot een dag gevangenisstraf, en het
Stein onmogelijk blijkt in deze zaak recht
te verkrijgen, schiet hij den rechter dood,
welke daad hem levenslange gevangenis
straf bezorgt.
Als Stein in. een onbezonnen jeugdavon
tuur: ontrouw wordt aan een door hém ge
geven trouwbelofte, tracht hij zijn recht
vaardigheidsgevoel te bevredigen, door na
het overlijden van zijn jonge vrouw op
nieuw dé vroeger gegeven trouwbelofte aan
Hénriëtte te herhalen en te bevestigen, zon
der-zich-rekenschap te géven, of oprechte
diefde wel de drijfveer van zijn handelen is.1
-r. |n de gevangenis wordt hij gelouterd en,
kcpït^ tbtTièt-1 mèicht-vah het onevenwich
tige-in zijn leven. Als hém dan na verloop
van jaren'gratie- verleend wordt, is hij in
derdaad, uiterlijk en innerlijk bevrijd door
dé; kracht der liefde, die van nu voortaan
dengrondslagvormt voor een gelukkig
harmonisch leven met zijn .vrouw.
Test bij het schoolbegin, voor
kleuterscholen en eerste en twee
de klasse L. O., door Rudolf Pint-
-her ëri B. en V. Cunningham.
.Verzorging der Nederlandsche uit
gave door Dr. J. Luning Park,
Psycholoog. J. B. .Wolters te Gro-
V- j nihgen.
Het intelligentie-onderzoek ïn (!e kleuter
klas of ook eerste klas der lagere school is
yah groote waarde. Uit den aard der zaak
onthreken- aanteekeningen van vroeger
schoolwerk, zoodat alleen een zelfstandig
onderzoek hier ons de algemeene geestelijke
capaciteiten van ieder kind kan doen ken-
In -bovengenoemd testboekje met hand
leiding wordt ons de weg gewezen, hoe men
bij het begin van het onderwijs op de meest
doeltreffende wijze op de hoogte kan komen
van de geestelijke capaciteit en den aange
boren aanleg van ieder der leerlingen in
het' bijzóridér. Eri het behoeft geen nader
betoog, hoe het resultaat van dit onderzoek
derichting zal bepalen van gang en me
thode van het verdere onderwijs.
AMERIKAANSGHB
HANDELSBERICHTEN
NEW-YORK, 3 AUGUSTUS
H&dea >Vor. not
TARWE. No.i Manitoba 113 112
No. 2 Hacd© \vinter ilZ6%' 125%
No. 2 Roode .winter 123%) 122%.
MAIS. No. 2 Mixed West 122%' 122%
ROGGE. Can. W. no. 2 73% 74%
MEEL Springclear 6.35 6.35
KATOEN. De markt opende nauwelijks prUsh.
en 13 p.' lager ón was daarna koortsachtig ge
stemd, waarbö de zaken alch voornamelijk be
paalden tot afwikkelingen voor de publicatie
van iiet BureatLrapport.daalde vervolgens op
depeches uit Liverpool, op buitenlandsche ver-
koopen en likwldatiee,hers telde_zlch ten deele
op aankoopen doop den handel en dekkingen.
Het slot w#.s prijshoudend.
Middling Upland! 12163 12.67
Augustus UPS' H'H
te dépêches, op aankoopen door commi'sslthui-
zen en minder gunstige buitenlandsche ooget-
berlchten, doch een reactie trad ia- op likwlda-
ties en winstnemingen; later üerstelden de
markten zich echter weer ten deele op üet haus
se-gunstige Canadeesche regeerlngsrapport, wU
zende op een oogst van ongeveer 192. mlllloen
bushels, waardoor ruimere aankoopen, van out
siders uitgelokt werden,
TARWE. De markt opende prijshoudend en
c. lager, tot c ihooger, steeg op locale: aan
koopen, in syropathlt met Winnipeg,, op hausse
gunstige oog8tberlchten uit het N.W, alsmede
op verwachting van hausse-gunstige regeerlngs
rapport en Bloot prijshoudend.
Slot Vorig slot
September - 112%' 111%
December lH-% 1.10.%
MAIS. De termUnmarkt opendt prijshoudend
en c._ hoogêr, steeg'daarna öp hooge tempe
raturen, op klachten over oogstschade en ver
wachting van haüsse-gunstlg regeerlngsrapport
en sloot prijshoudend.
