lof j
ZONDAG
donderdag 25 juni 1936
derde blad pag. 9
schouwburg
bespiegelingen
CHR. GEREF. MEISJESBOND
cachets
Maken
>cmoon
ichip
Centrale Ouderlingenconferentie
land- en tuinbouw
Mr. Frans Coenen f
Bekende figuur uit de Beweging
van Tachtig overleden
Te Amsterdam is overleden de bekende
schrijver Mr. Frans Coenen, in den ouder
dom van 70 jaar.
Mr. Frans Coenen is 23 April 1866 te Am-
pier dam geboren, bezoekt be; gymnasium te
Utrecht en studeerde eveneens te Utrecht
in de re oh en en promoveerde in 1892 op een
proefschrift over „De Fransche wet op de
verwaarloosde en verlaten kinderen". Maar
niet als jurist, wel als letterkundige en
kunstzinnig man heeft hij naam gemaakt.
Hij is van 1S95 to; 1933 conservator geweest
van het Museum Willet-Holthuysen. Zijn
eerste literaire werk was „Verveling", dat
in 1892 verscheen. Daarna volgden: „Stu
dies", 1895; „Een zwakke", 1896; „Bleeke
levens", 1899; „Zondagsrust", 1902; „In Duis
ternis" en „Vluchtige Verschijningen", 1903;
„Charles Dickens en de romantiek", 1911;
„Studiën van de tachtiger beweging", 1925;
„Reizen", 1929. Men moet, bij een overzicht
van zijn oeuvre ook zijn medewerking aan
Tali's „Kroniek" in herinnering brengen.
Na het overlijden van W. G. van Nouhuys
IIrad Coenen toe tot de redactie van „Groot-
Nederland".
Gemeenteraad van Amsterdam
Onmacht der roode
meerderheid
Begrooting eindelijk sluitend
Mr. FRANS COENEN
(Volgens teekening van Willem Witscn)
Tegen
tremspireeren
is Purolpoeder het
meest afdoende middel
Reukwegnemend en verkoelend
Een prominente figuur uit de Beweging
,Van Tachtig is met Frans Coenen heenge
gaan. Indien iemand, dan nam hij wel een
aparte plaats in onze letteren in. Coenen
was een man van karakter, een man die
een persoonlijkheid was.
De buitengewoon critische en w
Coenen had een sceptische, nuchtere geest
en hij schroomde dan ook niet zijn meening
vlijmscherp weer te geven, indien hij dat
noodig oordeelde. Onjuist is wel de bewe
ring dat zijn critiek negatief was. Al was
Coenen meermalen in rijn schrijven
brommerige oude lieer, steeds was het zijn
bedoeling tot verbetering te komen.
Wel was hij een somber pessimist, en dat
komt ook in al zijn werk tot uiting. Men
heeft dit wel toegeschreven aan het feit dat
Coenen in zijn jonge jaren een hevig
asthnia-lijdcr was. Tot in zijn studententijd
had hij voortdurend aanvallen van deze
benauwende ziekte. Dat daaruit reeds toen
een groote levenssomberheid is ontstaan,
lang niet onwaarschijnlijk. Men ziet toch
meermalen een ernstige kwaal of ziekte
gepaard gaan met een zeker pessimisme.
Dat een geest, die voortdurend werkte on
der een depressie, niet innig leed doortrok
ken proza schiep, zal niemand verbazen, i
Cocne-ns werk sluit aan bij dat van Ar
nold Aletrino, die sedert 1886 in De Gids
schreef en een fijn ontleder van de stem
ming was. In beider stijl vindt men
iets eigens, dat in zijn somberheid al
spoedig vermoeit. Bij Coenen vindt men
veelal de grauwheid en dorheid van het
alledaagsche groote-stadsleven geteekend.
Meestal is een stemming van troostelooze
onvoldaanheid het voorwerp van zijn kunst.
De overledene dacht en schreef altijd vrij
en onafhankelijk, liet zich door geen groep
of richting binden. Daardoor kon hij scherp
en onbevooroordeeld zijn in zijn critische
beschouwingen. Zoo scherp als hij was,
bleef hij toch steeds humanist. Wat naar
zijn meening niet humaan was bestreed hij
met groote felheid. Zoo was hij een fel te-
gestander van het fascisme* en dat stak hij
waarlijk niet onder stoelen of banken.
Een afschuw van gewichtigdoenerij, een
gebrek aan ijdelheid heeft Coenen er van
weerhouden veel te publiceeren. Dat is heel
jammer. Veel goeds is ons op deze manier
onthouden. Misschien dat er nog een en
ander van te redden valt. Stellig verdient
het werk van Frans Coenen voor het nage
slacht bewaard te blijven!
