NATIONAAL FONDS VOOR
BIJZONDERE NOODEN
SCHILDERIJEN
DAGERAAD
ZATERDAG 30 MEI 1936
DERDE BLAD PAG. 9
Geen directe voortzetting van
liet Nationaal Crisis-Comité
Hoe de steunverleening wordt
geregeld en wie er voor in
aanmerking komen
Een beroep op de weldadigheid
van het Nederlandsche volk
Dobs week is to 's-Gravenhagc een
persconferentie gehouden, bijeengeroe
pen door het dagelijksch bestuur van
hot nationaal fonds voor bijzondere
nooden, waarin doel en werkwijze van
het fonds nader zijn uiteengezet. Men
beweert wel eens, dat het nationaal
fonds een directe voortzetting is van
het Nat. Crisis-Comité, Deze opvatting
is onjuist.
Voor de steun in natura konden de be
staande organen van armenverzorging de
taak van het Nat. Crisis-Comité overnemen.
Voor de credietverst rekking worden alom
in don lande door de oprichting van borg-
stellingsfondsen nieuwe wegen gebaand.
Voor tal van zgn. „nieuwe armen", midden-
sianders en intellectueelen, die in moeilijk
heden verkeeren, kon naar men meende een
afzonderlijk orgaan van hulpverleening *""T
niet worden gemist.
Nadrukkelijk werd ter conferentie er op
gewezen, dat het doel van de stichting is
hulp tc'verleenen voor bijzondere indivi-
duecle nooden, waarin plaatselijk niet vol
doende kan worden voorzien. Het ligt niet
in de bedoeling van liet nationaal fonds om
rechtstreeks aanvragen in ontvangst te ne
men. Deze aanvragen worden verwezen naar
plaatselijke commissies van samenwerking,
welke, indien daartoe de behoefte blijkt,
door de burgemeesters moeten worden
vormd. Waar een Armenraad aanwezig is,
zal deze de aangewezen instantie zijn om
deze samenwerking te stimuleeren.
Se commissies van samenwerking
De commissies van samenwerking moeten
worden gevormd uit vertegenwoordigers van
de belangrijkste middenstands-instellingen,
alsmede van sociale diensten, die bij de be
handeling van de gevallen betrokken zijn.
Over aanvragen om hulp moeten de com
missies beslissen. Bestaat de mogelijkheid
te helpen, dan kan de wijze van behande
ling door de commissies worden uitgestip
peld, waarbij naast financieele hulp tevens
gedacht moet worden aan moreelen steunt
In het bijzonder ten aanzien van
kleine middenstandsbedrijven zal sa-
noerlng meermalen wenschelijk blij
ken. Inrichting van boekhouding, be
zuiniging op personeel, e. cl. kan reeds
belangrijk tot vermindering van kosten
bijdragen. Dan zullen de commissies
hebben na te gaan, welke instellingen
kurtnen bijdragen in het bijeen to
brengen bedrag.
Staat eenmaal vast over welk bedrag de
commissies plaatselijk kunnen beschikken,
dan kan voor het ontbrekende een beroep
worden gedaan op het Nationaal Fonds.
In het algemeen zal de hulp bestaan in
het voor eenmaal bijeenbrengen van een be
drag in geld. Crcdieten liggen niet binnen
het kader van het fonds, aangezien hiervoor
de borgstellingsfondsen zorg moeten dragen.
Ook personen, die regelmatig een tekort
in hun inkomsten hebben, komen niet voor
hulpverleening in aanmerking. Deze moeten
worden verwezen naar organen van geregel
de steunverleening.
Stille armoede
Ieder kent de gevallen van stille armoe
de, van kleine bedrijven, die wel levensvat-
vaarheid hebben, doch nimmer tot bloei
komen, omdat een klein handelskapitaal
ontbreekt, van zieken, die wellicht door ver
pleging elders spoedig en volledig gene
zing zouden vinden, van een studie,
moet worden onderbroken, omdat door wij
ziging in de financieele omstandigheden de
gelden niet meer beschikbaar zijn. In dgl.
gevallen meent het fonds een zeer nuttig
werk te kunnen doen, dat ongetwijfeld recht
heeft op de sympathie van bet Nederland
sche volk.
Gezien het feit, dat het Nat. Crisis-
Comité onder voorgaan van H. K. H.
