Jlkauu? ^iciitsd)r (ümtrant
AM
NIET BEVREESD IN STORMGETIJ
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Een opwekking van Dr. Colijn fof mobilisatie
rïla/a
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 4- portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending430
Bij dagelijksche zending530
Mies bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 fna 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 5823
MAANDAG 6 JULI 1936
16e Jaargang
Hbbertentieprtpen:
Van I tot 5 regels f T.17'/»
Elke regel meer0.22'/,
Ihgezonden Mededeelingen
van 1-5 regels 230
Elke regel meer 045
Voor bet bevragen aan 'i bureau
V wordt berekend 0.10
ELECTORALE
VOOROEFENING
De schoone landdag
te Amsterdam
Het valsche bericht, dat de leiding der
Anti-rev. partij, na ruggespraak met den
Minister-president, zich met meer weten
schap dan andere partijen gereed kon ma
ken voor vervroegde verkiezingen, is toch
wel zonderling uitgebuit. Zelfs toen bleek,
dat de spion zoowel het Centraal-Comité
als de dagbladredactie, die grif accepteer
de wat voor waar verteld werd, bedrogen
had, zweeg de critiek nog niet ten volle.
Onbegrijpelijk! Immers, wat ongewoons
school er in, dat het kader der Anti-rev.
partij bijeengeroepen werd om de electo
rale mogelijkheden, welke steeds dichter
bij komen, te bezien?
Bijkans alle partijen zijn in algemeene
vergaderingen bijeen geweest; de Roomsch
Kath. Staatspartij houdt overal landdagen,
waarop officieele instanties zwijgen over,
maar voormannen der partij pleiten vóór
devaluatie: de liberalen sterken zich aan
Vrijheidsbondsche koffietafels voor de
komende stembusstrijd; de S.D.A.P. be
delft ons land onder meer of minder de
magogische verkiezingsbiljetten; waar
om, ter wereld, mag de Anti-rev. partij
zich niet „aanpassen" aan dit milieu;
waarom moet zij doen alsof de staatkun
dige hemel onbewolkt is en de politieke
barometer op onveranderlijk staat?
Helaas durven wij, in verband met de
bereidheid tot kiezersvangst en stembus
actie, Dr. Kuyper niet meer na te zeggen:
Het muist, al wat van katten komt;
maar daarom behoeft alle élan toch niet
verdwenen te zijn.
Wat? zou de ijver dan ganschelijk ver
flauwd en het enthousiasme geheel ge
doofd zijn?
Is het dan niet van oude tijden alzoo
geweest, dat de beginselvaste partij, in
crisistijd het mikpunt van alle critiek, juist
opveert en weerstand biedt in eensgezinde
ijver en offervaardigheid, wanneer het
stormen gaat?
Het is niet voor tegenspraak vatbaar,
'dat zich thans alle zakelijke en onzakelijke,
alle behoorlijke en onbehoorlijke critiek
toespitst op den minister-president en de
partij, waarvan hij de feitelijke leider is
en blijft.
Zullen wij hem en de partij deswege be
klagen of met troostwoorden trachten op
te monteren? Wij denken er niet aan. Wie
de zon niet verdragen kan, moet niet in
het hooiland komen, doch zich achter
dichte jalouzieën verbergen.
De anti-revolutionairen noch hun leiders
ïn vroeger en tegenwoordige tijd schuwen
het vrije veld der politiek, al beraden zij
zich binnenshuis wel eens over de moge
lijke situaties en zij legden daarvan Zater
dag 1.1. weer een onverdacht getuigenis af.
Dat de landdag te Amsterdam slagen
zou wat het aantal betreft, hadden wij
van te voren wel kunnen schrijven.
Immers, het was bekend, dat men van
alle kanten zou optrekken naar Amster
dam. En vooral nu het weer zich des mor
gens iets stabieler liet aanzien, mocht op
groote toeloop gerekend worden. Die
bleef dan ook niet uit, maar overtrof alle
verwachting.
Nu ja. en de rest was na venant. Van
de sprekers en hoorders niets dan goeds.
Opvallend was weer de toon, welke Dr.
Colijn wist te treffen.
Niet wij, maar anderen hebben hem
graag „de sterke man" genoemd; velen
eeren hem in elk geval als een krachtige
regenten-figuur, die weet wat hij' wil en
wil wat noodzakelijk is.
Maar Colijn te midden van de partij,
welke hem eert en liefheeft, is aller vader
lijke vriend en broeder onder de broeders.
Ook thans trof weer de rust, waarmede
ónze minister-president de dingen ziet en
weet te zeggen.
