m
u
m
M
m
m
m
i
j
li
i
i
B
i
Hf
i
i
gj
i
K
B
i?
jj
hij
i
P
i
ui
g
m
m
Beroepsraadsel
De letters van de naamkaartjes vormen in ge-
Svijzigde volgorde aanduiding van 's mans beroep.
L. A. RIEM-PAAPE. URK.
GER. TEERBOON.
SCHAAKRUBRIEK
Redacteur: W. J. H. CARON. Jacob Marisstraat 42,
Amsterdam-West. Men wordt verzocht correspon
dentie over deze rubriek aan bovenstaand adres
te richten.
Probleem no. 503
yan: R. MAYER
W',
1wm
%/m
Wm
Wit begint en geeft in drie zetten mat
f*Vit (8)- Kul, Dbl, Tb2, Tel, LdG, Pc3, pi.d2, eG
gwart (13): Kdi, Tf8, Lc8, Lf6, PgG, pi.a5, aG, b7,
cd, d3, du, g7, h4
probleem no. 504
yan: K. A. L. KUBBEL
ém.
I
i
m/m
I
f Wit begint en geeft in twee zetten mat
Wit (6): Kh8, Dh5, Tb6, Tfi, Le6, Pb3,
Zwart (12): Kal, I)f2, Tu7, Tel, La3, Lgl, Pbd, Pdd,
pi.aü, b7, b2, hG
Men wordt verzocht de oplossingen binnen acht
(dagen in te zenden.
Oplossing van probleem no. 501
Van: F. NOVEJARQUE
Wit (11): Kh4, Das, Tb3, Tc2, Lr7, Lgl, Pdl,
Pe6, pi.c3, e2, 13
Zwart (7): Kcl, Tb4, TbS, Pc6, pinl, e5, 15
Mat in twee zetten
Sleutelzet: 1. Pdd—b5!
Oplossing van probleem no. 502
Van: R. MAYER
Wit (5): Kg8, Dbl, LfG, pi.dG, g7
Zwart (11): Ke8, Td3, Te3, Lal, Lg2, pi.bd, d5, d7,
eo, gd, h7.
Mat in drio zetten
Sleutelzet: 1. Dblc2
Varianten Lc3 2. Da2 cnz.J
,Tc3 2. Df5 enz.
Goede oplossingen ontvangen van: J. Bruijne
(501, 502) Slootdorp; A. do Groot (501)Th. Visser
(501, 502) Rotterdam; G. G. den Hollander (501,
502) Harderwijk; M. Opbrook (501, 502); H. C. J.
Spier (501, 502), B. Postma (501, 502; 499, 500 vor,
rubr.) Den Haag; Th. F. Pieters (501, 502; 499 vor.
rubr.) Zeist; J. A. Scheepmaker (501, 502) Noord*
wijkerhout.
CORRESPONDENTIE
'Allen, die mij dezer dagen hun* gelukwenscheiï
gezonden hebben, zeg ik hierbij van harte dank!
B. P. Zal uw probleem nazien.
G. G. den H. Vennoedelijik begin Augustus in S.
COLLE-OPENING
Gespeeld te Ostende 1936
Wit: DOMENECH Zwart: LANDAU,
1 Pgl—f3 d7d5
2 d2—dd Pg8—f6
3 e2e3 c7—c5
4 Lfld3 c5—cd?
Dit kan het zwarte spel niet dragen, daar zwart
bij wit reeds het openingstom po achter is. De aan
deze opstelling bestede tempi, houden niet alleen
zwart's ontwikkeling tegen, maar blijken wegge
worpen te zijn, zoo wit op den dame-vleugel aan-
Valt 5 Ld3e2 Lc8—15?
Nu wordt de zwarte stelling nog voozcr. De looper
mag in deze situatie alleen voor de verdediging
van cd en b5 benut worden. De aanvallende bewe
ging van den tekstzet is misplaatst,
6 0—0 Pb8—c6
7 b2b3
Zeer goede ondermijningstactiek
7 b7—b5
8 Lel—b2?
Het bederf van het beste is hot slechtste! De loo
per doet weinig op b2. Wit had de zwarte stelling
moeten opblazen met a2ad! Het spel komt don
geheel open te liggen, waarbij de slecht ontwik
kelde zwarte koningsvleugel wit liet beste spel
Nu wit echter zijn kansen niet waarneemt, slaat
de voosheid der opgeschoven zwarte pionnen om
in kracht!
a e7c6
a3?
Nog verdiende a2-a4 verre de voorkeur, ofschoon
Do5! 10. aXb DXb5 wit belet op cd te slaan we
gens DXb2. Hier ziet men tie zwakte van Lb2.
