i&m
waar
WERK
ZATERDAG 2 MEI 1936
DERDE BLAD PAG. 9
DE CUNERA-KERK WEER
ZWAAR BESCHADIGD
Een pilaar bezweken, waardoor
een gedeelte van het
dak instortte
Het fraaie preekgestoelte
verwoest
Gevaar voor nog meer
instortingen
Wederom Is de Cunera-kerk te Rhe-
nen, het bekende oude bouwwerk, door
een ramp getroffen. By de restauratie
werkzaamheden na de brand van 1931
is gistermiddag een der steunpilaren in
het midden vau de kerk bezweken. De
gevolgen waren zeer ernstig: vier ge
metselde gewelven van het kerkge
bouw stortten met een daverend ge
raas naar beneden en vernielden een
groot deel van het interieur. Zoo werd
de prachtige preekstoel nagenoeg ge
heel verwoest. 25 arbeiders, die In de
kerk werkten, konden zich gelukkig
nog juist bytyds in veiligheid brengen.
Dit is dus de tweede maal in een kort
tijdsverloop dait dit oude kerkgebouw door
een ramp getroffen wordt. Men zal zich im
mers herinneren dat op 3 September 193-i
een uitslaande brand in de Cunera-kerk ge
woed heeft, waardoor het dak der kerk ge
heel vernield werd. Dank zij de zware stee
nen gewelven bleef het gebouw toen echter
behouden en leed 't inwendige geen schade.
Helaas kan dat nu niet gezegd worden. Do
vier gemetselde gewelven, die ingestort zijn,
hebben een ware ravage aangericht, en het
jial zeer veel geld en moeite kosten dit al
les weer te herstellen.
Daar men nog meer instortingen vreest
Eijn de werkzaamheden in de kerk voorloo-
pig gestaakt, totdat een nader onderzoek zal
srijn ingesteld.
Bij de restauratle-werzaamlieden, die ge
schieden onder leiding van den architect
W. Kromhout uit Voorbuig, was men geko
men tot herstellingen aan pijlers'en gewelf.
Na den brand, welke in 1934 het dak van
de kerk verwoestte, heeft men een beton
nen bezoldering aangebracht, welke dus
op de. pilaren steunt. Nu werd onlangs ont
dekt, dat een der pilaren in het schip van
de kerk, ter rechterzijde van het spreek
gestoelte niet geheel gaaf was. De pilaar
werd „ontbolsterd" en bleek toen kleine
bverlangscho scheurtjes te hebben.
Herstel dringend noodzakelijk
De opzichter van de restauratie-werkzaam
heden, de heer H. Hendriks, achtte herstel
hiervan dringend noodzakelijk. Hij ontdek
te n.l. dat. er werking in den pilaar zat.
Kleine stukjes gruis kwamen af en toe
toe naar beneden, terwijl de scheuren ook
grooter werden.
Op vier meter hoogte was de pilaar bijna
geheel „voos". De heer Hendriks achtte het
daarom geraden, den pilaar voorloopig in
ijzeren mantels te vatten, om zoodoende de
instorting te voorkomen en dan later de
gaton die er zich in bevonden met beton en
cement op te vullen. Helaas was de toe
stand van den pilaar reeds zoo slecht,
dat gistermiddag
Het afvallende gruis werd talrijker, zoo-
'dat de opzichter het raadzaam achtte om
de werkzaamheden voorloopig te staken.
Een deur in de kerk, die geregeld geslo
ten is, heeft men veiligheidshalve openge
maakt, opdat wanneer het neervallend puin
den uitweg door den gewonen uitgang
mocht versperren, van deze deur gebruik
zou kunnen worden gemaakt. Deze maat
regel is niet overbodig gebleken.
Nauwelijks hadden de werklieden de kerk
«0- h-t/d-i ïi/ciï,
iMiiiq /j
verlaten en had opzichter Hendriks nog
even den pilaar in oogenschouw geno
men of
met een geweldig geraas,
dat ver in den omtrek was te hooren, stort
ten pijler en gewelf in.
Had Hendriks de kerk een seconde la
ter verlaten, dan had hij ons gisteravond
het relaas van de instorting niet meer
kunnen vertellen.
