Geen Voedselvernietiging meer!
DUIZENDEN
VROUWEN
DAGERAAD
ZATERDAG t AUGUSTUS 1936
DERDE BLAD PAG. 9
Herverdeeling van de voor Werk
verschaffing en Steunregeling
beschikbare gelden
Minister komt aan tal van
bezwaren tegemoet
Uitbreiding van de goedkoope
voedseldistributie
De laatste weken heeft de Regee
ring herhaaldelijk contact gehad met
de besturen der vakcentrales, die
sterk de nadruk legden op het feit,
dat als nevolg van de rouleering in
de werkverschaffing en de daarmee
gepaard gaande vermindering van de
tewerkstelling in het algemeen, voor
al ten plattelande de nood hoog is
gestegen. Bij het ingestelde onder
zoek is gebleken, dat inderdaad ecni-
ge tegemoetkoming in de geopperde
bezwaren gewettigd is.
Gezocht is naar de mogelijkheid
van een meer gerechtvaardigde ver
deeling der beschikbare gelden, waar
bij tevens in oogenschouw is geno
men het vraagstuk van de huurbij-
slag.
Het resultaat van het onderzoek
is, dat de Minister van Sociale Za
ken thans een complex van wijzigin
gen in de steunregeling heelt aan
gebracht, gepaard gaande met nadere
voorschriften La.v. de werkverschaf
fing. Tevens zal de distributie van
goedkoope levensmiddelen worden uit
gebreid.
De te nemen maatregelen zijn de vol
gende:
Huurbijslag. De huurbijslag zal in
'twee étappes worden afgeschaft in dier
.voege, dat met ingang van de week 30
Augustus5 September a.s de thans gel
dende bijslag tot de helft wordt vermin
derd,, terwijl de tweede helft komt te
vervallen met ingang van de week, die 9
Mei 1937 aanvangt
Voor zooveel ook in verband met deze
afschaffing, een verlaging van de huur van
arbeiderswoningen wenschelijk zal ziin,
stelt dc minister voor zich deze te bevor
deren door:
1. mede te werken aan huurverlaging
Van reeds bestaande woningwetwoningen;
2. den aanbouw van goedkoope woningen
op grond van de woningwet aan te moe
digen;
3. den gemeenten te vergunnen, om de
huur van particuliere woningen, welke op
een h.i. voor de tegenwoordige omstandig
heden redelijk bedrag is teruggebracht, od
verzoek van den huiseigenaar af te houden
van den steun en aan dien eigenaar uit te
keer en
Steun groote gezinnen
De maximum-steunuitkeeringen voor de
ondersteunden met middelmatige en groote
gezinnen worden voor loonen boven f 15.
verhoogd, doordat voor deze groepen het
maximum-steunbedrag een hooger percen
tage van het loon zal mogen bedragen dan
tot heden het geval was.
Tarief steunverlaging Platte-
Band. De tarieven der laagste klasse wor
den met f 0.50 per week verhoogd.
Langdurige werkloosheid. Arbei
ders, die langdurig werkloos zijn, zullen ten
aanzien van de steunregeling niet meer be
schouwd worden als te behooren tot hun
eigenlijke beroep of vak, weshalve voor deze
arbeiders met betrekking tot de steunverle
ning in den vervolge een door den minister
van Sociale Zaken vast te stellen standaard-
loon zal worden aangenomen.
Steun aan jongere arbeiders.
Voor de jongere arbeiders, die, hoewel zij
reeds in loondienst werkzaam zijn geweest,
in verband met hun toenmaligen jeugdigen
leeftijd nog niet het loon van een volslagen
arbeider hebben verdiend, zal door den mi
nister van sociale zaken eveneens een stan-
daardloon worden vastgesteld, dat meer in
overeenstemming is met h'et loon, dat zij
op hun inmiddels bereikten hoogeren leef
tijd zouden kunnen verdienen.
In het komende winterseizoen zal de
gelegenheid tot tewerkstelling bij de
werkverschaffing worden uitgebreid. Ten
einde zulks mogelijk te maken, zijn
nieuwe plannen van werkverschaffing
bij de Regeering in voorbereiding.
'Aangekocht zijn eenige groote terreinen
in de provincie Drente, Groningen, Friesland
en Noord-Brabant, welke met werkloozen
zullen worden ontgonnen. Bovendien zijn in
eenige streken ten behoeve van zeer groote
particuliere ontginningen subsidies in uit
zicht gesteld.
Daarnaast zal medewerking worden ver
leend voor eenige belangrijke werken in de
provincie Noord-Holland. Ook in Limburg
wordt de werkverschaffing uitgebreid.
Tevens zullen voor zoover noodig, de werk
verschaffingsloonen nader getoetst worden
aan de loonen in het vrije bedrijf.