Men merkt op, dat na 8. ad niet goed Daö kan
volgen wegens Leld2!
9 Lf8—dG
10 Pbld2 0—0
11 Pf3e5 -
Op fijne wijze toont zwart aan, dat wit zijn tijd
van aanvallen gehad heeft. He aanvalsmoed der
zetten 11 en 12, onjuist van tijdstip en van plaats
is een bravour, die aan Don Quichoterie doet
denken.
11 Dd8—c7!
12 f2— fd
Dit loopt geheel verkeerd af. Het beste was nog
ruilen op c6.
12 Cd—c3!
Geen pionoffer!
13 Lb2Xc3 Pc6Xe5
ld Lc3a5 Dc7Xa5
15 fdXe5 Da5—c3
16 eSXdG Lf5Xc2
17 Ddl—el Dc3Xc3f
18. Kgl—hl De3Xdd
19 Le2Xb5 Ddd—b6
20 Del—g3
Dekt niet alleen d6, maar dreigt ook TXfG en
zwart kan niet terugslaan. Het nadeel is echter,
dat zwart op b5 nemen kan. Het komt dus neer
op ruil van Lb5 tegen PfG. Nu zwart vóór staat,
is afruil in wit's nadeel. Daarom had zwart een
voudig op deze variant kunnen ingaan.
20 PfG—cd
21 Pd2Xe4 LcSXed
22 Lbaad
Dat deze looper op het bord gebleven is, bcteekent
voor het witte spel nog wel wat: de witte d-pion
kan naar d7 en oefent drukking uit.
22 dodd
23 Tal—cl dd—d3
2d dG—d7 Ta8—d8
25 h2h4 DbGa5
26 Dg3—go
Zonder de zwarte koningin komt de zwarte d-pion
niet licht verderl
26 f7—f5
Daarom ruilt zwart niet, en laat geen afruil toe.
27 Dg5e7 Da5-d2
Zwart vreest niet 28 DXe6f KhS, 29 Tgl (het
eenige), daar 29 LXê2t. 30 TXg2 een toren
wint (DXclf).
28 De7g5 Dd2—b2
29 hd—h5 Kg8—f7
Zwart had hier wel h6 kunnen spelen. Na 30 DgG
TfG behoeft 31 DeSf TX«8, 32 dXeDf Kh7 niet
gevreesd te worden wegen de dreiging Df2 en
Dhdt
30 Tel—el h7h6
31 Dg5gGf Kf7—g8
32 Dg6XeGf Kg8h8
33 DeG—gG
Het veld g2 moet worden bewaakt.
33 Db2Xa3
Nu was Tf6 niet meer mogelijk: b.v. 3d DeSf TXoS,
35 dXeDf Kh7, 36 TXed!
3d Khlh2 Da3e7
35 g2g3 Dc7c5
36 Tfl—gl?
Dit staat gelijk met zelfmoord.
36 Dc5—f2f
37 Kh2h3 Led—f3!
Dreigt mat in twee zetten: Lgdf en Dh2t.
38 Tgl—hl Lf3—g2f
Opgegeven. Na 39. Kh2 volgt Lflt. En 39 Kbd
leidt na Dddf, 40 Dg4 DX«4t ook tot liet eind.
Ondanks de fouten een frissche en levendige partij.
Uw bfelünqsifellinq waard)
Een en ander over kouvatten
Het is van algemeene bekendheid, dat er nauw
.verband bestaat tusschen daling van temperatuur
en liet optreden van verkoudheid. Een Duitsche
specialist heeft aan de hand van een rijk onder-
zoekings- en vcrgelijkmateriaal deze kwestie
nauwkeurig bestudeerd. Hij kwam tot het resul
taat, dat men de nadeelige werking van koude op
drie wijzen kan demonstreeren. In de eerste plaats
kent men de plaatselijke „bevriezingsverschijn
selen, waarbij voornamelijk veranderingen van
den celloïde-toestand in de cellen en weefsels op
treden. In normale temperatuur verandert deze
toestand gauw. Overigens is hier niet alleen de
kou oorzaak, maar tevens wind en vocht.
Een vorm van kouvatten, die meer, zoo niet ver
reweg het meest voorkomt, is die, waarbij afkoe
ling van een bepaald lichaamsdeel ziektever»
schijnselen teweegbrengt in vèr verwijderde dee-
len. De koudcprikkel is dan door het zenuwge
stel overgebracht. Onze gewone „ncusverkoud-
heid" is niet anders dan een dergelijk verschijn
sel. Hierbij kan bijv. een plaatselijke afkoeling
der voeten een ziekelijke verandering van de
neusafschciding veroorzaken. Op dezelfde ma
nier kan „kou op den buik", dus afkoeling def
buikhuid, een ziekte der bronchiën of der nieren
teweegbrengen.