De verwoesting in de kerk was omt-
zettend. Meters hoog lagen brokken
steen. De geheele vloer was bedekt mot
gruis. Van den ingestorten pliaar stond
nog slechts een stompje overeind. Ont
stellend is ook, dat de preekstoel, welke
zich terzijde van den ingestorten pilaar
bevond, nagenoeg geheel verwoest is. Met
dit fraaie preekgestoelte, dat dateert
uti het jaar 1G76 en altijd een bèzieris-
waardigheid der kerk was, is wel een
zeer kostbaar stuk verloren gegaan.
Het is nu verder nog de vraag, of het
bij deze eene instorting blijft. De betonnen
zoldering, die boven het gewelf is aanga,
bracht, steunt nu op een pilaar minder.
Zal deze zoldering het uithouden, totdat
een nieuwe pilaar is aangebracht?
Veiligheidshalve heeft men de eerste da
gen feen ieder den toegang tot het kerkge
bouw onitzegcL
Groote verslagenheid
Natuurlijk was de verslagenheid bij al
len. die bij de restauratiewerkzaamheden
geinteresseerd zijn, groot. De burgemeester
van Bhenen de heer G. C. A. d'Aumale ba
ron van Hardenbroek, heeft zich altijd
buitengewoon beijverd om geld voor de
restauratie bijeen te brengen. Na dezen
slag zal die arbeid wel dubbel moeilijk
Men heeft onmiddellijk het rijksbueau
voor monumentenzorg gewaarschuwd.
Het is niet te hopen, dat de restauratie
van deze historische kerk. noch door 'een-
nische, noch door financieele omstandighe
den moet worden stopgezet.
Een bouwwerk nit de 14e eeuw
De thans zoo zwaar beschadigde Cunera-
kerk is een bouwwerk uit de lie eeuw. dat
in do 15e. eeuw aanzienlijk werd uitge
breid. Het koor en een groot deel van het
dwarspand, dat daarbij aansluit, dateeren uit
de 14e eeuw.
In de 15de eeuw werd gebouwd het schip,
dat bestaat uit eenige even hooge beuken,
namelijk een middenschip met aan den
Noordkant twee zijbeuken en aan den Zuid-
kant één bij beuk. Door deze evenhooge beu
ken is de kerk tot een zgn. liolle-kerk ge-
Het merkwaardigste deel van de Cunera-
kerk is de toren, die in het laatst van de
15de en in het eerste deel van de 16de
eeuw is tot- stand gekomen.
Een zeldzaamheid is ook het bij de meubi
leering beh oo ren de rijk gebeeldhouwde er-
naissance-oxaal (afscheiding tusschen koor
en schip). In ons land treft men nog maar
heel weinig oxalen aan. In de Groote Kerk te
Amersfoort en in een paar kleinere gehou
wen zijn ze nog te zien.
Medisch advies per radio
Door Nederlandschen zeeman ontvangen
De Daily Herald meldt, dat geneesheeren
van het te Weston-super-Mare (Somer
setshire) zijn opgebeld door het radio-sta
tion te Burtiharn-on-Sea, waar men een
radiogram had opgevangen van Nederlands
grootste vrachtschip, het stoomschip „Am
sterdam" van de K.N.S.M.
In dit radiogram werd advies gevraagd
roor de behandeling van een der opvaren
den, wiens oog niet in orde was. De dokters
wisten raad. Zij vertelden op welke wijze de
pijn zou kunnen worden gestild door ge
bruik te maken van wonderolie.
Het radiostation zond deze medische in
structie uit.
Politieke relletjes
te Amsterdam
1 Mei-viering ln de Jordaan
In den vroegen morgen tusschen 6 en 7
uur zijn op het Marnixplein en in de 1ste
Goudsbloemdwarsstraat te Amsterdam,
een aantal N.S.B.-ers, die in de Jordaan
pamfletten verspreidden, slaags geraakt
met een paar honderd anti-fascisten, die
van alle kanten waren komen opzetten.
Over en weer werden duchtige klappen
uitgedeeld; een der N.S.B.-ers kreeg een ver
wonding aan den rug, hem toegebracht met
een stok, waarin eenige spijkers waren ge
slagen. Na door den Geneeskundigen Dienst
verbonden te zijn. werd hij naar een der
gasthuizen vervoerd, vanwaar hij zich later
naar huis kon begeven. Een vrij sterke po
litiemacht, die weldra ter plaatse was, heeft
met behulp van den gummistok de demon
stranten verdreven.