September 1,04% 104%
December 93
HAVER. Slot prijshoudend.
September 42% 42—
December 42%, 43%
ROGGE. jSlot prijshoudend.
September 79% 79
December 72% 3-8 Uil
PROVISIEN. Slot stil.
Reuzel: Prima, W Steam loco 11:05 11.05
September il.70 11.75
Varkens: 160-230 pd, 10,15 ltt.15
240-325 pd, :9.75,. #.75
WINNIPEG. 8 AUGUSTUS-
TARWE. De teranljnmarkt steeg' in sympathie
met Liverpool en op pessimistische particuliere
oogstberichben. reageerde op hedsedruk, op li-
kwldatles en-afwikkelingen voor de ubiicatie
van het regeerlngsrapport en slöót prQsh.
Slot ,Vor. slot
October ,y,»i - 104% 104—
December: l'é2.% 10.1%
ROGGE per October .65% 65%
December «5% 65%
-HAVER per October 48% '47
December 46% 45%
GERST per October 61% i60%
December 58% 57%;
December 58%. 57%
LIJNZAAD per October 18418.4%
December 1S1— 181%.
BUENOS-ATRES,8 -AUGUSTUS -
TARWE per Augustus 12,— -11.78
October J1.95 11.60
MAIS, per Augustus 2:6,"03 6,94
October- "6.15 6.02
lijnaad per Augustus fe.io "16.25
October. .6.70 16.55
ROSADlO, 8 AUGUSTUS
Slot ..Vor. slot
TARWE per September 11.95 -1-1.60
October JL95 11.60
October .6,— 6.85
LIJNZAAD per September 16.30.- 16.20
MAIS per Septeftibtr J5.9"5 5.85
October 16.35 16.25
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT, 8 AUGUSTUS
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Telegraaf 3, st; Vertrouwen,
den Rooyen; Binnenvaart 12, Öbermann; Janna,
Dekker; Willem. Duprez; 2 Gebroeders, van der
Kolk; Era, Verbeeck.
AMSTERDAM: AmsteT 'R -St; Jotian, Magét;
Aroc. v d Bussche; Carlo, van Hoeck
DO®DRgeHT:-Marlnua Wlllepi^de Korte; Ma
thilde. Wanders
GORINCHEM: Antoinette, Knüfjf
SCHEVENINGEN: Clazlna, Zuurmond
OOSTERHOUT: Onderneming, Reyngoudt.
ENSCHEDE; Juima, Leun is. -
UITHUIZEN: Disponibel, Bauman
DORDRECHT: Maja, Griep
NUMANSDORP: Jeanne, van Hefcka
WEURT; Vertrouwen, Schram
HEERE WAARDEN: Mar the, Geffens
LOBITH; Lya, van Penzel 1
APPINGEDAM: Wyka, Liembéi-g
TILBURG: Petronella, Bouwens; Elisabeth, v
Dreunen
UTRECHT: PEsperance, Grlriwi»
BREDA: Fiat, Steenbergen
OUDE TONGE: Tijd zal 't leeren, v d Vliet.
DELFT: Zeelands luister, v d. Klooster
BREDA; 4 Gebroeders, Blom
EOVILLTLf-FHL-3,st; GorincHemRLo T 7
DUITSCHLAND: Stlalude, van Zuethem; Sanl
15, Bodewes; Dldo, MUsbergen; Adrlen, Gasten;
Maria, v d Bosch; Louise, Spel; Oberalp, Klap-
tor; Viglla, Vissers; Christina, van Keulen; Vlr
fi, van Blezen; Rhenus 41, Schóütt; Alpina 2,
Holthaus; Bochum, Heep; Risico, van Holt; Hel
ma. Wendt; Matan,- Mfchielsen; Thilla 2, v d Wij
gerd; Van Lerlus, Soetewey; 2 Gebroeders, van
der Kolk; Minnedosa, v d WUgerd.
