waar
WERK
K. J. BOS ZOON
DE ROTTERDAMMER-MARSCH
DINSDAG 16 JUNI 1936
EERSTE BLAD PAG 2
Zij acht de instelling van een
Kamer voor het bedrijfsleven
naast de Eerste en Tweede Ka
mer bovendien een sprong in
het duister, omdat de desbetreffende
denkbeelden nog in wording zijn.
Bijzondere organen van bedrijfsvcr'ege.i
woordiging zijn nog niet geschapen en een
Kamer voor het bedrijfsleven zou van zoo
danige lagere openbare organen toch do
overkapping moeten zijn Men zou zich
dus moeten bepalen tot het openen van de
mogelijkheid in de grondwet om een Ka
mer voor het bedrijfsleven in te stellen
De grondwet echter behoort in breede trek
ken te geven een beeld van den Nederland-
sehen s'aatsbouw: dit beeld zou aan weerge-
ving der werkelijkheid inboeten, indien hot
op een zoo gewichtig punt als het parle
ment geen concrete omlijning gaf
Wel acht dc commissie goede gronden
aan te voeren voor het nader a a n w ij-
zen van een weg in de grondwet
voor organen, die, blijvend op
het eigen terrein van het be-
drijfsleven,regelend zullen kun
nen optreden. De behoefte aan bedrijfs
regeling wordt sterk gevoeld in steeds
breederen kring. Zij hangt samen met de
omstandigheid, dat de bedrijven meer en
meer, naast privaatrechtelijke zijden, een
openhaar karakter gaan vertoonen, in toe
nemende mate worden gezien als een maat
schappelijke factor van organischen aard,
welke het algemeen belang dient. Door de
jongste ontwikkeling van het crisisrecht is
dit proces nog versneld. Juist dit organische
karakter maakt het wenschelijk, in de
grondwet eenige voorschriften op te nemen.
Juridisch zou het bestaande artikel 194
voor zulk een bouw reeds ruimte bieden.
Echter is het artikel te onvolledig voor
voldoende ordening van zoo groot maat
schappelijk belang.
Deze regeling kan het best worden opgeno
men in een afzonderlijk hoofdstuk.
Revolutionaire vertegenwoordigers
In de latere jaren heeft zich in
ruimeren kring de overtuiging ge
vormd, dat niet behoort te worden
geduld, dat een volksvertegenwoor
diger onwettige middelen en wegen
aanpryst of bevordert. De comm.
meent, dat een lid der volksverte
genwoordiging, dat zich daaraan
schuldig maakt, van zij n lid
maatschap moet kunnen
worden vervallen ver
klaar d.
Van den arbeid der staatscommissie, inge
steld bij Kon. besluit van 12 Februari 19b t
is bij de opstelling van het hier nevengaand
wetsvoorstel een dankbaar gebruik ge
maakt.
Echter wilde de staatscommissie van
1934 alleen treffen de vertegenwoordigers,
die in en buiten de vertegenwoordigende
lichamen in hun hoedanigheid blijk gaven
van ontoelaatbare revolutionaire strevin
gen, het hiernevensgaand voorstel richt
zich ook tegen hen, die niet qualitate qua
optreden.
In tegenstelling met de oplossing van de
staatscommissie van 1934 die gebonden was
aan de grenzen, in de grondwet gesteld, zal
in den gedachtengang der commissie de
opengevallen plaats niet wor
den vervuld. De vervallenverklaring
zou van haar krachtigst effect worden be
roofd, indien het onwettig streven tot uit
drukking zou blijven komen. Ongetwijfeld
kan het gevolg zijn, dat de desbetreffende
staatkundige groep buiten haar schuld, door
dat de afgevaardigde uit den band gespron
gen is, in haar representatie wordt getrof
fen. Maar in het algemeen moeten de kie
zers weten, wie zij afvaardigen, en daarvan
ook het risico dragen. Bovendien zal. als
zulk een afgevaardigde geen lid van dc Ka
mer meer zal zijn, de innerlijke kracht van
die groep eer worden vergroot. Anderzijds
zal van de ontworpen bepaling een groote
preventieve werking uitgaan.
In de derde plaats wees de staatscommissie
van 1934 de afdeeling voor de geschillen van
bestuur van den Raad van^State aan als het
orgaan, dat de vervallenver
klaring van het lidmaatschap
zou moeten uitspreken. Volgens de
commissie moet bij een zoo belangrijke uit
spraak de Raad van State in zijn vollen om
vang tot oordeelen worden geroepen.
De Algemeene Rekenkamer
De commissie beantwoordt bevestigend de
vraag, of het staatsbestuur schade zou lij
den. indien de Algemeene Rekenkamer werd
afgeschaft en de controle over de rijks
inkomsten en -uitgaven in het departement
van financiën werd geconcentreerd.