De derde vorm, waaronder het lichaam door kou
aangetast kan worden, zit in het sterk vermin
derd weerstandsvermogen tegen infectie bij een
bestaand verkoudheidsverschijnsel, bijv. cattarrh.
Vooral infectiën, die door den adem worden overl
gebracht* zijn dubbel gevaarlijk voor verkouden
menschcn. Maar al te vaak lQopt een „doodge
wone verkoudheid" uit in roodvonk, mazelen,
diphterie, enz. Intusschcn is die kans voor vol
wassenen veel minder groot dan voor kinderen,
want kinderen, zelfs kerngezonde, hebben toch al
veel minder weerstandsvermogen tegen besmette
lijke ziekten dan volwassenen.
Koolzuur als geneesmiddel
voor open wonden
Dr. Felix Mendel in Essen heeft in den grooteH
wereldoorlog met gunstig gevolg vele gevallen
van etterende wonden behandeld met koolzuur,
IIij gebruikte een soort bruispoeder, bestaande
uit dubbel-koolzure natron,, wijnsteenzuur en
suiker. Deze poeder, samengesteld uit vrij groote
korrels, wordt op de etterende wonden gestrooid,
liet vocht in de wond verbindt zich met het poe
der, waardoor koolzuur onstaat. Dit koolzuur
heeft een slcrk dcs-infecteerende en hcelcnde
werking. Wanneer het poeder niet al te fijn is,
regelt do vorming van het koolzuurgas zich naar
de hoeveelheid uittredend vocht. Het etteren
houdt spoedig op. In 't begin veroorzaakt het poe
deren eon branderig gevoel, doch ook dit ver
dwijnt na Uc eerste behandeling.
342
DONDERDAGAVOND
De problemen, waarmede de internationale diplo
matie zich zoo naarstig bezig houdt hebben het
eigenaardige, dat men ze van week tot week ziet
ontwikkelen en allengs in afgeronden vorm komen,
totdat de tijd aanbreekt waarop men kan consta-
teeren: deze vrucht is rijp geworden en ligt thans
ondier den hoorn. Zulk een aangelegenheid, die
tot afwikkeling is geraakt, is bijvoorbeeld het
vraagstuk van de verdediging der Turksche zee
engten Veel is daarover te Montrcux gepraat, op
do conferentie, die over de Turksche aanvraag
der romilitarisatie kreeg te beslissen. Zoonis reeds
van meet-aan wel vast stond heeft geen der deel
nemende landen zich tegen den wensoh van het
regiem van Kcmal Ataturk verzet. Practisch im
mers zou zulk een verzelgeen beduidenis hebben
gehad, omdat het request der Turken louter uit
een soort vain hoffelijkheid geschiedde. Hun be
sluit, de defensie van de voor hen strategisch zoo
uiterst belangrijke wateren weder zelf ter hand
te nomen, stond van te voren reeds vast. De be
sprekingen gingen er dan ook in hoofdzaak om,
welke rechten in de Dardenellen, den Bosporus
en de Zee van Marmora aan de zgn. Zwarte Zee-
Btaten en aan de overige maritieme mogendheden
zouden worden toegekend. Welnu, Sovjet-Rusland,
Turkije's vriend ,kan in dit opzicht tevreden zijn.
De Zwarte Zee blijft practisch een mare clausum,
een gesloten zee, waarin de oeverstaten naar wil
lekeur hun violen kunnen laten manoeuvroeren,
en de andere mogendheden slechts zoodanige con
tingenten mogen zenden, als hun na aanvraag
bij den Turkschen deurwachter, overeenkomstig
verdragsbepalingen, zal worden toegestaan. Do
Russische vloot daarentegen zal ongehinderd kun
nen uitloopen naar de Middellandsche Zee, en dus
in bcteekenis ongemeen winnen, wijl zij de Zwarte
Zee aohter zich houdt als een niet te forceeren
schuilhoek, die door den Turk stevig wordt toe-
gegrendeld. Uit den wereldoorlog dateert nog
versch de heugenis, hoe solide deze toegangs
poorten gesloten kunnen zijn. Wie Turkije te
vriend houdt, zal daarvan aanmerkelijke voor-
(doelen hebben.