Twee anti-fascisten, van wie een in het
bezit was van een touw met knoopen, dat
hij vermoedelijk als wapen had gebruikt,
terwijl de andere zich op beleedigende wijze
tegenover een agent had uitgelaten, zijn
aangehouden cn naar het bureau Marnix-
straat oveigebracht. In Jordaan en omge
ving bleef het nog geruimen tijd vrij ru
moerig.
Vrijdagavond is het op de Prinsengracht
bij de Nieuwe Leliestraat te Amsterdam tot
een botsing ^ekomen tusschen N.S.B.-colpor-
teurs en politieke tegenstanders. De N.S.B.-
ers keerden van een colportagetocht onder
geleide van een aantal agenten naar hun
kringhuis terug.
Het was den geheelen avond rumoerig ge-
eest en te ruim kwart over negen groepten
aar schatting ongeveer 150 personen samen.
Zij maakten het de politie lastig en
schreeuwden en joelden tegen de colpor
teurs. Plotseling vlogen er steenen door de
lucht. Een agent werd tegen de borst getrof
fen en liep lichte verwondingen op. Hij trok
zijn revolver en loste een schot. Na een
charge was de orde spoedig hersteld en kon
den de colporteurs hun weg naar- het kring
huis voortzetten. Er hadden geen arrestaties
VERDRONKEN
Te V u g h t waren tiwee jongens in een
bootje op den Dommel achter het Zwaluw
terrein aan het spelevaren. Plotseling sloeg
het vaartuig om en geraakten de beide jon
getjes te water. Een van hen kon zwemmende
den wal bereiken, doch het andere, het der
tienjarige zoontje van mevrouw wed. Camp,
verdronk. De politie slaagde er in het lijkje
op het: droge te brengen.
DE GESCHEURDE KERKKLOK OP URK
In den toren van de Ned. Herv. Gem. te
U r k hangt een zeer oude luidklok, welke de
tand des tijcis niet langer heeft kunnen weer
staan. Een lange scheur, van de rand tot aan
de kroon, heeft haar geluid doen verstom
men. In de gemeente wilde men deze klok
niet gaarne missen, en daarom heeft zich een
commissie gevormd, die gelden heeft verza
meld. om het euvel te doen herstellen. Den
beiaardier van het koninklijk paleis, den heer
J. Vincent, is advies gevraagd en deze con
stateerde dat het eenige middel was de klok
te breken en met bijvoeging van nieuw
metaal te doen overgieten. Aan de firma
Petit en Fritzen, klokkengieters te Aarle is
dit opgedragen. Er zal tevens een tweede
klok worden bijgegoten.
ONDER EEN VOORHAMER
Bij het sloopen van een ouden goederen
wagen in de werkplaats van de firma Meyers
te D o e t i n c h e m, is, terwijl een der arbei
ders met een zwaren voorhamer sloeg, de
hamer door een gat in den bodem van den
wagen gegaan. De hamer trof den 24-jarigen
Arts, uit Kilder, die onder den wagen werkte,
op het hoofd. A. liep een hersenschudding op
en was geruimen tijd bewusteloos. Hij is ter
verpleging in het r.k. ziekenhuis opgenomen.
DUBBEL WOONHUIS AFGEBRAND
Vrijdagmorgen vijf uur is het dubbele
woonhuis, bewoond door A. Veenstra en T.
Smijnga te Rotsterhaule (Fr.) tot den
grond toe afgebrand. De brandweer kon niet
in de nabijheid van het brandende perceel
komen, zoodat men werkloos moest toezien
dat alles een prooi van de vlammen werd.
Veenstra was niet tegen brand verzekerd.
Smijnga wel. De brand is in den schoorsteen
ontstaan.
Hoofdpijn, Kiespijn
pijnen te verdrijven Is een Mijnhardt's Poedei
Per stuk 8 cL; doos 45 ct. Bij Uw Drogist
Er waren eens drie sergeantjes
Er zijn drie excellenties
Het volgende aardige schetsje vonden we
het A I g. Indisch Weekblad:
April 1903. 'n Fraaie voorjaarsmorgen.