Het bestaande stelsel van comptabiliteit
biedt het voordeel van controle door een
orgaan, van de regeering volkomen onaf
hankelijk. Dit kostbaar goed mag niet wor
den prijs gegeven voor een luttele bezuini
ging.
Evenmin geeft de commissie in overwe
ging, in de grondwet de mogelijkheid te ope
nen. dat de Alg. Rekenkamer zal bestaan uit
één lid. Zij hecht aan de collegiale samenstel
ling .omdat de rekenkamer daardoor krach
tiger weerstand zal kunnen bieden aan
wenschen van de regeering.
De procedure van grondwetswijziging
De commissie acht het in verband met het
partieele karakter der ondernomen herzie
ning aangewezen, geen fundamenteels wijzi
gingen in dit hoofdstuk in overweging te
nemen.
Niet steeds eenstemmigheid
Sommiee leden hebben bij afzonderlijke
riota afwijkende meeningen doen blijken om
trent bepaalde on dei-werpen
Uit het niet in afzonderlijke nota's neer
leggen van afwijkende meeningen ten aan
zien van andere onderwerpen mag niet wor
de afgeleid, dat daaromtrent eenstemmig
heid heeft geheerscht of dat alle leden zich
ibij de gevallen beslissing hebben neergelegd.
ONTWERP VAN WET
De commissie heeft opgesteld een ontwerp
van wet tot het in overweging nemen van
een voorstel van verandering van de grond
wet.
Drukpersvrijheid
Volgens dit wetsontwerp wordt aan art. 7
der grondwet, luidende: „Niemand heeft
voorafgaand verlof noodig, om door de druk
pers gedachten of gevoelens Ir openbaren,
behoudens ieders verantwoordelijkheid vol
gens de wet", een lid toegevoegd, luidende.:
„De wet kan regels stellen, volgens welke
een bepaalde uitgave wegens nader bij de
wet te omschrijven grove inbreuk op de
openbare orde tijdelijk kan worden verbo
den".
Inkomen van de Kroon
Art. 22 der grondwet bepaalt het jaar
lij ksch inkomen van den Koning ten laste
\an 's rijks kas op 1.200.000.
De commissie stelt voor om dit bedrag te
brengen op f 1.000.000 en om te laten verval
len het tweede lid van art. 22, bepalende,
dat het bedrug binnen twee jaar na een
troonsbeklimming voor den duur der regee-
ring van den nieuwen Koning bij de wet
kan worden gewijzigd.
Het eerste lid van artikel 24 wordt ge-
„De Koning en de leden van het Koninklijk
Huis, genoemd in de artikelen 26, 28 en 28a
zijn vrij van alle personeele lasten."
Dit vloeit voort uit het voorstel om een in
komen toe te kennen ook aan den gemaal
van een regeerende Koningin en aan den
gemaal van een prinses, vermoedelijke
troonopvolgster.
Art. 26 wordt gelezen:
„De gemaal van een regeerende Koningin
geniet uit 's Rijks kas een jaarlijksch inko
men van 200.000. Hij behoudt dit inkomen
na overlijden van de Koningin gedurende
zijn staat van weduwnaar.
Een Koningin geniet, na overlijden van
den Koning, uit 's rijks kas een jaarlijksch
inkomen van ƒ200.000 gedurende haar we-
duwlijken staat."
Artikel 2S wordt gelezen:
„De Prins van Oranje geniet uit 's rijks
kas een jaarlijksch inkomen van ƒ200.000, te
rekenen van den tijd, dat hij den ouderdom
van achttien jaren heeft vervuld.
Dit inkomen wordt gebracht op ƒ400.000
na het aangaan van een huwelijk, waartoe
bij dc wet toestemming is verleend."
Na art. 2S worden twee artikelen inge
voegd, luidende:
„De dochter des Konings, die de vermoede
lijke erfgename is van de Kroon, geniet uti
's rijks kas een jaarlijksch inkomen van
ƒ200.000, te rekenen van den tijd, dat zij
den ouderdom van achttien jaren heeft ver
vuld.
Indien zij een huwelijk aangaat, waartoe
bij de wet toestemming is verleend, geniet
haar gemaal uit 's rijks kas eveneens een
jaarlijksch inkomen van ƒ200.000. Hij be
houdt dit inkomen na overlijden van de
Prinses gedurende zijn staat van weduw-
Na het overlijden van haar gemaal geniet
de Prinses, zoolang zij ongehuwd blijft, een
jaarlijksch inkomen van 400.000.
Dc inkomens, bedoeld in dit artikel, blijven
bestaan, ingeval later een Prins van Oranje
geboren wordt."