Buiienlandscli Overzicht—
Turksche troepen de oude, ontmantelde zee-engten-
forten uit den wereldoorlog weder bezet, terwijl
hun oorlogsbodems de tusschen-gelegen wateren
binnen voeren. Heel Turkije was bij deze gebeur
tenis paar men zegt in een paroxisme van vreugde.
Natuurlijk geldt deze vreugde niet de mogelijk
heid, dat men in de toekomst weer eens opnieuw
voor zijn zelfstandig volksbestaan zijn bloed zal
moeten vergieten. Zulk een vooruitzicht stemt
zelfs den meest paraten patriot nadenkend. Maar
de gelukte herbezetting is het sluitstuk op den
grootschcn arbeid, door Kemal Pasja in de dagen
van den ergsten Turkschen neergang ondernomen.
Zij symboliseert voor de herboren natie het her
winnen van haar aanzien en van haar souvereine
rechten, Zoo beschouwd beteekent dit alles een
compensatie voor een haar door den loop der
jongste historie opgedrongen minderwaardigheid
complex. „Kemal", die naar volmaaktheid
streeft, gelijk dit woord zeggen wil, draagt een
inhoudsrijken naam inderdaad met eere!
Het is zeer wel te begrijpen, dat de Italianen
met dezen gang van zaken in het geheel niet
tevreden zijn. De Middellandsche Zee beschouwen
Bij als „Mare nostrum", hun speciale zee, en zij
weren daaruit bij voorkeur allen invloed, die zich
tegenover de hunne stelt De Russische vloot, als
nieuwe machtsfactor uitde Zw. Zee tevoorschijn
getreden, bevalt hun allerminst Evenmin als
Duitschland op deze versterking van den Russi-
6chcn invloed gesteld is. Berlijn en Moskou immers
eijn onverzoenbare antagonismen. De beide „recht-
sche" dictatuurstaten zullen derhalve wel al hun
invloed aanwenden om door eenparigheid van op
treden hun gezamenlijke positie tegenover het
overige Europa te versterken. Het komende Lo
carno-consult zal, zoo het doorgaat, daarvan een
zeer interessant voorbeeld kunnen zijn.
Onbekommerd daarover hebben intusschen de
Op een catastrofale wijze zijn in Spanje de dingen,
die daar reeds zoo langbroedden, tot een uitbar
sting gekomen De anarchistische toestanden, (te
op het Iberische schiereiland heerschten, dank zij
het onvermogen tot regeeren van een zeer slap
links kabinet, hebben een zóó felle reactie uit
gelokt als zelfs door den meest pessimistisohen
toeschouwer niet wel voor mogelijk zal zijn ge
houden. Een samenspanning van leger-officiercn
heeft een breed opgezette poging ondernomen,
om de macht aan zich te trekken en de ontzet
tende Augiasstal te reinigen. De rebellen begonnen
hun actie in de kolonie Marokko, aan de over
zijde van de Straat van Gibraltar, waaraan het
waarsohijnlijk is te danken, dat zij huin basis zoo
oreed hebben kunnen leggen en vervolgens zoo
snel_naar Europeesch-Spanje kunnen uitbreiden
Generaal Franco en de aanvoerders, die hem in
zijn revolte ter zijde staan, wisten zich zeer spoe
dig van het territoir der geheele kolonie meester
te maken en vanuit dit steunpunt, dat tevens hun
reservoir is, zonden zij hun stoottroepen over de
Straat, naar de zuidelijke havens van Cadix, Alge-
ciras en La Linca. De aldus ontketende opstand
verspreidde zich door overig Spanje met de snel
heid van een loopend vuur; gebied na gebied viel
den opstandelingen toe, al bleven hun de tegen
slagen, de verliezen aan materieel en manschap
pen, de bombardementen en de straatgevechten
niet bespaard De link6ohe regeering, die zoozeer
met communistische tendenzen is doordrenkt, heeft
niet geaarzeld allerlei obscure elementen van wa
pens te voorzien, om den reóhlschen stormloop te
keeren. Vermoedelijk gevoelde zij zich te zwak om
het revolteerende leger enkel met haar trouw ge
bleven troepen-afdeelingen te bekampen.
Terwijl wij dit schrijven is er nog weinig klaar
heid gekomen in het af- en aangolven van den
burgeroorlog. Beide partijen strijden, behalve met
geweren- en bommentuig, op minstens even hard
nekkige wijze met het woord, dat door de radio
stations gebroadcast, twijfelmoedigheid in de ge
lederen van den tegenstander moet brengen. De
volksfrontregeering heefi niet geschroomd reeds in
de eerste dagen te publiceercn, dat zij den op
stand meester is; de militante oppositie daar
entegen schrijft zichzelf verbijsterende successen
toe, vertelt dat zij oorlogsschepen, die haar aan
vielen naar den bodem der zee heeft gezonden, en
stad na slad tot onderwerping heeft gebracht.