BELGIE:-Telegraaf-4, et.; -Göede gunst, de-
Boef; Eliza, Luiken; Vertrouwen, Rc^er; Con
stant, van.Overloop; St. Antonlus, Fromra; Ma
ria, Brilmayer; Karei Frans, Kleine; Rheinunlon
7, Camermana; Bfabaridia, van Deurzen; Linda-
vla. Witte; Anja, van Vüven; Maria 2, de Wijs;
Marcel, v d Bosch; Bersjou, de VHes; Maria,'Sy
brands; Willis, Kirdorf;: Nieuwe zorg, Bos; Lip-
pe, Scholten; .Let, -Maes; Scheldezonen, Locke-
feer; Albatros, Molenaar; Helvetia, Huybrechts
Elfriede, Weber; Standaert 25, Bosman: Eduard
Verhagen; Temeraire, Spiegelelre; Lloyd 13,
Wernlg; Onderneming, de" Waal; Mathilde Lledt
ke; Henvlr, van Laken; Sandart 6, Waterschoot;
Wlljo, Avontuur; Elodie Lockefeer; Louis, Lo-
okefeer; Elisa v Overloop; Dirkje, v d Plas; Re
soluto 2 Rekkers; Vertrouwen, Schipper; Paula
Jeaa Deyaart; Wall Ruttpers; Stad Namen Ver
minksel; Stad Doornick v d Vonder; Maas, v d
Walle; Hohenatein, Jacke; Kura, Nortler; Lcon
tine, van Dessel; Alwin, Siedmann; Anvorsols,,
d'Hooge; Alpina 6, Breltbach; Badenia 18, st;
Elise, Seelen; Express al, Schwarz; Anna, Klop;
Amelia, Verbeeck.
Jf"1 LOBITH, 8 Augustus. 'T
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemij
ROTTERDAM: st Greta; st, Teuna 4 st, GeA
rard; st. Esperance; st. Kronos II; st. De
Zeeuw; st. Sleipnir; st. Pasto; st. Lis, st. Flat
14- st Mangan; st. Stella; st. Jean MlUlofJ
VorwartsT LelstUnrast. Kie«n; Karl WUhelm,
TUimprRateau, Tillema; Speranza, Jut; Theo-
Baumhof. Prenger; Rhelnfahrt 144.
n; Paul Dirk, Ouwerkerk; St. Maria,
Gunjer, Zeeman; Wlnschermann 55,j
en 8, Schmitt; Charlotte. Beijslegei;
Imans; Louise Marie, Zimmerman
Sirius, Keller; Rhenl, Claesmann;
Mathilde, Vervliet. J
DORDRECHT: st. Nanny; st_Clara; et. Eli-
SPIJK BIJ GORINCHEM: Jacoba,
Vogel: 2 Gebroeders, den Breejen; GRAMS-
BERGEN: Vlos, Liet: VOORBURG: Frapima*
Crucq; STAMPERSGAT: Nassau, Verboom;
UTRECHT: Waalstroom, Stensen; VLIEREE
DE: Hermine,. Moje; SOMEREN: Spera, v. Veen;
VEGHEL: Carpe Diem, van Veen; DE STEEGr
Johanna, Kutjes; LOCHEMResult, WUnen;
KOLLIJM: Hendrika Allda, Brevoort; APEL
DOORN: Elisabeth. Panjer; SLUISKIL: Dank-
wart, Hammingen; DELFT: Lena, Jansen;
VLAARDINGEN: Waltraub. v. Steen; ÜRK a
Wihenco, Hiemstra; VREESWIJK: Schulp, Bok-i
stein: AMSTERDAM: Nisi Deo, Tempelaars;
WEURT: W. v. Drie! 56, v. d. Velden; DEIS&
HAAG: Marie, Sneijder; GRAMSBERGEN^Jqa
hanna Hendrika, Wolters; DORDRECHT j
l'Avenir, Govaerts; OUDEWATER: StellariaJ
Rutjes; NIEUWHELLEVOET: Madonna 2, Hi/i
bers: FLAÜWERS: Stormvogel, Leeuwensteüu
BELGIë: st. Morgenster; st. Harmonie; s«
Heinrlchst. Noldina; Nautilus 17, v. Rosmalen;
Charles, Watzeels; Mllon. Coene; EmeranceJ
Costers; Enkhuizeii. Clov«n: Mathilde. Ollsla^
gers; Anna, Klop; Express XI. Schuarl; Josc.oj
Sterlin; Ida, de Ridder; Johanna Adriana, Schotrf
Elfriede, Dries; Herdo. v. Dungen: Adrian^
Dodewaart; Transport 51, .Zeil; Run vaart 151J
Krimp; Baden 9, Ruitershahn; Mariette, Wini
sen; Noordster, de Vries; Baden 58. Zimmerman-.