Zittingsduur Kamers
Aan het derde lid van artikel 73 wordt
een volzin toegevoegd, waardoor de zittings
duur, voor de na een ontbinding gekozen
Kamers, voor de Tweede Kamer een termijn
van vijf, voor de Eerste Kamer van zeven
jaar niet overschrijden mag.
Ministers zonder departement
In art. 77 worden wijzigingen gebracht,
waardoor o. m. bepaald wordt, dat de ko
ning ministers benoemen kan, die niet be
last zijn' met de leiding van een ministe
rieel departement.
Uitsluiting verkiesbaarheid lid
der Tweede Kamer
Ten aanzien van art. 83 doet de com
missie een voorstel, waarin de volgende ge
dachtengang tot uitdrukking wordt ge
bracht:
De tegenwoordige redactie van artikel 85
sluit van de verkiesbaarheid voor het lid
maatschap van de Tweede Kamer uit bede
laars. landloopers en gewoonte-dronkaards,
maar laat toe personen, die wegens het be
gaan van een ernstig misdrijf tot een vrij
heidsstraf van meer dan een jaar zijn ver
oordeeld. Het motief voor de aanvulling in
1922 van den oorspronkelijken tekst van
liet artikel, waardoor de huidige redactie
in dc grondwet is neergelegd, was, dat
anders wellicht bedrijvers van politiek straf
bare feiten, als b.v. opruiing of een misdrijf
tegen de veiligheid \an den Staat, die tot
een dergelijke zware straf waren veroor
deeld, uitgesloten zouden worden, hoewel
zoodanige personen wellicht uit idealistische
overwegingen hebben gehandeld. Dit motief
is, naar het oordeel van de commissie, wei
nig afdoende. Van ieder aanstaand lid van
een vertegenwoordigend lichaam mag wor
den verwacht, dat hij zich niet in een po
sitie brengt, die tot het opleggen van een
zoo zware straf aanleiding zou kunnen ge
ven. onverschillig het meer of minder po
litiek karakter van de strafbare handeling.
Wijziging van het artikel op dit punt
wordt door de commissie voorgesteld.
Geen staatssecretarissen
Bij art. 95 beantwoordt de commissie ont
kennend de vraag, of de invoering van het
ambt van staatssecretaris, lid van het
ministerie, wenschelijk is.
Wel stelt zij voor, im art. 95 d'é gelegenheid
te openen, dat niet alleen ambtenaren, doch
ook andere personen den minister in de
Staten-Generaal kunnen bijstaan. Aan bei
de categorieën ware bovendien de bevoegd
heid te verleenen, den minister te vertegen
woordigen, zoodat 's ministers aanwezig
heid niet steeds vcreischt zal zijn.
Een gelijke verandering ware aan te bren
gen in art. Ill ten aanzien van de regee-
ringscomniissarissen.
Minister en Kamerlidmaatschap
In art. 97 stelt de commissie voor, om
het ministerschap en het kamerlidmaat
schap onvereenigbaar te verklaren, maar
tevens om te bepalen, dat een minister, bij
een verkiezing tot lid der Staten-Generaal
gekozen, ten hoogste drie maanden na zijn
toelating het ambt van minister en het lid
maatschap der Staten-Generaal vereenigen
In art. 93 wordt voorgesteld, de parle
mentaire onschendbaarheid voor ministers
en Kamerleden op te heffen ter zake van
opruiing of schending van geheimen.
De commissie teekent hierbij aan, dat zij
zich de vraag heeft gesteld, of niet het tot
uiting brengen in het parlement van een
onwett'g dreven mede zou kunnen wor
den tegengegaan door opheffing van de
parlementaire onschendbaarheid. Voor op-
heffinc acht zij geen voldoenden grond
aanwezig, maar betreffende opruiing en
schending van geheimen kon het optreden
van den voorzitter ni=»t zo» liclit het gezag
van de strafwet verhangen.
Op dezen grond wil de commissie ter
zake van opruiing of schending van gehei
men een uitzondering maken op het begin
sel van de parlementaire onschendbaarheid.
Vervallenverklaring lidmaatschap
Prov. Staten en Gemeenteraad
In art. 128 wordt voorgesteld, dat ook de
leden der provinciale staten van hun lid
maatschap vervallen kunnen worden ver
klaard wegens een onwettig streven.
Soortgelijke wijzigingen worden voorge
steld in art. 143 (leden van den gemeente
raad).
Het langer onder dc wapenen houden
van dienstplichtigen
Artikel 187 wordt gelezen:
„Wanneer in geval van oorlog, oorlogs
gevaar of andere buitengewone omstandig
heden dc dienstplichtigen door den koning
geheel of ten decle buitengewoon onder de
wapenen worden geroepen of gehouden,
wordt onverwijld een voorstel van wet aan
de staten-generaal gedaan, om het onder do
wapenen blijven der dienstplichtigen zoo
veel noodig te bepalen".