Prinses Juliana nimmer tevergeefs
en beroep deed op de weldadigheids
zin van het Nederlandsche volk, en
daardoor in staat was veel nooden
te lenigen in de crisisjaren, die achter
ons liggen, vertrouwt het fonds, ook
voor dit onderdeel van den crisisarbeid
op den steun van breede kringen te
mogen rekenen.
In vele gemeenten is de oprichting van
commissies van samenwerking reeds in
'oorbereiding.
Dank zij de goedgunstige beschikking van
II. M. de Koningin heeft het Nat. Fonds voor-
loopig de beschikking gekregen over eeni^e
kantoorruimte in het Paleis Kneuterdijk 20,
Den Maag. Aan dit adres, telefoon no 180060,
kan correspondentie voor het fonds worden
gericht.
I-Iet postgironummr van het fonds is 272727
Mogen velen er bedragen op storten, opdat
het fonds zijn menschlievende taak, welke
het met moed en opgewektheid gaat begin
nen, ten volle zal kunnen verrichten!
Officieele Berichten
vlce-arlmlraal M. H. van
te dragen met de zwaar-
off. in de Orde van Oranje
RAAD VAN BESTUUR VAN CURAgAO
i den lieer H. J. T. Boomgaart is eervol
ontslag verleend als ondervoorzitter van den
i Duim Is eervol
ontslag uit den zeedienst verleend.
DIR. BELASTINGEN ENZ.
ol ontslag Is verleend aan: A J v Eek.
inspecteur, te Bussum; C J de Lussanet de la
Sablonière, ontvanger, te Arnhem: E. Hjjmers-
Appingedam.
t inspecteur te Amsterdam,
J. Kuilman; te Rotterdam. C P Oosterom. ont
vanger. te Heinkenszand; te Den Haag. E E
Melker, ontvanger, aldaar; tot ontvanger: t-
riclle D A v der Piil. surnumerair te Maas-
icht; te Zwartsluis, G J H ter Weel. commies
Utrecht: A. ter Hdcvc. te Nijmegen; G. Min-
=rhoud. te Amsterdam: T. A. v Os, te Amster-
im; D W Sonnevéldt te Eindhoven: mr E. R.
iveep te Zaandam; A C H v Rietschoten; te Win
rswlik; M. Sellotenia, idem: tot ontvanger der
igistratic en domeinen: te Scliagen, R H Suur-
eiier. surnumerair te Haarlem: te Oirschot.
F J Gulikers, surnumerair te Maastricht; to't
van den waarborg en de beL der gou-
silveren werken: te Den Bosch N. La
te Leeuwarden J T Warren, beidt
Den Haag en te Utrecht
vanger der dir. bel. enz. N. Korswagt
is verplaatst van Hillegom naar Driebergen.
METEOR. INSTITUUT
WATERSCHAPPEN
loemd zün: in de pröv. Utrecht: tot hoog-
raad van het hoogheemraadschap var
Lekdijk Bovendams, mr A. M. A. baron
nr dr J
G C D d'Autnal
en 'den IJsselda
3 en mr dr B.
H de Beaufoi
HOE ENGELAND
COLIJN ZIET
„Getraind in de universiteit
van het leven..."
Nedei'lands eerste minister, dr H. Co lijn
geniet in den vreemde een goede reputatie;
hij wordt er meermalen zelfs juister ge
waardeerd dan in den beperkten kring der
eigen landgenoot-en, een verschijnsel, dat
niet behoeft te bevreemden, daar afstand
nemen in den regel den kijk op menschen
cn dingen juister maakt.
Meermalen citeerden wij reeds uit wat in
woord of geschrift in het buitenland over
dr Colijn werd ten beste gegeven. Het is
fortuinlijk voor noord-west-Europa,
komt thans de „Evening Standard" verkla
ren dat in deze getroubleerde tijden al
thans één land in vrede leeft, een vrede,
die naar alle waarschijnlijkheid wel besten
dig zal zijn. Dat land is Holland, thans
onder de stevige controle van dr Hendrikus
Colijn, zijn 66-jaren ouden eersten minister.
n alle Europeesche staatslieden, die ik
ontmoet heb, is hij de sympathiekste'en in
ele opzichten maakt hij den sterksten in
druk. Hij heeft, groot, recht en clean-shaven
als hij is, met zijn frisschc wangen en stop
pelig wit haar, een gestel als van ijzer. In
de Europeesche kanselarijen is zijn be
kwaamheid in het sigarenrooken legenda
risch geworden, zelfs thans nog rookt hij
er een 25 per dag.