Baden 61, Tudks: Rijn Union 7. Cammerman;
Rheintal, Saul; Carnegie, Verberght; Manettej
Gasten; Erda, Jansen; Anton, Hammer; WutaJ
Rijnschelde 8. Seeldrayer: Clementina.,
in; Marlea, v. d. Poel; Oldenburg. Pau-
KoninckAntoinette. Ver-
R DUITSOTLANDSiegfried, Bakker;
Dost; Castor, Oldenburg. J
Gepasseerd na 's middags 12 -uur en
UUplii
ROTTERDAM: st Sterman;, st. Modi
Vaart 14; st. Nióbe;
Meteor. Blüm; Levlatan, Flip:
St. AntoniUBj
Lvonla, Bartels ;_Nassovia, _Bosma.n
Hobbema, Lodder; Gotho, HuljssenElisa/betl
Wormsbecker; - Bellona, Fischer; Jakobus,)
Wrubel. - j
AMSTERDAM: Coja, Bosma; Amsterdam VL
v. d. Boom; PANHEEL: Attractie. Kuipers a
GOOR: Klara Clario, Langen; ZWARTSLUIS
Gezlena, v. d. Veen; Spes Salutis. Brint;
WEURT: Pasteur, de Krey;
ionie 6, Mines;
VREESWIJK h
J10 SCHAARSTERSBRUGa
Roosenboom; 'T VISSCHERTJE: CorJ
Visser; ANNA PAULOWNAPOLDERMaria,
Vermeulen.
BELIGë: et. Zeemeeuw; Onderneming, va»
Blessum; Noordster, de Roeck; Ivry 2, Hoey-,
kensEuphrate, Wjjkman^: Paula^ v. Couwemi
bergh; Clemence 2,
Bruinslot; Greta, v. Ouwerkerk; Brugg, JoorejJ
Italia, Kempers; st Harmonie 3; Maria, Ver
hulst; St. Maria, v. Deelen; st Isero; st Moselle 3
nella Hendrika, v. Bunren; Maria Louise, Jonk
man; st Brons; Mijn verlangen, Wegh; Afiena*
Groen; Elvire, v. Putten; st. Jenjo; Ernst Wepsj
Geda, Moller; Sassa, Reijniers; Nenuphar,.Stoter$j
st Tilly; Morgenster, Wanders; Henda. Johaj
Visser; Antonlus, Tromp; Paulina v. Nlmmen
boling; Consnlata, v. gteen;- st Eliai
Fortuni;- dt Charltafl: Astarte, RTsen-i
acker; R. Karcher 25, Kirohgesser; st. Barba^
Elise Maria, Visser; Gadang,.Keijzer; Harpen
Helmerich; gfj
Mannhel
ser; Huan, de Bot; st Frankfort; st Fiat 101
R. Karcher 12, Wagenhof er; id. 82, Spitslay ;l
st Fiat 12; Sema 12, Strauss; W. v. Driel 42J
d. Pluljm; Cresco, Lauter; Dolfijn, Moelsjg
Alelda, -Scholing; Consnlata, v. Steen;
st Fortuni; St. CharitaS; As tart,
R. Karcher 25, Kirohgesser; st;
Mairia, Visser; Gadang.-Keijzer; Harpen SLl
erich; st. Dina; Baden 47, Zweidinger;]
iheim 226, Reineck; st. Rhln; Lloyd 24, Gla-|
w
iay 3
I 42,|
Helga, Both; Visscher, de Donder; Rosalia, Ooms
Theresia, IJpelaer; Newa, BarneveldPieternellaJ
Buitink; Hernia, Blom; Majola, Boer; Eveline^
van Toube; Risico, v. Nederpelt; St. Anthonlus*
Rottiers. I
- en be- J
Gepasseerd na' 'a middags 12 litir en bestemd!