Naar men weet heeft de Regeering zich
in Maart j.l. op het standpunt gesteld, dat
de onverwijlde indiening van een wetsont
werp niet noodig was voor het onder de
wapenen houden van dienstplichtigen, die
in werkelijken dienst zijn. Het oude
art. voorzag n.l. slechts In die gevallen,
waarin dienstplichtigen niet in werkelijken
dienst zijn. Decommissie meent dat het
art. gewijzigd móet worden in dien zin dat
het op beide gevallen betrekking heeft.
Additioneele artikelen
Dc additioneele artikelen worden gelezen:
Artikel II. De in het vierde lid van arti
kel 90 der Grondwet bedoelde wet kan geen
pensioen verzekeren aan weduwen en wee
zen van gewezen kamerleden, die voor" 1
Januari 1921 afgetreden of overleden zijn.
Artikel III. Het nieuwe derde lid van art.
90 laat de pensioenen van reeds afgetreden
leden onverkort.
Later aftredende, leden ontvangen een
pensioen van 150 's jaars voor elk jaar,
gedurende hetwelk zij voor de afkondiging
van de bepaling lid der Kamer waren, tot
een maximum van 3000. Is het aldus ver
kregen bedrag lager dan 2i00, zoo wordt
voor elk volgend jaar 120 toegevoegd, tot
dat 2i00 is bereikt.
De pensioenen, bedoeld in dit artikel,
kunnen worden gewijzigd bij een wet.
Het ontwerp dier wet moet zoowel
door de Tweede als door de Eerste Ka
mer der Staten-Generaal worden aange
nomen met de stemmen van twee der
den van het aantal leden, waaruit de
Kamer bestaat.
DE MINDERHEIDS
NOTA'S
Vrijheid van drukpers
Het rapport is vergezeld van een minder
heidsnota, onderteekend door de leden der
Staatscommissie Albarda, G. v. d: Bcrgh, Joe-
kes en Kranenburg.
Zij zijn tegen herziening van art. 7 be
treffende vrijheid van drukpérs.
Dat het tijdelijk verbod van een bepaalde
uitgave, waartoe het voorstel der commissie
de mogelijkheid opent, gecii maatregel van
preventieve censuur zou zijn, komt hun voor
een gewrongen uitlegging en een gezochte
constructie te zijn.
Benoeming van Staatssecretarissen
De leden Aalberse, Albarda, Van den
Bergh, De Geer, Jockes, Kranenburg en
Anema hebben een nota geschreven,
omdat zij het gewcnscht achten, in
de Grondwet de mogelijkheid open te
stellen voor de benoeming niet alleen
van Ministers zonder portefeuille,
maar ook van staatssecretarissen.
Zij stellen zich deze positie voor als die
van onder-ministers. Zij bohooren dus tot
het ministerie, waarmee zij op- en aftreden.
Zij kunnen dus ook, anders dan de direc
teuren- generaal door dc Kroon naar welge
vallen worden ontslagen.
Om twee redenen wordt de mogelijkheid
van de benoeming van Staatssecretarissen
gewenscht geacht; allereerst de groote uit
breiding welke dc Staatstaak in de laatste
kwarteeuw heeft gevonden, waardoor het
aantal Ministeries werd vergroot. De Staats
secretarissen zouden in de plaats komen van
de nu bestaande Directeuren.
Een staatssecretaris treedt met het minis
terie af. Is hij zeer kundig en geschikt ge
bleken, dan kan hij in het. volgende minis
terie weder worden opgenomen. Maar dit is
niet noodzakelijk.
Een directeur-generaal daarentegen blijft,
welke minister er ook optrede.
De verhouding tusschen minister en staats
secretarissen en dezer positie in het minis
terie zal regeling moeten vinden in het re
glement van orde van den ministerraad.
Genoemde leden der staatscommissie ad
viseeren daarom, in de grondwet na artikel
77 op te nemen een artikel 77bis, aldus lui
dende: „de Koning kan aan een ministe
rieel departement staatssecretarissen benoe
men en die naar welgevallen ontslaan.
Hun verantwoordelijkheid wordt geregeld
door de wet."
Revolutionaire volksvertegenwoordigers
Van de leden Albarda, van den Bergh,
Joekes en Kranenburg is er een nota met
betrekking tot de mogelijkheid, dat van het
lidmaatschap van de vertegenwoordigende
lichamen worden vervallen verklaard revo
lutionaire volksvertegenwoordigers.