Na de uitvoerige debatten over schouw
burg-aangelegenheden in de vorige zitting
zijn gistermiddag nog eenige uren besteed
aan replieken. Het resultaat van een en an-
er mager, zelfs grootendeels denk
beeldig, want geld voor een nieuwe schouw
burg met krachtigen financieele steun van
wege de gemeente is er eenvoudig niet. De
drie groepen in de Raad, die zich in hoofd
zaak met deze schouwburg-bespiegelingen
hebben bezig gehouden, roomsch-katholieken
sociaal-democraten en communisten, hebben
alleen dit bereikt, dat zij hun wenschen te
dezen aanzien breedvoerig hebben toegelicht.
Het slot van de discussie was, dat de Raad
met groote meerderheid heeft besloten
afwijzend te beschikken
op een adres om aan de Marnixstraat en
Leidschekade een groote schouwburg te
bouwen, zulks in overeenstemming met het
pirae-advies van B. en W.
Bij wijze van „kapstok" Prof. R o m-
e (r.k.) sprak geestig van „vestiaire"
heeft de Raad met dezelfde stemmenverhou
ding aangenomen de motie-M atthijssen
(s.d.) tot eventueel verbouwen van de Stads
schouwburg.
Met deze reëele schouwburg zal het Am-
sterdamsche uitgaande publiek het allicht de
eerste jaren nog moeten doen. Ideeën op
theatergebied Museum-schouwburg vroe
ger, „Koopman"-schouwburg nu komen
de hoofdstad niet gemakkelijk tot uitvoe
ring.
Tegen vijven begon de Raad aan
de zesde begrootingsdiscussie
in dit zittingsjaar Deze liep nu over de vijf
de suppletoire begrooting, ingediend d,oor
B. en W., omdat de Regeering bezwaren,
heeft tegen 44.000 aan subsidies, die bij de
eerste begrootingsdebatten tengevolge
het drijven van de sociaal-democraten door
de roode meerderheid zijn aangenomen. Laat
de Raad deze 44 mille niet schieten, dan ver
speelt Amsterdam een extra bijdrage vai
2millioen uit het Werkloosheidssubsidie-
fonds. B. en W. wilden den Raad nu vanzelf
doen besluiten tot het eerste. Wethouder
Rustige (c.h.) heeft van den aanvang af
de meerderheid van het College voor
deze situatie gewaarschuwd.
Noch 's middags noch 's avonds is iets
euws gezegd. Het was weer een repetitie
van alle mogelijke bezwaren tegen de Regee-
ringspolitiek, achtereenvolgens uitgesproken
door de heeren M a t th ij s s en (s.d.), See-
(comm.) en Schmidt (rev. soc.).
Laatstgenoemde houdt nog al van uitstapjes,
ditmaal werden de stakingen in Frankrijk
België er bij gehaald. Eerstgenoemde viel den
heer Crucq (nat. herstel) aan, die daar
weer uitvoerig in een als steeds niet helder
speech op antwoordde.
De heer Matthijssen had aan het slot
van zijn rede gezegd, dat de sociaal-da
cratische fractie het hoofd buigt voor de
machtige Regeering en dus stemmen zou
vóór de suppletoire begrooting.
de onmacht der Raadsmeerderheid,
met name van de sociaal-democraten, die
zich eerst eenige malen moeten stooten aan
denzelfden steen en ten slotte toch doen
waartegen zij zich met veel kracht hebben
verzet. Dat is, zei de leider der Roomsche
fractie, funest voo.r de democratie.
Prof. Wol.tj er (a.r.) heeft dit nog nader
toegelicht door er op te wijzen dat Regeering
Ged. Staten zich zelf gelijk zijn gebleven.
De tyrannie van de s.d.-fractie is oorzaak,
an de begrooting-1936 zooveel moeite
moest worden besteed.. 1
Na beantwoording door wethouder Rus
tige (c.h.) en 'onvermijdelijke replieken is de
suppletoire begrooting goedgekeurd. Alleen
de uiterste revolutionairen bleven tegen.
Hiermee schijnt het laatste struikelblok te
zijn opgeruimd om de begrooting van dit ja;
te zien .goedkeuren door Ged.-Staten. Het is
ongeveer een jaar geleden dat zij. bij den
werd ingediend.