DUITSCHLAND; Erush', Sch'mitz; Furst Bis^
marek. Levens; st. Louvols; Heinrich, Krempfl
Veerkade, Philipsen; Theodoor Verstraete, Hoo
gerhuis; st Vauban; Linquenda, Bloh; Lloydi
10, Hofmann; Nautilus 7, de Zeeuw: Lemo, Steen
huls; Constantina II, Breibach; Martha Walter*
Schumacher; Jochem, Hell; E. Stachelhaus WascM
Helene, Ulff; Malabar, v. d. Graaf; Alfredshof*
Wacher; st. Theodorls; st Paula 2; Arti, Ver
meulen; H. Stinnes 28, Bechter; id. 30, Volk; Rhe
nus 38, Maus; Johanna 2, Stoom; Aldwache*
Roskam: Apollo, Bruna; Schurn, Behrmann3
Gluckauf H, Weudt; st, Asa; Corma, Sneljera
S. H. V. 61. Jumulab; Fltlaan, Klootwijk; Vriend
schap, de Puijker; Dlna Maria, Koremans; Falpi.J
Bonus; st Flat Vol. 4; Fanto 4, Poche; RhenanlaJ
Baan; Corn. Adriana, Breeveld: st Emma; Teu-
tonia, Lentjes; Binnenvaart 16, Vodde; st. Oise^
st Vergennes; Neptun 76, Nijssen; Ernst, Sch&-
fer; Hermann, Nollert; Frledrichshof, Gutjhar
st Ajax; Maria, Hazewindus; Seolto, Larooy; stu
Walusm 2; id. 3, Immerzeel; Haniel 100, Wald-
hof; St. Maria, Jegen; st. Beta; Haniel 88, Grothej
Emma, Hamann; Joha. Becker, Becker; Sleg*
Klotteret. K. Vaart 1; Wilma, Jiskoot; st Jo
hanna II; Wllhelmlna. Reümers; Welvaren. Kochr
Johana, Neef; Avontuur, Neef; Uytenkool H, v
Wouwe; st. Diana; st. K. Vaart X; Wilma, Jis-
kool; st Johanna II; Wllhelmanl, Reijmers; st*
K Vaart II; Wilhelmina, Joosten; Dillem Alber-
tus, Plomp; Arnold, Borst; st. Skadl; S. H. V*
77, Smaal; Alberich, Smaal: Harmund, Dreversr
Binnenvaart 30, LagerwtiardRoo op welvaart-
Stavast; TJoba, v. Dijk; Urauca, Erlenbach's
Rhelnfahrt 142, Zahn; Tlreur, de Visser; Paula*
Bauhardt; Launia, Poppeliers; Johanna, v. d*
Boom; Roelflna, v. Dlken; Maria Johanna, Graf;
Juno, KUhnle; Veteran, Urmetzer; Spes. Sttoter;
Wtstri, Mauris; Winterthur, Hofmann; Thun*
Zillion; Interlaten, Bertsch; Strasburg, Moser;
Flandria, Rohr; Gisela, Bohusewitz; Hoop op
Feuilleton
EDERIK VAN NIJENRODE
et stadje Heusden, eertijds gelegen aan
groote rivier de Maas," later aan een
de. arm dezer rivier ligt thans, weer,
het graven der Bergsche Maas, op zijn
pronkelijke gunstige ligplaats,
jdons de Middeleeuwen was deze „sleu-
van - HolEand'' steeds de twistappel tus-
in dit gewest en Brabant,
oewel na 1357 de opvolgende graven van
and bij hun „blijde incamste" beloofden
sden voor Holland te bewaren, bevestig
de hertogen van Brabant op hun beurt,
elfde voor hun hertogdom.
Ligt voor de hand, dat het Land van
eden maar al te dikwijls het tooneel
veel strijd was, waarin de kasteelheeren
den omtrek een voorname rol speelden.
9'heeren van Nijenrode, Gansoyen, Hees
Hewert en Bern, als leenmannen van
igden, werden maar al te vaak tot den
opgeroepen.
hans nog leven er ondei bewoners
streek veje verhalen ui n riddertijd;
al zijn ze waarschijnlijk niet alle histo-
h, toch rijke stof leveren voor interes-
Ie legenden.
en dezer verhalen speelt in He tijd 'der
istochten, waaraan Diederik .van Nijen-
rode als vazal van den Heer van Heusden
deelnam, die op zijn beurt weer door den
Hollandsohen graaf ter „heiryaart" was op
geroepen, i'
Groot was 'de lust van heer Diederik om
op te trekken naar onbekende landen, niet,
om daar te strijden tegen vreemde volkeren,
te meer, daar hij- zi-ch .pas in de echt bege
ven had met Helena, waarmede'hij de wit
tebroodsweken doorbracht op zijn voorva
derlijk erf,'waar dé'jonge slotvrouw door
haar lieftalligheid-stormenderhand alle
harten voor zich gewonnen had.