De toestand is ernstig en bij de verkie
zingen van 't volgend jaar zal de strijd
gaan om de grondslagen van ons Neder-
landsch staatsgebouw. Daarom moeten
alle anti-revolutionairen, tot de laatste
man en vrouw, worden gemobiliseerd.
En voorts: de toekomst van partij en
volk toevertrouwd aan Hem, \Viens
Woord eeuwig en onveranderlijk is.
Van opzienbarende onthullingen was
natuurlijk geen sprake: het was een sa
menkomst tot onderlinge sterking en be
vestiging van de band der innige samen
werking. En zoo werd de landdag te Am
sterdam een goedgeslaagde electorale
vooroefening, welke door andere en door
een generale wapenschouw gevolgd moet
worden om het heilig strijdvuur voor het
goede beginsel hoog te doen oplaaien.
Wil men van „eedgenooten" spreken,
ons wel! mits men er dan mee bedoelt:
vernieuwing en bevestiging van de eed,
dat het anti-revolutionaire volk zich
schaart om zijn leider, maar achter het
vaandel, dat deze opheft; de krijgsbanier,
welke getuigt van de ordinantiën des Hee-
ren op elk terrein des levens en ook in de
regeering des lands*
De verkiezingsstrijd van 1937 zal fel zijn
De A.-R. Partij gaaf die fegen
in vastberaden onbewogenheid
De vier punten, waarom 'f gaat
Op den Zaterdag in Artis te Amster
dam gehouden Anti-Rev. Landdag, welke
's middags door ongeveer 10.000 personen
bezocht was, heeft ook de minister-president
Dr H. C o 1 ij n, het woord gevoerd.
Enkele maanden geleden zoo begon
Dr Colijn ben ik in een val gelokt. De
organisatoren van dezen landdag vroegen
mij, of ik mij hier zou willen vertoonen,
doch later kwam het verzoek om een toe
spraak. Als ik alles vooruit geweten had,
zou het wellicht anders geloopen zijn, gelet
op mijn vele werkzaamheden deze week. En
daarbij heb ik ook nog een paar belangrijke
departementen te beheeren (Hilariteit).
Maar ik had mijn woord gegeven en daar
om ben ik nu hier. (Applaus).
Een politieke rede zal ik, ging Z. Exc.
voort, evenwel niet houden, want een Minis
ter als dienaar der Kroon, kan dat buiten
de Kamer niet doen. De Kroon staat boven
de partijen.
Wel zal
opwekken tot mobilisatie
voor den aanstaanden verkiezingsstrijd.
Weest er van verzekerd, dat deze fel
«al worden. De voorteekenen hebben zich
-reeds vertoond. Denkt er om, dat er een
strijd in aantocht is als die van 1905.
Daarom zal die strijd zoo fel zijn, om
dat we midden in een revolutionairen
tijd verkeeren, nu er op bijna elk levens
terrein geweldige veranderingen zich
voltrekken.
In dezen zin leven we midden in een
tijdperk van omwenteling.
In de eerste plaats op staatkundig ter
rein. Denkt maar aan wat in verschillende
landen valt waar te nemen. Nog niet zoo
lang geleden was het parlementaire stelsel
de hoeksteen van het
staatkundig leven
Wat is er na betrekkelijk" enkele jaren
in het buitenland van over gebleven? Het
is in vele landen vervangen door een be
stuurssysteem, dat het tegendeel er van is.
Hoe veel is er al niet gevallen en hoeyeel
wankelt er niet!
De komende verkiezingen, meent spr.,
zullen beslissen over het regeersysteem,
dat in Nederland zal worden gehand
haafd. Klaar moeten we daarom voor
oogen houden, wat tot heil is van land
en volk.
Dan zijn er de diep ingrijpende verande
ringen in het economische leven. Wij héb
ben getracht ons zoo goed mogelijk hierbij
aan te passen onder het ministerie-Ruys
de Beerenbrouck en voortgezet onder het
tegenwoordige ministerie.
Eiken dag wordt't duidelijker, dat we
voor nieuwe oplossingen
worden geplaatst. De boeien, waarin 't
bedrijfsleven is geklonken, moeten wor
den geslaakt Ook dét zal een van de
kernpunten zijn.
Denkende aan de intellectueele en geeste
lijke verwarringen, wordt het ons bang te
moede. Het lijkt er veel op, dat prof. Huizïn-
ga met zijn uitspraak over een bezeten
wereld gelijk krijgt
Daarom zullen we vastheid moeten zoeken
en ook op dit punt komt tot ons een hooge
roeping.