Als achtergrond van zijn lange politieke
carrière is daar een leven van actie, dat
hem, zoo hij een Engelschman ware, een
zeer hooge plaats in de rijen onzer groote
proconsuls zou verzekeren.
Schrijver geeft dan een overzicht van
Colijns Indische loopbaan, om te vervolgen:
In een land, waar bijna elke politicus
van beteekenls de universiteit bezocht heeft
wordt hij beschouwd als een autodidact Hij
is getraind in de universiteit van 't leven
en van de boeken, want hij is een groot
lezer. Voor Engclsche politieke mémoires
heeft hij een uitgesproken voorkeur. Zijn
gedachten zijn steeds bezig met die Neder
landsche bezittingen in de Oost, die hij zoc
goed kent
Én de auteur, die blijkbaar niet alleen
ons land goed kent, doch ook zijn beteeke-
nis niet wenscht te onderschatten, besluit:
In hun arbeid, hun karakter en hun gees
telijken aanleg zijn de Hollanders een van
de meest efficiente volkeren ter wereld. Hun
aardrijkskundige positie en hun belangen
in het Oosten brengen hen dichter bij En
geland dan ooit te voren.
De vriendschap van dit volk is van zeer
veel waardij!
Hoezeer een figuur als die van Colijn de
aandacht trekt, moge blijken uit het feit
dat hetgeen' de „Evening Standard" over
hem schreef, door de Chineesche „Daily
News" werd overgenomen. Een onzer lezers
die in China arbeidt, zond het knipsel ons
toe,-zoodat het thans met recht de wereld
rond is geweest!
Een blanke huid verbrandt
en wordt rood en pijnlijk door de zon.
Gebruik daarom tijdig AMILDA-zonnebruin-
crême, die Uw huid beschermt tegen ver
vellen en zonnebrand en U tevens snel
mooi bruint, óók bij weinig of geen zon.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct
(Adv.)
.kraad van 't
en -Nieuwe Maasdijken
thoon, J Barendregt. te
tiet waterschap de djjk-
i Schouwen te O.-Tonge.
In de provinciën Z.-Holland, N.-Holland
Utrecht: tot hoogheemraad van het hoog-heei
raadschap Ainstelland. C. J. van Tienhoven.
Aerdenhout-
In de prov. Gelderland ls aan den heemraad
van het polderdistrict Bommelerwaard ber
den Meldiik, A van Baaien, te Brakel, e
ontslag verleend.
Een omvangrijk oorlogssouvenir, nl. hel grootste geschut van het Oostenrijksche leger
in den wereldoorlog, dat tot dusvei-re in het oorlogsmuseum te Weenen stond, krijgt
thans een eereplaats in het voormalig keizer slot.
LAND- EN
TUINBOUW
Raadsadviseur Melkveehouderij
Eenige critiek
In het verslag over het wetsontwerp lot
wijziging en verhooging van oud-liooldstuk
1935 wordt o.m. gezegd:
X der Rijksbegrooting voor het dienstjaar
Van verschillende zijden werd tegen de
aanstelling van den vroegeren regeerings-
commissaris voor de melkveehouderij tot
raadadviseur op een salaris van IS000 be
zwaar ingebracht. Men was niet overtuigd
an de noodzakelijkheid een zoodanige
functie in het leven te roepen. Was er, zoo
werd gevraagd, aan een nieuwen adviseur
naast de vele reeds bestaande adviseurs op
landbouwcrisisgebied, inderdaad dringend
behoefte?
Sommige leden erkennen, dat het voor de
regeering moeilijk is, bekwame mannen be
reid te vinden de moeilijke en verantwoor
delijke, doch naar haar aard tijdelijke be
trekking van regeerlngscommissaris op zich
te nemen. De personen, die daarvoor in aan
merking komen, moeten immers dikwijls
een vaste betrekking met daaraan verbon
den pensioen-vooruitzichten prijs geven. In
deze moeilijkheid behoort echter, zoo meen
den deze leden, niet te worden voorzien
door achteraf de betrokkenen in een andere
functie aan te stellen, men had daarvoor te
voren een regeling moeten treffen.