Voor zoover het ontoelaatbare uitingen
betreft iu de Kamer, hetzij in woord of in
geschrift, is het volgens deze leden, krach
tens dc reglementen van orde der Kamers
de taak van den voorzitter, dc orde te hand
haven en uitingen in strijd met dc open
bare orde tegen te gaan. De opeenvolgende
voorzitters van de Kamers hebben deze taak
steeds niet groote nauwgezetheid vervuld. Er
bestaat geen behoefte aan een ander orgaan
Voor uitingen hinten dc Kamers zijn de
leden van het parlement, evenals ieder an
der, strafrechtelijk verantwoordelijk. In een
aantal gevallen kan als bijkomende straf
door oen rechter ontzetting van het kies
recht of van de verkiesbaarheid worden uit
gesproken. als gevolg waarvan in heide ge
vallen krachtens art. S3 der grondwet het
lidmaatschap van de Kamer een einde
neemt.
Alleen door een uitspraak van den rechter,
kan, met inachtnemnig van een objectieven,
in de strafwet omschreven, maatstaf worden
bepaald of iemand dit geldt ook voor
leden van de Volksvertegenwoordiging
zich schuldig heeft gemaakt aan opwekking
tot gebruik van onwettige middelen.
Genoemde leden geven in overweging, hel
door de commissie voorgestelde artikel 96,
lid 2, niet in de grondwet op te nemen.
Schadeloosstelling Tweede
Kamerleden
De leder der staatscommissie van den
Bergh, van der Heyden en Kranenburg heb
ben een nota opgesteld betreffende de scha
deloosstelling van Tweede Kamer-leden.
Genoemde leden der staatscommissie mee-
uen, dat het algemeen belang beter zal wor
den gediend, als de schadeloosstelling, in
plaats van tot ƒ4000, tot 4500 wordt ver
laagd.
Het verslag is ter Landsdrukkerij
verkrijgbaar gesteld.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Utrechtsche Universiteit
Van het breed opgezette plan der feesten
tot herdenking van liet 300-jarig bestaan
der Rijksuniversiteit te Utrecht was het
eerste punt «en hulde van de de burgerij,
bestaande in de aanbieding van een staatsie
karos voor het Utrechtse he Studenten Corps
Deze plechtigheid geschiedde door den bur
gemeester van Utrecht Mr. Dr. G. A. W. ter
Pelkwijk en in aanwezigheid van eenige
autoriteiten.
Als blijk van dc steeds gehandhaafde goe
de verhouding tusschen burgerij en studen
tencorps droeg de burgemeester namens
meer dan duizend Utrechtenaren, wier na
men in een gouden hoek zijn ojigeteckenJ,
't nieuwe senaatsrijtuig over De rector vun
het corps, de heer Drost .dankte voor dit
geschenk, en gaf de verzekering, dat het
Corps ook in de toekomst den band met
overheid en burgerij zoo hecht mogelijk zal
houden. Dc plechtigheid werd besloten met
het zingen van het „Io Vivat". Het gezel
schap begaf zich vervolgens naar het feest
terrein, het in den ouden toestand herscha
pen Vredenburg, waar wethouder Bckker
de kei-mis opende.
Lijst vau geschenken
Van de provincie Utrecht: een
schilderij van Jacob de Wit voor de sonaats
zaal. Gemeente Utrecht: het perceel
Trans No. 8 voor universiteitsmuseum.
Ütrechtsch Universiteitsfonds:
zeven gobelins voor het groot-auditorium,
ontworpen door Willem van Konijnenburg
en vervaardigd op de wcefatelicrs van Se-
mey en mevr. Laman Trip, resp. bij Pan
der en dc Kon. Ned. Weefschool te Den
Haag. Echtgenooten van curato
ren der universiteit: zitting en rug van
den rectorstoel naar ontwerp van den heer
Reuter en door de schenksters zeiven uitge
voerd. Echtegenootcn der hoogleeraren: een
console-klok, een lichtkroon en een wand
bord, alles voor de wachtkamer der hoog
leeraren. Ütrechtsch Studenten-Corps:
spreekgestoelte voor liet groot-auditorium;
JUtr, Vrouwel. Studenten-Vereeniging. een
geborduurde universiteitsvlag; Unitas Stu-
Idiosdrüm Bheno Traiectina: curatorenstoe-
jlen voor het groot-auditorium. Van het niet-
j wetenschappelijk personeel: twee vazen van
'iDelftsch aardewerk van Adriaan Pijnacker
(gestorven 1707), voor de senaatkamer. Oud
studenten en studenten: gebrandschilderde
glazen van Joep Nicolas voor het groot-
ditoriüm, kast van palisanderhout met
pullen en instrumenten.
EERE-DOCTORAAT
Dr. J. D. BIERENS DE HAAN
De Senaat der Universiteit van Amster
dam heeft besloten, het eere-doctoraat in de
faculteit der Letteren en Wijsbegeerte te
verleenen aan den heer dr. J. D. Bierens de
Haan te Aerdenhout, bekend schrijver van
wijsgeerige studiën.