Benige technische herzieningen
Evenals reeds het geval is ten aanzien
van de uitkeering welke inwonende gezins
leden uit een werkloozenkas ontvangen, zul
len de andere inkomsten van de bij een
ondersteunde inwonende gezinsleden, die
een bijdrage voor een werkloozenkas betalen,
niet, naar den aard der inkomsten, voor 2/3
of geheel op het steunbedrag van den kost
winner in mindering worden gebracht, dan
nadat deze inkomsten met een bepaald be
drag per week per gezinslid zijn vermin
derd. Voor gezinsleden beneden 18 jaar is
dit bedrag vastgesteld op 20 cent per week,
voor gezinsleden boven 18 jaar op 50 cent
In aansluiting aan hetgeen reeds lang
geldt ten aanzien van de toepassing der
steunregeling zal voortaan het loon voor te-
werkgestelden, die geen bijdrage voor een
werkloozenkas verschuldigd zijn, 0.50 per
week minder bedragen dan het loon, dat
verdiend wordt door degenen, die wel zooda
nige bijdrage betalen.
Distributie 1
i Levensmiddelen
De Regeering heeft besloten de be
schikbaarstelling van levensmiddelen
aan werkloozen krachtig ter band te
nemen.
Daartoe zal de geheele distributie ge
centraliseerd vanwege het departement
van Sociale Zaken plaats vinden en
zullen* voor zoover mogelijk, verschil
lende levensmiddelen aan de distributie
worden toegevoegd.
Zooals bekend zal zijn, wordt, in opdracht
van den minister van Sociale Zaken en in
samenwerking met het departement van
Landbouw, thans gehakt in blik vervaar
digd. Een 15-tal fabrieken is met het ma
ken van dit product bezig, zoodat. naar
mag worden venvacht, de regeering in het
najaar en in den komenden winter over een
behoorlijk kwantum blikvleesch zal kun
nen beschikken.
Sinds December 1934 heeft distributie
plaats van versche groente. Deze distribu
tie is geleidelijk uitgegroeid en zij neemt
nog steeds toe.
Hoewel versché groente een product is.
dat zich uitermate moeilijk voor distributie
leent, is hiermede resultaat van bcteekenis
bereikt.
Bij den huidigen vorm van distributie
blijven er echter nog bezwaren en leemten
in de distributie bestaan.
Teneinde aan deze bezwaren tege
moet te komen en de leemten aan
te vallen, heeft de regeering beslo
ten om een hoeveelheid groente te
doen inblikken.
Naar verwachting zal hiertoe bin
nen enkele weken kunnen worden
overgegaan.
Geen vernietiging van groente meer
Door dezen maatregel zal zoo goed als
zeker kunnen worden voorkomen, dat ver
nietiging -vjan groente plaats heeft, terwijl
de distributie daarmede zeer zal zijn gebaat.
Verder wordt als goedkoop voedingsmid
del onvermengde margarine, aan werkloozen
en armlastigen verstrekt. Daar deze distri
butie in het vervolg ook door het departe
ment van sociale zaken plaats zal hebben,
wordt in een groote behoefte voorzien.
Aan dit product zal door de regeering bin
nenkort een belangrijk kwantum bak- en
braadvet worden toegevoegd.
Het ligt in de bedoeling van den minister
van Sociale Zaken om in de komende maan
den met spoed te doen onderzoeken, of nog
meer voedingsmiddelen aan de reeds ge
noemde kunnen worden toegevoegd.
Tenslotte wordt er met nadruk de aan
dacht op gevestigd, dat vorenstaand com
plex van maatregelen geen besparing be
oogt op de totale uitgaven voor werlcloozen-
zorg, doch ten doel heeft door wijziging in
de verdeeling der beschikbare gelden reke-
1 ning te houden met de gewijzigde en zich
nog steeds wijzigende omstandigheden.
Voor zooveel van de bovenbedoelde wijzi
gingen het gevolg mocht zijn, dat de steun
van bepaalde personen daalt, zal de vermin
dering aanvankelijk beperkt worden tot ten
hoogste f 1.25 per week t
STEUNMAATREGELEN
PEULVRUCHTENOOGST 1936
Eenigszins afwijkend
van die van 1935
Naar men ons van bevoegde zijde mede
deelt, zullen binnenkort eenige ministerieele
beschikkingen worden afgekondigd betref
fende de steunmaatregelen voor erwten en
lange bruine boonen van den oogst 1936.
Voor groene erwten (waaronder kroonerw-
'en) en schokker-erwten zal, evenals dat
voor den oogst 1935 het geval was, door mid
del van een denaturatie-steun, de markt van
een overmatig aanbod van consumptie-erw
ten kunnen worden ontlast, terwijl ook erw
ten van mindere kwaliteit wederom voor
steun in aanmerking zullen komen.