Verscheidene leden konden voorts niet na
laten hun verwondering uit te spreken over
het salaris, dat aan de nicuw-ingestelde
betrekking verbonden zal worden.
Steun veeweiders en -mesters
Alleen schriftelijke aanvragen
Het Regeeringsburcau voor de uitvoering
an de landbouw-crisiswet 1933, Lange Voor
hout 13, Den Haag, vestigt er, ter voorko
ming van teleurstellingen, de aandacht op,
dat de aanvraagformulieren ter verkrijging
van steun voor veeweiders en -mesters
alleen schriftelijk kunnen worden aange
vraagd. Aan mondelinge aanvragen kan
geen gevolg worden gegeven.
Goede economische
crisis-politiek
Wat daarvoor noodig is
Op een algemeene vergadering van de
NederL Industrie en Handclsraad
Land- en Tuinbouw voor het district Fries
land heeft de heer G. J. Blink, voorzitter
van de Ned. Ind. en Handelsraad
langrijke rede gehouden over: Een goede
economische crisispolitiek. Een belang voor
landbouw, handel en industrie tezamen. Aan
bet slot daarvan noemde, volgens het Alg.
Handelsblad, spreker enkele hoofdpunten
voor een program ter verkrijging van een
goede,.economische crisispolitiek. Deze pun-
ten zijn:
geen haat en onderling wantrouwen, doch
samenwerking en begrip van de eenheid
van het Ned. belang;
werkelijke vereenvoudiging en beperking
van de tot ondragelijke lasten leidende
staatshuidiouding;
krachtige verbetering van de verzorging
der Ned. handelspolitieke belangen;
terugdringing van de heillooze penetratie
van den staat in de détails der bedrijfsvoe
ring van landbouw, tuinbouw en bij hen
behoorende industrie en handel;
ingrijpende vereenvoudiging van de land-
bouwcrisispoliti ek
geleidelijke afwikkeling van de steunpoli-
tiek voor de industrie in den engeren zin
des woords, gepaard met aansluitende terug
winning der vrijheid op het algemeen ter
rein der Nederlandsche bedrijvigheid;
verzorging op de reeds genoemde wijzen
van het wezenlijk belang van denkarbeid,
met verbetering van de werkloosheldspoli-
tiek.
FOKVEEDAG TE HOORNAAR
De jaarlijksche fokveedag te Hoorn
zal dit jaar 14 Oct gehouden worden. Te-
vens zal dan gepoogd worden aan dezen dag,
een tentoonstelling van zuivelproducten te
verbinden.
BELGISCHE AARDAPPEL-INVOER
Naar men weet heeft de Belgische regee
ring midden Februari besloten het invoer
recht op aardappelen dat 5 frs per 100 kg.
bedroeg, voorloopig tot 31 Mei te laten ver
vallen. Thans versoheen een Kon. besluit,
waarbij het vervallen van het invoerrecht
is verlengd tot 30 Juni a.s.
BLOEMENDAAL 245.9 M. 1ste Pinksterdag
Uitzending van Kerkdiensten uit de Geref.
Keik. Voorganger: Ds. Joh. C. Brusaard.
Tekst: v.m. 10.Hand. 2:3 en 4; n.m.
5 Zacharia 4 6.
Zondag vindt
MAANDAG 1 JUNI
HILVERSUM I 1875 M. 8.30 KRO. 9.30—
12.00 NCRV. 8.30 Morgenwijding. 9-30
Chr. Geref. Kerkdienst uit Amsterdam.
Voorg. Ds. D. H e n s t r a. Hierna: Gr.pl.
12.15 NCRV-orkest. 2.00 Middagvergade
ring v. d. Bond van Meisjesvereenigingen
op Geref. Grondslag. Spr. Mej. M. P ar
men tier (heropening), Prof. Dr, G.
M. den Hartogh, Kampen, mevr. C.
H. van Alkemade-Kwakkel-
s t e i n, Rotterdam en Dr. K. D ij k. Den
Haag (slotwoord). 4.15 Gram.pl. 5.00 Or
gelspel. 6.00 Gram.pl. 7.15 Het ..Collegium
Musicorum". 7.45 Reportage. 8.00 Berich
ten. 8.15 Vervolg „Collegium Musicorum".