Prof. Romme (r.k) heeft er 's avonds
op gewezen, dat in deze houding zich demon-
Een gewillig dier, dat óók
moet leven
Quaeritur klaagt in „De Morgen" (r.k.)
in „Mijnheer de Voorzitter!" aldus zijn
nood:
De pers is een gewillig dier. Ze moet
klaar staan, om zicli sfeeds met alle moge
lijke charitatieve akkevietjes te laten bela
den. En als 't -nu nog alleen kleine stukjes
of kernachtige opwekkingen waren, neen,
lange lijsten van eerecomitéleden, uitvoe
rende comitéleden, dagelij k-scho-bestuurs-
leden komen daarbij dikwijls te pas. Of
biedt artikelen aan in lange series,
omstandig verklarend: le. hoe verheven liet
doel is, waarvoor geld gevraagd wordt; 2e.
arom het verheven is; 3e.' hoeveel geld
wel noodig is; 4c. -hoe jammer liet zou
zijn, als er niet genoog geld binnen kwam;
oé. waarom liefdadigheid in dit geval zeker
plicht is.
'k Meen wel iets te weten van de menta
liteit van den gemiddelden krantenlezer,
im te kunnen bevroeden, dat die optochten
•an bedelcopie door hen zorgvuldig worden
genegeerd.
En doch komen ze telkens weer binnen,
de pakken copde met 't begeleidend, briefje.
„Mag ik beleefd verzoeken bijgaande ar
tikelen te plaatsen in de vijf eerstvolgende
edities van uw blad? Ik ben ervan over
tuigd, dat u op deze wijze gaarne èen stëün
wilt wezen bij ons moeilijk werk
Waarop berust die overtuiging? Waarom
zouden de kranten ;,op deze wijze" zöb
„gaarne" een goed werk willen steunen?
Wordt hun krant er beter van? Zeker niet.
Het goede werk soms? Het is zeer dubieus.
In ieder geval: „Viel Weniger wan
Mehr". Bovendien: een krant is ook een
goed werk. Ze kan niet van den wind le
ven. Goede charitatieve verstaanders mo
gen dit halve woord in hun ooren knoopen.
Goedbezochte Jaarvergadering
De Bond heeft thans ruim 1000 leden
In het kerkgebouw aan den Witte Vrou-
j.ensingel te Utrecht heeft de Chr. Geref.
MeisjeSbond zijn zesde jaarvergadering g s-
houden, waarbij ruim de helft van de Bonds
leden vertegenwoordigd was.
Na het zingen van Ps. 108 1 en 2, Schrift
lezing en gebed sprak de vicé-presidente,
mej. De Vlieger, een kort
openingswoord
naar aanleiding van Ps. 148 an heette ver
volgens alle aanwezigen van harte welkom.
presidente, mej. Plezier, den wegens
zwakte verhinderd was haar taak te ver
richten, werd zeer hartelijk toegesproken,
terwijl haar spoedig herstel werd toegc-
wensclit. Tenslotte deelde spr. mede dat
9 nieuwe, vereenigingen zich hebben aans
loten, zoodat de Bond tlians ruim duizend
leden telt.
Namens de Utrechtsche Meisjesvereeni-
gingen heet mej. Hoedemaker, presi
dente der Regelingscommissie, de gasten
welkom en doet enkele mededeelingen.
De vergadering besluit een telegram van
aanhankelijkheid en trouw aan H. M. de
Koningin en Prinses Juliana te zenden
waarop spontaan twee coupletten van het
Wilhelmus gezongen worden. Aan den advi
seur van den Bond, Ds. H. Jansen, die
in Amerika vertoeft, wordt eveneens
hartelijk telegram gezonden.
Huishoudelijke zaken
De verslagen van secr. en penn. worden
rider dank der vergadering goedgekeurd.
De kascommissie brengt rapport uit van
haar bevindingen.
Voor dc commissie van redactie van het
orgaan wordt met algemeene stemmen her
kozen mej. De Vlieger; het aftredend jhd
der Commissie van Advies, mevr.
Bruyn. wordt herkozen en evenzoo de
aftredende bestuursleden mej. De Bruvn
en mei. Ruisaard.
Over de vragenlijsten wordt gesproken
door mej. Overweel, die de hoop uitj
spreekt dat men hierdoor o.m. bereiken zal
dat er meer eenheid in de wijze van werken
komt.
Namens den Bond van Chr. Geref. Man-
nenvereen. spreekt Ds. v. d. Zaal de ver
gadering toe. De heer R. v. Dongen
spreekt namens den Bond van Chr. Geref.
Jong.-Ver. zijn gelukwenschen uit; mei-
J a n s en, v. Beek, namens den Geref. Meis-
jesbond; mej. Burggraaf namens den
Geref. Meisjesbond in de Herv. Kerk.
Bij de rondvraag worden vragen gesteld
door de Vereen. Assen, Ede .Rotter
dam (C.), N. Peke l a en door den advi
seur, den heer G. Rijks en
De presidente spreekt de vergadering har
telijk toe, den wensch uitsprekende, dat zij
weer spoedig haar taak zal kunnen vervul
len en dan wordt gepauzeerd.