Zaterdag. Een troepje sergeants titulair,
beh oo ren de tot het 6de regiment infanterie
van Nederlands weermacht en studenten
voor hei vermaarde Kampen, was op weg
naar het Bredasche schietterrein achter het
Ginnekensche Mastbosch. Er heerschte „een
bende van meer-dan-present" bij het vroo
lijk marcheerende stel, dat de elementaire
regels betreffende de marschdlscipline uit
het velddienstvoorschrift eenvoudig aan d"
laarzen had gelapt. Plots weerklonk op de
keien het geluid van een snel dravende
krijgsrossinant en een nijdig blazende
bataljonsadjudant verscheen ten Boulevard-
tooneele.
Wat is dit hier voor een bendel Wie is
de oudste!?
Die is hier niet bij, met buikpijn kwar
tierziek te bed! was het prompte antwoord.
Ik zal jullie wel mores leeren, hoe heet
jij, ja jij. die me dat idiote antwoord geeft!?
Ik heet Deckers!
Zoo; en Jij daar, die lange slungel voor
aan wil jij je tabakspijp opbergen! Hoe is
je naam?
Van Slobbe van 2 II luitenant!
En hoe jij, die man achteraan met dal
Uitgestreken gezicht; wil jij 'res behoorlijk
in de houding gaan staan! .Te naam!?
Wouters, van het 2de regiment, luite-
Hoef je er niet bij te vertellen, zie ik
wel aan je kraagnummer! Doormarcheeren
in de houding tot aan het schijfschietterrein
en onder verantwoordelijk geleide van den,
sergeant Deckers, begrepen! Afgemar
cheerd!!
De kroniek vermeldt, dat de historie
bizonder goedaardig met eén sisser afliep
en op dienzelfde Zaterdagavond zaten „ze"
zich nog verkneuterend van de pret, als
gewoonlijk wederom in het gezellige proef-
lokaaltje van vriend Kramers Brandhof, den
likeurstoker, in een zijgangetje van de be
roemde Brugstraat.
April 1936. De dagbladen vermelden de
namen van drie leden van de „bende van
33 jaar geleden", en wel die van een B. W
T. van Slobbe, afgetreden als gouverneur
van Curagao en o.m. gedoodverfd a!9 secre
taris-generaal van lïèt Dep. van Defensie;
van een G. J. J. Wouters, burgemeester van
Eibergen en bestemd om gouverneur Van
Slobbe op te volgen; van Zijn Excellentie
Mr Dr L. N. Deckers, minister van Land
bouw, te voren minister van Defensie.
Korten tijd geleden wei-den te V e n 1 c
verscheidene radiotoestellen in beslag geno
men. Het betrof hier frauduleus ingevoerde
Telefunkentoestellen, die zonder dat daar
voor de vereischfce invoerrefchten waren be
taald en zonder dat aan de bepalingen van
de octrooiwet was voldaan over de grens
waren gesmokkeld. Bij de ontdekking van
dezen fraudülèuzen invoer hébben', Commie
zen in samenwerking met dé gemeentepolitie
dertien toestellen ih beslag genomen. Deze
toestellen, welke aanvankelijk uit de wonin
gen werden verwijderd, zijn naderhand in
verzegelden staat aan de eigenaars, die veelal
te goeder trouw waren, teruggegeven. Thans
is men begonnen met de toestellen opnieuw
ln beslag te nemen. De apparaten worden
thans definitief geconfiskeeid, terwijl tegen
de bezitters een strafvervolging zal worden
ingesteld. Naar wij van bevoegde zijde ver
nemen. bedraagt het aantal toestellen, dat op
deze wijze in beslag zou genomen worden, te
Venlo en omgeving alleen reeds veertig.
De bekende Oosterbeeksche koe, die eenige
maanden geleden aan het openbaar slachthuis
der gemeente Renkum wist te ontsnappen
en sindsdien in verwilderden toestand de
bosschen van het landgoed „Hoop Oor
sprong" nabij Oosterbeek, zwierf, is Vrijdag
middag gevangen.