Hoe moet onze houding zijn, waarvoor
wordt onze stem het volgend jaar ge
vraagd? De eerste eisch wordt uitge
drukt door het woord
rust, onbewogenheid
temidden van getfer, geraas, verwar-
ring, verwildering. Bijna geen week of
er verschijnt een boek en er gaat bijna
geen dag voorbij zonder raadgevingen
hoe we uit de .verwarringen zullen
komen.
Daarom moeï er zijn rust Wij moeten
niet her en der geslingerd worden. Is dat
niet vreemd in een tijd van actie? Dat is,
broeders en zusters, voor ons niet vreemd.
Gedachtig aan het huis op de steenrots,
behoeft men niet bevreesd te zijn voor
stormgetij. Water- en stormschade kan er
komen, maar het huis wordt niet van zijn
fundamienten gestooten.
DrColijn spreekt de duizenden toe
Onze 'A.R. beginselen zijn
geen menschelijke vindingen
Ze zijn van hoogere orde en ontleend aan
de Openbaring zelf, gezien door onze Calvi
nistische oogen. Het Woord Gods is eeuwig
en onveranderlijk en heeft altijd, hoe ook
aangevochten, zijn plaats in de wereld be
houden.
Fouten kunnen er zijn in de toepassing
en formuleering onzer beginselen, maar als
we vasthouden aan Gods Woord, bezitten
we volkomen zekerheid en zijn we vanzelf
in den toestand van rustige onbewogen
heid.
De A.R. beginselen sluiten ook aan bij
den aard en de historie van het Nederland-
sche volk.
Naast vastberaden onbewogenheid
moeten we die beginselen aan
ONS HEELS
NEDERLANDSCHE VOLK
Verstaanbaar maken, om ook anderen
het besef bij te brengen, dat in die be
ginselen de redding ligt voor ons volk.
Niet alleen voor het Geref. volk, maar
voor het geheele Nederlandsche volk.
Er is meer noodig, n.l. buitengewone
krachtsinspanning die geen tegenstelling is
van de door Spr. bedoelde ongeschokte rust.
Dat kan alleen als wij zelf in volkomen
zekerheid overtuigd zijn, dat wij brengen,
wat voor het geheele Nederlandsche volk
tot heil is.
Onderscheid tusschen hoofd- en bijzaken
moeten we hier maken.
Om kleine dingen gaat Eet niet dit
maal, maar In hoofdzaak om deze vier
dingen:
de grondslagen van ons Nederlandsch
staatsgebouw;
de fundamenten van het economisch
leven;
het behoud van een vrij geestelijk
leven en
het keeren van de omwentellngsge-
zindheid, die hoe langer hoe meer op
de volkeren beslag legt.
Voor
deze vier groote dingen
worden wij van vandaag af gemobiliseerd.
En hoe moeten wij dien strijd voeren, wat
moet het kenmerk zijn van dezen kamp?
In de eerste plaats moeten wij ons eigen
geestelijk uitgangspunt volstrekt weten vast
te klemmen met beide handen en met beide
armen omvatten het eeuwigheidsbeginsel.
De politieke strijd wordt dan onzer
zijds met waardigheid gestre
den, want ook hierin wordt de kracht
van ons beginsel openbaar. Voor het
zuivere beginsel moeten we het pleit
voeren, met achting voor anderer begin
sel Ons Nederlandsche volk is in de
kern gezond genoeg om te kunnen
waardeeren een strijd, die gedragen
jvordt door waardigheid. (Applaus).
Moge 'deze landdag er toe bijdragen, dat
we ook in Amsterdam ons met ernst gaan
bezinnen op hetgeen moet worden tegen
gestaan en wat aan ons volk moet voorge
houden. Dan ben ik, zei spr. ten slotte, toch
verheugd in Uw midden te hebben mogen
zijn. Moge God onzen gezamenlijken arbeid
zegenen, hetwelk Hij heeft beloofd te zullen
doen eiken arbeid, die in geloovig Godsver
trouwen wordt verricht. (Lang aange
houden applaus).
Voor Het verdere verslag Van dezen uit'
nemend geslaagden Landdag verwijzen
naar elders in dit blad.
AUTO MET DRIE INZITTENDEN
DOOR TREIN GEGREPEN
JONGE MAN EN
JONGE VROUW GEDOOD
Bij V e n 1 o is Zondagmiddag op de on
bewaakte overweg in de buurtschap „Het
Ven" aan den Spoorweg VenloStraelen
een luxe-auto uit Venlo door den Duitschen
trein gegrepen, die om 12.27 uur uit het
station Venlo vertrekt.