De middagvergadering wordt geopend met
het zingen van Ps. 33 1 en 2. Afgevaardig
den van zusterorganisaties krijgen de gel?-
;genheid hun gelukwenschen over te bren
gen, .waarvoor de presidente hartelijk dank
zegt.
„De ziel "van het meisjenu"
meisje en het meisje in den nood des tijds.
Hij zal spreken over het meisje tusschen de
15 en 25 jaar. In deze periode hebben groote
veranderingen plaats, physische en psychi
sche. Het sanguinisch temperament treedt
op den voorgrond. Het is de rijkste en ook
de gevaarlijkste periode in het leven, belang
rijk voor de ziel van het meisje. Ook liet
meisje idealiseert en romantiseert.
In deze periode moet ze belangrijke be
slissingen nemen .die vérstrekkend zijn voor
haar volgend leven. Ze moet o.a. ook komen
tot het openbaar
belijden van den
Heere.
De meisjesperio-
e brengt een
groote en hevige
worsteling mee,
zielestrijd en lie
vige verzoekingen
Heel -hoog kan die
nood gaan.
Bij eigen nood
•komt nu de nood
des tijds. Alles is
op heden onrustig
onzeker en ver
ward. Dat maakt
de toestand zoo
angstig. Ook de
meisjes lijden on
der den nood van
de werkloosheid en de zorgen des tijds. Ze
staat ook niet buiten de politieke en sociale
toestand. Ze staat midden in de hrisis. Daar
is een algemeene moedeloosheid onder de
meisjes. Spreker wijst op vele zondige ge
woonten van het tegenwoordige meisje. En
op haar leed, waardoor men tot allerlei
vreeselijke gedachten yi daden komt.
Spr. gelooft dat menig meisje lijdt aan
vertwijfeling, ook aangaande de eeuwige
dingen. Hij wijst er op dat er meisjes zijn
die zich uitleven in genot, dat er geen lust
tot dienen en arbeiden meer is. De schaamte
loosheid neemt hand over hand toe en het
Christenmeisje gaat hier niet vrij uit
Dc diepste grond der ellende is de irreligie
de Godloosheid ook onder de Christelijke
meisjes. Ware religie vindt men geteekend
in Psalm 25, n.l. de verborgen omgang met
God. Spreker wijst nu op den weg ter ontko
ming, op de noodzakelijkheid der weder
geboorte. De levensstrijd is zwaar, ook voor
het Christelijke meisje, maar met Christus
kan zij komen tot overgave, lijden, strijden
cn overwinning. Ze moet komen aan Jezus'
voeten als de weenende zondares.
Ds L. H. v. d. Meiden
waaraan velen deelna-
Vervolgens sprak Mej. M. A. Klomp, be
stuurslid van den Bond, over ,J)€ behande
ling der Bijbelsche Geschiedenis op onze
Vereenigingen."
De Bijbelsche Geschiedenis op onze
vereenigingen
Spreekster wil licht laten vallen op "de
erkwijze voor het behandelen der Bijb. Ge
schiedenis op de vereenigingen. Ze begint
met de vraag te stellen: Wat is Bijbelsche
Geschiedenis. Duidelijk wordt 't onderscheid
geteekend tusschen do Godsopenbaring in de
natuur en in de Heilige Schrift.
De Bijbelsche geschiedenis kan behandeld
worden door een inleiding óp de vereeniging
met een daarop volgende bespreking. Gewe
zen wordt op Schriftonderzoek en noodzake
lijke studie. Zonder vertrouwde bronnen kan
dat niet geschieden. Dc inleidster móet even
wel allereerst den Bijbel goed nalezen. Ge
waarschuwd wordt tegen overschrijven. De'
inleidster moet zich in het onderwerp in
leven en eigen werk leveren. Oefening baart
hier kunst Een vruchtbare bespreking volgt
als alle leden goede voorstudie hebben ge
maakt.
Inplaats van een inleiding kan men Bijbel
VOOQ DEN
Gij leunt niet gezond blijven, ale van dag
tot dag zich in Uw ingewanden vergiftige
afval-stoffen ophoopen, want die hebben n
bijzonder schadelijke werking op Uw gestel.
Tenslotte begint Ge U ..zoo moe „zoo mat
en ..zoo lusteloos" te gevoelen en last te
krijgen van allerlei onprettige verschijnselen,
zonder dat Ge beseft, waar het U hapert l
Neem eiken Vrijdag en Zaterdag een
»LS.S.-cachet ter Inwendige zuivering
De M.S.S.-cachets zullen Uw haperende spijs,
vertering, Uw vertraagde stoelgang herstel
len, Uw met vergiftigde afvalstoffen gevulde
darmen zacht ledigen. Uw gestel opfrisschen.