9.00 Causerie over Pinkster-Folklore
door K. D. Koning uit Bussum. 9.30
Concours van Chr. Fanfarecorpsen te
Driesum. (Om 10.00 Berichten). 10.30
Queen Mary reportage. 11.1012.00
a.pl.
HILVERSUM II 301 M- AVRO-Uitzending.
10.00—12.00 VPRO. 8.00 Gram.pl. 8.45
Morgenwijding. 9.00 Gram.pl. 9.15 Lyra-
Trio. 10.00 Declamatie. 10.30 Doopsgez.
Kerkdienst. 12.00 Cantabilé-orkest en
Gram.Dl. 2.00 Groninger Orkestvereen. en
Voordracht. 4.00 Dansmuziek (Gr.pl.).
4 45 Voor de kinderen. 5.30 Kovacs Lajos'
orkest en Gram.pl. 7.30 Causerie „Het
woord in graniet". 8.00 Berichten. 8.15
Omroeporkest en solist. 8.45 Cabaret. 9—0
Gram.Dl. 9.30 Omroeporkest en solisten.
10.30 Gram.pl. 11.00 Berichten. 11.10—
12.00 L. Kiesewetters orkest..
DROITWICH 1500 M. 11.20 Gram.pl. 12.05
Het Pierre Fol kwintet. 12.50 Gram.pl.
I.35 BBC-Northern-orkest. 2.35 Jack
Wilsons kwintet en solist. 3.20 Verslag
Autoraces. 3.50 Gram.pl. 4.05 Cello en
piano. 4.35 Het Abram Colliery orkest.
5 20 Revue-programma. 6.20 Berichten
6.50 Strijkkwintet. 7.10 Vacantielezing.
7.30 Boekbespreking. 7.50 Biologische
tage. 9.05 Dansmuziek. 9.50 BBC-orkest
causerie. 8.20 en 8.35 Queen Mary-Repor-
en solist 10.40 Berichten. 10.50 Dansmu
ziek. 11.50 Berichten. 12.00—12.20 Piano
recital.
RADIO-PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gr.pl.
II.20 Orkestconcért. 2.50 Populair con
cert 3.20 Viool en piano. 4.20 Orkestcon-
ccrt. 5.20 Zang. 5.50 Orkestconcert. 7.50
Zang. 9.05 Kamermuziek. 11.0512.35
Dansmuziek en Populair concert.
KEULEN 456 M. 6.20 Orkéstconcert. 12.20
Nedersaks. Symphonie-orkest. 4.20 Orkest
concert. 6.35 Gram.pl. 8.20 Gevar. pro
gramma. 10.50—12.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gra-
,mofoonpl. 12.50 Omroeporkest. 1.50—2.20
Gram.pl. 5.20 Salon-orkest en Gram.pl.
6.50 en 7.20 Gram.pl. 8.25 Symphonie-
concert. 10.30—11.20 Gram.pl.
484 M.: 12.20 Gram.pl. 12.50 Salon-orkest.
1.502.20 Radio-fantasie. 5.20 Gram.pl.
6.35 Dansmuziek en hoörspél. 7.35 Gr.pl.
8 2G-~C)mrbepóFkest. I0.3tt—T1.20 Waalsoh
Cabaret-programma.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.20 Con
cert m.m.v. solisten en orkest. 10.20 Be
richten. 10.50 Fluit- en cello-recital. 11.05.
Weerbericht. 11.20—12.20 Populair con
cert en dansmuziek.
Ook deze week
geeft ons Zondagsblad weer een
keur van artikelen en mooie
illustraties.
Wij vestigen speciaal de aan
dacht op:
Het Zang onder iv ijs van den heer
Bösecke, door N. J. Swierstra.
Op een kerkhof, door Johanna
Breevoort. Het in 1900 bekroon
de opstel van de thans jubilee-
rende Schrijfster.
Hypnose, door P. van Diayven-
dijk (in de bekende serie Ziel
kundige en Opvoedkundige Brie
ven).
Haastrecht, historische bijzon
derheden uit de geschiedenis van
dit mooie dorpdoor Jo Ypma.
Hachelijke oogenblikken op het
podium, door P. van Renssen.