De wijze waarop deze steun zal worden
verleend, wijkt echter eenigszins af van die,
welke voor erwten van den oogst 1935 werd
toegepast.
Waren de groene erwten van den oogst
1935 ingedeeld volgens 4 kwaliteitsklassen
waarvoor de stand aard-monsters A, B, C, en
D waren vastgesteld en waarvan de richt
prijzen respectievelijk op f 9.—, f 8.50, f 8.—
en f 7.50 per 100 kg. waren bepaald, voor den
oogst 1936 zullen slechts standaardmonsters
voor de 3 eerste kwaliteitsklassen worden
vastgesteld. De richtprijzen voor deze klas
sen blijven op f 9.f 8.50 en f 8.— per 100
kg. gehandhaafd, doch teneinde een meer
geleidelijken overgang mogelijk te maken,
zal de mogelijkheid worden geopend tus-
schenklassen vast te stellen, waardoor b.v.
voor erwten welke niet voldoen aan het
standaardmonster A, doch welke beter zijn
dan erwten van het etandaardmonster B,
een iets hoogere steun gegeven zal kunnen
worden dan voor in klasse B ingedeelde
erwten.
Dit beteekent echter niet, 'dat erwten van
een dergelijke kwaliteitsklasse (de minder
goede erwten) niet voor steun in aanmer
king komen.
Voor deze erwten zal, wanneer zij ge
zond en behoorlijk geschoond zijn (boe-
renschoon) eveneens een denaturatie-
vergoeding worden gegeven gebaseerd
op een richtprijs van f 7.50 per 100 kg.
Tegen dezen richtprijs zullen niet al
leen groene erwten en schokkererwten,
maar alle soorten erwten, mits zij aan
bovengenoemde eschen van gezond en
boerenschoen voldoen, kunnen worden
gedenatureerd. Dc erwten van deze kwa
liteit, mits zelf geteeld, zullen slechts
gedenatureerd kunnen worden door de
telers. Erwten van de andere kwaliteits
klassen kunnen slechts door de handela
ren worden gedenatureerd.
Voorloopig zal niet worden overgegaan tot
het vaststellen van kwaliteitsklassen voor
schokkererwten doch evenals het vorige
jaar zal voor schokkererwten en lange brui
ne boonen steun worden verleend doordat
de Nederlandsche Akkerbouw-Centrale de
bevoegdheid zal hebben van de daarvoor in
aanmerking komende georganiseerden we
derom voorraden tegen de richtprijzen af te
nemen»
Hierbij wordt er weer van uitgegaan, dat
de richtprijs voor goede schokkers en lange
bruine boonen f 1050 per 100 kg. bedroeft
Evenals voor den vorigen oogst zullen bij
denaturatïe monsters van de te denaturee-
ren partijen worden getrokken op basis
waarvan de erwten in een kwaliteitsklasse
worden ingedeeld en de steun wordt vast
gesteld. Tegen de indeeling kan men in be
roep gaan bij het dagelijksch bestuur van de
Nederlandsche akkerbouw-centrale (herclas
sificatie), waarbij het aanbeveling verdient,
bij de denaturatie door den opzichter een
monster te laten verzegelen en dat te be
waren.
Wanneer blijkt, dat de telers op de markt
voor hun producten den richtprijs niet be
reiken. heeft de Nederlandsche akkerbouw-
centrale het-recht, tot verbetering van de
markt en van den afzet, prijsregelend op te
treden door zelf te koopen.
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Aangenomen Naar Santpoort R. H. 01-
deman, voorg. van den Ned. Protestanten
bond te Varseveld. Naar Spijkenisse,
cand. en hulppred. Chr. J. Gall te Rotterdam
Bedankt: Voor Delft: S. van Dorp te
's-Gravenhage Voor Nigtevegt (toez.)
cand. en hulppred. Chr. J. Gall te Rotter
dam.
BAPTTSTE GEMEENTEN
Ds. G. A. VAN DER HOOFT
Ds. G. A. van der Hooft te Over-
:hie herdenkt op 27 Augustus a.s. het
feit dat hij voor 25 jaar zich aan de Nederl.
Hervormde gemeente aldaar verbond. Ds.
Van der Hooft, geboren in 1876, werd in
1903 candidaat in Groningen. In 1904 deed
hij zijn intrede te Domburg, vanwaar hij in
1911 naar Overschie vertrok. De jubilaris is
praetor van den ring Hillegersberg, secreta
ris van de classicale zendingscommissie Rot
terdam en verder bekleedt hij tal van func
ties in plaatselijke besturen en vereenigingen
op Christelijk en sociaal gebied, 's Avonds 27
Augustus zal er in de kerk een feestelijke
samenkomst worden gehouden. Zondag 30
Augustus zal de jubilaris zijn gedachtenisrede
uitspreken.