Ge gaat U 'n ander mensch voelen. Ge bemerkt
vol welbehagen, dat ge U op Zondag-ochtend
voor het eerst eens lekker frisch en opgewekt
gevoelt, vol van levenslust en energie, want:
M.S.S.-cachets Maken „Schoon Schip"
Per 12 stuks in koker Blechts 60 cent. t
bespreking invoeren, waarbij men zeker©
Schriftgedeelten met elkander bespreekt. Ook
deze methode is zeer leerzaam en nuttig.
Al is Bijbelstudie moeilijk, toch moeten
ónze meisjes zich daaraan geven, daar dit
noodig js om de taak in het leven te kunnen
ervullen naar eish van Gods Woord.
Bij de bespreking heeft do inleidster nog
vele haar gestelde vragen beantwoord.
Mevr. De Smit, eere-presidente van:
den "Rond, spreekt het slotwoord, en als nog
gezongen is Ps. 106 26 sluit Ds. van dei-
Meiden de vergadering.
yieeschprijzen
De vleeschprijzen zijn vastgesteld als
volgt: rund- en kalfsvleesoh. versoh of ge
koeld, 100 kg. f 50; paardevleesch, .verschot
gekoeld, 100 kg. f 40.
Gedurende de maand Juli 1936 zal mits
dien het invoerrecht voor de hierboven be
doelde vleeschsoorten bedragen. 20 pet. van
dc aldus vastgestelde waarde voor het rund
en kalfsvleesch, zijnde f 10 per 100 kg. bruto,
en 12V-> pet. van de waarde voor het paardo-
rvleesck vastgesteld, zijnde f 5 per 100
Onze tuinbouwexport
Eenige stijging, ondanks belemmeringen
Ondanks de vele en velerlei belemmeringen
welke onze tuinbouwexport heeft te
nen. blijkt dat ln de afgeloopen maai
stijging van den uitvoer heeft plaats g
vorig jaar Mei werd n.l. voor een be
f 2.983.000 aan tuinbouwproducten geë;
terwijl in do afgeloopen maand
f 3.318.000 opbracht. Behalve de waan
de geëxporteerde hoeveelheiid girooter
zij bedroeg n.l. 23.513.000 kilo tegen
kilo in Mei van het vorig jaar. Deze
cijfers zijn hoofdzakelijk te danken
vermeerderden export naar Engeland.
De export naar dat land
f 926.000 in het vorig jaar tot
Mei j.l. De
Ook
i f 1.361.000 1
r minder
Zwitserland. Vooral van
xr Engrelaind veel afgenomen, nl.
rde van 571.000 tegen 404.000 ln
443.900 ii
verminder
.307.000.
»rd diit
Hoezeer onze export ls verminderd, blijkt
wel uit het feit. dat in Mei 1931 onze totale
uitvoer nog 8.453.090 bedroeg, zoodat ln enkele
jaren een achteruitgang met meer dan de helft
Van de Geref. Kerken
in Nederland
Belangrijke referaten van Prof.
K. Schilder en Ds. S. G. de Graaf
In de gisteren voortgezette vierde cen
trale conferentie van ouderlingen der Geref.
Kerken heeft Ds J. Douma, Geref. predi
kant ter plaatse, namens den Raad der
Geref. Kerk aldaar, een woord van welkom
sympathie gesproken. Tot lid van hei
comité is gekozen de heer M. Knol te
Sneek. Onder luide instemming werd een
telegram van hulde en trouw gezonden aan
II. M. de Koningin.
Hierna was het woord aan Prof. Dr. K.
child er, hoogleeraar aan de Theol.
School te Kampen, om te refereeren over:
„Het Geloofsbegrip". z
Referaat Prof. Dr K. Schilder
een inleidend woord stelde spr. de
vraag, of het geloof alleen uit de H. Schrift
afgeleid, of ook op ervaring gegrond mag
worden. Hij wil over het geloofsbegrip han
delen los van eenige ervaring. Tusschen dat
begrip en de z.g. kenmerken is wisselwer
king; bij den opbouw van het geloofsbegrip
kunnen de door ons waargenomen kenmer
ken ons niet helpen. Uit citaten toont spr.
aan, dat het vraagstuk der kenmerken
gansoh niet nieuw is. Over de fundamenten
van het geloof waren de Geref. het wel aar
dig eens geworden, doch nu zien zij die
ondergraven. Een aanval op de Geref. fun
damenten noemt spr. het aanvaarden van
den geioovende en het verwerpen van den
geloovigo. De Geref. kennen alleen beiden.