De koe liep te grazen tusschen ander vee
in een weiland van den landbouwer Schut,
welk weiland te midden van de bosschen van
„Hoog Oorsprong" is gelegen. Door middel
van een touw heeft men het dier, dat
schuw was, overmeesterd en vervolgens i
gebracht naar den stal van den landbouwer
Schut, want men weet niet, wie de eigenaar
BOERDERIJ AFGEBRAND
Vrijdagmiddag is in de boerderij, bewoond
door den landbouwer J. de P ij p e r, gelegen
in de duinen te N i e u w.-H e 11 e v o e t,
brand uitgebroken. Aangezien er geen water
in de omgeving is, zijn de boerderij en het
woonhuis totaal in vlammen opgegaan. De
vermoedelijke oorzaak van den brand is kort
sluiting. Verzekering dekt de schade.
Ook deze week
geeft ons Zondagsblad weer een
keur van artikelen en mooie
illustraties.
Wij vestigen speciaal de aan
dacht op:
Het leven van M. A. de Ruyter,
de peetvader van Hr. Ms.
nieuwe kruiser, door J. C.
Mollema, oud-luit. ter zee.
Conrad Busken Huet, die gis
teren voor 50 jaar overleed,
door Dr J. Karsemeijer.
Het verdwenen dorp Jacobs-
iboude, ter gelegenheid van
het 200-jarig bestaan van de
Vier ambachtspolder.
Een zeer schoon gedeelte van
Europa, door G. K. A. Nan-
hebei.
De Sterrenhemel in Mei.
Verder de gewone rubrieken:
Meditatie, Gedichten, Binnen-
landsch Overzicht, Zielkundige
en Opvoedkundige Brieven, Ver
volgverhalen voor vohvasscnen,
kinderen en kleuters, Kort Ver
haal, Schaakrubriek, Kruis-
ivoord/raadsel, Kinderkrant met
bijvoegsel voor de kleuters, tal
rijke fraaie illustraties enz. enz.
Niet één ander blad geeft elke
week een zoo gewaardeerde bij
drage als
Ons Zondagsblad
SMOKKELAARS AANGEHOUDEN
Na langdurige nasporingen hebben Duit-
sche commiezen aan de grens bij Venlo
twee wielrijders aangehouden, die reeds ge
ruimen tijd van geldsmokkelarij werden ver
dacht. Toen de beide mannen werden uitge-
noodigd om binnen het kantoor te komen om
aan den lijve gevisiteerd te worden, werd
niets verdachts op hen bevonden. De beide
ambtenaren besloten toen de rijwielen der
mannen eens grondig te onderzoeken. In de
buizen van het frame van elk der fietsen
hebben de beambten toen een bedrag van
vijftien honderd rijksmark aan Duitsche
bankbiljetten gevonden.
Een der smokkelaars, die tijdens het on
derzoek der rijwielen, had staan toekijken,
sloeg bij de ontdekking der bankbiljetten
eensklaps op de vlucht. Voordat hij de grens
echter kon bereiken, kon hij worden ge
grepen. De smokkelaars zijn gearresteerd en
de rijwielen in beslag genomen.
LATE LENTE
Op het raadhuis van het Limburgsche
Horst zijn in den loop der jaren vele hu
welijken gesloten en er zullen er nog talrijke
volgen. Het huwelijk, dat er, naar in het
voornemen ligt, op 8 Mei a.s. zal worden vol
trokken, zal door zijn zeldzaamheid wel de
aandacht trekked. De75-jarige Jac. Daniels
uit Blerick, die eenige jaren geleden met zijn
eerste echtgenoote het gouden huwelijksfeest
vierde, heeft als weduwnaar de hand ge
vraagd en verkregen van de 71-jarige Anna
Maria Gertruda Kleuskens uit Horst, weduwe
van den in 1934 overleden oudsten inwoner
van Horst, den 94-jarigen Hendrik Rambags.
ZONDAG 3 MEI
BLOEMENDAAL 245,9 M. Uitzending van
Kerkdiensten uit de Geref. Kerk. Voor
ganger Ds. Joh. C. Brussaard. 10.00 v.m.
Tekst Joh. 10 7. H. Avondmaal. 5.00 n.m.
H. Avondmaal en nabetrachting. Tekst
Ezechiël 20 37.