Ds. A. WEEDER
Ds. A. Wee der, predikant der Ned. Herv.
Gem. te Diepenheim (Ov.), heeft eervol
emeritaat aangevraagd.
I
Ds. A. J. WARTENA
Ds. A. J. Wartena, predikant der Ned.
Herv. Gem te Z e v e n a a r, is met ingang
van 1 Oct. a.s. eervol emeritaat verleend.
Ds. JOH. KWAK t
Na een ernstige ongesteldheid is Donder
dag te Amsterdam in den ouderdom van 55
jaar overleden Ds. Joh. Kwak, predikant
bij de Geref. Kerk van T u i ndorp-Oostzaan.
Ds. Joh. Kwak werd 25 Jan. 1881 te Am
sterdam geboren. Hij deed aan de Theol.
School te Kampen admissie-examen en stu
deerde aan de Vrije Universiteit theologie.
In 1911 candidaat geworden aanvaardde hij
24 Sept. van dat jaar het predikambt bij de
Geref. Kerk van Heerde. In 1916 vertrok hij
naar Culemborg. Hier vooral heeft hij een
groot aantal beroepen ontvangen. Dat naar
Ten Boer (Gron.) werd in 1923 aangenomen.
Sinds 3 Mei 1931 diende Ds. Kwak de kerk
van Tuindorp-Oostzaan wier eerste predikant
hij was.
De overledene die zich in de molïsatiejaren
in_ Culemborg zeer beijverde voor de mili
tairen was een toegewijd voorstander van
den Bijz. Vrijw. Landstorm. Ook was hij
voorzitter van de A.R. Kiesvereeniging te
Tuindorp-Oostzaan.
Ds. Kwak zou 24 Sept. a.s. zijn 25-jarige
ambtsbediening herdacht hebben.
De begrafenis vindt plaats a.s. Maandag
middag om 1 uur op de Algemeene Begraaf
plaats te Heemstede. Vooraf wordt om 11 uur
een rouwdienst in de Geref. Kerk van Tuin
dorp-Oostzaan gehouden.
ALGEM. SYNODE
DER NED. HERV. KERK
Vijftiende zitting
Na opening brengt de heer v. d. Bosch
rapport uit over de persoonlijke kerkvisi
tatie. Dit rapport dat uitmunt door zake
lijkheid en groote helderheid geeft een dui
delijk overzicht over collecten en allerlei
arbeid, ook over vele toestanden.
Het geeft aanleiding tot allerlei opmer
kingen en langdurige bespreking. Het wordt
met dank aan den opsteller aanvaard. Zoo
was het. ook met de rapporten van den
heer Cremer, die naar aanleiding van de
persoonlijke kerkvisitatie rapporteerde over
een deel van Friesland en Utrecht.
Prof. Kor ff had eenige voorgestelde
wijzigingen in de reglementen als lid van
de commissie van eindredactie aangebracht,
en van toelichting voorzien zoodat zij ter
consideratie aan de Prov. Kerkbesturen en
Class, besturen kunnen aangeboden worden.
De commissie voor diaconale armenzorg
had een uitvoerig verslag gegeven van haar
arbeid in 't algemeen en van samenkomsten
die zij gehouden had in verschillende dee-
len van ons land om allerlei kwestie*,
vooral in deze dagpn te behandelen, met
diakenen en soms met predikanten. Be
stuursleden zijn: Ds. v. P aas sen, de
heer Middelhoven, de heer Welling.
Dr. A d r i a n i, de heer Hemmes, Ds. A.
B. te Winkel. Er was ook veel samen
werking met de federatie van diakenen.
Samenkomsten werden gehouden te Zie-
rikzee. Breda, Apeldoorn, Leiden en te Gro
ningen. In de laatste provincie werd ge.
waarschuwd tegen het lichtvaardig aan
vaarden van de verplichting van onderhoud
der graven rondom de kerk tegen een vaak
te kleine vergoeding.
Veel gebruik werd er gemaakt van
de commissie van advies inzake de
belasting van de doode hand. De
commissie vroeg ook om de opstelling
van een circulaire aan kerkeraden en
kerkvoogdijen om een nauwkeurig
toezicht te houden op de bezittingen
en rekeningen.
De heer O o s t e r h o f f, lid der commissie
voor de nieuwe wetsvoorstellen rapporteer
de over de voorstellen van de class, verga
deringen van Edam, Leiden en Gouda om
beter toezicht, b.v. door een accountant op
de verschillende fondsen. Het class, bestuur
heeft reeds de bevoegdheid zulk een onder
zoek te doen instellen. De voorstellen wor
den dus afgewezen.