Geloof noemt spr. een gedateerd amen zeg
gen op wat God zegt in Zijn beloften.
Wat de kenmerken aangaat, natuurlijk'
zijn er vrachten des geloofs. Als de nieuwe
mensch zijn gaven en krachten ontplooit is
er ook nog de oude mensch met zijn na
sleep. Er zijn natuurlijk vruchten des ge
loofs, die echter voor den geloovigen mensch
alleen kenmerken des geloofs zijn, wanneer
hij, de geloovige, weer geloovend de geloofs-
acte voltrekt voor Gods aangezicht.
Discussie
Op dit referaat volgde een breed© discus
sie, waaraan werd deelgenomen door de hee
ren De Boer (Amsterdam), Oldert (Woer
den), Clements (Leerdam), Deutekom (Wa
tergraafsmeer), De Ridder (Nijmegen), v.
d. Keaden (Berkel), Fliek (Ermelo), Knook
(Klundert), Ds W. II. v. d. Vegt (Goes), de
voorzitter en Prof. Aalders. Prof. Schilder
diende uitvoerig van repliek.
Repliek
geanitwoord. Veel spreken over het geloofs
begrip kan vooruitgang zoowel als achter-
ui Igang beteekenen. Dat hangt af van hem,'
die het doet. Wie het woord vermogen ge-;
bruikt om de geloofsvruohten op zij te schui
ven, doet kerkverwoestend werk. Mijn da
teeren van het amen zeggen hangt ai van
het dateeren van Gods spreken. Het geloof
rnaakt niet zalig. God maakt zalig doordat
Hij mij leert gclooven. Gelooven en liefde
zij'n niet van elkander te scheiden. Historisch;
geloof bestaat, strikt genomen, niet.
De wedergeboorte is de acte Gods die on
der ons bekend is. Wat de, jonge kinderen
betreft, spanne men de paarden niet a-chter
den wagen. De Gcrof. Kerken hebben toch
niet voor niets den strijd over de sacramen
ten gestreden.
Het geloofsbegrip, het sacramentsbegrip,
het kerkbegrip, late men ook niet voor 1
afhangen van onze ervaring.
Spr. weigert elke biologie, psychologie etc.
bij den opbouw van zijn geloofsbegrip. Gelijk
God in staat is om in den bloesem de poten
tie te leggen tot vrucht, zoo wil Hij in jonge
kinderen, die Hij vroeg wegneemt, leggen
de vermogens waardoor het groot worden
zal bidden enz. God kan ook in het vroeg
gestorven kind het punt des tijdis werken,
zonider dat wij dat zien. Trouwens ook bij
volwassenen is het punt des tijds niet aam.
wijsbaar en men moet bij de kinderen geen
vragen stellen die men bij de volwassenen
ook niet stelt. Wedergeboorte kan spr. niet
bewijzen evenmin als dat een mensch een
geloovige is.
Alle geloofsovertuiging staat in de vrij
heid, waarmede Christus haar heeft vrij
gemaakt.
Prof. Schilder onderbrak hier zijn betoog,
waarna de morgenvergadering werd geslo
ten en men zich vereenigd eaan een gemeen
schappelijke maaltijd.
Om 2.15 uur ving de middagvergadering
aan met het zingen van Psalm 27:7,
waarna de voorzitter ter vergadering
verwelkomde het 2e Kamerlid, de heer C.
Smeenk van Arnhem.
Prof. Schilder zette hierna zijn beant
woording van de gestelde vragen voort. Spr.
wees er op, dat men het. werk Gods in den
mensch met beschrijven kan. Het l
niet verliesbaar. Spr. gelooft de volharding
der heiligen.
De heer De\Ridder heeft spr. verkeerd be
grepen, want geen haar op spr.'s hoofd heeft
er aan gedacht te insinueeren, dat in de
Geref. Kerken menschen zijn, die de funda
menten ondergraven. Maar zich noemende
Geref., die Barthiaan zijn, bouden, in hun
dwaling volhardende, metterdaad mede de
fundamenten gaan ondergraven. Spr. denkt
hier aan het orgaan „Woord en Geest".
Het tijdstip der wedergeboorte is noch bij
kinderen noch bij volwassenen precies, aan
te geven. De bekeering is reeds aanwezig
vóór men die kan waarnemen. Spr. koos
niet zelf de titel van zijn onderwerp. Met het
geloofsbegrip komen we voor den jongsten
dag niet gereed. Geloof staat nooit los van
dc ervaring.