Verder de geivone rubrieken:
Meditatie en Gedichten (in ver
band met Pinksteren), Binnen-
en Buitenlandsch Overzicht,
Vervolgverhalen voor volwasse
nen, kinderen en kleuters, Kort
Verhaal, Schaakrubriek, Kruis
woordraadsel, Kinderkrant met
bijvoegsel voor de kleuters, tal
rijke fraaie illustraties enz. enz.
Niet één ander blad geeft élke
week een zoo gewaardeerde bij
drage als
Ons Zondagsblad
DINSDAG 2 JUNI
HILVERSUM I 1875 M. KRO-Uitzendingr.
8.009.15 en 10.00 Gram.pl. 11.3012.00
Godsd. halfuur. 12.15 KRO-orkest. 2.00
Vrouwenuur. 4.30 KRO-orkest. 6.10 Ned.
R.K. Volkszangvereen. Utrecht. 7.00 Be
richten. 7.15 „De Jozefgezellenvereenigin-
gen". 8.00 Nieuwsberichten A.N.P. 8.10
KRO-Bovs. 8.50 KRO-Melodisten. 9.20
Zwemcursus. 9.30 KRO-Melodisten. 10.00
Piano-recital. 10.30 Nieuwsberichten ANP.
10.35 Piano-recital. 11.00 KRO-Boys.
HILVERSUM H 301 M. AVRO-Uitzending.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10.30
Viool en piano. 11.00 Huïsh. wenken. 11.30
Orgelconcert. 1.30 Omroeporkest. 3.00
Knipcursus. 4.00 Pianospel. 4.30 Kinder
koorzang. 5.00 Voor de kinderen. 5.30
Kwartetconcert. 8.00 Nieuwsberichten
A.N.P. 8.30 Kampeerliedjes. 9.10 Hoor
spel. 9.30 Mandolineconcert. 10.00 Man
doline-orkest. 10.30 Reportage „Hocapo-
lis". 11.00 Nieuwsberichten A.N.P. 11.10
12,00 Gevar. concert van de „Hocapolis".
DROITWICH 1500 M. 11.20 Orgelspel. 12.35
Zigeunerorkest. 1.20 BBC-Northern-orkest.
3.05 Kwintet. 4.20 Causerie „This and
That". 5.35 Blaaskwintet. 6.50 Strijkkwar
tet. 7.50 Koloniale causerie. 8.50 Kitche
ner-Herd enlring. 10.20 Scheepvaartkun
dige causerie.
RADIO PARIS 1648 M. 8.20 Gram.pl. 11.20
Orkestconcert. 5.50 Orkestconcert.
KEULEN 456 M. 1.35 Leipziger Symphonie-
orkest. 2.35 Gevar. concert. 4.20 Populaire
muziek. 6.20 Oikestconcert. 7.20 Klelff-
orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Om-,
roeporkest. 7.35 Gram.pl, 8.20 Klein*
orkest.
484 M.: 12.50 Klein-orkest. 5.20 Gram.pl,
6.35 en 6.50 Dito. 8.20 Omroeporkest.
CONTACT-COMMISSIE VOOR HET
BLOEMBOLLENBEDRIJF
Dezer dagen is op een bijeenkomst in Lisse
een „Contact-commissie ter behartiging der
bJoembollen-kweekersbelangen" gevoitad.
Na besprekingen is deze commissie tot
stand gekomen met medewerking van de Al
gemeene vereeniging voor Bloembollencul
tuur, het Hollandsch Bloembollenkweekers-
genootschap, de Diocesane R.K. Land- en
Tuinbouwbond, de Bond van Bloembollen
veilingen en de Nederlandsche Tuinders-
bond. Elk van de genoemde vereenigingen
heeft haar vaste vertegenwoordiging in deze
commissie.
1-Iet doel der commissie is. om. door een ge
zamenlijk behandelen van de vraagstukken,
die de kweekersbelangen raken, te komen
tot een eensgezinde houding ten opzichte
hiervan. Het secretariaat van de commissie
is gevestigd te Heemstede.