Wegens een synodus contracta en com
missievergadering wordt de zitting ver
daagd tot Zaterdagmorgen tien uur.
BOND VAN CHR. GEREF.
MANNENVEREENIGINGEN
De zevende Bondsdag
te Amsterdam
Woensdag hield in het kerkgebouw der
Chr. Geref. Gem. te Amsterdam-West bo
vengenoemde Bond zijn zevenden Bonds
dag onder leiding van den waarn. voorzit
ter ds. C. van der Zaal, lid der Tweede
Kamer.
Nadat de vergadering op de gebruikelijke
wijze was geopend, hield de voorzitter een
openingsrede, naar aanleiding van het
woord uit den Corintherbrief: „Houdt U
Mannelijk".
Mededeeling werd gedaan, dat de voor
zitter, ds. v. d. Molen uit Rotterdam, we
gens lichamelijke omstandigheden, als zoo
danig zijn ontslag heeft genomen. Besloten
werd hem dank te betuigen voor hetgeen
door hem in het belang van den Bond was
verricht
Het jaarverslag van den secretaris getuig
de van toenemenden bloei van den Bon<t.
In het afgeloopen jaar waren acht vereeni
gingen als lid toegetreden, zoodat het aan
tal aangesloten vereenigingen thans 23 be
draagt. Het financieel verslag gaf reden
tot opmerkingen en sloot met een klein ba
tig saldo. Op den volgenden Bondsdag in
1937 zal door een daartoe aangewezen com
missie een ontwerp-statuten en huishoude
lijk reglement worden ingediend, daar het
bestaande niet meer aan alle te stellen
eischen voldoet. Besloten werd het orgaan
van den Bond, genaamd „Ons CorresDon-
dentieblaadje", dat bij wijze van proet in
het afgeloopen jaar in plaats van twee
maandelijks eens per maand verscheen
voortaan steeds maandelijks te doen ver
schijnen. De behoefte aan een eigen blad
wordt algemeen bij de aangesloten vereeni
gingen gevoeld. In verband hiermede werd
een voorstel van de vereeniging Deventer
aangenomen, om de bondscontributie te bp-
palen op 1,per jaar en per lid van eik»
aangesloten vereeniging, waarvoor dan aan
alle leden gratis het Bondsblad wordt toe
gezonden.
Tot bestuursleden werden herkozen de af
tredende leden ds. C. v. d. Zaal te Deo
Haag en A. Kool te Dordrecht.
De vertegenwoordiger van den Bond van
Chr. Geref. Jongelingsvereenigingen, als
mede de vertegenwoordigster van den Bond
van Chr. Geref. Meisjesvereenigingen ir-
Nederland spraken de vergadering toe en
brachten de felicitaties van hun respectie
velijke Bonden over.
Na nog eenige huishoudelijke zaken te
hebben afgedaan, waarbij tevens een admi
nistrateur voor het bondsorgaan werd be
noemd, werd de huishoudelijke vergadering
gesloten.
Na een kleine pauze werd er een open
bare vergadering gehouden, waarin als
spreker optrad ds. G. Salomons, van
Amsterdam, met het onderwerp „De Bue.b-
manheweging". Aan de daarop volgende be
spreking van het onderwerp namen n'et
minder dan vijftien aanwezigen deel. Een
zeer ernstige bespreking en beantwoording
der vragen waren hiervan het gevolg.
In de beide vergaderingen was de op
komst zeer goed. Er heerschte op dezen
goedgeslaagden dag een zeer opgewekt
Bnndsleven.
De vergadering werd te omstreeks vijf
uur nam. op de gebruikelijke wijze gesloten.:
De Bondsdag van den Bond van Geref.
Mannenvereenigingen in Nederland wordt
Woensdag 5 Augustus te Groningen gehouden.
De Geref. Kerk te Groningen (stad) is de
grootste in ons land. Op de Zuiderbegraaf
plaats bevindt zich het grafmonument van
Ds. Hendrik de Cock. In de provincie Gronin
gen begon de Afscheiding, zoodat èn Gronin
gen èn de Ommelanden (de provincie) bij de
leden van den Bond wel menige herinnering
zullen wakker roepen.
Voor verdere bijzonderheden omtrent den
Bondsdag verwijzen we naar een advertentie,
welke vandaag in ons blad is opgenomen.
die anders opzien tegen de
4 critiek© dagen, vreezen ze
niet meer, dank rij
een plan'a ardig middel.
uitwendig aan te wenden,
HELPT ONMIDDELLIJK tilt
Orlgineele flac. 75 c. Proefflac. 15 c.