De vraag van den voorzitter begint bij
Zondag 7. Timotheüs zoowel als zijn moeder
grootmoeder zijn een duidelijk bewijs van
het gedateerd antwoorden.
Er zijn geen twee punten des tijds. Nie
mand kan het verlossende woord spreken,
el het verloste woord.
Als Prof. Aalders zegt, dat de Bijbel geen
•ereldbeeld biedt, is spr. daarvoor dank
baar. De ervaring spreekt in de uitwerking
n het geloofsbegrip etc. mee. In de wereld
nimmer een rechte lijn. In de wederge
boorte begint de lijn. De laatste opmerking
an Prof. Aaldiers kan spr. niet onder
schrijven.
Onider luiden bijval dankte de voorzit-
j r Prof. Schilder voor zijn betoog en
reëeie repliek.
In de middagvergadering sprak Ds. S. G
de Graaf, van Amsterdam, over: „Algemeene
cn bijzondere genade".
Referaat Ds. S. G. de Graaf
Genade heeft in de Schrift de betcek-.-is
an verbeurde gunst Gods, aldus spr. Deze
genade is er alleen in Christus voor Gods
olk. Het is daarom niet schriftuurlijk te
spreken van „algemeene genade" als
een genade, die zoowel door geloovigen als
ongeloovigen is. Wel openbaart de Schrift
ons, dat er een zekere goedertierenheid bij
God voor de ongeloovigen is.
Dit is wat meer dan een kwestie
woordgebruik. Ook Dr. Kuyper had tegen
den term „algemeene genade" eenig be
zwaar. De gedachte, dat de genade particu
lier is. kan daardoor verdonkerd worden.
Wanneer men van tweeërlei genade spreekt,
kunnen de centrale beteekenis van dc ge
nade Gods in Christus ten opzichte van de
geheele wereld en de verhouding van ge
nade en natuur niet meer helder gezien
worden.
In het Eeuwig Woord (Gods Zoon)
Gods gunst (vóór den val) of Gods genade
(na den val) voor den mensch. Om ons Gods
genade na den val te kunnen meedeelen is
het Eeuwig Woord zelf vleesch. de tweede
Adam, geworden. Als men zoo de beteeke
nis van den naam „Woord" voor den Zoon
opvat, worden de moeilijkheden in het
woord van het'Evangelie van Johannes op
gelost.
Van het Eeuwig Woord, dat ons Gods
gunst of genade, Gods verbondsgemeen-
schap schenkt, wordt nu in Joh. 1 3 ge
zegd, dat door Hetzelve alle dingen ge
maakt zijn. De gunst of genade, die Hij
schenken wilde, is dus het allesbeheerschen-
de bij de schepping der wereld geweest.
De genade Gods in Christus, de verbonds-
gemeenschap tusschen God en Zijn volk. is
bron en oorzaak en doel van het bestaan
van alle schepselen en van allen zegen
ook nu.
Er is geen nawerking van het oorspronke
lijk welbehagen, dat God eens tot Ziin hei
lige schepping deed uitgaan. Het welbeha
gen is alleen door Christus tot de wereld. Er
is geen tweeërlei welbehagen of gunst.
Daarmee staat in verband, dat de Schrift
niet van een vaderschap Gods over alle
menschen spreekt.
Dat er nu nog goedertierenheid van God
tot de ongeloovigen uitgaat en dat God zelfs
nog Zijn vijanden liefheeft, is gevolg van
het feit, dat zij nu nog in verband met deze
ereld leven en Christus van deze wereld
•eer het Hoofd is.
Zoo gezien wordt ook de kwestie van de
verhouding van genade en natuur opgelost.
Men moet niet uitgaan van dit bestaande
an de „natuur" en dan de genade zien als
bij de natuur bijkomend, want dan maakt
men verschillende fouten. Dan ziet men de
natuur niet volledig, want men zondert den
Bijbel, de Kerk en het Hoofd Christus van
de natuur af. Men is dan geneigd, op
Roomsche wijze de genade te incorporoercn
den bijbel en in de Kerk. Men stelt dan
die genade supranaturalistisch als bovenna
tuurlijk boven de natuur. En al die fouten
komen voort uit de grondfout, dat men niet
ziet. dat de genade dc grond is van het be
staan van de natuur.
Men kan niet onderscheiden tusschen
tweeërlei terrein, een terrein der bijzondere
genade en een terrein der algeaneene genade
Rcf. licht dat toe aan staat en overheid.