GRONDBELASTING
controleur der grondbel., L. W. Romjjn
te Zwolle, is verplaatst aaar Den Haas.
md is tot tijdel. adj.-commles ter grlf-
O. van Anken, 'te Delft, onder toeken-
n den persoonl. titel van adj.-commies-
Theo Goedvriend
exposeart vóór zijn vertrek naar Zuid- Afrika,
In de kunstzalen der Algemeene Kunsthandel
Dlr: J. A. VAN EIJK Visschersdijk 111
8» Zeevischmarkt 5 Rotterdam, Tel: 15756
Dagelijks geopend van 9-8 uur
2e Pinksterdag van 1 tot 5 uur
Toegang vrijl
Feuilleton
door H. KINGMANS
Daarop nam burgemeester Hillebrands plaats naast Roelf
Ketel, die met gespannen aandacht had geluisterd en zich had
afgevraagd, waarom de burgemeester een cn andermaal gezegd
had, dat ep weer wel eens minder goede tijden zouden kunnen
aanbreken. Hij zag die niet, al moest hij toegeven, dat de
toestand in Groningen nog lang niet in orde was. Mettertijd
zou dat allicht veranderen, vooral als de opstand tegen Spanje,
die de laatste jaren toch de goede richting uitging, tot een
gezegend einde werd gebracht Hij schreef het pessimisme van
burgemeester Hillebrands dan ook toe aan diens hoogen leeftijd.
Bovendien had hij, als banneling, aan den lijve ondervonden,
wat lijden beteekent. Dat had natuurlijk een stempel op hem
gedrukt.
Terwijl ververschingen werden rondgediend werden de ge
sprekken algemeen. Het merkwaardige was evenwel, dat zij
steeds terugkeerden naar het centrum aller belangstelling,
niet het paar, dat nu voor God en de menschen man en vrouw
was, maar naar de omstandigheden, waarin Groningen
-verkeerde-
Roelf Ketel trachtte den burgemeester eens te polsen, of deze
inderdaad reden had, om donker de toekomst in te zien. Maar
de oude was te veel diplomaait, om zich bloot te geven, wetende
bovendien, dat Roelf Ketel, hoe een trouw burger overigens en
hoe warm den Gereformeerden godsdienst ook toegedaan, los
lippig was en elders meer zou overbrieven dan allicht gewenscht
was. Zijn overleden broeder Menno, de vader van Munco, was
in dit opzicht meer te vertrouwen geweest.
„We moeten steeds in het oog houden, Ketel, dat we er nog
lang niet zijn. In Friesland Ijveren invloedrijke mannen tegen
de Pacificatie en Gouverneur Van Lalaing. De in vrijheid
gestelde Billy zal ongetwijfeld allo mogelijke pogingen in het
werk stellen, hier weer vasten voet te krijgen. En tenslotte is
-de groote meerderheid in Groningen Roomscli. Er is alle reden,
uit de oogen te zien en niet te meenen, dat ep geen gevaren
meer dreigen. Natuurlijk neemt dat alles niet weg, dat wij
dankbaar mogen zijn voor wat verkregen is. We willen hopen
en bidden, dat de Heere het verder wel make."
Roelf Ketel zweeg verder op dat chapitre, omdat hij hal
bespeurd, niet verder te komen met den burgemeester, die de
voorzichtigheid in persoon was.
„Welk vendel heeft hedennacht de wacht, Ketel?"
„Het mijne, burgemeester. Ik moet mij straks naar huis
begeven."
Toen de Waalsche troepen waren betaald en de stad verlaten
hadden, waren dé vier bestaande, maar niet in functie zijnde
burgervendels gereorganiseerd en bovendien vermeerderd tot
acht, wat in de Ommelanden zeer kwalijk genomen werd, daar
rnen meende, dat het tegen haar was gericht. Deze acht burger
vendels moesten om beurten des nachts de wacht betrekken en
vooral nauwkeurig op de inkomende vreemdelingen letten.
Van soldaten had Groningen genoeg last ondervonden. Hoe
wel het nooit met zooveel woorden was uitgesproken, stond het
voor den Raad en de burgerij vast, dat met goedkeuring der
stad geen soldaten meer binnen de wallen zouden komen. Mei
zou de eigen zaken opknappen, waarvoor de burgervendels borg
stonden. En als de Ommelanden opstandig wenschten 'e
worden, dan zouden zij weten, dat de Stad haar wil zou door
zetten, desnoods met geweld van wapenen. Elk in Groningen
wist wel, dat er- iets broeide. Niet voor niets had de Raad
pas order gegeven, de Boteringepoort geducht te versterken!