De auto kwam uit de richting der
stad en werd bestuurd door den 24-
jarigen A. H. G. Geertsen, terwijl als
passagier achterin gezeten waren de
26-jarige J. H. G. Geertsen en diens
verloofde, de 20-jarige J. H. Everts.
Uit de sporen op de weg valt af te
leiden, dat de bestuurder nog getracht
heeft, de wagen voor den overweg tot
stilstand te brengen. Het uitzicht ter
plaatse wordt belemmerd door een
woning, die dicht bij den spoorweg
overgang gelegen is. Het achterste ge
deelte van den wagen werd door de
locomotief gegrepen en de inzittenden
werden naar buiten geslingerd. De
26-jarige G., die tegen een steenen
duiker werd gesmakt, was op slag
dood.
De 20-jarige E. bleek zwaar gewond
aan het hoofd. Zij is enkele uren later
overleden.
De bestuurder werd eveens aan het
hoofd gewond, doch niet levensge
vaarlijk. De slachtofferd werden per
ziekenauto naar het ziekenhuis te
Venlo vervoerd. De wagen, die totaal
vernield werd, is voorloopig in beslag
genomen.
Vrachtatuo tegen tram gebotst
Zes menschen gewond
Te Schouw, gemeente Landsmeer
reed een visch-auto van de firma Vos
uit Monnikendam langs de Broeker
vaart in de richting Amsterdam. Uit
tegenovergestelde richting naderde
een tram van de N.Z.H. Tramweg
Mij. Door nog onbekende oorzaak,
botste de auto tegen de tram, met het
gevolg dat de wagen zwaar bescha
digd werd. De tramwagen kreeg
slechts geringe schade. In de auto wa
ren zes personen gezeten, n.L vijf
mannen en een meisje, allen uit Mon
nikendam. Zij bekwamen lichte snij-
wonden. Nadat Dr Odinot uit Lands
meer hen verbonden had, hebben zy
de terugtocht naar Monnikendam aan
vaard.
De auto werd later weggesleept.
TWEE MANNEN BIJ HET
BADEN VERDRONKEN
IN EEN „MUI" GEZONKEN
Te Zandvoort waren aa*n Het
stille Noorderstrand twee bewoners uit
Haarlem, de 30-jarige stucadoor P.
Zoethout en de 43-jarige verpleger van
het groote Gasthuis te Haarlem, A. G.
Gau, aan het baden.
De vrouw van Zoethout riep Haar
man nog toe: Piet, ga nu niet te ver.
Doch enkele seconden later verdwe
nen beide personen in de diepte.
Zoethout werd op de tweede bank
gevonden, terwijl Gau anderhalf uur
later aanspoelde. Een arts kon slechts
den dood der beide mannen constatee-
ren.
Per politiebrancards zijn Kun lijken
naar de algemeene begraafplaats over
gebracht.
Waarschijnlijk zijn zij bij Het baden
in een „mui" terecht gekomen.
Uit dit droevig ongeluk blijkt weer
hoe gevaarlijk het is, zonder toezicht te
zwemmen.
Botsing tusschen motorfiets
en rijwiel
Twee jonge menschen gedood
Op den rijksweg EindhovenBoxtel on
der L i e m p d e is Zondagavond ongeveer
te negen uur een ongeluk gebeurd, dat aan
twee jonge menschen 't leven heeft gekost
Het twintig-jarig meisje A. M. Schalks
kwam op de fiets een zijweg uit, toen een
motorrijder naderde. Een aanrijding kon
niet meer worden voorkomen en het meisje
werd in de flank aangereden. De motor
rijder, de 24-jarige H. Verrijt, werd van
motor geslingerd en was op slag dood. Het
meisje bekwam een schedelbreuk en stierf
korten tijd daarna ter plaatse. Beide slacht
offers waren uit Boxtel afkomstig. Het
stoffelijk overschot is in het St Lydwina-
ziekenhuis te Boxtel opgebaard.
De marechaussee te Boxtel heeft het on
derzoek in handen,
Doodelijke besproeiing
Jongeman het slachtoffer
Men meldt ons uit Sleeuwjjkï
Donderdag is de 17-jarige Cornelis Klop,
wonende in de Biesbos oh, bij het met car-
bolineum besproeien van vruchtboomen on
wel geworden en in bewusteloozen toestand
naar Raamsdonksveer vervoerd. De jongen
is niet meer bij kennis gekomen en is Zater
dagmorgen overleden. Geneeskundigen ver
moeden ,dat de carbolineum, waarmede de
boomen ter verdelging van schadelijke in
secten werden besproeid, giftig was en dat
Klop hiervan het slachtoffer is geworden.