Ridderplicht gebood echter op de eerste
aanmaning te gehoorzamen, toen-de mare
der heirvaart tot Nijerirode doordrong. Lang
talmde Héér Diederik dqn ook niet; hij wa
pende zijh'mannen," iégelde de verdediging
van het slot, ingeval: van een onverhoed-
schen over-v.al tijdens zijn afwezigheid én
Btelde Wolfaert, zijn vertrouwde dienstman,
over zijn achtergebleven mannen als
„meijer" aan.
Smartelijk was Het afscrieid van zijn jon
ge gade, die juist dezer dagen tot zekerheid
was gekomen, dat over eenige tijd moeder
plichten haar zouden verhinderen al te veel
zich aan haar droefhejd over te geven. Zij
wilde haar gemaal het vertrek niet moeilij
ker maken dan dit al was, hoewel zij. zich
niet kon verhelen, -dat de schikking door
heer Diederik gemaakt ten opzichte van
Wolfaert haar niét bijster aanstond.
Zij' vertrouwde Wolfaert niet.
Wel was hij steeds onderdanig en bereid
willig in het volbrengen der opgelegde he
velen, maar een inwendige stem waarschuw
de. haar voorzichtig te zijn en vóór alles
K
moest hij doordrongen zijn van de gedachte,
dat zij in de eerste plaats bij afwezigheid-
van den heer, de persoon was die op slot en
erf 'té bevelen had.
De eerste tijd na het vertrek kwainen, al
was het op ongeregelde tijden, steeds be
richten, van den slotvoogd op Nyenrode aan
en hoe gebrekkig de aardrijkskundige kep-
nis van Helena ook mocht zijn, in gedach
ten volgde zij haar gemaal op diens reis.
Later werden de 'berichten s'chaarschor
en eindelijk vernam meii niets meer.
Wolfaert deed uitermate zijn plicht.
In het veld, in de stal, in hét bosch,
óveral ging zijn wakend oog, en" wee die
het "wagen durfde de hem opgedragen last
niet stipt te volvoeren; .De: straffen waren»
niet malsch en kastijding, geeseling of ker
kerstraf deelde hij met milde hand uit.
Naar de zin der zachtaardige Helena was
dit lang niet' altijd en dikwijls" vvas door
haar persoonlijke tusschenkomst een bloe
dige strafoefening voorkómen. Hét ontging
haar ook volstrekt niet 'dat de meijer door
slaafsche houding en -schijnbare onderda
nigheid 'bij haar in 't gevlei trachtte „te
komen en vaak sprak over het geheel weg
blijven van eenig bericht, i
Volgens zijn opvatting stond hét als één
paal boven water, dat, Heer Diederik wel
nooit meer op Nyenróde zou terugkeerpn
en allerlei luchtkasteelen bouwde, hij zïch
voor het geval, dat dit inderdaad zou ge
béuren.' - 5 2
Zou hij dan niet als heer ëfi tneesl&r
hier kunnen regeeren? - - -
Des daags dacht.hijger over, -des nachts
droomde hij er over en eindelijk werd de
•waanvoorstelling zóó sterk, dat -hij besloot,
het koste wat het wilde, er met Helena
over te spreken.
Op een avond jvist hij onder allerlei voor
weridsels tot in de bijzondere yertrekken
der slotvrouw door te dringen.
Onder de schijn van haar over dringen
de aangelegenheden betreffende de verde
diging van de burcht te moeten raadple
gen, wist hij een onderhoud te verkrijgen
onder vier óógen en thans werd het hem
te machtig.
Met groote- -welsprekendheid trachtte hij
Helena te overtuigen, dat de terugkomst
van Heer Diederik .wel nooit een feit zou
worden. Hartstochtelijk bezwoer hij haar
zijn liefde eii verknochtheid en smeekte
haar hem ais echtgenoot aan te nemen.