Bij Apotheken en Drogisterijen <-
Import: H. TEN HERKEL, Hilversum,
die U op verzoek gratie en franco
brochure over COS toezendt.
Laat Uw reis niet bederven
neemt COS mee
MAANDAG 3 AUGUSTUS
HILVERSUM I 1875 M. Algem. Programma,
verzorgd door de VARA. 10.00 vm. VPRO.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 11.00
Vervolg voordracht. 11.45 Vervolg voor
dracht. 12.45 VARA-Orkest. 2.00 Trio S.
de Gorter en gram.pl. 4.30 Voor de kin
deren. 6.00 Orgelspel. 6.30 VARA-Orkest.
7.30 VARA-Orkest. 8.03 Berichten A.N.P.
9.20 Voordracht. 10.00 Berichten A.N.P.
10.05 Orkest.
hilversum n 301 M. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing. 8.159.30 Gram.pl.
10.30 Morgendienst door Ds. S. IJ be ma,
Ned. Herv. Pred. te Doorn. 11.00 Chr.
Lectuur. 11.3012.00 en 12.15 Gram.pl.
12.30 Orgelconcert. 2.00 Kinderkoor
„Klein Hosanna". 2.35 Causerie. 3.15—-
3.45 Vervolg Concert. 4.00 Bijbellezing
door Ds. S. G. Bloem, Geref. Pred. te
Niezijl (Gron.). 5.00 Concert. 6.30 Vra
genuur. 7.00 Berichten. 7.15 Vragenuur.
7.45 Reportage. 8.00 Berichten ANP. 8.15
Kon. Militaire Kapel. 9.15 Causerie. 9.35
Vervolg concert. 10.1512.00 Gram.pl. Na
afloop: Schriftlezing. (Om 10.30 Berich
ten ANP.).
DROITWICH 1500 M. 11.50 Sextet. 12.50
Orkest. 2.20 Militair concert. 3.40 Het
BBC-Welsch-orkest. 4.40 Reportage. 5.15
Reportage uit Berlijn. 5.25 Sportreportage.
6.20 Berichten. 6.50 Orgelspel. 7.20 Orkest.
8.20 Populair concert. 8.50 Radiotooneel.
10.10 Buitenlandsch overzicht. 11.50 Be
richten.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Orkestconcert.
4.20 Symphonieconcert. 5.50 Orkestcon
cert. 8.20 Zang. 9.05 Symphonieconcert.
KEULEN 456 M. 9.20 Solistenconcert. 10.20
Hans Bund en zijn orkest. 12.20 Militair
concert. 2.20 Gevar. concert. 4.20 Omroep-
Amusements-orkest. 6.20 Populair con
cert. 8.30 Opera-uitzending. 11.051.10
Omroepkleinorkest en populair orkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.30 Blaas
orkest en Olymp. Reportage. 10.35 Olym-
pia-Echo. 11.20 Omroepkleinorkest, Hans
Bunds orkest en solisten.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN
De bijna 60-jarige G. J. van Rhijn, reizi
ger en magazijnbediende te Hoogeveen,
is Donderdagavond gaan visschen in het
Griendtsveenkanaal, nabij de Hanindo-
fabrieken. Te omstreeks half negen is hij
daar nog gezien.
Gistermorgen ontdekte men in zijn pen
sion, dat hij daarin niet was teruggekeerd.
Zijn bed was onbeslapen. Bij een ingesteld
onderzoek bleek de fiets van den heer vart
Rhijn nog nabij de Hanindofabrieken te
staan, terwijl zijn hengel in de haven van
Griendtsveen drijvende werd gevonden. On
middellijk werd door de rijks- en gemeente
politie het water met een dreg afgezocht.
Ter hoogte waar de heer van Rhijn had
zitten visschen is na eenigen tijd het lijk
opgehaald.
KAPITALE BOERDERIJ AFGEBRAND
Tengevolgevan höoibroei is gisteravond
om 8 uur brand ontstaan in de kapitale
bqerdorQ _van den veehouder ,G. ten Kloos
ter in de buurtscKap te Velde, onder
Z-w artsluis
Hoewel er zeer weinig wind was, stond
in minder dan geen tijd het geheele com
plex van schuren, groote hooimijten en
woonhuis in lichter laaie. Zeer groote hoe
veelheden hooi zijn verloren gegaan. Het
vee kon worden gered, alsook veel huis-
GASONTPLOFPING
Alles goed afgeloopen
Gisteravond omstreeks 8 uur heeft in
een perceel aan de Nassaukade 151 te Am
sterdam op de eerste verdieping een gas
ontploffing plaats gehad, die goed is afge
loopen, doch waarbij de materieele schade
tamelijk groot was. Een kraantje van een
gasfornuis was opengestooten en toen eeni
gen tijd later de bewoners een ketel water
wilden opzetten, ontplofte het vrijgekomen
gas. Het fornuis vloog uit elkaar en een
groot deel van de keukeninventaris werd
vernield. Ook de ruiten in de huiskamer
sprongen. Er hadden geen persoonlijke on
gelukken plaats en er ontstond ook geen
brand.