De overige programma's van ^Zondag zijn
opgenomen in ons blad van Vrijdag.
MAANDAG 4 MEI
HILVERSUM I 1875 M. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 10.30 Mor
gendienst door voorg. Ds. Th. A. Hoen,
Ned. Herv. Pred. te Bussum. 11.00 C'hr.
Lectuur. 12.15 A'damsch Salonorkest. 2.00
Voor de scholen. 2.45 Wenken voor de
keuken. 4.00 Bijbellezing. 5.00 Friesch
kinderuur. 6.30 Vragenuur. 7.00 Berich
ten. 7.15 Reportage. 7.30 Vragenuur. 8.00
Berichten. 8.15 NCRV-Orkest 9.00 Voor
jonge menschen. 9.30 Vervolg concert.
10.3011.30 Gram.pl.
HILVERSUM n 301 M. Algem. Programma,
verzorgd door de AVRO. 8.00 Gram.pl.
10.00 Morgenwijding. 10.30 Ensemble Lis-
monde. 11.00 Orgelconcert en zang. 12.00
„De Minstreels". 2.00 Voordracht. 2.30
Omroeporkest. 3.30 „De Octophonikers".
4.30 Muzikale causerie. 7.00 Liefdadige
causerie. 7.10 Pianorecital. 8.00 Berichten.
9.00 Declamatie. 9.10 Orgelconcert. 0.25
Moderne zangdeclamatie. 9.40 Concert.
10.30 Gram.pl. 11.00 Berichten.
DROITWICH 1500 M. 11.05—11.20 Gram.pL
11.45 Sextet. 12.35 Orgelconcert. 3.20
Viool en piano. 3.50 BlaasconcerL 4.35
Kwintetconcert. 5.50 BeethovenconcerL
7.20 Sopraan en piano. 7.50 Concert. 9.35
BBC-Northern-orkest.
RADIO PARIS 1648 AL 10.20 Kamermuziek.
3.20 Concert. 4.50 Orkestconcert. 8.05 Ka
mermuziek.
KEULEN 456 M. 11.20 Populair concert, 1.20
Orgelconcert. 3.20 Gevar. programma. 5.20
Omroeporkest. 6.20 Zang en piano. 7.25
Mei-cantate. 9.50 Literair-muzikaal pro
gramma. 10.2011.20 Orkestconcert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 11.20 Gr.pL
11.50 Zigeunermuziek. 4.20 Klein-orkest.
7.25 Omroeporkest.
484 M.: 11.50 Licht orkest. 12.50—1.20
Gevar. programma. 4.20 Zigeunermuziek.
6.35 Zang. 7.20 Symphonieconcert.
Met bovenstaand affiche, ontworpen door
den heer H. Th. Wljdeveld wordt de
aandacht gevraagd voor den verkoop dc.r
zomerpostzegals. welke gister is aangevangen
Boor prachtige landschappen voert de route
ARISCHE KLADDER S
TeTerborg hebben 's nachts aanhangers
der partij van majoor Kruyt, vermoedelijk in
Duitschland wonende Nederlanders, de stra
ten besmeurd met anti-semietische opschrif
ten. Van rijkswege zijn de opschriften ver
wijderd.
De aanleg van drie electrische installa
ties ten behoeve van drie heerenhuizen aan
de Merellaan, te Bilthoven, voor het Bouw
bureau Koolhaas en v. d. Horst, Utrecht, is
gegund aan het Teclin. Installaticbureau
„Electra-Bilfchoven" te Bilthoven.
UITBREIDING
VAN HET WILHELMIN A-GASTHUIS
Het bouwen Aan een observatiehuis ert
verbouwen gedeelte zusterhuis met bijko
mende werken op het terrein van het Wil-
helrnina-gasthuis te Amsterdam, is door B.
en \V. in werkverschaffing opgedragen aan
H. C Geerdink, Usselo, voor f 132760 plus
f600 voor het bewerken van de natuursteen
binnen Amsterdam.
DE TWENTE KANALEN
Het maken van onder- en bovenbouw be
nevens de hiervoor benooóigde grondwer
ken voor zes betonbruggen over het zij-
kanaal naar Almelo, behoorende tot de wer
ken voor den aanleg der Twente-kanalen,
is gegund aan de NV. Gewapend Betonbouw
„De Kondor", Amsterdam, voor f 6S.000 perc.