INAUGURATIE Prof. Dr. JAN SMIT
Gisteren heeft Dr. Jan Smit het ambt van
hoogleeraar in de microbiologie aan de
I.andbouwhoogeschool te Wageningen
aanvaard met het uitspreken van een rede
over „Tot stof zult gij wcderkceren". De in
houd van deze rede lag niet op het gebied,
dat men door deze woorden zou vermoeden,
doch was een beschouwing over den kring
loop der grondstoffen in verband met het
vergaan der levende schepping.
PROMOTIE Dr. H. MULDER
Heden promoveerde te Groningen de
heer H. Mulder, aldaar, tot doctor in de let
teren en wijsbegeerte op een proefschrift ge
titeld: „Cognition and volition in language".
Dr. Mulder werd in 1878 te Ten Boer ge
boren. Hij koos aanvankelijk de zeemans
loopbaan. Na jarenlang op Engelsche zeil
schepen ter koopvaardij gevaren te hebben,
vestigde hij zich als stuurman op de mail
booten van de maatschappij Zeeland te Vlissin
gen. Nadat hij middelerwijl de acte Engelsch
M.O.A. behaald had werd hij in 1913 als
leeraar aan het Willem Lodewijk-Gymnasium
te Groningen verbonden. In 1917 volgde de
acte M.O.B., in 1924 het doctoraal examen.
Intusschen werd hij tevens achtereenvolgens
leeraar aan de Chr. H.B.S. te Leeuwarden en
te Hoogeveen, en sedert 1920 aan de Chr.
H.B.S. te Groningen, bovendien 1 Jan. 1927
assistent voor moderne talen aan de Rijks
universiteit te Groningen (voor nieuwer En
gelsch en fonetiek). Voorts is hij reeds jaren
lid van de examencommissie voor de middel
bare acte A.
Aan de stellingen van Dr. Mulder ontlee-
enn we het volgende: „Het gezag is gen on
misbaar element bij alle werkzaamheden
welke door twee of meer personen gezamen
lijk moeten worden verricht".
„De globalisatie-methode is wel bruikbaar
voor het aanleeren van de uitspraak, maar
niet voor de syntactische en idiomatische
vorming der leerlingen".
„Het gelijktijdig aanleeren van drie of
meer vreemde talen geeft aanleiding tot al
lerlei stoornissen".
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Ter A a (U.) School m. d. Bijbel. Tot on
derwijzeres: mcj. C. G. Sn a au w, onderw.
aan de Chr. School t.. Pijnacker.
Ferwerd. Chr. U.L.O.-School. Tot hoofd
(vac. J. Ketellapper): de heer II. V i ss c h e r,
onderw. Inst. Brandsma te Bussum.
Hengelo (G.). Chr. School Varssel. T«t
hoofd: de heer D. Huizen, onderw. Ned.
Ilerv. School te Apeldoorn (beh. disp.).
Rotterdam. Dr Kuyperscholen. Tot
hoofd (vac. Grashoff): de heer F. JI el der
man, onderw. aan die scholen.
Examens
Promotie*. Lelde n. Bevorderd tot doctor
schrift set Held: ..Zending en ssendl-ngsondcnvi j.«
Nedeiiandsch Nieuw Guinee", de lieer L.
an Asperen, gcb. te Leiden,
Hoogste stand te Parijs 766.4.
Laagste stand te Malinhead 752.1.
Stand vanmorgen halftwaalf 765.2.
WEERVERWACHTING
Zwakke tot matige Zuidwestelijke tot Zui
delijke wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, iets warmer overdag.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De hooge drukking uit het Zuidwesten ver
plaatst zich naar het vasteland en de depres
sie in het Westen schijnt van minder betee
ken is dan gisteren moest worden aangeno
men, zoodat eenige verbetering van het weer
is te wachten. In Scandinavië is de warmte
nog toegenomen en naar het Noorden uitge
breid; in Zuid-Noorwegen valt nog lichte
regen. In Duitschland klaarde de lucht op
en zal de temperatuur verder stijgen; ook
Zwitserland heeft fraai weer, evenals mid
den- en Oost-Frankrijk. In Ierland en Schot
land valt plaatselijk regen; ook in Engeland
en West-Frankrijk is de lucht zwaar
wolkt en valt nog regen in het Westen, het
bleef daar nog koel.
Aangezien de hooge drukking zich nog
verder over de Oostzee uitbreidt en de ba
rometer in de Golf van Biscaye daalt, zijn
meer Zuidelijke winden met afnemende be
wolking en hoogere temperatuur te wachten.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 16.8 C.