Bovendien zouden telkens groote bevolkings
groepen met geestdrift tot haar ovcrloopen.
Hot schijnt wel vast te staan, dat bij dit alles
de oogst van den dood schrikbarend groot is; de
burgerkrijg, met zijn framc-tireurs, zijn sluip
moorden, zijn bloedige verschrikkingen in volk
rijke steden is een afschuwelijke geosel.
Wat bot lot van Spanje in de naaste toekomst
zal zijn? Het valt niet te voorspellen. De waar
heid uit de leugens te ziften is vaak een zeer
ondankbaar werk. Ook dit onkruid kan eerst met
succes uit den akker worden verwijderd als het
graan rijp is.
Iets andere valt echter ook nu reeds vast te stel
len. Spanje's burgers brengen door de uitbarstin
gen van hun revolutionnair temperament aan het
eigen land een schade toe, als anders slechts door
een buitenlaindschen vijand zou kunnen zijn be
rokkend. Oorlogen, of zij van over de grenzen
komen of binnenslandsch „spontaan" ontstaan,
zijn voor een toch reeds economisch niet gezonde
staat slechte heelmeesters. Niet slechts zij die met
hun wonden wegstrompelen, of die nooit meer op
zullen staan, zijn van dit al de slachtoffers. Na
hen komt de lange stoet van hen, die door den
fiscus aangetast zullen worden, want de schade
aan ojienbare gebouwen, wegen, bruggen, defen-
siemiddelen als kazernes en schepen, zal niet te
berekenen wezen!
Een ander ding maakt zich uit den chaos los in
al zijn afzichtelijkheid: het spook der anti-gods
dienstige communistische terreur. Barcelona, een
der eerste steden die den aanval der „militaire
reactie" hebben kunnen afslaan, heeft niet ont
zetting gezien hoe het communisme deze triumf
heeft gevierd, namelijk met den brandfakkel van
twintig flankecrende kerken en kloostergebouwen
en het martelaarschap van in oen seminnrium ter
dood gebrachte Roomsehe priesters. Dit is wellicht
wat heel Spanje te wachten staat, zoo het aan de
huidige regeering, die zich in paniek reeds enkele
analen in nieuwe ministeries omgevormd heeft, zal
kunnen gelukken overal de vuren van den op
stand te dooven.
En zoo haar dit niet gelukt? Dan zal een straffe
militaire dictatuur voor liet huidige wanbewind
in de plaats treden, monarchistische militairen
bestuurden reeds eerder met barsohheid dit moei
lijk regeerbare land, en zal naar wij veronder
stellen de gespoorde laars onzacht op den lials
van rood en rose drukken.
Misschien zouden deze heelmeestere, die evenmin
zachtaardig van optreden zijn, het er ecliter toch
iets beter dan hun volksfront-tegenstanders kun
nen afbrengen.
<5-
Een prachtig vergezicht op het dorpje Thleraee in Oostenrijk, dat in de somermaanden door talrijke touristen
wordt bezocht.
Ook uit Abessinië klinken nieuwe strijdgeruehten.
Op den spoorweg van Addis Abeba zouden enkelo
malen aanslagen zijn gepleegd, die de verbinding
met de havenstad Djiboeti zouden hebben verbro
ken. Onwaarschijnlijk is dit niet, een spoorbaan
is uit den aard een zeer kwetsbaar ding, in het
bijzonder in een ontoegankelijk landschap, waar
kunstwerken als viaducten en bruggen voor veilig
doorgaand verkeer moeien zorgen. Met enkele
dynamiet patronen bereikt men in zulk een traject
heel wat. En dat er onder de verslagen Abessijn-
sche benden lieden zijn, die voor zulk een actie
op kleine schaal zijn le porren, ligt in de rede.
Minder geloofwaardig intusschen is een andere
alarmecrende tijding. Een Abessijnsche Icgorufdoe-
ling onder bevel van Ras Kassu zou Addis Abeba
bedreigen, terwijl Ras Seyoem zich gereed zou
maken, niet zijn troepen deze actie te ondersteu
nen Ras Kassa echter, dit is bekend, vertoeft
momenteel in Londen. Bovendien regent liet thans
in Abessinië pijpenstelen. Dez.o vernieuwde Abes
sijnsche geveclitsaclie zal dan ook wel niet
anders dan op goedkoope volksromantiek berusten,
of op lust tot hot verwekken van sensatie.
339