Er is veel goedertierenheid bij God voor
de ongeloovigen. Dat is niet in strijd met de
uitdrukking der Schrift, dat de ongeloov
gen „kinderen des tooms'1 zijn. Men kan
zeggen dat de geloovigen voorwerpen zijn
van enkel gunst, namelijk zoo zooals ze in
Christus gezien worden. Dikwijls ziet God
echter oak op hun zonden en dan gaat Gods
toorn tot hen uit
Men vergete echter niet, dat de ongeloo
vigen dien zegen Gods misbruiken om zich
daarmee van God vrij te maken. Er ligt in
alle cultureele arbeid der ongeloovigen die
tendenz. Daarom kap een samengaan met
hen wel in sommige gevallen geoorloofd en
noodig zijn. Paulus zegt immers, dat men
zich niet gansoh onttrekken zal aan de
geloovigen. Anders moest men uit de wereld
gaan. Daardoor mag echter de geestelijke
strijd tegen de vijanden der genade niet ver
slappen. De aarde is immers des Heeren,
dat is van den God des Verbonds, mitsgaders
hare volheid, aldus besloot Ds. De Graaf
zijn referaat.
In verband met het vergevorderd uur kon
over het referaat van Ds. de Graaf slechts
kort van gedachten gewisseld worden. Van
deze gelegenheid maakten gebruik de heeren
v.d.Zanden van Harderwijk, d e R i d d
van Nijmegen, B e e k van Purmerend, Al
fa 1 a s van Vrijhoeve-Capelle, Ds. M a
s e 1 i n k van Eibergen, Ds. H a 1 s e m a van
Ermelo, Dr. v .d. Vaart Smit van Zwijn-
drecht, Smeenk van Arnhem en Prof.
Aalders van Hilversum. Niet allen kon
den zich met het betoog van Ds. de Graaf
vereenigen en met name Prof. Aalders en
de heer Smeenk ontwikkelden eenige beden
kingen tegen het referaat Prof. Aalders
achtte de meening van Ds. de Graaf het
meest consequente supralapsarisme. Kort
diende Ds. de Graaf van repliek.
De Voorzitter sprak een slotwoord,
waarin hij een woord van dank sprak tot
allen die tot het welslagen dezer conferentie
hebben bijgedragen, waarna de conferentie
met de gebruikelijke plichtplegingen werd
gesloten en men om half zes uiteenging.
Landbouw- en Crisismaatregelen
Het Dagelijksch Bestuur der Holl. Mi), v.
.ncib. heeft in zijn laatst gehouden vergadering
»t belangstelling kennis genomen van het be
nt van den Minister van Landbouw een re-
Het ziet hierin een erk
ieid der argumenten doo
ïisaties naar voren gebri
nende, dat de varkens-m
•echten op de voedersto
heffing op het vleeeoh e.
:vangen. Dit recht s
;el recht ont
worden gewezen op het feit.
linstens 2 cent ligt beneden
Overigei
het afschaffer
afgewacht.
H.M.v.L. worden gesteund
dringen op
oorsteT bij de Rei
ag worden gebracht "bij 'het
n en hij het schetsen van kal-
heffingen ln het Landbouw
CrlsUfonds vloeien hetwelk weer bestemd la
vqor dezelfde personen, wordt ln de afschaffing
dezer^ heffingen. die bovendien veel hooger zijn
ZlOUI^en wettigen, te-
r6Voortsf
sbandpun'
m vleesch. welke bësT
ilijksch Bestuur op het
honden aan het In-
•ordt ter
Sociale Zaken
uit het Landbouw Crislsfonds i
iet Kon. N
•wezen, dni
i f 1.— i-
gan Isa ties
met 20 eer
kent. dat
>d. Landbouw-
de richtprijs,
werkeidkheid
d is. d.it men
•elke de Tarwe-Or-
bcmoeilng.
T verlagen. Dit' be tee -
organisaties ook langs dezen
men ^u i the tal en de t*rwe'
zal worden nogmaals bfj dn
t» richtnrljsv»
?n in ieder
de Tan
'al
!-Orga-
trkende kracht
d schijnt het in de bedo<s-
eringing zelfs met terne-
den geheelen oogst 1935
orden het denkbeeld de mest
iaand-en. welke als minimun
irKens, welke bestemd worden voo
v krijgen tot 2J i
nister van Landh,
in beginsel was t
Nederlandsohe Al
te wijzen al3 cent
trekking tot de
de Duitsche rege
lullei
boir
De Minis
wageningen ontving bü schrU-
.1. de mededeeling van d»n Ml-
>uw dat door Ziine Excellentie
>eslot»n onder Rijkstoezicht de
gemciene Keuringsdienst aan
-aio keuringsinstelling met be
erlng bil de invoer van tuln-
vorden Ingeschakeld.
zal het op prii* stellen te verne-
ielanghebbenden bü de teelt van
dan tot nog toe kunnen