17 JUNI
•Zonsopgang 4.39 uur, zonsondergang 9.23 uur
Maan op vm. 2.47 uur, onder nam. 7.54 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
17 JUNI
Van 's avonds 9.53 uur tot 's morgens 4.ÜÜ uur
ACADEMISCHE EXAMENS
Amsterdam. Vrije Universiteit. Gesl.:
Theologie: propaei ex.. de heeren J. Hnitsina
te Niekerk (Gron.). J. E. Plas te Noorder Hooge-
brus. S. Roosjen te Dieren (cum laude) Th.
Oostra te Nieuwer-Amstel, H. van Rhijn te
Leiden. Geel. Rechten: doet. ex.. mej. H.
M. Preaser. en de heeren C. J. Ph. von Mühler
cn J. H. Marinus (cum laude).
Indologie: taalk. doet. ex., de heer P Reinking
Utrecht. Gesl.: Rechten: cand.ex., do heer
F. J. Verzijl.
Theologie: kerkel. voorber. ex.. de heer N. G.
H. Kroneman.
Wis- en Natuurkunde (hoofdvak Plantk.):
doet. ex., de heer F. Tjallinger; ld. (hoofdvak
Scheik.): doet. ex., de heer J. J. Lchr: ld. (K):
cand.exde heeren J. A. M. v. d. Vrlng en R.
Bakhuizen van den Brink: id. (H): cand.ex., de
heer A. F. C. Rutgers: id. (F): cand.ex., de
heer E. G. Elias: idi (G): cand.ex.. de heer M.
C. v. Duin: id. (L): cand.ex.. m-J. A. M. v.
Buuren en de heer C. Felix: id. (D): cand.ex..
de heer J. W. Schouten.
Amsterdam: Gesl.: Geneeskunde: doet.
E. M. Kop: en de heeren B. v. d. Wall Perné,
A. J. M. Kroger en L. H. Levie.
Sociale Geographic: cand.ex., mej. J. G«
RUnooij en do heer G. J. Kriste.
hledcnis: doet. ex.. de heer H. Harms.
Bijl, P. Dorr
.an der Hul.
EINDEXAMENS KWEEKSCHOLEN
Alkmaa r. Rijkskweekschool. Gesl. de da.
Ris, N. Schermerhorn, L. Zlnkerweg. C
Termat, C. Al<
eerman cn D. Brc
Ned. Hcrv. Kweekschool Jan
i. Gesl.: J. Franken. H. Gerritsen
G. Meyer. Amcrongen;
GUNNINGEN
De Rijkswaterstaat heeft de volgende wer
ken gegund:
ITct vervaardigen van een brug voor ge
woon verkeer over het Zcderikkanaal bij
Vianen in den rijksweg no. 26 gedeelte Via-
nen—Waarden burg, bij overeenkomst aan
de N.V. Ned. Dok Mij. te Amsterdam voor
f 40.040
Het maken van een gedeelte aardenbaan
op den rijksweg no. 4 gedeelte Amsterdam
Sassenheim aan L. P. van der Geer en A.
Th. Stuifzand te Leiden voor f 133.800.
Voor liet maken van een weelichaam, een
vaste brug, een duiker, de bestraling van
den rijweg en het leggen van een rijwielpad
op het gedeelte van den weg Spijkenisse
Brielle. was laagste inschrijver de heer A.
C de Graaf te Rotterdam voor f 71.111.
DE RIJKSSTRAATWEG TE ALPHEN
B. en W. van Alphen a. d. Rijn hebben 'de
verbreeding van den Rijksstraatweg onder
die gemeente zulks in samenwerking met
het Rijk gegund aan de firma Gesman
en Zoetemeijer aldaar voor f 50.390.
BOUW VAN EEN STADSSCHOUWBURG
TE ARNHEM
De gemeenteraad heeft na een lange mid
dag- en avondvergadering besloten, met 25
tegen 7 stemmen f 545X30.te voteeren
voor den bouw van den nieuvten stads
schouwburg, in de plaats van den in 1934
afgebranden schouwburg. t
HOUTHANDELAARS
ROTTERDAM, HOUTLAAN 19
TELEFOON 21300 (2 lijnen);
(Adv.)
Spoed met de inschrijving
gewenscht!
Zaterdag a.s. wordt de inschrij-
v i n g voor den „Rotterdammer-
Marsch" officieel gesloten.
Uit de mededeelingen, die wij van tijd tot
tijd publiceerden is wel gebleken hoe groot
de belangstelling voor dezen marsch is.
Maar nu doet zich een typisch Hollandsche
eigenschap gelden: men wacht graag tot het
uiterste nippertje met de officieele inschrij
ving. Vele vereenigingen die ons enthousiast
schreven mee te doen, moeten de formalitei
ten, verbonden aan de inschrijving nog ver
vullen.