T
BOERDERIJ AFGEBRAND
Gisteravond brak brand uit in de kapitalo
boerderij van den heer J. de Haas te Ros
malen. In een oogwenk stond het geheele
huis in lichter laaie. De brandweer van Ros
malen slaagde erin de in de nabijheid ge
legen huizen te behouden. De boerderij is
ovenwei geheel een prooi der vlammen ge
worden. De landbouw-inventaris en de in
boedel gingen verloren. De oorzaak is ver
moedelijk te wijten aan een lek in den
schoorsteen. De schade wordt slechts g3-
deeltelijk door verzekering gedekt.
KLOKKEN VOOR LEKKERKERK
De twee groote luidklokken voor Lek
ke r k e r k zullen gegoten worden door
Petit en Fritzen te Aarle-Rixtal. De keuring
is opgedragen aan den heer J. Vincent, den
beiaardier van het K%n. Paleis.
Feuilleton
(73
door H. KINGMANS
Er verliep een uur, waarin de verwarring al grooter wer'1.
Jezuïeten doken even op, slopen door de menigte, die ophitsend,
o;n dan ijlings te verdwijnen.
Opeens klonk trommelslag uit de verte en het gonzende
gesuis van een naderende volksmenigte, welke onheilspellende
klanken steeds dichterbij kwamen.
Omstuwd door een tierende volksmenigte marcheerden de
Leiden Spaansche soldaten uit de voorstad, komend uit de
Üostirstraat de Groote Markt op. Op hoed of borst waren zij
getooid met groene haagdoorntakjes, hen door de bewoners
der voorstad uitgereikt. Deze hadden hen ook met schuiten
over de gracht gebracht en ladders aangedragen, waarop do
soldaten bij de Steentilpoort de stadsmuren beklommen.
De Spaansche soldaten, sinds den tijd van Caspar de Robles
er uit geweerd, waren in de stad! En hun vastberaden optreden
wees er op, dat zij van plan waren, bezit van de stad te nemen.
Uit den mond van Geert van Enschen, die geen nadere orders
afwachtte, klonk een snerpend bevel: de vuurroeren werden
aangelegd; er weerkaatsten schoten tegen de hooge huizen van
de Markt; een geschrei steeg op; er vielen gewonden.
Op den hoek van de Gelkingestraat en bij den ingang der
Ebbingcstraat waren eveneens burgervendelen opgesteld, tot
yuren gereed.
Nóg hachelijker werd de toestand, toen van de Vischmarkt
het vliegend vendel van Focke Everhardes, ook getooid met
Meitakjies, dus met de soldaten gemeene zaak makend, ten
getale van een zeshonderd man het marktplein opstormde.
Aart Sebensz, hevig geschrokken van de gebeurtenissen, hield
zijn hart vast: dat werd een vecht-, een moord-, een bloedpartij!
Maar nauwelijks was het vliegend vendel op de Markt, of
Van het bordes van het Stadhuis rende de forschè gestalte van
George van Liauckema, den bevelhebber der vesting. Onder het
loopen trok hij met een vastberaden, kloeke trek op het gelaat
zijn lange degen en sprong midden in den wirwar zijner soldatsn
met stentorstem om stilte schreeuwend, daar hij met hen praten
wilde.
Zijn moedig optreden miste niet de gewenschte uitwerking.
Het werd stil. Aart Sebensz. hoorde de duidelijke stem van
Liauckema, die zijn soldaten bezwoer, geen opstand te maken.
Hij deelde mede, dat hij met de burgers zou leven en sterven
en dat hij niets anders zou doen dan handelen overeenkomstig
den wil van Burgemeesteren en Raad.
Het gezaghebbend woerd vond ingang bij de groote meerder
heid der soldaten. Zij lieten hun dreigende houding varen, ai
bleef het nog lang rumoerig in de belegerde stad.
Want het grauw van het Schuutendeep stoorde zich nist
aan Liauckema, doch bleef eischen, dat de vesting niet zou
worden overgegeven.
Een zondebok werd verlangd. Dat zou Ten Buer wezen, «lie
immers steeds naar den vijand werd afgevaardigd en van wien
men vernam, dat hij uit het kamp te Helpen was teruggekeerd
Tierend trok men naar zijn woning, waar de inmiddels
gewaarschuwde afgezant niet te vinden was, daar hij zich
had verscholen. Geen nood: als de man er niet was, was zijn
huis er! Het werd bestormd en totaal uitgeplunderd.