1 en f 64.000 perceel 2.
DE WERKHAVEN BIJ URK
Aanbesteed is het maken van een werk-
haven met opslagterreinen en fundeerings-
put met omringdum en aansluitend gedeel
te van den ringdijk van den polder nabij
Urk, volgens bestek 255 Z.D. (N.O.P I).
Laagste inschrijvster was de Aann. Mij.,
v.h. fa E. J. Bakker en Co te Gorincbem,
voor f 659.700. Hoogste do fa T. den Breejen
v d Bout, Berg en Dal, voor f966.000.
(23
Geen enkele soldaat van de'Berbers was zonder de noodige
amuletten, waarop tooverspreuken waren geschreven, die in
staat waren een vergiftigde pijl of speer af te keeren, de kracht
van een stoot met een krijgslans te verminderen, tn te beschut
ten tegen hinderlagen. Andere amuletten beschermden hen tegen
ziekte en pestilentie
lederen dag werd er een kip geslacht als offer om de geesten
te verzoenen, die misschien vertoornd zouden kunnen zijn, omdat
het leger hun bergen en rivieren zonder hun toestemming
betreden en doorwaad had.
De meest geheimzinnige ceremonieën voerde Tumbo uit ten
nadeele van den vijand. Hij trok zich terug in geheime grotten
in de bergen, alleen vergezeld door zijn helper- Daar riep hij
de booze geesten op om voor hem tc verschijnen. Bij het ilcht
van énkele smeulende kolen voerde Tumbo flu'sterend een
gesprek met hen. En Michael beefde van vrees bij zoo 'u
gelegenheid.
„Gij booze geest van de pestilentie, bezoek den vijand en dun
zijn gelederen."
„Gij booze geest van den dood, begeef U onder het leger van
onzen vijand en strek uw hand tegen hem uit. Leid onze pijleo
recht naar hun doelwit Leid onze speren dat ze niet van hun
baan afwijken."
Michael was handig genoeg om de geheimen van het vak
spoedig te leeren. Maar hij kon maar niet begrijpen hoe hot
kwam, dat Tumbo do geesten kon zien, cn met hen spreken,
terwijl hij zelf niets zag en hoorde.
„Waarom kunnen we niet dadelijk den boozen geest oproepen,
die de blindheid van mijn moeder veroorzaakt?'' vroeg Michael
op zekeren dag aan den toovenaar. „Laten we hem bevelen
voor ons te verschijnen en hem dwingen weg te gaan van do
oogen van mijn moeder."
„Je praat over dingen, die je niet begrijpt", antwoorddo
Tumbo plechtig- „Deze macht komt niet zoo maar vanzei!,
maar slechts na langdurig vasten en groote zelfopoffering. Als
je iederen nacht van je aandeel in het of.ervleesch en van ie
verdere rantsoen de meest uitgezochte beten onder een vijgen
boom wilt leggen als een offer aan den boozen geest van de
blindheid, zal hij misschien voor ons willen verschijnen, en zal
je verzoek toegestaan worden."
Dat wilde Michael graag doen. Iederen nacht legde hij do
meest uitgezochte spijzen onder een vijgenboom en iederen
morgen vond hij zijn schaal leeg. Zijn hart was vervuld van
dankbaarheid voor den geest, die zijn offer aangenomen had.
Op zekeren avond werd zijn geloof echter aan 't wankelen
gebracht, toen hij Tumbo behoedzaam uit zijn hut zag sluipen
en naar den boom gaan aan welks voet hij zijn offerande neer
gelegd had. Hij bleef toekijken en zag tot zijn verbazing dat de
toovenaar het voedsel met smaak op at en de schaal leeg
achterliet. Dat gebeurde zoo vele avonden achter elkaar En bij
Michael, die het gadesloeg, begon wantrouwen e rijzen.
Dat nam nog toe toen in een onbelangrijk gevecht met den
vijand de soldaten van hoofdman Maloe vele wonden opliepen
en velen den dood vonden, terwijl de vijand zonder veel verlies
wist te ontkomen. I-Ioe moest men denken over zulk een
onmacht van do geesten om de troepen van Maloe te bescher
men? Of verminderde de macht van Tumbo over de geesten,
of was hij misschien een bedrieger?