Dat is jammer, omdat het de taak van het
wakkere „Excelsior"-bestuur onnoodig vi
Wacht men inderdaad tot den 20slen dan
moet de gehcele administratie in enkele da
gen tijd worden verwerkt
Daarom doen we een vriendelijk verzoek
aan de corpsen, detachementen en vereeni
gingen zoo mogelijk omgaand de inschrijving
in orde te maken.
Dat geldt ook voor de individueele loopers.
Hoe schrijft men in
Vele van hen schrijven een brief: „Hierbij
geef ik mij op als deeinemerenz."
Dit geldt niet als inschrijving.
Als inschrijver geldt ieder die het be
drag der administratiekosten (inschrijf
geld) per giro overmaakt op No. 232133
ten name van de Chr. Gymn. Vereen.
„Excelsior" te Delft, of het bedrag per
postwissel zendt aan den heer J. J. Zuur,
Molslaan 100 te Delft.
Ook zij die reeds schreven: we doen
mee, gelieven dat te doen.
Om nog eens te herhalen: het Inschrijf
geld bedraagt voor de hoofdmarsch (35
K.M.) 50 cent per persoon, voor de jeugd-
mnrsch (20 K.M.) 30 cent per persoon.
Wie als vereeniging of groep tijdig in
schrijft (gireert!) krijgt ook tijdig het benoo-
digd aantal slartkaarten toegezonden, waar
op aan de loketten der Ncd. Spoorwegen een
vervoerbiljet tegen sterk gereduceerd tarief
kan worden verkregen.
Individueele loopers kunnen op vertoon
van giro- of postu isselstrook de startkaarten
afhalen aan de loketten van de V.C.P.
Vóór-programma's uitverkocht
Onóanks de vrij groote oplage is het vóór
programma ..uitverkocht".
Aan verzoeken om toezending kan dus he
laas niet meer worden voldaan.
Inderhaast is nu nog een uittreksel van
de voornaamste voorwaarden vermenigvul
digd, dat op aanvrage nog zal worden toe
gezonden.
Op enkele telkens tenigkeerende vragen
antwoorden we nog even:
De start heeft plaats Zaterdag 27
Juni te 2.30 uur n.m. voor den hoofd
marsch en te 4 uur n.m. voor den
jeugdmarsch.
'Alle deelnemers worden 's avonds te half
tien in de Stadsdoelen te Delft terug ver
wacht, waarna direct de prijsuitreiking zal
geschieden.
Beste reisgelegenheid is: de trein.
Wie per fiets komt vindt in de Doelen ge
legenheid tot rijwielstalling tegen 5 cent.
De laatste loodjes
De laatste loodjesu weet er alles van!
Uit tal van enthousiaste brieven blijkt ons,
hoe er allerwege in den lande getippela'
wordt. Het heerlijke weer lokt daar ook wel
toe uit!
Er zijn groepen we denken aan het
Kerkkoor „Licht in Lijden" te Rotterdam
voor wie de 35 kilometertjes een heele pres
tatie zullen zijn.
Anderen draaien er hun vinger niet voor
om.
Zoo kwam de Oranjegarde te Rotterdam
het „Vóór-programma" maar even te voet
uit Delft halen. Dat spaarde portkosten uit.
Enkele studenten uit Sliedreelit kwamen
per fiets meedeelen, dat ze zouden mce-
loopen.
Een der opmerkelijke inschrijvingen luidt:
„Hiermede zie ik mij gedwongen U te be
richten, dat mijn vrouw ook mee wil doen
met De Rotterdammer-Marsch, zoodat ik U
beleefd verzoek haar te noteeren als deel
neemster en daar ik als haar eega niet ach
ter mag blijven ook mij op het lijstje te
plaatsen!"
Of er ook enthousiasme is!
Mannen volgen hun vrouwen als liefheb
bende schutspatronen, quasi als „slachtof
fer" maar natuurlijk in werkelijkheid met de
grootst mogelijke animo.
We beloven plechtig bij wijze van uitzon
dering dezen eega naast het „kruis van ver
dienste" ook de rol pepermunt te zullen of-
freeren die anders door oe firma Ten Hope
alleen beschikbaar is gesteld aan dames en
jongeren. En man en vrouw ontvangen als
alle deelnemers het verkwikkende Trannos-
scn voet bad, welwillend door dc N.V. Droge
rijen-Mij beschikbaar gesteld.
En nu allen de beslissende stap gedaan en
het inschrijfgeld gestort.
Wij weten wel, dat men aan ons vriende
lijk verzoek zal, voldoen dit zoo spoedig
mogelijk te doen.
Militaire detachementen, B.V.L. en Burger
wacht: toont U paraat!
Vereenigingen en particuliere loopers
meldt U spoedig.
Doe het n u
Inschrijving tof 20 Juni:
J. J. Zuur, Molslaan 100