Met groote minachting wees zij hem terug
„Nooit", was haar fiere antwoord, „zou
een ander een plaats in haar .hart kun
nen innemen; nooit'zou zij. haar gemaal'
ook maar in 't minste ontrouw worden,
nooit zou zij dulden, dat een dienstman
de. zetel zou bezetten van haar echtgenoot;
ga heen, en wacht u Voor dergelijke on
zinnigheden!"
Diep was Wolfaert gegriefd door 'deze
woorden, maar: „Wee u, vrouwe, wat gij
niet goedschiks wenscht te doen, daartoe
zal ik u dwingen: ik hen machtiger dan
gij vermoedt!"
Tandenknarsend 'droop hij af; het ge
moed vol wraak. Want, dat hij zijn zin zou
krijgen, stond bij hem vast. Hij zou Heer
ven Nyenrode. wordenl
Helena wachtte niet af.
Nog diezelfde nacht zocht zij een aantal
kleinoodiën bijeen en verliet heimelijk het
slot om haar toevlucht te zoeken bij oude
Greta, die eenzaam woonde te midden dor
Oudleusdensche bosschen.
Daar in de armoedige hut werd zij lief
derijk opgenomen, maanden lang verbor
gen gehouden en schonk zij het leven aan
een stamhouder der Nyenrodes.
Tijdens haar verblijf in deze eenzaam
heid rijpte bij haar het plan, met haar
zoon op reis te gaan naar het Heilige Land
en het koste wat wil, haar echtgenoot op
te zoeken of zekerheid te verkrijgen om
trent zijn dood.
Haar biechtvader, ingewijd in de gehei
men van haar hart, weet haar 'n monniks
pij te verschaffen en aldus vermomd trekt
zij te voet yan dorp_ tot stad, van kasteel
tot burcht, doof landen, vreemd van be
volking, onbekend van taal, over gebergten
en door bosschen en na duizenderlei ont
beringen en gevaren bereikt zij eindelijk
het. land der Turken en weet zij door te
dringen tof de plaatsen, waar de krijg der
kruisvaarders woedde. Gehard door ont
bering en lijden komt haar uiterlijk meer
overeen met dat van een ruwen krijgsman
dan met een adellijke vrouwe.
Groote moeilijkheden baarden de zorgen
voor haar kind, dat zij ondanks alles bij
zich had gehouden, had gekoesterd en ver
pleegd en dat in „Helenius", zooals zij
zich het noemen, 'n trouwen verzorger zag.
Om de vermomming zoo volkomen mogc-
lijk te-maken tooide een valsche baard
haar aangezicht, zoodat zij volkomen het
uiterlijk vertoonde van een monnik, zooals
er na ieder der negen tochten naar het
Heilige Land bij honderdtallen rondzwier
ven met het doel de plaatsen te bezoeken,
waar Jezus vsn Nazareth geleden had,
'v-
Angstvallig had zij op Kaar tochten be
richten ingewonnen naar het lot der Hoi»
landsche ridders en groot was de ontroe
ring bij het vernemen, dat Diederik van
Nyenrode gevankelijk door de Saracenen
was weggevoerd en thans in Turksche ge
vangenschap zuchtte.
Maar welke hinderpalen ook moesten wor
den weggéruimd, zij zóu en móest haar ge
maal weervinden en zoo mogelijk redden.
II-
De sjeik" der Turksche cohorten zat in
droef gepeins verzonken op zijn divan in
de tent.
De gevangenen baarden hem weinig zorg:
ontvluchten was ten eenenmale uitgesloten,
maar zijn eenig kind, zijn zoon, was bezocht
door een hevige ziekte, die 't gestel ernstig
ondermijnde en spoedig den stamhouder
ten grave zou sleepen.
Welke middelen de wijze medicijnmees
ters ook aanwendden, het hielp alles niets,
en de vader moest lijdelijk aanzien, dat
zijn geliefd kind van dag tot dag minder
werd.
Daar nadert een snelle ruiter, springt uif
het zadel, buigt het hoofd ter aarde en
geeft te kennen, dat hij zijn gebieder een
mededeeling heeft te doen. Lusteloos richt
de aanvoerder zich op en hoort schijnbaar
onverschillig het verhaal aan van de gevan
genneming van 'n Christen, een monnik, die
zich. met ongekende roekeloosheid te ver
gewaagd had buiten het door de kruisvaar
ders bezet gebied.
'(Wordl vervolgd}