„Is er ook nieuws van de Ommelanden, burgemeester?"
Aller aandacht was nu gericht op burgemecstep Hillebrands,
dio wel op de hoogte zou zijn.
En het merkwaardige was, dat thans de burgemeester
niet zoo voorzichtig was in zijn antwoord. Als dit onderwerp
ter sprake kwam, liepen allen te hoop- Roomsch en onroomsch
stelden zich te weer tegen hen, in wie zij den gemeenschappi-
lijken vijand zagen, de Ommelanden.
,3epaald nieuws is er niet, Ketel. Maar ik vermoed wel, dat
het dit jaar tot een stevige botsing komen zal. Het verluidt
zelfs, dat er in de Ommelanden over gedacht wordt, den
Geuzenaanvoerder Barthold Entens in den arm te nemen, als
er soms geweld moet worden gebruikt. Hij zou dan met troepen
de stad aanvallen. Ik hoop, dat het een loos gerucht is, want
het zou toch vreeselijk zijn, als de eenheid geheel te loor ging
en de Geuzen zouden gaan vechten tegen hun eigen broeders
in de stadj"
„Ik begrijp niet, burgemeester", zeide moeder Ketel in haar
onschuld, „waarom die ruzie noodig is. Kan de Ommelanden
dan niet wat worden toegegeven? Er zijn daar toch vele
broeders en zusters in den Heere, veel meer dan in de stad.
Moeten wij die nu gaan bevechten?"
Zij sprak de volle waarheid. In dc stad was de groote meer
derheid Roomsch, maar in de Ommelanden niet. De beelden
storm, in de stad niet gekend, had er in groote hevigheid
gewoed, waardoor de vervolging er ook sterker geweest was.
In tegenstelling met de stad was er nu volkomen vrijheid
van godsdienst- In haar eenvoud kon zij er niet bij: waarom nu
de twist van jaren her weer opgerakeld, nu er eenheid zijn
moest?
Behalve met Appingedam over het stapelrecht had de sta.1
nog andere moeilijkheden gehad in '50. Groningen begeerde
namelijk dat Hunsingo en Fivelingo hulp zouden verleenen
bij het herleggen en verbeteren van de Dollardsdijken wat deze
weigerden, daar huns inziens de stad zich het recht over het
Oldambt had aangematigd en daarom ook voor de veiligheid
der dijken t* zorgen had. Als de stad het Oldambt losliet,
namen zij op zich, voor de dijken te zorgen.
Twaalf jaren lang was er over dat punt geruzied en toen
moesten de Ommelanden wel toegeven, daar de watcrvlo9l
van '62 hen eenvoudig dwong. Hun lager dan het Oldamot
gelegen landen werden overstroomd!
Toen Bailly de daarop betrekking hebbende stukken las, bad
hij geglimlacht en veel vermaak gehad: het had den Omme-
landers ongetwijfeld wat gekost, om toe te geven!
Wat de stad spaarde hen in geen enkel opzicht Zij stond
bijvoorbeeld streng op haar stapelrecht, zóó, dat zij de schepen
voor Delfzijl in beslag nam, de roeren, zeilen en ankers er va a
verwij derderde; de vensters van der kooplieden huizen te
Farmsum sloot en de huizen zelfs ompaalde! Klachten bij dia
Stadhouder Aremberg baatten niet. Deze gaf alleen tot bescheid,
dat zij het er naar maakten, dat Groningen zóó handelde
Aremberg stond bepaald aan de zijde van de stad. Van
Rennenburg kon Bailly dat niet met zekerheid zeggen. Hij
wikte en woog, al naar gelang de omstandigheden en helde
nu eens naar den kant der stad over, dan weer naai dien
der Ommelanden, hoewel deze hem nog steeds niet als Stad
houder erkend hadden.
Want in der jaren loop waren de Ommelanden ook een
macht van beteekenis geworden, daar zij zich krachtig
aanéénsloten.
Zij spraken, hoewel zij strikt genomen, ook naar het oordeel
van den scherpzinnigen Bailly, daartoe niet het minst- recht
hadden, van de Staten der Ommelanden en beweerden ijskoud,
dat Groningen en onderhoorigen feitelijk nooit tot het vrije
Friesland had behoord, doch een lichaam op zichzelf was.
(Wordt vervolgd).