Dat ging Michael zich afvragen- Het geloof, dat hij eens in
den toovenaar gehad had, verdween. Hij dacht aan wet zijn
moeder hem geléérd had; maar ook haar godsdienst was ge
baseerd op uiterlijke ceremonieën, Jio hem nu zoo beteekening-
loos voorkwamen.
De voorzichtige vijand ging maar steeds door met het leger
van hoofdman Maloe verder weg te lokken, en kon op die
manier langzaam zijn kracht doen verslappen en de voedsel
voorraad doen verminderen. Bovtndien brachten de vijanden
iederen dag Maloe en de zijnen verliezen toe. Ze slingerden
steenen naar hen van de hoogten en schoten vergiftigde pijlen,
die verlamming veroorzaakten.
De meest krachtige inspanning van Tumbo hielp niets. De
expeditie was een totaio mislukking. De strijders van Maloe
gingen zich beklagen over de moeilijkheden van de steile
bergpaden, over het weinige voedsel, over het gemis aan buit,
die hun ie ontbering en de moeite zou kunnen vergoeden, llit
vrees te ver weg gevoerd te worden van Asmara, en bij ieders
wending van den weg een hinderlaag verwachtend, gaf hoofd
man Maloe eindelijk het bevel naar het eigen gebied terug te
trekken.
Do hoofdman voelde zich niet erg gerust De geesten waren
in 't geheel niet gunstig gezind geweest. En nu heving hem de
vrees dat alles op de terugreis nog slechter zou gaan Om alle
gevaren te voorkomen beval hij Tumbo voor het leger uit 'o
trekken Hij moest thul9 In Asmara de vertoornde geesten ver
zoenen door een offer van een twintigtal ossen.
Vol blijdschap vergezelde Mich"el Tumbo op zijn snellen
terugtocht naar Asmara. Hij verlangde er hevig naar. naar zijn
moeder terug te keeren De gedachte aan haar welzijn nam hem
geheel in beslag, ^umbo had hem verzekerd, dat het gezicht
van zijn moeder verbeterd was. En hoewel hij dat nauwelijks
kon gelooven, bleef hij ondanks alles toch hopen.
Toen ze in het dorp kwamen deed hij net of hij de vragen
niet hoorde, die hem toegeroepen werden door do vrouwen vafl
de strijders. Hij was veel te ongeduldig om thuis te komen. Toer»
hij de hut van zijn moeder naderde tuurde hij vol verlangen
de straat af, of hij haar misschien ook zag. Maar ze was daar
niet-
Hij ronde do hut binnen en zag haar stil ln een donkeren
hoek van het vertrek zitten. Met een kreet van vreugde klemde
Michael haar In zijn armen. Met tranen van blijdschap en
dankbaarheid verwelkomde Judith haar zoon. Ze glimlachte door
haar tranen heen en drukte hem tegen zich aan, zooals zij
gedaan had toen hij nog een klein kind was. Eu ze luisterde
vol aandacht toen hij verleide, wat hij op zijn reis ondervonden
had. 't Was al avond, toen hij zijn verhaal beëindigd had.
Omdat ze wel begreep, dat haar zoon op zijn vlugge thuisreis
weinig voedsel genoten had. begon Judith het avondeten gereed
te maken. Er was niet veel anders den een handrol koren over.
Wan! er heersrhte groot gebrek in het dorp.
Toen ze opstond om hout bij het vuur te werpen en het een
voudige maal gereed te maken, lette Michael goed op haar
bewegingen om uit te kunnen maken of de macht van den
toovenaar ten hare behoeve haar uitwerking niet gemist had.
Haar handen vonden leder voorwerp direct en haar bewegingen
leken die van iemand, die duidelijk zag Hij wilde haar op de
proef stellen Heel voorzichtig nam hij de schaal, waarop het
koren lag en zette die aan hot andere eind van de tafel. Haar
handen gingen automatisch naar de gewone plaats van da
schaal, maar toen ze die daar nie» vond. tastte ze hulpeloos
rond. Eindelijk zei ze op verschrikten toon: „De schaal koren
moet op den vloer gevallen zijn."
(Wordt vervolgd).