Naar den aard en de samenstelling van
het carbolineummengsel wordt een onder
zoek ingesteld.
DOODELIJKE VAL
Om de boven B a a r n passeerende AVRO
luchtballonnen beter te kunnen zien, waren
de 16-jarige C. Lammertsen en de 22-jarige
M. van E. uit Baarn op het dak van de
manege der Amsterdamsche Rijtuig Maat
schappij geklommen. Lammertsen had daar
bij het ongeluk, door een raam te vallen en
hij kwam met zijn hoofd op een tegelvloer
bij de paardenboxen terecht Onmiddellijk
werd geneeskundige hulp ingeroepen. Dr.
Heybroek, die spoedig ter plaatse was, kon
slechts den dood constateer en.
TEOLIN \an WAGEMAKERS Bum
VOORNAAMSTE
NIEUWS
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
i
De rede van Dr. H. Coliin* oo de A.R*
Landdag te Amsterdam.
De Assemblee heeft de Abessijnsche
resolutie tot financieele steun aan Abes*
si£ verworpen. I
Greiser, senaatspresident van Danzig*
heeft te Genève in een geruchtmakende
rede zich tegen den hoogen volkenbonds-
commissaris verklaard.
In 'de gemeente Landsmeer is een vracht'*
auto tegen de tram gebotst, waarbij zes per*
sonen zijn gewond. i
Ml Vleeschschotels met Soeg
en Diverse Groenten als:
Soep - Biefstuk - Dop. - Aard.
Soep - Oester - Sperb. - Aard.
CENT Soep - Carb. - Snijb. - Aard.
NA 3 UUR 10 CENT HOOGER
COOP. RESTAURANT
A'DAM, MOLENPAD 2 b.d. Lcidschegracht
rsdv.t
Tragisch zomerfeest
Zeven-jarig kind gedood
Te Zandt (Gr.) is op het zomerfeest
7-jarig dochtertje van den heer Schriemer,-
dat een oogenblik het feestterrein verliet,
bij het oversteken van den straatweg aan
gereden door een vrachtauto, bestuurd door
den chauffeur B. V.
Het kind werd dermate gewond, 'dat het
eenige oogenblik later aan de gevolgen van
deze aanrijding is overleden.
Den bestuurder van den vrachtwagen
treft geen schuld, daar het kind plotseling
den rijweg overstak.
Brand in Cacaofabriek
Te Wormerveer werd brand ontdekt
in de branderij der firma Keyzer en Stolp,
aan den Zaanweg. De sorteerafdeeling, ge
legen op de bovenverdieping, brandde ge
heel uit, terwijl de daaronder gelegen
cacao-perserij zeer veel waterschade kreeg.
De vrijwillige brandweer bestreed 't vuur.
De schade, welke op f20.000 creschat wordt,
wordt door verzekering gedekt
BANKETBAKKERIJ IN DE ASCH GELEGD
De warm-geloopen motor
Door het warmloopen van een motor tij
dens de fabricage van consumntie-ijs. is
brand ontstaan in de banketbakkerij van
den beer L. Halbersma, aan de Noorder
Hoofdstraat te Krommenie.
De brandweer was spoedig ter plaatse en
bestreed het vuur met vier stralen. Zij' kon
echter niet voorkomen, dat de bakkerij en
winkel geeheel uitbrandden. Het vuur tastte
ook een aangrenzende groetenhnl aan, dorh
hier wist de brandweer uitbreiding te voor
komen. De heer Halbersma was vorzekerd.
doch de eigenaar van de grnentenhal, w-elke
hal veel waterschade bekwam, niet
VRACHTAUTO IN VLAMMEN
Onder Eemnes is een vrachtauto be
laden met hooi van den vrachtrijder De
Gooijer, uit Eemnes, in brand gevlogen. De
bestuurder, die den brand bemerkte, bracht
zijn auto tot stilstand. In een oogwenk
stond de geheele auto, alsook het hooi in
vuur en vlam. Uit Eemnes is men nog met
snelblusschers gekomen, doch zonder eenig
resultaat Auto en hooi gingen geheel in de
vlammen verloren.
De auto was verzekerd. De bestuurder en
zijn mede-passagiers, die op het hooi zaten,
bleven ongedeerd.
11 PijpTabak
Taeonia Leeuwarden