Behalve het burgervendel, dat bij de Waag de wacht betrok,
waren alle vendels, die niet op de wallen dienst deden, ingerukt.
Moe begaf ook Aart Sebensz. zich naar zijn huisje in h°t
Noorden der stad, om uit te rusten, teneinde des avonds weer
dienst te verrichten.
Het rumoer was tot de drie vrouwen doorgedrongen. Met
moeite hadden zij Menno in huis kunnen houden, daar de
jongen brandend nieuwsgierig was, te weten wat er op de
Groote Markt voorviel. Wel bereikten geruchten de woning,
doch bizonderheden wisten de vrouwen niet. Vooral Sibrigje
was doodelijk ongerust over het niet verschijnen van Aart:
was hij dien nacht op de wallen gewond of gedood; of werd
hij betrokken in het tumult op de Markt?
Met vreugde werd zijn komst begroet Maar Aart, uitvoerig
verslag van het gebeurde uitbrengend, was niet vreugdevol
gestemd. Wel was het oproer bedwongen, maar hij vreesd.»,
dat onder den indruk van het optreden der soldaten en het
grauw de Vroedschap bakzeil halen zou en het besluit, om
tot onderhandeling met de Graven Van Nassau over te gaan
herroepen. En dan was de benarde vesting nog even ver als
te voren.
In den loop van den dag werd dat vermoeden bevestigd.
De verslagenheid, gewekt door het feit, dat het oproer aan
vijf burgers het leven had gekost, week hij velen, zij het tie
minderheid der burgerij, voor het heugelijk nieuws, dat Van
Liauckema met de heeren ten Stadhuize had vergaderd en
met elkander gezworen had, de stad verder te verdedigen,
zoo lang zulks mogelijk zou zijn. Zij hadden elkaar beloofd
te leven en te sterven ten dienste Zijner Majesteit. En alsof
men elkander op het woord niet vertrouwde was er een
geschrift van opgesteld, dat hoofd voor hoofd werd geteekend.
Het krijgsvolk werd niet meer naar de voorstad gedirigeerd,
maar bleef onder direct bevel van Liauckema in de stad,
terwijl burgemeèster Jarges, die uitermate in zijn schik was
over den loop van zaken, werd aangesteld tot kolonel over de
burgervendels.
De groote meerderheid der burgerij was heftig teleurgesteld
over de besluiten van dien dag. Maar zij voelde zich machteloos,
daar het geweld het heft in handen had.
Moedeloos begaf Aart Sebensz. zich aan den avond 'weer naar
zijn vendel, dat als steeds op de Markt werd opgesteld, om dan
naar de wallen te marcheeren. De vreugde over het feit, dat
het beleg op een eind liep, was nu verkeerd in droefheid. Wie
weet, hoe lang het nog duren zou, eer cot overgave werd
besloten! Ontzet zou wel niet komen opdagen. Maar de sterke
vesting kon het lang uithouden, te meer, daar er voor maanden
voedselvoorraad aanwezig was. Ook aan kruit en lood was er
geen gebrek, want de kruitmolen draaide dag en nacht
Nauw was het vendel van Geert van Enschen bij de wallen
gearriveerd, of kommandant Van Liauckema verscheen, verge
zeld van eenige heeren uit de Magistraat.
Men wilde blijkbaar betrouwbare lieden op de wallen, wauf
allen werden uitgenoodigd, het geschrift van onderlinge trouw
te teekenen, dat op het Stadhuis was opgesteld.
Aart Sebensz. aarzelde. Het eenvoudigste was, om te teekenen
Dan was hij van alles af. Maar dat streed tegen zijn geweten.
Uit het feit, dat onderteekerting werd verlangd, maakte hij op
dat de vroeger gedane eed, niet n eer geldig was. Het was dia
eed geweest, die hem in het burgervendel strijden deed, tegaa
zijn geloofsgenooten. Onderteekende hij nu, dan verbond bij
zich opnieuw.
Zijn aarzeling behoefde niet lang te duren. Een burger uit
de Ebbingestraat, hij beleed de Gereformeerde religie, weigerde
te teekenen. 't Werd hem niet kwalijk genomen. Hem werd
alleen gezegd, dat hij onmiddellijk naar huis had te gaan ea
dat hij zich niet meer op de wallen mocht vertoonen.
Aart Sebensz. weigerde ook. En een half uur later was hij
thuis, het gebeurde verhalend en rreedeelend, dat hij niet
meer tegen Munco en de zijnen te vechten had.
.(Wordt vervolgd).
